Σε ανοιχτή αντιπαράθεση μπροστά
στις κάμερες εξελίχθηκε η κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν οι Υπουργοί
Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας, Νίκος Δένδιας και Μεβλούτ Τσαβούσογλου μετά
την ολοκλήρωση της κατ’ ιδίαν συνάντησής τους στην Αγκυρα.
Στην κοινή συνέντευξη Τύπου
Δένδια – Τσαβούσογλου, έγιναν ορατές οι αντιθέσεις που υπάρχουν ανάμεσα στα
συμφέροντα που έχουν οι άρχουσες τάξεις των δύο χωρών, για την μοιρασιά της
ενεργειακής πίτας σε ανατολική μεσόγειο και Αιγαίο, οι οποίες είναι ενταγμένες
μέσα σε γενικότερα παζάρια αλλά και έντονες ενδοιμπεριαλιστικές αντίθεση στην
περιοχή.
Οι δύο υπουργοί προχώρησαν σε
δημόσια «σύγκρουση» προβάλλοντας τις πάγιες θέσεις Ελλάδας και Τουρκίας για όλα
τα ζητήματα.
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών,
κατά την αρχική του τοποθέτηση ανέφερε ότι πράγματι υπάρχει διάσταση απόψεων
μεταξύ των δύο χωρών στο θέμα του Αιγαίου. Έθεσε θέμα «τουρκικής» μειονότητας
στη Θράκη, έκανε λόγο για άνευ όρων διάλογο μεταξύ των δύο κρατών επιδιώκοντας
να ανοίξει όλη η βεντάλια των προκλητικών απαιτήσεων της Τουρκίας στο Αιγαίο.
Από την πλευρά του ο Νίκος
Δένδιας, αφού πρώτα έκανε λόγο για την ανάγκη διαμόρφωσης του θετικού κλίματος,
αναφέρθηκε στο τουρκολιβυκό μνημόνιο και έκανε λόγο για προκλητικές ενέργειες
της Τουρκίας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο που δυναμιτίζουν τις
προσπάθειες.
Παίρνοντας ξανά τον λόγο ο Μ.
Τσαβούσογλου, υποστήριξε ότι η Τουρκία δεν παραβιάζει τα ελληνικά δικαιώματα
στο Αιγαίο, ενώ κατηγόρησε την ελληνική κυβέρνηση ότι δεν αναγνωρίζει την
«τουρκική» μειονότητα της Θράκης. Παράλληλα, επανέλαβε τους ισχυρισμούς για τις
επαναπροωθήσεις μεταναστών στο Αιγαίο από το ελληνικό Λιμενικό Σώμα. Επίσης, ο
υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας ανέφερε την στρατικοποίηση νησιών του Αιγαίου
αλλά και το εύρος του εθνικού εναέριου χώρου.
«Δεν έκανα καμία δήλωση
προκλητική ή αρνητική για την Ελλάδα. Όμως στην ομιλία του ο ομόλογός μου έχει
κάνει δηλώσεις οι οποίες είναι αρνητικές. Δεν μπορούμε να αποδεχθούμε ότι η
Τουρκία παραβιάζει τα δικαιώματα της Ελλάδας στο Αιγαίο. Εμείς αποδεχόμαστε ως
Ρωμιούς ορθοδόξους τους μειονοτικούς της Πόλης αλλά εσείς δεν μπορείτε να
αποδέχεστε όσους λένε ότι είναι Τούρκοι. Αυτό είναι μια καταπίεση και
καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», ανέφερε. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών
κατηγόρησε επίσης την Ελλάδα για «πους μπακ» 80.000 προσφύγων και μεταναστών.
Απαντώντας ο Νίκος Δένδιας στις
αναφορές Τσαβούσογλου είπες ότι «εάν εσείς εκφράζετε τέτοιου είδους προκλητικές
κατηγορίες είμαι υποχρεωμένος να απαντήσω». Ο Νίκος Δένδιας αναφέρθηκε στις 400
υπερπτήσεις τουρκικών μαχητικών πάνω από ελληνικό έδαφος και είπε ότι η συνθήκη
της Λωζάνης χαρακτηρίζει την μειονότητα στην Ελλάδα ως μουσουλμανική. Πρόσθεσε
ότι η Τουρκία για να γίνει μέλος της ΕΕ πρέπει να αποδεχτεί την UNCLOS.
Στη συνέχεια πήρε για τρίτη φορά
το λόγο ο Τσαβούσογλου για να πει ότι η Τουρκία είναι ελεύθερη χώρα και όλοι
μπορούν να εκφράσουν την άποψή τους και ότι η Τουρκία εμμένει στην αρχή του
δίκαιου διαμοιρασμού. «Αναφέρεστε σ’ αυτά που σας βολεύουν αλλά δεν αναφέρεστε
σε όσα προβλέπει η Συνθήκη της Λωζάννης για την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών
(…) Έχουμε συμφωνήσει να συζητήσουμε τα προβλήματα μέσω των διερευνητικών
επαφών. Στη διαδικασία στην οποία διερχόμαστε θα πρέπει να έχουμε πάντα συνείδηση
σε τι αποβλέπει κάθε μέλος. Πρέπει να αποφασίσετε αν θα συνεχίσουμε αυτόν τον
καβγά με τον τρόπο αυτό ή αν θα συνεχίσουμε τον διάλογο».
Αντιπαράθεση στο φόντο μεγάλων
παζαριών
Η αντιπάραθεση μεταξύ Δένδια –
Τσαβούσογλου αποτελεί ένα μικρό κομμάτι στο μεγάλο «πάζλ» των στρατηγικών
σχεδιασμών που προωθούν οι μεγάλοι παίκτες στην ευρύτερη περιοχή. Τα ελληνικά
συμφέροντα έχουν ήδη τοποθετεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, στο οποίο η
Τουρκία και η Δύση παζαρεύουν και αναζητούν τη νέα ισορροπία στις σχέσεις τους.
Για να αντιληφθούμε την υποχρέωση
της Αθήνας να αναβαθμίσει τις ελληνοτουρκικές επαφές, παρά τη συνεχιζόμενη
ανελαστική και αδιάλλακτη στάση της Άγκυρας που εκδηλώθηκε και στις δηλώσεις
Δένδια – Τσαβούσογλου, θα πρέπει να τοποθετήσουμε το ελληνοτουρκικό «πρόβλημα»
στο πλέγμα των διαπραγματεύσεων Τουρκίας – Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας –
ΗΠΑ.
Η Τουρκία τα τελευταία χρόνια
έχει εμφανιστεί στο προσκήνιο διεκδικώντας στην πράξη αυτό που θεωρεί ότι της
αναλογεί ως μεγάλης περιφερειακής δύναμης. Οι «μεγάλοι» δυτικοί παίκτες, στο
πλαίσιο της διαπραγμάτευσής τους με την Άγκυρα, είναι προφανές ότι αξιοποιούν
κάθε μοχλό πίεσης που διαθέτουν προκειμένου να συγκρατήσουν «κοντά» τους την
Τουρκία. Ένας τέτοιος βασικός μοχλός πίεσης είναι η Ελλάδα. Μόνο που στην
προκειμένη περίπτωση τα ελληνικά κυριαρχιακά δικαιώματα και συμφέροντα
ρίχνονται σε μια «αρένα» στην οποία δεν υπάρχουν κανόνες…
Τα βασικότερα σημεία των δηλώσεων
των δύο υπουργών πριν την αντιπαράθεση τους:
Μ. Τσαβούσογλου: Υπάρχει διαφορά
απόψεων στο Αιγαίο
Τα μεταξύ μας ζητήματα μπορούν να
επιλυθούν με εποικοιδομητικό διάλογο.
Υπάρχει διαφορά απόψεων στο θέμα
του Αιγαίου. Προκλητικές δηλώσεις πρέπει να αποφεύγονται.
Ο Τούρκος Πρόεδρος πρότεινε
σύνοδο για την Ανατολική Μεσόγειο.
Πρέπει να συνεχίσουμε τη
συνεργασία σε ζητήματα τρομοκρατίας. «Να συνεχίσουμε τον αντιτρομοκρατικό μας
αγώνα με οργανώσεις τύπου FETO και PKK», όπως ανέφερε.
Δουλεύουμε για να διευρύνουμε την
εμπορική συνεργασία των δύο κρατών.
Από τη στιγμή που ανεβήκαμε στην
εξουσία προσπαθήσαμε να ακολουθήσουμε βέλτιστες πρακτικές για τα θέματα των
μειονοτήτων που υπάρχουν στη χώρα μας.
Ενας διάλογος άνευ όρων και
προϋποθέσεων καθώς και οι εκατέρωθεν επισκέψεις των αρχηγών των κρατών μας θα
αποτελέσουν γόνιμη βάση για την εξέλιξη των επαφών μας.
Πρέπει να συνεχίσουμε τον διάλογο
που ξεκινήσαμε σήμερα.
Δένδιας: «Εκτεταμένες συνομιλίες, ανοιχτές και
ειλικρινείς»
Από την πλευρά του ο κ. Δένδιας
έκανε λόγο για «εκτεταμένες συνομιλίες, ανοιχτές και ειλικρινείς» και χαιρέτισε
την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών των πολιτικών διαβουλεύσεων με την
Τουρκία.
Σημείωσε πως κατά τη διάρκεια της
συνάντησης συζητήθηκαν μια σειρά από περιφερειακά και διμερή θέματα, καθώς και
μια σειρά από προτάσεις προκειμένου να αναβιώσουν πρωτοβουλίες για οικονομική
συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών.
Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών
μίλησε αρχικά για μια «θετική ατζέντα οικονομικών θεμάτων για να προχωρήσουμε
τις σχέσεις μας μπροστά» και «να αλλάξουμε το κλίμα που υπάρχει στις
ελληνοτουρκικές σχέσεις».
Υπογράμμισε όμως ότι «αναγκαία
προϋπόθεση είναι η αποκλιμάκωση και η αποφυγή ενεργειών και δηλώσεων που
δυναμιτίζουν το κλίμα».
«Η Ελλάδα υποστηρίζει την
ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, εφόσον αυτή το επιθυμεί», σημείωσε,
υπογραμμίζοντας όμως ότι απαράβατος όρος είναι ο σεβασμός στις αρχές και τις
αξίες της ΕΕ.
Όσον αφορά την επικείμενη
πενταμερή για το Κυπριακό τόνισε την ανάγκη «όλες οι πλευρές θα προσέλθουν σ’
αυτή με εποικοδομητικό πνεύμα» ενώ επεσήμανε πως μόνη αποδεκτή λύση είναι η
«διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, αυτή που στηρίζουν όλοι οι διεθνείς
παράγοντες»
Αναφορικά με το μεταναστευτικό, ο
κ. Δένδιας επεσήμανε ότι συμφώνησε με τον Τούρκο ομόλογό του ότι πρόκειται για
«ευρωτουρκικό ζήτημα» και υπογράμμισε την ανάγκη η Τουρκία να τηρεί τις υποχρεώσεις
που απορρέουν από τη δήλωση του 2016, ενώ υπενθύμισε την εργαλειοποίηση
μεταναστευτικού στον Έβρο πέρσι.
Ανέφερε ακόμη ότι μια αντιστροφή
της απόφασης της Τουρκίας να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί θα ήταν «προς
το συμφέρον της Τουρκίας αλλά και της εικόνας της διεθνώς».
Ο Ν. Δένδιας υπενθύμισε ότι
αναγκαία προϋπόθεση για τη συνεργασία είναι η αποκλιμάκωση ενεργειών που την
δυναμιτίζουν και ότι οι παραβατικές ενέργειες το τελευταίο διάστημα είχαν
αυξηθεί σημαντικά, «επιβαρύνοντας το κλίμα» και πρόσθεσε ότι «ψευδείς ειδήσεις
και προκλητικές ρητορικές δεν βοηθούν στο κλίμα συνεργασίας», ενώ Δένδιας απηύθυνε επίσης πρόσκληση στον
Μεβλούτ Τσαβούσογλου να επισκεφθεί την Ελλάδα.
Οι κινήσεις της ελληνικής κυβέρνησης «καθοδηγούνται» στο πλαίσιο των στρατηγικών που προωθούν οι μεγάλοι παίκτες, τα ελληνικά συμφέροντα έχουν ήδη τοποθετεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, στο οποίο η Τουρκία και η Δύση παζαρεύουν και αναζητούν τη νέα ισορροπία στις σχέσεις τους.