14 ανατροπές στη φορολογία

Ετος-σταθμός θα είναι το 2016 για τη φορολογία με τις «13+1» ανατροπές που έρχονται από φέτος. Εκτός από τη μεγάλη αλλαγή στο σκηνικό με τους φόρους, ο κλοιός σφίγγει ακόμη περισσότερο για αγρότες, ελεύθερους επαγγελματίες, μικρομεσαίους, ατομικές επιχειρήσεις, μισθωτούς/συνταξιούχους αλλά και ιδιοκτήτες ακινήτων.

Μόνο η υποχρεωτική χρήση του πλαστικού χρήματος σε όλες τις συναλλαγές των υπόχρεων είναι από μόνη της η πιο μεγάλη μεταβολή στην καθημερινότητα των φορολογουμένων. Από φέτος η Εφορία δεν θα αναγνωρίζει καμία έκπτωση δαπάνης που δεν έχει γίνει μέσω χρεωστικής ή πιστωτικής κάρτας.

Συνεπώς, οι φορολογούμενοι για να διατηρήσουν το αφορολόγητο των 9.550 ευρώ θα πρέπει οι δαπάνες τους να έχουν γίνει μόνο με πλαστικό χρήμα. Εξετάζεται να αυξηθεί στο 20% το ποσοστό του ετήσιου εισοδήματος που θα πρέπει να καλύψουν με e-αποδείξεις μισθωτοί και συνταξιούχοι.

Οι αποφάσεις θα ληφθούν μέσα στον Φεβρουάριο και έπειτα από διάλογο που θα έχει ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Τρύφωνας Αλεξιάδης με τους αρμόδιους φορείς. Στη διάρκειά του θα διερευνηθεί εάν θα παρασχεθεί αφορολόγητο ύψους 5.000 ευρώ και στους ελεύθερους επαγγελματίες προκειμένου να μετέχουν και αυτοί στο «παιχνίδι» με το πλαστικό χρήμα.

Κεντρικό σημείο αυτού του διαλόγου θα αποτελέσουν οι παρεμβάσεις στους φόρους εισοδήματος και ακινήτων. Δεν θα αλλάξουν μόνο οι συντελεστές αλλά και οι κλίμακες με τις οποίες θα φορολογηθούν τα εισοδήματα του 2016.

Ειδικά στο εισόδημα, η νέα κλίμακα για μισθωτούς/συνταξιούχους θα είναι προοδευτικότερη, δηλαδή θα έχει περισσότερα κλιμάκια και στόχος είναι να υπάρξει μετατόπιση των βαρών προς αυτούς που έχουν μεγαλύτερα εισοδήματα. Στα μείον της νέας κλίμακας είναι η ενσωμάτωση της εισφοράς αλληλεγγύης.

Αλλες αλλαγές που «ψήνονται» είναι στα τεκμήρια διαβίωσης, στις φοροαπαλλαγές, στον νέο φόρο ακινήτων (ΕΝΦΙΑ), για τον οποίο, παρά το μεσοσταθμικό «κούρεμα» του 20% στις αντικειμενικές αξίες που διέταξε το ΣτΕ, δεν μεταβάλλεται ο εισπρακτικός στόχος των 2,65 δισ. ευρώ.

Το 2016 θα είναι δυσκολότερο για τους αγρότες καθώς η προκαταβολή φόρου εισοδήματος που θα πληρώσουν το 2016 θα είναι αυξημένη από το 55% στο 75%, ενώ μεγαλύτερος θα είναι και ο φορολογικός πέλεκυς μετά την αύξηση του συντελεστή από το 13% στο 20%.

Επιπλέον έσοδα 200 εκατ. αναμένεται να φέρει το 2016 η νέα κλίμακα φορολόγησης των ενοικίων | 

Στην ίδια μοίρα θα βρεθούν και όσοι εισπράττουν εισοδήματα από ενοίκια, αφού οι φόροι που θα πληρώσουν φέτος θα είναι υψηλότεροι κατά 142,2 εκατ. ευρώ.

Στους ζημιωμένους του 2016 θα είναι και χιλιάδες κάτοικοι που διαμένουν σε ακριτικά νησιά. Και αυτό γιατί από την 1η Ιουνίου του 2016 θα καταργηθεί το καθεστώς του μειωμένου κατά 30% ΦΠΑ σε μία νέα ομάδα νησιών. Το μέτρο έχει προηγηθεί (από 1ης Οκτωβρίου του 2015) για τα εξής έξι αιγαιοπελαγίτικα νησιά: Θήρα, Μύκονο, Νάξο, Πάρο, Ρόδο και Σκιάθο.

Αλλες παρεμβάσεις που θα αρχίσουν να ξεδιπλώνονται σταδιακά από την αρχή του νέου έτους είναι η ενεργοποίηση του Περιουσιολογίου και το νομοσχέδιο για το «μαύρο χρήμα». Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, στη ρύθμιση για τη νομιμοποίηση των «μαύρων» καταθέσεων θα περιληφθούν και υποθέσεις για τις οποίες έχει ήδη ξεκινήσει ο έλεγχος αλλά δεν έχει τελεσιδικήσει σε επίπεδο Δικαιοσύνης.

Οι εισηγήσεις που δέχεται η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών είναι να περιληφθούν ακόμη και οι υποθέσεις για τις οποίες δεν έχουν ακόμη εκδικαστεί στα διοικητικά δικαστήρια προκειμένου να υπάρξει αποσυμφόρηση για τη Δικαιοσύνη αλλά και να στεφθεί με σίγουρη εισπρακτική επιτυχία το εγχείρημα.

Ο φόρος για τη νομιμοποίηση των κεφαλαίων θα υπολογίζεται με βάση τη φορολογική κλίμακα του εισοδήματος των φυσικών προσώπων του έτους κατά το οποίο αποκτήθηκαν τα κεφάλαια. Η επιλογή του έτους θα είναι δικαίωμα του φορολογούμενου.

Οσοι μεταφέρουν τα κεφάλαιά τους από το εξωτερικό στην Ελλάδα ή από «το στρώμα» στο τραπεζικό σύστημα θα έχουν σημαντική έκπτωση από τον φόρο. Η ρύθμιση οικειοθελούς συμμόρφωσης αποτελεί για το υπουργείο το «σκαλοπάτι» για το Περιουσιολόγιο, στο οποίο οι φορολογούμενοι θα κληθούν να δηλώσουν το σύνολο της κινητής και ακίνητης περιουσίας τους σε Ελλάδα και εξωτερικό.

Αναλυτικότερα, όμως, οι αλλαγές που θα τεθούν σε ισχύ από το 2016 έχουν ως εξής:

① Πλαστικό χρήμα:

Από φέτος μπαίνει για τα καλά στην καθημερινότητά μας, αφού η Εφορία θα αναγνωρίζει πλέον για έκπτωση μόνο δαπάνες που πραγματοποιούνται μέσω χρεωστικών ή πιστωτικών καρτών ή μέσω τραπεζικής συναλλαγής.

Ηδη από τον Ιούλιο με την επιβολή των capital controls οι συναλλαγές με κάρτες έχουν υπερδιπλασιαστεί.

Από το 2016 ουσιαστικά καθίσταται υποχρεωτική η χρήση των καρτών στις καθημερινές συναλλαγές, αφού οι φορολογούμενοι για να κερδίσουν το αφορολόγητο όριο αλλά και τις εκπτώσεις φόρου που θα διατηρηθούν για τα εισοδήματα του 2016 θα πρέπει να πραγματοποιούν όλες τις δαπάνες που δηλώνουν στη φορολογική τους δήλωση με πλαστικό χρήμα.

Αυτό σημαίνει ότι με κάρτες ή με τραπεζική συναλλαγή θα πρέπει να γίνονται οι αγορές καταναλωτικών ή μη αγαθών, οι πληρωμές για φροντιστήρια, ιδιωτικά σχολεία, ενοίκια, ιατρικά έξοδα, νοσήλια, βοηθητικό προσωπικό, ξενοδοχεία, εστιατόρια, ταβέρνες, μπαρ και οποιαδήποτε αγορά κινητών και ακίνητων περιουσιακών στοιχείων.

Παράλληλα, εξετάζεται για τους επιτηδευματίες όλες οι επαγγελματικές δαπάνες που εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδά τους να γίνονται με ηλεκτρονικό τρόπο και όχι μόνο όσες είναι άνω των 500 ευρώ. Δηλαδή, να καταργηθεί το όριο των 500 ευρώ.

② «Μαύρο χρήμα» - Περιουσιολόγιο:

Αμέσως μετά τις γιορτές θα κατατεθούν στη Βουλή τα δύο νομοσχέδια για τη φορολόγηση και νομιμοποίηση του «μαύρου χρήματος» και το νέο Περιουσιολόγιο. Οι εισηγήσεις που δέχεται η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών είναι στο νομοσχέδιο για το αδήλωτο χρήμα να περιληφθούν ακόμη και οι υποθέσεις οι οποίες δεν έχουν ακόμη εκδικαστεί στα διοικητικά δικαστήρια προκειμένου να υπάρξει αποσυμφόρηση για τη Δικαιοσύνη αλλά και να στεφθεί με σίγουρη εισπρακτική επιτυχία το εγχείρημα.

Ο φόρος για τη νομιμοποίηση των κεφαλαίων θα υπολογίζεται με βάση τη φορολογική κλίμακα του εισοδήματος των φυσικών προσώπων του έτους κατά το οποίο αποκτήθηκαν τα κεφάλαια. Η επιλογή του έτους θα είναι δικαίωμα του φορολογούμενου.

Οσοι μεταφέρουν τα κεφάλαιά τους από το εξωτερικό στην Ελλάδα ή από «το στρώμα» στο τραπεζικό σύστημα θα έχουν σημαντική έκπτωση από τον φόρο. Η ρύθμιση οικειοθελούς συμμόρφωσης αποτελεί για το υπουργείο το «σκαλοπάτι» για το Περιουσιολόγιο, στο οποίο τον Σεπτέμβριο του 2016 οι φορολογούμενοι θα κληθούν να δηλώσουν το σύνολο της κινητής και ακίνητης περιουσίας τους σε Ελλάδα και εξωτερικό. Περιουσιακά στοιχεία που θα εντοπιστούν από τις φορολογικές αρχές να μην έχουν δηλωθεί στο Περιουσιολόγιο θα κατάσχονται και θα επιβάλλεται πρόστιμο ισόποσο της αξίας τους.

③ Φόρος εισοδήματος:

Τον Φεβρουάριο του 2016 αναμένεται να ανοίξει ο διάλογος για τη μεγάλη φορολογική μεταρρύθμιση για τη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων που θα εφαρμοστεί από τα εισοδήματα που θα αποκτήσουν οι φορολογούμενοι από την 1η Ιανουαρίου του 2016.

Στις προθέσεις της ηγεσίας του υπουργείου Οικονομικών είναι η επιστροφή σε μια ενιαία φορολογική κλίμακα με την οποία θα αθροίζονται και θα φορολογούνται όλα τα εισοδήματα. Η θέσπιση ενιαίας φορολογικής κλίμακας πρόκειται να προκαλέσει αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά τουλάχιστον 300 εκατ. ευρώ, καθώς οι φορολογούμενοι που έχουν εισόδημα από πολλαπλές πηγές πρόκειται να επιβαρυνθούν.

④ Ελεύθεροι επαγγελματίες:

Τα τελευταία χρόνια οι 700.000 ελεύθεροι επαγγελματίες έχουν υποστεί τις περισσότερες φορολογικές αλλαγές. Το 2016 οι αλλαγές θα είναι ιδιαίτερα σκληρές δεδομένου ότι με την εκκαθάριση της φορολογικής δήλωσης που θα υποβάλουν θα κληθούν να πληρώσουν αυξημένη προκαταβολή φόρου.

Συγκεκριμένα, η προκαταβολή φόρου εισοδήματος έχει αυξηθεί για τα εισοδήματα του 2015 από 55% σε 75% ενώ για τα εισοδήματα του 2016 εκτοξεύεται στο 100%. Στους φορολογούμενους που θα επιβαρυνθούν περιλαμβάνονται και τα «μπλοκάκια».

⑤ Επιχειρήσεις:

Τα κέρδη των επιχειρήσεων του 2015 θα φορολογηθούν το επόμενο έτος με νέο υψηλότερο συντελεστή, ο οποίος διαμορφώ­θηκε σε 29% από σε 26%. Οι ομόρρυθμες και ετερόρρυθμες εταιρείες θα πληρώσουν και αυξημένη προκαταβολή φόρου εισοδήματος αφού ο συντελεστής από 55% ανέβηκε στο 75%.

⑥ Αγρότες:

Η προκαταβολή φόρου εισοδήματος που θα πληρώσουν το 2016 με την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων αυξάνεται από το 55% στο 75%. Επίσης αυξάνεται ο φορολογικός συντελεστής από το 13% στο 20%.

⑦ Ενοίκια:

Η αρχή της νέας φορολογικής επίθεσης στα εισοδήματα αναμένεται να γίνει με τη θέσπιση της νέας κλίμακας φορολόγησης των ενοικίων, η οποία βάσει του νέου Μνημονίου θα πρέπει να φέρει στα κρατικά ταμεία το 2016 πρόσθετα φορολογικά έσοδα ύψους τουλάχιστον 200 εκατομμυρίων ευρώ.

Τα ενοίκια φορολογούνται σήμερα με συντελεστή 11% για το εισόδημα έως 12.000 ευρώ και με συντελεστή 33% για το εισόδημα πάνω από τα 12.000 ευρώ. Η συμφωνία με τους θεσμούς προβλέπει την αύξηση του χαμηλού συντελεστή από το 11% στο 15% και του υψηλού συντελεστή από το 33% στο 35%. Ωστόσο, αν και είχε κατατεθεί σχετική διάταξη στο πρώτο πολυνομοσχέδιο με τα προαπαιτούμενα, αυτή αποσύρθηκε προκειμένου «να κατατεθεί βελτιωμένη».

Η βελτίωση αυτή πρόκειται να φανεί σε νέα διάταξη και θα αφορά αναδρομικά τα εισοδήματα του 2015, δηλαδή τις φορολογικές δηλώσεις που θα υποβάλουν οι φορολογούμενοι το 2016 και μάλιστα από τον Φεβρουάριο όπως έχει γνωστοποιήσει η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών.

Στόχος του υπουργείου είναι να θεσπιστεί νέα φορολογική κλίμακα για τα ενοίκια με περισσότερους συντελεστές και κλιμάκια προκειμένου η φορολόγηση να ξεκινά από χαμηλότερα (π.χ. 5%) και να κορυφώνεται σε πολύ υψηλότερο συντελεστή σε σχέση με σήμερα (π.χ. 40%).

⑧ Τεκμήρια:

Αλλαγές επί τα χείρω στα τεκμήρια διαβίωσης για κατοικίες, αυτοκίνητα, σκάφη αναψυχής, δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία και εισοδήματα ετοιμάζει το οικονομικό επιτελείο. Το καθεστώς των τεκμηρίων γίνεται αυστηρότερο, κάτι που σημαίνει ότι στην «παγίδα» τους θα διολισθήσουν χιλιάδες φορολογούμενοι.

⑨ Φοροαπαλλαγές:

Από το «μικροσκόπιο» του υπουργείου Οικονομικών θα περάσουν οι 716 φοροαπαλλαγές που κοστίζουν στον προϋπολογισμό περίπου 3 δισ. ευρώ ετησίως. Μόνο στη φορολογία κεφαλαίου (ακινήτων κ.λπ.) οι φοροαπαλλαγές κοστίζουν 426 εκατ. ευρώ και ευνοούνται 1,1 εκατ. φορολογούμενοι.

Οι κυριότερες από αυτές είναι οι απαλλαγές από τον ΕΝΦΙΑ, καθώς και τα αφορολόγητα όρια στη φορολογία κληρονομιών και γονικών παροχών. Στο πλαίσιο της δημιουργίας του νέου φόρου ακίνητης περιουσίας εντός του 2016 οι φοροαπαλλαγές του φόρου ακινήτων αναμένεται να βρεθούν στο μικροσκόπιο και να «ψαλιδιστούν».

⑩ Εισφορά αλληλεγγύης:

Τα φυσικά πρόσωπα που το 2015 απέκτησαν εισοδήματα πάνω από 30.000 ευρώ με την εκκαθάριση της φορολογικής τους δήλωσης θα κληθούν να πληρώσουν επιπλέον φόρους εξαιτίας της αναδρομικής αύξησης της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης από την 1η Ιανουαρίου 2015.

Συγκεκριμένα, με τα νέα εκκαθαριστικά θα πληρώσουν την αυξημένη εισφορά αλληλεγγύης για τα εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις που απέκτησαν από την 1η Ιανουαρίου 2015 μέχρι και τον Ιούλιο του 2015 που ενεργοποιήθηκε η αύξηση της εισφοράς αλληλεγγύης. Οι συντελεστές ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για ετήσια εισοδήματα άνω των 30.000 ευρώ έχουν διαμορφωθεί πλέον:

• Στο 2% από 1,4% για εισοδήματα από 30.001 έως 50.000 ευρώ
• Σε 6% από 2,8% για εισοδήματα από 50.001 έως 100.000 ευρώ
• Σε 6% από 2,8% για εισοδήματα από 100.001 έως 500.000 ευρώ
• Στο 8% από 2,8% για εισοδήματα άνω των 500.000 ευρώ.

⑪ Νέος Φόρος Ακινήτων:

Εντός Φεβρουαρίου θα αποφασιστεί σε συνεργασία με τους κοινωνικούς φορείς ο φόρος που θα επιβληθεί στα ακίνητα το 2016. Η πρόταση του υπουργείου Οικονομικών προβλέπει την επιστροφή στη βασική ιδέα του φόρου ακίνητης περιουσίας με τη θέσπιση αφορολόγητου ορίου ύψους 50.000 ευρώ, χωρίς να πειραχτεί ο εισπρακτικός στόχος των 2,65 δισ. ευρώ.

⑫ Αντικειμενικές αξίες:

Ερχεται «κούρεμα» 20% κατά μέσο όρο στις αντικειμενικές αξίες όλης της χώρας. Οι μειώσεις στις τιμές των ακινήτων αφορούν όλες τις περιοχές, από τον Εβρο μέχρι την Κρήτη και από την Κέρκυρα μέχρι το Καστελόριζο. Ακόμη και αυτές όπου οι αντικειμενικές τιμές ζώνης είναι μικρότερες από τις εμπορικές. Ωστόσο, αυτό συμβαίνει σε πολύ λίγα γεωγραφικά διαμερίσματα της χώρας, αφού σε όλα τα άλλα ισχύει το αντίθετο.

⑬ Μεταβιβάσεις, κληρονομιές, δωρεές, γονικές παροχές:

Αλλαγές στον φορολογικό χάρτη για μεταβιβάσεις, γονικές παροχές, κληρονομιές και δωρεές φέρνει η δέσμευση της κυβέρνησης για επανεξέταση από μηδενική βάση του συστήματος αυτών των φόρων. Αυτό σημαίνει ότι οι αλλαγές θα είναι σαρωτικές και αφορούν αφορολόγητα ποσά, κλίμακες και συντελεστές φόρων που θα έχουν κεντρικό στόχο την περαιτέρω αύξηση των εσόδων του κράτους. Ετσι, από το 2016 που θα τεθούν σε ισχύ οι νέες διατάξεις, οι γονικές παροχές για τους φορολογούμενους θα καταστούν ακριβότερες ενώ την ανιούσα αναμένεται να πάρουν και οι φόροι στις μεταβιβάσεις από τη στιγμή που αρμόδιες πηγές αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο να υπάρξουν προσαρμογές στην κλίμακα υπολογισμού των φόρων.

⑭ ΦΠΑ νησιών:

Από την 1η Ιουνίου του 2016 καταργείται το καθεστώς του μειωμένου κατά 30% ΦΠΑ σε μια νέα ομάδα νησιών.

Μάριος Χριστοδούλου

Μήπως ο Αϊ-Βασίλης είναι όντως... σκέτη λέρα;

Tης Ιφιγένειας Κοντού

Από πού έρχεται ο Αϊ-Βασίλης; Από την Καισαρεία; Από το Ροβανιέμι ή από την Κορέα; Από τη χριστιανική παράδοση ή από τις ειδωλολατρικές δοξασίες των βορειοευρωπαίων; Από τα χειμερινά έθιμα της Άπω Ανατολής ή από την προπαγάνδα του Αμερικάνικου Εμφυλίου; Και τελικά, τίνος γέννημα είναι; Της χριστιανοσύνης, του συγκριτισμού ή της coca-cola;

Αυτά και άλλα ερωτήματα επιδιώκει να απαντήσει αυτό το άρθρο πετώντας πάνω από όλες τις χώρες κι όλες τις εποχές άλλοτε πάνω σε έλκηθρο που το τραβούν τάρανδοι κι άλλοτε χρησιμοποιώντας πιο σύγχρονα μέσα...

Πρώτη (σύντομη) στάση: Κορέα

Ο Αϊ-Βασίλης με τα σχιστά μάτια...

Να σας συστήσουμε τον Τσοουανγκσίν, θεό της κουζίνας για τους Κορεάτες. Πώς λέμε: Αϊ – Βασίλης; καμία σχέση. Μια στιγμή όμως... Οι Κορεάτες ορκίζονται ότι ο Τσοουανγκσίν τους  παρατηρούσε  όλο τον χρόνο.  Στο τέλος του χρόνου, αυτός ο Αϊ-Βασίλης της Ανατολής με τα σχιστά μάτια, επέστρεφε – λέει – ντυμένος στα κόκκινα, φέρνοντας ανταμοιβές ή τιμωρίες.  Τον περίμεναν φτιάχνοντας  παραδοσιακές κορεάτικες κάλτσες. Τέλος του χρόνου – καμινάδα – δώρα – κόκκινα ρούχα – κάλτσες... Ο Κορεάτης Αϊ – Βασίλης  δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από τον Αμερικανό ή τον Δυτικοευρωπαίο ομόλογό του.

Είναι ακριβώς ο ίδιος ο «Σάντα Κλάους» των Άγγλων, ο «Περ Νοέλ» των Γάλλων, ο «Σίντερ-Κλάας» των Ολλανδών, ο «Βάιναχτσμαν» των Γερμανών, ο «Λαμ-Κουνγκ-Κουνγκ» ή «ο Καλός γερο-πατέρας» των Κινέζων, ο «Χοτέισο» των Ιαπώνων και ο «Babbo Natale» των Ιταλών.

Δεύτερη στάση, πιο κοντινή: Καππαδοκία

Ο Αϊ-Βασίλης ισχνός, φιλάνθρωπος και Μέγας!

Τα ελληνικά κάλαντα λένε ότι έρχεται από την Καισαρεία. Αναφέρονται στον Βασίλειο τον Μέγα, εμπνευστή της φιλανθρωπίας ο οποίος πέθανε στις 31 Δεκεμβρίου του 378 μ.Χ.

Έτσι εξηγείται γιατί  ο Αϊ – Βασίλης στην Ελλάδα, έρχεται την Πρωτοχρονιά.

«Η εικόνα του Μεγάλου Βασιλείου ουδεμία σχέση έχει με αυτή που κυριαρχεί σήμερα: ήταν ψηλόλιγνος, με μαύρα μάτια, μελαψός και με γένια», τονίζει στα «ΝΕΑ» ο καθηγητής Λαογραφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Μηνάς Αλεξιάδης.
Έτσι ήταν στην αρχή. Μετά πάχυνε.

Τρίτη στάση, πιο παγωμένη: Βόρεια Ευρώπη

Ο Αϊ-Βασίλης που τον έλεγαν και  Άγιο Νικόλαο...

Ο μύθος λέει ότι ο Νικόλαος, επίσκοπος των Μύρων, του 4ου αιώνα, έριξε κομμάτια χρυσού ή κέρματα μέσα από την καπνοδόχο στο σπίτι κάποιου φτωχού. (Πώς έφτασε στην οροφή δεν το εξηγεί ο μύθος. Μήπως είχαν δει ποτέ έλκηθρα και ταράνδους στην Τουρκία;) Το χρυσάφι έπεσε –λέει –σε μερικές κάλτσες που ήταν κρεμασμένες κοντά στη φωτιά για να στεγνώσουν. Καπνοδόχος – Κάλτσες – Δώρα, όλα τα βασικά στοιχεία υπάρχουν και σε αυτή την ιστορία. Ας μην το κάνουμε θέμα για το μεταφορικό μέσο.

Αυτός ήταν ο Νικόλαος, στα λατινικά: Σάνκτους Νικόλαους, που έγινε ο Σάντα Κλοζ στις χώρες βόρεια των Άλπεων.  Το 1870, ο Άγιος Νικόλαος συναντάται και στην Βρετανία. Εκεί συγχωνεύεται με τον σκανδιναβικής προέλευσης πατέρα των Χριστουγέννων και έτσι γεννιούνται μύθοι, θρύλοι και θρησκευτικά  έθιμα που δεν χαλούν χατήρια ούτε στους χριστιανούς ούτε στους ειδωλολάτρες.  Ο συγκριτισμός στο αποκορύφωμά του!
Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, ο Αϊ-Βασίλης βγήκε από ένα παλιό φιλανδικό παραμύθι και πατρίδα του είναι η χιονισμένη Λαπωνία. Το 1927 το φιλανδικό ραδιόφωνο ανακοίνωσε ότι βρέθηκε το σπίτι του 8 χιλιόμετρα από το Ροβανιέμι και  το 1984 η περιοχή ονομάστηκε επίσημα: «το χωριό του Αϊ-Βασίλη».  Εδώ, υπάρχει και το ταχυδρομείο όπου φτάνουν χιλιάδες γράμματα. Ευτυχώς ο Άγιος Βασίλης –Νικόλαος –Κλάους  έχει για βοηθούς του ξωτικά – εδώ ένας  χριστιανός  Άγιος  μπορεί  κάλλιστα να συνεργάζεται με διαβολάκια – και  του μένει ελεύθερος χρόνος  για να φωτογραφίζεται με τουρίστες. Οι τουριστικοί πράκτορες τρίβουν τα χέρια τους. Για τις εισπράξεις όχι για το κρύο.

Τέταρτη στάση: Αμερική

Ο Αϊ-Βασίλης  συναντά  το marketing...

Στην Ευρώπη και ειδικά στην Ολλανδία, από τον 12ο αιώνα και μετά, ο Αϊ-Βασίλης είναι ο Sinter Klaas, προστάτης των ναυτικών, των εμπόρων και των παιδιών.  Τον 17ο αιώνα, Ολλανδοί καλβινιστές μεταναστεύοντας στην Αμερική παίρνουν μαζί και τις δοξασίες τους κι εκεί ο άγιος  γίνεται Santa Claus όπως κάθε Παπαδόπουλος  γίνεται Pappas.

Για την εικόνα του παχουλού αγίου με τη λευκή γενειάδα και τα κόκκινα ρούχα, πολλοί διάσημοι Νεο-Υορκέζοι έβαλαν το χέρι τους. Ή ακόμη καλύτερα: την πένα και τα χρώματά τους.  Το 19ο αιώνα, τον περιέγραψαν συγγραφείς όπως: ο Washington Irving  (“A History of New York” -1812) και ο Clement Moore (“Twas the Night Before Christmas" ή«A Visit from St. Nicholas» -1823). Αυτός όμως που έδωσε μορφή στον πιο διάσημο  Άγιο, ήταν ο πολιτικός γελοιογράφος – illustrator Thomas Nast.  Την περίοδο του αμερικανικού εμφυλίου,  ο Nast απεικόνιζε αλληγορικές εικόνες από τον πόλεμο. Μία από αυτές ήταν «Ο άγιος Βασίλης στο στρατόπεδο».  Ο αθώος, καλόκαρδος άγιος  βρέθηκε στρατευμένος σε εθνικοπατριωτική προπαγάνδα...  Από το 1883 έως το 1886, ο Nast παρουσίασε  τις γκραβούρες του στο περιοδικό «Harper’s Weekly» , τυποποιώντας τη μορφή του αγίου.

Όλες οι κατοπινές εικονογραφήσεις του Santa βασίστηκαν σε εκείνα τα σχέδια του Nast. Όπως η δουλειά του εικονογράφου: Norman Rockwell. Οι εικόνες του άρχισαν να εμφανίζονται  στην εφημερίδα «Saturday Evening Post από τη δεκαετία του 1920, εξοικειώνοντας την αμερικάνικη κοινωνία με τη μορφή του καλοκάγαθου, ροδομάγουλου Santa Claus.

Μέχρι που το  1931, ο περίφημος εικονογράφος Haddon Sundblom , προσλήφθηκε  από την Coca-Cola για να φιλοτεχνήσει τη χριστουγεννιάτικη καμπάνια της. Ήταν η στιγμή που η Coca-Cola αποφάσισε να επαναπροσδιορίσει την εταιρική της ταυτότητα, να αλλάξει positioning  και target group, κλείνοντας για πρώτη φορά το μάτι στα παιδιά!  Ο Sundblom  βάσισε αρχικά  τον Santa Claus στον φίλο του Lou Prentiss, έναν συνταξιούχο πωλητή, κι έπειτα, στον ίδιο τον εαυτό του. Έφτιαξε τελικά περισσότερα από σαράντα εικαστικά  πατώντας σταθερά πάνω στα σχέδια του Rockwell.  Έτσι, ο αγαπημένος Άγιος των παιδιών, πολύ απλά, έπαιξε τον ίδιο ρόλο που παίζει για το brand Carnation, ο Σοκολάτας-Carnation (που σώζει τη Λόλα)  ή ο Ακάκιος για τα μακαρόνια  Misko.  Με τις ευλογίες του Αγίου, οι πωλήσεις της Coca Cola, απογειώθηκαν!

Ο συγγραφέας Mark Pendergrast στο έργο του «Για τον Θεό, την πατρίδα και την κόκα κόλα», υποστηρίζει ότι  ο άγιος των Χριστουγέννων φορούσε κάποτε  κι άλλα χρώματα. Μετά την Coca Cola όμως, τυποποιήθηκε ως ο γνωστός  χαμογελαστός, χοντρός τύπος με τα άσπρα γένια, ντυμένος πάντα στα κόκκινα!  Έγινε πλέον ο Santa Cola!

Στην Ελλάδα, έρχεται με τη χαρούμενη, ροδομάγουλη μορφή του, στη δεκαετία του 1950, μέσα από τις ευχετήριες κάρτες των ομογενών. Η αστική τάξη τον υποδέχεται με ανοιχτές αγκάλες . Όχι όμως και όλη η Ευρώπη. Στη Γαλλική πόλη Ντιζόν, το 1951, ένα ομοίωμα του Αϊ-Βασίλη κάηκε μπροστά στα μάτια 250 περίπου παιδιών. Η εφημερίδα France-Soir ανέφερε ότι «αποφασίστηκε με τη σύμφωνη γνώμη του κλήρου, ο οποίος είχε κατηγορήσει τον Αϊ-Βασίλη ότι «έδωσε ειδωλολατρικό χαρακτήρα στα Χριστούγεννα».

Στο περιοδικό Les Temps Modernes  του Μαρτίου του 1952, ο ανθρωπολόγος και διανοητής  Claude Lévi-Strauss αποκάλεσε την πίστη στον Άγιο Βασίλη «μια από τις πιο δυναμικές εστίες της ειδωλολατρίας ανάμεσα στους σύγχρονους ανθρώπους» και δήλωσε ότι η εκκλησία δικαιολογημένα την καταδίκασε.

Όλα αυτά στη μακρινή δεκαετία του ’50  που κάποιοι ανησυχούσαν ακόμη για την προέλευση κάθε Αγίου. Σήμερα, ποιος ανησυχεί για τέτοια πράγματα;

Γεγονός είναι πάντως, ότι ο καθένας φέρνει τον Άγιο αυτόν στα μέτρα του, κατά πώς τον εξυπηρετεί. Επίσης, ο καθένας του ζητάει ό,τι προλαβαίνει... Άλλος  ζητά υγεία, άλλος δουλειά κι άλλος ειρήνη σε όλο τον κόσμο λες και ο Αϊ-Βασίλης είναι παντοδύναμος. Αποκορύφωμα η ευχητήρια κάρτα που φιλοτέχνησε φέτος η Ένωση Στρατιωτικών Περιφέρειας Κ.Μακεδονίας. Στο εικαστικό της,  το έλκηθρο σέρνουν όχι οι γνωστοί, μπανάλ τάρανδοι αλλά τρία άρματα μάχης! Όλο το σκηνικό έχει ως φόντο ένα φλογερό φεγγάρι που μοιάζει με πυρηνικό ολοκαύτωμα. Δεν υπάρχει ήχος οπότε δεν μπορούμε να ακούσουμε αν ο Άγιος των τανκ κάνει το γνωστό: «χο χο χο» καθώς μας ρίχνει μια φευγαλέα ματιά πάνω από τον ώμο του.

Τέτοιο μπέρδεμα σε κάνει να σκέφτεσαι σοβαρά: είναι δυνατόν  να είναι  Άγιος του Θεού, αυτός εδώ ο τύπος; «Ακόμη κι αν δεν είναι, τι πειράζει;» μπορεί να ρωτήσει κανείς. Μεγάλο ερώτημα κι απαιτεί άλλη έρευνα:  Τι γνώμη έχει άραγε ο Θεός για τούτον εδώ τον Άγιο; Αν κρίνω από τον εαυτό μου, θα με ενοχλούσε να βγαίνει κάποιος και να λέει ότι έρχεται στο όνομά μου αν δεν τον είχα στείλει. Μην σου πω ότι θα τον έλεγα και απατεώνα.

Τώρα, αν επιμένετε ότι υπάρχει και είναι άγιος της χριστιανοσύνης, όταν τον δείτε, μπορείτε να τον ρωτήσετε: «Να σας λέω Αϊ-Βασίλη ή μήπως προτιμάτε: Αϊ-Νικόλα;» - Μην ξαφνιαστείτε πάντως αν ακούσετε από κάπου να πέφτει το χαρούμενο τζιγκλάκι: Πάντα coca –cola!

Σημειώσεις:

* «ο Αϊ-Βασίλης είναι σκέτη λέρα» θεατρικό έργο της  Josiane Balasko
* * συγκρητισμός : ο συνδυασμός διαφορετικών πίστεων - μπορεί να περιλαμβάνει τη μείξη και αναλογία αρκετών αυθεντικά ξεχωριστών παραδόσεων, ειδικά στη θεολογία και τη μυθολογία της θρησκείας, επιβάλλοντας μια υποκείμενη ενότητα και επιτρέποντας μια περιεκτική προσέγγιση άλλων δογμάτων.

Καλό χρόνο λοιπόν

Του Κώστα Βαξεβάνη

Οι άνθρωποι έχουν μια περίεργη σχέση με το χρόνο. Τον κυνηγούν, τον μετράνε, τον αποτιμούν και στο τέλος καταλήγουν στην ομηρία του. Γεννιόμαστε χωρίς την αίσθηση του χρόνου, θεωρώντας πως έχουμε άπλετο ή ακόμη χειρότερα πιστεύοντας πως τον ορίζουμε εμείς και η πεπερασμένη μας φύση. Είμαστε ίχνη μιας αέναης κίνησης όπου ο χρόνος είναι μια καθοριστική συνιστώσα της, αλλά πιστεύουμε πως είμαστε ένα συμπαντικό κέντρο που καθορίζει ακόμη και τον χρόνο. Μέχρι που ανακαλύπτουμε πως το μεγαλύτερο δικαίωμα που μας παρέχει είναι να τον μετράμε. Τίποτα άλλο.

Ορίζουμε εγωιστικά το χρόνο ως μια προσωπική μέτρηση μέσα από προσωπικές ανάγκες. Ακόμα πιο εγωιστικά, θεωρούμε πως έχουμε άπλετο. Όλες οι θρησκείες δίνουν το δικαίωμα στον άνθρωπο να ανανεώνει το χρόνο μέσα από μια δεύτερη ζωή που υπόσχεται ακόμη περισσότερα, αλλά όταν ο χρόνος τελειώνει όλοι προτιμούν τη δύσκολη και μετρήσιμη ζωή τους από την ιδεατή υπόσχεση ζωής και αιωνιότητας.

Τι νόημα έχει η μέτρηση του χρόνου αν δεν είσαι επιστήμονας σε εργαστήριο που χρονομετράς μια χημική αντίδραση, ή μάγειρας που βράζεις αυγά; Τι νόημα έχει αυτή η αγχώδης καταμέτρηση που δεν οδηγεί ποτέ στην συμφιλίωση; Γιατί μακαρίζουμε κάποιον αιωνόβιο κάνοντας πρόσθεση χρόνων αντί να αθροίζουμε σημαντικότητα, σπουδαιότητα και ευτυχία στη ζωή του; Είναι ένα μυστήριο ή μάλλον ένας φόβος. Θέλουμε να έχουμε άπλετο χρόνο παρά να έχουμε σημαντικό χρόνο. Μεγάλη ψευδαίσθηση αφού άπλετο χρόνο δεν έχουμε αλλά είναι δική μας επιλογή αν θα είναι σημαντικός.

Όποια φιλοσοφική προσέγγιση και αν κάνεις για το χρόνο δεν αλλάζεις το χρόνο, αλλά μπορείς να αλλάξεις τον εαυτό σου στο χρόνο. Ίσως αυτή την έννοια έχει η μανιώδης καταμέτρηση. Όταν ολοκληρώνεται η χρονιά, πακετάρουμε το χρόνο όπως ακριβώς θα κάναμε με παλιά πράγματα. Ξέρουμε πως δεν μπορούμε να αναστείλουμε τη συνέχειά του, να αποκόψουμε κομμάτια του, αλλά μπορούμε και έχουμε το δικαίωμα να τακτοποιήσουμε λογαριασμούς και να δώσουμε υποσχέσεις στον εαυτό μας σαν να είναι θέμα χρόνου και μόνου.

Καλό και χρήσιμο χρόνο λοιπόν

Οι ανοιχτοί λογαριασμοί του 2016

Δυο εκλογές, ένα δημοψήφισμα, capital controls, μήνες αγωνίας με καταιγιστικές εξελίξεις για την Ελλάδα. Δυο τρομοκρατικά χτυπήματα στο Παρίσι από τους αιμοδιψείς τζιχαντιστές, φλεγόμενη Μέση Ανατολή με αντικρουόμενα συμφέροντα κι έκρηξη προσφυγικού, με την Ευρώπη αμήχανη και τη χώρα μας στη δίνη του κυκλώνα. Τη βαριά χρονιά του 2015 έρχεται να διαδεχθεί το 2016, το οποίο, πέρα από σχεδόν σίγουρα σκληρό, μοιάζει και απρόβλεπτο. Σαν κινούμενη άμμος εντός και εκτός συνόρων...

Τα προαπαιτούμενα της τρόικας είναι ήδη σε πρώτο πλάνο και... έτοιμα να κάνουν ποδαρικό στο 2016 με φόντο την πολυπόθητη και πολυαναμενόμενη διευθέτηση του δυσβάσταχτου χρέους την άνοιξη. Κι όλα αυτά με αμφίβολη τη μελλοντική στάση του ΔΝΤ, όταν θα λήξει η συμμετοχή του στο προηγούμενο «ελληνικό πρόγραμμα» τον προσεχή Μάρτιο. Τα γερά οικονομικά κρας-τεστ για τη χώρα θα παραμείνουν, ως φαίνεται, στην ημερήσια διάταξη.

Στο πολιτικό σκηνικό μπορεί να μην υπάρχει χρονοδιάγραμμα εκλογών για το 2016, όμως έτσι κι αλλιώς αναμένεται να κυριαρχήσουν οι αντοχές των «153» στις κρίσιμες ψηφοφορίες, τα σενάρια για πιθανές συνεργασίες και οι κάλπες για ανάδειξη αρχηγού στη Ν.Δ. νωρίς-νωρίς, το πρώτο δεκαήμερο του Ιανουαρίου.

Ομιχλώδες το τοπίο και για τον υπόλοιπο κόσμο. Δοκιμασία για την, ήδη ροκανισμένη, συνοχή της Ε.Ε. με το δημοψήφισμα στη Βρετανία, κομβικές για την Αμερική και τον πλανήτη οι εκλογές για νέο πρόεδρο στις ΗΠΑ, ειδικά με τόσα μέτωπα ανοιχτά.

Η Μέση Ανατολή βράζει, ο χάρτης της περιοχής αλλάζει, οι τζιχαντιστές ρίζωσαν και εξαπολύουν πια τυφλά χτυπήματα στη Δύση, οι λυκοφιλίες ΗΠΑ - Ρωσίας στο πεδίο μάχης της Συρίας είναι άγνωστης διάρκειας. Κι όλα αυτά σε περιβάλλον διεθνούς οικονομικής αστάθειας, αν όχι επιδείνωσης.

Αν μέσα σ’ όλα προστεθούν και οι αυξανόμενες πιέσεις για διευθέτηση του Κυπριακού μέσα στο 2016, τότε γίνεται ευκόλως αντιληπτό ότι μπαίνουμε σε μια χρονιά ιστορικής σημασίας σε πολλά επίπεδα...

ΕΛΛΑΔΑ

Η βαριά ατζέντα του 2016 για την Ελλάδα έχει να κάνει για μια ακόμη χρονιά με τα περιβόητα «προαπαιτούμενα», από τα οποία εν τέλει, και σε πρακτικό επίπεδο, εξαρτάται η εξασφάλιση χρηματοδότησης για τη χώρα. Το πρώτο τρίμηνο είναι και το πιο δύσκολο, αλλά δράσεις απαιτούνται όλο το δωδεκάμηνο: Ψήφιση μέτρων, αξιολόγηση, μεσοπρόθεσμο, αποπληρωμές δανείων, ελάφρυνση χρέους, παραμονή ή όχι του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα, ασφαλιστικό, φορολογικό, «κόκκινα» δάνεια θα μας συνοδέψουν για έβδομη συνεχόμενη χρονιά.

◆ Ιανουάριος: Στα προαπαιτούμενα της τρόικας για τον Ιανουάριο είναι η ασφαλιστική μεταρρύθμιση, οι ρυθμίσεις για το ΕΚΑΣ, η ολοκλήρωση του εξωτερικού ελέγχου πληρωμών του ΕΟΠΥΥ και το νομοθετικό πλαίσιο για τις συμβάσεις.

◆ Φεβρουάριος: Σε πρώτο πλάνο, κατά τα συμφωνηθέντα, είναι το σχέδιο για τα «κόκκινα» δάνεια, το πρόγραμμα αξιολόγησης διοικητικών συμβουλίων στις τράπεζες και οι αποφάσεις για τα νομοθετικά κατοχυρωμένα επαγγέλματα.

◆ Μάρτιος: Μεταξύ άλλων, στα προαπαιτούμενα περιλαμβάνονται ο σχεδιασμός στρατηγικής για την ανάπτυξη, η στήριξη για την απασχόληση 150.000 ανέργων, η εφαρμογή για τις ηλεκτρονικές πληρωμές και η νομοθεσία για την ταχεία εκκαθάριση όσων επιχειρήσεων είναι μη βιώσιμες.

◆ Απρίλιος - Μάιος: Αξιολόγηση του εκπαιδευτικού συστήματος της χώρας από τον ΟΟΣΑ, επιλογή διευθυντών δημόσιας διοίκησης και δημιουργία ενός κεντρικού συστήματος για τις προμήθειες.

◆ Ιούνιος - Ιούλιος: Νομοθεσία για τη διευκόλυνση των επενδύσεων, διαδικασία εξορθολογισμού πληρωμών για την υγεία, θέσπιση σχεδίου για τις μεταφορές και θέσπιση νομοθεσίας για τον εξορθολογισμό των ειδικών μισθολογίων, αρχής γενομένης από το 2017.

◆ Αύγουστος - Σεπτέμβριος: Νέο σύστημα για ηλεκτρονικά παραπεμπτικά στη δευτεροβάθμια περίθαλψη, μεταρρυθμίσεις στον φόρο ακίνητης περιουσίας και ολοκλήρωση αναδιοργάνωσης τελωνείων.

◆ Οκτώβριος - Νοέμβριος: Μεταρρυθμίσεις στον ΦΠΑ και προϋπολογισμός για το 2017.

◆ Δεκέμβριος: Εθνική στρατηγική για την είσπραξη των οφειλών, ολοκλήρωση για το κεντρικό μητρώο ασφαλισμένων κι εξορθολογισμός της εργατικής νομοθεσίας.

Εξυπηρέτηση χρέους

Όσον αφορά τις δανειακές υποχρεώσεις της χώρας, για την εξυπηρέτηση του χρέους η Ελλάδα θα πληρώσει συνολικά 12,5 δισ. ευρώ μέσα στο 2016, εκ των οποίων το 50% περίπου αφορά τόκους.

Οι πιο επιβαρυμένοι μήνες είναι ο Φεβρουάριος (1,66 δισ. σε κεφάλαιο και τόκους), ο Μάρτιος (1,62 δισ.) και, χειρότερος όλων, ο Ιούλιος με 3,66 δισ. Σε κεφάλαιο η Ελλάδα θα πληρώσει συνολικά 6,58 δισ. και σε τόκους 5,93 δισ. ευρώ.

Περισσότερα έχουν λαμβάνειν το ευρωσύστημα (1 δισ. σε τόκους και 2,3 δισ. σε κεφάλαιο) και το ΔΝΤ με 3,3 δισ. σε κεφάλαιο και 475 εκατ. σε τόκους.

ΔΙΕΘΝΩΣ

Ιανουάριος

1.1: Η Ολλανδία αναλαμβάνει την προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για περίοδο ενός εξαμήνου.

12.1: Ο Μπαράκ Ομπάμα θα εκφωνήσει την τελευταία του ομιλία για την «Κατάσταση της Ένωσης» στο Κογκρέσο ως πρόεδρος των Η ΠΑ. Παραδοσιακά στην ομιλία αυτήν παρουσιάζονται οι προτεραιότητες και οι στόχοι του προέδρου για τη νέα χρονιά.

20-23.1: Ανοίγει τις πύλες του το ετήσιο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός της Ελβετίας συγκεντρώνοντας τους ηγέτες του κόσμου.

24.1: Στην Πορτογαλία διεξάγονται οι προεδρικές εκλογές.

Φεβρουάριος

8.2: Η Κίνα υποδέχεται το νέο έτος. Θα είναι η χρονιά της μαϊμούς.

12-18.2: Ο Πάπας Φραγκίσκος επισκέπτεται το Μεξικό.

17.2: Οι υποψήφιες πόλεις για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2024 καταθέτουν το «Ολυμπιακό τους όραμα» διεκδικώντας τη διοργάνωση.

26.2: Η FIFA συγκεντρώνει τους αξιωματούχους της σε συνέλευση στη Ζυρίχη για την εκλογή του νέου προέδρου που θα αντικαταστήσει τον κατηγορούμενο για σκάνδαλα διαφθοράς Σεπ Μπλάτερ.

♦ Μέσα στον Φεβρουάριο - αναμένεται να καθοριστούν οι ακριβείς ημερομηνίες - ο πρόεδρος της Κούβας Ραούλ Κάστρο θα πραγματοποιήσει επίσημη επίσκεψη στο Παρίσι, ενώ θα παρουσιαστούν στο κοινό τα νέα κινητά τηλέφωνα στο Mobile World Congress 2016.

Μάρτιος

1.3: Προκριματικές προεδρικές εκλογές σε 13 πολιτείες των ΗΠΑ. Η λεγόμενη Σούπερ Τρίτη καθορίζει συνήθως ποιοι υποψήφιοι παίρνουν το χρίσμα για την προεδρία.

2.3: Ο αστροναύτης Σκοτ Κέλι επιστρέφει στη Γη ύστερα από έναν χρόνο στο διάστημα.

3-24.3: Η Νέα Ζηλανδία διοργανώνει δημοψήφισμα για την επιλογή της καινούργιας σημαίας της χώρας.

31.3 - 1.4: Διοργανώνεται στην Ουάσιγκτον η 4η Σύνοδος για την Πυρηνική Ασφάλεια με βασικό θέμα την πρόληψη της πυρηνικής τρομοκρατίας.

♦   Μέσα στον Μάρτιο η NASA θα στείλει το όχημα InSight Lander στον Άρη, ενώ τον ίδιο μήνα συμπληρώνο­νται δέκα χρόνια από το πρώτο μήνυ­μα στο Twitter.

Απρίλιος

21.4: Η βασίλισσα Ελισάβετ της Βρετανίας γίνεται 90 ετών.

23.4: Η 400ή επέτειος από τον θά­νατο του Ουίλιαμ Σαίξπηρ.

Μάιος

5.5: Οι Λονδρέζοι εκλέγουν τον νέο τους δήμαρχο.

9.5: Κοιτάξτε στον ουρανό! Μια σπάνια πλανητική διέλευση θα κάνει τον Ερμή ορατό από τη Γη.

26-27.5: Στην Ιαπωνία διε­ξάγεται η Σύνοδος Κορυφής των G7.

27.5: Αίρεται η νομοθε­τική απαγόρευση και το Πεντάγωνο θα επιτρέψει κι επίσημα  σε τρανσέξουαλ άτομα να υπηρε­τούν στις ένοπλες δυνάμεις των Η ΠΑ. Υπολογίζεται ότι ώς και 150.000 τρανσέξουαλ άτομα βρίσκονται στις τάξεις των αμερικανι­κών ενόπλων δυνάμεων.

Ιούνιος

10.6: Έναρξη του Euro 2016 στη Γαλλία. Για πρώτη φορά συμμετέ­χουν στη διοργάνωση 24 εθνικές πο­δοσφαιρικές ομάδες.

♦   Σε ημερομηνία που δεν έχει γνω­στοποιηθεί ακόμα, η Αυστραλία θα λήξει επίσημα τον Ιούνιο τη μα­κρά έρευνα για το μοιραίο αεροσκάφος της πτήσης 370 των Μα-λαισιανών Αερογραμμών. Επίσης ο Βρετανός πρωθυπουργός Κάμερον στοχεύει να διεξαχθεί τον Ιούνιο το δημοψήφισμα (που αρχικώς είχε προγραμματιστεί για το 2017) σχε­τικά με την παραμονή ή αποχώρηση της Βρετανίας από την Ε. Ε.

Ιούλιος

1.7: Η Σλοβακία αναλαμβάνει την προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

8-9.7: Διοργανώνεται η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Βαρσοβία.

18-21.7: Το Ρεπουμπλικανικό Κόμ­μα επιλέγει τον υποψήφιό του για τις αμερικανικές εκλογές.

22.7: Η ταινία «Star Trek Beyond» κυκλοφορεί στις κινηματογραφικές αίθουσες 50 χρόνια μετά την έναρξη της θρυλικής τηλεοπτικής σειράς.

25-28.7: Το Δημοκρατικό Κόμμα των ΗΠΑ επιλέγει τον δικό του υπο­ψήφιο για τις αμερικανικές προεδρι­κές εκλογές.

♦ Το διαστημόπλοιο «Juno» της NASA, που ταξιδεύει από τον Αύγου­στο του 2011, θα φτάσει στον πλα­νήτη Δία μέσα στον Ιούλιο.

Αύγουστος

5.8:   Τελετή   έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Η τε­λετή λήξης είναι προγραμμα­τισμένη για τις 21 Αυγούστου.

9-16.8: Το ετήσιο Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ πραγματοποι­είται στο Μόντρεαλ.

♦  Ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ του Facebook πρόκειται να ανοίξει μέσα στον Αύγουστο σχολείο στο Πάλο Άλτο της Καλιφόρνια που θα προσφέρει δωρεάν υγειονομική περίθαλψη και ασφάλεια υγείας στους μαθητές του.

Σεπτέμβριος

11.9: Συμπληρώνονται 15 χρόνια από την τρομοκρατική επίθεση του 2001 στις ΗΠΑ, γεγονός που «άλλαξε τον κόσμο», όπως θεωρείται.

18.9: Η Ρωσία κάνει βουλευτικές εκλογές. Οι κάλπες έρχονται αρ­κετούς μήνες νωρίτερα από το συ­νηθισμένο, μια κίνηση που εκτιμά­ται ότι θα ωφελήσει τον Βλαντίμιρ Πούτιν.

Οκτώβριος

7 - 9.10: Οι ετήσιες Γενικές Συνε­λεύσεις του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας στην Ουάσιγκτον.

17-20.10: Συνδιάσκεψη των Ηνω­μένων Εθνών για τη Στέγαση και Βι­ώσιμη Αστική Ανάπτυξη (Habitat III) στο Εκουαδόρ.

♦  Τον Οκτώβριο θα ανακοινωθούν τα βραβεία Νόμπελ, συμπεριλαμβα­νομένου και του Νόμπελ Ειρήνης. Επίσης, τον ίδιο μήνα αναμένεται οι Nissan, Chevrolet και Tesla να προ­χωρήσουν σε μαζική παραγωγή ηλε­κτρικών αυτοκινήτων.

Νοέμβριος

4-5.11: Η Κίνα φιλοξενεί για πρώτη φορά τη Σύνοδο Κορυφής των G20 στην πόλη Χανγκζού.

8.11: Στην Πολιτεία της Νεβάδα των ΗΠΑ γίνεται ψηφοφορία για τη νομιμοποίηση της μαριχουάνας.

8.11: Οι ΗΠΑ ψηφίζουν για νέο πρόεδρο.

♦  Ο Μπαράκ Ομπάμα γίνεται - δεν έχει ανακοινωθεί ακόμα η ημερο­μηνία - ο πρώτος Αμερικανός πρόε­δρος που θα επισκεφθεί το Λάος στο πλαίσιο της Συνόδου της Ένωσης των Χωρών Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN).

Δεκέμβριος

Σε ημερομηνίες που δεν έχουν ακόμα καθοριστεί:

♦  Το περιοδικό «Time» επιλέγει το πρόσωπο της χρονιάς.

♦  Οι ΗΠΑ έχουν προγραμματίσει να αρχίσουν την απόσυρση των χερ­σαίων στρατευμάτων από το Αφγα­νιστάν. Υπολογίζεται ότι θα αποσυρ­θούν περί τους 5.500 στρατιώτες ώς τα τέλη 2016 - αρχές 2017.

♦  Λήγει η προθεσμία για υποψηφί­ους για το έπαθλο των 30 εκατομμυ­ρίων δολαρίων της Google. Τα χρή­ματα προορίζονται για όποια ομάδα ιδιωτών καταφέρει να προσεδαφίσει ένα ρομπότ στη Σελήνη.

Βασίλης Γαλούπης

Πολλή φασαρία για το τίποτα

Του Σταύρου Χριστακόπουλου

Η καταψήφιση του Συμφώνου Συμβίωσης ομόφυλων ζευγαριών από τους Ανεξάρτητους Έλληνες ήταν το... προτελευταίο επεισόδιο ηχηρών διαφοροποιήσεων από τον ελάσσονα εταίρο σε νομοθετικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης.

Πριν προλάβει να ξεχαστεί το Σύμφωνο Συμβίωσης, ο πρόεδρος των ΑΝΕΛΛ και υπουργός Άμυνας Πάνος Καμμένος πρόλαβε να βάλει νέα «φωτιά στα τόπια» με τις προτάσεις για γυναίκες και μαθητές στα «χακί» προκαλώντας κύματα αντιδράσεων από τον ΣΥΡΙΖΑ και στέλνοντας την αντιπολίτευση... στα «όπλα».

Το «όραμα» του υπουργού Άμυνας περιλαμβάνει την υποχρεωτική στράτευση των γυναικών που διεκδικούν θέση στην Αστυνομία, την Πυροσβεστική και το Λιμενικό Σώμα, προαιρετική στράτευση για όλες τις υπόλοιπες γυναίκες, αλλά και τη δημιουργία στρατιωτικών λυκείων που θα λειτουργήσουν ως ο «προθάλαμος» για την κατάλληλη προετοιμασία και ανάδειξη των μαθητών που επιθυμούν καριέρα στις Ένοπλες Δυνάμεις.

Η αλήθεια είναι ότι στα ζητήματα της εφαρμογής του μνημονίου η συνεργασία του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛΛ έχει υπάρξει πράγματι άψογη. Δεν είναι άλλωστε τυχαίες οι αναφορές παραγόντων της ευρωζώνης στο ότι επί της συγκυβέρνησής τους όχι μόνο η εφαρμογή του μνημονίου είναι η πληρέστερη συγκριτικά με το έργο των κυβερνήσεων των τελευταίων πέντε ετών, αλλά και στο «μεταρρυθμιστικό» πεδίο οι επιδόσεις τής νυν συγκυβέρνησης ξεπερνούν τα πεπραγμένα της τελευταίας πενταετίας.

Επίσης δεν προκύπτει κάποιο πρόβλημα διαφορετικών αντιλήψεων στα ζητήματα των λεγόμενων «αντισταθμιστικών» μέτρων που περιλαμβάνονται στο περίφημο «παράλληλο πρόγραμμα».

Οι ψηφοφόροι

Υπ’ αυτό το πρίσμα, μπορεί κάποιος μάλλον εύκολα να διαπιστώσει για ποιον λόγο τα δύο κόμματα του κυβερνητικού συνεταιρισμού επιλέγουν να δώσουν τις επιμέρους μάχες τους στο ιδεολογικό πεδίο: διότι αυτό είναι το μόνο στο οποίο μπορούν να συγκρατήσουν κρίσιμες μάζες ψηφοφόρων οι οποίες έχουν σοβαρούς λόγους να δυσαρεστούνται από τις οικονομικά δύσκολες πλευρές της κυβερνητικής πολιτικής.

Το πραγματικό διακύβευμα ωστόσο:

- Δεν αφορά τις έως σήμερα ιδεολογικές κόντρες μεταξύ των δύο κυβερνητικών κομμάτων, δεδομένου ότι το χάσμα που τα χωρίζει είναι γνωστό σε όλους και ουκ ολίγες φορές έχει αναδειχθεί και αναγνωριστεί εκατέρωθεν. Επιπλέον, καμιά από τις μέχρι σήμερα κόντρες αυτού του είδους δεν έχει αποδειχθεί μοιραία για το κυβερνητικό σχήμα, καθώς η κυβέρνηση βρίσκει σε άλλα κόμματα τις ψήφους που της στερούν οι ΑΝΕΛΛ, όπως έγινε στο εμβληματικής σημασίας θέμα του Συμφώνου Συμβίωσης.

- Αφορά όμως τη δυνατότητα να παραμείνει και μελλοντικά αδιατάρακτη η συνεργασία των δύο κομμάτων σε επίπεδο κορυφής. Ιδιαίτερα αν στο κοντινό μέλλον προκύψουν σοβαρά ζητήματα διαφωνίας στα οποία ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα μπορεί να προσδοκά βοήθεια από κόμματα της αντιπολίτευσης.

- Αφορά επίσης τις συνεχείς πιέσεις εκ μέρους μέσων ενημέρωσης και των αντιπολιτευόμενων κομμάτων της Κεντροαριστεράς (ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι), τα οποία βρίσκονται σε συνεχή σύγκρουση με τους ΑΝΕΛΛ και μάλιστα με αξιοσημείωτη συχνότητα ψέγουν τον ΣΥΡΙΖΑ και τον Αλέξη Τσίπρα γι’ αυτήν την επιλογή κυβερνητικής συνεργασίας – με τους ΑΝΕΛΛ και τον Πάνο Καμμένο όχι μόνο να ανταποδίδουν τα πυρά, αλλά και να επιτίθενται συχνά πρώτοι με σφοδρότητα στα δύο κεντροαριστερά κόμματα.

Από μια οπτική γωνία, θα μπορούσε κάποιος να μιλήσει για έναν διαγ(κ)ωνισμό μεταξύ ΑΝΕΛΛ, ΠΑΣΟΚ και Ποταμιού για το ποιος είναι ο πιο... ταιριαστός κυβερνητικός εταίρος για τον ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά και για έναν πόλεμο εκ μέρους ισχυρών παραγόντων της δημόσιας ζωής με επίδικο θέμα όχι μόνο το μοντέλο κυβέρνησης και διακυβέρνησης, αλλά και τη σύνθεση του κυβερνητικού σχήματος.

Κόντρα με... μέλλον

Πριν από το «χακί» γυναικών - μαθητών και το Σύμφωνο Συμβίωσης, το ιδεολογικό χάσμα μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛΛ είχε σηματοδοτήσει η καταψήφιση από το κόμμα του Καμμένου, στην Ολομέλεια της Βουλής, του νομοσχεδίου για την Ιθαγένεια.

Ακόμη, πριν από λίγο καιρό, οι ΑΝΕΛΛ δεν είχαν δώσει θετική ψήφο στη ρύθμιση για τη φορολόγηση της ελληνικής μπύρας (άρθρο 52 του νομοσχεδίου με τα προαπαιτούμενα, που αρχικά προέβλεπε την επιπλέον φορολόγηση της μπύρας ελληνικής παραγωγής). Το άρθρο δεν συγκέντρωσε τελικά την απαιτούμενη πλειοψηφία, αποσύρθηκε από το νομοσχέδιο και ως εκ τούτου δεν έφτασε στην Ολομέλεια, με αποτέλεσμα μια ήττα της κυβέρνησης εξαιτίας της... μπύρας!

Μάλιστα, στην ψήφιση του συγκεκριμένου πακέτου προαπαιτούμενων οι ΑΝΕΛΛ δεν ψήφισαν τη διάταξη που έδινε παράταση στην έκδοση φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας στο Μέγαρο Μουσικής δίνοντας, ωστόσο, με αυτόν τον τρόπο την αίσθηση ότι ο Πάνος Καμμένος και η πλειονότητα των βουλευτών των ΑΝΕΛΛ προχώρησαν σε ένα... ανώδυνο γι’ αυτούς αντάρτικο, αφού το συγκεκριμένο άρθρο τελικά υπερψηφίστηκε από όλες τις πτέρυγες της αντιπολίτευσης.

Ηχηρή διαφοροποίηση σημειώθηκε και στον τομέα του Πολιτισμού, ύστερα από τις δημόσιες τοποθετήσεις του αρμόδιου υπουργού Αριστείδη Μπαλτά για τα Μάρμαρα του Παρθενώνα. Η διαμαρτυρία των ΑΝΕΛΛ έλαβε επίσημη μορφή καθώς ο βουλευτής Δημήτρης Καμμένος κατέθεσε ερώτηση προς τον υπουργό εκφράζοντας τις έντονες αντιρρήσεις του σχετικά με τις δηλώσεις Μπαλτά για τον τρόπο διεκδίκησης των γλυπτών.

Η πρώτη μεγάλη διαφωνία πάντως κατεγράφη τον Μάιο του 2015, κατά τη διάρκεια ψήφισης νομοσχεδίου του υπουργείου Παιδείας. Οι Ανεξάρτητοι Έλληνες αρνήθηκαν να στηρίξουν και καταψήφισαν δυο υπουργικές τροπολογίες που αφορούσαν την ανέγερση ισλαμικού τεμένους στον Βοτανικό, καθώς και τη ρύθμιση οικονομικών ζητημάτων του Μεγάρου Μουσικής.

Το επόμενο μεγάλο ζήτημα, αν δεν μπει κάποιο «φρένο» από το Μαξίμου, αναμένεται να είναι οι αλλαγές στα σχολικά βιβλία Ιστορίας που έχουν εξαγγελθεί από την αναπληρώτρια υπουργό Παιδείας Σία Αναγνωστοπούλου, καθώς, σε περίπτωση κόντρας μεταξύ των δύο κυβερνητικών εταίρων, δεν είναι βέβαιο ότι η κυβέρνηση θα βρει σε άλλα κόμματα – πλην ίσως της Ένωσης Κεντρώων – συμμάχους που θα στηρίξουν αλλαγές οι οποίες θα προκαλέσουν σύγκρουση ανάλογη της περίφημης πλέον «υπόθεσης Ρεπούση»...

Οι εκλογές στη ΝΔ και ο Κώστας Καραμανλής

Του Δημήτρη Μηλάκα

Μέχρι τώρα η κρίση «ρούφηξε» και κατάπιε δύο πρωθυπουργούς:  τον Γιώργο Παπανδρέου και τον Αντώνη Σαμαρά. Στους (πολιτικά) εξαφανισμένους θα πρέπει να συμπεριλάβουμε και τον διορισμένο Πρωθυπουργό Λουκά Παπαδήμο καθώς και τον «συν-πρωθυπουργό»  Ευ. Βενιζέλο- μαζί με το κόμμα του, το πρώην κραταιό ΠΑΣΟΚ.Η κρίση- για την ακρίβεια η αδυναμία πολιτικής πρότασης διεξόδου πέρα αυτής που έχουν επιβάλλει και εφαρμόζουν οι δανειστές--  κατά πως φαίνεται ήρθε η ώρα να μασήσει και αρχηγούς κομμάτων, της αξιωματικής αντιπολίτευσης συγκεκριμένα.

Παρακολουθώντας τη διαδικασία  για την εκλογή του νέου αρχηγού της ΝΔ καταλήγει κανείς στο συμπέρασμα πως πρόκειται για μάχη προσώπων και μηχανισμών. Η πολιτική ουσία απουσιάζει καθώς:

• Ο Α. Γεωργιάδης είναι περισσότερο τρόικα από τους τροικανούς (συνοψίζοντας τις δικές του δηλώσεις)
• Ο Κ. Μητσοτάκης είναι εκ των σοβαρότερων εκπροσώπων του νεοφιλελευθερισμού- δηλαδή αν εξαιρέσεις το ύφος δεν έχει να πει και να προτείνει κάτι διαφορετικό από τον Γεωργιάδη.
• Ο Α. Τζιτζικώστας είναι το «νέο» που ένα κομμάτι του μηχανισμού της ΝΔ (εντός και εκτός του κόμματος) θεωρεί ότι μπορεί να επενδύσει πάνω του.
• Ο Ευ. Μειμαράκης, είναι ο μηχανισμός – με ότι αυτό συνεπάγεται για την αδυναμία του κόμματος να αποφασίσει αν θα  δώσει μάχη για να διατηρήσει τα χαρακτηριστικά της λαικής δεξιάς ή αν θα παραδώσει τα κλειδιά στους δανειστές. Όπως άλλωστε έχουν πράξει τα υπόλοιπα κόμματα  (ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι) που διεκδικούν (απ τους τροικανούς)  να τους επιτρέψουν νομή στην εξουσία.

Όσο λοιπόν, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν είναι σε θέση να προτείνει κάτι διαφορετικό απ αυτό που έχουν επιβάλλει οι δανειστές και κουτσά στραβά υλοποιεί ο Αλέξης Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ, τόσο οι πολιτικές του αναζητήσεις θα κινούνται στο επιφαινόμενο: ποιος είναι πιο καλός «Τσίπρας»…

Ωστόσο, η συντηρητική παράταξη δεν χρειάζεται εκλογές για να βρει αυτόν που θα μπορούσε να  «νικήσει» τον Αλέξη Τσίπρα. Ο φυσικός ηγέτης της συντηρητικής παράταξης- είτε το θέλει είτε όχι ακόμη κι ο ίδιος- είναι ο Κώστας Καραμανλής.  Αν κάποιος υπάρχει, λοιπόν,  με το απαραίτητο πολιτικό βάρος που ως πολιτική προσωπικότητα θα μπορούσε να σταθεί απέναντι στο «φαινόμενο» του Αλέξη Τσίπρα, δεν είναι κανείς από τους διεκδικητές της αρχηγίας στη ΝΔ για έναν πολύ απλό λόγο: Κανείς τους δεν λέει τίποτε διαφορετικό από αυτά που ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Αλέξης Τσίπρας έχουν δεσμευτεί έναντι των δανειστών και υλοποιούν.

Και το δυστύχημα για τη Νέα Δημοκρατία- και κατ επέκταση και για το πολιτικό σύστημα και τον τόπο—είναι πως ούτε ο φυσικός ηγέτης της παράταξης ο Κώστας Καραμανλής έχει (ή μπορεί) να πει κάτι διαφορετικό απ΄ αυτό που πράττει ο Αλέξης Τσίπρας ακολουθώντας το «βιβλίο οδηγιών» των δανειστών…

Ο επόμενος πρόεδρος της ΝΔ είναι καταδικασμένος να μετατραπεί σε αφανές  υποστύλωμα  της κυβέρνησης μέχρι να ολοκληρωθεί  η δουλειά, δηλαδή η υλοποίηση των δεσμεύσεων που έχουν αναληφθεί με τη ψήφιση (και από τη Ν.Δ) του τρίτου μνημονίου. Κι αυτό το υποστύλωμα δεν μπορεί να ελπίζει σε ένδοξο πολιτικό μέλλον. 

Τότε, ίσως, να έρθει «η ώρα του Καραμανλή» να μαζέψει τα συντρίμμια της παράταξής του...