Ζίγκμουντ Μπάουμαν: δεν είναι κρίση, είναι αναδιανομή πλούτου

Ο επίτιμος καθηγητής κοινωνιολογίας Ζίγκμουντ Μπάουμαν μιλά για την κρίση, τον καταναλωτισμό, τις μορφές αντίστασης, την ανάγκη αλλαγής νοοτροπίας και το πώς βλέπει το μέλλον. Τη συνέντευξη πήραν η Ντίνα Δαβάκη και ο Δημήτρης Μπούκας για την εφημερίδα Η Εποχή.

Η Ελλάδα και η Νότια Ευρώπη διέρχονται μια παρατεταμένη οικονομική κρίση και δέχονται συνέχεια σκληρά μέτρα λιτότητας. Ποια είναι η γνώμη σας για αυτά που συμβαίνουν;

Τα μέτρα συνδέονται με τα δάνεια που ζητούνται. Είναι σημαντικό όμως να δει κανείς για ποιο σκοπό χρησιμοποιούνται τα δάνεια που δίνονται στην Ελλάδα.

Αν χρησιμοποιούνται για ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, τότε απλά τρέφεται η ρίζα του προβλήματος και οι πολιτικές λιτότητας θα συνεχιστούν αμείωτες.

Οι οικονομικές κρίσεις έχουν να κάνουν όχι με καταστροφή του πλούτου, αλλά με αναδιανομή του. Σε κάθε κρίση υπάρχουν πάντα κάποιοι που κερδίζουν περισσότερα χρήματα σε βάρος των άλλων. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, μετά την κρίση έχει παρατηρηθεί μια αργή ανάκαμψη, όμως το 93% του επιπλέον ΑΕΠ που δημιουργήθηκε, κατέληξε μόνο στο 1% του πληθυσμού.

Στα βιβλία σας έχετε πολλές φορές αναφερθεί στον καταναλωτισμό της σύγχρονης, μετανεωτερικής κοινωνίας. Σε τι βαθμό υπάρχει συμβατότητα μεταξύ καταναλωτισμού και μέτρων λιτότητας;

Μέχρι το 1970, υπήρχε μια κυρίαρχη κουλτούρα αποταμίευσης και οι άνθρωποι δεν ξόδευαν χρήματα αν δεν τα είχαν προηγουμένως κερδίσει. Μετά το 1970, και με τη συνδρομή πολιτικών όπως ο Ρέϊγκαν, η Θάτσερ και θεωρητικών όπως ο Φρίντμαν, το καπιταλιστικό σύστημα αντιλήφθηκε ότι υπήρχε παρθένο έδαφος που μπορούσε να κατακτηθεί.

Η Ρόζα Λούξεμπουργκ ήταν αυτή που είχε πει ότι ο καπιταλισμός αναζωογονείται μέσω νέων παρθένων περιοχών. Αλλά προέβλεψε λανθασμένα ότι όταν το σύστημα κατακτήσει όλα τα παρθένα εδάφη θα καταρρεύσει.

Αυτό που δεν προέβλεψε ήταν ότι ο καπιταλισμός θα αποκτούσε την ικανότητα να δημιουργεί τεχνητές παρθένες περιοχές και να τις κατακτά. Μία από αυτές είναι οι άνθρωποι που δεν έχουν χρέη. Έτσι εφευρέθηκαν οι πιστωτικές κάρτες. Διαμορφώθηκε λοιπόν μια κουλτούρα διαφορετική από αυτή της αποταμίευσης. Τώρα πλέον μπορούσε κανείς να ξοδεύει χρήματα που δεν είχε αποκτήσει.

Η φάση μεγάλης οικονομικής ανάπτυξης, που διήρκεσε από τα μέσα της δεκαετίας του ’70 μέχρι τις αρχές του 21ου αιώνα, βασίστηκε σε αυτήν ακριβώς την πίεση για δανεισμό. Κι όταν κανείς χρωστούσε η αντίδραση των τραπεζών δεν ήταν όπως παλιότερα, να στείλουν τον κλητήρα, αλλά το αντίθετο: έστελναν ένα πολύ ευγενικό γράμμα, με το οποίο προσέφεραν ένα νέο δάνειο για να αποπληρωθεί το προηγούμενο χρέος!

Αυτό συνεχίστηκε για τριάντα χρόνια, μέχρι που ο Κλίντον εισήγαγε τα ενυπόθηκα δάνεια υψηλού κινδύνου, που σήμαινε ότι ακόμη και οι άνθρωποι που δεν μπορούσαν να καλύψουν τα έξοδά τους με τα έσοδα, μπορούσαν να πάρουν στεγαστικά δάνεια κλπ.

Τελικά αυτή η κατάσταση έφτασε στο απροχώρητο και έτσι δημιουργήθηκε η χρηματοπιστωτική κρίση. Παρόλα αυτά, η καπιταλιστική οικονομία φαίνεται να αντέχει. Είχαμε, για παράδειγμα, το κίνημα "Καταλάβετε τη Wall Street", το οποίο έτυχε μεγάλης προσοχής από τα ΜΜΕ σε όλον τον κόσμο.

Στο μόνο μέρος που δεν έγινε αισθητό ήταν στην ίδια τη Wall Street, η οποία λειτουργεί με τον ίδιο ακριβώς τρόπο! Και αυτό είναι το πρόβλημα. Κυριαρχεί η ιδέα, στο μυαλό της κας Μέρκελ και των άλλων πολιτικών, ότι ο μόνος τρόπος είναι να υποστηρίζονται οι τράπεζες για να μπορούν να δίνουν περισσότερα δάνεια. Αλλά αυτή είναι μια πολύ κοντόφθαλμη πολιτική, αφού αυτή η παρθένα περιοχή του καπιταλισμού έχει πια εξαντληθεί: Οποιοσδήποτε μπορούσε να χρεωθεί, έχει χρεωθεί!

Ακόμα και τα εγγόνια σας είναι ήδη χρεωμένα, δεν υπάρχει αμφιβολία. Θα πληρώνουν αυτά τα τριάντα χρόνια καταναλωτικού οργίου. Κι ενώ στην αρχή η παρθένα περιοχή των ανθρώπων που χρεώνονται απέφερε τεράστια κέρδη, βαθμιαία τα κέρδη αυτά λιγόστεψαν και τώρα είναι μηδαμινά, σύμφωνα με το νόμο της φθίνουσας απόδοσης.

Αυτό που γίνεται στην Ελλάδα τώρα είναι ότι η χώρα επενδύει σε φαντάσματα, αυτό ακριβώς είναι οι τράπεζες που δίνουν δάνεια!

Ποια είναι η διέξοδος, αν, όπως είπατε σε μια ομιλία σας, «έχει το μέλλον Αριστερά»;

Μού ζητάτε να απαντήσω ένα ερώτημα το οποίο πολύ πιο έξυπνοι άνθρωποι, όπως ο Στίγκλιτς, δυσκολεύονται να απαντήσουν. Είναι πολύ δύσκολο να βρεθούν ριζικές λύσεις.

Κι εκείνο που με ανησυχεί, είναι ότι μεταξύ των πολιτικών θεσμών που έχουμε στη διάθεση μας, δεν υπάρχει ούτε ένας που να είναι σε θέση να παράσχει μακροπρόθεσμες λύσεις.

Όλες οι κυβερνήσεις υπόκεινται στους, κατά τον R.D.Laing[1], διπλούς δεσμούς, που στην περίπτωση των κυβερνήσεων, για να χρησιμοποιήσω μια αναλογία, συνίστανται στις πιέσεις που δέχονται. Από τη μία για να επανεκλεγούν πρέπει να αφουγκράζονται τα αιτήματα του λαού, εκούσια ή ακούσια, και να υποσχεθούν την ικανοποίησή τους. Από την άλλη, όλες οι κυβερνήσεις, δεξιές και αριστερές, αδυνατούν να τηρήσουν τις προεκλογικές τους δεσμεύσεις λόγω των χρηματιστηρίων και των τραπεζών.

Για παράδειγμα, όταν η κυρία Μέρκελ και ο κύριος Σαρκοζί συναντήθηκαν μια Παρασκευή να διαβουλευτούν για το μνημόνιο της Ελλάδας, έλαβαν και κοινοποίησαν κάποιες αποφάσεις, και έτρεμαν όλο το σαββατοκύριακο μέχρι να ανοίξουν τα χρηματιστήρια τη Δευτέρα.

Δεν ξέρω αν η άποψη του Laing είναι σωστή ή λάθος ως προς την οικογένεια, αλλά θεωρώ ότι έχω δίκιο όταν υποστηρίζω πως ισχύει στην περίπτωση των κυβερνήσεων.

Ο κόσμος ψηφίζει από απογοήτευση. Εχουμε ολοένα και πιο συχνές εναλλαγές Δεξιάς και Αριστεράς.

Στα πλαίσια της ίδιας κρίσης, ο αριστερός Θαπατέρο ηττήθηκε από τον δεξιό Ραχόι στην Ισπανία, ενώ στη Γαλλία ο δεξιός Σαρκοζί αντικαταστάθηκε από τον σοσιαλιστή Ολάντ.

Αυτό ακριβώς εννοώ με τον όρο διπλοί δεσμοί.

Από τη μία η πίεση του εκλογικού σώματος και από την άλλη το παγκόσμιο κεφάλαιο, χρηματιστήρια, τράπεζες, επενδυτές, που υπερβαίνουν οποιαδήποτε κυβέρνηση.

Μέχρι και οι ΗΠΑ είναι καταχρεωμένες. Φαντάζεστε να ζητήσουν οι δανειστές της αμερικανικής κυβέρνησης άμεση εξόφληση του χρέους; Η αμερικανική οικονομία θα καταρρεύσει εν ριπεί οφθαλμού. Σε συνθήκες διπλών δεσμών, τόσο στην ψυχολογία όσο και στην μακροοικονομία, δεν υπάρχει επιτυχής διαφυγή. Πρέπει να αλλάξει το σύστημα εκ βάθρων και αυτό χρειάζεται χρόνο.

Ναι, χρειάζεται ριζική λύση. Ποιά η γνώμη σας για τα κινήματα στη Νότια Ευρώπη; Εμείς ελπίζουμε πως τα κινήματα βάσης φαίνονται να ενισχύονται ολοένα. Είναι η πρώτη φορά, που στην Ελλάδα παρατηρούνται ομοιότητες με τα μέσα της δεκαετίας του ’70, μετά την πτώση της δικτατορίας. Υπάρχει συσπείρωση των πολιτών και νομίζουμε πως είναι πολύ καλός οιωνός και ελπιδοφόρος. Είναι η μόνη ελπίδα.

Στο «Ημερολόγιο μιας κακής χρονιάς» ο Νοτιοαφρικανός συγγραφέας Κούτσι επανεξετάζει τις βασικές αρχές που διέπουν τη σκέψη μας, τα θεμέλια του στοχασμού μας, που θεωρούνται δεδομένα.

Ο αρχαίος ελληνικός όρος είναι «δόξα» και υποδηλώνει τις ιδέες με βάση τις οποίες σκεπτόμαστε, που όμως δεν αμφισβητούμε (ΣτΜ «δοξασία» στα νέα ελληνικά).

Μας διευκολύνουν να κατανοήσουμε τι γίνεται γύρω μας ή τουλάχιστον έτσι νομίζουμε, αλλά δεν υπόκεινται σε έλεγχο.

Τις αποδεχόμαστε σιωπηρά.  Ο Κούτσι τις θέτει σε αμφισβήτηση. Και λέει λοιπόν: «Αν θέλουμε πόλεμο, τον έχουμε. Αν επιθυμούμε ειρήνη, μπορούμε να την αποκτήσουμε. Αν αποφασίσουμε πως τα έθνη πρέπει να δρουν σε καθεστώς ανταγωνισμού και όχι φιλικής συνεργασίας, αυτό θα γίνει». Επομένως, κάθε αλλαγή είναι εφικτή.

Είναι θέμα πολιτικής βούλησης… Στη θέση των ιδιωτικών επιχειρήσεων, μπορούμε να έχουμε συνεταιρισμούς. Oταν έκανα τη διατριβή μου για υφηγεσία στο LSE, το θέμα μου ήταν η κοινωνιολογική ανάλυση του βρετανικού εργατικού κινήματος. Πώς από την παρακμή του στο τέλος του 19ου αιώνα εδραιώθηκε και απέκτησε ισχύ τον 20ο. Δεν έγινε χάρη στις τράπεζες, ούτε χρηματοδοτήθηκε από ιδρύματα. Ενισχύθηκε όμως από το συνεταιρισμό καταναλωτών Ροτσντέιλ, που ήταν ο πρώτος συνεταιρισμός το 19ου αιώνα.

Τα μέλη του αποφάσισαν να σταματήσουν να αγοράζουν από τα μαγαζιά, να μην πληρώνουν τους κεφαλαιούχους, αλλά να διανέμουν τα έσοδα του συνεταιρισμού στα μέλη του και στις τοπικές κοινότητες.

Ο Ροτσντέιλ δεν ήταν ο μόνος, υπήρχαν κι άλλοι. Υπήρχαν τα ταμεία αλληλοβοήθειας, που με μια μικρή συνδρομή, τα μέλη σε περίπτωση δυσκολίας μπορούσαν να δανειστούν χρήματα και να μην καταφύγουν στην τράπεζα. Αυτά τα ταμεία δεν ήταν κερδοσκοπικά. Επομένως δεν είναι αποκύημα της φαντασίας του Κούτσι, αλλά εφικτό το να γίνουν αλλαγές. Προΰποθέτουν όμως επανάσταση στο επίπεδο της κουλτούρας και νοοτροπίας.

Στην Ελλάδα της κρίσης υπάρχουν παρόμοιες πρωτοβουλίες των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, που παρακάμπτουν το μεσάζοντα και αγοράζουν από τους παραγωγούς και πωλούν σε τιμές κόστους απευθείας στους καταναλωτές. Μόνο έτσι μπορούν να αντεπεξέλθουν οι πολίτες , των οποίων η αγοραστική δύναμη έχει μειωθεί στο μισό από τις αλλεπάλληλες περικοπές. Πρόκειται για έγκλημα…

Αν τελικά η αλλαγή νοοτροπίας έχει αρχίσει, είναι μια αργή και μακροπρόθεσμη διαδικασία, που πρέπει να υπερνικήσει ισχυρότατους αντιπάλους. Ετσι όταν μιλάμε για λύσεις, το μείζον πρόβλημα δεν είναι το να βρούμε το τι είναι αναγκαίο να γίνει. Σ’ αυτό εύκολα μπορούμε να πετύχουμε σύγκλιση απόψεων. Το θέμα είναι το ποιός θα το κάνει.

Μήπως οι αγανακτισμένοι πολίτες;

Σίγουρα όχι τα πολιτικά κόμματα, οποιασδήποτε απόχρωσης. Ούτε οι κυβερνήσεις, που δεν ελέγχουν την οικονομία, οι δυνάμεις τις οποίας είναι παγκόσμιες. Τα κράτη είναι εξ ορισμού υποχρεωμένα να δρουν στα πλαίσια της επικράτειάς τους.

Η οικονομία δεν ασχολείται πλέον με το τοπικό επίπεδο, τη νομοθεσία του τόπου, τις προτιμήσεις ή σύστημα αξιών των κατοίκων του. Μόλις διαπιστωθεί σύγκρουση, παίρνουν τα laptop, τα i-pad και i-phones και μετακομίζουν σε χώρες σαν το Μπανγκλαντές, όπου βρίσκουν απρόσκοπτη πρόσβαση σε εργατικά χέρια που κοστίζουν 2 δολάρια τη μέρα. 

Υπάρχει αυτό που ο Ισπανός κοινωνιολόγος Μανουέλ Καστέλς αποκαλεί «χώρο των ροών» (space of flows).

Εκατομμύρια δολλάρια μεταφέρονται ελεύθερα, με το πάτημα ενός πλήκτρου στον υπολογιστή. Έτσι λοιπόν, από τη μια μεριά έχουμε την εξουσία που είναι απελευθερωμένη από τον πολιτικό έλεγχο, και από την άλλη έχουμε την πολιτική, που συνεχώς πάσχει από έλλειμα εξουσίας, μια και η εξουσία εξατμίζεται στον χώρο των ροών.

Εννοείτε ότι η πολιτική είναι τοπική, ενώ η εξουσία παγκόσμια… 

Ακριβώς. Και ο πιο αδύναμος κρίκος δεν είναι η κοινότητα, η πόλη ή οποιαδήποτε άλλη μορφή τοπικότητας, αλλά το ίδιο το κράτος, που είναι παγιδευμένο μεταξύ δύο πυρών, του έθνους από τη μια και των αγορών από την άλλη.

Και οι πρωτοβουλίες που αναφέρατε γεννιούνται στο υπο-εθνικό επίπεδο. Οι θεσμοί του εθνικού επιπέδου (κόμματα, κυβέρνηση, βουλή κλπ.) δε μπορούν  να αντεπεξέλθουν στη διπλή αυτή πίεση.

Οι πολίτες στην προσπάθεια τους να προστατευθούν από τις επιπτώσεις αυτών των ανώνυμων δυνάμεων της αγοράς, αντιδρούν με τον παραδοσιακό τρόπο, δηλαδή οργανώνονται με γνωστούς τους, γείτονες, με όλους αυτούς με τους οποίους αντιλαμβάνονται από κοινού πως η βελτίωση του τόπου τους θα έχει θετικό αντίκτυπο σε όλους και δεν είναι ανταγωνιστικό παιχνίδι με νικητές και ηττημένους.

Γίνεται στις μέρες μας συχνά λόγος για δίκτυα… Ξέρετε, αντιμετωπίζω τον όρο αυτον με δυσπιστία. Τα δίκτυα έχουν να κάνουν με την επικοινωνία και η επικοινωνία περικλείει ταυτόχρονα τη δυναμική της σύνδεσης και τη δυναμική της αποσύνδεσης.

Προτιμώ να μιλώ για κοινότητα, γιατί αυτός ο όρος εμπεριέχει την έννοια της δέσμευσης, κάτι που δεν ισχύει στην περίπτωση των δικτύων. Σήμερα, μπορεί κανείς να έχει εκατοντάδες φίλους σε ένα online δίκτυο και απλά κάποια στιγμή να σταματήσει να επικοινωνεί με κάποιους, χωρίς να χρειαστεί καν να εξηγήσει γιατί ή να ζητήσει συγγνώμη.

Στις τελευταίες εκλογές στην Ελλάδα, ο ΣΥΡΙΖΑ πέτυχε ποσοστό περίπου 27% για πρώτη φορά στην ιστορία. Η δέσμευσή του είναι ότι θα σταματήσει την αποπληρωμή του χρέους και τα μέτρα λιτότητας που έχουν επιβληθεί.

Από μια άποψη ήταν ευτυχής συγκυρία που η Αριστερά δε μπόρεσε να γίνει κυβέρνηση. Μπορώ να φανταστώ τη δυσκολία της θέσης της απέναντι σε πολιτικές που έχουν επιβληθεί, όχι από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά από τις ανώνυμες δυνάμεις της αγοράς. Όσο ισχυρή θέληση και καλή οργάνωση και να έχουν τα κόμματα, δε νομίζω ότι μπορούν να καταφέρουν κάτι αν δεν αλλάξει το σύστημα. Όπως ανέφερα, εκείνο που παρατηρείται σήμερα, είναι η αποκοπή της εξουσίας από την πολιτική.

Ως εξουσία αντιλαμβάνομαι την ικανότητα να κάνει κανείς κάποια πράγματα. Ως πολιτική αντιλαμβάνομαι την ικανότητα να αποφασίζει κανείς τι πρέπει να γίνει. Παλιότερα, το ζητούμενο ήταν να επιβάλλει κανείς τη δική του πολιτική ατζέντα. Ήταν δεδομένο ότι το κράτος θα υλοποιούσε την όποια ατζέντα. Σήμερα, τα πράγματα είναι διαφορετικά.

Δεν εννοώ ότι το κράτος είναι τελείως ανίσχυρο, αλλά ότι έχει περιορισμένα περιθώρια ελιγμών. Έτσι, μπορεί π.χ. να αποφασίσει ποιούς θα φορολογήσει περισσότερο, αλλά δεν έχει λόγο στα μεγάλα προβλήματα.

Όλοι οι πολιτικοί θεσμοί που δημιουργήθηκαν μεταπολεμικά, βασίζονταν στην αντίληψη ότι το κράτος είναι ικανό να διαχειριστεί την οικονομία, την άμυνα, όπως και τις πολιτισμικές νόρμες μιας κοινωνίας.

Αλλά τώρα πια η ιδέα της εθνικής κυριαρχίας αποτελεί αυταπάτη, αφού δεν υπάρχει ούτε ένα έθνος που να είναι κυρίαρχο. Ακόμη και πολύ θαραλλέοι πολιτικοί, όπως ο Λούλα στη Βραζιλία, χρειάζεται να παρακολουθούν τις αντιδράσεις των αγορών όταν υιοθετούν τη μια ή την άλλη πολιτική. Αντίθετα, κυριαρχούν τα χρηματιστήρια που δεν κάνουν τίποτε άλλο από το να παρακολουθούν τις ισοτιμίες των νομισμάτων κι όταν εντοπίσουν μια αδυναμία, να τη διογκώνουν μέχρι να πάρει διαστάσεις τεράστιου προβλήματος, μέσω των ΜΜΕ και της πληροφορικής, ώστε να οδηγήσουν σε πτώση των μετοχών και υποτιμήσεις και να δημιουργήσουν συνθήκες κερδοσκοπίας για το μεγάλο κεφάλαιο.

Πώς μπορεί να επέλθει η αλλαγή; Πώς είναι δυνατόν το σύστημα της αγοράς να παραμένει τόσο σταθερό σ’ένα περιβάλλον γενικής ρευστότητας, για να χρησιμοποιήσουμε δικούς σας όρους;

Όπως σάς είπα, δε βλέπω κάποια αρχή ικανή να επιβάλει κάτι διαφορετικό και πιστεύω ότι για να υπάρξει θα περάσουν δεκαετίες, δεν είναι κάτι που θε εμφανιστεί μέχρι τις επόμενες εκλογές.

Η μόνη ριζική λύση που βλέπω είναι να εδραιωθεί ένας τρόπος ζωής, που θα καταστήσει το υπάρχον σύστημα έκπτωτο.

Δηλαδή, να σταματήσει το σκεπτικό τού να δανείζεται κανείς για την απόκτηση αυτοκινήτου ή σε επίπεδο κρατών, το να καταφεύγουν σε δανεισμό για να μειώσουν τους φόρους για τους πολύ πλούσιους, και να υιοθετηθεί ένας τρόπος ζωής, που θα παρέχει σε κάποιο βαθμό ασφάλεια σε όλους.

Σε τέτοιο περιβάλλον οι κερδοσκόποι δεν μπορούν να κάνουν πολλά πράγματα. 

Δηλαδή ένας αντικαταναλωτικός τρόπος ζωής. 

Ακριβώς. Το μισό πρόβλημα είναι ο υπερβολικός καταναλωτισμός της σπατάλης, που κυριαρχεί. Γι’ αυτό και κανένα επίδοξο κόμμα εξουσίας δεν υπόσχεται στους ψηφοφόρους πως θα πατάξει τον καταναλωτισμό. Δεν μιλάμε φυσικά για λιτότητα, αλλά για αλλαγή νοοτροπίας και τρόπου ζωής, με έμφαση στην ικανοποίηση των αναγκών και όχι την ικανοποίηση των καταναλωτών. Ο κόσμος τότε δεν θα σπαταλάει χρήματα για την απόκτηση διάφορων gadgets, όπως για παράδειγμα το να αγοράζεις καινούριο κινητό, χωρίς το παλιό να έχει βλάβη…

Αυτό γίνεται γιατί οι κατασκευαστές των gadgets διασφαλίζουν ότι μόλις εισαχθεί το νέο μοντέλο μιας συσκευής τα παλιότερα θα γίνουν παρωχημένης τεχνολογίας και αυτό ακριβώς τονίζουν όταν τα διαφημίζουν. Τέτοια τεχνάσματα χρησιμοποιούν για να παγιδεύουν τους καταναλωτές. Φυσικά.

Τα διαφημιστικά κόλπα αρχίζουν από τις διαφημίσεις στην παιδική τηλεόραση, όταν π.χ. τα νέα μοντέλα αθλητικών παπούτσιών παρουσιάζονται με τέτοιον τρόπο, που κάνει τα παιδιά να αισθάνονται πως θα γίνουν ρεζίλι στο σχολείο αν εμφανιστούν με παλιότερα.

Μ’αυτόν τον τρόπο ασκούνται πιέσεις από παντού και απαιτείται θάρρος και αντοχή για να αντισταθεί κανείς στον καταναλωτισμό. Κάποιοι το κατορθώνουν και δημιουργούνται μικροί πυρήνες, όπως για παράδειγμα στην Ιταλία υπάρχει το κίνημα "slow food", που έχει εξαπλωθεί σε 160 χώρες.

Ή το "Cittaslow", που αποσκοπεί στην επιβράδυνση του ρυθμού ζωής στα αστικά κέντρα και στη διασφάλιση της ποιότητας ζωής, αντί για την ποιότητα της κατανάλωσης.

Τέτοιες πρωτοβουλίες αποτελούν «νησάκια» σε ένα αρχιπέλαγος.

Από αυτό το σημείο ως τη ριζική αλλαγή νοοτροπίας είναι μακρύς ο δρόμος.

Με παρηγορεί όμως η σκέψη πως κάθε πλειοψηφία στην ιστορία ξεκίνησε ως μειοψηφία κι έτσι το ίδιο μπορεί να συμβεί και με τις κινήσεις που αναφέραμε. Δεν έχω δυστυχώς άλλο όραμα να σας προσφέρω.

Ποιός θεωρείτε ότι είναι ο ρόλος των διανοούμενων σε αυτήν την προσπάθεια;

Η διανόηση έχει γίνει κι αυτή ένα προϊόν που πωλείται και αγοράζεται και αυτό ισχύει για όλους, τόσο συντηρητικούς, όσο και προοδευτικούς. Παλιότερα, ας πούμε στη δεκαετία του ’30, υπήρχαν διανοούμενοι με κάποιο όραμα, κομμουνιστικό ή ακόμη και φασιστικό. Σήμερα οι διανοούμενοι με όραμα είναι πολύ λίγοι.

Ο Μισέλ Φουκώ έχει πει ότι δεν υπάρχουν πια ολοκληρωμένοι διανοούμενοι: οι πανεπιστημιακοί στηρίζουν τα πανεπιστήμια, οι καλλιτέχνες τα θέατρα, οι γιατροί τα νοσοκομεία, η κάθε κατηγορία τα δικά της επαγγελματικά συμφέροντα. Λείπουν οι διανοούμενοι που θα στοχαστούν με πλαίσιο αναφοράς την ανθρωπότητα ολόκληρη.

Αυτή η απουσία έχει να κάνει με τη σχετικοποίηση και την εμπορευματοποίηση της γνώσης;

Οι διαδικασίες της εμπορευματοποίησης, της απορρύθμισης, του ατομισμού χαρακτηρίζουν όλες τις πλευρές της σύγχρονης κοινωνίας. Έτσι δεν υπάρχουν πια «κέντρα βάρους», σημεία συνεύρεσης, και «εργοστάσια αλληλεγγύης». Όλα είναι σκόρπια, ρευστά.

Συνεργαζόμαστε στιγμιαία για την αντιμετώπιση ενός προβλήματος και στη συνέχεια μεταπηδάμε σε κάτι άλλο, όταν βαρεθούμε, και όχι όταν το πρόβλημα έχει επιλυθεί. Δεν υπάρχει αγκυροβόλι.

Αν λοιπόν, όπως περιγράφετε και στα βιβλία σας, ζούμε πια σε ένα μεταμοντέρνο, ρευστό κόσμο, μια ρευστή μετανεωτερικότητα, ποιά θα είναι η διάδοχη κατάσταση;

Χρησιμοποιώ, όπως ίσως ξέρετε, τον όρο interregnum, που χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον Τίτο Λίβιο για να περιγράψει την κατάσταση στη Ρώμη μετά το θάνατο του Ρωμύλου, που βασίλεψε για 37 χρόνια, όσο ήταν τότε ο μέσος όρος ζωής. Μετά το θάνατό του, ελάχιστοι Ρωμαίοι θυμούνταν τη Ρώμη πριν το Ρωμύλο. Οπότε επικρατούσε μια κατάσταση τραγικής αβεβαιότητας και έλλειψης προσανατολισμού, μέχρι να βρεθεί βασιλιάς.

Ο Γκράμσι δανείστηκε τον όρο και τον προσάρμοσε για να περιγράψει μια κατάσταση όπου οι παλιές πρακτικές δεν είναι πια αποτελεσματικές, ενώ νέοι τρόποι δεν έχουν ακόμα εφευρεθεί.

Είναι εξαιρετικά δύσκολο να προβλέψουμε ποιοί θα είναι αυτοί οι τρόποι. Ίσως σε άλλα σημεία της υδρογείου να έχουν ήδη βρεθεί και να μην το γνωρίζουμε. Αυτό το μαθαίνουμε πάντα εκ των υστέρων. Στη διάρκεια του 20ου αιώνα, ούτε ένα από τα γεγονότα που άλλαξαν τον ρου της ιστορίας δεν είχε προβλεφθεί. Όλα αποτέλεσαν εκπλήξεις και ο κόσμος δεν μπορούσε να πιστέψει πως συνέβαιναν. Οταν μελετούσα την ιστορία του εργατικού κινήματος στη Βρετανία και έκανα έρευνα στα αρχεία της Guardian στο Μάντσεστερ, διαπίστωσα πως ούτε μια φορά μέχρι το 1870  δεν είχε γίνει αναφορά στην βιομηχανική επανάσταση, ούτε στην κοιτίδα της, το Μάντσεστερ.

Ο κόσμος δεν είχε αντιληφθεί πως ζούσε τη βιομηχανική επανάσταση. Επομένως, αν τώρα ζούμε μια μετα-ρευστή επανάσταση, μόνο τα παιδιά σας θα τη συνειδητοποιήσουν.

Αυτό είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον.

Ο συμπατριώτης σας Κορνήλιος Καστοριάδης, όταν λόγω των ριζοσπαστικών του θέσεων ερωτήθηκε αν στόχος του ήταν να αλλάξει τον κόσμο, απάντησε «Ούτε κατά διάνοια. Ποτέ δεν πέρασε από το μυαλό μου να αλλάξω τον κόσμο. Αυτό που επιθυμώ είναι να αλλάξει η ανθρωπότητα από μόνη της, όπως έκανε τόσες φορές στο παρελθόν».

Αυτή είναι οπτική αισιόδοξου ανθρώπου.

Την προσυπογράφετε σε τελική ανάλυση;

Δεν θα προλάβω να το δω, γιατί είναι μακροπρόθεσμο. Όμως ελπίζω ο 21ος αιώνας να είναι αφιερωμένος στην επανασύνδεση εξουσίας και πολιτικής, μέσα από συλλογική δράση και κοινούς στόχους.

Η διάκριση μεταξύ αισιόδοξης και απαισιόδοξης στάσης κατά τη γνώμη μου είναι λογικά εσφαλμένη, αφού δεν εξαντλεί όλες τις πιθανότητες. 

Ποιός είναι ο αισιόδοξος; Όποιος πιστεύει πως ο κόσμος ως έχει εδώ και τώρα, είναι ο καλύτερος δυνατός. Ποιός είναι ο απαισιόδοξος; Αυτός που σκέφτεται πως ίσως ο αισιόδοξος να έχει δίκιο.

Υπάρχει και ο Καστοριάδης μεταξύ των δύο θέσεων, που λέει πως ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός και έλπιζε πως κάποτε θα πραγματοποιηθεί. Όσον αφορά στο απώτερο μέλλον, η άποψη του είναι σωστή, όχι όμως όσον αφορά στο άμεσο μέλλον. Όσο για μένα, είμαι βραχυπρόθεσμα απαισιόδοξος και μακροπρόθεσμα αισιόδοξος.

Δεν βλέπω ριζοσπαστικές αλλαγές σύντομα, αλλά είμαι σίγουρος, πως είναι στο πρόγραμμα.

[1] Ο ψυχίατρος R.D. Laing, ορίζει ως «διπλούς δεσμούς», τα διαφορετικά αντιφατικά μηνύματα στα οποία είναι εκτεθειμένα τα μέλη της οικογένειας λόγω της ταυτόχρονης επιρροής της κοινωνίας και της οικογένειας και την ανάγκη να απαντήσουν σε πολύ συχνά παράλογες προκλήσεις για να μην τιμωρηθούν.

Πηγή: Η Εποχή

Το νέο μνημόνιο τραντάζει το πολιτικό σύστημα

Ποιος το περίμενε ότι το τρίτο μνημόνιο θα ερχόταν στη Βουλή παραμονές 15Αύγουστου, όταν η πολιτική επικαιρότητα υποχωρεί και τα μπάνια του λαού γίνονται το μόνο πραγματικό γεγονός σε εθνικό επίπεδο. Οχι μόνο αυτό, αλλά λείπουν διακοπές και οι μεγαλοδημοσιογράφοι, με αποτέλεσμα να έχουν την ευκαιρία τους στα κανάλια οι αντικαταστάτες τους, που κάποιες φορές δυσκολεύονται να περάσουν τη “γραμμή”. Αλλά η συζήτηση για τη “γραμμή” είναι έτσι κι αλλιώς μπερδεμένη και δύσκολη στη σημερινή πολιτική συγκυρία.

Το Μέγαρο Μαξίμου υπερασπίζεται τη συμφωνία με τους πιστωτές και προβάλλει τα πλεονεκτήματά της, συγκρίνοντάς την με τα μέτρα που θα έφερνε η προηγούμενη κυβέρνηση. Είναι αλήθεια ότι προβλέπονται χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα και ότι διασφαλίζεται η χρηματοδότηση της χώρας μέχρι το 2019, όπως επίσης η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Είναι επίσης αλήθεια ότι υπάρχουν μέτρα κοινωνικής δικαιοσύνης, όπως η φορολόγηση των εφοπλιστών, ο διαγωνισμός για τις τηλεοπτικές άδειες, η υψηλή έκτακτη εισφορά στα πολύ υψηλά εισοδήματα. Δεν παύει να ισχύει, όμως, ότι η κυβέρνηση καλείται να εφαρμόσει μέτρα τα οποία μέχρι τώρα κατήγγελλε (όπως το άνοιγμα κλειστών επαγγελμάτων) και μεταρρυθμίσεις στις οποίες δεν δείχνει να πιστεύει (όπως ο περιορισμός των πρόωρων συντάξεων και η φορολόγηση των αγροτών).

ΟΧΙ και διάσπαση

Σε κάθε περίπτωση, η ψηοφοφορία του νέου μνημονίου θα είναι μια οριακή στιγμή για τον ΣΥΡΙΖΑ που έχει ήδη διχοτομηθεί και μένει σε εκκρεμότητα η επισημοποίηση της διάσπασης. Η Αριστερή Πλατφόρμα δεν έχει ακόμη ξεκαθαρίσει αν θα φύγει μετά το ΟΧΙ. Εκτιμάται ότι 25 βουλευτές θα ακολουθήσουν τον Π. Λαφαζάνη στο κυοφορούμενο νέο αντιμνημονιακό κόμμα που θα συνεργαστεί, όπως όλα δείχνουν, με τον Α. Αλαβάνο και την ΑΝΤΑΡΣΥΑ.

Αίνιγμα αποτελεί η στάση της ΠτΒ Ζ. Κωνσταντοπούλου, που κάνει ήδη δύσκολη τη ζωή του πρωθυπουργού. Απαντώντας στην επιστολή που της έστειλε ζητώντας τη σύγκληση της ολομέλειας την Πέμπτη τον ενημέρωσε ότι δεν θα γίνει συζήτηση σε επίπεδο επιτροπών σήμερα, όπως ο ίδιος είχε προτείνει. Αντί γι αυτό θα συνεδριάσει η Διάσκεψη των Προέδρων το βράδυ, στις 21:30(!) για να διαμορφώσει την διαδικασία.Το suspens συντηρεί και ο πρώην ΥΠΟΙΚ Γ. Βαρουφάκης, ο οποίος, λογικά, δεν θα υπερψηφίσει, αλλά κανείς δεν στοιχηματίζει αν θα διαλέξει το “παρών”, την απουσία ή αν θα πάει στην σκληρότερη δυνατή επιλογή.

Και βέβαια, ποιος ξέρει πώς θα διαμορφωθεί η σχέση Κωνσταντοπούλου-Βαρουφάκη-Λαφαζάνη το επόμενο διάστημα και ανάλογα με τις πολιτικές εξελίξεις που θα επηρεαστούν σε μεγάλο βαθμό από τον αριθμό των διαφοροποιήσεων που, εκτός απροόπτου, θα είναι πολλές.

Οι εκλογές στο επίκεντρο

Στο πολιτικό και διπλωματικό παρασκήνιο το κυρίαρχο θέμα είναι οι εκλογές. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζ.Κ.Γιούνκερ ζήτησε από τον πρωθυπουργό να δεσμευτεί ότι πρώτα θα υλοποιηθούν μεταρρυθμίσεις και θα γίνει η πρώτη αξιολόγηση από τους “θεσμούς” και μετά θα προκηρυχθούν εκλογές. Ανάλογα μηνύματα φαίνεται πως φτάνουν στην Αθήνα και από το Βερολίνο, ενώ η Α. Μέρκελ φέρεται να είπε στον Α. Τσίπρα στην τελευταία τους τηλεφωνική επικοινωνία ότι “δεν θα πάθετε και τίποτα με μια συμφωνία-γέφυρα”. Αυτή η “ξινίλα” αποδίδεται από κυβερνητικές πηγές στη δυσφορία του ΥΠΟΙΚ Β. Σόιμπλε για το γεγονός ότι ολοκληρώθηκε η συμφωνία στο χρονοδιάγραμμα που ήθελε η Αθήνα αλλά και στην αμφισβήτηση εκ μέρους του της βούλησης της κυβέρνησης να υλοποιήσει τις δεσμεύσεις της.

Εκλογές δεν θέλουν ούτε στα κόμματα της αντιπολίτευσης που στηρίζουν τη συμφωνία. ΝΔ, Ποτάμι και ΠΑΣΟΚ ζητούν από τον πρωθυπουργό να εγκαταλείψει τον εκλογικό σχεδιασμό ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα της ψηφοροίας. Ωστόσο, όλοι καταλαβαίνουν ότι αν οι διαρροές είναι περισσότερες από εκείνες που καταγράφτηκαν στις προηγούμενες ψηφοφορίες, θα διαμορφωθεί εκλογική δυναμική ανεξάρτητα από τις διαθέσεις του πρωθυπουργού.

Φαγούρα στα κόμματα

Στο εσωτερικό της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ υπάρχει ένταση ενόψει της ψηφοφορίας. Σύμφωνα με πληροφορίες, τουλάχιστον 30 βουλευτές της ΝΔ εξέφρασαν παράπονα προς την ηγεσία για τη στάση του κόμματός τους απέναντι στο νέο μνημόνιο. Μέχρι και ο υπερμνημονιακός Αδωνις Γεωργιάδης πρότεινε αποχή από την ψηφοφορία. Ανάλογη εικόνα υπάρχει και στο ΠΑΣΟΚ όπου ο βενιζελικός Λεωνίδας Γρηγοράκος έστειλε επιστολή στην Φ. Γεννηματά ζητώντας της να μη δώσει “λευκή επιταγή” στον Α. Τσίπρα. Δεν πέρασε, άλλωστε, απαρατήρητο ότι ο Ευ. Βενιζέλος έβγαλε non paper για να απαντήσει σε εκείνο του Μεγάρου Μαξίμου πριν προλάβει να εκφραστεί η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Φ. Γεννηματά. Ο Στ. Θεοδωράκης από την πλευρά του ενημέρωσε βουλευτές και στελέχη του Ποταμιού ότι στο εξής θα ανέβουν οι τόνοι απέναντι στην κυβέρνηση και στον πρωθυπουργό προσωπικά, όπως άλλωστε συνάγεται από το γεγονός ότι επιλέγεται ο όρος ”μνημόνιο Τσίπρα”.

Για να δει κανείς όλη την εικόνα θα πρέπει να συνεκτιμήσει ότι το επόμενο διάστημα θα έρχονται συνεχώς προς ψήφιση στη Βουλή εφαρμοστικοί νόμοι, ενώ θα είναι πολύ αυστηρή η εποπτεία από το “κουαρτέτο”. Τον Οκτώβριο μπορεί να προκύψει συμπληρωματικός προϋπολογισμός για το 2015 και λίγο μετά θα συνταχθεί το προσχέδιο προϋπολογισμού για το 2016. Ανάλογα με τα ευρήματα των αξιολογήσεων, δεν αποκλείονται να ξαναβρεθούμε στην συνήθη παλίρροια των πιέσεων από τους πιστωτές και της απόκρουσής τους από την κυβέρνηση. Και βέβαια ο Β. Σόιμπλε θα καραδοκεί διεκδικώντας τη δικαίωση της άποψής του, ότι η χώρα μας δεν έχει θέση στην ευρωζώνη.

Πηγή

Μαξίμου: Σε τι διαφέρει η συμφωνία από αυτή των Σαμαρά-Βενιζέλου

Πηγές του Μεγάρου Μαξίμου αποτιμούν βήμα προς βήμα τα θετικά αποτελέσματα και τα οφέλη που προκύπτουν από το «Μνημόνιο 3», τη νέα συμφωνία με τους Θεσμούς και προχωρούν σε μια σύγκριση των νέων μέτρων ως προς αυτά που απαιτούσε η Τρόικα από την κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου τον Δεκέμβριο του 2014 στη φάση της 5ης αξιολόγησης.

Ενδεικτικά, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, προβλέπονται:

1. Χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα

Τα πλεονάσματα τα οποία προβλέπονται στην συμφωνία, είναι χαμηλότερα από εκείνα της 5ης αξιολόγησης, κατά 11%. Αυτό μειώνει τα δημοσιονομικά μέτρα που θα ληφθούν, περίπου κατά 20 δις.  

2. Αλλαγή στον χρόνο και τα ποσά χρηματοδότησης

Με την παρούσα συμφωνία, η χώρα καλύπτει το σύνολο του χρηματοδοτικού κενού μέχρι το 2019, καθώς και των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου. ΤΟ σύνολο της χρηματοδότησης θα είναι 86 δις, έναντι 4 δις που προέβλεπε η 5η αξιολόγηση.

3. Διασφαλίζεται η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, μέχρι του ποσού των 25 δις.

4. Επανέρχεται  σε ισχύ ο Θεσμός των Συλλογικών Συμβάσεων.

5. Παράλληλα με την εφαρμογή των μέτρων της συμφωνίας, προβλέπεται αναπτυξιακό πακέτο ύψους 35 δις. («πακέτο Juncker»).

6. Διατηρείται ο νόμος για τις 100 δόσεις, με μικρές αλλαγές που προέκυψαν από την εφαρμογή του. Στις ρυθμίσεις του νόμου αυτού, έχουν μπει 850000 οφειλέτες. Ο νόμος αυτός δεν έχει καμία σχέση με τον αντίστοιχο νόμο της προηγούμενης κυβέρνησης, χρήση του οποίου δεν έκανε κανένας πολίτης. 

7. Αποτράπηκε η εκχώρησή των κόκκινων δανείων σε distress funds.

8. Ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) και η «μικρή ΔΕΗ», παραμένουν υπό δημόσιο έλεγχο.

9. Παραμένει σε ισχύ ο νόμος για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, χρήση των διατάξεων του οποίου, κάνουν περίπου 350.000 πολίτες.

10. Παραμένει σε ισχύ η δωρεάν εξέταση των πολιτών στα νοσοκομεία, χωρίς το εισιτήριο των 5 ευρώ.

11. Επανέρχεται η αργία της Κυριακής στα καταστήματα.

12. Παραμένει σε ισχύ η διάταξη που προβλέπει τηνπώληση των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων, αποκλειστικά από τα φαρμακεία.

13. Το νέο Ταμείο Αξιοποίησης της Δημόσιας Περιουσίας συγκροτείται με τέτοιον τρόπο ώστε τα  έσοδα και τα κέρδη από την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, να επιστρέφουν κατά ποσοστό 50% στην πραγματική οικονομία και την ανάπτυξη. Αυτό δεν συνέβαινε με το ΤΑΙΠΕΔ, μέσω του οποίου, η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας πήγαινε κατά 100% στην αποπληρωμή του χρέους.

14. Η συμφωνία δεν προβλέπει υπαγωγή στο Αγγλικό Δίκαιο, και παραίτηση της χώρας από την κρατική ασυλία.

Πηγή

Γιώργος Σταθάκης:«Δύσκολα και επώδυνα μέτρα»

Η συμφωνία που επιτεύχθηκε προβλέπει ήπια προσαρμογή ωστόσο, περιλαμβάνει και μια σειρά από «δύσκολα και επώδυνα μέτρα», δήλωσε ο υπουργός Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού, Γιώργος Σταθάκης.

Ήταν «η καλύτερη δυνατή» επιλογή δήλωσε ο υπουργός, μιλώντας στο κεντρικό δελτίο του Mega.

Υπογράμμισε ότι στην συμφωνία «δεν υπάρχουν μειώσεις μισθών» και ότι οι μειώσεις των συντάξεων θα «είναι οριακές», ενώ για τα προαπαιτούμενα είπε ότι «είναι αρκετά» και ως βασικότερα ανέφερε το φυσικό αέριο, τις πρόωρες συντάξεις και σειρά μέτρων για τις διαρθρωτικές αλλαγές.

«Με το προηγούμενο πρόγραμμα η Ελλάδα καλείτο την περίοδο 2015-2018 να παράγει πλεονάσματα της τάξης του 4,3% κατά μέσο όρο ετησίως, τώρα μιλάμε για μια πολύ ήπια προσαρμογή, καθώς η Ελλάδα καλείται να δημιουργήσει πλεονάσματα εφέτος -0,5%, το 2016 0,5%, το 2017 1,75% και το 2018 3,5%», ανέφερε ο υπουργός Οικονομίας.

Αναφερόμενος στην ανάπτυξη, ο Γ. Σταθάκης είπε ότι οι προβλέψεις είναι να υπάρξει μεταστροφή από το α' η β' τρίμηνο του 2016, που θα είναι όμως οριακά υφεσιακό έτος, και ταχεία επιστροφή στην ανάπτυξη το 2017.

Ο υπουργός απέφυγε να σχολιάσει τη στάση των Γερμανών για τη συμφωνία , υπογραμμίζοντας ότι η ελληνική πλευρά ακολούθησε «μια συντεταγμένη διαδικασία» και ολοκλήρωσε τη συμφωνία με τους τέσσερις θεσμούς.

Πηγή

Φορολόγηση των αγροτών σημαίνει ασφυξία

Βένια Καρολίδου, Εφη Κωτσάκη, Πάνος Παπαϊωάννου, Κώστας Στεφανάκης*

Η εμπειρία από τη βίαιη αποδιοργάνωση του αγροτικού τομέα της Ανατολικής Ευρώπης τη δεκαετία του ’90 είναι άκρως ανησυχητική.

Τότε υπονομεύτηκε και τελικά καταστράφηκε η επισιτιστική επάρκεια των χωρών αυτών και καταστράφηκαν οι κρισιμότεροι αγροδιατροφικοί τομείς τους σε όφελος των αθρόων εισαγωγών από τη Δύση, καθεστώς που ακόμη συνεχίζεται.

Στις παραγωγικότερες περιοχές, η παραγωγή συνεχίστηκε από πολυεθνικές που εξασφάλισαν εφόδια και μηχανήματα

Το νέο στοιχείο του επερχόμενου Μνημονίου είναι αδιαμφισβήτητα η φορολόγηση του αγροτικού κόσμου.

Αν αυτό πρόκειται να εφαρμοστεί, θα προκαλέσει πολλά και βαριά προβλήματα στην ελληνική αγροτιά και κατ’ επέκταση στην ελληνική οικονομία.

Είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι ο αγροτικός τομέας δεν είναι προνομιούχος, ειδικά στην Ελλάδα, παρότι στον Τύπο και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης καλλιεργούνται σχετικά αφηγήματα για δεκαετίες.

Ιδιαίτερα στην Ευρωπαϊκή Ενωση, ο κόσμος της υπαίθρου υποστηρίζεται, διότι εξασφαλίζει επισιτιστική επάρκεια στις χώρες.

Υποστηρίζεται, γιατί συντηρεί το φυσικό περιβάλλον στην ύπαιθρο. Υποστηρίζεται ως θεματοφύλακας παμπάλαιας καλλιεργητικής γνώσης και εμπειρίας.

Μπορεί να ειπωθεί ότι η επίπτωση από τα νέα φορολογικά μέτρα στην αγροτική παραγωγή, μιας και αυτή είναι σχετικά περιορισμένη, δεν μπορεί να έχει τραγικά αποτελέσματα στο ΑΕΠ της χώρας.

Είναι όμως δυνατόν να αποδεχτούμε ακόμη και αυτή την περιορισμένη μείωση του ΑΕΠ, όταν η πτώση του αθροιστικά τα τελευταία 8 χρόνια προσεγγίζει το 30%; Πολύ δύσκολο.

Επίσης θα πρέπει να αποτιμηθεί η επίπτωση από τη μείωση της παραγωγής των βιομηχανιών που σχετίζονται με τον πρωτογενή τομέα, την επίδραση του περιορισμού της ζήτησης των αγροτών, το χαμένο μελλοντικό προϊόν από τη χαμηλή κεφαλαιακή σώρευση.

Φορολόγηση των αγροτών λοιπόν, ώστε να συγκεντρωθούν ποσά ίσα με 2 δισ. ευρώ (το 20% περίπου του αγροτικού εισοδήματος της χώρας) από έναν κλάδο που συνεισφέρει τα τελευταία έτη περίπου 10 δισ. ευρώ στο ΑΕΠ και μάλιστα με φθίνουσα τάση, σημαίνει πλήρη άγνοια των κινδύνων που ελλοχεύουν για ένα τόσο πολυσύνθετο οικονομικό και κοινωνικό οικοσύστημα, όπως η ελληνική γεωργία. Σημαίνει ασφυξία.

Η ασφυξία αυτή επιβάλλεται σε έναν αγροτικό τομέα που χρόνια τώρα έχει μείνει χωρίς κατεύθυνση και προσανατολισμό εκ μέρους του κράτους, έχει χάσει σημαντικές αγορές -π.χ. εμπάργκο στη Ρωσική Ομοσπονδία- και αντιμετωπίζει προβλήματα αυξημένου κόστους πρώτων υλών που εισάγονται.

Οι κεφαλαιακοί έλεγχοι πλήγωσαν ακόμη περισσότερο τον τομέα, που σε μεγάλο βαθμό εξαρτάται από εισαγωγές, για να ολοκληρώσει την παραγωγή του.

Φάρμακα, λιπάσματα, είδη συσκευασίας, καύσιμα και λιπαντικά, ανταλλακτικά, σπόροι και άλλο πολλαπλασιαστικό υλικό, ζώα αναπαραγωγής εισάγονται στη χώρα.

Επιπλέον, το πλήγμα επιβάλλεται σε συνθήκες μείωσης της εσωτερικής ζήτησης, αλλά και της ζήτησης των γειτονικών και λοιπών ευρωπαϊκών χωρών.

Δεν πρέπει να υποτιμηθεί η έλλειψη αγροτικής πίστης, μετά την πώληση της ΑΤΕ και τα απαγορευτικά υψηλά επιτόκια.

Σε αυτές τις συνθήκες:

● Η αύξηση του φορολογικού συντελεστή, η προκαταβολή φόρου και η φορολόγηση επιδοτήσεων θα μειώσει κάθετα και δραστικά το διαθέσιμο εισόδημα της αγροτικής εκμετάλλευσης, χωρίς καν το σύστημα να δέχεται το αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι η ελληνική γεωργία δεν μπορεί να εξασφαλίσει ούτε καν την αμοιβή της απασχολούμενης οικογενειακής και προσωπικής εργασίας, επιβιώνει -δε- σε βάρος του εγκατεστημένου εγγείου κεφαλαίου και του ίδιου του φυσικού περιβάλλοντος.

Θα υπάρξει ένα σαφώς συρρικνωμένο κυκλοφορούν κεφάλαιο για τη νέα καλλιεργητική περίοδο. Κάτι τέτοιο θα οδηγήσει σε αποφάσεις για μειωμένη χρήση λιπασμάτων, εγγειοβελτιώσεων, μικρότερο αριθμό εργατοωρών, ακόμη και σε πρόσληψη λιγότερο αξιόπιστων και έμπειρων αγροτοεργατών, με φυσικό αποτέλεσμα τη μείωση της αγροτικής παραγωγής αρχικά. Παράλληλα η σχεδόν βέβαιη αύξηση της μαύρης εργασίας θα μειώσει περαιτέρω τα κρατικά έσοδα και τις ασφαλιστικές εισφορές.

● Οι μεγαλύτερες και επιχειρηματικής μορφής μονάδες πιθανόν θα μειώσουν την παραγωγή τους, πολλές όμως μονάδες θα αναγκαστούν να διακόψουν τη λειτουργία τους. Παρόμοια θα ενεργήσει η αποδυνάμωση στον τουριστικό τομέα που εμπλουτίζεται και εμβαθύνεται από ένα πλούσιο και ποικίλο αγροτικό προϊόν και από μια πολιτιστικά χαρακτηριστική κοινωνία της υπαίθρου.

● Αναμένεται να ενισχυθεί η διακίνηση παράνομα εισαγόμενων ανεξέλεγκτων πρώτων υλών και προϊόντων από γειτονικές χώρες με εξειδίκευση στο λαθρεμπόριο και την παραγωγή παράνομων ουσιών. Ομοια θα οδηγήσει στην υποτιμολόγηση ή απόκρυψη συναλλαγών και την ενίσχυση της παραοικονομίας. Παρόμοια δρα και η κατάργηση της επιστροφής του φόρου πετρελαίου.

● Ειδική περίπτωση αποτελεί η αύξηση ασφαλιστικών εισφορών που θα οδηγήσει σε αποφυγή δήλωσης των καλλιεργειών και συνεπακόλουθη μείωση των εσόδων του συστήματος ασφάλισης της παραγωγής και ταυτόχρονη ανεπιθύμητη ενίσχυση της αδήλωτης παραγωγής και της γκρίζας οικονομίας.

Η εμπειρία από τη βίαιη αποδιοργάνωση του αγροτικού τομέα της Ανατολικής Ευρώπης τη δεκαετία του ’90 είναι άκρως ανησυχητική.

Τότε υπονομεύτηκε και τελικά καταστράφηκε η επισιτιστική επάρκεια των χωρών αυτών και καταστράφηκαν οι κρισιμότεροι αγροδιατροφικοί τομείς τους σε όφελος των αθρόων εισαγωγών από τη Δύση, καθεστώς που ακόμη συνεχίζεται.

Στις παραγωγικότερες περιοχές η παραγωγή συνεχίστηκε από πολυεθνικές που εξασφάλισαν εφόδια και μηχανήματα. Οι νέες γενιές μετανάστευσαν και οι παλαιότερες περιορίζονται σε ιδιοπαραγωγή και τοπική ανταλλαγή προϊόντων και υπηρεσιών.

Από την πενταετή εμπειρία της υλοποίησης των συμφωνιών μεταξύ ελληνικών κυβερνήσεων και δανειστών, είναι εξαιρετικά πιθανό να μην αποδώσουν αυτά τα μέτρα, λόγω του γνωστού ρητού «ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος».

Η επερχόμενη αποδυνάμωση της ελληνικής γεωργίας θα θέσει σε κίνδυνο το υπάρχον ιδιοκτησιακό καθεστώς της αγροτικής γης.

Σε αυτήν την περίοδο αβεβαιότητας σχετικά με το μέλλον των ελληνικών τραπεζών που διατηρούν υποθήκες σε μεγάλο ποσοστό της αγροτικής γης, η γη αυτή θα αποτελέσει εύκολο στόχο, άλλοτε σαν γη υψηλής παραγωγικότητας, άλλοτε σαν φιλέτο για αστική ανάπτυξη και άλλοτε σαν περιοχή τουριστικά αξιοποιήσιμη.

Ο ρυθμός εγκατάλειψης της γης θα ενταθεί.

Οι παραπάνω επισημάνσεις δεν έχουν σκοπό να απαλλάξουν τον τομέα της υπαίθρου από τη συνεισφορά του στη δημοσιονομική εξυγίανση ούτε να διατηρήσουν τις παθογένειές του.

Αντίθετα, γίνονται για να επισημάνουν το παράλογο των μέτρων που επιβάλλονται σε μια μικρή και αδύναμη χώρα από τους εταίρους της.

Το ότι αυτά συμβαίνουν σε παγκόσμιες συνθήκες αύξησης της ζήτησης για αγροτικά προϊόντα διατροφής και βιομηχανικά, αύξησης των τιμών της καλλιεργήσιμης γης σε αναπτυγμένες χώρες, καθώς και σε καθεστώς ελάχιστων επιτοκίων διεθνώς, επιτείνει τον ήδη έντονο προβληματισμό -αν όχι βεβαιότητα- για τους σκοπούς και στόχους των εταίρων μας.

Διά στόματος του πρωθυπουργού, στην πρόσφατη επίσκεψή του στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, διακηρύχθηκε η πρόθεση της κυβέρνησης να διαπραγματευτεί σκληρά για την ελάφρυνση των παραπάνω αγροτοκτόνων μέτρων.

Η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να επιτύχει σε αυτήν τη διαπραγμάτευση, γιατί η επιβίωση της ελληνικής γεωργίας είναι κρίσιμη για την όλη ελληνική οικονομία και κοινωνία.

*Από την Ατυπη Ομάδα Προβληματισμού για τα Αγροτικά Θέματα

● Βένια Καρολίδου, οικονομολόγος (μέλος του Τμήματος Αγροτικής Ανάπτυξης του ΣΥΡΙΖΑ)

● Εφη Κωτσάκη, οικονομολόγος

● Πάνος Παπαϊωάννου, οικονομολόγος αγροτικού τομέα

● Κώστας Στεφανάκης, γεωπόνος

«Εμπλοκή» με την ψηφοφορία στη Βουλή

Με «εμπλοκή» απειλείται η κοινοβουλευτική διαδικασία καθώς σύμφωνα με πληροφορίες η πρόεδρος της Βουλής Ζωή Κωνσταντοπούλου απαντώντας στην επιστολή του πρωθυπουργού γνωστοποίησε πως θα συγκαλέσει διάσκεψη των προέδρων το βράδυ της Τετάρτης (21.30) για να αποφασιστεί αν θα ανοίξει η Βουλή.

Υπό αυτό το πρίσμα οι Επιτροπές του Κοινοβουλίου θα ξεκινήσουν τις συνεδριάσεις τους το πρωί της Πέμπτης (σ.σ. και όχι την Τετάρτη που επιθυμούσε ο πρωθυπουργός) και θα ολοκληρώσουν τις διαδικασίες το βράδυ της ίδιας μέρας. Θα ακολουθήσει η συνεδρίαση της Ολομέλειας και το νομοσχέδιο αναμένεται να έρθει προς ψήφιση τα ξημερώματα της 13ης Αυγούστου.

Στο Μαξίμου επικράτησε εκνευρισμός για τη στάση της Ζωής Κωνσταντοπούλου καθώς φαίνεται να επαναλαμβάνεται το έργο με τις προηγούμενες ψηφοφορίες που αφορούσαν τα προαπαιτούμενα.

Επιστολή Τσίπρα σε Κωνσταντοπούλου 

Νωρίτερα, ο πρωθυπουργός είχε στείλει στην πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων Ζωή Κωνσταντοπούλου, την παρακάτω επιστολή:

«Όπως γνωρίζετε, η Συμφωνία με τους Θεσμούς για την αναχρηματοδότηση του Ελληνικού χρέους συνήφθη τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα, 11 Αυγούστου 2015. Η κρισιμότητα της κατάστασης επιβάλλει την άμεση σύγκληση της Ολομέλειας της Βουλής προκειμένου να προχωρήσουν οι σχετικές διαδικασίες για την επικύρωση της Συμφωνίας και την εκταμίευση της πρώτης προβλεπόμενης δόσης.

Ως εκ τούτου, παρακαλώ να συγκαλέσετε την Ολομέλεια της Βουλής των Ελλήνων προκειμένου να εισαχθεί προς συζήτηση και ψήφιση το σχετικό νομοσχέδιο σύμφωνα με τα ά. 76 παρ. 4 του Συντάγματος και 109 του Κανονισμού της Βουλής.

Η πρόθεση μου, ώστε να μην υπάρχουν δικαιολογημένες αντιδράσεις για το πιεστικό χρονοδιάγραμμα, είναι να κατατεθεί σήμερα το σχετικό νομοσχέδιο για να διανεμηθεί εγκαίρως στους Βουλευτές. Στη συνέχεια μπορούν να συνεδριάσουν οι αρμόδιες Επιτροπές την Τετάρτη 12 Αυγούστου και η διαδικασία να ολοκληρωθεί με τη συνεδρίαση της Ολομέλειας την Πέμπτη 13 Αυγούστου».

Πηγή

Απόφαση του Εφετείου Αθηνών βάζει στοπ στους ελέγχους της Εφορίας πριν το 2010

Τεράστια ανατροπή στο σύστημα με το οποίο η Εφορία ανοίγει τραπεζικούς λογαριασμούς, επιφέρουν τρεις νέες δικαστικές αποφάσεις Εφετείου

Τεράστια ανατροπή στο σύστημα με το οποίο η Εφορία ανοίγει τραπεζικούς λογαριασμούς και χαρακτηρίζει «φοροδιαφυγή» κάθε απλή φορολογική διαφορά μόνο και μόνο για να επιβάλει φόρους, υποστηρίζοντας πως «η κατάθεση δεν δικαιολογείται από τα δηλωθέντα εισοδήματα», επιφέρουν τρεις νέες δικαστικές αποφάσεις Εφετείου που έρχονται να βάλουν τέλος στην ευκολία με την οποία το υπουργείο Οικονομικών διατάζειαναδρομικούς ελέγχους έως και μία 15ετία πίσω!

Όπως γράφει τo protothema.gr oι αποφάσεις προκαλούν πονοκέφαλο στο υπουργείο Οικονομικών καθώς τινάζουν στον αέρα τους ελέγχους στις λίστες Λαγκάρντ και εμβασμάτων εξωτερικού, περιορίζοντας το πεδίο δράσης των φορολογικών ελεγκτών από την 30ή Σεπτεμβρίου 2010 και μετά. Ουσιαστικά δηλαδή επιτρέπουν ελέγχους των τραπεζικών καταθέσεων μόνο για τα τελευταία πέντε χρόνια, στα οποία όμως τα χρήματα είχαν ήδη φύγει στο εξωτερικό ή είχαν κρυφτεί στα στρώματα, λόγω του κινδύνου χρεοκοπίας προτού η χώρα μπει στο μνημόνιο (τον Μάιο του 2010).

Ωστόσο η Εφορία ξετινάζει ήδη εκατοντάδες χιλιάδες φορολογουμένους με αναδρομικούς ελέγχους, είτε επειδή είναι στη λίστα Λαγκάρντ, είτε επειδή είναι ελεύθεροι επαγγελματίες, είτε απλώς επειδή έχουν μεγάλη κινητή και ακίνητη περιουσία. Επιπλέον το υπουργείο Οικονομικών προετοιμάζει εδώ και μήνες όλους τους φορολογουμένους για τους περίφημους «αλγεβρικούς ελέγχους καταθέσεων και εισοδημάτων» που αποτελούν την... κληρονομιά Βαρουφάκη. 

Με βάση τα νέα δεδομένα, όμως, η Εφορία δεν θα μπορεί να αγγίξει κάποιον για τα λεφτά που είχε στις τράπεζες πριν από το 2010, ενώ ο φορολογούμενος θα μπορεί να τα επικαλεστεί (αν, π.χ., θέλει να τα επιστρέψει στην τράπεζα όταν ξεπεραστεί ο κίνδυνος του Grexit) για να αποδείξει ότι τα είχε και δεν είναι μαύρο χρήμα που δεν το έχει δηλώσει. Με τρεις νέες αποφάσεις του, το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών (η τελευταία και καθοριστική αναρτήθηκε στις 21 Ιουλίου) έρχεται να βάλει τέλος στην παράνοια του να βγάζει η Εφορία φοροφυγά όποιον δεν έχει κρατήσει σημειώσεις (αφού δεν είχε καν τέτοια υποχρέωση) για να δώσει μετά από δεκαετίες εξηγήσεις για τον τρόπο προέλευσης κάθε κατάθεσης που είχε κάνει στο παρελθόν. Τα δικαστήρια πετάνε έτσι στον κάλαθο των αχρήστων τις εντολές του υπουργείου Οικονομικών και ορίζουν πως οι αναδρομικοί έλεγχοι της Εφορίας σε τραπεζικούς λογαριασμούς και εμβάσματα μπορούν να γίνονται μόνο από την ημερομηνία-ορόσημο της 30ής Σεπτεμβρίου 2010 και μετά! Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι όλοι οι έλεγχοι σε τραπεζικές καταθέσεις, εμβάσματα κ.λπ. που έγιναν στα έτη από το 2001 και μετά -καθώς και όλα τα πρόστιμα που επεβλήθησαν- ήταν έωλοι και λειτούργησαν κατά παράβαση του ίδιου του νόμου που τους καθιέρωσε, οπότε ανοίγει ο δρόμος ακόμα και για επιστροφή χρημάτων από το Δημόσιο σε όσους πλήρωσαν άδικα τη νύφη.

Η παγίδα Παπακωνσταντίνου - Κουσελά

Επιβεβαιώνοντας όσα είχε αποκαλύψει το «ΘΕΜΑ» πριν από τρεις μήνες ακριβώς, έγιναν πράξη τελικά οι φόβοι που είχε το υπουργείο Οικονομικών πως το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών θα έκρινε άκυρη την απόφαση Κουσελά (ΠΟΛ 1095/2011) με την οποία το υπουργείο Οικονομικών αποκτούσε τη δυνατότητα για αναδρομικούς ελέγχους και άνοιγμα των τραπεζικών λογαριασμών πριν από το 2010 προκειμένου να στοιχειοθετήσει αδικαιολόγητο πλουτισμό και να επιβάλει πρόστιμα. Η παγίδα του νόμου στους φορολογουμένους είχε στηθεί με τόσο επιστημονικό τρόπο ώστε να ξεπερνά και τον ίδιο τον νόμο! Στηριζόταν στα εξής δεδομένα:
Α) Ο νόμος 3888 του 2010 (νόμος Παπακωνσταντίνου) προβλέπει ότι αύξηση καταθέσεων και μεταφορά εμβασμάτων που δεν δικαιολογείται από τα δηλωθέντα εισοδήματα σημαίνει αυτομάτως απόκρυψη εισοδήματος και φοροδιαφυγή.

Β) Ο νόμος 3888 λέει ξεκάθαρα πως ισχύει από την ψήφισή του, δηλαδή από τη 30.9.2010 και μετά.

Γ) Το 2011 ο τότε υφυπουργός Δημήτρης Κουσελάς εξέδωσε υπουργική απόφαση (ΠΟΛ 1095) δίνοντας οδηγίες για το πώς θα εφαρμοστεί ο ν. 3888. Αυτή η απόφαση έδινε το δικαίωμα αναδρομικής ισχύος του, δηλαδή όχι μόνο μετά, αλλά και πριν από την ψήφισή του, το 2010! Στην ουσία, επέκτεινε το δικαίω­μα της Εφορίας να κάνει ελέγχους μέχρι και το 2001, κάτι που σημαίνει ότι και σήμερα ελέγχονται υποθέσεις που κοντεύουν να κλείσουν 15ετία.

Είναι προφανές ότι το υπουργείο Οικονομικών αποφάσισε να παρανομήσει επειδή εν μέσω κρίσης δεν έβρισκε υψηλά εισοδήματα για να φορολογήσει και έτσι στράφηκε σε αυτά που υπήρχαν προ κρίσης. Εψαχνε δηλαδή για ζεστό χρήμα στις τράπεζες και επιστράτευσε νέες μεθόδους ανακάλυψης παραβατών, ενοχοποιώντας ακόμα και απλές κινήσεις τραπεζικών λογαριασμών για να υποκαταστήσει τον κανονικό τύπο ελέγχων εισοδήματος, ΚΒΣ, ΦΠΑ και άλλων φορολογικών αντικειμένων που ίσχυαν ως τότε. Οι δικαστικές αποφάσεις κρίνουν ότι οι πρακτικές αυτές είναι σαθρές και αυθαίρετες, ειδικά όταν εφαρμόζονται αναδρομικά για χρόνια στα οποία δεν επιτρέπεται να φτάσουν.

Απορρίπτουν μάλιστα και την επινόηση των νόμων της εποχής Παπακωνσταντίνου πως ο ελεγχόμενος είναι ταυτόχρονα και ένοχος εκτός αν αποδείξει πως δεν είναι ελέφαντας, καταργώντας ουσιαστικό το τεκμήριο της αθωότητας, ενώ επέτρεπαν στην Εφορία να θεωρεί αδήλωτο εισόδημα κάθε κατάθεση μετρητών στην τράπεζα χωρίς να χρειάζεται να αποδειχθεί καν ότι προέρχονται από αδήλωτη εργασία ή κάποια παράνομη συναλλαγή του ελεγχόμενου!

Τι λένε οι αποφάσεις

Οι τρεις αποφάσεις του Διοικητικού Εφετείου που καθαρογράφηκαν και φέρνει σήμερα στο φως της δημοσιότητας το «business stories» ξεκαθαρίζουν ότι:

■ Ο χρόνος έναρξης ισχύος του ν.3888/2010 είναι οι 30.9.2010. Η Εφορία δεν μπορεί να επικαλείται τις τραπεζικές καταθέσεις ως κατηγορία για προσαύξηση περιουσίας ώστε να τη φορολογήσει, εφόσον προέκυψαν σε χρόνο πριν από την ημερομηνία κατά την οποία δεν ίσχυε ακόμη η συγκεκριμένη διάταξη.

■ Η δημόσια διοίκηση προέβη σε παράβαση ουσιαστικής διάταξης του νόμου, προσδίδοντας άλλη έννοια και άλλη χρονική έκταση στις διατάξεις του, αφού θεωρούσε την κατάθεση χρημάτων προσαύξηση της περιουσίας του φορολογουμένου, άσχετα αν αφορούσε σε διάστημα πριν από τις 30-9-2010.

 ■ Δεν μπορεί να νοηθεί και να χαρακτηριστεί αυτομάτως «προσαύξηση περιουσίας», κατά την προσφιλή τακτική της Εφορίας, κάθε τραπεζική συναλλαγή (π.χ. κατάθεση ποσού 100.000 ευρώ στην τράπεζα) μόνο και μόνο επειδή δεν δικαιολογείται από το δηλωθέν εισόδημα του φορολογουμένου, χωρίς να έχει συγκριθεί πρώτα με την προηγούμενη πραγματική ταμειακή κατάστασή του. Χωρίς να εξετάζει δηλαδή αν είχε πράγματι τα χρήματα σε μια τράπεζα και τα μετάφερε σε άλλη, οπότε δεν στοιχειοθετείται προσαύξηση περιουσίας, όπως αυθαίρετα θεωρούσαν πολλοί ελεγκτές. Είναι χαρακτηριστικό άλλωστε ότι, εκτός από την απόφαση Κουσελά (ΠΟΛ 1095), ούτε ο νόμος 3888, ούτε άλλη διάταξη νόμου επέτρεψαν ποτέ να συμβαίνει κάτι τέτοιο.

 ■ Αντιθέτως, τα δικαστήρια δέχονται ότι μπορεί να αποτελούν πράγματι προσαύξηση περιουσίας οι καταθέσεις και τα εμβάσματα που ελέγχονται από την έναρξη της επίμαχης διάταξης, δηλαδή από τις 30-9-2010 και μετά, κατά το μέρος όμως που δεν καλύπτονται και δεν δικαιολογούνται από τα δηλωθέντα εισοδήματα. Εφόσον παρατηρείται τέτοια διαφορά, τότε θα πρέπει να κληθεί από τη φορολογική αρχή να τη δικαιολογήσει ο φορολογούμενος, ο οποίος έχει την υποχρέωση να αποδείξει ότι τα χρήματα είναι νόμιμα και φορολογημένα.

 ■ Για να δικαιολογήσει κάποια κατάθεση ως νόμιμη προσαύξηση περιουσίας και να μη φορολογηθεί, ο φορολογούμενος μπορεί να επικαλεστεί, εκτός άλλων, και ποσά που εισέπραξε πριν από την κατάθεση ή την αποστολή του εμβάσματος, από την πώληση περιουσιακών του στοιχείων, υπό την προϋπόθεση ότι ήταν δηλωμένα και πως η εκποίηση αυτή αποδεικνύεται από νόμιμα παραστατικά.

 ■ Σε περιπτώσεις χρημάτων που προέρχονται από κοινούς λογαριασμούς, ο φορολογούμενος μπορεί να επικαλεστεί (και η Εφορία να δεχτεί) πως ήταν όλα δικά του. Ενώ δηλαδή, καταρχήν, η εφορία θα κάνει ισομερή επιμερισμό των χρημάτων μεταξύ των συνδικαιούχων του λογαριασμού προέλευσης του εμβάσματος, ο ελεγχόμενος μπορεί να ζητήσει να ισχύσει διαφορετική αναλογία των χρηματικών αυτών ποσών (π.χ. ότι όλα τα χρήματα ανήκουν στον σύζυγο που εργάζεται και έκανε την κατάθεση ή, αλλιώς, στον πατέρα και όχι στα παιδιά που έχουν κοινό λογαριασμό μαζί του), αλλά οφείλει να αποδείξει με κάθε μέσο τον ισχυρισμό του.

ΓΓΔΕ: Πώς θα ελέγξετε τη νομιμότητα των ταμειακών μηχανών

Νέα καινοτομία στο πλαίσιο υλοποίησης του επιχειρησιακού σχεδίου προς αντιμετώπιση των αυξημένων κρουσμάτων αδήλωτων ταμειακών μηχανών

Φόρμα ελέγχου της νομιμότητας των ταμειακών μηχανών μέσω του Διαδικτύου εκ μέρους τόσο των ελεγκτών όσο και των πολιτών, έθεσε σε παραγωγική λειτουργία η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων, «στο πλαίσιο υλοποίησης του επιχειρησιακού σχεδίου έτους 2015 για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και προς αντιμετώπιση των αυξημένων κρουσμάτων αδήλωτων ταμειακών μηχανών».

«Θα χρησιμοποιηθεί κάθε μέσο και κυρίως η τεχνολογία για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, η οποία συνεπάγεται την απώλεια δημοσίων εσόδων που μπορούν να ελαφρύνουν ιδίως τη σημερινή περίοδο τα βάρη των πολιτών. Με την εφαρμογή ελέγχου της νομιμότητας των ταμειακών μηχανών οι ελεγκτές, αλλά και οι πολίτες-φορολογούμενοι, μπορούν να ελέγχουν σε πραγματικό χρόνο αν η απόδειξη που τους δίνεται έχει εκδοθεί από νομίμως δηλωθείσα ταμειακή μηχανή. Η βοήθεια των πολιτών είναι πολύτιμη, καθώς ενισχύει την καθημερινή προσπάθεια που κάνουν κάτω από αντίξοες συνθήκες οι υπάλληλοι των ΔΟΥ για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής», επισήμανε με αφορμή τη νέα εφαρμογή η γενική γραμματέας Δημοσίων Εσόδων,Κατερίνα Σαββαΐδου.

Δείτε ΕΔΩ τη νέα φόρμα της ΓΓΔΕ.

Δεν πάθαμε και τίποτα...

γράφει ο Δημήτρης Τρίμης

Μία από τις βασικές παραμέτρους της τριετούς συμφωνίας δανεισμού της χώρας ύψους 86 δισ. ευρώ, της άμεσης χρηματοδότησης με 10 δισ. ευρώ των χρεοκοπημένων τραπεζών και της «ήπιας δημοσιονομικής προσαρμογής που αφήνει χώρο στην ανάπτυξη», όπως την παρουσιάζει η κυβέρνηση, είναι και η μικρή χρονική μετάθεση της λήψης ορισμένων κρίσιμων μέτρων.

Συγκεκριμένα, η κυβέρνηση κερδίζει χρόνο και αναβάλει τις κοινωνικές και πολιτικές αντιδράσεις για το φθινόπωρο στα εξής:

Πρώτον, δεν δέχθηκε να πωλούνται τα «κόκκινα δάνεια» των τραπεζών σε κερδοσκόπους, ενώ παραμένει η προστασία της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς έως το τέλος του 2015. Το φθινόπωρο όμως υπάρχει υποχρέωση οριστικής τακτοποίησης, όσο αυτό μπορεί να γίνει σε μια «αγορά» περίπου 95 δισ. ευρώ, όσα και τα «κόκκινα δάνεια»,

Και δεύτερον, για τα εργασιακά (δηλαδή, επαναφορά ή όχι των ΣΣΕ, ύψος βασικών μισθών, ομαδικές απολύσεις, νέος δρακόντειος συνδικαλιστικός νόμος), «οι σχετικές διαβουλεύσεις με τους θεσμούς για την προώθηση νομοθετικής ρύθμισης θα ξεκινήσουν το επόμενο διάστημα -σε συνεργασία με το Διεθνές Γραφείο Εργασίας (ILO), καθώς και με διεθνούς κύρους εμπειρογνώμονες, γεγονός που διασφαλίζει ότι στην Ελλάδα δεν θα υπάρχει εξαίρεση από τα ισχύοντα στην Δυτική Ευρώπη». 

Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση προσδοκά ένα «αξιοπρεπές αποτέλεσμα» κατά την ψηφοφορία στη Βουλή, δηλαδή περίπου τις ίδιες απώλειες που ήδη κατέγραψε στις δύο προηγούμενες ψηφοφορίες του Ιουλίου -μετά τη συνθηκολόγηση και την οδυνηρή αναδίπλωση της 12ης Ιουλίου- ενώ αποκτά αρκετό πολιτικό χρόνο, ώστε να προετοιμάσει μια νέα πλατφόρμα προγραμματικής ανασυγκρότησης της χώρας, του ΣΥΡΙΖΑ και της κυβέρνησης για τα επόμενα χρόνια κατά τα οποία έχει εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση της οικονομίας, ο αναπτυξιακός σχεδιασμός με κάμποσα δισεκατομμύρια ΕΣΠΑ κ.λπ.

Παράλληλα, η κυβέρνηση το επόμενο διάστημα επενδύει πολλά στις ευρωπαϊκές πολιτικές ανακατατάξεις, στη διεθνοποίηση και τη γενίκευση της συζήτησης και των συγκρούσεων (ΔΝΤ εναντίον γερμανικής Ε.Ε) για την συνολική διευθέτηση του αβίωτου δημόσιου χρέους και τη νέα αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης.

Φυσικά, ο Αλέξης Τσίπρας έχει στα χέρια του και το χαρτί των άμεσων εκλογών, ώστε εκεί να κριθεί το νέο ρεαλιστικό πρόγραμμα ανασυγκρότησης της χρεοκοπημένης Ελλάδας και μιας στρατηγικής απεμπλοκής, απεγκλωβισμού, απαγκίστρωσης από τον αδιέξοδο κύκλο: νέο δάνειο για να ξεχρεωθούν τα παλιά - νέο Μνημόνιο περικοπών - ύφεση, ανεργία, φτώχεια- αξιολόγηση - νέο δάνειο, νέο μνημόνιο και ούτω καθεξής.

Το αποτέλεσμα της συμφωνίας, αν βεβαίως περάσει ως έχει τα επόμενα 24ωρα κάτω από τα ραντάρ της Γερμανίας, θα μπορούσε να μη βιωθεί ως τραγική εξέλιξη, ως συμφωνία απόλυτης ήττας που θα συνεχίζει να εξοντώνει το λαό. Θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ένα υποχρεωτικό πρόγραμμα συνέχισης μεν της λιτότητας, σε συνθήκες χρεοκοπίας και ασφυξίας, αλλά με ταυτόχρονη στήριξη των φτωχών, των ανέργων, των ασθενών, των παιδιών.

Δηλαδή, με πρόταγμα την κοινωνική δικαιοσύνη, τον ειλικρινή και διαρκή πόλεμο κατά της ανισότητας, της διαφθοράς, της μαύρης εργασίας, της αδιαφάνειας, των οικονομικών καρτέλ, της διαπλοκής, της φοροκλοπής, της εγκληματικότητας ιδίως «του λευκού κολάρου».

Μαξίμου: «Η συμφωνία αφήνει χώρο στην ανάπτυξη»

Η συμφωνία στα δημοσιονομικά προβλέπει ήπια προσαρμογή, δεν είναι καθόλου ασφυκτική, αφήνοντας χώρο στην ανάπτυξη, σημειώνουν κυβερνητικές πηγές, αναφερόμενες στα βασικά σημεία της συμφωνίας, επισημαίνοντας, μεταξύ άλλων, ότι με αυτήν δεν θα υπάρξει καμία νέα δημοσιονομική επιβάρυνση, δηλαδή νέα μέτρα, κατά το προσεχές διάστημα.

Επιπλέον, η συμφωνία προβλέπει όχι μόνο την αναχρηματοδότηση του χρέους μέχρι το α' εξάμηνο του 2018, αλλά και αρκετά χρήματα προκειμένου να εξοφληθούν ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου προκειμένου να υπάρξει «φρέσκο» χρήμα στην αγορά. Οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι με την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών έως το τέλος του 2015 και την άμεση ενίσχυση τους με τουλάχιστον 10 δισ. ευρώ, δεν υπάρχει πλέον κανένας απολύτως κίνδυνος για «κούρεμα» καταθέσεων.

Ακόμη, η κυβέρνηση δεν δέχθηκε να πωλούνται τα «κόκκινα δάνεια» σε εταιρείες, ενώ με νομοθεσία έχει προστατεύσει την πρώτη κατοικία από τους πλειστηριασμούς, έως το τέλος του 2015. Προαναγγέλλουν ότι εντός του φθινοπώρου θα υπάρξουν κυβερνητικές πρωτοβουλίες ώστε να τακτοποιηθούν οριστικά, όσο αυτό μπορεί να γίνει σε μια «αγορά» περίπου 95 δισ. ευρώ, όσα και τα «κόκκινα δάνεια». Γι' αυτό το λόγο θα υπάρξει ομάδα διαβούλευσης με τους θεσμούς.

Επίσης επισημαίνουν ότι η συμφωνία προβλέπει ακόμα αναπτυξιακό πακέτο 35 δισ. ευρώ («πακέτο Γιουνκέρ»). Επιπλέον, η συμφωνία, όπως αναφέρουν οι κυβερνητικές πηγές, προβλέπει το Ταμείο αποκρατικοποιήσεων, μέσα από το οποίο η δημόσια περιουσία δεν πάει προς πώληση, όπως στο ΤΑΙΠΕΔ, αλλά αξιοποιείται.

Πιο αναλυτικά:

1. Η συμφωνία στα δημοσιονομικά προβλέπει ήπια προσαρμογή, δεν είναι καθόλου ασφυκτική αφήνοντας χώρο στην ανάπτυξη. Προβλέπει:

- 0,25% πρωτογενές έλλειμμα το 2015 και πλεονάσματα

+ 0,50% το 2016

+ 1,75% το 2017 και

+ 3,5% το 2018.

Υπενθυμίζεται ότι η συμφωνία που είχε υπογράψει η κυβέρνηση Σαμαρά / Βενιζέλου προέβλεπε πρωτογενή πλεονάσματα 3% για το 2015, 4,5% για το 2016 και 2017 καθώς και 4,2% για το 2018! Πλεονάσματα που δεν άφηναν κανένα περιθώριο για ανάπτυξη.

Με την παρούσα συμφωνία, οι υποχρεώσεις της Ελλάδας για πλεονάσματα στην 3ετία είναι μειωμένες κατά ποσοστό 11% του ΑΕΠ, δηλαδή αποφεύγονται μέτρα ύψους περίπου 20 δισ.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι με την παρούσα συμφωνία δεν θα υπάρξει καμία νέα δημοσιονομική επιβάρυνση –δηλαδή νέα μέτρα- κατά το προσεχές διάστημα.

2. Η συμφωνία διέπεται από το Διεθνές Ευρωπαϊκό Δίκαιο και όχι από το Αγγλικό, όπως είχε συμφωνήσει η κυβέρνηση Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ, και δεν προβλέπει κατάργηση της κρατικής ασυλίας, όπως προέβλεπαν οι προηγούμενες συμφωνίες.

3. Η συμφωνία προβλέπει όχι μόνο την αναχρηματοδότηση του χρέους μέχρι το α’ εξάμηνο του 2018 αλλά και αρκετά χρήματα προκειμένου να εξοφληθούν ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου προκειμένου να υπάρξει «φρέσκο» χρήμα στην αγορά. Κίνηση που θα αναζωογονήσει τον εμπορικό κόσμο.

4. Οι τράπεζες θα ανακεφαλοποιηθούν μέχρι το τέλος του 2015 και άμεσα θα ενισχυθούν τουλάχιστον με 10 δισ. ευρώ. Έτσι δεν υπάρχει, πλέον, κανένας απολύτως κίνδυνος για «κούρεμα» καταθέσεων, όπως προβλέπει η κοινοτική οδηγία για ανακεφαλοποιήσεις τραπεζών μετά την 01.01.2016.

5. Η κυβέρνηση δεν δέχθηκε να πωλούνται τα «κόκκινα δάνεια» σε εταιρίες, ενώ με νομοθεσία έχει προστατεύσει την πρώτη κατοικία από τους πλειστηριασμούς, έως το τέλος του 2015. Μέσα στο φθινόπωρο θα υπάρξουν κυβερνητικές πρωτοβουλίες ώστε να τακτοποιηθούν οριστικά, όσο αυτό μπορεί να γίνει σε μια «αγορά» περίπου 95 δισ. ευρώ, όσα και τα «κόκκινα δάνεια». Γι’ αυτό το λόγο θα υπάρξει ομάδα διαβούλευσης με τους θεσμούς.

6. Ο ΑΔΜΗΕ παραμένει δημόσιο αγαθό, ενώ δεν υπήρξε καμία αναφορά σε «μικρή ΔΕΗ». Υπάρχει, βέβαια, δέσμευση για απελευθέρωση της αγοράς φυσικού αερίου, που αποτελεί όμως, ούτως ή άλλως, υποχρέωση προσαρμογής στις ευρωπαϊκές οδηγίες.

7. Θυμίζουμε ότι η συμφωνία προβλέπει ακόμα αναπτυξιακό πακέτο 35 δισ. ευρώ, γνωστό και ως «πακέτο Γιουνκέρ»!

8. Στο τραπέζι των διαβουλεύσεων μπήκαν τα εργασιακά. Μετά από πρόταση της κυβέρνησης, στη διαπραγμάτευση αποφασίστηκε οι σχετικές διαβουλεύσεις με τους θεσμούς για την προώθηση νομοθετικής ρύθμισης να ξεκινήσουν το επόμενο διάστημα. Σημειώνεται ωστόσο ότι οι διαβουλεύσεις θα γίνουν σε συνεργασία με το Διεθνές Γραφείο Εργασίας - ILO καθώς και με διεθνούς κύρους εμπειρογνώμονες, γεγονός που διασφαλίζει ότι στην Ελλάδα δεν θα υπάρχει εξαίρεση από τα ισχύοντα στη δυτική Ευρώπη.

9. Οι πολίτες θα εξακολουθήσουν να μην πληρώνουν τα 5 ευρώ για εξετάσεις στα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων.

10. Τα μέτρα τα οποία προβλέπονται στην παρούσα συμφωνία είναι τα ίδια -με αρκετές βελτιώσεις, ωστόσο- τα οποία προβλέπονταν στη συμφωνία της κυβέρνησης Ν.Δ./ ΠΑΣΟΚ, η ποία δεν υλοποιήθηκε. Στη συμφωνία εκείνη η κυβέρνηση είχε υποχρέωση να υλοποιήσει τα μέτρα αυτά προκειμένου να ολοκληρωθεί η 5η αξιολόγηση και να εξασφαλιστεί χρηματοδότηση 4 δισ.

Τα ίδια μέτρα, περίπου, επανήλθαν στην πρόταση που κατέθεσαν οι θεσμοί στη συνεδρίαση του Eurogroup της 25ης Ιουνίου, συνοδευόμενα από 5 μήνες παράταση του προγράμματος και χρηματοδότηση ύψους 7 δισ.

Σήμερα, με τα ίδια μέτρα, με σημαντικές όμως βελτιώσεις, μετά τη διαπραγμάτευση, η χώρα εξασφαλίζει την κάλυψη των δανειακών της υποχρεώσεων καθώς και των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου για την επόμενη τριετία, με χρηματοδότηση περίπου 85 δισ.

11. Η συμφωνία προβλέπει το Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων μέσα από το οποίο η δημόσια περιουσία δεν πάει προς πώληση, όπως στο ΤΑΙΠΕΔ, αλλά αξιοποιείται.

Πηγή

Άλμα πιο γρήγορο από τη φθορά

γράφει ο Γιάννης Μυλόπουλος*

Το σχέδιο των δανειστών για την Ελλάδα είναι πλέον σαφές: Μεταρρυθμίσεις σε νεοφιλελεύθερη κατεύθυνση, ιδιωτικοποίηση των δημόσιων αγαθών και εκποίηση του πλούτου της χώρας στα συμφέροντα που οι ίδιοι, άμεσα ή έμμεσα, εκπροσωπούν. Όπως επίσης απολύτως σαφής έχει γίνει και η συντριπτική υπεροχή της γερμανικής επιρροής στις χώρες της Ευρωζώνης, η οποία εμποδίζει, αν όχι και ακυρώνει την οποιαδήποτε απόπειρα αντίρρησης ή αντίστασης στα σχέδια των –κατά τα άλλα- εταίρων μας. Η εξάμηνη περιπλάνηση των διαπραγματεύσεων και η τραγική κατάληξή τους, δεν επιτρέπουν ψευδαισθήσεις.

Το δόγμα που ακολουθείται σχετικά με το μνημόνιο το οποίο εξαναγκάζεται να υπογράψει η Ελλάδα προκειμένου να τύχει της... Ευρωπαϊκής προστασίας, δεν επιδέχεται αντιδράσεις ή διαφοροποιήσεις. «Take it or leave it» σημαίνει ότι είτε το αποδέχεσαι ως έχει, είτε αναζητείς την τύχη σου εκτός Ευρωζώνης. Γνωρίζοντας όμως εκ των προτέρων ότι όποιο πρόβατο ξεφύγει από το κοπάδι, θα το φάει ο λύκος των αγορών και των τραπεζών. Το παγκοσμιοποιημένο σχέδιο της νεοφιλελεύθερης μετάλλαξης της Ευρώπης, έτσι όπως έχει δομηθεί, δεν επιτρέπει διαφωνίες και διαφοροποιήσεις. Είναι γνωστό άλλωστε ότι στο καθαρό μοντέλο της ελεύθερης οικονομίας που αναπτύσσεται έξω και μακρυά από ρυθμίσεις και κρατικούς παρεμβατισμούς, αυτό δηλαδή στο οποίο η ελευθερία δεν αναφέρεται στους πολίτες αλλά στη διακίνηση του κεφαλαίου, οι αγορές δεν δείχνουν κανένα έλεος...

Η Ελλάδα, ευτυχώς, έδειξε αντανακλαστικά επιβίωσης και επέλεξε, την τελευταία κυριολεκτικά στιγμή, τη λιγότερο επώδυνη λύση, αποφεύγοντας τη μοναχική πορεία προς την αυτοκαταστροφή. Η εκβιαστική υπογραφή ενός ακόμη μνημονίου, η οποία είναι βέβαιον ότι θα ολοκληρώσει την αποσύνθεση της οικονομίας και τη διάλυση της κοινωνίας της χώρας, δεν θα μας επιτρέψει να κρατηθούμε ζωντανοί, ώστε να μπορέσουμε να συνεχίσουμε την αποδόμηση του νεοφιλελεύθερου τέρατος.

Χρειάζεται λοιπόν άμεσα η επεξεργασία και υλοποίηση ενός προγράμματος οικονομικής αναδιάρθρωσης και παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας, το οποίο θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις ανασύνταξης της ελληνικής οικονομίας. Είναι αυτό που έκαναν άλλα κράτη που τέθηκαν στο ζυγό αντίστοιχων μνημονίων, όπως π.χ. η Αργεντινή και που δεν έχει κάνει ακόμη η Ελλάδα, έξι χρόνια μετά την εμφάνιση της κρίσης...

Πρώτη προτεραιότητα αυτού του προγράμματος είναι η επιστροφή της οικονομίας στην αξιοποίηση όλων εκείνων των αγαθών που κάνουν τη χώρα μας ξεχωριστή και μοναδική στον πλανήτη. Και πρώτα από όλα, η στροφή της ελληνικής οικονομίας στην παραγωγή των εξαιρετικά ανταγωνιστικών διεθνώς προϊόντων, που ιστορικά αναδείχθηκαν ως τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα. Τα ελληνικά δηλαδή αγροτικά προϊόντα και είδη διατροφής που λείπουν από τις αγορές της δύσης και του βορρά, η καλλιέργεια των οποίων ξεριζώθηκε πριν δεκαετίες για να εγκατασταθούν ξενόφερτες καλλιέργειες, όπως εκείνη του τότε πολλά υποσχόμενου βαμβακιού, το οποίο υπήρξε και η καταστροφή τόσο της ελληνικής γεωργίας, όσο όμως και της ελληνικής φύσης και των υδατικών αποθεμάτων της.

Η στροφή στα ανταγωνιστικά προϊόντα που συνιστούν τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα, σε συνδυασμό με την αναζήτηση διαύλων και δικτύων μεταφοράς τους στις Ευρωπαϊκές και τις διεθνείς αγορές, θα βγάλει τον αγροτικό κόσμο από τον μαρασμό των επιδοτήσεων, θα τονώσει την έρημη ελληνική ύπαιθρο, θα συμβάλει στην έξοδο από την ύφεση και θα οδηγήσει στην ισόρροπη ανάπτυξη της χώρας.

Στο ίδιο πνεύμα ανάδειξης των συγκριτικών μας πλεονεκτημάτων, η αναζήτηση «πράσινων» μορφών τουρισμού, έξω και μακρυά από τα παγκοσμιοποιημένα πρότυπα του τουρισμού του... μπέικον και του γκολφ, σε συνδυασμό με την αξιοποίηση του πλούτου του ελληνικού πολιτισμού και της ποικιλίας των μεσογειακών παραδόσεων, μπορεί να μεταμορφώσει την Ελλάδα από φτηνό ανταγωνιστή των διακοπών στη γειτονική Τουρκία, σε προνομιακό και ισχυρά ανταγωνιστικό τουριστικό διεθνή προορισμό.

Και βέβαια για να συμβούν όλα αυτά, χρειάζεται η υποστήριξη ενός κατάλληλα εκπαιδευμένου ανθρώπινου δυναμικού. Ήρθε λοιπόν η ώρα να κινηθεί επιτέλους η μεγάλη υπόθεση της αναβάθμισης του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος, στην ίδια κατεύθυνση της ανάδειξης των δικών μας, συγκριτικών πλεονεκτημάτων. Στην περίπτωση της Παιδείας, η αξιοποίηση ενός ανθρώπινου κεφαλαίου με αναγνωρισμένες ιδιαιτερότητες και πολυσχιδείς ικανότητες, ενός κεφαλαίου που έχει μέχρι σήμερα καταφέρει να διακριθεί σε δύσκολα πεδία εκτός, αλλά όχι και εντός Ελλάδας, είναι βέβαιον ότι θα κάνει τη μεγάλη διαφορά.

Με δυο λόγια, αυτό που μένει στην κυβέρνηση Τσίπρα μετά τη διευθέτηση των διαδικαστικών και εσωκομματικών της ζητημάτων, δεν είναι τίποτε περισσότερο από αυτό που προτείνει ο ποιητής:

«Άλμα πιο γρήγορο από τη φθορά».

Άλμα στην ισόρροπη οικονομική ανάπτυξη στη βάση των δικών μας συγκριτικών πλεονεκτημάτων, πιο γρήγορο από τη φθορά της υποτέλειας στην οποία μας καταδικάζουν, αλλά και από τη φθορά της μιζέριας, της διχόνοιας και της εσωστρέφειας που παραδοσιακά μας κατατρύχει. Αυτά άλλωστε είναι και τα μόνα ελληνικά χαρακτηριστικά που δεν χρειάζεται να αξιοποιηθούν περαιτέρω...

* Του Καθηγητή Γιάννη Α. Μυλόπουλου, τέως Πρύτανη ΑΠΘ

Πηγή

Αλλοι πουλάνε βόμβες, άλλοι θερίζουν πρόσφυγες.

Του Στέλιου Κούλογλου

Σχεδόν πανηγύριζε προχθές, η άλλοτε αριστερή Liberation, για το μοναδικό ίσως επίτευγμα της προεδρίας Φρανσουά Ολάντ: «Από την άνοδο της στην εξουσία το 2012, η γαλλική κυβέρνηση σημειώνει συνεχείς επιτυχίες στη πώληση όπλων στο εξωτερικό». Και όπως φαίνεται από το πίνακα παρακάτω, δεν είναι μόνο η γαλλική βιομηχανία όπλων, που σημειώνει παρόμοια ρεκόρ: οι πολεμικοί εξοπλισμοί στην Ασία και ιδίως οι συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή αποδείχθηκαν χρυσωρυχείο για όλες τις χώρες-παραγωγούς οπλικών συστημάτων.

Οι βομβαρδισμοί και οι πόλεμοι παράγουν βέβαια και εκατομμύρια πρόσφυγες, αλλά για το πρόβλημα αυτό υπάρχει ο συνήθης ύποπτος: η Ελλάδα. Το νέο κύμα προσφύγων του προηγούμενου μήνα, αυξημένο κατά 750% σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά, έδωσε την αφορμή για νέες συκοφαντικές επιθέσεις των διεθνών ΜΜΕ εναντίον μιας χώρας, στην οποία οι πολιτικές λιτότητας έχουν καταντήσει τα νοσοκομεία χωρίς νοσοκόμους και τα ασθενοφόρα χωρίς βενζίνη.

Αφορμή για την νέα επίθεση ήταν μια επικριτική δήλωση κατά των ελληνικών αρχών από την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Συνήθως η Αρμοστεία αποφεύγει να ασκεί κριτική σε κυβερνήσεις και να εμπλέκεται σε πολιτικές διαμάχες. Αλλά μιας και αποφάσισε να παραβεί τον κανόνα σχετικά με την Ελλάδα (στην συνέντευξη που έδωσε στο BBC ο υπεύθυνος της έφτασε να αναφερθεί στην διεξαγωγή του πρόσφατου δημοψηφίσματος!) καλό θα ήταν η Αρμοστεία να μιλήσει κάποια στιγμή,όχι μόνο για τις σαφείς ελληνικές ελλείψεις, αλλά και για τις αιτίες που δημιουργούν τα κύματα των προσφύγων: τους πολέμους που προκαλούνται και για να πουληθούν περισσότερα όπλα, τις επεμβάσεις και τις εισβολές που διαλύουν χώρες και προκαλούν χάος.

Αυτές ακριβώς τις γενικότερες αιτίες προσπάθησα να υπενθυμίσω στην πρόσφατη, μαγνητοφωνημένη  συνέντευξη μου στο BBC. Αναφέρθηκα δύο φορές στους βομβαρδισμούς της Συρίας και της Λιβύης και στην εισβολή του Ιράκ το 2003, από τα αμερικανικά και βρετανικά στρατεύματα. Πως είναι δυνατόν το Λονδίνο να αρνείται να αναλάβει ένα μέρος του βάρους από το κύμα των προσφύγων από την Μέση Ανατολή, όταν είναι ακριβώς η διάλυση του Ιράκ που γέννησε το Ισλαμικό Κράτος με όλα τα σημερινά τραγικά παρεπόμενα; Οι συνάδελφοι του BBC μου έδωσαν αρκετό χρόνο, αλλά δεν θεώρησαν σκόπιμο να συμπεριλάβουν τις αναφορές αυτές στα αποσπάσματα της συνέντευξης που τελικώς μεταδόθηκαν...

_{* Στο αριστερό μέρος η πρόβλεψη για το γαλλικό ρεκόρ στις πωλήσεις το 2015. Στο δεξιό το μερίδιο των χωρών παραγωγών-όπλων στις παγκόσμιες πωλήσεις την περίοδο 2010-14.}

_Πηγή

Λαπαβίτσας: Δεν είναι δουλειά του Λαφαζάνη η δημιουργία νέου κόμματος

Σφοδρή κριτική στην Αριστερή Πλατφόρμα και τον Παναγιώτη Λαφαζάνη άσκησε σήμερα Δευτέρα ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Κώστας Λαπαβίτσας, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «δεν είναι θέμα δημιουργίας κόμματος από τον Παναγιώτη Λαφαζάνη. Δεν είναι δουλειά του αυτό ούτε είναι στη δικαιοδοσία του».

«Κατ’ αρχήν, δεν θέλει κανένας μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ διάσπαση. Δεύτερον, δεν είναι θέμα δημιουργίας κόμματος από τον Παναγιώτη Λαφαζάνη. Δεν είναι δουλειά του αυτό ούτε είναι στη δικαιοδοσία του. Είναι ένα πολύ σημαντικό στέλεχος της Αριστεράς, με πολύ σημαντική παρουσία στα πράγματα και θα συνεχίσει να την έχει, αλλά δεν είναι στη διακριτική του ευχέρεια να το κάνει. Αυτό που χρειάζεται σήμερα η κοινωνία δεν είναι να φτιάξει ένα νέο κόμμα ο Παναγιώτης Λαφαζάνης, αλλά να βρει τρόπο για να εκφραστεί πολιτικά το 'όχι' (του δημοψηφίσματος)», δήλωσε ο κ. Λαπαβίτσας μιλώντας στο ραδιοσταθμό «Βήμα FM».

Ερωτηθείς για το ενδεχόμενο να ψηφίσει η Βουλή τη συμφωνία την Πέμπτη, απάντησε: «Θεωρώ ότι δεν είναι σοβαρά πράγματα να παίζεται και να διακυβεύεται αυτή τη στιγμή η τύχη της χώρας έτσι. Να έρχεται ολόκληρο μνημόνιο αυτή τη βδομάδα… Τι είναι το μνημόνιο; Μια συμφωνία δύο φύλλων, για την ενοικίαση διαμερίσματος; Το μνημόνιο είναι σύνολο όρων και αλλαγών που θα καθορίσουν την πορεία της χώρας για μεγάλο χρονικό διάστημα. Πότε έγιναν διαπραγματεύσεις και δεν το πήραμε χαμπάρι; Ποιος διαπραγματεύτηκε αυτό το πράγμα και πώς θα έρθει στη Βουλή για να ψηφιστεί, χωρίς οι βουλευτές να το διαβάσουν και να το κοιτάξουν γραμμή-γραμμή; Τι θα έχουμε; Φαινόμενα του παρελθόντος και θα βγαίνουν μετά οι βουλευτές να λένε 'α, δεν πρόλαβα να το διαβάσω'; Δεν είναι σοβαρά πράγματα αυτά».

Αναφερόμενος στα σενάρια περί εκλογών, ο κ. Λαπαβίτσας είπε χαρακτηριστικά: «Εκλογές; Μάλιστα… Θα ακολουθήσουν με ρυθμό-εξπρές μετά από μια τέτοια διαδικασία; Θα είναι απλώς καταστροφή. Γιατί η χώρα δεν χρειάζεται άμεσα εκλογές και το έχω δηλώσει σε ανύποπτο χρόνο. Ούτε χρειάζεται εκλογές σ’ αυτές τις συνθήκες. Τι δηλαδή να αποφασίσει η χώρα και με ποιον τρόπο; Αυτό που χρειάζεται η Ελλάδα είναι να μην μπει ξανά σε μνημονιακό δρόμο. Αυτό είναι και όχι να γίνουν εκλογές. Οι εκλογές δεν είναι απάντηση για τίποτα αυτή τη στιγμή».

Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ δεν δίστασε να αναφερθεί, ωστόσο και στον πρώην υπουργό Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη και το plan B του: «Ο κ. Βαρουφάκης δεν είχε 'σχέδιο Β'. Είχε ορισμένες ιδέες για το πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί μια κρίσιμη κατάσταση, μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Ήταν ορισμένες ωραίες ιδέες, οι οποίες ήταν ρηξικέλευθες, αλλά δεν συνιστούν εναλλακτικό σχέδιο, κατά την άποψή μου. Το έχω καταθέσει πολλές φορές αυτό το πράγμα ως άποψη».

Πηγή