Μα στο Ντουμπάι η Διάσκεψη για το Κλίμα;

 

γράφει ο Παντελής Μπουκάλας

 

Η είδηση γράφτηκε σε αθλητικές ιστοσελίδες, δεν είδα πάντως να αναπαράγεται ευρύτερα. Ισως το απρόσμενο περιεχόμενό της ξένισε τους πιθανούς αναμεταδότες και τους έκανε διστακτικούς. Ποια η είδηση; Οτι τη σεζόν 2024-2025 ή, το αργότερο, το 2025-2026, στην Ευρωλίγκα, το μπασκετικό ευρωπαϊκό υπερπρωτάθλημα, θα συμμετέχει και ομάδα από το Ντουμπάι. Οι βασικοί μέτοχοι της Λίγκας έδωσαν ήδη την έγκρισή τους και δεν απομένουν παρά οι λεπτομέρειες. Ποια η πρωταρχική λεπτομέρεια; Μα η κατασκευή εκ του μηδενός της καλαθοσφαιρικής ομάδας που θα εκπροσωπεί του λοιπού τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα στην ευρωπαϊκή διοργάνωση που εμπορεύεται τρίποντα, ριμπάουντ και κύρος. Τίποτε πιο εύκολο. Αφθονούν και τα πετροδολάρια και οι αθλητικοί μισθοφόροι. Και διάσημοι ανάμεσά τους, στο όριο ανάμεσα στον παίχτη και τον παλαίμαχο. Και ποιος διασημότερος από τον Κριστιάνο Ρονάλντο, που δρέπει πλέον δάφνες και χρήμα στα γήπεδα της Σαουδικής Αραβίας.

 

Αν το Κατάρ, γνωστό και για τις στενές επαφές του με το Ευρωκοινοβούλιο προς απόκτηση κοινοβουλευτικής εμπειρίας και αγορά δημοκρατικής τεχνογνωσίας, κατάφερε να αποσπάσει τη διοργάνωση του περυσινού Μουντιάλ, υποχρεώνοντας τους «πεπολιτισμένους» να καταπιούν χιλιάδες θανάτους μεταναστών εργατών στα γηπεδικά εργοτάξια· κι αν η Σαουδική Αραβία, σεσημασμένη πρόμαχος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κατόρθωσε να μείνει μοναδική διεκδικήτρια του Μουντιάλ του 2034 (ευτυχώς δεν περπάτησε το απίστευτο σχέδιο να κατατεθεί συνυποψηφιότητα της Ελλάδας, της Σαουδικής Αραβίας και της Αιγύπτου, που απέβλεπε, τι άλλο, στον εκδημοκρατισμό της αφρικανικής και της ασιατικής χώρας), γιατί να μη δοθεί στο Ντουμπάι η δυνατότητα να γίνει μέτοχος του ευρωπαϊκού αθλητικού πολιτισμού;

 

Ψήφος στο πετρέλαιο

Μήπως επειδή απαγορεύεται η ίδρυση και λειτουργία κομμάτων στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, πρωτεύουσα των οποίων είναι το Ντουμπάι, αρρήτως αδελφοποιημένο πλέον με την Αθήνα, αν κρίνουμε από τον αριθμό των Ελλήνων σελεμπριτάδων αλλά και «κοινολαϊτών» που κάνουν εκεί Χριστούγεννα και Πάσχα; Ή επειδή δικαίωμα ψήφου στη χώρα αυτή, στις εκλογές του 2019, είχαν μόνο 337.738 πολίτες με υπηκοότητα ενός από τα εφτά συνενωμένα εμιράτα, δηλαδή περίπου το 1/4 του πληθυσμιακού συνόλου;

 

Και στο κάτω κάτω, από τη στιγμή που οι κεφαλές του πλανήτη αποφάσισαν να διοργανωθεί στο Ντουμπάι η 28η Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα (COP28), πού το παράδοξο που θα εμφυτευθεί μπασκετική ομάδα των Εμιράτων στην Ευρωλίγκα; Δεν έχουν μπάσκετ και δεν έχουν καημό μ’ αυτό; Δευτερεύον. Δεν έχουν περιβαλλοντική ευαισθησία ούτε και τους δέρνει ο καημός να αποκτήσουν; Τριτεύον. Εμποροι πετρελαίου είναι οι άνθρωποι. Υποχρεούνται να υποστηρίζουν τα συμφέροντα της «τάξης» τους, και δη διακαώς. Κι ας καταντήσει διακεκαυμένη ζώνη ο πλανήτης όλος.

 

Μια έκθεση προϊόντων βίγκαν στους χώρους και στα ψυγεία κρεοπωλείου μάλλον θα ξένιζε λιγότερο.

 

Μια έκθεση προϊόντων βίγκαν στους χώρους και στα ψυγεία κρεοπωλείου μάλλον θα ξένιζε λιγότερο, έτσι όπως έχουμε συνηθίσει στις επικοινωνιακές και διαφημιστικές υπερβολές (να ‘ναι καλά τα κόμματά μας, που μας έχουν εκπαιδεύσει καλά σ’ αυτόν τον τομέα) απ’ ό,τι η επιλογή του σουλτάνου Αχμετ αλ Τζαμπέρ ως οικοδεσπότη μιας κρισιμότατης διάσκεψης για το κλίμα. Κι αυτό πότε; Στο τέλος μιας θερμότατης χρονιάς, γεμάτης καταστροφικά φαινόμενα σε όλες τις ηπείρους. «Μπορούμε να πούμε με σχεδόν απόλυτη βεβαιότητα ότι το 2023 θα είναι το θερμότερο έτος στα χρονικά»», δήλωσε προ μηνός η Σαμάνθα Μπέρτζες, υποδιευθύντρια της υπηρεσίας κλιματικής αλλαγής «Κοπέρνικος», ταραγμένη και από το γεγονός ότι η μέση θερμοκρασία του φετινού Οκτωβρίου ήταν κατά 1,7 βαθμούς Κελσίου θερμότερη από οποιονδήποτε Οκτώβριο της περιόδου 1850-1900. Η έκτοτε πρόοδος, ανάπτυξη, προκοπή, ευημερία (εντός ή εκτός εισαγωγικών, κατά την κρίση του καθενός), ανορθολογική και άπληστη, και άνισα κατανεμημένη ανάμεσα σε ηπείρους και χώρες αλλά και ανάμεσα σε τάξεις, στο εσωτερικό κάθε χώρας, έχει πυρώσει τον πλανήτη. Το «σημείο χωρίς επιστροφή» δεν είναι πια πολύ μακριά.

 

Απόγνωση

Μάλλον με τη σιγουριά ότι μιλάει σε ώτα μη ακουόντων, η κ. Σαμάνθα Μπέρτζες πρόσθεσε την επωδό των επιστημόνων δεκαετίες τώρα: «Η αίσθηση του επείγοντος για τη λήψη φιλόδοξων μέτρων για το κλίμα δεν ήταν ποτέ τόσο ισχυρή». Ο τόνος της επωδού, που τη χρησιμοποιεί συχνότατα και ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, καθώς και όλες οι διεθνείς περιβαλλοντικές οργανώσεις, έχει αλλάξει με τα χρόνια: από την επιστημονική αυστηρότητα έχουμε περάσει πια στη φωνή της απόγνωσης. Ούτε κι αυτή συγκινεί όμως, κι ας καταθέτει πληθώρα στοιχείων. Στην πραγματικότητα, βρισκόμαστε σχεδόν στο ίδιο απογοητευτικό σημείο όπου βρισκόμασταν τον 20ό αιώνα, όταν πρωτοάρχισε να μας προειδοποιεί η επιστημονική κοινότητα· όχι όλη, υπήρξαν και μετεωρολόγοι, φυσικοί κ.ά. που εκποίησαν το όποιο κύρος τους στους πετρελαιοβιομήχανους. Το οικολογικό κίνημα κάθε άλλο παρά ακμαίο είναι, ενώ, αντίθετα, οι αρνητές της κλιματικής κρίσης δεν έχουν μειωθεί ιδιαίτερα. Και σίγουρα δεν έχουν μειωθεί οι παντελώς αδιάφοροι, που συνεχίζουν να απολαμβάνουν το ίδιο καταναλωτικό μοντέλο.

 

Πειστήριο και η όπου γης άνοδος της Ακροδεξιάς, η οποία, όπως είδαμε πρόσφατα και με την επιτυχία του Γκερτ Βίλντερς στην Ολλανδία, έχει προσθέσει και την άρνηση της κλιματικής κατάρρευσης στο όλο πακέτο (μισαλλοδοξία, εθνικισμός, ισλαμοφοβία, αντισημιτισμός, μεταναστοφαγία). Αυτοί, ναι, βρίσκουν πρόθυμα ώτα. Γιατί είναι πάντοτε πολλοί όσοι θέλουν ν’ ακούνε λόγια καθησυχαστικά: «Μην τους ακούτε, υπερβολές, συμπαιγνία είναι, δεν βλέπετε; Εξω χιονίζει…». Λόγια που τους αθωώνουν και τους δικαιώνουν, αφού τους επιτρέπουν να πιστεύουν ότι όλα τελούν υπό έλεγχο, δεν χρειάζεται πανικός, ούτε καν τόσος δα φόβος. Ούτε και καμιά αλλαγή στον τρόπο που ζούμε, παράγουμε και καταναλώνουμε, χρειάζεται. Ή στον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα, με ορίζοντά μας τον επόμενο χρόνο και το άτομό μας ένθρονο μέσα σ’ αυτόν, και όχι την επόμενη ή μεθεπόμενη δεκαετία και τα παιδιά μας μέσα σ’ αυτήν.

 

Παράπλευρες… δράσεις

Στο Ντουμπάι αυτές τις μέρες πήγαν για λόμπινγκ και 1.300 εκπρόσωποι της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων. Μάλλον περιττεύουν. Αρκεί που προεδρεύει ο σουλτάνος Αλ Τζαμπέρ, που ηγείται και της κρατικής εταιρείας πετρελαίου του Αμπου Ντάμπι. «Η κατάργηση των ορυκτών καυσίμων θα μας γυρίσει πίσω στην εποχή των σπηλαίων», ακούγεται να λέει βιντεοσκοπούμενος. «Παρεξήγηση, παρανόηση, διαστρέβλωση», ισχυρίστηκε όταν τον έψεξαν για τον αντιεπιστημονικό ετσιθελισμό του. Σαν Ελληνας πολιτικός και αυτός. Αξιοπιστότατος…

 

 

Γιατί όχι και ο Στρέφης;

 

γράφει ο Πέτρος Μανταίος

 

Αυτό αναρωτήθηκα την Πέμπτη, 23/11, όταν διάβασα σε «πολιτικό παρασκήνιο» της «Συντακτών» ότι η κλεισμένη με λαμαρίνες, λόγω έργων μετρό, πλατεία Εξαρχείων, «αποτελεί ανοιχτό χώρο συγκέντρωσης μαθητών γειτονικών σχολείων σε περίπτωση σεισμού», αναφέρουν Εξαρχειώτες, «επικαλούμενοι έγγραφες ενημερώσεις διευθυντών» των σχολείων. Οπότε, «ως νέοι ανοιχτοί χώροι συγκέντρωσης έχουν οριστεί τα προαύλια» των σχολείων, επίσης «το αυτοδιαχειριζόμενο πάρκο Ναυαρίνου», «χώρος που δεν αναγνωρίζει το κράτος επισήμως».

 

«Γιατί όχι και ο Στρέφης;» αναρωτήθηκα. Και γνωρίζοντας τι συμβαίνει με την «ανάπλαση» του ιστορικού λόφου-έμβλημα των Εξαρχείων (έχω γράψει και σχετικά), τον ανηφόρισα την Παρασκευή -μετά από πολλά χρόνια, ομολογώ, αν και πιστός περιπατητής της Αθήνας- να δω τι τρέχει κατά κει, με τα έργα «ανάπλασης», την αστυνομική φρουρά (δημοτικά έργα που γίνονται, για το καλό των δημοτών, φρουρούμενα· τι να πεις!) και αν ο Στρέφης μπορεί και αυτός να συμπεριληφθεί στους χώρους συγκέντρωσης μαθητών σε περίπτωση σεισμού.

 

Δεν μπορεί! Ετσι όπως είναι σήμερα, δυσπρόσιτος και με ανασκαμμένα τα μονοπάτια του για την «ανάπλαση», η οποία είναι ένα δίκτυο πυρόσβεσης, με κρουνούς. Δεν είδα και τίποτ’ άλλο, δεν διαφωνώ, αλλά δεν νομίζω αυτή να είναι η προτεραιότητα λόφου από χρόνια παρατημένου· αν ήξερα και τον εργολάβο του δικτύου πυρόσβεσης και τους όρους του διαγωνισμού, αν έγινε διαγωνισμός, ίσως άλλαζα γνώμη.

 

Από κει και πέρα, θαυμάσιος λόφος, που με αγάπη και φροντίδα μπορεί να γίνει κόσμημα μες στο κέντρο της πόλης, με θέα πανοραμική σε όλο το λεκανοπέδιο… μία κυρία με το σκυλάκι της, δύο νεαροί και μία νεαρά που ρέμβαζαν με θέα τον Σαρωνικό και την Ακρόπολη από ξεχωριστά σημεία, εγώ που φωτογράφιζα τρεις μοναχικές καρέκλες στην κορυφή. Και βέβαια… αστυνομική φρουρά, πεζοί αστυνομικοί κοντά στο θεατράκι, δικυκλιστές (ΔΙΑΣ) πλάι στο γηπεδάκι του μπάσκετ. Πλατεία περίφρακτη, λόφος απλησίαστος, μια χαρά περνάμε, λέω…

 

Το δέντρο και το δάσος στην Αθήνα

 

γράφει ο Χάρης Δούκας*

 

Δεν υπάρχει εδώ δίλημμα, αλλά μια συμπληρωματική σχέση που διατυπώσαμε χωρίς υπεκφυγές: «Και με το μετρό και με το πράσινο»

Κατά την πρόσφατη προεκλογική εκστρατεία διακηρύξαμε ως βασική προγραμματική μας δέσμευση την «Πράσινη Αθήνα». Είναι μια άμεση, πρωταρχική απάντηση στις προκλήσεις απέναντι στη βιωσιμότητα των πόλεων, στη θωράκισή τους στα ακραία κλιματικά φαινόμενα. «Καμιά σπιθαμή γης να μη μείνει αναξιοποίητη στην πράσινη επένδυση» ήταν και είναι μια επαναλαμβανόμενη αρχή.

 

Η κρίσιμη αυτή επιλογή έγινε επιλογή των κατοίκων της Αθήνας με τις πρόσφατες εκλογές, ώστε δεν μιλάμε πια για διακήρυξη αλλά κοινωνική εντολή.

 

Αυτή την εντολή θέλει να υπηρετήσει ο συνδυασμός που θα διοικήσει τον δήμο από 1.1.2024, χωρίς τις συνηθισμένες εκπτώσεις, αναπροσαρμογές και στρογγυλέματα. Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: Θα υπηρετήσουμε τη βούληση των Αθηναίων με όλους τους δημοκρατικούς τρόπους, με ευρεία διαβούλευση παντού. Από την άλλη, θα υπερασπιστούμε τα συμφέροντα των πολιτών της Αθήνας απέναντι στα παλαιά στερεότυπα που υποβαθμίζουν τη ζωή των κατοίκων, προτάσσοντας οικονομικά και άλλα συμφέροντα.

 

Η επιμονή μας στις αξίες αυτές δεν αντιστρατεύεται, όπως ορισμένοι λανθασμένα υποστηρίζουν, την προώθηση σημαντικών έργων στην πόλη, έργων με μεγάλο και θετικό κοινωνικό αντίκτυπο, όπως το μετρό. Δεν υπάρχει εδώ δίλημμα, αλλά μια συμπληρωματική σχέση που διατυπώσαμε χωρίς υπεκφυγές: «Και με το μετρό και με το πράσινο». Γιατί άραγε δεν μπορούν να συνδυαστούν οι δύο αυτές συνθήκες, όπως δείχνουν οι ανάλογες εμπειρίες στον ευρωπαϊκό χώρο;

 

Το πρόβλημα αυτό είναι ξανά στο προσκήνιο στα Εξάρχεια. Ζητήσαμε και ζητούμε συγκεκριμένες εγγυήσεις-δεσμεύσεις από τους αρμοδίους για να μη χαθεί κανένα δέντρο στην περιοχή. Η συγκεκριμένη λύση της «μεταφύτευσης» που προτείνεται φαίνεται προβληματική, αφού απαιτεί συγκεκριμένες προϋποθέσεις, όπως την κατάλληλη εξειδίκευση και το απαραίτητο προσωπικό φροντίδας, που εκ τους αποτελέσματος δεν τηρήθηκαν σε προηγούμενες μεταφυτεύσεις σε Κολωνάκι και Κυψέλη (με ποσοστό αποτυχίας, λόγω ξήρανσης των δέντρων, που άγγιξε το 90%, σύμφωνα με απόψεις εξειδικευμένων εργαζομένων του Δήμου Αθηναίων).

 

Μετά από επίμονες ερωτήσεις μας, δόθηκαν απαντήσεις εκ μέρους των αρμοδίων, οι οποίες όμως και πάλι δεν καθησύχασαν τις ανησυχίες αλλά αντίθετα δημιούργησαν νέες. Και αυτό γιατί, παρά τις προηγούμενες αποτυχίες, οι συμβατικές διατυπώσεις που παρουσιάστηκαν είναι γενικόλογες, με αναφορές σε χιλιάδες δέντρα, χωρίς σχέδιο και εξειδίκευση, χωρίς καμία ανάλυση και αξιολόγηση για τρόπο επίτευξης, χωρίς κανέναν μηχανισμό ελέγχου, με μόνη αναφορά σε ένα δισέλιδο υπηρεσιακό κείμενο.

 

Το πρόβλημα δεν είναι όμως μόνο στα Εξάρχεια, όπως προσπαθούν να μας «πείσουν» ορισμένοι γνωστοί διαστρεβλωτές των γεγονότων, λες και υπάρχουν διαφορετικά δέντρα ανάλογα με το αν «χάνονται» στα Εξάρχεια, στο Κολωνάκι ή στη Ριζάρη, ανάλογα με την κοινωνική σύνθεση των χώρων. Tο στοίχημα είναι γενικότερο και αφορά την εξασφάλιση ανθρώπινων πόλεων, με συνδυασμό λειτουργικότητας, περιβαλλοντικής και βιώσιμης προσέγγισης.

 

Αυτός είναι ο δρόμος που έχουμε μπροστά μας. Η προσπάθειά μας αυτή δεν είναι μια υπόθεση lifestyle. Είναι ένας διαρκής αγώνας που πρέπει να δοθεί με μέσο τον διάλογο και την επιστημονική υποστήριξη. Καθήκον μου είναι από 1.1.2024 να παρακολουθώ και να παρεμβαίνω όπου χρειάζεται, ώστε αποτυχημένες πρακτικές του παρελθόντος να μη επαναληφθούν και το πράσινο να αποκατασταθεί πλήρως στην περιοχή.

 

Ο κ. Χάρης Δούκας είναι εκλεγμένος δήμαρχος Αθηναίων.