Ποια αθεΐα; Ποια πίστη;

Λίγα εικοσιτετράωρα πριν από τη συμμετοχή της Γαλλίας στην επίθεση στη Συρία, ο Εμμανουέλ Μακρόν εγκαινίασε μια πολιτική «ανοίγματος» προς την Καθολική Εκκλησία. Θεωρητικά, η πρωτοβουλία του ξεκινούσε από την αναγνώριση της χριστιανικής ηθικής ως θεμέλιο των φιλελεύθερων/καπιταλιστικών κρατών: ως ηθική πυξίδα, σε καιρούς που τα ίδια δείχνουν να χάνουν την πυξίδα τους. Η στιγμή του «ανοίγματος», ωστόσο (ο Μακρόν κοιτάζει πια όλο και δεξιότερα στο Πανεπιστήμιο, το προσφυγικό και τα εργασιακά), βάζει τη σκέψη στην αντίθετη κατεύθυνση: Αντί της θεωρίας ότι η πίστη είναι θεμέλιο των κρατών, μήπως είναι τα τελευταία που ακυρώνουν ή εργαλειοποιούν το ευαγγελικό μήνυμα – ένα μήνυμα πρώτα για χάρη «του καταπιεσμένου, του κοινωνικά περιθωριοποιημένου, του προλετάριου που αγωνίζεται για τα στοιχειώδη δικαιώματα»;[1]

Τον Ιανουάριο του 2004, το ζήτημα της «χριστιανικής Ευρώπης», το ερώτημα δηλαδή αν ο χριστιανισμός ανήκει πράγματι στα «προπολιτικά ηθικά θεμέλια του φιλελεύθερου κράτους», απασχολεί δύο διάσημους Γερμανούς, προσκεκλημένους της Καθολικής Ακαδημίας της Βαυαρίας. Ο πρώτος είναι ο φιλόσοφος Γιούργκεν Χάμπερμας, ένας από τους πιο παρεμβατικούς δημόσιους διανοούμενους στην Ευρώπη τις τελευταίες δεκαετίες (και συντάκτης, πρόσφατα, μιας δήλωσης υποστήριξης του Μακρόν[2])· ο άλλος, ο καρδινάλιος Γιόζεφ Ράτσινγκερ, o μετέπειτα πάπας Βενέδικτος ιστ’, προκάτοχος του σημερινού Αργεντίνου πάπα Φραγκίσκου. Οι διαλέξεις τους εκδίδονται με τον τίτλο Η διαλεκτική της εκκοσμίκευσης -μνεία στη Διαλεκτική του διαφωτισμού και τη θητεία του Χάμπερμας στη Σχολή της Φρανκφούρτης.

«Θεμέλιο», λοιπόν, του κράτους ή πηγή έμπνευσης αντικαπιταλιστικών αγώνων; Ο Πόλεμος των Θεών, του Γαλλοβραζιλιάνου φιλοσόφου Μικαέλ Λεβί, δείχνει προς έναν χριστιανισμό της δεύτερης εκδοχής. Ο ίδιος αναγνωρίζει, φυσικά, ότι τα κύρια μονοθεϊστικά δόγματα έχουν ενσωματωθεί στην υφιστάμενη τάξη πραγμάτων. Με την πίστη, ωστόσο, του Βάλτερ Μπένγιαμιν στην «παράδοση των ηττημένων», αυτό που επιχειρεί να διασώσει είναι μια κρυφή, αποσπασματική και τελικά ηττημένη αντικαπιταλιστική χριστιανική παράδοση· μια παράδοση λόγου και πράξης που, ασφαλώς, δεν επικράτησε – όμως υπήρξε. Για το σκοπό αυτό, γυρνά στις αντικρουόμενες απόψεις περί θρησκείας των μαρξιστών του 19ου και του 20ού αιώνα και, στη συνέχεια, προς ένα «νήμα» σκέψης που ξεκινά με τον Βέμπερ (τον επονομαζόμενο «Μαρξ της αστικής τάξης») και τον αριστερό χριστιανοδημοκράτη Αμιντόρε Φανφάνι· από το νήμα αυτό φτάνει στον «Απελευθερωτικό Χριστιανισμό» της Λατινικής Αμερικής (και θα δούμε, παρακάτω, σε τι διαφέρει αυτός από τη «Θεολογία της Απελευθέρωσης»).

Πάθη της θρησκείας και πάθη του Λόγου: η εκκοσμίκευση σε κρίση

Η συζήτηση του Ράτσινγκερ με τον Χάμπερμας δεν είναι η πρώτη του μετέπειτα πάπα με έναν άθεο φιλόσοφο. Επικεφαλής της Επιτροπής Δογματικών Υποθέσεων της Καθολικής Εκκλησίας πριν από την ενθρόνισή του, ο Ράτσινγκερ είχε συμμετάσχει το 2000 σε μια Διαμάχη περί Θεού με τον Πάουλο Φλόρες ντ’ Αρκαΐς, διευθυντή του ιταλικού φιλελεύθερου αριστερού περιοδικού MicroMega. Για τον Χάμπερμας, αντίστοιχα, έναν υποστηρικτή της «κοσμοθεωρητικής ουδετερότητας της κρατικής εξουσίας» (στη διάλεξη δηλώνει πολιτικά φιλελεύθερος «με την ειδική μορφή ενός καντιανού ρεπουμπλικανισμού»), όσα συνδέουν, χωρίζοντας, πίστη και Λόγο, είναι επίσης οικεία. Λίγο μετά την 11η Σεπτεμβρίου του 2001, έτσι, προειδοποιεί για την πολεμική πολιτικοποίηση της θρησκείας. Όχι μόνο για τους φονταμενταλιστές της Αλ Κάιντα. Αλλά και για όσους Δυτικούς μιλούν τη «γλώσσα της εκδίκησης», που «άντλησε τα εκφραστικά της μέσα από την Παλαιά Διαθήκη».[3]

Ο φονταμενταλισμός, «παθολογικό φαινόμενο της θρησκείας», όπως τον βλέπει και ο Ράτσινγκερ (σ. 64), είναι μια από τις διαστάσεις του θέματος που απασχολεί τον Χάμπερμας. Δεν είναι η μόνη: ζήτημα υπάρχει και με τις «παθολογίες» του Λόγου – και καταρχάς με τις επιστήμες της ζωής και τις νέες τεχνολογίες. «Μάς επιβάλλουν», έχει πει νωρίτερα ο Γερμανός φιλόσοφος, «έναν δημόσιο διάλογο περί της ορθής κατανόησης της πολιτισμικής μορφής ζωής ως τέτοιας [κι εδώ οι] φιλόσοφοι δεν έχουν πλέον ισχυρούς λόγους να παραχωρούν το επίδικο αυτό αντικείμενο στους βιοεπιστήμονες».[4] Από την ατομική βόμβα ως τον άνθρωπο-προϊόν της βιοτεχνολογίας –συμφωνεί και ο Ράτσινγκερ–, η επιστήμη δεν παράγει από μόνη της ηθική. Ο Λόγος, λοιπόν, χρειάζεται και αυτός επιτήρηση.

Η απομάγευση της πολιτικής ωθεί προς την πίστη

Αμοιβαία επιτήρηση Λόγου-θρησκείας, λοιπόν; Ή μήπως αμοιβαία περιχαράκωση; Το ερώτημα θέτει επιτακτικά μια τρίτη, και τελικά η κρισιμότερη διάσταση: η «απομάγευση» της πολιτικής. Αυτή είναι που ενισχύει τάσεις επιστροφής στη θρησκεία.

Ο Χάμπερμας το καταλαβαίνει: ο ιστός που συνέχει τις δυτικές κοινωνίες έχει διαρραγεί, γι’ αυτό και στη Δύση γίνεται δημοφιλής μια τάση αντίρροπη στη δυτική νεωτερική παράδοση της εκκοσμίκευσης – η επιστροφή στην πίστη. Αναρωτιέται: «Μήπως το φιλελεύθερο, εκκοσμικευμένο κράτος συντηρείται από κανονιστικές προϋποθέσεις που το ίδιο δεν μπορεί να εγγυηθεί;» (σ. 21). Η αλληλεγγύη μεταξύ των πολιτών είναι το κατεξοχήν παράδειγμα: το φιλελεύθερο κράτος δεν μπορεί να επιβάλει κίνητρα στους πολίτες του για να γίνουν αλληλέγγυοι. Εδώ, λοιπόν, «βρίσκει απήχηση το θεώρημα πως μόνο η θρησκευτική σύγκλιση σε ένα υπερβατικό σημείο αναφοράς μπορεί να βγάλει από το αδιέξοδο τη συντετριμμένη Νεωτερικότητα» (σ. 33).

Κρίση της εκκοσμίκευσης: ηθική κρίση;

Για τους διοργανωτές και τους δυο συνομιλητές, αυτή η «συντριβή», και πρώτα το αποκαρδιωτικό έλλειμμα αλληλεγγύης στις νεωτερικές κοινωνίες, αντί για αποτέλεσμα της φιλελεύθερης «παιδαγωγικής», του ατομικισμού, και μιας δομικής κοινωνικής αδικίας που εξατομικεύει κατακερματίζοντας, είναι περισσότερο ζήτημα ηθικής κρίσης της εκκοσμίκευσης. Όχι, λοιπόν, το θέμα δεν είναι ο υφιστάμενος προσανατολισμός, αλλά μια υποτιθέμενη απώλεια προσανατολισμού. Όχι η εκκοσμίκευση υπό την αιγίδα του καπιταλισμού· αλλά η επικράτηση, γενικώς, του ορθού λόγου έναντι της πίστης και της παράδοσης.

Αν όμως το μείζον είναι πράγματι η ηθική αποτυχία του ορθού λόγου γενικά, όχι της καπιταλιστικής ορθολογικότητας συγκεκριμένα, τότε το ερώτημα αν πρέπει ή αν μπορούμε να αλλάξουμε το περιεχόμενο του ορθολογισμού πετιέται έξω από τη συζήτηση. Είναι μόνο αν αφήσουμε εκτός το ερώτημα της μεγάλης αλλαγής που επικρατεί στη θέση του το ερώτημα αν χρειαζόμαστε μια μη ορθολογική/θεολογική ηθική, για τη νομιμοποίηση της απαξιωμένης πολιτικής. Η πολιτική θεολογία που θα κάλυπτε το κενό μιας πολιτικής που δεν στηρίζεται στην αλληλεγγύη, είναι, για τον Χάμπερμας, η θεολογία που στήριξε στον Μεσοπόλεμο, απέναντι στον φιλελευθερισμό, ο αυταρχικός συνταγματολόγος Καρλ Σμιτ.[5]

Αμοιβαία μαθητεία μεταξύ ποιων; Το Κακό έρχεται απ’ έξω;

Υποστηρίζοντας μια ηθική θέση δημοκρατικού διαλόγου (συνεπώς: μια θέση ενάντια στην ηθική της απόφασης του κυρίαρχου, που υπερασπίζεται ο Σμιτ), ο Χάμπερμας ζητά να δούμε τις σχέσεις θρησκείας-πολιτικής σε δύο επίπεδα. Το πρώτο είναι ο διάλογος φιλοσοφίας και θρησκευτικών παραδόσεων: «η φιλοσοφία πρέπει να είναι έτοιμη και να μάθει από τις θρησκευτικές παραδόσεις» (σ. 37), να υποστηρίξει μια πολιτισμική διαδικασία «μετάφρασης» θεολογικών εννοιών σε μη θεολογικές-μεταφυσικές:

Η μετάφραση του κατ’ εικόνα στην αξιοπρέπεια του ανθρώπου που είναι ίση και άνευ όρων σεβαστή σε κάθε άνθρωπο είναι μια τέτοιου είδους μετάφραση που διασώζει το αρχικό πνεύμα. Υπερβαίνοντας τα όρια μιας θρησκευτικής κοινότητας, καθιστά τις αξίες των βιβλικών εννοιών προσιτές σε ένα ευρύ κοινό αλλόπιστων και μη πιστών. Αυτού του είδους οι μεταφράσεις άρεσαν, για παράδειγμα, στον Βάλτερ Μπένγιαμιν (σ. 38).

Λόγος και θρησκεία, συμφωνεί και ο Ράτσινγκερ, «καλούνται σε μια αμοιβαία κάθαρση και ίαση, και έχουν ο ένας την ανάγκη του άλλου». Αρκεί να σχετιστούν, καταρχάς, «η χριστιανική πίστη και ο δυτικός ορθολογισμός […] χωρίς κακώς εννοούμενο ευρωκεντρισμό» (σ. 64-5).

Σε δεύτερο επίπεδο, ωστόσο, ο Χάμπερμας δανείζεται από τον Πολιτικό φιλελευθερισμό του Τζων Ρωλς, για να αρνηθεί ότι μας χρειάζεται μεταφυσική ηθική θεμελίωση για την πολιτική: «Ο ρόλος του μέλους μιας κοινότητας διαφοροποιείται από το ρόλο του πολίτη μιας κοινωνίας» (σ. 42) [6]. Όπως το θέτει,

Η εκκοσμικευμένη φύση του δημοκρατικού συνταγματικού κράτους δεν παρουσιάζει κάποια αδυναμία εγγενή στο πολιτικό σύστημα ως τέτοιο [Αυτό] όμως δεν αποκλείει τους εξωτερικούς παράγοντες. Ένας εκτροχιασμένος εκσυγχρονισμός της κοινωνίας συνολικά θα μπορούσε κάλλιστα να διαρρήξει τον δημοκρατικό ιστό και να διαβρώσει εκείνο το είδος αλληλεγγύης από το οποίο εξαρτάται το δημοκρατικό κράτος (σ. 31-2).

Στη σκέψη του, οι τρόποι που το (αστικό) δημοκρατικό συνταγματικό κράτος ανταποκρίνεται στον «εκσυγχρονισμό», είναι ανεξάρτητοι, ανεπηρέαστοι από τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας:

 Η αγορά, που βέβαια δεν είναι δυνατόν να εκδημοκρατιστεί όπως η κρατική διοίκηση, αναλαμβάνει ολοένα και περισσότερο διευθυντικό ρόλο σε τομείς οι οποίοι δεν είχαν συνδεθεί μέχρι τώρα κανονικά […] Με αυτόν τον τρόπο δεν μετατρέπονται μόνο οι ιδιωτικές σφαίρες σε μηχανισμούς του εμπορίου που στοχεύει στο κέρδος και στην υπεροχή […] Ενισχύεται η ιδιώτευση των πολιτών του κράτους, καθώς δυστυχώς περιορίζεται ο ρόλος της δημοκρατικής διαμόρφωσης απόψεων και βουλήσεων, η οποία εντωμεταξύ λειτουργεί μόνο στο εθνικό πεδίο. [Επιπλέον] κάθε καινούρια αποτυχία στην πολιτική συνταγματοποίηση του Διεθνούς Δικαίου απογοητεύει ολοένα και περισσότερο (σ. 32-3).

Οι αιτίες των προβλημάτων της εκκοσμίκευσης, λοιπόν, δεν βρίσκονται στην επικράτηση του καπιταλιστικού εργαλειακού ορθολογισμού. Ούτε, συμμετρικά, στην πίστη που εργαλειοποιείται για τους σκοπούς του καπιταλιστικού status quo. Το Κακό βρίσκεται έξω από τις συνταγματοποιημένες σχέσεις εξουσίας – έξω από την υφιστάμενη, δηλαδή την καπιταλιστική, πολιτική τάξη πραγμάτων.

Αξίζει να προσεχτεί παραπάνω ο αντικειμενικός τόνος: «συμβαίνει έτσι, γιατί έτσι γίνεται». Εδώ όμως είναι και το όριο μιας κριτικής στους ανθρώπους της πίστης με επιχειρήματα που είναι «προοδευτικά» μόνο στην κλίμακα του πολιτικού και πολιτισμικού φιλελευθερισμού: ο οικονομικός φιλελευθερισμός θεωρείται δεδομένος. Εγκλωβισμένος στην αντίθεση «εκσυγχρονισμός/αντιεκσυγχρονισμός» (ή «εκκοσμίκευση/μεταφυσική»), και θεωρώντας εκτός συζήτησης τον οικονομικό φιλελευθερισμό (κι ας υποτάσσει αυτός τον πολιτικό και τον πολιτισμικό, όπως δείχνει ήδη η θητεία Μακρόν), ο Χάμπερμας δεν ενδιαφέρεται για τις σχέσεις εξουσίας του εκσυγχρονιστικού «προγράμματος» – αυτές που πετούν εκτός πολιτικής (βλ. κρίση εκπροσώπησης) αυτούς που τη χρειάζονται περισσότερο. Για έναν τυπικά φιλελεύθερο, όπως ο Χάμπερμας, «πολιτική» και «οικονομία» είναι πραγματικότητες παράλληλες και ασύμπτωτες.

Εύλογα δε, ο αντίπαλος που προτιμά μια τέτοια υπεράσπιση του Λόγου απέναντι στην πίστη, είναι ένας αυταρχικός αντιφιλελευθερισμός, τύπου Καρλ Σμιτ. Αυτό όμως κάνει τη ρεπουμπλικανική κριτική του Χάμπερμας αβλαβή, και ενίοτε απλώς απολογητική – όσο περίοπτη θέση κι αν κατέχει στη δημόσια σφαίρα.

Από τη διάγνωση των «υπερβολών» του καπιταλισμού, εναντίον του

Όπως συμβαίνει με την αθεΐα, η (χριστιανική) πίστη δεν είναι μία, αλλά πολλές. Ιδρυτής της Θεολογίας της Απελευθέρωσης, ο Περουβιανός κληρικός Γκουστάβο Γκουτιέρες, είναι σαφής: «Δεν είναι δυνατό να συναγάγει κανείς από το Ευαγγέλιο μία και μοναδική πολιτική γραμμή που όλοι οι Χριστιανοί πρέπει να ακολουθήσουν. Μπαίνοντας στη σφαίρα της πολιτικής, είμαστε στην περιοχή των ελεύθερων επιλογών». [7] Στον Πόλεμο των θεών, λοιπόν, ο Μικαέλ Λεβί ξεκινά αναδεικνύοντας αυτήν ακριβώς την πολλαπλότητα.

Ο Χριστιανισμός αρκείται «να διορθώσει τις πιο αρνητικές όψεις του καπιταλισμού» (σ. 22). Ήδη από τον Μαρξ, όμως, η αναγνώριση και άλλων εκδοχών του θρησκευτικού φαινομένου, εκδοχών μειοψηφικών αλλά συχνά κρίσιμων, δημιούργησε μια παράδοση που αξίζει να διασωθεί. Το μαρξικό «θρησκεία, όπιο του λαού», θυμίζει ο Λεβί, είναι μόνο η μισή θέση του Μαρξ και πρωτογράφτηκε στην Κριτική της εγελιανής φιλοσοφίας του κράτους και του δικαίου (1844), σε μια εποχή δηλαδή που ο ίδιος ακολουθούσε τους αριστερούς οπαδούς του Χέγκελ και τον Φόυερμπαχ. Ακόμα και έτσι, όμως, αυτή η απλοϊκή θεώρηση του «οπίου» εντοπίζει τον διπλό χαρακτήρα της θρησκείας: το άλλο μισό του γνωστού «αφορισμού» του Μαρξ στο ίδιο απόσπασμα, τη βλέπει τη θρησκεία ως «στεναγμό του καταπιεσμένου – καρδιά σε έναν κόσμο χωρίς καρδιά». Από τη Γερμανική ιδεολογία (1846), ο Μαρξ την αντιμετωπίζει πια ως ιδεολογία – ως πνευματική παραγωγή που αντιστοιχεί σε συγκεκριμένες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες. Στο Μανιφέστο (1848) διακρίνει, έτσι, έναν χριστιανικό/φεουδαρχικό αντικαπιταλισμό («μισός ιερεμιάδα, μισός λίβελος, μισός αντίλαλος απ’ το παρελθόν, μισός απειλή για το μέλλον»), ενώ στο Κεφάλαιο δείχνει τον ιδιαίτερο ρόλο της θρησκείας στον Μεσαίωνα· η έμφαση εδώ, όπως και στα Grundrisse, είναι στη συμβολή του Προτεσταντισμού στην πρωταρχική συσσώρευση.

Με τον Ένγκελς, η σκέψη της Αριστεράς στο ζήτημα της θρησκείας παύει να σχηματοποιεί («η φιλοσοφία στηρίζει την επανάσταση – η θρησκεία την αντεπανάσταση»): Στη Γερμανία του 16ου αιώνα, ηγέτης της εξέγερσης των χωρικών, ενάντια στους γαιοκτήμονες και την Καθολική Εκκλησία, είναι ένας θεολόγος, ο Τόμας Μύντσερ, ενώ οι «αιρετικοί» Αναβαπτιστές διώκονται αγρίως. Στην Αγγλία του 17ου αιώνα, η φιλοσοφία στηρίζει το απολυταρχικό κράτος του Χομπς· στον αντίποδα, οι Άγγλοι Πουριτανοί μάχονται τους Στιούαρτ υπό τη σημαία του Προτεσταντισμού. Για τον Ένγκελς, ο σοσιαλισμός θυμίζει τον πρώτο χριστιανισμό: και οι δύο στηρίζονται σε μαζικά κινήματα· δεν είναι δημιουργήματα ηγετών αλλά κινήματα καταπιεσμένων· και οι δύο υπόσχονται απαλλαγή από τη σκλαβιά και την αθλιότητα. Ο χριστιανισμός, ωστόσο, βλέπει τη σωτηρία μετά το θάνατο, ενώ ο σοσιαλισμός τη θέλει στον εδώ κόσμο (σ. 8-10).

Η αμφιθυμία απέναντι στη θρησκεία αφορά τους μαρξιστές και στον εικοστό αιώνα: Για τον Κάουτσκι, η πίστη των καταπιεσμένων «αντανακλά» απλώς την οικονομική τους κατάσταση στο επίπεδο της ιδεολογίας. Ο Λένιν μένει στην πολιτική: η αθεΐα δεν πρέπει να γίνει πρόγραμμα των Μπολσεβίκων, γιατί αυτό θα διαιρούσε την εργατική τάξη σε πιστούς και οπαδούς του Λόγου. [8] Η Λούξεμπουργκ, από την άλλη, φαίνεται να καταλαβαίνει την ηθική δύναμη της θρησκείας: οι σοσιαλιστές, γράφει, βρίσκονται πιο κοντά στον πρώτο χριστιανισμό απ’ ό,τι ο κλήρος. Στο Περού, ο Χοσέ Κάρλος Μαριατέγκι το επιβεβαιώνει: η δύναμη των επαναστατών δεν βρίσκεται στην επιστήμη, αλλά στην πίστη τους (Ο άνθρωπος και ο μύθος, 1925). Στον Κρυμμένο θεό, τέλος, ο Λυσιέν Γκολντμάν δείχνει την υπαρξιακή δύναμη της πίστης στους αντιμοναρχικούς «αιρετικούς» Γιανσενιστές, τον Ρακίνα και τον Πασκάλ, στη Γαλλία του 17ου αιώνα.

Πώς βλέπει όμως τις απόψεις αυτές η Καθολική Εκκλησία;

Από την Προτεσταντική ηθική και μετά, ο Μαξ Βέμπερ δείχνει πως, για την ίδια, σε αντίθεση με τον Προτεσταντισμό, χριστιανική αδελφότητα και καπιταλιστική ιδιοποίηση είναι πραγματικότητες ασύμβατες. Στο Οικονομία και Κοινωνία, ο ίδιος σημειώνει την αντίθεση του κλήρου στις απρόσωπες καπιταλιστικές σχέσεις: από εκεί συνάγει ο Λεβί την τοποθέτηση πολλών Λατινοαμερικάνων κληρικών υπέρ της επανάστασης (σ. 20-1). Στην Ευρώπη, εξάλλου, ο Γάλλος φιλόσοφος Μπερνάρ Γκρετυσέν [Bernard Groethuysen] μελετά Καθολικούς θεολόγους του 17ου και του 18ου αιώνα και δείχνει πως το πρόβλημα με τον καπιταλισμό δεν είναι οι απρόσωπες σχέσεις, αλλά η αδικία. Για τον μετέπειτα πρωθυπουργό Αμιντόρε Φανφάνι, τέλος, το Καθολικό ήθος είναι αντικαπιταλιστικό: μεταξύ καπιταλισμού και Καθολικισμού υπάρχει «αγεφύρωτο χάσμα» (1935).

Οι βασικές τάσεις του χριστιανικού αντικαπιταλισμού παραμένουν συντηρητικές ή αντιδραστικές, ενίοτε και απροσχημάτιστα αντισημιτικές (σ. 26-27). Όμως, ο μεν χριστιανικός αντικαπιταλισμός διατηρείται μετά την επίσημη συνθηκολόγηση της Καθολικής Εκκλησίας με τον καπιταλισμό· η δε αριστερή εκδοχή του στις δεκαετίες ’40 και ’50 συνδέεται με κινήματα όπως η αντιφασιστική Χριστιανική Μαρτυρία (Témoignage chrétien) ή οι Γάλλοι Καθολικοί Εργαζόμενοι Ιερείς (Prêtres ouvriers) στις δεκαετίες ’40 και ’50.

Ο Απελευθερωτικός Χριστιανισμός της Λατινικής Αμερικής

Στον Πόλεμο των Θεών, ο Λεβί καταπιάνεται εκτενώς με τα ρεύματα του λατινοαμερικάνικου αντικαπιταλιστικού χριστιανισμού που, όπως και στην Ευρώπη, υπήρξαν και εδώ μειοψηφικά: η Νικαράγουα, όπου ένα μέρος των κληρικών στηρίζει τους Σαντινίστας, ενώ ένα άλλο τους Κόντρας, είναι ενδεικτική. Με πρώτο τον Γιόζεφ Ράτσινγκερ (σ. 48 και 67), η Καθολική Εκκλησία συγκρούεται με τους αντιφρονούντες κληρικούς. Όμως από το Περού, τη Χιλή, το Πουέρτο Ρίκο και την Κόστα Ρίκα, μέχρι τη Βραζιλία, την Αργεντινή και το Μεξικό, σημαντικοί θεολόγοι αφήνουν ως παρακαταθήκη ένα πολύτιμο σώμα θεολογικών έργων: αυτά είναι που συνθέτουν το ρεύμα της «Θεολογίας της Απελευθέρωσης».

Το σημαντικότερο: το ρεύμα αυτό αξιοποιεί και εμπνέει μια σειρά κοινωνικά αποστολικά δίκτυα ήδη από τη δεκαετία του ΄60: «Καθολική Δράση», «Νέοι Χριστιανοί Εργαζόμενοι», «Χριστιανικό Πανεπιστήμιο Νεολαίας» κ.ά. Κάπως έτσι, ξεπερνά κατά πολύ τους θεολόγους και την Εκκλησία· γι’ αυτό και ο Λεβί προτιμά τον όρο «Απελευθερωτικός Χριστιανισμός», αντί του «Θεολογία της Απελευθέρωσης» ή «Εκκλησία των Φτωχών».

Πώς εξηγείται η άνοδος του κινήματος αυτού στη Λατινική Αμερική; Μια ερμηνεία μένει στην ανάγκη της Καθολικής Εκκλησίας να αποκαταστήσει την επιρροή της, που έφθινε λόγω των δογματικών αντιπαλοτήτων και του ανταγωνισμού με την Αριστερά. Μια άλλη θεωρεί πως οι φτωχοί «ανέλαβαν» την Εκκλησία, βάζοντάς τη στην υπηρεσία τους. Ο Λεβί, αντίθετα, ζητά να δούμε το θεσμό της Εκκλησίας και του κλήρου στη «σχετική αυτονομία» του, έχοντας μια πιο σύνθετη εξήγηση. Από την περιφέρεια της Εκκλησίας προς το κέντρο της, υπάρχουν μια σειρά εξελίξεις που «συναντιούνται» σε αυτό που υπήρξε ο Απελευθερωτικός Χριστιανισμός: Η ανάπτυξη νέων θεολογικών ρευμάτων από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ιδίως στη Γαλλία και τη Γερμανία, και οι κοινωνικές χριστιανικές οργανώσεις· η εκβιομηχάνιση της Λατινικής Αμερικής και η κοινωνική πόλωση· η νίκη της Κουβανέζικης Επανάστασης, το 1959, και τα διαδοχικά πραξικοπήματα (Βραζιλία 1964, Αργεντινή 1966 και 1976, Ουρουγουάη 1971, Χιλή 1973)· η θητεία του πάπα Ιωάννη ιγ’ (1958-1963) και η Β’ Σύνοδος του Βατικανού, που επικύρωσε τους νέους προσανατολισμούς (σ. 40), είναι οι πιο βασικές.

Δεν είναι ακριβές ότι η Εκκλησία έγινε, την εποχή αυτή, «πεδίο (ταξικής) πάλης». Οι θέσεις του Απελευθερωτικού Χριστιανισμού, όχι πάντα μαρξιστικές (σ. 77), ήταν ωστόσο σαφώς με τα συμφέροντα των φτωχών (opción preferencial por los pobres)· για πολλούς κληρικούς, ωστόσο, μια τέτοια τοποθέτηση υπαγορευόταν από μια συγκεκριμένη πνευματική ηθική κληρονομιά, όχι από την κοινωνική τους θέση – δεν ήταν όλοι φτωχοί. Πόσο ανθεκτική ήταν αυτή η κληρονομιά, θα το διαπιστώναμε με δύο σοβαρές αφορμές: Το 1994, όταν, μαζί με τους εξεγερμένους Ζαπατίστας, γνωρίσαμε τον επίσκοπο του Σαν Κριστομπάλ ντε λας Κάσας της Τσιάπας, Μονσινιόρ Σάμιουελ Ρούιζ – τον «μαχητή του αντάρτικου του Θεού». Και το 2013, όταν ο νέος πάπας Φραγκίσκος μιλούσε ανοιχτά τη γλώσσα της opción preferencial…

Στην Α.

 1.      ↑      Gustavo Gutierrez, A Theology of Liberation: History, Politics, and Salvation, New York: Orbis Books 1988 [στα ελληνικά: Γκουστάβο Γκουτιέρρες, Θεολογία της απελευθέρωσης (μτφρ.: Κωνσταντίνος Παλαιολόγος), Αθήνα: Άρτος Ζωής 2012].

2.     ↑      Όπως το έθετε ο ίδιος, «[απέναντι] στον καθημερινό νεοφιλελευθερισμό του Κέντρου, στον αυτάρεσκο αντικαπιταλισμό των αριστερών εθνικιστών και στην μπαγιάτικη ταυτοτική ιδεολογία των δεξιών λαϊκιστών». Βλ. Γιούργκεν Χάμπερμας, «Ο Μακρόν μια νέα λύση για την Ενωμένη Ευρώπη», Άρθρο στην ιταλική Repubblica, το γερμανικό Spiegel και το γαλλικό L’ Obs, μτφρ. στα ελληνικά: Ιωάννα Μεϊτάνη, Εφημερίδα των Συντακτών, 30.10.2017.

3.     ↑      Jürgen Habermas, Το μέλλον της ανθρώπινης φύσης. Πίστη και γνώση. Προς μια φιλελεύθερη ευγονική; (μτφρ.: Μαρία Τοπάλη), Αθήνα: Scripta 2004, σ. 168.

4.     ↑      Ό.π., σ. 46.

5.     ↑      «Ο μεταφυσικός πυρήνας του πολιτικού», έγραφε εκείνος, «[συνίσταται] σε μια καθαρή απόφαση που δεν στηρίζεται στο λόγο και το διάλογο και την αυτοδικαιολόγηση, αλλά στην απόλυτη απόφαση που δημιουργείται από την ανυπαρξία». Παρατίθεται στο: J. Habermas, “’The political’. The Rational Meaning of a Questionable Inheritance of Political Theology”, στο: Butler, J., Mendieta, E., & VanAntwerpen, J. (2011). The power of religion in the public sphere. New York: New York : Columbia University Press 2011, p. 15-33.

6.     ↑      Ακολουθώντας και πάλι τον Ρωλς, ο Χάμπερμας θα πει και αργότερα ότι τα φιλελεύθερα συντάγματα πρέπει να αναγνωρίζουν τη συμβολή των θρησκευτικών ομάδων στη δημοκρατική διαδικασία, στο πλαίσιο της κοινωνίας των πολιτών. Στο πλαίσιο αυτό, οι πιστοί μπορούν να διαλέγουν αν θα χρησιμοποιήσουν τη γλώσσα της θρησκείας για πολιτικά ζητήματα, αρκεί ωστόσο να δέχονται τη μετάφραση της γλώσσας αυτής σε ευρύτερα προσβάσιμα λεξιλόγια.  Βλ. J. Habermas, “’The political’…, op.cit., p. 23-28.

7.     ↑      Gustavo Gutierrez, op.cit., p. 175.

8.     ↑      «Δεν πρέπει σε καμία περίπτωση», θα πει στο Σοσιαλισμός και Θρησκεία (1905), «να ξεπέφτουμε σε αφηρημένη, σε ιδεαλιστική τοποθέτηση του θρησκευτικού ζητήματος, ξεκινώντας από το “λόγο” και όχι από την ταξική πάλη, τοποθέτηση που κάνουν συχνά οι ριζοσπάστες δημοκράτες της αστικής τάξης».     

marginalia.gr

Η διαφωνία ΔΝΤ και Βερολίνου στην λύση για το χρέος

Δύο ρήτρες και ένας πολιτικός φόβος χωρίζουν το ΔΝΤ και το Βερολίνο στο ζήτημα της ρύθμισης του ελληνικού χρέους και της τελικής συμφωνίας για την έξοδο από το Μνημόνιο.

Η «αυτοδύναμη έξοδος», ήτοι η λήξη του προγράμματος χωρίς πιστοληπτική γραμμή, αποτελεί κοινό τόπο και ουσιαστικά ειλημμένη απόφαση για όλες τις πλευρές, όπως επιβεβαιώθηκε και στις διαδοχικές συναντήσεις που είχε το τελευταίο διήμερο στην Ουάσιγκτον ο Ευκλείδης Τσακαλώτος στο περιθώριο της εαρινής συνόδου του ΔΝΤ.

Το κλειδί όμως για να είναι επιτυχής αυτή η αυτοδύναμη έξοδος – για να είναι «καλή έξοδος», όπως είπε χαρακτηριστικά ο Πολ Τόμσεν – είναι το μοντέλο ρύθμισης του χρέους, κι εκεί δεν έχει επέλθει ακόμη ο συμβιβασμός ανάμεσα στις δύο πλευρές.

Το γαλλικό και το γερμανικό μοντέλο

Ο συμβιβασμός αυτός, όπως αναφέρουν κοινοτικές πηγές με γνώση των συζητήσεων της Ουάσιγκτον, αναζητείται ανάμεσα στο γαλλικό και το γερμανικό μοντέλο – δηλαδή, ανάμεσα στο μοντέλο ρύθμισης του χρέους με «ρήτρα ανάπτυξης» που έχει προτείνει το Παρίσι και στην παραλλαγή που προκρίνει το Βερολίνο και η οποία περιλαμβάνει «ρήτρα αιρεσιμότητας».

Το γαλλικό μοντέλο, στην πράξη, προβλέπει έναν αυτοματοποιημένο μηχανισμό, με βάση τον οποίο η Αθήνα θα προχωρά σε αποπληρωμές του χρέους μόνον εάν το ΑΕΠ κινείται πάνω ένα επίπεδο (στην Ουάσιγκτον φέρεται να συζητήθηκε ένα επίπεδο κοντά στο 2,5%), ενώ εάν ο ρυθμός ανάπτυξης είναι χαμηλότερος θα τίθενται αυτόματα σε εφαρμογή τα μέτρα ελάφρυνσης και αναστολής πληρωμών.

Με το μοντέλο αυτό συντάσσεται και το ΔΝΤ, το Βερολίνο όμως δεν επιθυμεί την αυτοματοποιημένη διαδικασία, κινούμενο από τον πάγιο φόβο του συντηρητικού πολιτικού συστήματος της Γερμανίας: Θεωρεί ότι μια τέτοια λύση θα δημιουργήσει δεδικασμένο στο σύνολο της ευρωζώνης, θα άρει την πίεση των μεταρρυθμίσεων από την Αθήνα και θα εκληφθεί ως απόφαση που ζημιώνει τους γερμανούς φοροολογούμενους. Με αυτό το σκεπτικό, αντιπροτείνει στην ρήτρα ανάπτυξης να προστεθεί και ρήτρα αιρεσιμότητας – δηλαδή, ο μηχανισμός ελάφρυνσης του χρέους να ενεργοποιείται όχι μόνον με βάση το ΑΕΠ, αλλά και υπό την προϋπόθεση ότι η Ελλάδα θα υλοποιεί συγκεκριμένες μεταρρυθμίσες εν είδει προαπαιτούμενων.

Το ΔΝΤ αντιτείνει ότι η «αιρεσιμότητα» ακυρώνει στην πράξη την αυτοδύναμη έξοδο, αποτελεί λάθος σήμα προς τις αγορές σε ό,τι αφορά την εμπιστοσύνη προς την ελληνική οικονομία και, κυρίως, δεν του δίνει την  δυνατότητα να παρουσιάσει θετική έκθεση για την βιωσιμότητα του χρέους από την στιγμή που δεν θα υπάρχει αυτοματοποιημένη διαδικασία ελάφρυνσης.

Τα μέτρα του 2019 - 2020

Με δεδομένο, δε, ότι το Ταμείο δείχνει πλέον καθαρά ότι επιθυμεί να παραμείνει στο πρόγραμμα – και δη με χρηματοδότηση -, στην Ουάσιγκτον έγινε σαφές ότι η διαπραγμάτευση των επόμενων εβδομάδων θα εστιάσει ακριβώς στην γεφύρωση αυτής της διαφοράς. Τα χρονικά περιθώρια όμως είναι στενά, ο Πολ Τόμσεν είπε ευθέως ότι η συμμετοχή του ΔΝΤ προϋποθέτει τουλάχιστον μία αξιολόγηση και τούτο απαιτεί χρόνο, κι ο κίνδυνος για την Αθήνα είναι να βρεθεί ξανά ενώπιον ενός συμβιβασμός στον οποίο θα καλείται να «πληρώσει» εκείνη την διαφορά δια της δημοσιονομικής οδού. Ενας τέτοιος συμβιβασμός θα μπορούσε να είναι η «βίαιη» εφαρμογή των ψηφισμένων μέτρων του 2019-2020, δηλαδή είτε η επίσπευση της μείωσης του αφορολόγητου, είτε η μείωση των συντάξεων χωρίς θετικά αντίμετρα.

Επ’ αυτού, ο Πολ Τόμσεν επέμεινε στην Ουάσιγκτον να τονίζει την νέα, «ήπια» προσέγγιση του Ταμείου, δηλώνοντας μάλιστα ότι ορισμένα μέτρα θα μπορούσαν να μην εφαρμοστούν άμεσα και να μετατεθούν σε μεταγενέστερο χρόνο – γεγονός, που άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο ακόμη και αναβολής της μείωσης των συντάξεων, την οποία εξακολουθεί να επιδιώκει η κυβέρνηση.

Για να συμβεί όμως αυτό πρέπει το Βερολίνο να συναινέσει σε πιο ριζικά βήματα απομείωσης του χρέους, προοπτική που αυτή την στιγμή δείχνει δύσκολη πολιτικά για τον σοσιαλδημοκράτη υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας Ολαφ Σολτς. Οι εσωτερικές αντιδράσεις στην κυβέρνηση συνασπισμού άλλωστε – προερχόμενες κυρίως από την πλευρά των Χριστιανοκοινωνιστών – ήταν και ο βασικός λόγος που ο Ολαφ Σολτς έδειξε αναμονή τουλάχιστον έως τον Ιούνιο, δηλώνοντας ότι η επίτευξη συμφωνίας για την Ελλάδα θα απαιτήσει «αρκετές εβδομάδες»…

http://tvxs.gr 

Βαθύ ΠΑΣΟΚ πίσω από το σκάνδαλο UNICEF: Τι λένε τα πορίσματα

Την ώρα που ο Γιάννης Λοβέρδος, σε μια προσπάθεια αντιπερισπασμού κατηγορεί σε ανάρτηση του «την ΣΥΡΙΖΑΙΑ», όπως γράφει, νυν πρόεδρο της UNICEF κυρία Τζιτζίκου για το σκάνδαλο που αποκάλυψε το tvxs.gr, τα δύο πορίσματα, στοιχεία των οποίων δημοσιεύουμε σήμερα δίνουν μια εντελώς διαφορετική εικόνα: o εισαγγελέας καλείται να διερευνήσει στελέχη της εταιρείας τα οποία ανήκουν στο βαθύ ΠΑΣΟΚ.

Πρόκειται για τα ίδια στελέχη τα οποία όπως μας λένε εργαζόμενοι στην εταιρεία, προσπάθησαν να εμποδίσουν την κυρία Τζιτζίκου να προχωρήσει σε έλεγχο, ενώ ένας εξ’ αυτών έκανε πέντε μήνες να παραδώσει την κατάσταση μισθοδοσίας στη νέα πρόεδρο. Όπως χαρακτηριστικά λένε οι εργαζόμενοι «Όταν μας επισκέφτηκε η υπεύθυνη από τη Γενεύη μας είπε ότι η κατασπατάληση συμβαίνει χρόνια και πως στην ιστορία της καριέρας της δεν έχει ξαναδεί τόσα ποσά να έχουν διασπαθιστεί σε τόσο βάθος χρόνου. Ούτε στην Αφρική λέει δεν το ζήσαμε αυτό». Το ίδιο στέλεχος της Γενεύης ομολόγησε στους εργαζόμενους πως σταμάτησαν στα δεκαπέντε χρόνια τον αναδρομικό έλεγχο γιατί …«όσο προχωρούσαμε μπαίναμε πιο βαθιά στην τρύπα του λαγού και δεν θα τελείωνε ποτέ».

Αναζητώντας τα πρόσωπα στα οποία θα πέσει ο φακός του εισαγγελέα, τον οποίο ενημέρωσε η κυρία Τζιτζίκου με επιστολή της πέφτουμε σε πρωτοκλασάτα στελέχη του ΠΑΣΟΚ. Η κυρία Τζιτζίκου ανέλαβε την προεδρία στην εταιρεία (άμισθη θέση), όταν απεβίωσε ο επί 40 έτη πρόεδρος της Λάμπρος Κανελλόπουλος πρώην πρόεδρος της ΓΣΕΕ και ιδρυτικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ. Διετέλεσε μάλιστα και υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων την δεκαετία του 90. Η σύζυγος του υπήρξε επίσης μέλος του ΔΣ της εταιρείας. Ο Λ. Κανελλόπουλος διορίστηκε πρόεδρος το 2000 και έκανε δεξί του χέρι τον Γιώργο Σακελλαρίου ο οποίος ήταν ήδη στην εταιρεία 40 χρόνια, από την εποχή που ήταν υπό κρατικό έλεγχο πριν μετατραπεί το 2002 σε σωματείο. Τον έκανε οικονομικό διευθυντή με μισθό 7000 ευρώ μηνιαίως, και αποχώρησε το 2017 εξαιτίας του έλεγχου.

Ο αντιπρόεδρος της UNICEF Γρηγόρης Φελώνης, επίσης στέλεχος του ΠΑΣΟΚ μέλος της Επιτροπής Καταστατικού και Πιστοποίησης, θεωρείται άνθρωπος του Βενιζέλου. Το 2013 ένα άλλο στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, ο Γιώργος Παναγιωτακόπουλος, είχε αποκαλέσει τον κ. Φελώνη «Κηπουρό του κόμματος» ζητώντας από τον Ευάγγελο Βενιζέλο «να τον μαζέψει». Υπήρξε επίσης πρόεδρος στο εργατικό κέντρο Αθήνας. Από τη UNICEF παραιτήθηκε όταν από τα κεντρική διοίκηση της UNICEF στη Γενεύη ζητούσαν την αντικατάσταση του προέδρου στην οποία διαφωνούσε και σύμφωνα με μαρτυρίες εργαζομένων «έκανε κόκκινο πανί τη νέα πρόεδρο που ζητούσε την κάθαρση». Ο εκτελεστικός γενικός διευθυντής της UNICEF Ηλίας Λυμπέρης με 6000 ευρώ μισθό τον μήνα ήταν υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος με το ΠΑΣΟΚ.

Τι έδειξαν τα δύο πορίσματα

Τα ευρήματα από τα πορίσματα Ελλάδας και Γενεύης είναι ενδεικτικά του πάρτι που γινόταν στην Ελληνική UNICEF για πολλά χρόνια. Στο έργο συναντάμε όλη την παθογένεια της Ελλάδας που περιλαμβάνει κατασπατάληση, οικογενειοκρατία αλλά και καταπάτηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων σύμφωνα με πληροφορίες που προέρχονται από τους ίδιους. Σε μια εταιρεία μάλιστα που προασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Πιο αναλυτικά ο έλεγχος εντοπίζει:

Τεράστια ποσά που έχουν χαθεί από προμήθειες που δινόντουσαν με ανάθεση και όχι με διαγωνισμούς. Μόνο από το 2016 και μετά, επί των ημερών της παρούσας κυβέρνησης και μετά την πρωτοβουλία της νέας προέδρου, άρχισε η εταιρεία να κάνει διαγωνισμούς με διευρυμένη μάλιστα την επιτροπή για να υπάρχει διαφάνεια.

Έσοδα τα οποία δεν φαίνονται από πωλήσεις ούτε στα ταμεία της επιτροπής.

Πάγια της επιτροπής τεραστίου ύψους που δεν ξέρουμε πως χάθηκαν καθώς στο ΔΣ δεν συζητήθηκαν ποτέ τα οικονομικά θέματα ως έπρεπε.

Οι μισθοί υπερβαίναν το 1.100.000 ευρώ  για 30 άτομα.

Πλαστογράφηση υπογραφών.

Έχουν βρεθεί ποσά 50 χιλιάδες του προηγούμενου προέδρου χωρίς καμιά δικαιολογία.

Δινόντουσαν μπόνους χωρίς καμιά δικαιολογία σε υψηλόβαθμους.

Τα 2/3 των εργαζομένων είχαν οικογενειακές σχέσεις μεταξύ τους.

Χρήματα που ξοδεύονταν για σέρβις των προσωπικών αυτοκινήτων και άλλες ανεξήγητες σπατάλες. Χαρακτηριστικά η εταιρεία φαίνεται να ξόδευε χρήματα για 25 κιλά το μήνα σε ζάχαρη! Αναρωτιέται κανείς πόσους καφέδες έπιναν οι 30 εργαζόμενοι.

Ζητείται η διερεύνηση της σκοτεινής πλευράς των τηλεμαραθωνίων.

Εργαζόμενος στη UNICEF που έχει δει το πόρισμα μας εξηγεί επίσης την αδιαφάνεια στις προσλήψεις και τη μισθοδοσία. «Είχαμε καθαρίστρια που έπαιρνε 2000 ευρώ γιατί ήταν της κλίκας και συνάδελφό της που αμειβόταν με 900 ευρώ». Άλλος υπάλληλος υπογραμμίζει πως το Ελληνικό τμήμα της εταιρείας που προασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν σεβάστηκε τα δικαιώματα των εργαζομένων. Υπήρχαν συμβάσεις για εργαζόμενους που μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού και καταγγελίες για άλλα θέματα που δεν μπορώ αυτή τη στιγμή να σας τα πω. Είναι ευαίσθητα και αφορούν άλλες συναδέλφους».

Άλλη πηγή μας δηλώνει: «Τα προηγούμενα που υπήρχε το καθεστώς της ανάθεσης, είχαμε  σύμβαση για τα κομπιούτερ χρέωνε την εταιρεία με 35 χιλιάδες ευρώ το έτος. Ο ίδιος ο συνεργάτης έδωσε προσφορά για 9 χιλιάδες ευρώ ετησίως όταν η Κα Τζιτζίκου ξεκίνησε τους διαγωνισμούς. Που πηγαίναν τα υπόλοιπα χρήματα;».

Η ανάρτηση του Γιάννη Λοβέρδου:

http://tvxs.gr

Διακόπτει τη συνεργασία της με την Ελλάδα η UNICEF – Οσμή σκανδάλου

Την απόφαση να διακόψει τη συμφωνία της με την υπάρχουσα Εθνική Επιτροπή στην Ελλάδα έλαβε η UNICEF, μετά τη Γενική Συνέλευση που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα.

Όπως εξηγεί η Unicef στην ανακοίνωση που εξέδωσε αποφάσισε να διακόψει τη συμφωνία εξαιτίας οικονομικών παρατυπιών που εντοπίστηκαν σε πρόσφατο έλεγχο που διενεργήθηκε από ανεξάρτητο φορέα.

Η UNICEF κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις στην Εθνική Επιτροπή δεν μπορούν να επιτευχθούν και για αυτό το λόγο προέβη σε ανάλογες κινήσεις.

Στην ανακοίνωσή της η Unicef δεσμεύεται ότι θα συνεχίσει τη μακροχρόνια σχέση της με την Ελλάδα και θα προχωρήσει σε συμφωνία με ένα νέο φορέα ώστε να μπορέσουν να ενεργοποιηθούν συνεργασίες και υποστήριξη για το έργο της σε ολόκληρο τον κόσμο.

Ακολουθεί ολόκληρη η ανακοίνωση

Αθήνα, 19 Απριλίου 2018 – Η UNICEF διακόπτει την συμφωνία της με την υπάρχουσα Εθνική Επιτροπή της στην Ελλάδα εξαιτίας των ανησυχιών που προέκυψαν από πρόσφατο έλεγχο από ανεξάρτητο φορέα. Η UNICEF κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις στην Εθνική Επιτροπή δεν μπορούν να επιτευχθούν και για αυτό το λόγο προέβη σε ανάλογες κινήσεις.

Η UNICEF βρίσκεται κοντά στους Έλληνες πολίτες για σχεδόν 70 χρόνια. Τα προγράμματα μας στην Ελλάδα ήταν από τα πρώτα προγράμματα που δημιούργησε η UNICEF από την ίδρυσή της το 1946. Με τα χρόνια οι Έλληνες έγιναν ένθερμοι και γενναιόδωροι υποστηρικτές του Οργανισμού μας. Δεσμευόμαστε να συνεχίσουμε τη μακροχρόνια σχέση μας με την Ελλάδα και θα προχωρήσουμε σε συμφωνία με ένα νέο φορέα έτσι ώστε να μπορέσουμε να ενεργοποιήσουμε συνεργασίες και υποστήριξη για το έργο μας σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η σημαντική δράση της UNICEF με παιδιά μετανάστες και πρόσφυγες στην Ελλάδα θα συνεχιστεί, ως μέρος του πλάνου ανταπόκρισης στο προσφυγικό και το μεταναστευτικό, το οποίο υποστηρίζεται από το Περιφερειακό Γραφείο Ευρώπης και Κεντρικής Ασίας, σε συνεργασία με την Κυβέρνηση της Ελλάδας και άλλους εταίρους της κοινωνίας των πολιτών.

 read-it.gr

Η τελευταία χημειοθεραπεία

Οι αρρώστιες μας είναι το αποτύπωμα της ψυχής μας. Σε ποιoν να κάνω τσαμπουκά; Στην ψυχή μου; Σεβάστηκα τον καρκίνο μου. Μελέτησα την πορεία του. Ησυχα. Μου έδωσε την ευκαιρία να δω τόσα και τόσα. Τον φόβο για παράδειγμα

γράφει η Ρέα Βιτάλη

Τελευταία χημειοθεραπεία. «Σήμερα είναι η αποφοίτησή σου» την ονόμασε η Λίλα. Είχε δίκιο. Σοφή η διατύπωσή της «νεραιδούλας μου». Οι προηγούμενοι μήνες ήταν σπουδή. Κατέγραψα πολλά. Μάτια, λέξεις, κουβέντες, σιωπές, σχέσεις. Πολύ λίγες εικόνες. Περίεργο. Λες και δεν έβλεπα, (εγώ, η εμμονική της εικόνας) κυρίως έβλεπα μέσα, σε όλα το μέσα τους έβλεπα και σε μένα κυρίως.

Θυμάμαι τον γιατρό, τον πρώτο, να λέει με αγωνιώδη προσπάθεια παιδιού να πει το ποίημα του και να τελειώνει. Σωστά τον είχα εμπιστευτεί. Από τέτοιες λεπτομέρειες επιλέγω γιατρούς. Να μην έχουν εξοικειωθεί με την τραγική τους ρουτίνα των δυσάρεστων ανακοινώσεων. Και αφού τελείωσε και γω τον έφερα στο μυαλό μου να κάνει υπόκλιση τέλους σε σκηνή παιδικής σκηνής, τον προσγείωσα στο ωμό «Μιλάμε για καρκίνο γιατρέ», «Ευτυχώς είστε τυχερή. Καρκίνος πρώτου σταδίου».

Ημουν τυχερή και αενάως υποψιασμένη. Δεν χρειάστηκα δεύτερη σταγόνα αίμα για να κινητοποιηθώ. Και με πιάνει σύγκρυο, ακόμα και σήμερα, για το πόσες γυναίκες και άνδρες θα προτιμούσαν τη διαδρομή «Εντάξει. Μια φορά είναι. Να δούμε….» ή και το σύνηθες «Φοβάμαι να ξέρω».

Και με πιάνει σύγκρυο ακόμα και σήμερα για το πόσοι ίσως γιατροί πούνε «Ας το παρακολουθούμε….» χωρίς να εξαντλήσουν δυνατότητες έγκαιρης πρόγνωσης και αντιμετώπισης.

Και με πιάνει ντροπή και θλίψη για το πόσοι άνθρωποι δεν έχουν την δυνατότητα να νοιαστούν την υγεία τους.

Ενήργησα ακραία εσπευσμένα. Και πώς αλλιώς: Τόσο που με περικύκλωνε ο καρκίνος, σχεδόν τον ακούς σαν ίωση στους διπλανούς σου. Γι΄αυτό εκείνα τα «Γιατί σε μένα;» όχι μόνο δεν τα καταδέχτηκα αλλά τα θεωρώ και αναιδή πρόστυχα. Ποια είμαι εγώ, δηλαδή; «Ο καρκίνος είναι μια σειρά ευκαιριών, μακάρι να μην γίνει σειρά χαμένων ευκαιριών» είπε ο ογκολόγος μου.

Είχα μια σκυταλοδρομία σπουδαίων γιατρών. Τους επέλεγε το ένστικτό μου με προτεραιότητα το χαμόγελό τους. Δεν έπεσα έξω σε κανέναν. Αρα ξέρω να μελετάω χαμόγελα σε μάτια και να σκανάρω χαρακτήρες. Πώς αλλιώς θα ήμουν γραφιάς; Σας είπα ότι δεν καταδέχτηκα, τα «Γιατί σε μένα;».

Δεν καταδέχτηκα και κάτι ακόμα. Τα «ηρωικά». Τις ηρωικές δηλώσεις «Εγώ θα τον λιώσω, θα του δώσω να καταλάβει». Τα είχα καταχωνιάσει στις μνήμες μου από τον πατέρα μου «Θα τον φάω, δεν θα με φάει». Πέθανε στα 39 του χρόνια.

Οχι, δεν μου έβγαιναν τα ηρωικά. Περίεργο μου φάνηκε και σε μένα την ίδια. Είμαι αθυρόστομη, ψωμοτύρι τα έχω κάτι «Θα του γαμ…. τον αδόξαστο» και «Εγώ δεν καταλαβαίνω, πούστη!». Αυτό κι αν το λέω!

Αντίθετα απόρησα με το χαμήλωμα των ντεσιμπέλ μου. Πού βγήκε τόση γλύκα και στωικότητα και ησυχία; Λες και η ψυχοθεραπεία που έκανα τα τελευταία χρόνια, είχε πια περπατήσει από το «εργαστήριο», στο φάρμακο προς κατανάλωση.

Οι αρρώστιες μας είναι το αποτύπωμα της ψυχής μας. Σε ποιόν να κάνω τσαμπουκά; Στην ψυχή μου; Σεβάστηκα τον καρκίνο μου. Μελέτησα την πορεία του. Ησυχα. Μου έδωσε την ευκαιρία να δω τόσα και τόσα. Τον φόβο για παράδειγμα. Ο φόβος που χτυπάει σε φόβο και γυρίζει φόβος. Σου ακυρώνει αντανακλαστικά της κινητοποίησης του σώματος, των κινήσεων… Δεν έχει «να τρέξω», «να κόψω πέρα»… Και πού να πας; «Όλο, όλο!» που λένε οι μάνες για την πορτοκαλάδα. Τον φόβο θα τον γευτείς, θα συμμαχήσεις, θα τον εργαλειοποιήσεις, θα γίνει δύναμη.

Οι αρρώστιες θα σου τινάξουν δύναμη ψυχής. Εμαθα και την ανταποδοτικότητα της αγάπης. Αυτό το μαγικό! Σε σχέσεις επένδυσα μια ζωή. Είχα αυτή την τύχη αλλά και τη δυνατότητα. (Για τη δυνατότητα δεν είναι ώρα να μιλήσω… μεγάλο θέμα).

Περήφανη και αξιοπρεπής δεν θα ένοιωθα ήσυχα με μένα να εισπράξω περισσότερα από ό,τι έδωσα. Οι σχέσεις που κοπίασα ήρθαν… Σαν το θαλασσάκι… Εκεί στην άκρη… Έρχεται και φεύγει γλυκό θαλασσάκι… Ερχεται και φεύγει. Φεύγει κι έρχεται. Τόσο απλά. Η μια ψυχή με την άλλη. Έδωσα πήρα, πήρα κι έδωσα. Η μεγαλύτερη τιμή. Άρα επένδυσα σωστά. Αξιζε όλον τον κόπο του κόσμου!

Εχουν κόπο οι σχέσεις, τι τις πέρασες; Έσκαψες, φύτεψες καρπό, καλλιέργησες, αέρηδες ουυυυυυ, βροχές ουυυυυυ, αγιάζι ουυυυυυ, χαλάζι ουυυυ, στήριγμα με ξυλαράκια να σταθούν, αγωνία θα σταθούν; Ουυυυυ…..Αλλά….Τόσο ανάσα ωραία, αυτό το «αλλά!».

Αναγνώστες ολοκλήρωσα την τελευταία μου χημειοθεραπεία. Είμαι ένας παλιός νέος άνθρωπος. Κοίτα, που και το «παλιάνθρωπος» έχει μια γλύκα; Ευχαριστώ. (Με «ευχαριστώ» θα κλείνω κάθε κείμενό μου που θα αναφέρεται στην περιπέτεια της υγείας μου. Έτσι. Σαν χαιρετισμός σε όσους… Και ξέρουν οι «όσοι», ποιοι είναι. Σκέφτηκα μια σειρά κειμένων για τον καρκίνο μου. Έτσι σαν ένα χέρι, που απλώνεται σε κάποιον άλλον που δεν τον γνωρίζεις, αλλά θα ήθελα να του πω «Και τα πιο δυσάρεστα έχουν κάτι να σου πουν… Άκου τα! Να ξέρεις σε σκέφτομαι. Τώρα που ξέρω, σε σκέφτομαι και πιο πολύ»).

Υ.Γ Σε κάποιο επόμενο κείμενο θα σας γράψω για το τι είναι χημειοθεραπεία.

Τα επτά μεγάλα ψέματα για την επταετή Χούντα

Για την πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας η 21η Απριλίου είναι η επέτειος μίας από τις πιο μαύρες στιγμές στην ιστορία της χώρας. Οι αμετανόητοι νοσταλγοί της χουντικής επταετίας όμως κάθε χρόνο τέτοια ημέρα βρίσκουν την ευκαιρία να επαναλάβουν μία ύπουλη προπαγάνδα με σκοπό τη λήθη και την παραχάραξη της ιστορίας, μέσω του “ναι μεν, αλλά”.

Αν και κανονικά θα έπρεπε να είναι αυτονόητο γιατί μία δικτατορία είναι απεχθές πράγμα, οι μύθοι που κάποιοι προσπαθούν με επιμέλεια να χτίσουν και τα ψέματα που επαναλαμβάνουν με τη γκεμπελική προσδοκία “πες, πες, κάτι θα μείνει”, δε βλάπτει να θυμόμαστε τα στοιχεία που καταρρίπτουν τους ισχυρισμούς των νοσταλγών της Χούντας.

Ψέμα πρώτο: “Ναι, αλλά δεν κλέψανε”

Ουδέν αναληθέστερον τούτου.

Και από που να ξεκινήσει κανείς. Από το περιβόητο “Τάμα του Έθνους”; Για να θυμούνται οι παλιότεροι και να μαθαίνουν οι νεότεροι ο επικεφαλής της Χούντας Γεώργιος Παπαδόπουλος αποφάσισε να υλοποιήσει ένα σχέδιο των μελών της Δ΄ Εθνοσυνέλευσης (που είχε πραγματοποιηθεί στο Άργος το 1829) για ανέγερση ναού του Σωτήρος. Οι δικτάτορες εξήγγειλαν ότι θα κτίσουν στα Τουρκοβούνια ένα μεγαλοπρεπή ναό, που θα γινόταν “το τρίτο αρχιτεκτονικό οικοδόμημα των Αθηνών μετά τον κλασικό Παρθενώνα και τον βυζαντινό Λυκαβηττό”.

Ο ναός δεν κτίστηκε ποτέ, αλλά συνέβη ένα θαύμα: Γέμισαν οι τσέπες των χουντικών!

Άρχισαν να μαζεύουν χρήματα από εισφορές κρατικών φορέων και ιδιωτικών επιχειρήσεων, από τον κρατικό προϋπολογισμό και με δάνεια. Συνολικά συγκεντρώθηκαν 453,3 εκατομμύρια δραχμές. Στην ανώτατη επιτροπή για το “τάμα του Έθνους” πρόεδρος ήταν ο Παπαδόπουλος και μέλη Παττακός, Μακαρέζος και ο χουντικός αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος.

Επτά χρόνια το μεγαλόπνοο έργο έμενε στη θεωρία και ο κόσμος παρά τη φίμωση των ΜΜΕ βοούσε για το μεγάλο φαγοπότι. Τελικά λόγω των ενδοχουντικών συγκρούσεων, στις αρχές του 1974 έγινε απολογισμός (διότι ο Ιωαννίδης προφανώς και γνώριζε πολύ καλά τα πεπραγμένα του Παπαδόπουλου και όχι βέβαια επειδή εκείνος ήταν άμεμπτος). Στο ειδικό Ταμείο είχαν μείνει μόνο 47,3 εκατομμύρια δραχμές: 406 εκατομμύρια είχαν κάνει φτερά. Φυσικά κανείς δεν τιμωρήθηκε.

Τι να πρωτοθυμηθεί αλήθεια κανείς; Το περίφημο σκάνδαλο με τα σάπια κρέατα του Μπαλόπουλου;

Ο στρατιωτικός Μιχάλης Μπαλόπουλος ήταν υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας αρμόδιος για θέματα εμπορίου το 1972- 1973. Το 1975 καταδικάστηκε για εισαγωγή ακατάλληλων για την υγεία κρεάτων από την Αργεντινή, σε συνεργασία με μεγαλέμπορους της Ροδεσίας. Μάλιστα ο Παττακός είχε εκδώσει διαταγή απαγόρευσης διάθεσης ντόπιου κρέατος για να απορροφηθούν τα εισαγόμενα του Μπαλόπουλου, τα οποία είχαν αρχίσει να σαπίζουν και να βρωμάνε. Στο σκάνδαλο εμπλεκόταν και ο αδελφός του Γεωργίου Παπαδόπουλου, Χαράλαμπος. Μάλιστα ο Μπαλόπουλος ήταν τόσο διαβόητος που είχε μείνει ο όρος “μπαλόσημο” για τις μίζες που εισέπραττε. Έγινε δε σύνθημα στα γήπεδα: Εάν κάποιος ποδοσφαιριστής δεν απέδιδε στο παιχνίδι, η κερκίδα δεν τον φώναζε “παλτό” όπως σήμερα, αλλά “βόδι Αργεντινής” ή “κρέας του Μπαλόπουλου”.

Είχαν βέβαια ξεκινήσει το φαγοπότι με το καλημέρα.

Μία από τις πρώτες αποφάσεις της Χούντας αφορούσε την αύξηση του μισθού του πρωθυπουργού από 23.600 σε 45.000 δραχμές και των υπουργών από 22.400 δραχμές σε 35.000 δραχμές. Θέσπισαν μάλιστα και “εκτός έδρας” της τάξως των 1.000 και 850 δραχμών αντιστοίχως και μετά άρχισαν τις περιοδείες...

Δε τους έφτανε όμως αυτό, ήθελαν και τσάμπα σπίτια. Το 1970 θεσμοθετήθηκε η παροχή κατοικίας για αξιωματικούς που είχαν διαδραματίσει εξέχοντα ρόλο στο πραξικόπημα.

Διήγαγαν φυσικά βίο σκανδαλωδώς πολυτελή. Τα έλεγαν οι ίδιες οι γυναίκες τους. Είναι χαρακτηριστικές οι διηγήσεις της Ντέλλας Ρουφογάλη και της Δέσποινας Παπαδοπούλου για ντόλτσε βίτα στο Παρίσι, τουαλέτες, “πεσκέσια” από όσους ήθελαν μέσω των γυναικών τους να κολακέψουν τους δικτάτορες, φρέσκα ψάρια, χαβιάρι και καβούρια να καταφθάνουν ως δώρα στο σπίτι.

Ψέμα δεύτερο: “Ναι, αλλά η οικονομία πήγαινε καλά”

Η Χούντα προσπάθησε να κρατήσει χαμηλά τον εξωτερικό δανεισμό, αλλά το μόνο που κατάφερε ήταν να υπερτετραπλασιαστεί ο εσωτερικός δανεισμός με την έκδοση ομολόγων και με δημιουργική δημοσιονομική λογιστική.

Οι εργοληπτικές εταιρείες, που αναλάμβαναν κρατικά έργα (και στις οποίες φρόντιζε πάντα να “τρουπώσει” ο γαμπρός του Παττακού) έπαιρναν δάνεια από τράπεζες του εξωτερικού με την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου. Έτσι ο δανεισμός άλλαζε χαρακτήρα και το χρέος χαρακτηριζόταν εσωτερικό. Παρέμενε όμως βαρύς πέλεκυς πάνω από τα κεφάλια των Ελλήνων.

Λαδάς και Ρουφογάλης μοίραζαν θαλασσοδάνεια σε “ημέτερους” και επιβάρυναν τις κρατικές τράπεζες. Το περιοδικό “Ταχυδρόμος” είχε αποκαλύψει το 1974, στην αρχή της Μεταπολίτευσης, έγγραφα του Ρουφογάλη, που ανέφεραν χαριστικά και επισφαλή δάνεια: Στα χορηγηθέντα καταγραφόταν ποσό μεγαλύτερο του 1,5 δισεκατομμυρίου δραχμών και στα υπό έγκριση ποσό μεγαλύτερου του 1,6 δισεκατομμυρίου δραχμών.

Σε κάθε περίπτωση το δημόσιο χρέος υπερδιπλασιάστηκε επι Χούντας. Από 37,8 δισεκατομμύρια δραχμές το 1967 έφτασε τα 87,5 δισεκατομμύρια δραχμές το 1973. Το εμπορικό έλλειμμα πενταπλασιάστηκε. Οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων μειώθηκαν κατά 25%. Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών οκταπλασιάστηκε.

Όσο για την υποτιθέμενη μείωση της ανεργίας αυτή “επετεύχθη” χάρη στο γεγονός ότι μετανάστευσαν500.000 Έλληνες: Όταν φεύγουν οι άνεργοι από τη χώρα προφανώς και υπάρχουν λιγότεροι άνεργοι...

Με δυο λόγια όπως είχε πει ο κάθε άλλο παρά κομμουνιστής Ξενοφών Ζολώτας “η οικονομική πολιτική της δικτατορίας ήταν πολιτική οικονομικής μεγεθύνσεως και όχι οικονομικής αναπτύξεως”. Και είδαμε ποιοι επωφελήθηκαν από την οικονομική μεγέθυνση.

Η Χούντα των Συνταγματαρχών έβαλε τη χώρα στον "πάγο"  ΕΥΡΩΚΙΝΗΣΗ

Ψέμα τρίτο: “Επί Χούντας έφαγε ο κόσμος ψωμάκι”

Τη χουντική νύφη πλήρωναν βέβαια οι φορολογούμενοι πολίτες. Οι δικτάτορες μείωναν κατά τρόπο εξωφρενικό τους φόρους των επιχειρήσεων στην υγεία του φορολογούμενου κορόιδου: Το 1971 οι φοροπαλλαγές των 464 μεγαλύτερων επιχειρήσεων ήταν τριπλάσιες από τους φόρους που είχαν καταβάλει! Κάποιοι έφαγαν όχι απλώς ψωμάκι, αλλά παντεσπάνι- πάντως δεν ήταν ο κοσμάκης που επωφελήθηκε από το επταετές φαγοπότι.

Τα νοικοκυριά σήκωναν το βάρος του 91% των φορολογικών εσόδων. Το55% των φορολογικών εσόδων του κράτους προερχόταν από έμμεσους φόρους, που πάντοτε πλήττουν τους ασθενέστερους, και το 36% από την φορολόγηση των νοικοκυριών. Ντόπιοι και ξένοι μεγαλοκαρχαρίες όχι μόνο έμεναν ανέγγιχτοι, αλλά οι πραξικοπηματίες τους έκαναν όλα τα χατίρια, αφού άλλωστε μαζί λυμαίνονταν τη χώρα.

Επί Χούντας ο πληθωρισμός κάλπαζε. Ο δείκτης τιμών καταναλωτή αυξήθηκε 15,3% από το 1972 στο 1973 και κατά 37,8% την επόμενη χρονιά, και μάλιστα στα είδη πρώτης ανάγκης και την υγεία. Και αυτό ενώ τη δεκαετία του 1960 η Ελλάδα είχε το μικρότερο πληθωρισμό από όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ. Οι πραγματικοί μισθοί μειώθηκαν κατά 4%. Το υποτιθέμενο “οικονομικό θαύμα της Χούντας” δεν ήταν παρά μία προπαγάνδα.

Ψέμα τέταρτο: “Ναι, αλλά έφτιαξαν δρόμους”

Και δρόμους να έφτιαχναν οι δικτάτορες, θα αναιρούσε αυτό τα βασανιστήρια, τις εκτελέσεις, την τρομοκρατία, τον γύψο στο λαιμό του ελληνικού λαού; Η απάντηση για όποιον θέλει να λέγεται όχι μόνο δημοκράτης, αλλά απλά άνθρωπος, είναι αυτονόητη. Για να δούμε όμως τι δρόμους έφτιαξαν και πως.

Όλα τα αυταρχικά καθεστώτα φροντίζουν να κάνουν και μερικά έργα, για να δείξουν ένα υποτιθέμενο κοινωνικό πρόσωπο και επειδή γνωρίζουν πολύ καλά ότι δεν έχουν τη στήριξη του λαού. Καμία φορά όμως οι δρόμοι δε φτιάχνονται καθόλου, αλλά κάποιοι πλουτίζουν ως εκ θαύματος- θα είχαν προσευχηθεί στον προαναφερόμενο ναό του Σωτήρος που δεν κατασκευάστηκε ποτέ φαίνεται...

Το πιο τρανταχτό παράδειγμα είναι η περίπτωση της Εγνατίας, που φυσικά δεν κατασκευάστηκε επί Χουντας. Αυτό δεν εμπόδισε κάποιους να βγάλουν λεφτά όμως.

Ο Αμερικανός “ενδιάμεσος” Ρόμπερτ Μακντόναλντ πήρε αμέσως τη δουλειά χωρίς καμία μελέτη και μπορεί να μην έφτιαξε την Εγνατία, έφτιαξε όμως την τύχη του τσεπώνοντας 4,5 εκατομμύρια ως αμοιβή και περίπου 33 εκατομμύρια δραχμές σε ομόλογα του ελληνικού δημοσίου έναντι των εξόδων του.

Συνήθως αυτό το ψέμα περί δρόμων, πάει πακέτο με το “χάρισαν τα χρέη στους αγρότες” και “αύξησαν τις κοινωνικές δαπάνες”.

Πράγματι η Δικατορία τον πρώτο χρόνο διέγραψε χρέη των αγροτών γιατί όπως είπαμε τα ολοκληρωτικά καθεστώτα πάντα προβαίνουν σε κινήσεις με στόχο να αποκτήσουν το λαϊκό έρεισμα που δεν έχουν ή/και να περιορίσουν τις αντιδράσεις εναντίον τους. Κατάφεραν όμως πέραν όλων των άλλων να διαλύσουν και την αγροτική παραγωγή, να μειώσουν το κατά κεφαλήν αγροτικό εισόδημα, με αποτέλεσμα οι αγρότες να μεταναστεύουν και έτσι η Ελλάδα να μειώσει τις εξαγωγές και να αυξήσει τις εισαγωγές αγροτικών προϊόντων.

Επίσης πράγματι τον πρώτο χρόνο η Χούντα αύξησε τις κοινωνικές δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ. Και μετά άρχισε να τις μειώνει χρόνο με το χρόνο, έτσι όταν κατάρρευσε αυτό το τραγικό ανέκδοτο το ποσοστό των κοινωνικών δαπανών επί του ΑΕΠ είχε πέσει στα επίπεδα του 1965.

Ψέμα πέμπτο: “Ναι, αλλά δεν έκαναν ρουσφέτια”

Συχνά οι ξεδιάντροποι υπερασπιστές της Χούντας, καταγγέλλουν την οικογενειοκρατία, που επί Δικτατορίας δεν υπήρχε, διότι μπορεί να ήταν λίγο φασίστες βρε αδερφέ, αλλά ήταν έντιμοι.

Ας δούμε πόσο έντιμοι ήταν και πόσο δεν βόλευαν τους δικούς τους.

Ο Γεώργιος Παπαδόπουλος διόρισε τον έναν αδελφό του Κωνσταντίνο Παπαδόπουλο στρατιωτικό ακόλουθο, γενικό γραμματέα του υπουργείου Προεδρίας, Περιφερειακό Διοικητή Αττικής αλλά και Υπουργό παρά τω Πρωθυπουργώ, και τον άλλο αδελφό του Χαράλαμπο Παπαδόπουλο γενικό γραμματέα του υπουργείου Δημόσιας Τάξης.

Ο Παττακός ήταν πάλι καλός πεθερός, αφού φρόντισε να αναλάβει ο γαμπρός του Ανδρέας Μεϊντάσης τεχνικά έργα στο δήμο Αθηναίων (όπως το υπόγειο γκαράζ στην Κλαυθμώνος) και μελέτες αξιοποίησης δημοτικών ακινήτων λαμβάνοντας... “ευτελή” ποσά της τάξως του ενός εκατομμυρίου και εκατό χιλιάδων δραχμών!

Νικόλαος Μακαρέζος πάλι διόρισε τον κουνιάδο του Αλέξανδρο Ματθαίου υπουργό Γεωργίας και υπουργό Βορείου Ελλάδος. Ο Ιωάννης Λαδάς διόριζε συγγενείς του στην ΑΣΔΕΝ και το υπουργείο Κοινωνικών Υπηρεσιών.

Ψέμα έκτο: “Ναι, αλλά ήταν πατριώτες”

Πως γίνεται την πατρίδα πάντα να την προδίδουν αυτοί που δηλώνουν με στόμφο τον υποτιθέμενο πατριωτισμό τους;

Προδοσία της πατρίδας είναι εξαρχής η κατάλυση της Δημοκρατίας, οι φυλακίσεις, εκτελέσεις και βασανισμοί Ελλήνων, η αφαίμαξη του δημόσιου ταμείου προς ίδιον όφελος. Αλλά οι πραξικοπηματίες δεν σταμάτησαν εκεί.

Παπαδόπουλος και Ιωαννίδης όχι μόνο διέλυσαν τον ελληνικό στρατό, αλλά -ως αποδεδειγμένα πράκτορες της CIA και πιόνια του Κίσινγκερ- πρόδωσαν την Κύπρο, δίνοντας με το ανόητο πραξικόπημα την αφορμή στην Τουρκία να εισβάλλει στο νησί.

Παρέδωσαν μια χώρα κυριολεκτικά στα συντρίμμια και θυσίασαν τις ζωές χιλιάδων Ελληνοκυπρίων στις προσταγές των ξένων, εξυπηρετώντας τη συνωμοσία κατά του Ελληνισμού. Πέτυχαν αυτό που έγκαιρα είχε προβλέψει, από το 1968, ο Ευάγγελος Αβέρωφ ότι δηλαδή, «δυστυχώς το καθεστώς των συνταγματαρχών θα καταρρεύσει επί των ερειπίων και του αίματος του Ελληνισμού!»

Οι συνταγματάρχες με «αριστοτεχνικό» τρόπο εκτέλεσαν το σχέδιο των Αμερικανών οι οποίοι ήδη από το 1964 μιλούσαν για διχοτόμηση της Κύπρου. Μαζί με τον Γρίβα και την ΕΟΚΑ Β΄ (που χρηματοδοτούνταν από τη CIA) συνωμότησαν για την ανατροπή του Μακάριου με το επιχείρημα περί “κομμουνιστικού κινδύνου”. Το μόνο που τους ενδιέφερε ήταν να κάνουν το χατίρι της CIA, που τόσο άλλωστε τους είχε στηρίξει. Μάλιστα η Χούντα φέρεται να ενημέρωσε απευθείας την Τουρκία πως «όσο είναι ο Γρίβας στο νησί δεν θα χυθεί τουρκικό αίμα». Κατά τον ανταποκριτή του BBC, Λέσλι Φίσερ ο Γρίβας ως αρχηγός της ΕΟΚΑ –Β είχε σταλεί με σκοπό τη δημιουργία ταραχών ώστε να επέμβουν οι συνταγματάρχες και να «αποκαταστήσουν την τάξη». Έτσι και έγινε. Μόνο που αυτό προκάλεσε την τραγωδία.

Πέντε ημέρες μετά το πραξικόπημα της Χούντας, στις 20 Ιουλίου 1974, οι Τούρκοι μπαίνουν στην Κύπρο, αποβιβάζοντας 30.000 στρατιώτες.

Κατά το δεύτερο Αττίλα και ενώ η Δικτατορία είχε καταρρεύσει υπό το βάρος της προδοσίας της Κύπρου, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής διαπίστωσε ότι οι πραξικοπηματίες είχαν αφήσει την Ελλάδα παντελώς γυμνή από στρατιωτικής απόψεως και ανέτοιμη για εμπλοκή με την Τουρκία.

Όπως του εξήγησαν οι αρχηγοί των Ενόπλων Δυνάμεων, ετοιμοκίνητο στην Κρήτη δεν ήταν παρά μόνο ένα σμήνος πολεμικών αεροσκαφών. Για να φτάσουν στην Κύπρο θα έπρεπε να φορτώνουν μόνο δύο αντί για τέσσερις βόμβες. Ακόμη και εάν δεν αναχαιτίζονταν και πετύχαιναν τους στόχους τους, δε θα μπορούσαν να επιστρέψουν στη βάση τους. Τα Φάντομ δεν μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν γιατί δεν είχε ολοκληρωθεί η εκπαίδευση του προσωπικού τους. Τα Μιράζ και τα Κορσέρ δεν είχαν ακόμη φτάσει. Το ΝΑΤΟ και η Μεγάλη Βρετανία ένιπταν τας χείρας τους. Οι πραξικοπηματίες είχαν παραδώσει την Κύπρο και την Ελλάδα χωρίς καμία σκέψη.

Ψέμα έβδομο: “Ναι, αλλά αν δεν μιλούσες, δε σε πείραζε κανείς, μόνο τους κομμουνιστές κυνηγούσαν”

Πόσο αναξιοπρεπής πρέπει να είναι κανείς για να μένει ευχαριστημένος που δεν τον πειράζει ένας δικτάτορας επειδή δεν τολμάει να διαφωνήσει; Πόσο απάνθρωπος μπορεί να είναι για να μην τον πειράζει να διώκονται και να δολοφονούνται άνθρωποι επειδή έχουν διαφορετική πολιτική ιδεολογία από εκείνον;

Πέρα από αυτά τα ερωτήματα με αυτονόητες ελπίζουμε απαντήσεις, η Χούντα δίωξε και βασάνισε απηνώς τους αριστερούς, αλλά όχι μόνο.

Τη νύχτα της 21ης Απριλίου μία από τις πρώτες κινήσεις των πραξικοπηματιών ήταν να συλλάβουν το σύνολο σχεδόν του πολιτικού κόσμου της χώρας, δεξιούς και κεντρώους. Και δε δίστασαν να συλλάβουν και να βασανίσουν δημοκράτες που κάθε άλλο παρά κομμουνιστές ήταν. Αντιστάθηκαν όμως στη Χούντα και το πλήρωσαν.

Ο Τάσος Μήνης είχε φέρει σε πολύ δυσκολη θέση τη Χουντα ως αξιωματικός και ήρωας του Ελ Αλαμέιν. Αυτό δε τον γλύτωσε φυσικά από τα βασανιστήρια. Αυτός ο πραγματικός πατριώτης δεν άνοιξε το στόμα του στη φυλακή, αλλά μιλήσε στη δίκη, καταπέλτης κατά των προδοτών της πατρίδας και της Δημοκρατίας:

“Ως αξιωματικός ορκίστηκα να τηρώ το Σύνταγμα. Και το τελευταίο άρθρο του Συντάγματος λέει ότι η τήρηση του Συντάγματος επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων. Θεώρησα σωστό να τηρήσω τον όρκο μου”.

Ο Σπύρος Μουστακλής είχε αγωνιστεί στην Εθνική Αντίσταση με την οργάνωση ΕΟΕΑ-ΕΔΕΣ του καθόλου κομμουνιστή Ναπολέοντα Ζέρβα, με την οποία και έλαβε μέρος σε πολλές μάχες. Το 1948-49 ως αξιωματικός πεζικού συμμετείχε σε μάχες εμφυλιου πολέμου, ενώ το 1952-53 πολέμησε στην Κορέα. Παρασημοφορήθηκε πολλές φορές για τη δράση του. Συνελήφθη για τη συμμετοχή του στο Κίνημα του Ναυτικού, βασανίστηκε και έμεινε ανάπηρος μέχρι το τέλος της ζωής του.

Αριστεροί και μη, όσοι αντιστάθηκαν στη Χούντα υπέστησαν φρικαλέα βασανιστήρια. Το News 24/7 δημοσίευσε πέρυσι ένα συγκλονιστικό ντοκουμέντο: Την καταγραφή των βασανιστηριών που υπέστη στο κολαστήριο της ΕΑΤ- ΕΣΑ ο παιδίατρος Στέφανος Παντελάκης.

“Ενώ με έβριζαν με τις χυδαιότερες εκφράσεις και με κορόιδευαν μου έβγαλαν το σακάκι, με ξάπλωσαν ανάσκελα στο μπάγκο, μου κατέβασαν παντελόνι και σώβρακο, με έδεσαν σφιχτά πόδια χέρια σώμα με ένα σφικτό σχοινί και μου έβαλαν μια πετσέτα στο στόμα για να μην βλέπω. Τώρα όλοι γελούσαν, έλεγαν πώς είμαι πούστης ξεφτιλισμένος και ξεκολιάρης. [...] Μου είπανε ότι είχα άλλα 5 λεπτά για να μιλήσω πριν αρχίσει η περιποίηση. Και επειδή δεν μιλούσα άρχισα ξαφνικά να αισθάνομαι ένα αιχμηρό αντικείμενο να γδέρνει το κάτω μέρος της κοιλιάς. Και σε λίγο με ένα παράγγελμα που έδωσε κάποιος μπήκε το μηχάνημα μπρος και άρχισαν να αισθάνομαι κάτι τρομακτικούς πόνους. Νόμιζα ότι μου ξέσχισαν το κρέας, τιναζόμουν ολόκληρος. Αυτό όλο και γινόταν πιο δυνατό, το πήγαιναν σε όλο το υπογάστριο και τα γεννητικά όργανα. Ούρλιαζα από τους πόνους. Νόμιζα ότι μου έκοβαν τα γεννητικά μου όργανα”.

“Επειδή φώναζα μου δίνανε κτύπους στο κεφάλι και προσπαθούσαν να μου κρατήσουν το στόμα μου κλειστό εγώ όμως εσπαρταρούσα με τέτοια δύναμη που το αριστερό μου χέρι λύθηκε από το σχοινί και προσπαθούσα να αμυνθώ. Τότε το έπιασαν και με μοχλό την πλάτη του πάγκου το πίεζαν λυσσασμένοι, νόμιζα ότι θα το σπάσουν, παρ’ όλα αυτά το χειρότερο ήταν κάθε φορά που το αιχμηρό αντικείμενο περιφερόταν στην κοιλιά μου”.

Αυτή ήταν η Χούντα, που κάποιοι τολμούν να προσπαθούν να ξεπλύνουν.

news247.gr