Του Θεόδωρου Καρυώτη
Ο οξυδερκής και διαχρονικός Ανδρέας Παπανδρέου είπε, πριν σχεδόν 40 χρόνια, το μοναδικό «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο Συνδικάτο» αλλά, δυστυχώς υπάρχουν αρκετοί, που προσπαθούν να μειώσουν την αξία του μεγάλου ηγέτη ακόμα και τώρα. Σήμερα, ξεκάθαρα, χρειαζόμαστε ηγέτες της εμβέλειας του Ελευθερίου Βενιζέλου και του Ανδρέα Παπανδρέου αλλά δεν βρήκαμε ακόμα κάποιον για τον 21ο αιώνα.
Εντελώς ξαφνικά, η Καγκελάριος πηγαίνει στην Άγκυρα να προσκυνήσει τον Σουλτάνο και φεύγει παγιδευμένη με ένα σχέδιο που αναθέτει στο ΝΑΤΟ την αποστολή να προστατεύει τα σύνορα ανάμεσα σε δυο κράτη-μέλη του! Να τα προστατεύει από τι και από ποιόν;
Η συμφωνία ανάμεσα στην Μέρκελ και στον Νταβούτογλου που έγινε στην Τσάνκαγια κατέληξε σε δέκα σημεία που μερικά από αυτά παραβιάζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Πιο συγκεκριμένα:
- Θα αναληφθεί διπλωματική πρωτοβουλία εναντίον της Ρωσίας, για να σταματήσουν οι βομβαρδισμοί εναντίον αμάχων στη Συρία. Δηλαδή αποφασίζουν χωρίς να ρωτήσουν την Ελλάδα και τους Ευρωπαίους εταίρους;
- Θα υπάρχει από κοινού δράση με την Υπηρεσία Διαχείρισης Κρίσεων της Τουρκίας (AFAD) και οι υπηρεσίες παροχής βοήθειας της Τουρκίας και της Γερμανίας θα δρουν από κοινού στα σύνορα. Δηλαδή θα δρουν από κοινού στα ελληνικά σύνορα χωρίς να ζητούν την άδεια της Ελλάδας;
- Θα υπάρχει από κοινού δράση της γερμανικής και της τουρκικής αστυνομίας. Δηλαδή που θα δρουν από κοινού οι αστυνομίες των δυο κρατών κυρία Μέρκελ; Μήπως και στα ελληνικά νησιά;
- Θα καταβληθούν προσπάθειες για την αποτελεσματικότερη δράση της Frontex. Μα η Τουρκία δεν ανήκει στην ομάδα της Frontex.
- Θα κληθεί να αναλάβει αποστολή το ΝΑΤΟ στο θέμα της παράνομης μετανάστευσης. Δηλαδή η Μέρκελ και ο Νταβούτογλου αποφασίζουν για το ΝΑΤΟ. Μπράβο παιδιά!
- Θα υπάρχει κοινή δράση και συνεργασία με την Ακτοφυλακή. Δηλαδή θα αλωνίζει η τουρκική Ακτοφυλακή στο Αιγαίο;
Ελάχιστοι διάβασαν το άρθρο του Ευάγγελου Βενιζέλου στην Καθημερινή της Κυριακής 3 Ιανουαρίου 2016 και, σίγουρα ανάμεσα σε αυτούς δεν ήταν ο Υπουργός Άμυνας Πάνος Καμμένος ο οποίος είπε σε δημοσιογράφους πως θα δεχθεί την εμπλοκή του ΝΑΤΟ, υπό τον όρο να μην έχουν την διοίκηση των επιχειρήσεων, ούτε η Ελλάδα, ούτε η Τουρκία. What a brilliant idea, όπως θα έλεγαν οι Αμερικανοί φίλοι του.
Στο άρθρο αυτό ο Βενιζέλος μεταξύ άλλων αναφέρει:
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες η προσφυγική κρίση αναδεικνύει τη σημασία των ελληνικών συνόρων ως εξωτερικών συνόρων της ΕΕ με όλα όσα αυτό συνεπάγεται. Η ικανότητα και η επάρκεια του ελληνικού κρατικού μηχανισμού να φυλάξει τα εθνικά σύνορα ως ευρωπαϊκά κρίνεται από τα άλλα κράτη – μέλη και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς από μια πολύ συγκεκριμένη οπτική γωνία: Από πλευράς αστυνομικής καθώς αστυνομικού χαρακτήρα είναι οι αρμοδιότητες της συνοριοφυλακής και ακτοφυλακής των κρατών – μελών που συνδέονται με τις αρμοδιότητες της Ε.Ε. στο πλαίσιο των άρθρων 77 και 79 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ε.Ε. Ειδικότερα δε από την άποψη της γρήγορης και αποτελεσματικής καταγραφής, ταυτοποίησης και προσωρινής φιλοξενίας όσων δικαιούνται το status του πρόσφυγα και της προώθησής τους στις χώρες που αναλαμβάνουν την οριστική τους φιλοξενία.
Στη συνέχεια δηλώνει ότι:
Ο προσδιορισμός των ελληνικών θαλάσσιων, χερσαίων και εναερίων συνόρων, των ζωνών άσκησης κυριαρχικών δικαιωμάτων και του χώρου επί του οποίου ασκείται η ελληνική αρμοδιότητα για θέματα έρευνας και διάσωσης γίνεται από την Ελλάδα και πρέπει να γίνεται δεκτός από τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς. Αυτός ο απλός κανόνας πρέπει να ισχύει και σε σχέση με το ευρωπαϊκό σύστημα επιτήρησης των θαλάσσιων συνόρων( ΕUROSUR ), αλλά και σε σχέση με τον «Ενιαίο Ευρωπαϊκό Ουρανό» ( SES ).
Και καταλήγει λέγοντας:
Πρώτη θεμελιώδης αρχή είναι ο καθορισμός των συνόρων των κρατών – μελών που θεωρούνται εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε. και προστατεύονται ως τέτοια. Η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να αποδεχθεί την αντίληψη του αντίστοιχου κράτους – μέλους ως προς τα σύνορα του καθώς αυτό συνδέεται με τον πυρήνα της κυριαρχίας του κάθε κράτους – μέλους και με τον προσδιορισμό της επικρατείας του που είναι και επικράτεια επί της οποίας ισχύει η ευρωπαϊκή έννομη τάξη. Από την άποψη αυτή η προστασία των ελληνικών θαλάσσιων συνόρων στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο ως εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, έστω αστυνομικά, δηλαδή σε επίπεδο συνοριοφυλακής και ακτοφυλακής έχει ιδιαίτερη σημασία. Αρκεί αυτό να ισχύσει ως κανόνας και ως πρακτική.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση αντί να ενισχύσει τις δυνάμεις της FRONTEX βάζει στο παιγνίδι τους Αμερικανούς που είναι παγκοσμίως γνωστοί για την «φιλελληνική» τους στάση στην περιοχή. Φαίνεται ότι αυτή την περίοδο οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι αποφασισμένες να λύσουν ως πακέτο το Κυπριακό και το Αιγαίο μια για πάντα και ο Θεός να μας λυπηθεί.
Η τραγωδία για μας δεν είναι η γνωστή στάση των ΗΠΑ αλλά η απαράδεκτη και σχεδόν προδοτική θέση της ΕΕ. Η ιστορία είναι πολύ παλιά και η συμπεριφορά των αδελφών-κρατών προκαλεί αγανάκτηση. Φαντάζεστε τι θα γινόταν στην Αμερική εάν υπήρχε ένα πρόβλημα ανάμεσα στη Φλόριδα και στη Κούβα και η Ουάσιγκτον λάμβανε το μέρος του Κάστρο; Βέβαια, οι αδελφοί Ευρωπαίοι μας έχουν συνηθίσει σ’ αυτό, από τότε που ανήκουμε στη συντροφιά τους. Ποτέ δεν δηλώνουν, βλέποντας τις κατακτητικές βλέψεις της Τουρκίας στο Καστελόριζο, ότι το νησί αυτό δεν είναι μόνο νησί της Ελλάδας αλλά και νησί της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα μου πείτε, αυτοί δεν ενοχλούνται με τον στρατό κατοχής στη μαρτυρική Κύπρο για 42 χρόνια τώρα, θα ασχοληθούν με το μικρό Καστελόριζο;
Προσπαθούν, για δεκαετίες τώρα, να βρεθεί τρόπος ώστε η Τουρκία να γίνει πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρότι γνωρίζουν ότι η απόφαση πρέπει να ληφθεί με ομοφωνία. Είναι τόσο ζαλισμένοι που δεν γνωρίζουν ούτε να μετράνε σωστά.
Τώρα όμως τα πράγματα αρχίζουν να παίρνουν μια επικίνδυνη καμπή γιατί η Ανατολική Μεσόγειος καίγεται και οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι παριστάνουν τους πυροσβέστες. Οι Αμερικανοί έχουν φτάσει σε τέτοιο σημείο απερισκεψίας που αγνοούν τις επιθυμίες του μεγαλύτερου συμμάχου τους, του Ισραήλ. Ευτυχώς που οι Τούρκοι έκαναν το τραγικό λάθος να καταρρίψουν το Ρωσικό πολεμικό αεροπλάνο και έβαλαν έναν μεγάλο μπελά στο κεφάλι τους που σίγουρα θα τους κοστίσει.
Φαίνεται ότι η Ελληνική κυβέρνηση δεν είχε ενημερωθεί για την πρωτοβουλία της Μέρκελ περί εμπλοκής του ΝΑΤΟ στο προσφυγικό και αυτό ήταν φυσιολογικό γιατί ούτε η Μέρκελ γνώριζε τι θα συμβεί στην Άγκυρα μια και η ιδέα εμπλοκής του ΝΑΤΟ ανήκε στον Ερντογάν. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χαιρέτησε με μεγάλη ικανοποίηση την εμπλοκή του ΝΑΤΟ για την προσπάθεια μείωσης των προσφυγικών ροών προς τα κράτη-μέλη της.
Βέβαια αντιλαμβάνονται ότι οι αποφάσεις ενδεχόμενης εμπλοκής θα είναι αποφάσεις του ΝΑΤΟ και όχι της ΕΕ με ότι αυτό συνεπάγεται. Πάντως, μέχρι στιγμής, ο Αλέξης Τσίπρας αντέδρασε σωστά και κατέστησε σαφές ότι η οποιαδήποτε εμπλοκή του ΝΑΤΟ θα αφορά στα τουρκικά χωρικά ύδατα και δεν θα πρέπει να θίγει με κανέναν τρόπο τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας. Φοβούμαι πάντως ότι θα τον πιέσουν οι φίλοι μας του ΝΑΤΟ να δεχθεί τις κοινές περιπολίες με τους αδελφούς Τούρκους στην απέναντι όχθη του Αιγαίου Πελάγους. Και εάν επιμείνει, τότε θα ισχυρίζονται ότι τα πλοία αυτά δεν ανήκουν στη Τουρκία αλλά στο ΝΑΤΟ!
Όταν ο Μιχάλης Ιγνατίου βρέθηκε, για χιλιοστή ίσως φορά, απέναντι στον εκπρόσωπο του State Department γνώριζε την απάντηση του Αμερικανού πριν του υποβάλλει την ερώτηση. Όταν ο Κύπριος δημοσιογράφος τον ερώτησε εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες ζήτησαν από την τουρκική κυβέρνηση να σταματήσει την ροή των προσφύγων προς την Ελλάδα, ο Αμερικανός πολύ απλά δήλωσε ότι για όλα αυτά φταίει το καθεστώς του Άσαντ. Οι Αμερικανοί είναι παγκοσμίως γνωστοί για την ικανότητά τους να πετάνε τη μπάλα στην εξέδρα. Έτσι όταν ο Ιγνατίου επέμεινε να λάβει απάντηση στο ερώτημά του σημειώνοντας ότι δεν του ζητούσε να δακτυλοδεικτήσει κάποια χώρα, αλλά να του διευκρινίσει εάν οι Αμερικανοί προσπάθησαν να πείσουν την Τουρκία να σταματήσει τη ροή προσφύγων προς την Ελλάδα, ο όχι και τόσο «cool» εκπρόσωπος δήλωσε:
«Η Ελλάδα είναι πράγματι ένα από αυτά τα έθνη όπως και η Τουρκία. Στο ζήτημα αυτό οι ΗΠΑ παραμένουν ο παγκόσμιος ηγέτης αφού συνεισφέρουν κονδύλια και πόρους για τη βοήθεια κρατών που σχετίζονται με το προσφυγικό συμπεριλαμβανομένων της Τουρκίας και της Ιορδανίας ώστε να ανταποκριθούν στις ανάγκες των προσφύγων που φιλοξενούν στο έδαφός τους και προσπαθούν να φροντίσουν. Γι’ αυτό το πράγμα μιλούμε συνεχώς, όμως δεν θα δείξουμε κάποιον με το δάχτυλο επιρρίπτοντας την ευθύνη».
Ακόμα θυμάμαι τους αμερικανικούς χάρτες του Υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ κατά την διάρκεια της κρίσης των Ιμίων, το 1996, που έδειχναν ξεκάθαρα τα θαλάσσια σύνορα της Ελλάδας με την Τουρκία. Σήμερα αυτοί οι χάρτες έχουν εξαφανιστεί και δεν δείχνουν την θαλάσσια οριογραμμή ανάμεσα στα δύο κράτη και σίγουρα αυτοί θα είναι οι χάρτες που θα χρησιμοποιήσει το ΝΑΤΟ για τις περιπολίες του στο Αιγαίο. Ο Θεός να βάλει το χέρι του.
Η Ελλάδα έχει ξεχάσει ότι έχει δικαίωμα βέτο στις αποφάσεις της ΕΕ, αλλά ευχόμαστε να μην έχει ξεχάσει ότι έχει το ίδιο δικαίωμα βέτο και στις αποφάσεις του ΝΑΤΟ. Πάνω απ’ όλα, όμως, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Ελλάδα και η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτουν, αναμφίβολα, θαλάσσια σύνορα. Αλλά τα θαλάσσια σύνορα της Ευρώπης δεν είναι μόνο τα χωρικά της ύδατα αλλά είναι και οι Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες (ΑΟΖ) των κρατών-μελών της! Έτσι η ΑΟΖ αποκτά ταυτόχρονα και μια σημαντική γεωπολιτική σημασία που έχει διαφύγει, μέχρι σήμερα, από το στόχαστρο των Βρυξελλών.
Όταν, τελικά, οι Μεσογειακές Ευρωπαϊκές χώρες δημιουργήσουν ΑΟΖ, θα πρέπει να σκεφτούμε σοβαρά ότι τα πραγματικά θαλάσσια σύνορά της Ευρώπης είναι αυτά της ΑΟΖ και όχι τα χωρικά μας ύδατα και να πείσουμε τους εταίρους μας ότι θα είναι χρήσιμο η FRONTEX να ασχοληθεί με τα θέματα της έρευνας/διάσωσης και του προσφυγικού στα όρια των ΑΟΖ των κρατών-μελών.
Τώρα έφτασε η ώρα, σε αυτή την τόσο κρίσιμη περίοδο για το μέλλον της Ευρώπης να αναδειχτεί ο ουσιαστικός ρόλος της FRONTEX ως ο πραγματικός φύλακας της Ε.Ε. που θα προστατεύει και την ΑΟΖ των κρατών-μελών της. Τι θα συμβεί εάν αρχίσουν και έρχονται πρόσφυγες από την Συρία κατευθείαν προς τις ακτές της Κύπρου; Δηλαδή η FRONTEX θα περιμένει τους πρόσφυγες στα 12 ν.μ. που είναι τα χωρικά ύδατα της Κύπρου; Εάν όμως η FRONTEX έχει ουσιαστική παρουσία για την φύλαξη της κυπριακής ΑΟΖ, τότε η Ευρώπη θα καταλάβει την αξία του διευρυμένου ρόλου αυτού του ευρωπαϊκού οργανισμού. Το ΝΑΤΟ όμως δεν έχει κανένα δικαίωμα να επεμβαίνει στα θαλάσσια σύνορα της Ευρώπης, και ιδιαίτερα της Κύπρου που δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ. Φοβούμαι ότι το ΝΑΤΟ προσπαθεί να γίνει ο τοποτηρητής των ΗΠΑ στην θαλάσσια καρδιά της Ευρώπης.