Τέλος οι ουρές στα ΚΕΠ – Όλα θα γίνονται από το σπίτι

Στην τελική ευθεία προς τα ψηφιακά Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών βρίσκεται το υπουργείο Διοικητικής Ανασυγκρότησης, αφού τελειώνει το έργο για την απλούστευση των διαδικασιών, που θα δίνει τη δυνατότητα στους πολίτες να έχουν πρόσβαση σε δηµόσια έγγραφα, µε ένα κλικ από τον υπολογιστή του σπιτιού τους.

Έτοιµα είναι τα τεχνικά δελτία για τον διαγωνισµό µέσω του οποίου το υπουργείο αναβαθµίζει τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ), περνώντας τη σχέση µε τους κρατικούς φορείς στην ψηφιακή εποχή, στην οποία τα πιστοποιητικά θα εκδίδονται εξ αποστάσεως και µε αυτεπάγγελτη αναζήτηση. Τα σχετικά κείµενα έχουν ήδη εγκριθεί από το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενηµέρωσης και η διαγωνιστική διαδικασία θα ξεκινήσει τον Μάρτιο, ώστε η υλοποίηση του «ψηφιακού ΚΕΠ» (eKEP) να ξεκινήσει µέσα στο 2019.

Στους πέντε βασικούς στόχους του έργου περιλαµβάνονται:

Ο εκσυγχρονισµός της λειτουργίας των ΚΕΠ τόσο για τους υπαλλήλους όσο και για τους πολίτες/επιχειρήσεις, µε την εισαγωγή ψηφιακών διαδικασιών επικοινωνίας και διεκπεραίωσης υποθέσεων.

Η εισαγωγή διαδικασιών ηλεκτρονικής αυτεπάγγελτης αναζήτησης εγγράφων.

Η αναβάθµιση των υποδοµών µέσω της µεταφοράς τους στο G-Cloud, µε παράλληλη εξασφάλιση της βιωσιµότητάς τους ως αυτόνοµου πληροφοριακού συστήµατος. Με αυτόν τον τρόπο δηµιουργείται ενιαίο περιβάλλον εργασίας σε όλα τα ΚΕΠ.

Ο διαχωρισµός του eKEP από την Πύλη ΕΡΜΗΣ στην οποία στηρίζεται σήµερα η λειτουργία των ΚΕΠ και η εξασφάλιση έτσι της βιωσιµότητάς του.

Η παροχή εξ αποστάσεως εγκεκριµένης ηλεκτρονικής υπογραφής

Σήµερα λειτουργούν 1.064 ΚΕΠ, σε όλη τη χώρα, που διεκπεραιώνουν περίπου 1.000 διαφορετικές εργασίες. Μέσα στο 2017 διεκπεραιώθηκαν από τα ΚΕΠ συνολικά 8.519.381 υποθέσεις, αλλά για την ολοκλήρωσή τους χρειάστηκε η φυσική παρουσία του πολίτη είτε στην αρχική αίτηση είτε και ενδιάµεσα εάν απαιτούνταν πρόσθετα δικαιολογητικά. Οµως η λειτουργία των ΚΕΠ έχει αρχίσει να φθάνει στα όρια των δυνατοτήτων της, καθώς:

Ο εξοπλισµός του λειτουργούντος συστήµατος ΕΡΜΗΣ – ΚΕΠ αποκτήθηκε προ δεκαετίας, δηµιουργεί πολλά προβλήµατα στην καθηµερινή λειτουργία των ΚΕΠ και αυξάνει τον κίνδυνο διακοπής των παρεχόµενων υπηρεσιών.

Οι 3.500 υπάλληλοι των ΚΕΠ χρησιµοποιούν το ΚΕΠ-BO (Back Office) που βρίσκεται στις υποδοµές της Πύλης ΕΡΜΗΣ, για την εισαγωγή, παρακολούθηση και ολοκλήρωση των υποθέσεων. Η διεκπεραίωση για έναν µικρό αριθµό από πιστοποιηµένες διαδικασίες είναι ηλεκτρονική, δηλαδή µέσω διαλειτουργικότητας της Πύλης ΕΡΜΗΣ και του Πληροφοριακού Συστήµατος του φορέα που εκδίδει το έγγραφο (π.χ. έναν δήµο).

Ετσι, ο αιτών παραλαµβάνει το έγγραφο που ζήτησε επιτόπου χωρίς σηµαντικές απαιτήσεις από πλευράς δικαιολογητικών (π.χ. αρκεί ταυτότητα, απόδειξη ∆ΕΗ κ.λπ.). «Οι περισσότερες όµως πιστοποιηµένες διαδικασίες ΚΕΠ διεκπεραιώνονται εξωσυστηµικά, δηλαδή το αίτηµα προωθείται προς τον αρµόδιο φορέα είτε µέσω πιστοποιηµένων φαξ είτε και παραδοσιακά, δηλαδή ο φυσικός φάκελος προωθείται µέσω ταχυδροµείου ή υπαλλήλου ΚΕΠ», όπως αναφέρεται στο τεχνικό δελτίο. Κύρια αιτία αυτού είναι το γεγονός ότι ενώ οι υπάλληλοι των ΚΕΠ έχουν εξοπλιστεί µε πιστοποιητικά για την ψηφιακή υπογραφή εγγράφων και θα µπορούσαν να διαβιβάζουν ηλεκτρονικά µέσω ηλεκτρονικού ταχυδροµείου τα αιτήµατα και τα δικαιολογητικά, δεν ισχύει το ίδιο για τους αρµόδιους φορείς στο σύνολό τους.

Τα πέντε υποέργα

Τα υποέργα στον δρόµο της πλήρους ψηφιοποίησης των ΚΕΠ, όπως περιγράφονται στα τεχνικά δελτία, είναι: 1) Νέο πληροφοριακό σύστηµα «Ψηφιακό ΚΕΠ (eKEP), 2) Εικονικό γραφείο υπαλλήλου ΚΕΠ – ∆ιαµόρφωση κεντρικής υποδοµής (Application & Desktop Virtualization), 3) Εξοπλισµός υπαλλήλου ΚΕΠ (Thin Based Computing), 4) Υπηρεσίες αποτύπωσης και ανανέωσης/ διαγραφής διαδικασιών ΚΕΠ και 5) Προµήθεια Εγκεκριµένων ∆ιατάξεων ∆ηµιουργίας Υπογραφής (Ε∆∆Υ). Για τις πρώτες δράσεις του έργου ο προϋπολογισµός είναι 2,4 εκατ. ευρώ, µέσω ΕΣΠΑ.

Εφάπαξ η υποβολή στοιχείων και δικαιολογητικών

Με την υλοποίηση αυτών των σταδίων, ο θεσµός των ΚΕΠ θα περάσει στο επόµενο επίπεδο λειτουργίας. Οι πολίτες και οι επιχειρήσεις θα πάψουν πλέον να είναι οι διακινητές εγγράφων για λογαριασµό του ∆ηµοσίου. Το σύστηµα θα διαθέτει έναν ισχυρό µηχανισµό καταγραφής ενεργειών χρηστών. Μέσω αυτού του συστήµατος, για όλα τα δικαιολογητικά που µπορούν να εκδοθούν ηλεκτρονικά, ο πολίτης δεν θα χρειάζεται να κάνει καµία ενέργεια, ούτε σε ΚΕΠ, ούτε στην Εθνική Πύλη ΕΡΜΗΣ, ούτε σε οποιονδήποτε δηµόσιο φορέα. Θα αρκεί όταν υποβάλλει την αίτηση να συναινεί στην αυτεπάγγελτη αναζήτησή τους.

«Εµβληµατικό έργο», στο πλαίσιο της µεταρρύθµισης και απλοποίησης των διαδικασιών της ∆ηµόσιας ∆ιοίκησης, χαρακτηρίζει το ψηφιακό ΚΕΠ ο γενικός γραµµατέας του υπουργείου ∆ιοικητικής Ανασυγκρότησης, Γρηγόρης Θεοδωράκης: «Με τα ψηφιακά ΚΕΠ περνάµε στη λογική της αρχής »µόνον άπαξ» (once only), που σηµαίνει ότι πληροφορίες και στοιχεία που έχουν προσκοµιστεί σε δηµόσιες Αρχές δεν απαιτείται να υποβληθούν ξανά. ∆ηλαδή, δικαιολογητικά θα υποβάλλονται µόνο µία φορά και από εκεί και πέρα η ∆ηµόσια ∆ιοίκηση είναι υποχρεωµένη από µόνη της να τα αναζητά και να τα παρέχει όταν αυτά ζητούνται».

Οπως σηµειώνει, «θα αρκεί η υποβολή του αιτήµατος (online ή µε φυσική παρουσία) και άµεσα ο αιτών θα λαµβάνει την απάντηση »έλα να πάρεις την άδειά σου» ή «δεν µπορείς να πάρεις την άδειά σου για τους X λόγους». Ο κ. Θεοδωράκης υπενθυµίζει επίσης ότι έχει δροµολογηθεί και η ενίσχυση των ΚΕΠ µέσω ΑΣΕΠ µε 152 νέους, µόνιµους υπαλλήλους.

tvxs.gr

Επάγγελμα νοσταλγός

γράφει ο Πέτρος Μανταίος

Αν ήταν η νοσταλγία επάγγελμα και με ρωτούσαν: «Τι δουλειά κάνεις;», αβίαστα θα απαντούσα: «Νοσταλγός». Πιστεύω δε πως αν οι νοσταλγοί κάνανε κόμμα, άνετα θα έμπαινε στη Βουλή. Ομως ποτέ σε κυβέρνηση, διότι νοσταλγία σημαίνει μνήμη εν εγρηγόρσει και μνήμη γρηγορούσα και εξουσία είναι έννοιες ασύμβατες και αντίπαλες. Το χαϊδεμένο της εξουσίας είναι η λήθη.

Τα σκεφτόμουν αυτά τις προάλλες, όταν συνόδεψα φίλη, με το μετρό, ώς τη δουλειά της, στον σταθμό Πανόρμου, και προτίμησα να κατηφορίσω στο Παγκράτι με τα πόδια νοσταλγώντας στο γόνιμο έδαφος του γενέθλιου τόπου, των Αμπελοκήπων. Τι ήταν εδώ και κει, τότε: μαγαζί, σπίτι (πριν από τις πολυκατοικίες) και ποιος έμενε. Λουίζης Ριανκούρ (μείναμε κάποτε), με κάθετες την Ευρυτανίας (μείναμε κι εκεί), την Αχαΐας (μείναμε επίσης), τη Φθιώτιδος (κι εκεί μείναμε).

Πλατεία Αγίου Δημητρίου (σουλάτσο και εφηβικό γκομενιλίκι· του γλυκού νερού!), Σούτσου (επαύλεις! απίστευτες σήμερα, με πινακίδες στην καγκελόπορτα: ζωγραφισμένος σκύλος και η προειδοποίηση: «Προσοχή σκύλος δαγκώνει!»). Το γηπεδάκι του μπάσκετ της Ενωσης Αμπελοκήπων, Σο ύτσου και Τσόχα, με τη φοβερή γυναικεία ομάδα· πρωταθλήτρια!

Πλατεία Μαβίλη, εκεί λίγο πιο πάνω, σε προσφυγικό συνοικισμό στις παρυφές του Λυκαβηττού, πλάι στη Σεβαστοπούλειο Σχολή, είδα το φως του κόσμου. Ως εκεί έφτανε η χάρη μας (η χάρη της μικρής παιδικής μας συμμορίας). Εκεί σκαρφαλώναμε στα τραμ και μετά χανόμασταν στη μεγάλη πόλη. Τα καλοκαίρια, ξυπόλητοι.

«Αθήνα» την έλεγε ο Θοδωρής. «Ποια Αθήνα ρε μ…! Εδώ τι είναι;». «Εδώ δεν είναι Αθήνα ρε μ…! Εδώ είναι Ελλάδα!», μας αποστόμωνε.

Από τη Μαβίλη και κάτω, πιάναν οι στρατώνες. Μέχρι τα Ιλίσια.

Προτού χτιστεί η Αμερικανική Πρεσβεία, μαζεύαμε από κει μαργαρίτες (γεμάτος ο τόπος, κίτρινος τάπητας!) για μαγιάτικα στεφάνια! Οπου ζεις θυμάσαι.

Από τι έπασχε πραγματικά ο Ανδρέας Παπανδρέου

Για πρώτη φορά, ο καθηγητής Δημήτρης Κρεμαστινός, αντιπρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, στο βιβλίο αφιέρωμα στον Ανδρέα Παπανδρέου της Εφημερίδας ΤΑ ΝΕΑ με τίτλο «100 χρόνια από τη γέννησή του - αναζητώντας τον Ανδρέα», μιλά για το πρόβλημα της υγείας του Ανδρέα Παπανδρέου, με στόχο να αποκαταστήσει την ιστορική αλήθεια καθώς, όπως διαπιστώνει, μέχρι σήμερα έχουν δημοσιευθεί πολλά, εν πολλοίς ανεύθυνα για το θέμα αυτό.

«Η υγεία του Ανδρέα Παπανδρέου και οι επιπτώσεις της»

Σεβόμενος το ιατρικό απόρρητο απέφυγα να μιλήσω όλα αυτά τα χρόνια για το ιατρικό πρόβλημα του Ανδρέα Παπανδρέου, που αναμφισβήτητα επηρέασε την πολιτική ζωή της Χώρας. Όμως επειδή έχουν γραφεί πάμπολλα και, εν πολλοίς, ανεύθυνα κατά τη διάρκεια των τελευταίων 22 χρόνων, πιστεύω ότι έχω καθήκον να συμβάλω στην ορθή καταγραφή της Ιστορίας.

Τέλη Αυγούστου του 1988 κλήθηκα από την ομάδα των ιατρών που παρακολουθούσε τον Ανδρέα Παπανδρέου να τον εξετάσω καρδιολογικά. Το ιατρικό του πρόβλημα εθεωρείτο από τους θεράποντες γιατρούς του κατά βάση παθολογικό πρόβλημα και για τον λόγο αυτό υποβάλλετο μυστικά σε διάφορεςεργαστηριακές εξετάσεις. Όταν μου εζητήθη να τον επισκεφθώ στο σπίτι του, αντιπρότεινα ότι θα πρέπει ο ίδιος να έλθει στο Καρδιολογικό Τμήμα του Γενικού Κρατικού Νοσοκομείου Αθηνών, στο οποίο ήμουν Διευθυντής και τούτο γιατί πίστευα ότι χρειαζόταν η απαραίτητη εργαστηριακή υποδομή προκειμένου να τεθεί η σωστή διάγνωση. Παρά τις αντίθετες συστάσεις του περιβάλλοντός του, ο Πρωθυπουργός αποφάσισε να έρθει και να εξεταστεί νύχτα στο νοσοκομείο. Μετά την ολοκλήρωση της εξέτασης είχα εξομολογηθεί στους συνεργάτες μου ότι δεν είχα δει πλέον παραμελημένο καρδιολογικό άρρωστο σε όλη μου τη σταδιοδρομία.

Πριν από μερικούς μήνες ο Πρωθυπουργός είχε επισκεφθεί και εξεταστεί στο Πανεπιστημιακό Κέντρο του Βισμπάντεν στην Γερμανία, όπου ετέθη η διάγνωση της περιοριστικής μυοκαρδιοπάθειας, δηλαδή μια διάγνωση που δεν άφηνε περιθώρια για καμία ουσιαστική θεραπεία, με προσδόκιμο επιβίωσης λίγων μηνών. Η διάγνωση αυτή κρατήθηκε ιατρικά απόρρητη γεγονός το οποίο άφησε ανοιχτά διάφορα σενάρια συνωμοσιολογίας. Δεν την εγνώριζε ούτε ο ίδιος. Όμως η πραγματική διάγνωση ήταν σοβαρού βαθμού στένωση της αορτής με ελάττωση της ελαστικότητας (διατασιμότητας) του μυοκαρδίου και καρδιακή κάμψη.

Η παραμελημένη αντιμετώπιση της στένωσης της αορτής είχε οδηγήσει σε καρδιακή ανεπάρκεια σχεδόν τελικού σταδίου, η οποία συγκάλυπτε την εικόνα της βαρύτητας της στένωσης της αορτής. Το γεγονός αυτό είχε οδηγήσει σε διαγνωστικό λάθος τους συναδέλφους στην Γερμανία, οι οποίοι υποεκτίμησαν την στένωση της αορτής. Η περαιτέρω διερεύνηση του ασθενούς με στεφανιογραφία, έδειξε την συνύπαρξη σιωπηρής στεφανιαίας νόσου, με πιθανό σιωπηρό έμφραγμα της δεξιάς κοιλίας, το οποίο ουδέποτε είχε αντιληφθεί ούτε ο ίδιος ο ασθενής. Η κάμψη της δεξιάς κοιλίας ήταν η πρόσθετη παράμετρος που είχε παραπλανήσει τους γιατρούς της Γερμανίας, οι οποίοι έθεσαν τη διάγνωση της μυοκαρδιοπάθειας. Επακολούθησε άμεση μετάβαση στην Αγγλία, στην αρχή στο νοσοκομείο St. Thomas και εν συνεχεία στο Harefield όπου χειρουργήθηκε από τον Magdi Yacoub με αντικατάσταση της βαλβίδας της αορτής με ανθρώπινη βαλβίδα και παράλληλα bypass.

Η προοδευτική αποκατάσταση της υγείας του Ανδρέα Παπανδρέου, υπήρξε μετεγχειρητικά εντυπωσιακή. Όμως το πρόβλημα της διάτασης και κάμψης της δεξιάς κοιλίας παρέμεινε μέχρι το τέλος. Όταν επανειλημμένα τόνιζα στον Πρωθυπουργό ότι η απομάκρυνση από την πολιτική θα του προσέφερε επιπλέον χρόνια ζωής, το απέρριπτε αμέσως, λέγοντας ότι προτιμούσε να είναι ενεργός έναντι οποιουδήποτε τιμήματος. Την ίδια απάντηση έδωσε και όταν του επαναλάμβανα ότι ο δρόμος για την Προεδρία της Δημοκρατίας θα ήταν προτιμότερος για την υγεία και την ζωή του.

Τα αλλεπάλληλα stress και η καθημερινότητα της πολιτικής ζωής με αποκορύφωμα το Ειδικό Δικαστήριο, ήταν οι κυριότεροι λόγοι που οδήγησαν τον Ανδρέα Παπανδρέου 3 φορές στην Εντατική Μονάδα, με κυριότερη αιτία τις λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος και όχι την καρδιακή λειτουργία η οποία υποστηριζόταν με βηματοδότη. Βηματοδότη ο οποίος είχε τοποθετηθεί μυστικά κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού στην Αγγλία.

Ήταν τέλη Νοεμβρίου του 1995. Ο Πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου εισήχθη αιφνιδίως στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο. Η σοβαρότητα της κατάστασής του επέβαλλε να διασωληνωθεί άμεσα. Δηλαδή δεν είχε καμία επαφή με το περιβάλλον καθώς ευρίσκετο υπό νάρκωση. Ως γνωστόν, όταν ο Πρωθυπουργός αδυνατεί να εκτελέσει τα καθήκοντά του τον αναπληροί ο πρώτος τη τάξει υπουργός. Όμως, ο πρώτος τη τάξει υπουργός αδυνατούσε στην πράξη να αποφασίσει για μεγάλα εθνικά θέματα που προέκυψαν αιφνίδια και έθεσαν τη χώρα ακόμα και σε κίνδυνο πολέμου.

Ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωστής Στεφανόπουλος επισκεπτόμενος επανειλημμένως τον Πρωθυπουργό στο νοσοκομείο προκειμένου να επικοινωνήσει μαζί του για σοβαρά θέματα, διαπίστωνε ότι αυτό ήταν αδύνατον. Εζήτησε λοιπόν επιμόνως να γνωματεύσουν οι ιατροί ότι ο Πρωθυπουργός εξέλιπε προκειμένου να μπορέσει να εφαρμόσει το Σύνταγμα όταν ο Πρωθυπουργός εκλείπει. Δηλαδή, να μπορέσει να ακολουθήσει τη διαδικασία που προβλέπεται για εκλιπόντα πρωθυπουργό. Οι γιατροί δήλωσαν εν σώματι ότι ήταν αδύνατον να δώσουν τέτοια γνωμάτευση αλλά και ότι ούτε καν μπορούν να γνωματεύσουν για προσωρινή αδυναμία διότι ισχυρίζονταν ότι δεν μπορούσαν να αναλάβουν τέτοια ευθύνη. Ότι, δηλαδή, σε περίπτωση που ο Πρωθυπουργός επανέλθει πλήρως θα είχε παυθεί από πρωθυπουργός, ουσιαστικά, με την γνωμάτευσή τους. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ζητούσε επίμονα την γνωμάτευση υποστηρίζοντας ότι ο, αναπληρωτής, πρώτος τη τάξει υπουργός δεν είναι συνταγματικός πρωθυπουργός και ότι ο ίδιος ο υπουργός δεν είναι διατεθειμένος να αναλάβει τόσο μεγάλες ευθύνες, κατά συνέπεια αδυνατούσε να προχωρήσει την διαδικασία.

Τα εθνικά θέματα χειροτέρευαν από μέρα σε μέρα. Ο Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης ζητούσε επιμόνως από τους γιατρούς και από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να προχωρήσουν σε κάποια διαδικασία προκειμένου να αντικατασταθεί ο Πρωθυπουργός. Ο Μιλτιάδης Έβερτ μου απεύθυνε προσωπικά επιστολή – έκκληση να αναλάβω εγώ την πρωτοβουλία ή οποία θα πρέπει να ευρίσκεται στο αρχείο της Νέας Δημοκρατίας. Τελικώς, μετά από έναν περίπου μήνα, πριν από την Πρωτοχρονιά του 1996, ο Πρωθυπουργός αποσωληνώθηκε και βγήκε από τη μονάδα. Είχε χάσει τελείως τον χρόνο και την επαφή με τα γεγονότα που είχαν συμβεί όλο αυτό το διάστημα. Επιπλέον, δεν είχε ούτε τη διαύγεια αλλά ούτε τη φυσική ικανότητα να ανταποκριθεί στοιχειωδώς στον ρόλο του. Ευρίσκετο υπό τεχνητό νεφρό, τεχνητή αναπνοή, εξωτερική παρεντερική σίτιση πέραν του κύριου μεγάλου καρδιολογικού προβλήματος του.

Όμως, θα έπρεπε να αποφασίσει τουλάχιστον να παραιτηθεί. Αλλά ούτε αυτό ήταν δυνατόν και κανένας δεν τολμούσε να του το υποδείξει. Τελικά υπήρξε η γραπτή παραίτηση από την θέση του Πρωθυπουργού και όχι από την θέση του Προέδρου του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και αργότερα το τηλεγράφημα της ψήφου εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση Σημίτη. Η νοσηλεία στο Ωνάσειο υπήρξε ιδιαίτερο κεφάλαιο όπου εκρίθη η αξιοπιστία και η σοβαρότητα του πολιτικού κα ιατρικού κόσμου της Χώρας καθώς σχεδόν όλοι με τις καθημερινές επαφές τους με δημοσιογράφους, δημιούργησαν πέραν του μεγάλου πολιτικού προβλήματος, πρόβλημα επιτέλεσης ορθής ιατρικής που αναμφισβήτητα επηρέασε την κατάσταση της υγείας του ασθενούς και καθόρισε αρνητικά την όλη εξέλιξη του.

Βέβαια όλα αυτά που συνέβησαν στο Ωνάσειο θα μπορούσαν να αποτελέσουν την βάση ενός μυθιστορήματος το οποίο όμως εκφεύγει από το κεφάλαιο της αμιγούς ιατρικής. Μετά το Ωνάσειο επακολούθησε ένα στάδιο ιατρικού Γολγοθά για τον ασθενή όπου οι πνεύμονες υποστηρίζονταν με αναπνευστήρα, η νεφρική λειτουργία από τεχνητό νεφρό, η καρδιακή λειτουργία από βηματοδότη και για μια περίοδο ετρέφετο και παρεντερικά. Έζησε μετά την έξοδο από το Ωνάσειο περίπου 6 μήνες, αφού προηγουμένως είχε παραιτηθεί από την πρωθυπουργία. Τις τελευταίες ημέρες της ζωής του και ενόψει του Συνεδρίου του ΠΑ.ΣΟ.Κ. υφίστατο ένα διαρκές stress με το δίλημμα εάν θα πρέπει ή όχι να παραστεί στο συνέδριο. Το γεγονός αυτό πιθανόν να συνδέεται με την καρδιακή ανακοπή που υπέστη 4 ημέρες προ του συνεδρίου. Στη σταδιοδρομία μου, ουδέποτε αντιμετώπισα έναν άλλο άρρωστο με ανάλογα προβλήματα.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου πίστευε ότι η παραπομπή του στο Ειδικό Δικαστήριο είχε στόχο όχι μόνο τον πολιτικό αλλά και τον βιολογικό του θάνατο. Γι’ αυτούς άλλωστε τους λόγους υπήρξε η άρνηση του να παραιτηθεί της πολιτικής, παρά την πίεση που υφίστατο ακόμα και από την ίδια του την οικογένεια. Ήταν αφάνταστη η θέληση του για ζωή και η δυναμική του παρά τα τεράστια προβλήματα της υγείας του που αντιμετώπιζε. Μέχρι τις τελευταίες του στιγμές δεν έδωσε ποτέ εξωτερικά την εντύπωση του φοβισμένου αρρώστου που τρέμει μπροστά στην πιθανότητα του θανάτου.

http://kinimalaou.blogspot.com

Στην πολιτική αρένα οι χαμένοι είναι οι θεατές

Θεατές σε ένα φτηνό ριάλιτι, με θέμα …εμάς

Ο Πρετεντέρης εύχεται ή προαναγγέλλει κλείσιμο καναλιών εφημερίδων, ραδιοφώνων.

Ο Μπογδάνος συνομιλεί με χρυσαυγίτη στο twitter και τον καλεί να ψηφίσει σωστα ώστε να μπουν τα τανκς στην ΕΡΤ. Και διορθωτικά μετά – ο θρασύδειλος – αλλάζει τα τανκς με εκσκαφέα. Το μπουκάρισμα, παραμένει μπουκάρισμα πάντως στο θλιβερό μυαλό του.

Ο Πάγκαλος κάνει τάχα μου πολιτική ανάλυση και μιλάει για τον κώλο του Τσίπρα που τον έπιασαν οι Τούρκοι. Ο Πάγκαλος που οι δηλώσεις του πια έχουν γίνει χειρότερες από μπινελίκια χαμαιτυπείου ξημερώματα σε κακόφημη γειτονιά.

Ο Πολάκης αντί να ζητήσει συγγνώμη που κάπνιζε σε κλειστό χώρο μας κουνάει το δάχτυλο και αραδιάζει τα μέτρα που πήρε. Ναι έχει κάνει ένα έργο στον τομέα του. Αλλά ένας πολιτικός είναι υπό διαρκή έλεγχο και κριτική. Δεν υπάρχουν πάντα «βοθροκάναλα», όπως τα λέει ο ίδιος, που θέλουν την πολιτική του εξόντωση.

Ο Λιάτσος καταγγέλλει τον Άδωνη ότι χρησιμοποιεί γνωστούς του για να μπορεί να βγει στο κανάλι  και ο Άδωνης καταγγέλλει τον Λιάτσο.

Ζούμε σε ημιτελικούς ριάλιτι με την Πάνια στα χειρότερά της και τους παίκτες να βγάζουν τον χειρότερό τους εαυτό και να προκαλούν το κοινό να τους ψηφίσει για να παραμείνουν στο παιχνίδι.

Και ως συνεπείς τηλεθεατές/πολίτες ψηφίζουμε τηλεφωνικώς με αποτέλεσμα να μαζεύει λεφτά αυτός που οργανώνει την ψηφοφορία και αφετέρου να φανατίζουμε ακόμη περισσότερο τους «παίκτες» που μετά θα «παίζουν» με τις ζωές μας, την καθημερινότητά μας, την αισθητική και τα νεύρα μας.

Κι είμαστε και πολύ χαρούμενοι που γινόμαστε μέρος αυτού του τσίρκου, με τα αρρωστιάρικα ζώα που τα ντύνουν με φτερά και τα φωτίζουν με πολύχρωμα Led για να κρύψουν την ασχήμια και την αδυναμία τους.

Και χωριζόμαστε αντί να συνασπιζόμαστε.

Παραδειγματιζόμαστε από τους χειρότερους και όχι από τους καλύτερους.

Γιατί δε θα βγουν ποτέ «κίτρινα γιλέκα» στους αθηναϊκούς δρόμους για να πέσει η τιμή της βενζίνης ή της κινητής τηλεφωνίας; Μα γιατί οι «παίκτες» μας έχουν εκπαιδεύσει στο να κατεβάζουμε το κεφάλι και να υπομένουμε. Μόνο για πάρτη τους εκπαιδεύουν τους οπαδούς τους να αντιδρούν.

Είμαστε θεατές σε ένα θέαμα που όσο κι αν δε το καταλαβαίνουμε με τα λιοντάρια, τα κάθε είδους «λιοντάρια» οι δικές μας ζωές αναμετριούνται.

Όσο φανατιζόμαστε προς λάθος κατεύθυνση τόση μεγαλύτερη είναι η ήττα που θα γνωρίσουμε. Εμείς, όχι αυτοί που θεωρούμε εχθρούς μας. Εμείς και οι ζωές μας μαθαίνουμε να ζούμε στην ήττα, την ηττοπάθεια και η συνήθεια γίνεται ένα φαρμάκι που μας οδηγεί στο πουθενά!

Γιάννης Καφάτος

"Κόπηκε" από τα ψηφοδέλτια της ΝΔ ο Μπογδάνος

Ο δημοσιογράφος δε θα είναι τελικά σύμφωνα με πληροφορίες υποψήφιος με τη ΝΔ στην Α΄Αθηνών. Ποιες δηλώσεις και κινήσεις του εξόργισαν το Μοσχάτο. Την υποψηφιότητα του προωθούσε ο Γεωργιάδης

Δεν θα είναι τελικά υποψήφιος με τη Νέα Δημοκρατία στην Α΄ Αθηνών στις εθνικές εκλογές ο δημοσιογράφος Κωνσταντίνος Μπογδάνος, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του News 24/7.

Η οριστική απόφαση ελήφθη την περασμένη Παρασκευή και αφορμή στάθηκε η τελευταία απρέπεια του δημοσιογράφου, ο οποίος όταν οπαδός της Χρυσής Αυγής σχολίασε ανάρτηση του στο twitter για την ΕΡΤ ζητώντας ούτε λίγο ούτε πολύ τανκς στο ραδιομέγαρο, απάντησε “Ψηφίστε σωστά και το έχουμε”.

Όμως ο κ.Μπογδάνος, την υποψηφιότητα του οποίου προωθούσε βασικά ο αντιπρόεδρος της ΝΔ Άδωνις Γεωργιάδης, είχε εδώ και πολύ καιρό προκαλέσει δυσαρέσκεια σε μεγάλο κομμάτι της ΝΔ και στο Μοσχάτο, το οποίο δεν ήταν ούτως ή άλλως εξαρχής ιδιαίτερα ένθερμο για την ένταξη του στις γαλάζιες λίστες.

Μετά το θόρυβο που είχε προκαλέσει ο διάλογος του δημοσιογράφου στο twitter με το χρήστη, ο οποιος στο προφίλ του είχε τη σβάστικα, ο κ.Μπογδάνος είχε προσπαθήσει να δικαιολογηθεί με το επιχείρημα ότι απλώς συνέστησε σε έναν χρυσαυγίτη να ψηφίσει ΝΔ.

“Οι μαδουροφασίστες της πολιτικής ορθότητας θίχτηκαν που είπα σε ΧΑυγίτη να ψηφίσει ΝΔ για να πάψει η ασυδοσία της ΕΡΤ. Λογικό. Θέλουν τους δεξιούς κάτω από την φτερούγα των φίλων τους, των νεοναζί, να ψηφίζουν ΟΧΙ και Θάνου. Χτυπηθείτε όσο θέλετε, αλλά αυτά που ξέρατε ξεχάστε τα” έγραψε στο twitter ο δημοσιογράφος, λησμονώντας βεβαίως ότι δεν είχε απλώς καλέσει έναν πολίτη να ψηφίσει ΝΔ αλλά είχε συμφωνήσει ουσιαστικά με σχόλιο για εισβολή με τανκς στο ραδιομέγαρο. Στη συνέχεια και ενώ οι αντιδράσεις και τα επικριτικά δημοσιεύματα πλήθαιναν, ο κ.Μπογδάνος επιχείρησε να παρουσιάσει τις εναντίον του επιθέσεις ως υποκινούμενες από το ΣΥΡΙΖΑ.

Στην πραγματικότητα τόσο ο ακραίος πολιτικός του λόγος όσο και η υπεροπτική συμπεριφορά τόσο του ιδίου όσο και του κ.Γεωργιάδη που θεωρούσαν την υποψηφιότητα του δεδομένη (και αυτό ενώ στη ΝΔ βάσει καταστατικού τον πρώτο και τελευταίο λόγο στα ψηφοδέλτια έχει ο πρόεδρος του κόμματος, Κυριάκος Μητσοτάκης) είχαν ήδη προκαλέσει έντονη ενόχληση σε γαλάζια στελέχη και στην ηγεσία του κόμματος.

Στην κοπή της πίτας της ΝΔ του 3ου δημοτικού διαμερίσματος για παράδειγμα, είχε ανακοινωθεί ως υποψήφιος προς μεγάλη δυσαρέσκεια άλλων ενδιαφερόμενων και είχε βγάλει ένα λόγο που πολλοί εκ των παρευρισκόμενων χαρακτήρισαν σχεδόν φασιστικό, λέγοντας μάλιστα χαρακτηριστικά ότι τους θύμισε ομιλίες του Ηλία Κασιδιάρη της ΧΑ. Χθες πάντως στο 4ο δημοτικό διαμέρισμα στην κοπή της πίτας δεν ανακοινώθηκε ως υποψήφιος, αλλά απλώς ως δημοσιογράφος.

Την ενόχληση του Μοσχάτου είχε προκαλέσει και το γεγονός ότι μοίραζε παραπολιτικά πως θα είναι υποψήφιος και μάλιστα ότι ανοίγει ήδη πολιτικό γραφείο χωρίς να έχει ανακοινωθεί. Αλλά και το γεγονός ότι ο κ.Γεωργιάδης κατά την κοπή της δικής του πίτας την προηγούμενη Κυριακή τον είχε αναφέρει ως υποψήφιο της ΝΔ στην Α΄Αθήνας παρακάμπτοντας εντελώς την κομματική ιεραρχία και διαδικασία.

Ο κ.Γεωργιάδης προωθούσε με φανατισμό την υποψηφιότητα Μπογδάνου στην Α΄Αθήνας, όπου θα είναι επίσης υποψήφιος ο στενός φίλος του Θάνος Πλεύρης. Όχι μόνο στο πλαισιο της προσπάθειας του να εντάξει στις λίστες της ΝΔ και να εκλέξει στην επόμενη Βουλή όσο περισσότερα πρόσωπα της δικής του επιρροής. Αλλά και γιατί ο κ.Πλεύρης λόγω της υποψηφιότητας του πατρός του στο δήμο Αθηναίων, αποφεύγει να βγαίνει δημόσια τόσο ακραία δεξιά και ο αντιπρόεδρος φέρεται να ήθελε να δώσει αυτό το ρόλο στο δημοσιογράφο.

Η ΝΔ σημειωτέον ότι εκτιμάται πως θα εκλέξει έξι βουλευτές στην Α΄ Αθήνας, όπου θα είναι υποψήφιοι βεβαίως οι νυν βουλευτές Βασίλης Κικίλιας, Όλγα Κεφαλογιάννη, Νικήτας Κακλαμάνης (η Ντόρα Μπακογιάννη υπενθυμίζεται ότι θα πολιτευτεί στα Χανιά), ο βουλευτής Επικρατείας Θόδωρος Φορτσάκης και ο σύμβουλος του προέδρου της ΝΔ, καθηγητής της Παντείου Αγγελος Συρίγος (που έχουν ήδη ανακοινωθεί και επίσημα), οι πρώην βουλευτές Φωτεινή Πιπιλή και Θάνος Πλεύρης, ο πρώην εκπρόσωπος του Ποταμιού Δημήτρης Τσιόδρας.

Επίσης σύμφωνα με πληροφορίες θα είναι υποψήφιοι η δικηγόρος προερχόμενη από το Μητρώο Στελεχών Σοφία Νικολάου, ο οικονομολόγος Αλέξανδρος Μωραϊτάκης, η πρόεδρος του Αθήνα 9,84 και στέλεχος της Δράσης Μελίνα Δασκαλάκη, ο προερχόμενος επίσης από το Μητρώο Στελεχών οικονομολόγος Θανάσης Πηλιούνης και ο δικηγόρος και “αβραμοπουλικός” Δημήτρης Ιατρίδης.        

Βίκυ Σαμαρά

Αβράκωτοι με κίτρινα γιλέκα

Του Περικλή Κοροβέση

12 νεκροί. 3.200 τραυματίες. Εκατοντάδες νοσηλεύονται, με 6 να βρίσκονται σε κώμα. Και περίπου 300 ακρωτηριασμένοι από τα νέα όπλα της αστυνομίας που χτυπούν το πλήθος σε ευθεία βολή (flash-ball). Οι συλληφθέντες έχουν φτάσει στους 8.300. Από αυτούς έχουν ήδη καταδικαστεί οι 1.100 και περιμένουν στη σειρά οι υπόλοιποι. Και ήδη οι 400 πρώτοι έχουν οδηγηθεί στη φυλακή. Και όλα αυτά όχι στη Βενεζουέλα, αλλά στην καρδιά της Ε.Ε., στη Γαλλία, που έχει εθνικό έμβλημα το «Ελευθερία-Ισότητα-Αδελφοσύνη» που είναι γραμμένο σε κάθε δημόσιο κτίριο. Και όλα αυτά με δημοκρατικούς νόμους.

Αλλά φαίνεται πως αυτή η σφαγή δεν αρκούσε. Το κράτος χρειάζεται ένα μεγαλύτερο νόμιμο μακελειό. Και ψήφισε έναν νόμο που θα τον ζήλευε κάθε δικτάτορας. Στην ουσία του αυτός ο ειδεχθής νόμος κάνει ποινικό αδίκημα τη συμμετοχή σε συλλαλητήριο με βαριά φυλάκιση και αβάσταχτο πρόστιμο (15.000 €).

Τι σημαίνει αυτή η άγρια καταστολή; Τον πανικό της εξουσίας μπροστά σε ένα πρωτοφανές κίνημα που ξεπήδησε από το πουθενά.

Από την περιθωριακή επαρχία, τη βαθιά Γαλλία, όπως λέγεται, για να γίνει πανεθνικό. Μέσα σε λιγότερο από τρεις μήνες, γιγαντώθηκε χωρίς άμεσες προοπτικές να ξεθυμάνει. Δηλαδή δεν ακολούθησε τη μοίρα των αυθόρμητων κινημάτων, που ξεσπούν δυναμικά και μετά ή χάνονται ή αφήνουν μια μαγιά για την επόμενη φορά. Ο κ. Μακρόν, ο κομψευόμενος δανδής των τραπεζών, μισεί τους «τίποτα», κατά αντιστοιχία των ευγενών στη Γαλλική Επανάσταση που φορούσαν τα ακριβά παντελόνια με το όνομα culotte.

Οι αριστοκράτες κατηγορούσαν την πλέμπα πως δεν είναι ευπρεπώς ενδεδυμένη και άρα τι σόι επανάσταση θα μπορούσε να κάνει; Οι λεγόμενοι αβράκωτοι, sans culotte (χωρίς κιλότα) είναι τα σημερινά «κίτρινα γιλέκα», χαρακτηριστικό ένδυμα των εργατών που κάνουν μια επικίνδυνη δουλειά και πρέπει να φαίνονται. Μπορούμε λοιπόν να πούμε αβίαστα πως η culotte του κ. προέδρου είναι χεσμένη. Και ακολουθεί έναν ιδιαίτερα επικίνδυνο δρόμο που είναι η ανοιχτή σύγκρουση με τον λαό του. Κοινώς τα έχει κάνει θάλασσα και ίσως να την πληρώσει ακριβά.

Το κίνημα αυτό δεν προσέχθηκε όσο έπρεπε από τη διεθνή αριστερή κοινότητα. Ο Γαλλικός Μάης του ’68, σε σύγκριση με αυτό το μακελειό, είχε ελάχιστα θύματα, κράτησε περίπου έναν μήνα και συντάραξε την υφήλιο. Εδώ η Αριστερά μοιάζει να μην έχει καταλάβει και πολλά πράγματα. Τα δημοσιεύματα φειδωλά και τα κινήματα συμπαράστασης σχεδόν ανύπαρκτα.

Και καλά τα παραδοσιακά κόμματα της Αριστεράς (όρος που έχει πια πολλαπλές ερμηνείες, περίπου αντίστοιχες με τις βιβλικές σπουδές), αλλά η εξωκοινοβουλευτική Αριστερά -καλή της ώρα- που τρέχει για κάθε πικραμένο σε όποια γωνιά της Γης, είναι και αυτή απούσα. Ισως οι αναζητήσεις της για τη μετεμψύχωση των Μαρξ, Λένιν, Τρότσκι, Στάλιν, Μάο, άντε βάλε και κανέναν Μπακούνιν, να την οδηγεί προς το Υπερπέραν και να χάνει τη γη που πατάει. Και τα «κίτρινα γιλέκα» φύτρωσαν στο χώμα της κοινωνίας και έδωσαν ένα παράξενο φρούτο, που πολλοί πίστευαν πως δεν πιάνει πια. Την άμεση δημοκρατία.

Η μεγάλη έρευνα του καθηγητή Alexis Spire (1), με συνεντεύξεις 2.700 φορολογουμένων μέσα στις εφορίες, έδειξε πως σχεδόν όλα τα έσοδα του κράτους προέρχονται από τους πολλούς και φτωχούς και οι πλούσιοι συμβάλλουν από ελάχιστα ώς καθόλου. Η πιο πλούσια γυναίκα στη Γαλλία, η Λιλιάν Μπετανκούρ, απέκρυψε από την Εφορία το χαρτζιλικάκι της που ανερχόταν σε περισσότερα από 100 εκατ. ευρώ. Αλλά δεν ήταν τσιγκούνα. Χρηματοδότησε πλουσιοπάροχα την εκλογική καμπάνια του Σαρκοζί. Αντίθετα στην επαρχία κλείνουν σχολεία, ιατρεία, μπακάλικα και φούρνοι, όπως και σταθμοί τρένων λόγω της λιτότητας. Οπότε χωρίς αυτοκίνητο είσαι χαμένος.

Γι’ αυτό η αύξηση των καυσίμων ήταν δυσβάσταχτη λόγω πολλαπλών μετακινήσεων. Τα εργατικά κινήματα που ξέραμε μέχρι σήμερα είχαν αιτήματα για αυξήσεις, εναντίον απολύσεων, για τις συνθήκες εργασίας, αλλά όχι για φόρους. Δηλαδή τα «κίτρινα γιλέκα» δεν στρέφονταν εναντίον κάποιου εργοδότη, αλλά κατευθείαν εναντίον του κράτους. Και μάλιστα στο πιο νευραλγικό του σημείο. Στα έσοδά του. Με άλλα λόγια, κατά της φτώχειας των πολλών. Και έτσι άναψε η πυρκαγιά που έκαψε όλους τους θεσμούς και τα κόμματα της εργατικής τάξης που είχαν συριζοποιηθεί πριν από τον ΣΥΡΙΖΑ. «Εμπιστοσύνη λοιπόν σε κανέναν. Πίστη μόνο σε μας τους ίδιους».

Σήμερα σε κάθε γωνιά της Γαλλίας υπάρχει η Γενική Συνέλευση που αποφασίζει. Συντονίζονται από τη «Συνέλευση των Συνελεύσεων» (2) και συμμετέχουν από όλη τη Γαλλία. Σήμερα τα αιτήματα είναι: Παραίτηση Μακρόν. Αμεση ανακούφιση του λαού από τη λιτότητα. Βαθιά δημοκρατική αναμόρφωση. Δημοψηφίσματα. Διακοπή της αστυνομικής βίας και αμνήστευση των διωκομένων και καταδικασθέντων. Για πρώτη φορά τα συνδικάτα ενώθηκαν με το κίνημα στην απεργία της 5ης Φεβρουαρίου και συμμετείχαν κόμματα και κινήσεις της Αριστεράς. Εν τούτοις η δυσπιστία των «κίτρινων γιλέκων» για καπέλωμα από τα συνδικάτα παραμένει. Η μνήμη του Μάη του ‘68 είναι ζωντανή και ο ρόλος των συνδικάτων (CGT) δίδαγμα για την προάσπιση του κινήματος.

1. Alexis Spire, «Resistances a l’ impot, attachement a l’ etat» εκδόσεις Seuil 2018.

2. Ο Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος παραβρέθηκε στην 1η «Συνέλευση των Συνελεύσεων» και έγραψε ένα έγκυρο ρεπορτάζ στο μπλογκ του. Αναδημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Δρόμος» 2/2/19.      

Τα δάνεια της «ανεξαρτησίας» που έγιναν της εξάρτησης…

Στις 9 Φεβρουαρίου 1824 αρχίζει η «χρυσοπληρωμένη» από τον ελληνικό λαό, δανειακή εξάρτηση της χώρας από τους ξένους τοκογλύφους.  Εκείνη την ημέρα,  υπογράφεται στο Λονδίνο συμφωνητικό ανάμεσα σε Άγγλους κεφαλαιούχους και τους εκπροσώπους της ελληνικής κυβέρνησης, Ιωάννη Ορλάνδο και Ανδρέα Λουριώτη, για τη σύναψη δανείου ύψους 800.000 λιρών. Η ληστρική «περιπέτεια» σε βάρος της ελληνικής  κοινωνίας είχε μόλις αρχίσει…

Σημείωση 1η: Ο Ψυρούκης, ο ιστορικός Καρολίδης καθώς και ο Νίκος Μπελογιάννης στο βιβλίο του «Το ξένο κεφάλαιο στην Ελλάδα» έχουν καταγράψει ότι από την εποχή του πρώτου δανείου μέχρι την χρεοκοπία του 1932 επί Βενιζέλου, η Ελλάδα είχε δανειστεί 2 δισ. φράγκα, είχε καταβάλει στους δανειστές 2,4 δισ. φράγκα κι όμως τους χρωστούσε ακόμα 2 δισ. φράγκα, όσα δηλαδή είχε δανειστεί εξ αρχής!

Σημείωση 2η: Σήμερα 196 χρόνια μετά από το μακρινό 1823, η Ελλάδα έχει το υψηλότερο χρέος στην ΕΕ, με 182,2% του ΑΕΠ ή 334,988 δισ. ευρώ!!! Ένα χρέος που ο ελληνικός το έχει πληρώσει και ξαναπληρώσει…

Τα γεγονότα της εποχής, καταγράφει το sansimera.gr στο κεφάλαιο με τον τίτλο «Τα δάνεια του ’21»:

Στις 12 Απριλίου 1823 η έκθεση της δωδεκαμελούς επιτροπής, που είχε ορίσει η Β’ Εθνοσυνέλευση για να συντάξει ένα πρόχειρο προϋπολογισμό του επαναστατημένου Έθνους δεν άφηνε κανένα περιθώριο για την κρισιμότητα της κατάστασης: Τα έξοδα του πρώτου εξαμήνου του 1823 θα ανέρχονταν σε 38 εκατομμύρια γρόσια και τα έσοδα σε μόλις 12 εκατομμύρια γρόσια. Η φορολογία, οι τελωνειακοί δασμοί, οι λείες, τα λάφυρα, τα λύτρα, ο εσωτερικός δανεισμός, οι εισφορές ντόπιων και φιλελλήνων, δεν ήταν ικανές να ισοσκελίσουν τον προϋπολογισμό. Η έκθεση της Επιτροπής κατέληγε με την προτροπή να γίνεται καλύτερη διαχείριση του δημόσιου χρήματος από τους τοπικούς άρχοντες και την ανάγκη να αναζητηθούν νέοι πόροι. Η ανάγκη εξωτερικού δανεισμού ήταν πλέον μονόδρομος.

Στις 2 Ιουνίου 1823 το Εκτελεστικό (Κυβέρνηση) εξουσιοδότησε τους Ιωάννη Ορλάνδο, Ανδρέα Ζαΐμη και Ανδρέα Λουριώτη να μεταβούν στο Λονδίνο και να συνάψουν δάνειο 4.000.000 ισπανικών ταλλήρων. Η επιτροπή καθυστέρησε να αναχωρήσει, λόγω έλλειψης χρημάτων για τα έξοδα του ταξιδιού, τα οποία κάλυψε με δάνειο ο Λόρδος Βύρων. Στις 26 Ιανουαρίου 1824, ο Ιωάννης Ορλάνδος και ο Ανδρέας Λουριώτης έφθασαν στην αγγλική πρωτεύουσα και ύστερα από έντονες διαπραγματεύσεις, στις οποίες πήραν μέρος και μέλη του Φιλελληνικού Κομιτάτου, συνομολόγησαν ένα δάνειο 800.000 λιρών με τον οίκο Λόφναν (9 Φεβρουαρίου 1824). Το δάνειο είχε τόκο 5%, προμήθεια 3%, ασφάλιστρα 1,5% και περίοδο αποπληρωμής 36 χρόνια. Ως εγγύηση για την αποπληρωμή του δανείου τέθηκαν από ελληνικής πλευράς τα δημόσια κτήματα και όλα τα δημόσια έσοδα.

Όμως, το ποσό που έφθασε στην επαναστατική διοίκηση ήταν μόλις 298.000 λίρες, αφού το παραχωρούμενο δάνειο είχε οριστεί στο 59% του ονομαστικού (472.000 λίρες) και από αυτό παρακρατήθηκαν 80.000 ως προκαταβολή τόκων δύο ετών, 16.000 για χρεολύσια, 2.000 ως προμήθεια και άλλες δαπάνες. Σύμφωνα με τη δανειακή σύμβαση, το ποσό θα αποστέλλονταν στις Τράπεζες Λογοθέτη και Βαρφ, που έδρευαν στην αγγλοκρατούμενη Ζάκυνθο και θα παραδίδονταν τμηματικά στην ελληνική κυβέρνηση, ύστερα από έγκριση της επιτροπής που την αποτελούσαν ο Λόρδος Βύρων, ο συνταγματάρχης Στάνχοπ και ο Λάζαρος Κουντουριώτης.

Παρότι «ληστρικό», το δάνειο χαιρετίστηκε στην Ελλάδα ως πολιτική επιτυχία της Επανάστασης και ως έμμεση αναγνώριση του Ελληνικού Κράτους. Πάντως, οι ελπίδες που στηρίχτηκαν πάνω του θα διαψευστούν οικτρά, καθώς θα χρησιμοποιηθεί για να κερδίσει η παράταξη Κουντουριώτη την εμφύλια διαμάχη. Μεγάλη ευθύνη για τους δυσμενείς όρους σύναψης του δανείου είχαν και οι δύο διαπραγματευτές, ο γιαννιώτης πολιτικός Ανδρέας Λουριώτης και ο σπετσιώτης πλοιοκτήτης Ιωάννης Ορλάνδος, οι οποίοι σπατάλησαν μεγάλα ποσά στο Λονδίνο, ζώντας πολυτελώς, σε αντίθεση με τους αγωνιστές, που πολεμούσαν με μεγάλες στερήσεις.

Στις 31 Ιουλίου 1824, το Βουλευτικό αποφασίζει τη σύναψη και νέου δανείου, λίγες εβδομάδες μετά την καταστροφή της Κάσου και των Ψαρών κι ενώ η Επανάσταση βρίσκεται σε κρίσιμο στάδιο. Το δεύτερο δάνειο ανέλαβε ο τραπεζιτικός οίκος των αδελφών Ρικάρδο με ονομαστικό κεφάλαιο 2.000.000 λιρών (26 Ιανουαρίου 1825). Τη διαπραγματευτική ομάδα αποτελούσαν και πάλι οι Λουριώτης και Ορλάνδος. Όπως και στο πρώτο δάνειο, το καθαρό ποσό περιορίστηκε στις 816.000 λίρες, αφού το παραχωρούμενο δάνειο είχε οριστεί στο 55% του ονομαστικού (1.100.000) και από αυτό παρακρατήθηκαν 284.000 λίρες για προκαταβολή τόκων δύο ετών, χρεολύσια, προμήθεια και άλλες δαπάνες.

Ενώ, όμως, το ποσό του πρώτου δανείου το διαχειρίστηκε η ελληνική κυβέρνηση, έστω και με σκανδαλώδη τρόπο, τη διαχείριση του δεύτερου δανείου ανέλαβαν οι άγγλοι τραπεζίτες και τα μέλη του Φιλελληνικού Κομιτάτου, παραγκωνίζοντας τους έλληνες εκπροσώπους. Από το δάνειο διατέθηκαν: 212.000 λίρες για την αναχρηματοδότηση του πρώτου δανείου, 77.000 για την αγορά όπλων και πυροβόλων, από τα οποία λίγα έφθασαν στην Ελλάδα, 160.000 για την παραγγελία 6 ατμοκίνητων πλοίων, από τα οποία μόνο τρία έφθασαν στην Ελλάδα («Καρτερία», «Επιχείρηση», «Ερμής») και 155.000 για τη ναυπήγηση δύο φρεγατών σε ναυπηγεία της Νέας Υόρκης, από τις οποίες μόνο η μία («Ελλάς») ήλθε στην Ελλάδα, ενώ η δεύτερη πουλήθηκε για να χρηματοδοτηθεί η πρώτη. Τελικά, στην Ελλάδα έφθασε μόνο το ποσό των 232.558 στερλινών, δηλαδή λιγότερο από εκείνο που έλαβε κατά το πρώτο δάνειο, αν και το δεύτερο είχε συναφθεί σε υπερδιπλάσιο ύψος.

Και τα δύο δάνεια προβλεπόταν ότι θα ενίσχυαν τον Αγώνα, τον οποίον όχι μόνο δεν ωφέλησαν, αλλά υπήρξαν αφετηρία εξάρτησης της χώρας από την Αγγλία. Επί Βαυαροκρατίας, ο Υπουργός Οικονομικών Γεώργιος Σπανιολάκης (1838) κατηγόρησε τους δύο διαπραγματευτές ότι ιδιοποιήθηκαν χρήματα από τις αγοροπωλησίες μετοχών των δανείων και επιπλέον τον Ορλάνδο ότι παρακράτησε ποσό 5.900 λιρών από τα δύο δάνεια. Μάλιστα, το Ελεγκτικό Συνέδριο προχώρησε σε προσημείωση των περιουσιακών τους στοιχείων.

    

imerodromos.gr

Σκηνές από το µέλλον... Τα δύο πρόσωπα της ΝΔ

Του Χρήστου Μαχαίρα

Μια από τις ανθεκτικότερες αρχές των προεκλογικών manual διδάσκει ότι, όταν οι κάλπες είναι στον ορίζοντα, την εσωκοµµατική σκόνη τη βάζεις κάτω από το χαλί. Στη Νέα ∆ηµοκρατία το γνωρίζουν, αλλά η σκόνη που µαζεύτηκε είναι τόση, που δύσκολα µπορεί να καταχωνιαστεί.

«Μπρα ντε φερ»

Την εβδοµάδα που πέρασε, σε τουλάχιστον τρεις περιπτώσεις η απόσταση που χωρίζει την κεντροδεξιά τάση του κόµµατος από το ρεύµα της νέας ∆εξιάς έγινε κάτι παραπάνω από εµφανής. Τον χορό άνοιξε ο Αδωνις Γεωργιάδης, στην εκδήλωση για την κοπή της πίτας του, όπου δεν δίστασε να σηκώσει το γάντι το οποίο είχε πετάξει προς την πλευρά του ο Νίκος ∆ένδιας. Απευθυνόµενος σε ένα ανάµεικτο εσωκοµµατικό ακροατήριο -δείγµα και αυτό της αυξανόµενης διαρκώς επιρροής του-, ο αντιπρόεδρος της Ν∆ δήλωσε µε νόηµα ότι «άλλοι µπορεί να χαίρονται µε τα χειροκροτήµατα του ΣΥΡΙΖΑ – εµείς χαιρόµαστε µε τα χειροκροτήµατα των νεοδηµοκρατών». Η φράση δεν χρειαζόταν καµία απολύτως µετάφραση. Πράγµατι, ο Νίκος ∆ένδιας είχε πρόσφατα χειροκροτηθεί από βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ. Και ο λόγος ήταν ότι είχε αρνηθεί να συζητήσει πρόταση αντισυνταγµατικότητας της Χρυσής Αυγής για τη Συµφωνία των Πρεσπών, µε το απολύτως αυτονόητο (για τη Ν∆ της µεταπολίτευσης) επιχείρηµα ότι δεν ανοίγεις κουβέντα µε όσους προσκυνούν τον αγκυλωτό σταυρό.

Ο αντιπρόεδρος της Νέας ∆ηµοκρατίας υπήρξε πρωταγωνιστής και στο δεύτερο περιστατικό που έφερε στην επιφάνεια τις δύο οπτικές που συνυπάρχουν στο εσωτερικό της αξιωµατικής αντιπολίτευσης. ∆ήλωσε µε έµφαση σε τηλεοπτική εκποµπή ότι δεν πρόκειται να αποκαλεί το γειτονικό κράτος Βόρεια Μακεδονία, παρά µόνο Σκόπια, προκαλώντας όχι µόνο την αντίδραση του ΣΥΡΙΖΑ, που κάλεσε τον Κυριάκο Μητσοτάκη να τον επαναφέρει στην τάξη, αλλά και αρκετών µετριοπαθών συναδέλφων του. Ενδεικτικές του κλίµατος που διαµορφώθηκε ήταν οι δηλώσεις του συµβούλου του αρχηγού της Ν∆ και υποψηφίου στις επόµενες εκλογές καθηγητή ∆ιεθνούς ∆ικαίου, Αγγελου Συρίγου, ο οποίος επεσήµανε ότι η χώρα δεσµεύεται από διεθνή συµφωνία και η χρήση της νέας ονοµασίας είναι πλέον αναγκαστική.

Η μετατόπιση

Σε πεδίο διαφορετικών εκτιµήσεων εξελίχθηκε και η επίσκεψη του πρωθυπουργού στην Αγκυρα, όπου ναι µεν ο Αδωνις σιώπησε, αλλά µίλησε γι’ αυτόν το… κόµµα. ∆έσµια της µετατόπισής της σε µια σκληρή γραµµή διαχείρισης των εθνικών θεµάτων, η Ν∆ προσπάθησε αρχικά να δηµιουργήσει κλίµα µηδενικών προσδοκιών και, στη συνέχεια, να αποδοµήσει τα αποτελέσµατα της συνάντησης, την ίδια ώρα που καραµανλικής καταγωγής στελέχη και αναλυτές του κεντροδεξιού Τύπου έκαναν λόγο για «χρήσιµη επίσκεψη» που µπορεί να συµβάλει στην εκτόνωση της έντασης.

Μια αισιόδοξη µατιά για το µέλλον και τη φυσιογνωµία της Νέας ∆ηµοκρατίας θεωρεί τη σκλήρυνση αυτή, σε συνδυασµό µε τη διαρκή αναβάθµιση του δίδυµου Γεωργιάδη - Βορίδη, µέτρο οχύρωσης του κόµµατος έναντι των νεοσύστατων ή παλαιότερων κινήσεων της υπερπατριωτικής δεξιάς. Πρόκειται για άποψη που παραγνωρίζει το γεγονός ότι η Ν∆ διολισθαίνει σε θέσεις και απόψεις που τη µετακινούν στον πολιτικό άξονα προς τα δεξιά και τη µεταµορφώνουν σταδιακά από κόµµα της Κεντροδεξιάς που διεκδικεί τον µεσαίο χώρο σε τυπικά δεξιά πολιτική δύναµη. Η µετακίνηση αυτή δεν µπορεί, όπως κάποιοι ελπίζουν, να είναι πρόσκαιρη. Η προσπάθεια του Κυριάκου Μητσοτάκη να ισορροπήσει ανάµεσα στα ανταγωνιστικά ρεύµατα που συνυπάρχουν δεν µπορεί να κρύψει την κυριαρχία των απόψεων Σαµαρά, κυριαρχία που παγιώνει η εγκατάλειψη της γραµµής του Βουκουρεστίου στο «Μακεδονικό» και η υιοθέτηση µιας αντίληψης µετωπικής ρήξης µε την Αριστερά.

Ο κίνδυνος

Με ανοιχτό το παράθυρο στους ανέµους που σαρώνουν την ευρωπαϊκή δεξιά και απειλούν να µεταλλάξουν τη φυσιογνωµία της, η Νέα ∆ηµοκρατία κινδυνεύει να βρεθεί την εποµένη των εκλογών -και ασχέτως αποτελέσµατοςαντιµέτωπη µε ένα εσωτερικό big bang που θα κλονίσει ισορροπίες και θα αναδιατάξει τα κέντρα εσωκοµµατικής ισχύος. Ενα τµήµα του κόµµατος συνειδητοποιεί την απειλή, ένα άλλο νιώθει ότι αγοράζει πολιτικό χρόνο, ένα τρίτο νιώθει πως τώρα είναι η ευκαιρία του. Το ερώτηµα πώς όλες αυτές οι τάσεις µπορούν να συναρθρωθούν είναι ταυτόσηµο µε το δίληµµα «Γεωργιάδης ή ∆ένδιας».

Του ύψους

Το µεγάλο ερώτηµα για τη Νέα ∆ηµοκρατία είναι αν η πολιτική µετατόπισή της προς τα δεξιά του πολιτικού άξονα συµβαδίζει µε µια ευρύτερη τάση συντηρητικής στροφής του εκλογικού σώµατος. Αν κάτι τέτοιο πράγµατι συµβαίνει, όπως υποστηρίζει µερίδα αναλυτών, η αξιωµατική αντιπολίτευση δικαιούται να αναµένει εκλογικά οφέλη. Σε αυτήν την περίπτωση, τόσο η υιοθέτηση της γραµµής Σαµαρά στη διαχείριση του «Μακεδονικού» όσο και η προβολή πολιτικών θέσεων µε έντονο το χρώµα του νόµου και της τάξης θα περιορίσουν τις διαρροές προς τα κόµµατα του δεξιού άκρου και θα παγιώσουν την αίσθηση του ενός και µόνου συντηρητικού πόλου που διεκδικεί την εξουσία.

Και του βάθους

Στην αντίθετη ακριβώς κατεύθυνση, η µετακίνηση της Ν∆ προς τα δεξιά, σε συνδυασµό µε την κρίση των κοµµάτων του µεσαίου χώρου, επιτρέπει στον ΣΥΡΙΖΑ να διεκδικήσει τα κεντρώα ακροατήρια. Η ίδια η Συµφωνία των Πρεσπών, άλλωστε, ενισχύει το κυβερνητικό αφήγηµα του προοδευτικού πόλου και κρατά στο προσκήνιο την πρόταση προγραµµατικής και εκλογικής σύγκλισης που απηύθυνε ο πρωθυπουργός προς την Κεντροαριστερά. Ο µεγαλύτερος κίνδυνος για τη Ν∆ είναι, ωστόσο, οι ψηφοφόροι που παραµένουν στη ζώνη της αδιευκρίνιστης ψήφου και οι οποίοι είτε ψήφισαν το 2015 ΣΥΡΙΖΑ είτε είναι κεντρώας πολιτικής καταγωγής να εκλάβουν τις αναδιατάξεις αυτές ως αναβίωση της διαχωριστικής γραµµής «προόδου - συντήρησης» και ένα µέρος τους να στραφεί προς την κυβέρνηση.

Πηγή: Έθνος  

Ισότητα, Αντικειμενικότητα, Ποιότητα και ενημέρωση

Του Παντελή Μπουκάλα

Ισότητα, Αντικειμενικότητα, Ποιότητα. Συνταγματικώς προβλεπόμενες για τη λειτουργία των τηλεοπτικών μέσων. Μια τριπλέτα που φέρνει στο μυαλό το γνωστό «Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφότητα». Οπότε τίθεται το δίλημμα: Μπροστά σ’ αυτές τις αδικημένες και εξουθενωμένες λέξεις, τις λέξεις-φαντάσματα, ποιον ποιητή ταιριάζει να θυμηθούμε και να θυμίσουμε;

Τον Μιχάλη Κατσαρό τού «Κατά Σαδδουκαίων» και τους στίχους «Πώς θα ξαναβαφτίσουμε τις πυρκαγιές / ελευθερία, ισότητα, Σοβιέτ, εξουσία» (αφήνοντας απέξω τα Σοβιέτ και αρνούμενοι την εξουσία); Ή τον Γιώργο Σεφέρη που, σε άλλη λεκτική τριπλέτα αναφερόμενος βέβαια (Ελλάδα, Ελληνες, χριστιανοί), σε δίστιχό του γραμμένο το χουντοσκοτεινό 1968, ρωτάει: «Τρεις λέξεις νεκρές. Γιατί τις σκοτώσατε;» «Από βλακεία» απαντά ο τίτλος του ακαριαίου σεφερικού ποιήματος. Η απάντηση του ποιητή δεν θα μπορούσε να εξηγήσει την απόφαση των καναλιών να περιφρονήσουν τη συνταγματική επιταγή περί ισότητας, αντικειμενικότητας και ποιότητας και να πετάξουν άψυχους τους τρεις όρους σε κάποιο αχρηστοκάλαθο. Εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με βλακεία αλλά με συμφεροντολογική κουτοπονηριά.

Ως προς την ποιότητα, πίστεψαν από πολύ νωρίς ότι πολέμιος του κακού (του κακού σίριαλ, του κακού τηλεπαιχνιδιού, του κακόγουστου ριάλιτι) δεν είναι το καλό αλλά το χείριστο. Στο φτηνό των ανταγωνιστών απάντησαν με το φτηνότερο, ποντάροντας στην πιο απαίδευτη μερίδα του κοινού και θέλοντας να την αφήσουν απαίδευτη.

Ως προς την αντικειμενικότητα, δεν είχαν παρά να ισχυριστούν ότι ο άγριος υποκειμενισμός τους δεν είναι παρά μια μοντέρνα εκδοχή της αμεροληψίας. Αλλωστε δεν είχαν να απολογηθούν σε κανέναν, αφού το μεν πολιτικό σύστημα επί δεκαετίες ανήγγελλε τη «ρύθμιση του χαοτικού ραδιοτηλεοπτικού πεδίου», η δε ρύθμιση έμοιαζε με το φως στην άκρη του τούνελ, που όλο έρχεται κι όλο άφαντο είναι.

Εξίσου σεβαστή υπήρξε και η συνταγματική πρόβλεψη για ισότητα στην προβολή των αντιτιθέμενων κομματικών λόγων, στη συγκρότηση των πάνελ, στη στάση του εκπομπάρχη απέναντι στους καλεσμένους του, αφού υποτίθεται ότι δεν δικαιούται να κερνάει αβανταδόρικες πάσες τον «δικό μας» και να υπονομεύει κυνικά τον «αντίπαλο», θαρρείς και το κανάλι είναι κόμμα. Ή μήπως είναι; Μήπως δεν είναι ο βραχίονας αλλά ο νους; Και μήπως ακριβώς αυτή η πολιτεία των ΜΜΕ, και ο αμοραλιστικός τρόπος με τον οποίο εντάσσουν ηθελημένα ακόμα και πλαστές ειδήσεις στην προπαγανδιστική τους φαρέτρα, καταβαράθρωσαν την αξιοπιστία τους; Και γενικά την αξιοπιστία του ελληνικού Τύπου;

Θυμίζω την έρευνα που έγινε αρχές του 2018 από το Pew Research Center σε 38 χώρες: Οσον αφορά την εμπιστοσύνη των πολιτών προς τα ΜΜΕ, η χώρα μας βρίσκεται στην τελευταία θέση. Δεν πρόκειται για τη μοναδική ανάποδη πρωτιά μας, αλλά αυτό δεν την καθιστά περισσότερο ευκολοχώνευτη. Μόλις το 18% των πολιτών θεωρεί ότι τα πολιτικά ζητήματα παρουσιάζονται αντικειμενικά, μόλις το 22% εκτιμά πως οι ειδήσεις μεταδίδονται στη σωστή τους διάσταση, μόλις το 25% πιστεύει τις ειδήσεις που αφορούν την κυβέρνηση και μόλις το 42% συμφωνεί ότι τα νέα που προβάλλονται στα δελτία είναι όντως τα σημαντικότερα της ημέρας. Ακόμα κι αν βιαστούμε να πούμε αυτοαμυνόμενοι ότι για τα αποκαρδιωτικά ποσοστά ευθύνεται και η γενικευμένη καχυποψία ως σταθερή παράμετρος της πατροπαράδοτης ελληνικότητας, αλλά και ο επιπόλαιος και κατά βάθος ναρκισσιστικός αντιεξουσιασμός και η ενστικτώδης εχθρότητα απέναντι σε κάθε είδους αυθεντίες, και πάλι δεν θα ξανακερδίσουμε την αξιοπιστία μας. Είναι πολλοί πια όσοι ξέρουν πόσο πλάνο επικίνδυνο είναι το τρίγωνο των Βερμούδων που σχηματίζεται με κορυφές την Παραπληροφόρηση, την Αποπληροφόρηση και την Υποπληροφόρηση.

Να θέσουμε το δάχτυλό μας επί τον τύπον των ήλων, όσο πιο βαθιά γίνεται. Αυτό είναι το πιο τίμιο, αν θέλουμε να βγάλουμε και να πετάξουμε μερικά έστω από τα καρφιά που κρατούν τον Τύπο χαμηλά, εκεί όπου λησμονείται σαν ασήμαντο το γεγονός ότι δημοσιογραφία και δημοκρατία τυχαίνει να έχουν κοινό πρώτο συνθετικό. Αλλά πόσο δημοκρατική παραμένει μια δημοκρατία χειραγωγημένη; Ερωτήματα όπως αυτό μάς υποχρεώνουν να ξαναπιάσουμε την αλφαβήτα της πολιτειολογίας.

Παρά τα εγγενή της προβλήματα λοιπόν, και παρότι δεν υπήρξε μια πραγματωμένη ουτοπία, η άμεση δημοκρατία των Αθηνών, ίσως η σπουδαιότερη επινόηση των αρχαίων Ελλήνων, παραμένει ένας ιδεολογικός «τόπος» με πάμπολλους επισκέπτες. Οχι μόνο φιλολογικούς και φιλοσοφικούς, αλλά και κοινωνικούς και πολιτικούς. Σαν ίνδαλμα ή σαν παράδειγμα, η αμεσότητα της αθηναϊκής δημοκρατίας υποδεικνύεται σαν το κύριο γνώρισμα που τη διαφοροποιεί από το μοντέλο της δημοκρατίας που κυριαρχεί σήμερα. Ενα μοντέλο στο οποίο, είναι πια ολοφάνερο, η αντιπροσωπευτικότητα καταλήγει στην πλήρη αυτονόμηση του αντιπροσωπεύοντος από τον αντιπροσωπευόμενο, που δεν εννοείται σαν αυστηρός δανειστής εξουσίας αλλά σαν ενδοτικός πελάτης, με το ενδιαφέρον του αυστηρά ιδιωτικής φύσεως, εξατομικευμένο και συνήθως παράτυπο.

Συμβατικά, και πιθανόν αντιγραμματικά, αποκαλώ «έμμεση δημοκρατία» το μοντέλο αυτό, όχι μόνο επειδή η οποιαδήποτε παρέμβαση της κοινωνίας των πολιτών διαμεσολαβείται υποχρεωτικά, και κακομεταφρασμένη, από τους εκλεκτούς της, τους εκπροσώπους. Αλλά και επειδή η ισχύς των μέσων ενημέρωσης, επίσημων και ανεπίσημων, παραδοσιακών και μοντέρνων, που στρατεύονται πλέον ολοένα και πιο φανατικά και λειτουργούν όντως σαν τέταρτος πόλος εξουσίας, αποδεικνύεται πολύ μεγαλύτερη από την ισχύ των πολιτών. Σ’ αυτόν τον τέταρτο πόλο, που δεν αποτελεί «ιδιοκτησία» των δημοσιογράφων γενικά, όπως εσφαλμένα πιστεύεται, αλλά των κατόχων των μέσων και των έμπιστων στελεχών, η ελευθεροφωνία συμπιέζεται διαρκώς περισσότερο. Η θεραπεία του προβλήματος που εικάζεται ότι μπορεί να προσφέρει η διαδικτυακή «δημοσιογραφία των πολιτών», όπως αποκλήθηκε σε άλλους τόπους και σε πιο αισιόδοξες εποχές η εκτός μιντιακού συστήματος δημοσίευση ειδήσεων ή και απόψεων, έχει ακόμα πολύ δρόμο μπροστά της ώσπου να κριθεί αποτελεσματική. Προς το παρόν άλλωστε, και στην ελληνική ζώνη του Ιντερνετ η μισαλλοδοξία ακούγεται εκκωφαντική, η δε φωνή του ορθολογισμού υποτονική.

Και στην άμεση αθηναϊκή δημοκρατία η ελευθερία του λόγου, και μάλιστα του σατιρικού, στο θέατρο, υπέκειτο σε όρους, γραπτούς ωστόσο, θεσμικά επιβεβλημένους, ή εν πάση περιπτώσει δημοσίως γνωστούς. Στη σημερινή έμμεση δημοκρατία οι όροι είναι άγνωστοι, γιατί δεν τίθενται αποκλειστικά από τις θεσμοθετημένες εξουσίες, αλλά επιβάλλονται και από τις εξωθεσμικές. Και ίσως γι’ αυτό τα όρια είναι πολύ στενότερα. Από τη δημοκρατία με κόμματα διολισθήσαμε στη δημοκρατία των κομμάτων και για τα κόμματα. Και από τη δημοκρατία με ΜΜΕ στη δημοκρατία των ΜΜΕ και για τα ΜΜΕ. Βίοι παράλληλοι; Οχι βέβαια. Διασταυρωνόμενοι. Ή μάλλον διαπλεκόμενοι.