Ο «Δεν δεχόμαστε εντολές απ’ τους γιατρούς» δήλωσε: «Δεν ευθύνεται η κυβέρνηση» αλλά «ο κόσμος που δεν εμβολιάζεται»

 

Ο «Δεν δεχόμαστε εντολές απ’ τους γιατρούς – Εμείς αποφασίζουμε», Άδωνις Γεωργιάδης, υπουργός Ανάπτυξης,  χωρίς ντροπή (δεν ντρέπονται οι «άριστοι» του Μητσοτάκη), δήλωσε για την εξέλιξη της πανδημίας στην Ελλάδα:   «Δεν ευθύνεται η κυβέρνηση». Και ποιος ευθύνεται ρωτήθηκε. Ποια ήταν η απάντηση; «Ο κόσμος που δεν εμβολιάζεται».

 

Αυτά τα είπε την ώρα που η χώρα έχει τραγικό ρεκόρ κρουσμάτων (6700) σε ένα 24ωρο και ξεπέρασε τους 16 χιλιάδες νεκρούς από την αρχή της πανδημίας.

 

Αυτά τα είπε ενώ η «άριστη» κυβέρνηση έχει τις παρακάτω εγκληματικές ευθύνες:

 

– Ούτε λόγος για ένα πειστικό εμβολιαστικό πρόγραμμα στηριγμένο στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Η ανάγκη στέλεχωσης της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, η προσωποποιημένη ενημέρωση και τα ουσιαστικά μέτρα πρόληψης και προστασίας είναι πεδία τα οποία η κυβέρνηση αρνείται και να συζητήσει.

 

– Άρνηση για μόνιμες προσλήψεις στα δημόσια νοσοκομεία και ενίσχυση με την απαραίτητη υλικοτεχνική υποδομή, ώστε να αντιμετωπιστεί και η πανδημία αλλά και όλες οι άλλες ανάγκες των ασθενών, οι οποίες προφανώς και δεν έχουν σταματήσει.

 

– Μέτρα – πυροτεχνήματα (ακόμα και παράλογα) και επικοινωνιακή κυβερνητική πολιτική με πελατειακή λογική (στις εκκλησίες δεν κολλάει...).

 

– Τα (μη) μέτρα για τα σχολεία ακόμα και με συγχωνεύσεις τμημάτων, ενώ θα έπρεπε να μειωθούν οι μαθητές ανά τάξη.

 

– Οι μειώσεις στην πληρότητα των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, τα οποία ποτέ δεν αντιμετώπισε ως εστίες μετάδοσης.

 

– Καμία σκέψη για επίταξη του ιδιωτικού τομέα υγείας αλλά αντίθετα «χρύσωμα» των ιδιωτικών κλινικών με εκατομμύρια ευρώ.

 

Οι δηλώσεις του «Δεν δεχόμαστε εντολές απ’ τους γιατρούς – Εμείς αποφασίζουμε»... 

πηγή

   

«Πολυτέλεια» για τον υπουργό Σκέρτσο η ενίσχυση του δημόσιου συστήματος Υγείας

 

Για τον υπουργό Επικρατείας, Άκη Σκέρτσο, η ενίσχυση του δημόσιου συστήματος Υγείας είναι πολυτέλεια. Αυτή, προφανώς, είναι συνολική αντίληψη της κυβέρνησης την οποία απλά ο κύριος Σκέρτσος περιέγραψε, χωρίς να έχει πρόβλημα να χρησιμοποιήσει ορισμένες λέξεις.

 

Δήλωσε κυνικά ο εκλεκτός υπουργός του Κυριάκου Μητσοτάκη, στον ΣΚΑΪ: «Το σύστημα υγείας και προ πανδημίας ζοριζόταν, πιεζόταν τους χειμερινούς μήνες (…) Θα πιεσθεί και φέτος, το γνωρίζουμε, και γνωρίζουμε ποιες είναι οι δυνατότητές του. Έχουμε κάνει τα πάντα για να αυξήσουμε τη δυναμικότητα, έχουμε διπλασιάσει τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας, έχουμε προσθέσει 12.000 έκτακτο προσωπικό στο σύστημα υγείας, δεν μπορούμε μέσα σε ένα χρόνο – και δεν υπάρχει και λόγος – να δημιουργήσουμε ένα πολυτελές σύστημα υγείας, το οποίο μετά την πάροδο της πανδημίας θα εκλείψει ο λόγος να έχουμε πάρα πολλές ΜΕΘ».

 

Πέρα από το γεγονός ότι τα νούμερα περί ΜΕΘ δεν βγαίνουν (σύμφωνα και με τους υγειονομικούς) ο κύριος Σκέρτσος ομολογεί ότι μιλάμε για προσλήψεις έκτακτου προσωπικού (κι εδώ τα νούμερα αμφισβητούνται, δηλαδή κατά πόσο βρίσκονται ακόμα στα νοσοκομεία όλοι οι παραπάνω υγειονομικοί). Επιπλέον, ο κύριος Σκέρτσος, προφανώς και θεωρεί «πολυτέλεια» και τις μόνιμες προσλήψεις στα δημόσια νοσοκομεία.

 

Η αλήθεια, είναι, πως από την πλευρά του έχει τα δίκια του. Όταν η κυβέρνηση πριν την πανδημία είχε μια πολιτική εμπορευματοποίησης και ιδιωτικοποίησης του δημόσιου συστήματος Υγείας, κάτι το οποίο και προφανώς δεν έχει εγκαταλείψει, λογικό είναι να θεωρεί «πολυτέλεια» ένα σύστημα που καλύπτει τις λαϊκές ανάγκες. Επόμενο να εκτιμά πως, μετά την πανδημία, η ενίσχυση της δημόσιας Υγείας είναι… πεταμένα λεφτά.

 

Ο ΣΕΒαστός κύριος Σκέτσος, άλλωστε, πρώην γενικός διευθυντής του ΣΕΒ, συμφωνεί απόλυτα με «πολυτέλειες» όπως είναι τα κυβερνητικά δώρα σε καναλάρχες, σε κλινικάρχες (για τη δήθεν επίταξη με το αζημίωτο), σε εργολάβους – διοδιούχους (για τη «χασούρα» κερδών τους από την πολλαπλή εκμετάλλευση των εθνικών οδών).

 

Ναι, είναι λογικό, να μην έχουμε την ίδια αντίληψη περί «πολυτέλειας» με τον κύριο Σκέρτσο. 

πηγή

 

"Όχι" σε lockdown και καλή μας τύχη

 

Η κυβέρνηση δεν έκανε κανένα λάθος, οι πολίτες έχουν την ατομική τους ευθύνη, τα μέτρα τηρήθηκαν και για κάποιον ακατανόητο λόγο τα κρούσματα ανεβαίνουν, οι ΜΕΘ γεμίζουν και δεκάδες άνθρωποι πεθαίνουν κάθε μέρα από κορονοϊό.

 

γράφει ο Μάνος Χωριανόπουλος

 

Μπορεί ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης, μέσα σε λίγες μέρες να προκάλεσε δυο φορές αντιδράσεις αναφερόμενος στη νέα έξαρση του κορονοϊού στην Ελλάδα, ωστόσο και οι δυο παρεμβάσεις του ήταν εξόχως διαφωτιστικές για το πώς διαχειρίζεται η κυβέρνηση την πανδημία.

 

 

Ο κ. Γεωργιάδης είχε δηλώσει αναφερόμενος στους ανεμβολίαστους ότι "κουράστηκε και μη σώσουν και εμβολιαστούν".

 

Χθες απέκλεισε το ενδεχόμενο νέου lockdown, ακόμα και "αν τα κρούσματα φτάσουν τα 10.000" και συνέχισε λέγοντας "Η ζωή μας θα πρέπει να προσαρμοστεί στη ζωή που θα ζούμε σε έναν πλανήτη με τον covid άρα όπως έχουμε κάθε χρόνο γρίπες, όπως έχουμε πνευμονίες θα έχουμε και covid. Μην μετράμε πια τα κρούσματα".

  

Είπε μάλιστα ότι η κυβέρνηση δεν έχει καμία ευθύνη για τις τραγικές εξελίξεις στο μέτωπο του κορονοϊού, ευθύνη την οποία φέρουν κυρίως οι ανεμβολίαστοι.

 

Άλλωστε τα αμφίβολης αποτελεσματικότητας μέτρα που ανακοινώθηκαν, λίγες ώρες μετά την τοποθέτησή του, είχαν ως στόχο τους ανεμβολίαστους, ώστε να πιεστούν να εμβολιαστούν.

 

Το θέμα του πώς διαχειρίστηκε η κυβέρνηση τους εμβολιασμούς, έχει υπεραναλυθεί. Είναι γεγονός όμως ότι απέτυχε στους στόχους που είχε θέσει.

 

Είναι επίσης γεγονός ότι όσοι αυτή τη στιγμή παραμένουν ανεμβολίαστοι φέρουν ευθύνη και οι ίδιοι απέναντι στον εαυτό τους και τους συνανθρώπους τους.

 

Αυτοί μετά από δυο χρόνια, δύσκολα θα πειστούν να εμβολιαστούν και όμως τα μέτρα στοχεύουν σε αυτούς, εξαιρώντας φυσικά την εκκλησία, διότι η δεξιά του κυρίου ρίχνει πολλές ψήφους στην κάλπη.

 

Με τα κρούσματα να σπάνε κάθε μέρα ρεκόρ και τα νοσοκομεία (που τώρα ξαναθυμήθηκαν να τα ενισχύσουν), να "γονατίζουν", είναι προφανές ότι η κυβέρνηση θα έπρεπε ήδη να μελετούσε οριζόντια μέτρα.

 

Όχι μόνο δεν το κάνει, αλλά επιμένει ότι "δεν θα κλείσουμε" για κανένα λόγο.

 

Το ερώτημα είναι πόσα κρούσματα, πόσοι διασωληνωμένοι και πόσοι νεκροί θα χρειαστούν για να αλλάξει αυτό.

 

Διότι το "δεν θα κλείσουμε για κανένα λόγο", δεν είναι επιστημονική τοποθέτηση. Είναι ένα αφήγημα. Ένα αφήγημα πίσω από την εικόνα μιας δήθεν επιτυχημένης διαχείρισης.

 

Θα μπορούσαν να είναι καλύτερα τα πράγματα και το αφήγημα να μην ήταν άλλο ένα παραμύθι; Φυσικά και θα μπορούσαν.

 

Αν η κυβέρνηση είχε συνοδεύσει την χαλάρωση των μέτρων με πραγματικούς ελέγχους, για όσα μέτρα παρέμεναν σε ισχύ.

 

Εδώ και μήνες έχει δοθεί σε όλη τη χώρα το μήνυμα ότι ο κορονοϊός τελείωσε. Μάσκες πουθενά, έλεγχοι για γέλια και αριθμοί εμβολιασμών διαρκώς μειούμενοι.

 

Τα αποτελέσματα τα βλέπουμε και οι αριθμητικές συγκρίσεις με τα στοιχεία ένα χρόνο πριν (1152 κρούσματα, 7 νεκροί, 153 διασωληνωμένοι) αποδεικνύουν την αποτυχία των κυβερνητικών χειρισμών.

 

Ίσως για αυτό ο κ. Γεωργιάδης δεν βρίσκει πια νόημα στη μέτρηση κρουσμάτων. Θα μπορούσαμε να καταργήσουμε κάθε μέτρηση και κάθε σύγκριση.

 

Έτσι θα μείνει μόνο το αφήγημα: η κυβέρνηση δεν έκανε κανένα λάθος, οι πολίτες έχουν την ατομική τους ευθύνη, τα νοσοκομεία έχουν ενισχυθεί όσο ποτέ και για κάποιον ακατανόητο λόγο τα κρούσματα ανεβαίνουν, οι ΜΕΘ γεμίζουν και πρέπει να αντιμετωπίζουμε τον θάνατο δεκάδων συνανθρώπων μας κάθε μέρα, ως κάτι συνηθισμένο.

Συνειδητή, δεξιά επιλογή η υποβάθμιση των Τουριστικών Σπουδών

 

γράφει η Κατέ Καζάντη  

 

Είναι, βέβαια, παγκοίνως γνωστά τα αισθήματα που τρέφει η κυβέρνηση για τα δημόσια αγαθά όπως παγκοίνως γνωστά είναι και τα αισθήματα εκτίμησης που τρέφει για τους από κάτω, τα στρώματα εκείνα δηλαδή που παραμένουν εξαρτημένα από το μισθό και την εργασία τους. Και είναι επίσης γνωστός ο τρόπος που αντιλαμβάνεται την κοινωνική διαστρωμάτωση και τις ανισότητες όπως και η επιθυμία της να τις άρει ή να τις διατηρήσει -βλέπε υδραυλικός από το Περιστέρι.

 

Σ’ αυτό το ιδεολογικό πλαίσιο και εμφορούμενη από τα αντίστοιχα αισθήματα, το βαρύ πυροβολικό της κυβέρνησης, η υπ. Παιδείας κ. Κεραμέως, νομοθέτησε και νομοθετεί τα ακροφιλελεύθερα πονήματά της, παροιμιώδη για τον αντιλαϊκό τους χαρακτήρα -εξομοίωση των ΙΕΚ με τα ΑΕΙ σε συνδυασμό με τον κόφτη στις βάσεις, αύξηση των μαθητών στα τμήματα στα σχολεία, εν μέσω κορονοϊού κ.ο.κ. Η άοκνη προσπάθεια υπονόμευσης της δημόσιας και δωρεάν παιδείας έχει, εννοείται, να κάνει με τη φυσικοποίηση της κοινωνίας: πρόσβαση σε “καλές” σπουδές δεν χρειάζονται τα φτωχόπαιδα, μην ξεμείνουμε κι από εργατικά χέρια.

 

Έτσι, λοιπόν, ακόμα κι εκεί που θα ‘λεγες πως εκείνοι/ες που διατείνονται πως κόπτονται για την ανάπτυξη και έχουν σε βαθιά υπόληψη τους κάθε λογής “μανατζαραίους”, θα νοιάζονταν τουλάχιστον για τη λεγόμενη βαριά ελληνική βιομηχανία και θα ‘φτιαχναν στελέχη να την πριμοδοτήσουν, ολιγωρούν θεαματικά: τις δύο σχολές Τουριστικών Επαγγελμάτων, τις ΑΣΤΕ Ρόδου και Αγίου Νικολάου, εμμένουν να τις υποβαθμίζουν. Οι διατάξεις που θα αναβάθμιζαν τα πτυχία των φοιτητών στο 6ο επίπεδο του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων (πτυχίο 1ου κύκλου σπουδών) δεν έχουν ακόμα προωθηθεί. Οι σχολές παραμένουν αδιαβάθμητες την ώρα μάλιστα που κατοχυρώνονται πτυχία και επαγγελματικά δικαιώματα για τους απόφοιτους των ΙΕΚ και των πάσης φύσεως κολεγίων, στους οποίους δίνεται η δυνατότητα πρόσβασης στα Ελληνικά Πανεπιστήμια.

 

Οι συναρμόδιοι υπουργοί, Κεραμέως και Κικίλιας, κωφεύουν, εννοείται, στις διαμαρτυρίες των καθηγητών (επιστολή, 22/10/21). Και ενώ οι φοιτητές που εισήχθησαν πέρσι νόμιζαν πως θα αποφοιτούσαν από πανεπιστημιακή σχολή, πλανήθηκαν πλάνην οικτράν. “Το νέο πρόγραμμα σπουδών τετραετούς φοίτησης (20071/30.12.2020 Κ.Υ.Α. ΦΕΚ 5824/τ.Β’ 30.12.2020) θα εφαρμοσθεί, σύμφωνα με νέα απόφαση, αποκλειστικά από τους νεοεισακτέους, Α/ετείς σπουδαστές του ακαδημαϊκού έτους 2021-2022, ενώ τα λοιπά έτη, Β΄ και Γ΄, θα ακολουθήσουν το προηγούμενο πρόγραμμα σπουδών, ήτοι των 7 εξαμήνων”, ανακοινώθηκε αίφνης. Ποιο πανεπιστήμιο, ποια μεταπτυχιακά έπειτα; Τούτα τα προνόμια μένουν μοναχά για τις επιχειρήσεις που έχουν οι σχολάρχες. Οι λοιποί/ες γίνονται έρμαια των βουλών της όλως διόλου αμφισβητούμενης “ιδιωτικής πρωτοβουλίας”, καλύτερης φίλης της κυβέρνησης. Για δυο χρονάκια ακόμα, τούτοι θα θριαμβεύουν. Για το “μετά”, υπάρχει χρόνος να το διαμορφώσουν αναλόγως.

 

Με τούτα και με κείνα, βολεύεται επίσης και ο έτερος Καππαδόκης: η ερίτιμος εργοδοσία, οι (μεγαλο)ξενοδόχοι. Εκείνοι που θρυλείται πως η διαβόητη τρόικα έκοβε κι έραβε την τότε εργατική νομοθεσία κατά παραγγελία του συνδέσμου τους (ΣΕΤΕ), εκείνοι που θα παίρνουν 16χρονα στη δούλεψή τους (πρόσφατη η νομοθετική ρύθμιση), εκείνοι που απεύχονται το ενδεχόμενο να βρεθούν με εργαζόμενους με υψηλή κοινωνική και ταξική συνείδηση, όπως αυτή μπορεί να διαμορφωθεί στα δημόσια πανεπιστήμια, συνθήκη που αποκλείεται να διαμορφωθεί στα ιδιωτικά. Και αφού τα πτυχία τουριστικών σπουδών της εγχώριας και εξωχώριας ιδιωτείας, θεωρούνται τυπικώς μάλλον ανώτερα, εκεί θα δίνονται οι “καλές δουλειές”.

 

Η δουλίτσα της διασύνδεσης εκπαίδευσης και αγοράς εργασίας ολοκληρώνεται με τον αναίσχυντο εκείνο τρόπο που ταιριάζει γάντι σε μια τέτοιας κοπής δεξιάς κυβέρνησης, όπως αυτή του Κυριάκου Μητσοτάκη.

 

Σαν σήμερα στις 2/11/1911 γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης ένας από τους σπουδαιότερους ποιητές μας, ο Οδυσσέας Ελύτης.!

 

Έλληνας ποιητής και ζωγράφος. Ο Οδυσσέας Ελύτης υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους ποιητές μας, που τιμήθηκε με βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1979. Αποτέλεσε ένα από τα επίλεκτα μέλη της λεγόμενης «γενιάς του τριάντα» στον χώρο της καλλιτεχνικής δημιουργίας.

 

Ο Οδυσσέας Αλεπουδέλης, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα γεννήθηκε στις 2 Νοεμβρίου 1911 στο Ηράκλειο της Κρήτης. Ήταν ο μικρότερος από τα έξι παιδιά του Λέσβιου επιχειρηματία Παναγιώτη Αλεπουδέλη και της συμπατριώτισσάς του Μαρίας Βρανά. Ο πατέρας του εγκαταστάθηκε το 1895 στο Ηράκλειο, όπου ίδρυσε εργοστάσιο σαπωνοποιίας και πυρηνελουργίας, και δύο χρόνια αργότερα παντρεύτηκε τη μητέρα του.

 

 

Με την έκρηξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου το 1914, ο Παναγιώτης Αλεπουδέλης μεταφέρει την επιχειρηματική του δραστηριότητα στην Αθήνα και εγκαθίσταται με την οικογένειά του στην οδό Σόλωνος 98α. Σε ηλικία έξι ετών ο Οδυσσέας εγγράφεται στο ιδιωτικό Λύκειο Μακρή, που βρισκόταν τότε στην οδό Ιπποκράτους. Το 1918 πεθαίνει η μεγαλύτερη αδελφή του Μυρσίνη, σε μόλις ηλικία 20 ετών. Το 1923, ένα έτος μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, η οικογένεια Αλεπουδέλη ταξιδεύει στο εξωτερικό (Ιταλία, Ελβετία, Γερμανία, Γιουγκοσλαβία). Το 1924 θα γνωρίσει στη Λωζάνη τον Ελευθέριο Βενιζέλο, που αποτελούσε το πολιτικό ίνδαλμα της οικογένειάς του.

 

Το φθινόπωρο του 1924 μετεγγράφεται στο Γ' Γυμνάσιο Αρρένων Αθηνών και τον επόμενο χρόνο χάνει τον πατέρα του. Σ’ αυτή την περίοδο των μαθητικών του χρόνων εκδηλώνονται τα πρώτα πνευματικά του ενδιαφέροντα. Συνεργάζεται με το περιοδικό Διάπλασις των Παίδων, διαβάζει ελληνική και γαλλική λογοτεχνία και το 1927 έρχεται σε επαφή με την ποίηση του Καβάφη. Το 1928 παίρνει το απολυτήριο του τότε Γυμνασίου και γνωρίζει την ποίηση του Κώστα Καρυωτάκη. Όλα αυτά τα χρόνια ο Οδυσσέας επισκεπτόταν σχεδόν κάθε καλοκαίρι κάποιο από τα νησιά του Αιγαίου, γεγονός που θα επηρεάσει το λυρικό υπόστρωμα της ποίησής του.

 

 

Το 1929 αποτελεί καθοριστικό έτος για την ποιητική του διαδρομή. Ανακαλύπτει τον σουρεαλισμό και διαβάζει Λόρκα και Ελιάρ. Γράφει τα πρώτα του ποιήματα και τα στέλνει με ψευδώνυμο σε περιοδικά. Το 1930 εγγράφεται στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και η οικογένειά του μετακομίζει στην οδό Μοσχονησίων 146 (Πλατεία Αμερικής). Το 1933 γίνεται μέλος της Ιδεοκρατικής Φιλοσοφικής Ομάδας του Πανεπιστημίου και συμμετέχει σε εκδηλώσεις και συζητήσεις με τους Ιωάννη Συκουτρή, Ιωάννη Θεοδωρακόπουλο, Παναγιώτη Κανελλόπουλο και Κωνσταντίνο Τσάτσο.

 

 

Το 1935 θα γνωρίσει τον ποιητή και ψυχαναλυτή Ανδρέα Εμπειρίκο, που θα επηρεάσει καθοριστικά την ποίησή του, όπως και τη λαϊκή ζωγραφική του Θεόφιλου, η οποία θα ασκήσει σημαντική επίδραση στον εικονιστικό προσανατολισμό της ποίησής του. Τον ίδιο χρόνο, ο φίλος και ομότεχνός του Γιώργος Σαραντάρης τον φέρνει σε επαφή με τη λογοτεχνική συντροφιά, που εξέδιδε το πρωτοποριακό περιοδικό Νέα Γράμματα. Την αποτελούσαν, μεταξύ άλλων, οι Γιώργος Σεφέρης, Γιώργος Θεοτοκάς, Γιώργος Κατσίμπαλης και Ανδρέας Καραντώνης. Στα Νέα Γράμματα θα δημοσιευτεί το πρώτο του δόκιμο ποίημα με τίτλο Του Αγαίου, με την υπογραφή: Ελύτης.

 

Το 1936 γνωρίζεται με τον ποιητή Νίκο Γκάτσο και από τότε θα τους συνδέσει μια μακρόχρονη και στενή φιλία. Στην παρέα τους εντάσσονται οι ζωγράφοι Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας και Γιάννης Μόραλης, καθώς και ο ποιητής Νίκος Καρύδης, δημιουργός του εκδοτικού οίκου Ίκαρος, ο οποίος θα εκδώσει τα περισσότερα από τα βιβλία του Ελύτη. Τον ίδιο χρόνο θα διακόψει τις σπουδές του στη Νομική και θα στρατευθεί. Θα απολυθεί ως έφεδρος αξιωματικός το 1938.

 

Ο Οδ. Ελύτης παραλαμβάνει το Νόμπελ

 

Τον Δεκέμβριο του 1939, όταν ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος έχει ξεσπάσει, θα εκδώσει σε 300 αντίτυπα την πρώτη ποιητική συλλογή του με τίτλο Προσανατολισμοί, μια φωτεινή αχτίδα μέσα «στη συννεφιά του κόσμου». Το 1940 η οικογένεια Αλεπουδέλη μετακομίζει στην οδό Ιθάκης 31 και την ίδια χρονιά ο Σάμουελ Μπο-Μποβί μεταφράζει τα πρώτα ποιήματα του Ελύτη στα γαλλικά.

Με την έκρηξη του ελληνοϊταλικού πολέμου (28 Οκτωβρίου 1940) επιστρατεύεται ως ανθυπολοχαγός και ο παγωμένος χειμώνας του '40, τον βρίσκει στην πρώτη γραμμή του πυρός. Στις 13 Δεκεμβρίου 1940 προωθείται με το λόχο του εντός του αλβανικού εδάφους. Στις αρχές του 1941 παθαίνει κοιλιακό τύφο και μεταφέρεται ετοιμοθάνατος στο νοσοκομείο των Ιωαννίνων. Γλυτώνει τον θάνατο ως εκ θαύματος και μεταφέρεται στην Αθήνα. Η μακριά του ανάρρωση συμπίπτει με την εισβολή των Γερμανών στην Ελλάδα και την επακολουθήσασα Κατοχή.

 

Το 1943 κυκλοφορεί τη δεύτερη ποιητική του συλλογή Ήλιος ο Πρώτος μαζί με τις παραλλαγές πάνω σε μιαν αχτίδα, μια αλληγορική αντίσταση μέσα στην Κατοχή, καμουφλαρισμένη σε μια υπερρεαλιστική φόρμα, όπως η Αμοργός του Γκάτσου και ο Μπολιβάρ του Εγγονόπουλου, που κυκλοφορούν την ίδια χρονιά.

 

Το 1945 συνεργάζεται με το υπερρεαλιστικό περιοδικό Τετράδιο. Δημοσιεύει μεταφράσεις ποιημάτων του Λόρκα κι ένα δικό του έργο, την ελεγεία Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας. Την ίδια χρονιά, με εισήγηση του Γιώργου Σεφέρη, τοποθετείται διευθυντής προγράμματος του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας (ΕΙΡ), θέση από την οποία παραιτείται μετά από λίγο. Την περίοδο αυτή ασχολείται με τη ζωγραφική, που ήταν μια παλιά του απασχόληση, συμπληρωματική της ποίησης του.

 

Το 1948 φεύγει από την Ελλάδα, που δοκιμάζεται από τον Εμφύλιο Πόλεμο, για την Ελβετία και από εκεί στο Παρίσι, όπου εγκαθίσταται. Εκεί γνωρίζεται με την πρωτοπορία της γαλλικής διανόησης (Μπρετόν, Ελιάρ, Τζαρά, Καμί) και έρχεται σε επαφή με εικαστικούς καλλιτέχνες, όπως οι Πικάσο, Ματίς, Σαγκάλ και Τζιακομέτι. Το 1950 επισκέπτεται την Ισπανία και στο τέλος του ίδιου χρόνου εγκαθίσταται στο Λονδίνο, όπου συνεργάζεται με το BBC.

 

Το 1952 επιστρέφει στην Ελλάδα και τον επόμενο χρόνο επανακάμπτει στο ΕΙΡ ως διευθυντής προγράμματος, θέση που θα κρατήσει για ένα μονάχα χρόνο. Το 1959 κυκλοφορεί το Άξιον Εστί, μια κορυφαία στιγμή της ελληνικής λογοτεχνίας. Ο ποιητής καταδύεται στις ρίζες του ελληνικού μύθου και αντλεί υλικό και μορφές, εικόνες και ήχους, επιτυγχάνοντας μια δραματική σύνθεση, στην οποία το λυρικό «εγώ» ταυτίζεται με το επικό «εμείς» και η σύγχρονη γραφή συνδυάζεται με μια περιουσία, αρχαία βυζαντινή και νεώτερη. Το έργο αυτό του Ελύτη θα γνωρίσει πλατιά αναγνώριση και θα γίνει «κτήμα του Λαού», όταν θα μελοποιηθεί από τον Μίκη Θεοδωράκη το 1964.

 

Το 1967 το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου τον βρίσκει να μεταφράζει αποσπάσματα της Σαπφούς, στη νέα του κατοικία επί της οδού Σκουφά 23. Το 1969 φεύγει για δεύτερη φορά από την Ελλάδα και εγκαθίσταται στο Παρίσι, όπου θα παραμείνει έως το 1971, οπότε επιστρέφει οριστικά στην Ελλάδα. Μετά την πτώση της δικτατορίας, διορίζεται πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ε.Ι.Ρ.Τ. και μέλος για δεύτερη φορά του Διοικητικού Συμβουλίου του Εθνικού Θεάτρου (1974 - 1977). Παρά την πρόταση της Νέας Δημοκρατίας να συμπεριληφθεί στο ψηφοδέλτιο των βουλευτών Επικρατείας, ο Ελύτης αρνείται, παραμένοντας πιστός στην αρχή του να μην αναμιγνύεται ενεργά στην πολιτική πρακτική. Το 1977 αρνείται, επίσης, την αναγόρευσή του ως Ακαδημαϊκού.

 

Το 1979 έρχεται η μεγάλη στιγμή για τον ποιητή. Στις 18 Οκτωβρίου η Σουηδική Ακαδημία ανακοινώνει ότι θα του απονεμηθεί το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας «για την ποίησή του, που με βάθρο την ελληνική παράδοση περιγράφει με αισθητική δύναμη και υψηλή πνευματική διακριτικότητα, τον αγώνα του σύγχρονου ανθρώπου για την ελευθερία και τη δημιουργία». Στην ανακοίνωση της Σουηδικής Ακαδημίας επισημαίνεται ότι το Άξιον Εστί αποτελεί ένα από τα αριστουργήματα της ποίησης του 20ου αιώνα. Ο Ελύτης παρέστη στην καθιερωμένη τελετή απονομής στις 10 Δεκεμβρίου 1979 στη Στοκχόλμη, παραλαμβάνοντας το βραβείο από τον βασιλιά της Σουηδίας Κάρολο Γουσταύο και γνωρίζοντας παγκόσμια δημοσιότητα.

 

Τα επόμενα χρόνια θα είναι αρκούντως δημιουργικά για τον Ελύτη, με σημαντικές εκδόσεις έργων του στην ποίηση, το δοκίμιο και τη μετάφραση. Οι διακρίσεις και οι τιμές για το έργο του, εντός και εκτός της Ελλάδας, θα συνεχιστούν και θα ενταθούν. Ο Οδυσσέας Αλεπουδέλης θα φύγει από τη ζωή στις 18 Μαρτίου 1996, σε ηλικία 85 ετών.

 

Ο Οδυσσέας Ελύτης αποτέλεσε έναν από τους τελευταίους εκπροσώπους της λογοτεχνικής γενιάς του τριάντα, ένα από τα χαρακτηριστικά της οποίας υπήρξε το ιδεολογικό δίλημμα ανάμεσα στην ελληνική παράδοση και τον ευρωπαϊκό μοντερνισμό. Ο ίδιος ο Ελύτης χαρακτήριζε τη δική του θέση στη γενιά αυτή ως παράξενη, σημειώνοντας χαρακτηριστικά: «από το ένα μέρος ήμουνα ο στερνός μιας γενιάς, που έσκυβε στις πηγές μιας ελληνικότητας, κι απ' την άλλη ήμουν ο πρώτος μιας άλλης που δέχονταν τις επαναστατικές θεωρίες ενός μοντέρνου κινήματος».

 

Εργογραφία

Ποιητικές συλλογές

Προσανατολισμοί («Πυρσός», 1939)

Ήλιος ο Πρώτος μαζί με τις παραλλαγές πάνω σε μιαν αχτίδα ( «Γλάρος», 1943)

Το Άξιον Εστί («Ίκαρος», 1959)

Έξι και μία τύψεις για τον ουρανό («Ίκαρος», 1960)

Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας («Ίκαρος», 1962)

Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας («Ίκαρος», 1971)

Το Φωτόδεντρο και η Δέκατη Τέταρτη Ομορφιά («Ίκαρος», 1971)

Το Μονόγραμμα («Ίκαρος», 1972)

Τα Ρω του Έρωτα («Αστερίας», 1972)

Τα Ετεροθαλή («Ίκαρος», 1974)

Μαρία Νεφέλη («Ίκαρος», 1978)

Τρία ποιήματα με σημαία ευκαιρίας («Ίκαρος», 1982)

Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου («Ύψιλον», 1984)

Ο μικρός ναυτίλος («Ίκαρος», 1985)

Τα ελεγεία της Οξώπετρας («Ίκαρος», 1991)

Δυτικά της λύπης («Ίκαρος», 1995)

Εκ του πλησίον («Ίκαρος», 1998)

Δοκίμια

Η αληθινή φυσιογνωμία και η λυρική τόλμη του Ανδρέα Κάλβου («Νέα Εστία», 1946)

Ο ζωγράφος Θεόφιλος («Αστερίας» 1973)

Ανοιχτά χαρτιά («Αστερίας», 1974)

Η μαγεία του Παπαδιαμάντη («Ερμής», 1976)

Αναφορά στον Ανδρέα Εμπειρίκο («Ύψιλον», 1980)

Ιδιωτική Οδός («Ύψιλον»,1990)

Τα Δημόσια και τα Ιδιωτικά («Ίκαρος», 1990)

Εν λευκώ («Ίκαρος», 1993)

Ο κήπος με τις αυταπάτες («Ύψιλον», 1995)

Μεταφράσεις

Ζαν Ζιρωντού: «Νεράιδα - Ονειρόδραμα σε τρεις πράξεις» (Εταιρία Σπουδών Σχολής Μωραΐτη, 1973)

Μπέρτολτ Μπρεχτ: «Ο κύκλος με την κιμωλία» (Εταιρία Σπουδών Σχολής Μωραΐτη, 1974)

Δεύτερη Γραφή («Ικαρος», 1976)

Σαπφώ (1976)

Η Αποκάλυψη του Ιωάννη («Υψιλον», 1985)

Ο Οδυσσέας Αλεπουδέλης χρησιμοποίησε ψευδώνυμο για το λογοτεχνικό έργο του, επειδή ήθελε να αποστασιοποιηθεί από το οικογενειακό του επίθετο, το οποίο ήταν «συνυφασμένο με ό,τι εγώ μισώ στη ζωή, το πρακτικό δηλαδή πνεύμα, την εμπορική πίστη, τον άκρατο ωφελιμισμό». Το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Ελύτης μπορεί να προέρχεται από τον συνδυασμό της συλλαβής «ελ», αρχικής σε ονόματα σημαδιακά, όπως Ελλάδα, Ελπίδα, Ελευθερία, Ελένη, με τη γενική τοπωνυμική κατάληξη των ελληνικών ονομάτων ανάλογα με το «Πολίτης», όπως προτείνει ο ελληνιστής Κίμων Φράιερ. Παλαιότερα οι φίλοι υποστήριζαν τρεις εκδοχές του ψευδωνύμου Ελύτης: το όνομα Eluard (Ελιάρ) και τις λέξεις elite (ελίτ) και αλήτης.

 

Το Νόμπελ Λογοτεχνίας στον Οδυσσέα Ελύτη

 

Η Σουηδική Ακαδημία, στις 18 Οκτωβρίου 1979, ανακοινώνει ότι το Νόμπελ Λογοτεχνίας θα απονεμηθεί στον Έλληνα ποιητή Οδυσσέα Ελύτη. Ήταν το δεύτερο Νόμπελ για την Ελλάδα και μάλιστα στην ίδια κατηγορία, ύστερα από αυτό του Γιώργου Σεφέρη το 1963. Η βράβευση του Ελύτη θεωρήθηκε έκπληξη, καθώς κανένα έργο του δεν είχε μεταφραστεί στα σουηδικά και τα προγνωστικά, που συνήθως πέφτουν έξω, έδιναν ως επικρατέστερους τους βρετανούς συγγραφείς Γκράχαμ Γκριν και Ντόρις Λέσινγκ (το πήρε τελικά το 2007) και τον Τούρκο συγγραφέα Γιασάρ Κεμάλ.

 

Η ανακοίνωση της Σουηδικής Ακαδημίας αναφέρει, ότι η υψίστη διάκριση για την λογοτεχνία απονέμεται στον Οδυσσέα Ελύτη «για την ποίησή του, που με βάθρο την ελληνική παράδοση περιγράφει, με αισθητική δύναμη και υψηλή πνευματική διακριτικότητα, τον αγώνα του σύγχρονου ανθρώπου για την ελευθερία και τη δημιουργία» και ότι το κυριότερο έργο του Έλληνα ποιητή, το «Άξιον Εστί», αποτελεί ένα από τα αριστουργήματα της ποίησης του 20ού αιώνα.

 

«Η θάλασσα και τα νησιά, τα ζώα και τα φυτά τους, τα απαλά βότσαλα και οι ακρογιαλιές, ο αφρός των κυμάτων, οι μαύροι θαλασσινοί αχινοί, είναι στοιχεία, που επαναλαμβάνονται συνεχώς στο έργο του[...] Ο αισθητός κόσμος είναι έντονα ζωντανός στο έpγο του, πλούσιος σε φρεσκάδα και καταπληκτικές εμπειρίες» προστίθεται στην ανακοίνωση της Σουηδικής Ακαδημίας.

 

Στην ανακοίνωση επισημαίνεται, τέλος, ότι και το ψευδώνυμο του ποιητή «αντανακλά μια σύνθεση ιδεών της ελληνικής σκέψης, όπως το όνομα της ίδιας της χώρας του Ελλάδας, το όνομα της Ελπίδας, της Ελευθερίας και της Ελένης, το όνομα της γυναίκας, η οποία συμβολίζει την ομορφιά και τη γοητεία».

 

Η αναγγελία της βράβευσης έγινε δεκτή από τον Ελύτη με την παροιμιώδη ψυχραιμία και σεμνότητα του, όμως επισήμανε ο Τύπος. «Ήξερα ότι είμαι εφέτος υποψήφιος για το βραβείο Νόμπελ, αλλά δεν πίστευα ότι είχα πιθανότητες. Άκουγα διάφορες φήμες ότι σε τέτοιες περιπτώσεις χρειάζονται διασυνδέσεις, υπόγειες διεργασίες και επαφές, πράγμα ακατάλληλα για τον χαρακτήρα μου. Ιδού όμως πού όλα αυτά είναι μύθος. Και αυτό ας γίνει ένα μάθημα προς τους νεώτερους. Ας νοιώσουν οι νέοι πως κάνοντας σωστά και σεμνά την δουλειά τους θα αναγνωρισθούν. θέλω να πιστεύω ότι με την απόφασή της αυτή η Σουηδική Ακαδημία τιμά στο πρόσωπό μου ολόκληρη την ελληνική ποίηση, θέλω ακόμη να πιστεύω, ότι η Ακαδημία επιδιώκει να επισύρει την προσοχή όλου του κόσμου σε μια παράδοση που συνεχίζεται χωρίς διακοπή από την εποχή τού Ομήρου, παράδοση στην οποία περιέχεται ολόκληρος ο δυτικός πολιτισμός. Ευχαριστώ την Σουηδική Ακαδημία για λογαριασμό μου και για λογαριασμό της πατρίδος μου» ήταν οι πρώτες δηλώσεις του Έλληνα νομπελίστα.

 

Ο λόγος του Ελύτη στην τελετή απονομής

Στις 10 Δεκεμβρίου 1979, έγινε στην Στοκχόλμη η τελετή βράβευσης από τον βασιλιά της Σουηδίας Κάρολο Γουσταύο. Στην καθιερωμένη ομιλία που απευθύνουν οι νέοι Νομπελίστες, ο Οδυσσέας Ελύτης είπε:

 

Ας μου επιτραπεί, παρακαλώ, να μιλήσω στο όνομα της φωτεινότητας και της διαφάνειας.

 

Επειδή οι ιδιότητες αυτές είναι που καθορίσανε τον χώρο μέσα στον οποίο μου ετάχθη να μεγαλώσω και να ζήσω. Και αυτές είναι που ένιωσα, σιγά-σιγά, να ταυτίζονται μέσα μου με την ανάγκη να εκφρασθώ.

 

Είναι σωστό να προσκομίζει κανείς στην τέχνη αυτά που του υπαγορεύουν η προσωπική του εμπειρία και οι αρετές της γλώσσας του.

 

Πολύ περισσότερο όταν οι καιροί είναι σκοτεινοί και αυτό που του υπαγορεύουν είναι μια όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ορατότητα.

 

Δεν μιλώ για τη φυσική ικανότητα να συλλαμβάνει κανείς τ' αντικείμενα σ' όλες τους τις λεπτομέρειες αλλά για τη μεταφορική, να κρατά την ουσία τους και να τα οδηγεί σε μια καθαρότητα τέτοια που να υποδηλώνει συνάμα την μεταφυσική τους σημασιολογία.

 

Ο τρόπος με τον οποίο μεταχειρίστηκαν την ύλη οι γλύπτες της Κυκλαδικής περιόδου, που έφτασαν ίσια-ίσια να ξεπεράσουν την ύλη, το δείχνει καθαρά. Όπως επίσης, ο τρόπος που οι εικονογράφοι του Βυζαντίου επέτυχαν από το καθαρό χρώμα να υποβάλλουν το «θείο».

 

Μια τέτοια, διεισδυτική και συνάμα μεταμορφωτική, επέμβαση, μέσα στην πραγματικότητα επεχείρησε πιστεύω ανέκαθεν και κάθε υψηλή ποίηση.

 

Όχι ν' αρκεστεί στο «νυν έχον» αλλά να επεκταθεί στο «δυνατόν γενέσθαι».

 

Κάτι που, είναι η αλήθεια, δεν εκτιμήθηκε πάντοτε. Ίσως γιατί οι ομαδικές νευρώσεις δεν το επέτρεψαν. Ίσως γιατί ο ωφελιμισμός δεν άφησε τα μάτια των ανθρώπων ανοιχτά όσο χρειάζεται. Η ομορφιά και το φως συνέβη να εκληφθούν άκαιρα ή ανώδυνα. Και όμως. Η διεργασία που απαιτείται για να φτάσει κανείς στο σχήμα του Αγγέλου είναι, πιστεύω πολύ πιο επώδυνη από την άλλη που εκμαιεύει όλων των λογιών τους Δαιμόνους.

 

Βέβαια υπάρχει το αίνιγμα. Βέβαια υπάρχει το μυστήριο.

 

Αλλά το μυστήριο δεν είναι μια σκηνοθεσία που επωφελείται από τα παιχνίδια της σκιάς και του σκότους για να μας εντυπωσιάσει απλώς. Είναι αυτό που εξακολουθεί να παραμένει μυστήριο και μέσα στο απόλυτο φως. Είναι τότε που προσλαμβάνει την αίγλη εκείνη που ελκύει και που την ονομάζουμε ομορφιά. Την ομορφιά που είναι μια οδός -η μόνη ίσως οδός- προς το άγνωστο μέρος του εαυτού μας, προς αυτό που μας υπερβαίνει. Επειδή αυτό είναι στο βάθος η ποίηση: η τέχνη να οδηγείσαι και να φτάνεις προς αυτό που σε υπερβαίνει.

 

Από τα μυριάδες μυστικά σήματα, που μ' αυτά είναι διάσπαρτος ο κόσμος και που αποτελούν άλλες τόσες συλλαβές μιας άγνωστης γλώσσας, να συνθέσεις λέξεις και από τις λέξεις φράσεις που η αποκρυπτογράφησή τους να σε φέρνει πιο κοντά στην βαθύτερη αλήθεια.

 

Πού λοιπόν βρίσκεται σε έσχατη ανάλυση η αλήθεια; Στην φθορά και στον θάνατο που διαπιστώνουμε κάθε μέρα γύρω μας ή στη ροπή που μας ωθεί να πιστεύουμε ότι αυτός ο κόσμος είναι ακατάλυτος και αιώνιος; Είναι φρόνιμο ν' αποφεύγουμε τις μεγαλεπήβολες εκφράσεις, το ξέρω. Οι κατά καιρούς κοσμολογικές θεωρίες τις χρησιμοποίησαν, ήρθαν σε σύγκρουση, ακμάσανε, πέρασαν. Η ουσία όμως έμεινε, μένει. Και η ποίηση, που εγείρεται στο σημείον όπου ο ορθολογισμός καταθέτει τα όπλα του για να τ' αναλάβει εκείνη και να προχωρήσει μέσα στην απαγορευμένη ζώνη, ελέγχεται να είναι ίσια-ίσια εκείνη που προσβάλλεται λιγότερο από τη φθορά. Διασώζει σε καθαρή μορφή τα μόνιμα, τα βιώσιμα στοιχεία που καταντούν δυσδιάκριτα μέσα στο σκότος της συνείδησης όπως τα φύκια μέσα στους βυθούς των θαλασσών.

 

Να γιατί μας χρειάζεται η διαφάνεια. Για να διακρίνουμε τους κόμπους στο νήμα που μες από τους αιώνες τεντώνεται και μας βοηθεί να σταθούμε όρθιοι πάνω σ' αυτή τη γη.

 

Από τον Ηράκλειτο έως τον Πλάτωνα και από τον Πλάτωνα έως τον Ιησού διακρίνουμε αυτό το «δέσιμο» που φτάνει κάτω από διάφορες μορφές ως τις ημέρες μας και που μας λέει περίπου το ίδιο: ότι εντός του κόσμου τούτου εμπεριέχεται και με τα στοιχεία του κόσμου τούτου ανασυντίθεται ο άλλος κόσμος, ο «πέραν» η δεύτερη πραγματικότητα η υπερτοποθετημένη επάνω σ' αυτήν όπου παρά φύσιν ζούμε. Είναι μια πραγματικότητα που τη δικαιούμαστε και που από δική μας ανικανότητα δεν αξιωνόμαστε.

 

Δεν είναι διόλου τυχαίο ότι σε εποχές υγιείς το κάλλος ταυτίσθηκε με το αγαθόν και το αγαθόν με τον Ήλιο. Κατά το μέτρο που η συνείδηση καθαίρεται και πληρούται με φως, τα μελανά σημεία υποχωρούν και σβήνουν αφήνοντας κενά που -όπως ακριβώς στους φυσικούς νόμους- τα αντίθετά τους έρχονται να πληρώσουν τη θέση τους.

 

Κι αυτό, με τέτοιον τρόπο που τελικά το δημιουργημένο αποτέλεσμα να στηρίζεται και στις δύο πλευρές, θέλω να πω στο «εδώ» και στο «επέκεινα». Ο Ηράκλειτος δεν είχε ήδη μιλήσει για μιαν «εκ των διαφερόντων καλλίστην αρμονίην»; Εάν είναι ο Απόλλων ή η Αφροδίτη, ο Χριστός ή η Παναγία, που ενσαρκώνουν και προσωποποιούν την ανάγκη να δούμε υλοποιημένο εκείνο που σε ορισμένες στιγμές διαισθανόμαστε, δεν έχει σημασία. Σημασία έχει η αναπνοή της αθανασίας που μας επιτρέπουν. Η ποίηση οφείλει, κατά την ταπεινή μου γνώμη, πέραν από συγκεκριμένα δόγματα, να επιτρέπει αυτή την αναπνοή.

 

Πως να μην αναφερθώ εδώ πέρα στον Φρειδερίκο Χαίλντερλιν, τον μεγάλο ποιητή που με το ίδιο πνεύμα εστράφηκε προς τους Θεούς του Ολύμπου και προς τον Ιησού; Η σταθερότητα που έδωσε σ' ένα είδος οράματος είναι ανεκτίμητη. Και η έκταση που μας αποκάλυψε μεγάλη. Θα έλεγα τρομακτική. Αυτή άλλωστε είναι που τον έκανε, όταν μόλις ακόμη άρχιζε το κακό που σήμερα μας πλήττει, ν' ανακράξει: Wozu Dichter in durftiger Zeit!

 

Οι καιροί φευ εστάθηκαν ανέκαθεν για τον άνθρωπο durftiger. Αλλά και η ποίηση ανέκαθεν λειτουργούσε. Δύο φαινόμενα προορισμένα να συνοδεύουν την επίγεια μοίρα μας και που το ένα τους αντισταθμίζει το άλλο. Πως αλλιώς. Αφού και η νύχτα και τ' άστρα εάν μας γίνονται αντιληπτά είναι χάρη στον ήλιο.

 

Με τη διαφορά ότι ο ήλιος, κατά τη ρήση του αρχαίου σοφού, εάν υπερβεί τα μέτρα καταντά «ύβρις». Χρειάζεται να βρισκόμαστε στη σωστή απόσταση από τον ηθικόν ήλιο, όπως ο πλανήτης μας από τον φυσικόν ήλιο, για να γίνεται η ζωή επιτρεπτή. Μας έφταιγε άλλοτε η αμάθεια. Σήμερα μας φταίει η μεγάλη γνώση. Δεν έρχομαι μ' αυτά που λέω να προστεθώ στην μακρά σειρά των επικριτών του τεχνικού μας πολιτισμού. Μια σοφία παλαιή όσο και η χώρα που μ' εξέθρεψε, μ' εδίδαξε να δέχομαι την εξέλιξη, να χωνεύω την πρόοδο μαζί με όλα της τα παρεπόμενα, όσο δυσάρεστα και αν μπορεί να είναι αυτά.

 

Τότε όμως η ποίηση; Τί αντιπροσωπεύει μέσα σε μια τέτοια κοινωνία; Απαντώ: τον μόνο χώρο όπου η δύναμη του αριθμού δεν έχει πέραση. Και ακριβώς, η εφετινή απόφασή σας να τιμήσετε στο πρόσωπό μου την ποίηση μιας μικρής χώρας δείχνει σε πόσο αρμονική ανταπόκριση βρίσκεστε με την χαριστική αντίληψη της τέχνης, την αντίληψη ότι η τέχνη είναι η μόνη εναπομένουσα πολέμιος της ισχύος που κατήντησε να έχει στους καιρούς μας η ποσοτική αποτίμηση των αξιών.

 

Είναι, το ξέρω, άτοπο ν' αναφέρεται κανείς σε προσωπικές περιπτώσεις. Και ακόμη πιο άτοπο να παινά το σπίτι του. Είναι όμως κάποτε απαραίτητο, στο βαθμό που αυτά βοηθούν να δούμε πιο καθαρά μιαν ορισμένη κατάσταση πραγμάτων. Και είναι σήμερα η περίπτωση. Μου εδόθηκε, αγαπητοί φίλοι, να γράφω σε μια γλώσσα που μιλιέται μόνον από μερικά εκατομμύρια ανθρώπων. Παρ' όλ' αυτά, μια γλώσσα που μιλιέται επί δυόμιση χιλιάδες χρόνια χωρίς διακοπή και μ' ελάχιστες διαφορές. Η παράλογη αυτή, φαινομενικά, διάσταση, αντιστοιχεί και στην υλικο-πνευματική οντότητα της χώρας μου. Που είναι μικρή σε έκταση χώρου και απέραντη σε έκταση χρόνου. Και το αναφέρω όχι διόλου για να υπερηφανευθώ αλλά για να δείξω τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένας ποιητής όταν χρησιμοποιεί για τα πιο αγαπημένα πράγματα τις ίδιες λέξεις που χρησιμοποιούσαν μία Σαπφώ ή ένας Πίνδαρος π.χ. -χωρίς ωστόσο να έχει το αντίκρυσμα που είχαν εκείνοι επάνω στην έκταση της πολιτισμένης τότε ανθρωπότητας. Εάν η γλώσσα αποτελούσε απλώς ένα μέσον επικοινωνίας, πρόβλημα δεν θα υπήρχε. Συμβαίνει όμως ν' αποτελεί και εργαλείο μαγείας και φορέα ηθικών αξιών. Προσκτάται η γλώσσα στο μάκρος των αιώνων ένα ορισμένο ήθος. Και το ήθος αυτό γεννά υποχρεώσεις. Χωρίς να λησμονεί κανείς ότι στο μάκρος εικοσιπέντε αιώνων δεν υπήρξε ούτε ένας, επαναλαμβάνω ούτε ένας, που να μην γράφτηκε ποίηση στην ελληνική γλώσσα. Να τι είναι το μεγάλο βάρος παράδοσης που το όργανο αυτό σηκώνει. Το παρουσιάζει ανάγλυφα η νέα ελληνική ποίηση.

 

Η σφαίρα που σχηματίζει η νέα ελληνική ποίηση έχει, θα μπορούσε να πει κανείς, όπως κάθε σφαίρα δύο πόλους: τον βόρειο και τον νότιο. Στον ένα τοποθετείται ο Διονύσιος Σολωμός που από την άποψη της εκφραστικής επέτυχε -προτού υπάρξει ο Μαλαρμέ στα ευρωπαϊκά γράμματα- να χαράξει με άκρα συνέπεια και αυστηρότητα την αντίληψη της καθαρής ποίησης με όλα της τα παρεπόμενα: να υποτάξει το αίσθημα στη διάνοια, να εξευγενίσει την έκφραση και να δραστηριοποιήσει όλες τις δυνατότητες του γλωσσικού οργάνου προς την κατεύθυνση του θαύματος. Στον άλλο πόλο, τοποθετείται ο Κ. Π. Καβάφης, αυτός που παράλληλα με τον Τ.Σ.Έλιοτ έφτασε στην άκρα λιτότητα, στη μεγαλύτερη δυνατή εκφραστική ακρίβεια, εξουδετερώνοντας τον πληθωρισμό στη διατύπωση των προσωπικών του βιωμάτων.

 

Ανάμεσα στους δύο αυτούς πόλους κινήθηκαν οι μεγάλοι μας άλλοι ποιητές, ο Ανδρέας Κάλβος, ο Κωστής Παλαμάς, ο Αγγελος Σικελιανός, ο Νίκος Καζαντζάκης, ο Γιώργος Σεφέρης, άλλος λιγότερο άλλος περισσότερο προς το έν ή το άλλο από τα δύο άκρα. Αυτή είναι μια πρόχειρη και όσο γίνεται πιο σχηματική χαρτογράφηση του νεοελληνικού ποιητικού λόγου. Το πρόβλημα για μας που ακολουθήσαμε ήταν να επωμιστούμε τα υψηλά διδάγματα που μας κληροδότησαν και, ο καθένας με τον τρόπο του, να τ' αρμόσουμε πάνω στη σύγχρονη ευαισθησία. Πέραν από τα όρια της τεχνικής, οφείλαμε να φτάσουμε σε μια σύνθεση που από το ένα μέρος ν' αναχωνεύει τα στοιχεία της ελληνικής παράδοσης και από το άλλο να εκφράζει τα κοινωνικά και ψυχολογικά αιτήματα της εποχής μας. Με άλλα λόγια, να φτάσουμε να προβάλλουμε τον τύπο του «Ευρωπαίου-Ελληνα». Δεν μιλώ για επιτυχίες μιλώ για προσπάθειες. Οι κατευθύνσεις είναι που έχουν σημασία για τον μελετητή της λογοτεχνίας.

 

Πώς όμως ν' αναπτυχθούν οι κατευθύνσεις αυτές ελεύθερα όταν οι συνθήκες της ζωής είναι στις ημέρες μας εξοντωτικές για τον δημιουργό; Και πως να διαμορφωθεί η πνευματική κοινότητα όταν οι φραγμοί των γλωσσών ορθώνονται αξεπέραστοι; Σας γνωρίζουμε και μας γνωρίζετε από το 20 ή έστω το 30% που απομένει ύστερα από την μεταγλώτισση. Ειδικά εμείς όλοι, όσοι κρατάμε από μια συγκεκριμένη παράδοση και αποβλέπουμε στα θαύματα του λόγου, στον σπινθήρα που τινάζουν εκάστοτε δύο λέξεις κατάλληλα τοποθετημένες, παραμένουμε βουβοί, αμετάδοτοι. Πάσχουμε από την έλλειψη μιας κοινής γλώσσας. Και ο αντίκτυπος απ' αυτή την έλλειψη -αν ανεβούμε την κλίμακα- σημειώνεται ακόμη και στην πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα της κοινής μας πατρίδας, της Ευρώπης.

 

Λέμε, και το διαπιστώνουμε κάθε μέρα, ότι ζούμε σ' ένα χάος ηθικό. Κι αυτό, τη στιγμή που ποτέ άλλοτε η κατανομή των στοιχείων της υλικής μας ύπαρξης δεν έγινε με τόσο σύστημα, τόση στρατιωτική θα έλεγα τάξη, τόσον αδυσώπητο έλεγχο. Η αντίφαση είναι διδακτική. Οταν σε δύο σκέλη το ένα υπερτροφεί, το άλλο ατροφεί. Μια αξιέπαινη ροπή να συνενωθούν σε ενιαία μονάδα οι λαοί της Ευρώπης, προσκόπτει σήμερα στην αδυναμία να συμπέσουν τα ατροφικά και τα υπερτροφικά σκέλη του πολιτισμού μας. Οι αξίες μας ούτε αυτές δεν αποτελούν μια γλώσσα κοινή.

 

Για τον ποιητη - μπορεί να φαίνεται παράξενο αλλά είναι αληθές -η μόνη κοινή γλώσσα που αισθάνεται να του απομένει είναι οι αισθήσεις. Εδώ και χιλιάδες χρόνια, ο τρόπος που αγγίζονται δύο σώματα δεν άλλαξε. Μήτε οδήγησε σε καμιά σύγκρουση όπως οι εικοσάδες των ιδεολογιών που αιματοκύλισαν τις κοινωνίες μας και μας άφησαν με αδειανά χέρια.

 

Όμως όταν μιλώ για αισθήσεις δεν εννοώ το προσιτό, πρώτο ή δεύτερο, επίπεδό τους. Εννοώ το απώτατο. Εννοώ τις «αναλογίες των αισθήσεων» στο πνεύμα. Όλες οι τέχνες μιλούν με ανάλογα. Μια οσμή μπορεί να είναι ο βούρκος ή η αγνότητα. Η ευθεία γραμμή ή η καμπύλη, ο οξύς ή ο βαθύς ήχος, αποτελούν μεταφράσεις κάποιας οπτικής ή ακουστικής επαφής. Όλοι μας γράφουμε καλά ή κακά ποιήματα κατά το μέτρο που ζούμε και διανοούμαστε με την καλή ή την κακή σημασία του όρου. Μια εικόνα πελάγους από τον Όμηρο φτάνει άθικτη ως τις ημέρες μας. Ο Ρεμπό την αναφέρει σαν mer melee au soleil και την ταυτίζει με την αιωνιότητα. Ένα κορίτσι που κρατάει ένα κλώνο μυρτιάς από τον Αρχίλοχο επιβιοί σ' έναν πίνακα του Ματίς και μας καθιστά πιο απτή την αίσθηση, τη μεσογειακή, της καθαρότητας.

 

Εδώ αξίζει να σκεφτεί κανείς ότι ακόμη και μία παρθένος της βυζαντινής εικονογραφίας, δεν διαφέρει πολύ. Παρά ένα κάτι ελάχιστο, συχνά, το εγκόσμιο φως γίνεται υπερκόσμιο και τανάπαλιν. Μια αίσθηση που μας δόθηκε από τους αρχαίους και μια άλλη από τους μεσαιωνικούς έρχονται να γεννήσουν μια τρίτη που τους μοιάζει όπως το παιδί στους γεννήτορές του.

 

Μπορεί η ποίηση ν' ακολουθήσει έναν τέτοιο δρόμο; Οι αισθήσεις μες απ' τον αδιάκοπο καθαρμό τους να φτάσουν στην αγιότητα; Τότε η αναλογία τους θα επαναστραφεί επάνω στον υλικό κόσμο και θα τον επηρεάσει.

 

Δεν αρκεί να ονειροπολούμε με τους στίχους. Είναι λίγο. Δεν αρκεί να πολιτικολογούμε. Είναι πολύ. Κατά βάθος ο υλικός κόσμος είναι απλώς ένας σωρός από υλικά. Θα εξαρτηθεί από το αν είμαστε καλοί ή κακοί αρχιτέκτονες το τελικό αποτέλεσμα. Ο Παράδεισος ή η Κόλαση που θα χτίσουμε. Εάν η ποίηση παρέχει μια διαβεβαίωση και δη στους καιρούς τους durftiger είναι ακριβώς αυτή: ότι η μοίρα μας παρ' ολ' αυτά βρίσκεται στα χέρια μας.

 

 

πηγή 

  

Νέα μέτρα για ανεμβολίαστους σχεδόν παντού, μη μετράτε κρούσματα στις Εκκλησίες

 

Το δόγμα της κυβέρνησης είναι μέτρα σχεδόν παντού για τους ανεμβολίαστους, ωστόσο για ακόμη μια φορά δίστασε να αγγίξει τον πυρήνα του θρησκευτικού της "ακροατηρίου".

γράφει ο Χρήστος Δεμέτης

 

Δύο μέτρα και δύο σταθμά πάλι από την κυβέρνηση στη διαχείριση της πανδημίας, με "όχημα" τα νέα μέτρα που ανακοινώθηκαν το απόγευμα της Τρίτης από τον υπ. Υγείας, Θάνο Πλεύρη, για την ανάσχεση των κρουσμάτων που καταγράφουν καθημερινά ρεκόρ.

 

 

Μπορεί ο σκοταδισμός να σκοτώνει διαχρονικά, ωστόσο για την κυβέρνηση, ο κορονοϊός εντός των θρησκευτικών χώρων, δεν σκοτώνει το ίδιο. Να θυμίσουμε βέβαια πως ο αρμόδιος υπουργός είχε τοποθετηθεί το βράδυ της Δευτέρας για το θέμα, ισχυριζόμενος πως η μετάδοση της νόσου είναι πολύ μεγαλύτερη στην εστίαση παρά στις εκκλησίες. Ο Θάνος Πλεύρης απέφυγε να σχολιάσει την αποτυχία της κυβέρνησης στο να ελέγξει αλλά κυρίως στο να αποτρέψει φαινόμενα συνωστισμού όπως αυτό του Αγίου Δημητρίου, όπου είδαμε εικόνες αντίστοιχες με τις περσινές, και σήμερα, το μέτρα που ανακοινώθηκαν ευθυγραμμίστηκαν απόλυτα με τις τοποθετήσεις αυτές.

 

Για του λόγου το αληθές, όπως ανακοίνωσε ο υπουργός Υγείας, θα χρειάζονται μεν δύο τεστ για μη εμβολιασμένους εργαζόμενους, συμπεριλαμβανομένων των χώρων λατρείας, ωστόσο δεν θα χρειάζονται για την άσκηση του θρησκευτικού δικαιώματος εντός των αντίστοιχων χώρων. Με άλλα λόγια, η αυτονόητη χρήση της μάσκας και η τήρηση των υγειονομικών μέτρων θα συνεχίσουν να επαφίονται στη διάθεση του ιερέα, ο οποίος όπως αποδείχθηκε σε περιπτώσεις σαν εκείνη των εορτασμών της Θεσσαλονίκης, μπορεί να κινείται και υπεράνω του Νόμου.

  

Είναι ακόμη σχεδόν αχρείαστο να γράψουμε πως ειδικά στους θρησκευτικούς χώρους, οι πιστοί προσκυνούν κατεβάζοντας τις μάσκες τους, λαμβάνουν Θεία Κοινωνία, ενώ από τις 25 Οκτωβρίου στους ναούς επιτρέπονται 1 άτομο ανα 2 τ.μ από 1 άτομο ανά 15 τ.μ που ίσχυε με την προηγούμενη απόφαση.

 

Αξίζει σε αυτό το σημείο να αναφέρουμε ακόμη, πως ο Καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ, Δημοσθένης Σαρηγιάννης, δήλωνε πριν μία εβδομάδα πως οι πιστοί πρέπει να φορούν μάσκα σε όλη την διάρκεια του εκκλησιασμού τους και των λιτανειών, ενώ ζητούσε υποχρεωτικά τεστ ανίχνευσης κορονοϊού "για όλους τους εργαζόμενους, εμβολιασμένους ή όχι".

 

Αναλυτικά τα νέα μέτρα είναι τα εξής:

Την Παρασκευή ανοίγει η πλατφόρμα για την τρίτη δόση για τους άνω των 18

Επέκταση της καμπάνιας εμβολιασμού με μηνύματα και τηλεοπτικά σποτ

Υποχρεωτικά δύο τεστ (rapid ή pcr) εβδομαδιαίως για τους ανεμβολίαστους εργαζόμενους , συμπεριλαμβανομένων αυτών σε χώρους λατρείας

H πρόσβαση σε τράπεζες, Δημόσιες υπηρεσίες, εμπορικά καταστήματα και σε ανοιχτούς χώρους εστίασης θα γίνεται μόνο με pcr ή rapid test για τους μη εμβολιασμένους

Δεν θα χρειάζεται τεστ για τις αναγκαίες δραστηριότητες, για τρόφιμα, φαρμακεία ή άσκηση θρησκευτικού δικαιώματος

Τι ισχύει για τη μάσκα

Χρήση προστατευτικής μάσκας (οδηγίες χρήσης στην υπό στοιχεία Δ1α/Γ.Π.17917/22.3.2021 εγκύκλιο τουΥπουργείου Υγείας):

 

α) σε όλους τους εσωτερικούς χώρους, συμπεριλαμβανομένων και των χώρων εργασίας, εξαιρουμένων όσων εργάζονται σε ατομικό χώρο χωρίς την παρουσία οποιουδήποτε άλλου προσώπου, β) σε όλους τους εξωτερικούς χώρους όπου παρατηρείται συνωστισμός, εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά σε συγκεκριμένα πρωτόκολλα που προβλέπονται σε ειδικές διατάξεις της παρούσας. Από την υποχρέωση χρήσης μάσκας εξαιρούνται: α) τα άτομα για τα οποία η χρήση μάσκας δεν ενδείκνυται για ιατρικούς λόγους που αποδεικνύονται με τα κατάλληλα έγγραφα, όπως λόγω αναπνευστικών προβλημάτων και β) τα παιδιά ηλικίας κάτω των τεσσάρων (4) ετών.

 

Σε συνέχεια των παραπάνω, οι έλεγχοι θα γίνονται με επίδειξη των σχετικών πιστοποιητικών και εγγράφου ταυτοπροσωπίας ενώ οι ποινές αναβαθμίζονται και διπλασιάζονται στα 5.000 ευρώ και 15 μέρες αναστολή λειτουργίας του καταστήματος.

 

Αξίζει να σημειωθεί πως η επιτροπή ειδικών έθεσε στη κυβέρνηση το ζήτημα επαναφοράς της υποχρεωτικότητας της μάσκας παντού, σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους και για όλους, ωστόσο η πρόταση αυτή φαίνεται πως απορρίφθηκε, τουλάχιστον μέχρι νεωτέρας. Ακόμη, δεν προκρίθηκε το μέτρο απαγόρευσης των "νάυλον" στους εξωτερικούς χώρους εστίασης, καθώς ως αντίμετρο προτάθηκε η εντατικοποίηση των ελέγχων, αρχής γενομένης από το ερχόμενο Σάββατο.

 

Μένει πλέον να δούμε πώς θα κινηθεί η κυβέρνηση μέσα στο επόμενο διάστημα σε περίπτωση που δεν αποδειχθούν αποτελεσματικά τα παραπάνω μέτρα, καθώς σε κάθε περίπτωση η λογική του "μη μετράτε κρούσματα", δεν μπορεί να θεωρηθεί ως λογική. Εκτός αν μιλάμε για την Αμερική του Ντόναλντ Τραμπ.

Στα τσακίδια... 60 χρόνια μετά

 

γράφει η Αρτεμις Σπηλιώτη

 

 

Στην κωμωδία «Μερικοί το προτιμούν κρύο» (1963) η Ρένα Βλαχοπούλου προσπαθεί να ξεφορτωθεί προξενιά που της κανονίζει ο αδερφός της Λάκης (Ντίνος Ηλιόπουλος). Στην περίφημη σκηνή στην πλαζ που ο υποψήφιος γαμπρός, ο κ. Εξαρχόπουλος, τη ρωτάει αν έχει γνωρίσει άλλον άντρα, η Βλαχοπούλου τού απαντάει «πολλούς». Εκπληκτος ο κ. Εξαρχόπουλος ρωτάει «Εκατό;». Η αξέχαστη Ρένα απαντάει «βγάλε έναν», ο υποψήφιος γαμπρός αποχωρεί με ένα θυμωμένο «αντίο». «Στα τσακίδια…» είναι η τελευταία ατάκα της Ρένας.

 

Εξι δεκαετίες μετά μια γυναίκα, η Νεκταρία, δολοφονείται, η 13η φέτος, και κάποιοι ψάχνουν να βρουν δικαιολογία για τον φονιά, πρώην σύζυγο που έστησε καρτέρι και κάρφωσε 10, 20 φορές το μαχαίρι στο σώμα της μητέρας των παιδιών του, γιατί, λέει, τον θόλωσε η ζήλια… Δεν το «λέει» απλώς η γειτονιά. Εγινε πρωτοσέλιδος τίτλος, κρεμάστηκε στα περίπτερα. Στις 30/10/2021, εξήντα χρόνια μετά το θρυλικό «στα τσακίδια…» της Ρένας, η γυναίκα που αναζητά ευτυχία, αγάπη, ηδονή κρίνεται «ένοχη» γιατί το «αρσενικό» δεν αποδέχεται ότι έχασε την «ιδιοκτησία του».

 

Φοβάμαι ότι το κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας που ξεχειλίζει μισογυνισμό είναι πολύ μεγαλύτερο από όσο πιστεύουμε. Πατεράδες, αδερφοί, σύζυγοι, εργοδότες, πολιτικοί, ιεράρχες ή ακόμα και άλλες γυναίκες –αυτό είναι το τραγικό– πιστεύουν ότι όσες δεν περιοριζόμαστε στον ρόλο της καλής συζύγου και μητέρας που υποκρίνεται υποταγή αλλά «έχει τον τρόπο της να κάνει κουμάντο» είμαστε αμφιβόλου ηθικής Την οποιαδήποτε επιτυχία εκτός σπιτιού τη «χρωστάμε» σε ένα ισχυρό αρσενικό ή στην καλύτερη περίπτωση γιατί έχουμε παραμελήσει σύζυγο και παιδιά.

 

Διατηρώ την ελπίδα ότι οι άντρες-σύντροφοι αποτελούν τη συντριπτική πλειονότητα και ότι οι άντρες- ιδιοκτήτες/μισογύνηδες είναι μειοψηφία. Αλλά αυτή η μειοψηφία ευθύνεται για ανείπωτες τραγωδίες.

 

Παράκληση αντί επιλόγου: Εσείς «νοικοκυραίοι» μου, που μόνο τα σπίτια σας κοιτάτε όταν συμβεί το κακό στο σπίτι του γείτονα και πλακώσουν οι κάμερες, απλώς βουλώστε το.