Η ψυχή μας και η τσέπη μας

Σήμερα στη Βόρεια Ελλάδα υπάρχει οργή, προβληματισμός. Είναι λογικό. Ομως αυτό το συναίσθημα δεν θα δικαιωθεί από τον χρόνο. Σε είκοσι χρόνια από σήμερα η ελληνική από την «άλλη» Μακεδονία θα ξεχωρίζουν μόνο στους χάρτες - και αυτό μετά βίας

Του Κώστα Γιαννακίδη

Λίγοι θυμούνται τους σωστούς στίχους από το «Μακεδονία ξακουστή»: «Που έδιωξες τους Βούλγαρους και ελεύθερη είσαι τώρα». Εγώ στο Δημοτικό έτσι το τραγουδούσα. Με Βούλγαρους που αργότερα αντικαταστάθηκαν από «βάρβαρους».

Μερικές δεκαετίες νωρίτερα, οι κάμποι και τα στρατόπεδα της Βόρειας Ελλάδας ακόμα αντιλαλούσαν το «Τι ζητούν οι Βούλγαροι στη Μακεδονία», μαζί με άλλα τραγούδια του Μακεδονικού Αγώνα που έσβησαν σιγά σιγά, ξεχάστηκαν, δεν έμειναν χείλη να τα πουν. Σωστά ακούστηκαν. Και σωστά ξεχάστηκαν.

Στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα η απειλή για τη Μακεδονία ήταν βουλγαρική. Οι Βούλγαροι πάτησαν και πόδι κατοχής στη Μακεδονία τους δύο Παγκοσμίους Πολέμους. Και διέπραξαν αγριότητες, εγκλήματα πολέμου. Ιστορικά ελέγχονται για βιασμούς, ξυλοδαρμούς, εκτελέσεις και, φυσικά, για παιδομάζωμα. Ειδικά στην πρώτη κατοχή, το 1917, προκάλεσαν λιμό, συγκεντρώνοντας σχεδόν όλη την αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή της Ανατολικής Μακεδονίας.

Δεν θα σας τραβήξω πολύ πίσω, ας πάμε στην αρχή της δεκαετίας του ‘80. Αν έπιανες τότε έναν κάτοικο των Σερρών και του έδειχνες, σε κινηματογραφικό πανί, την εξέλιξη της σχέσης μας με τη Βουλγαρία, είναι απολύτως βέβαιο ότι θα τον εξαγρίωνες.  Το πολύ να αποδεχόταν το «Προσεχώς Βουλγάρες», το πανό που εμφανίστηκε σε μπαρ της περιοχής στα μέσα της δεκαετίας του ‘90. Πριν από εβδομήντα χρόνια οι Βούλγαροι δεν ήταν μόνο εχθρός, ήταν και φόβος. Σήμερα δεν είναι, απλώς, φίλοι. Για πολλούς είναι και καταφυγή. Είναι το σύνορο χωρίς  φαντάρο. Τα οχυρά μας εκεί έχουν χορταριάσει. Δεν θα μπορούσε να γίνει και αλλιώς. Από τη στιγμή που βρεθήκαμε στην ίδια οικογένεια, δεν μας έμεινε και κάτι για να χωρίσουμε. Εχουν και οι Βούλγαροι Μακεδονία, του Πιρίν. Επίσης πάντα ήθελαν να κατέβουν στο Αιγαίο, διά της ελληνικής Μακεδονίας. Τώρα μπορούν. Και μάλιστα πληρώσαμε εμείς τον δρόμο.

Τα Βαλκάνια είναι σπαρμένα με ιστορίες εχθρών που έγιναν φίλοι. Και ευτυχώς ζούμε σε μία ιστορική περίοδο που δεν βλέπουμε φίλους να γίνονται εχθροί. Η Γιουγκοσλαβία έχει ποτιστεί με αίμα στη δύση του προηγούμενου αιώνα. Σήμερα τους βλέπεις να ανταλλάσσουν δωδεκάρια στη Eurovision και απορείς. Και δεν μιλάμε για πολλές δεκαετίες πίσω, αλλά μόλις για μια γενιά. Εχουν λύσει τα προβλήματα τους οι Σέρβοι με τους Κροάτες και κάποιοι μας λένε ότι δεν μπορούμε να λύσουμε εμείς το δικό μας με τους βόρειους γείτονες.

Δεν είναι το ίδιο, θα πουν. Φυσικά. Το πρόβλημα ανάμεσα στους Σέρβους και στους Κροάτες ήταν απ’ τα κόκαλα και τις σάρκες βγαλμένο. Το πρόβλημα ανάμεσα σε μας και στη FYROM δύσκολα γίνεται κατανοητό σε κάποιον τρίτο, πέραν του Νίμιτς. Το πρόβλημα μας ίσως δεν μοιάζει ούτε με εκείνο της Αλσατίας που άλλαξε τόσες φορές χέρια, ανάμεσα σε Γερμανία και Γαλλία. Τελικώς, δεν έχει πλέον σημασία το διαβατήριο ενός Αλσατού. Ζει σε όποια από τις δύο χώρες θέλει.

Καμία σχέση, θα πουν. «Το όνομά μας είναι η ψυχή μας. Αν αυτοί λέγονται Μακεδόνες, τότε πώς λεγόμαστε εμείς;» Είμαι μισό αιώνα Θεσσαλονικιός, ποτέ δεν αυτοπροσδιορίστηκα πρώτα ως Μακεδόνας. Για να είμαι ειλικρινής, δεν ξέρω και άλλους που να τοποθετούν τη μακεδονική ταυτότητα πάνω ή δίπλα στην ελληνική. Επίσης δεν πάθαινε κάτι η ψυχή μας όταν κατέβαιναν στην Πιερία για διακοπές Γιουγκοσλάβοι, αυτοπροσδιοριζόμενοι Μακεδόνες. Στην πραγματικότητα και εγώ και αυτοί και οι Βούλγαροι, Μακεδόνες είμαστε, ως προς τον γεωγραφικό προσδιορισμό. Το πρόβλημα αρχίζει όταν αυτοί πάνω από τους Ευζώνους προσδιορίζονται έτσι και εθνικά.

Η συμφωνία των Πρεσπών τους αναγνωρίζει ως εθνότητα. Κάποιοι από μας είπαν ότι θα ήταν καλύτερο να τους αναγνωρίζαμε ως «Σλαβομακεδόνες». Αλλά αυτό δεν επρόκειτο να το δεχτούν οι αλβανόφωνοι. Τους αναγνωρίσαμε όπως ο υπόλοιπος κόσμος. Είναι πρόβλημα αυτό; Ας πούμε ότι είναι. Από τη στιγμή που προκαλεί δυσφορία ή προσβάλλει ένα μεγάλο κομμάτι συμπολιτών μας, είναι, πράγματι, πρόβλημα. Ομως θα το καταπιεί ο χρόνος.

Σε είκοσι χρόνια από σήμερα η ελληνική από την «άλλη» Μακεδονία θα ξεχωρίζουν μόνο στους χάρτες – και αυτό μετά βίας. Χωρίς σύνορα, με κοινό νόμισμα και τα ελληνικά ως «κεντρική» γλώσσα. Ποιος θα είναι και ποιος δεν θα είναι Μακεδόνας τότε; Αυτού του είδους τα προβλήματα μπαίνουν στην άκρη όταν ανοίγουν δουλειές. Και οι νέοι φίλοι από τα Σκόπια, που είναι και λίγοι, προσπαθούν να μπουν στη δική μας παρέα, να ανοίξουν μαζί μας δουλειές.

Σήμερα στη Βόρεια Ελλάδα υπάρχει οργή, προβληματισμός. Είναι λογικό. Ομως αυτό το συναίσθημα δεν θα δικαιωθεί από τον χρόνο. Και ευτυχώς, θα είναι πολλοί από μας εδώ για να το διαπιστώσουν όταν έρθει η ώρα.   

Η Μέρκελ συνδέει τώρα το χρέος με το προσφυγικό!

Σε μια άνευ προηγουμένου «πρωτοβουλία» αναμένεται να προβεί η Κομισιόν μετά τη πίεση της Γερμανίας και τη στήριξη της Γαλλίας.

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλωντ Γιούνκερ θα συγκαλέσει μίνι Σύνοδο Κορυφής, πιθανότατα, την Κυριακή στις Βρυξέλλες, με τη συμμετοχή της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Αυστρίας, της Ελλάδας και, εάν δεχτούν, της Ιταλίας και της Ισπανίας.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Ελληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας «εξέφρασε πρώτος την θέληση να συμμετάσχει σε αυτή τη Σύνοδο». Σε ερώτηση εάν γνώριζε την ατζέντα της Συνόδου όταν γνωστοποίησε την πρόθεσή του να συμμετάσχει, η απάντηση ήταν αρνητική, καθώς τα θέματα συμφωνήθηκαν χθες το βράδυ στο Βερολίνο στη συνάντηση Μέρκελ-Μακρόν-Γιουνκερ, που πρώτα αποκάλυψε το Euro2day.gr, και η οποία έγινε μετά την διμερή Μέρκελ-Μαρκόν (όπου παρεμπιπτόντως δεν υπήρξε ξεκάθαρη συμφωνία για την εμβάθυνση της ευρωζώνης, παρά τις δημόσιες δηλώσεις) και μετά την συνεδρίαση των Γερμανών βιομηχάνων στην οποία παραβρέθηκαν οι τρεις αξιωματούχοι.

Σύνδεση του χρέους με το προσφυγικό

Οπως μεταφέρει κορυφαίος αξιωματούχος της ΕΕ, με άριστη γνώση των συνομιλιών, στο εσωτερικό της Γερμανίας επικρατεί αναβρασμός και η Καγκελάριος δέχεται μεγάλη πίεση με αποτέλεσμα -όπως ισχυρίζεται η ίδια- να είναι αναγκασμένη να κάνει πίσω σε μια σειρά από ευρωπαϊκές αποφάσεις και πρώτα-πρώτα στο προσφυγικό. Η Μέρκελ θέλει να διώξει πρόσφυγες που έχει δεχτεί στη Γερμανία. Και αυτό θέλει να το πετύχει με διμερείς συμφωνίες τις οποίες θα επιδιώξει να υπογράψει κυρίως με την Ελλάδα και την Ιταλία.

Οσον αφορά τη χώρα μας η καγκελάριος εμφανίζεται να συσχετίζει το θέμα με την ελάφρυνση του χρέους που καλείται να συμφωνηθεί αύριο στο Eurogroup. Κατά τις ίδιες πληροφορίες αν «διευκολυνθεί» στο θέμα των προσφύγων θα μπορούσε να προσφέρει κάτι παραπάνω στο θέμα της ελάφρυνσης από αυτό που φροντίζει το Βερολίνο να διαρρέει τις τελευταίες εβδομάδες.

Και ενώ μέχρι τώρα ξέραμε ότι η πολιτική της ΕΕ για το προσφυγικό ήταν να λαμβάνουν οι πρόσφυγες βίζα εισόδου π.χ. από την Ελλάδα και μετά μέσω των relocation quotas που έχουν συμφωνηθεί να πηγαίνουν στην χώρα της αρεσκείας τους, π.χ Γερμανία, τώρα η κ. Μέρκελ, με την ανοχή από Μαρκόν και Γιουνκερ θέλει να κάνει στροφή 180 μοιρών και να συμφωνήσει σε δημερές επίπεδο ότι οι πρόσφυγες πρέπει να πάνε να κατοικίσουν εκεί που μπήκε η πρώτη σφραγίδα της βίζας εισόδου.

Σε ερώτηση γιατί να πρέπει να επωμιστεί η Ελλάδα αυτό το βάρος, λάβαμε την αναμενόμενη απάντηση που ακούμε χρόνια τώρα, ότι «η Ελλάδα δεν έχει κάνει τίποτα, η κατάσταση στα νησιά είναι απαράδεκτη, πρέπει να ενισχύσουμε τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, θα δοθούν κονδύλια για βοήθεια» κ.λπ.

Σε αντερώτηση πως μπορεί η χώρα να σηκώσει επιπλέον βάρος υπό αυτές τις συνθήκες η απάντηση ήταν αποστομωτική: Η Ελλάδα τότε θα πρέπει να κάνει συμφωνία με την Τουρκία ώστε να επιστρέψει τους πρόσφυγες που ήρθαν από εκεί!

Σε μια τρίτη ερώτηση δε για την κατάσταση στην Τουρκία, τις ελληνικοτουρκικές σχέσεις αλλά και την μηδενική επαφή Βρυξελλών-Αγκυρας, η απάντηση που λάβαμε ήταν ότι προέχει η προστασία της κ. Μέρκελ...

Που είναι ο Τουσκ;

Για τους καλά γνωρίζοντες, Τούσκ και Γιούνκερ είναι «άσπονδοι φίλοι» και συνήθως κοντράρονται στο ποιος θα φανεί περισσότερο. Ωστόσο ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου δεν ήταν στην τριμερή συνάντηση, ενώ δεν θα συγκαλέσει αυτός την μίνι Συνοδο Κορυφής, ως είθισται.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι αυτό έγινε γιατί ο Ντοναλντ Τουσκ δήλωσε ότι δεν θέλει να εμπλακεί σε αυτή την ενέργεια, ίσως γιατί γνωρίζει το πολιτικό κόστος που μπορεί να συνεπάγεται. Αυτό αναμένεται να αναλάβει ο κ. Γιουνκερ με ό,τι συνέπειες θα έχει αφού ήδη η σχέση του με την Ιταλία είναι τεταμένη. Μια Ιταλία που κανείς ακόμα δεν ξέρει πως θα αντιδράσει στην προοπτική τέτοιας Συνόδου, αφού η νέα κυβέρνηση έχει σηκώσει ψηλά την σημαία του κλεισίματος των συνόρων της για τους μετανάστες.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Αγ. Μέρκελ έμεινε μακριά από τις διαπραγματεύσεις σε ότι αφορά το θέμα των Σκοπίων, αφήνοντας κυρίως τους Αμερικανούς «να κάνουν παιχνίδι». Ο λόγος ήταν για να μην συνδεθεί η συμφωνία με την ελάφρυνση του χρέους, καθώς φαίνεται πως είχε ήδη στο μυαλό της να την συνδέσει με τον μεταναστευτικό.

Αξιωματούχος της Κομισιόν

Σε ανύποπτο χρόνο και σε συζήτηση που είχε το Euro2day.gr με αξιωματούχο της Κομισιόν, αναφερθήκαμε στην προοπτική η Γερμανία να επιβάλει επιπλέον όρους (conditionality) για να συναινέσει στο θέμα του χρέους.

Η απάντηση του αξιωματούχου ήταν αποστομωτική. «Θα ήταν ανήθικο εάν μια απόφαση που πάρθηκε το 2012 και το 2016 δεν εφαρμοστεί όπως έχει συμφωνηθεί από το Eurogroup και κάποιες χώρες-μέλη χρησιμοποιήσουν την δύναμή τους για να συνδέσουν τις αποφάσεις αυτές με εθνικές πολιτικές επιδιώξεις».

Με άλλα λόγια, η Ελλάδα δικαιούται την ελάφρυνση του χρέους βάση των αποφάσεων του Eurogroup και έχει δικαίωμα να ζητήσει την εφαρμογή τους χωρίς να είναι υποχρεωμένη να υποκύψει στις όποιες γερμανικές πιέσεις για άλλα θέματα...

Αγγελική Παπαμιλτιάδου

Λίγο πριν το τέλος το Κίνημα Αλλαγής;

O Σταύρος Θεοδωράκης βρίσκεται ήδη με το ένα πόδι εκτός ΚΙΝΑΛ, ο Γιώργος Παπανδρέου χαιρετίζει, ως πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς τη συμφωνία για το Μακεδονικό ως «ευκαιρία που δεν πρέπει να πάει χαμένη», ο Θανάσης Θεοχαρόπουλος δηλώνει ότι «η ΔΗΜΑΡ παραμένει σταθερή στην υπεύθυνη στάση επίλυσης αυτού του χρόνιου ζητήματος» και ο Γιώργος Καμίνης λέει ότι «η συμφωνία για το Μακεδονικό είναι καλή» παρά τις ατέλειές της.

Απέναντι σε όλους τους, η Φώφη Γεννηματά επιμένει ότι η συμφωνία Τσίπρα-Ζάεφ «δεν οδηγεί σε βιώσιμη λύση», και διαμηνύει στους μεν Ευρωπαίους Σοσιαλιστές ότι δεν θα δεχθεί υποδείξεις και στους δε εν Ελλάδι κεντροαριστερούς εταίρους της πως δεν θα δεχθεί αμφισβήτηση της ηγεσίας της.

Με ιστορικό δεδομένο όμως ότι το ηγετικό status δεν επιβάλλεται αλλά κατακτάται, μάλλον ήρθε η – δύσκολη – ώρα για το Κίνημα Αλλαγής να αντιμετωπίσει την πολιτική πραγματικότητα. Η οποία θέτει πλέον επιτακτικά το ερώτημα εάν, και υπό ποιες προϋποθέσεις, μπορεί να μείνει ενωμένο και να παράξει ουσιαστική πολιτική πρόταση ένα άθροισμα προσώπων και σχημάτων με διαμετρικά αντίθετες θέσεις, στοχεύσεις και επιδιώξεις.

Η πρώτη απάντηση που δίνεται επ’ αυτού από στελέχη του Ποταμιού, το οποίο βρίσκεται πια σε ανοιχτή σύγκρουση με τη Φώφη Γεννηματά, είναι πως «όλα είναι ανοιχτά και όλα είναι πιθανά». Οι τελικές αποφάσεις για την αποχώρηση ή μη από το Κίνημα Αλλαγής παραπέμφθηκαν στην 1η Ιουλίου και τη Μεγάλη Συνάντηση των Αντιπροσώπων του κόμματος, όμως μετά τη χθεσινοβραδυνή σύσκεψη στελεχών, παρόντος και του Σταύρου Θεοδωράκη, το «διαζύγιο» προκύπτει ως ισχυρό ενδεχόμενο.

Όπως λένε στο tvxs.gr στελέχη που μετείχαν στη σύσκεψη, η διαπίστωση ήταν πως «όπως φάνηκε και με το 5-1 στο Μακεδονικό,  υπάρχει μια σαφής πρόθεση υποβάθμισης του ρόλου του Πολιτικού Συμβουλίου» και μετατροπής του σε «φόρουμ ανταλλαγής ιδεών, αντί οργάνου λήψης αποφάσεων». Ως εκ τούτου, το ερώτημα που θέτουν τα ίδια στελέχη είναι «ποιο νόημα έχει η παραμονή σ’ ένα σχήμα που απλώς θα επισφραγίζει τον… νόμο του ΠΑΣΟΚ;»

Μεταξύ εκείνων που υποστήριξαν αυτή την άποψη φέρεται να ήταν ο βουλευτής Σπύρος Δανέλλης, με άλλα στελέχη πάντως να υποστηρίζουν μεν τη συμφωνία για το Μακεδονικό αλλά να ζητούν να εξαντληθούν τα περιθώρια ενότητας στον νέο φορέα της κεντροαριστεράς. Ο ίδιος ο Σταύρος Θεοδωράκης εξέπεμψε μηνύματα έντονου προβληματισμού, οι επιλογές ωστόσο δεν είναι εύκολες με δεδομένη και την αστάθεια εντός της ίδιας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του Ποταμιού. Είναι χαρακτηριστικό πως ο Γιώργος Αμυράς και ο Γρηγόρης Ψαριανός δεν ήταν παρόντες στη σύσκεψη, οι ψίθυροι για ενίσχυση του φλερτ τους με την ΝΔ γίνονται όλο και πιο έντονοι, ενώ με μια σημερινή ανάρτησή του ο Γρηγόρης Ψαριανός ήρθε να κάνει ακόμη πιο θολό το τοπίο: «Λοιπόν, παραμυθάκια τέλος...» έγραψε ο βουλευτής του Ποταμιού, προσθέτοντας: «...μικρός, ήμουνα προοδευτικός φιλελεύθερος, μετά πέρασα μια Αριστερή Παρένθεση μισού αιώνα. Την κλείνω τώρα. Χαίρετε!».

Απέναντι σ’ αυτό το κλίμα, η Φώφη Γεννηματά παίρνει θέση αναμονής και δεν τοποθετείται, τα μηνύματα ωστόσο από την Χαριλάου Τρικούπη δείχνουν ότι δεν υπάρχει και ιδιαίτερη θέρμη για κινήσεις συμβιβασμού. Στην ηγεσία της Δημοκρατικής Συμπαράταξης υπάρχει την ίδια ώρα έντονη ενόχληση και για την ανοιχτή παρέμβαση του Γιώργου Παπανδρέου, μέσω της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, υπέρ της λύσης στο Μακεδονικό, ωστόσο επιχειρείται να κρατηθούν χαμηλά οι τόνοι, δημοσίως τουλάχιστον, προκειμένου να μην ανοίξουν πολλαπλά μέτωπα. Και εκείνο που διαμηνύεται σταθερά είναι πως η Φώφη Γεννηματά είναι η εκλεγμένη αρχηγός του Κινήματος, όπως και η επικεφαλής της μεγαλύτερης Κοινοπουλευτικής Ομάδας του φορέα, και δεν προτίθεται να εκχωρήσει το αρχηγικό δικαίωμα στις αποφάσεις.

Το εάν, και ποιοι, θα λάβουν σοβαρά υπ’ όψιν την προειδοποίηση αυτή, μάλλον θα φανεί λίαν συντόμως…    

tvxs.gr

Το προσχέδιο της συμφωνίας του Eurogroup-«Πακέτο» χρέους και μεταμνημονιακές δεσμεύσεις

Αξιωματούχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δηλώνει αισιόδοξος ενόψει του Eurogroup της Πέμπτης και περιμένει πως θα υπάρξει συνολική συμφωνία, η οποία θα περιλαμβάνει το κλείσιμο της τέταρτης αξιολόγησης, το ύψος της τελικής εκταμίευσης των δανείων, τη ρύθμιση του χρέους, αλλά και το πλαίσιο της μεταμνημονιακής εποπτείας.

Αναφορικά με το πρώτο κομμάτι της συμφωνίας, που είναι φυσικά η ολοκλήρωση της αξιολόγησης, ο Ευρωπαίος αξιωματούχος περιμένει πως η «έκθεση συμμόρφωσης» με τα προαπαιτούμενα θα είναι θετική. Η Ελλάδα έχει ολοκληρώσει τα 80 από τα 88 προαπαιτούμενα κι έτσι αναμένεται να πάρει το "πράσινο φως" από το EuroWorking Group, που θα συνεδριάσει λίγες ώρες πριν από το Eurogroup.

Συνεπώς, εφόσον ξεπεραστεί αυτό το εμπόδιο, οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης θα μπορέσουν να ολοκληρώσουν το "πακέτο" της συμφωνίας.

Η τελευταία δόση

Σε ό,τι αφορά το ύψος της τελευταίας δόσης των δανείων, ο αξιωματούχος της Επιτροπής αναμένεται να είναι τέτοιο που θα δημιουργεί "μαξιλάρι" 20 δισ. ευρώ για την Ελλλάδα. Μπορεί δηλαδή και να φτάνει στα 15 δισ. ευρώ. Με αυτό το ταμειακό απόθεμα εκτιμάται ότι η Ελλάδα θα μπορεί να εξυπηρετήσει τις δανειακές υποχρεώσεις της έως και τις αρχές του 2020, υπό την προϋπόθεση, όμως, ότι επιτυγχάνονται οι δημοσιονομικοί στόχοι και τα πρωτογενή πλεονάσματα το 2019 και το 2020.

Το χρέος

Το πιο κρίσιμο, αλλά και πιο δύσκολο κομμάτι της συμφωνίας, αφορά φυσικά το χρέος, με τη Γερμανία να θέτει ιδιαίτερα αυστηρούς όρους. Φαίνεται, πάντως, πως έχουν κλειδώσει ήδη κάποια μέτρα που θα δώσουν ανάσα στην Ελλάδα.

Τα κυριότερα είναι:

-η επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων του ΕFSF

-η χρησιμοποίηση μέρους των αδιάθετων χρημάτων του προγράμματος του ESM για την αγορά ακριβών δανείων (π.χ. του ΔΝΤ)

-η επιστροφή των κερδών των κεντρικών τραπεζών από τα ελληνικά ομόλογα (SMPs) και ANFAs που υπολογίζονται περί τα 4 δισ. ευρώ

Αυτά πιθανότατα θα εκταμιευθούν σε τέσσερις ετήσιες δόσεις, υπό τον όρο ότι τηρούνται τα συμφωνηθέντα και ο μηχανισμός που συνδέει την αποπληρωμή τού χρέους με την ανάπτυξη.

Η ζωή μετά το Μνημόνιο

Τέλος, όσον αφορά τη μεταμνημονιακή εποχή, οι Βρυξέλλες αναζητούν τρόπους για να παρακολουθούν τη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα τα επόμενα χρόνια. Είναι δεδομένο πως θα υπάρχει «ενισχυμένη εποπτεία» (Enhanced Surveillance), με ελέγχους των θεσμών ανά τρίμηνο για την εφαρμογή των συμφωνηθέντων.

Τα κυριότερα από αυτά, είναι η στελέχωση της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, η ενσωμάτωση όλων των ταμείων στον ΕΦΚΑ, η υλοποίηση του νέου συστήματος κοινωνικών επιδομάτων, η αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών στον ιδιωτικό τομέα και η αποφυγή δημιουργίας νέων.

Επίσης, θα πρέπει να ολοκληρωθεί του εθνικού κτηματολογίου το αργότερο έως το 2021. Θα πρέπει να προχωρήσουν οι αποκρατικοποιήσεις και τέλος θα πρέπει να γίνει πραγματικότητα το άνοιγμα της αγοράς ενέργειας εντός του 2019.

Σπύρος Πολυχρονόπουλος

  

Χάνοντας το νόημα της ζωής

Αρκούσε μια συζήτηση, σε μία από αυτές τις ατελείωτες καλοκαιρινές νύχτες, και ένα ισχυρό πλήγμα στην ζωή μου για να με προβληματίσουν έντονα και σε βάθος, ώστε να με κάνουν να αναρωτηθώ για πολλοστή φορά τα τελευταία χρόνια “γιατί αναλωνόμαστε σε μικρότητες;”, “γιατί εστιάζουμε (κατά κύριο λόγο) μόνο στην καλοπέραση του ΕΓΩ μας, μέσω του καταναλωτισμού και άλλων μικροαστικών συνηθειών;”, “γιατί τα πρότυπά μας εντάσσονται και περικλείονται απόλυτα στους χώρους της μουσικής, του αθλητισμού, του κινηματογράφου, και δεν αποτελούνται από ανθρώπους (κυρίως παιδιά) και μικρούς ήρωες που μάχονται καθημερινά το μεγάλο “Κ” (καρκίνο) με ένα τεράστιο χαμόγελο, ή ανθρώπους που έχουν αφιερώσει την ζωή τους σε ένα έργο εθελοντισμού και φιλανθρωπίας;”. Έχουμε όντως χάσει το νόημα της ζωής…!

Η βαθιά συστημική κρίση που βιώνουμε μέχρι και σήμερα δεν είχε αρνητικό αντίκτυπο μόνο σε οικονομικούς δείκτες, μακροοικονομικά στοιχεία, και πολιτικές αναλύσεις/θεωρίες. Η κοινωνία είχε (και έχει) διαποτιστεί βαθιά στις δομές της από την νοοτροπία “κυνηγάμε την ευτυχία” μέσω του υπερκαταναλωτισμού, και της υλικής υπόστασης των πραγμάτων, μέσω της μαζοποιημένης (υπό)κουλτούρας, διασκέδασης, μουσικής και ευρύτερα του κύκλου θεάματος, και μέσω των τυπικών ανιαρών δραστηριοτήτων που μας κάνουν λίγο να ξεχνάμε την μίζερη καθημερινότητα μας.

Παροδικές τονωτικές “ενέσεις” που απλά μας πρόσφεραν (-ουν) μια άχρωμη δόση εικονικής ευτυχίας. Χανόμαστε καθημερινά στο κυνήγι των υποχρεώσεων, των πρέπει, των φιλοδοξιών μας και ξεχνάμε ότι είμαστε άνθρωποι! Δεν εργαζόμαστε πλέον για να ζούμε, αλλά ζούμε για να εργαζόμαστε και κυνηγάμε ένα άπιαστο όνειρο, πουλιά ταξιδιάρικα που όσο τα κυνηγάμε τόσο εκείνα πετάνε μακριά μας… τα χρόνια φεύγουν και περνάμε από μπροστά μας σαν κινηματογραφική ταινία οι μέρες , οι ώρες , οι στιγμές, άλλοτε μας χαμογελάνε και άλλοτε μουντές ίσως και θλιβερές μας κοιτάνε, μα εμείς αναμένουμε τη στιγμή που θα ζήσουμε…. Δε ζούμε, παρά υπάρχουμε αναμένοντας να ζήσουμε. Στις αναζητήσεις μας για μια καλύτερη ζωή και στο συνεχές κυνήγι της ευτυχίας, πολλές φορές ξεχνάμε να ζούμε! Η ζωή μας καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τα social media που μας έχουν αλυσοδέσει για τα καλά γύρω από μερικά like (φυσικά με την θέληση και την ανοχή μας)

Ο Νίκος Καζαντζάκης είχε πει “δεν υπάρχει αρχή, δεν υπάρχει τέλος, υπάρχει η τωρινή τούτη στιγμή, γιομάτη πίκρα, γιομάτη γλύκα και τη χαίρομαι όλη”.

Καθημερινά παρατηρώ γύρω μου μια απίστευτη ταχύτητα και βιασύνη για όλα. Όλα λίγο πολύ τυποποιημένα σε ένα πλαίσιο σκληρού ανταγωνισμού, παγκοσμιοποιήσης και έντονης εργασιομανίας. Αλήθεια πιστεύω πως μέσα στον κυκεώνα των συνεχών εξελίξεων προσπερνάμε τις μέρες (και τις στιγμές μέσα σε αυτές), οι οποίες χάνονται ως δια μαγείας. Προσμένουμε με ανυπομονησία ένα σαββατοκύριακο…Γιατί; Στην ουσία βιώνουμε πέντε μέρες στο μυαλό μας χωρίς νόημα, για να χαρούμε μόλις δύο. Κάτι ανάλογο με το καλοκαίρι. Αδημονούμε να έρθει, και σπεύδουμε να αγνοήσουμε το πέρασμα της άνοιξης. Ο χρόνος περνά και κάθε μέρα σου αφήνει κάτι. Δεν υπάρχει μέρα που να μην σου πρόσφερε τίποτα. Έστω μια εικόνα, μια σκέψη, κάτι που αν το ξανασκεφτόσουν, θα αντιλαμβανόσουν ότι ίσως ήταν πιο πολύτιμο από ότι βιαστικά νόμισες και του έδωσες ελάχιστη ή καθόλου σημασία.

Το καλούπι του καπιταλιστικού τρόπου ανάπτυξης και παραγωγής μας έχει αλλοιώσει σαν ανθρώπινες οντότητες, “σιγοτρώγοντας”,  και εν τέλει συνθλίβοντας τις ψυχές μας. Σχέσεις και συναισθηματικοί δεσμοί διαλύονται γιατί πολύ απλά οι άνθρωποι δεν προσπαθούν. Δεν θέλουν να προσπαθήσουν γιατί έχουν γαλουχηθεί στο εύκολο…στο χωρίς καμιά προσπάθεια διάκριση και ευτυχία. Έτσι είναι λίγο πολύ η εποχή μας, που άλλωστε εμείς την διαμορφώνουμε. Η αναζήτηση της ευτυχίας όμως κρύβεται πίσω από μικρές καθημερινές στιγμές. Από μια καλημέρα με ένα αληθινό χαμόγελο να την συνοδεύει, μέχρι ένα χάδι και μια αγκαλιά που σου ξυπνά έντονα συναισθήματα. Τα τρυφερά λόγια της αγάπης και του έρωτα σου προσφέρουν πάντα μια αίσθηση γαλήνης και ευτυχίας. Ξυπνούν στο κορμί μας τόσες αισθήσεις και το μετατρέπουν σε μια πολύβουη κυψέλη ζωής, όπου εκτελούνται όλα τα νούμερα ενός φαντασμαγορικού τσίρκου.

Γιαυτό μην ξεχνάμε το πραγματικό νόημα της ζωής.

Καλύτερα να ζεις τις μικρές στιγμές ευτυχίας που προσφέρει η ζωή παρά να σπαταλάς την ζωή σου προσπαθώντας να κυνηγάς την μεγάλη ευτυχία που μπορεί να μην έρθει ποτέ…

Υ.Γ: Θα ήθελα να αφιερώσω αυτές τις σύντομες και σκόρπιες σκέψεις μου σε μια πολύ ευχάριστη και γοητευτική “έκπληξη” από την όμορφη Νάξο…Κ.Ρ 

Ανδρέας Βελισσάριος

     

Το τελευταίο χωριό πριν τα Σκόπια

Το τελευταίο χωριό, πριν μπεί κανεις στα Σκόπια από την Ελλάδα, στο νομό της Φλώρινας, έχει το όνομα Νίκη. Οι λίγοι άνθρωποί του, ακρίτες των βόρειων συνόρων, είναι ως επί το πλείστον κτηνοτρόφοι, που ζούνε από τα κοπάδια τους και που έχουνε λυγίσει από τη τιμή που τους δίνουν οι εταιρείες για το γάλα που μαζεύουν από τα ζώα τους. 

Οι αρρώστιες που έχουν πλήξει τα ζωντανά, η χαμηλή τιμή του γάλατος, η αδυναμία να δώσουν τα προϊόντα της γης τους, είναι τα ζητήματα που τους κρατάνε ξύπνιους τα βράδια όταν πέφτουνε στο κρεβάτι. Οχι το Μακεδονικό. 

Οι άνθρωποι αυτοί, τον χειμώνα, που το θερμόμετρο γράφει -15, -20, ξυπνάνε χάραμα και πίνουνε αυτό που ονομάζουν ποντς (τσίπουρο βραστό με λίγες κουταλιές ζάχαρη), μαζί με έναν καφέ, δυο φέτες ψωμί με βούτυρο και αυγά για να κρατηθούνε όταν θα βγουνε για δουλειά. Και το καλοκαίρι, βρέχουνε στις βρύσες, τα καπέλα τους από μέσα, για να προστατευθούνε από τον ήλιο που καίει τις πεδιάδες τους. 

Στα σπίτια τους έχουν όπλα. 

Τους τα είχανε δώσει για να είναι η πρώτη γραμμή άμυνας σε περίπτωση κινδύνου. Οι περισσότεροι στέλνουν τα παιδιά τους να θητεύσουν στον ελληνικό στρατό, δίχως βύσματα και χάρες, με μια ειλικρινή διάθεση υπηρεσίας προς την πατρίδα τους. Πολλά από αυτά τα παιδιά έγιναν αξιωματικοί του στρατού. Περιέργως για πολλούς, αυτοί οι ακρίτες είναι από τις δημοκρατικότερες δημογραφίες που έχω συναντήσει. Δύσκολες οι καιρικές συνθήκες και λίγα τα μέλη και έτσι οι άνθρωποι αυτοί, σηκώνουν πρόθυμα το βάρος της κοινότητας που τους αναλογεί. 

Οι μεγάλοι προτρέπουν τους μικρούς να τους μιλούνε στον ενικό, κινούμενοι από μια αίσθηση ισότητας. Στα τραπέζια τρώνε μαζί. Είναι πάντα ταπεινοί. Όχι με τη δουλοπρέπεια όσων παριστάνουν τους καλούς λόγω αδυναμίας, αλλά με την ταπεινότητα αυτών που μεγάλωσαν μέσα σε δύσκολες κλιματικές και δημογραφικές συνθήκες και ξέρουν ότι για να επιβιώσουν δεν χρειάζεται να είναι ετοιμόλογοι ή εξυπνάκηδες ούτε να κοροϊδεύουνε τον κόσμο. Πρέπει να είναι δουλευτάρηδες και υπομονετικοί. Αυτό το μικρό χωριό είναι μια διευρυμένη οικογένεια. Άλλωστε οι περισσότεροι από τους μισούς έχουν και το ίδιο επίθετο. Βράντσηδες λέγονται και οι περισσότεροι είναι ξαδέρφια μου ή θείοι μου ή παπούδες μου. Δε μεγαλώσαμε μαζί. Αλλά παίζαμε μαζί, τα καλοκαίρια και τις γιορτές, ποδόσφαιρο, στα λασπωμένα χώματα ενός αυτοσχέδιου γηπέδου. 

Πολλές φορές ταλαιπωρήσαμε μαζί μικρούς γυρίνους που κολυμπούσανε στις λίμνες που φτιάχνανε οι πατημασιές των ζώων στη βροχή. Συναντηθήκαμε πολλές φορές στον αυλόγυρο της μικρής εκκλησιάς του χωριού, το Πάσχα και τσουγκρίσαμε αυγά. Συχνά περάσαμε μαζί τα σύνορα με τα κοπάδια που προχωρούσανε και μας παράσερναν, χωρίς να το καταλαβαίνουμε, στην απέναντι πλευρά. Πήγαμε πολλές φορές σε πανηγύρια, όπου άκουσαμε τραγούδια και στα ελληνικά και στα σλάβικα. Τη σλάβικη δε τη ξέρω. Μόνο να μετρώ μέχρι το δέκα και να ρωτώ “τι κάνεις;”. Αλλά οι άνθρωποι εκεί, τη μιλάνε. Αυτοί οι άνθρωποι είναι οι τελευταίοι που θα υποκύψουν στον ανέξοδο εθνικισμό ορισμένων γιάπηδων που δεν ξέρουν από εκείνα τα μέρη, τα σκληρά. 

Γιατί αυτοί οι άνθρωποι θυμούνται τα δεινά που τους προκάλεσαν αποφάσεις τύπων σαν τον Σαμαρά, που ποτέ δεν τους είχανε στους χάρτες των σχεδίων τους. Γνωριζουν επίσης ότι πέρα από τις μπάρες, που σημαίνουν, 100 μέτρα από το χωριό, το πέρασμα στην άλλη χώρα, οι γείτονές τους πίνουν και αυτοί ποντς τα πρωινά του χειμώνα και βρέχουν τα καπέλα τους το καλοκαίρι πριν βγάλουν τα κοπάδια τους για βόλτα. Γνωρίζουν τη γλώσσα τη σλάβικη γιατί την ακούνε συχνά – όσο συχνά συναντούνε και ανθρώπους από τη “γειτονιά” τους. Έχουν ερωτευθεί κάποιες από τις γυναίκες και τους άνδρες από απέναντι, που ουσιαστικά είναι “δίπλα”. Γνωρίζουν ότι κάθε Πάσχα και Χριστούγεννα, όπως αυτοί έτσι και οι διπλανοί τους σπεύδουν στις εκκλησίες των μικρών χωριών τους και τελούν τις ίδιες λειτουργίες. Τα φασιστάρια, που πουλάνε πατρίδα και μιλούνε για αίμα και κρεμάλες, δεν γνώρισαν ποτέ πως είναι εκείνα τα μέρη. Δε ξέρουν τις ζυμώσεις που γίνονται εκεί ψηλά. 

Ο κίνδυνος που νιώθουνε οι φασίστες είναι επειδή έμαθαν ότι τους αδύναμους τους περιφρονούμε και τους εκμεταλλευόμαστε.Προβάλλουν τη κακή ανατροφή τους, στους γείτονές τους και πιστεύουν ότι όλος ο κόσμος σκέφτεται όπως αυτοί. Εν τω μεταξύ, όταν το σημερινό πανηγύρι ολοκληρωθεί, οι άνθρωποι της παραμεθορίου θα πέσουν στα κρεβάτια τους και πάλι θα σκέφτονται την κακοδαιμονία τους, τη γη και τα ζωντανά τους.

Νίκος Βράντσης

   

Η υποκρισία Μητσοτάκη στο Μακεδονικό...

Η γερμανική Frankfurter Allgemeine Zeitung, επικαλούμενη πηγές από το Βερολίνο, αποκάλυψε ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης «έχει δεσμευτεί επανειλημμένως ότι ως πρωθυπουργός δεν θα ακύρωνε μια συμφωνία για το ονοματολογικό». Κατά τις ίδιες πηγές, δικαιολογώντας τη στάση του, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης φέρεται να είπε ότι «πρέπει να επιδείξει αντιπαλότητα, προκειμένου να μην χάσει τη δεξιά πτέρυγα του κόμματος του αλλά και για να αποτρέψει τη δημιουργία νέου κόμματος στα δεξιά της ΝΔ».

Eν ολίγοις, με βάση το ρεπορτάζ της γερμανικής εφημερίδας, ο πατριωτικός οίστρος και ο «ανένδοτος» που έχει κηρύξει ο αρχηγός της ΝΔ για το Μακεδονικό, δεν αποτελούν προϊόν – όψιμης έστω – εθνικής υπερευαισθησίας, αλλά μικροκομματική και ψηφοθηρική πατριδοκαπηλεία. Και το «όχι» της ΝΔ στην συμφωνία των Πρεσπών δεν είναι εθνική θέση αλλά σημαία πολιτικής υποκρισίας και δη εκ του ασφαλούς: Με εκ προοιμίου, δηλαδή, δεσμεύσεις προς τους ευρωπαίους ότι η συμφωνία θα ισχύσει ως έχει ακόμη κι εάν εκλεγεί ο ίδιος πρωθυπουργός.

Ακριβώς αυτά τα δεδομένα έθεσαν στον Κυριάκο Μητσοτάκη κυβερνητικές πηγές, καλώντας τον να δώσει απαντήσεις επί του συγκεκριμένου ρεπορτάζ και τονίζοντας: «Εάν δεν διαψεύσει άμεσα τις αποκαλύψεις της FAZ» ανέφεραν οι ίδιες πηγές, «επιβεβαιώνει πως είναι όχι μόνο πατριδοκάπηλος αλλά και τσάμπα μάγκας».

Η ΝΔ ανέφερε πως το δημοσίευμα «είναι ψευδές», όμως επί της ουσίας οι ισχυρισμοί δεν έχουν ιδιαίτερη σημασία. Κι αυτό γιατί το ρεπορτάζ της FAZ δεν αποτελεί έκπληξη, απλώς έρχεται να εξηγήσει την γραμμή του «αμετάκλητου τετελεσμένου» που ακολουθεί σταθερά ο Κυριάκος Μητσοτάκης σε ό,τι αφορά την υπογραφή της συμφωνίας των Πρεσπών, και να επιβεβαιώσει τις πληροφορίες των τελευταίων ημερών σύμφωνα με τις οποίες στις επιτελικές συσκέψεις της Πειραιώς το Μακεδονικό αξιολογείται απλώς ως ένα χρήσιμο όχημα για να πετύχει η ΝΔ την εκλογική αυτοδυναμία.

Ηταν, άλλωστε, ο σλοβάκος ευρωβουλευτής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Έντουαρντ Κούκαν, που είχε αποκαλύψει πρώτος την διγλωσσία εσωτερικού – εξωτερικού του Κυριάκου Μητσοτάκη δηλώνοντας πως ο πρόεδρος της ΝΔ είχε πει στα μέλη του ΕΛΚ ότι «δεν θα είναι εντελώς αρνητικός» σε ότι αφορά την επίλυση του θέματος της ονομασίας.

Ηταν επίσης σήμερα το πρωί ο αντιπρόεδρος της ΝΔ Κωστής Χατζηδάκης που, εμμέσως πλην σαφώς, επιβεβαίωσε πως το κόμμα του δεν πρόκειται να κάνει καμία κίνηση ακύρωσης ή επαναδιαπραγμάτευσης της συμφωνίας των Πρεσπών. Συγκεκριμένα, σε συνέντευξή του στο ραδιόφωνο 247 και απαντώντας στο ερώτημα εάν η ΝΔ θα επαναδιαπραγματευτεί την συμφωνία, ο Κωστής Χατζηδάκης απάντησε: «Κάναμε ό,τι μπορέσαμε για να αποτρέψουμε αυτή την συμφωνία. Από την ώρα που πήγαμε στο Βόρεια Μακεδονία με σκέτο μακεδονική γλώσσα και σκέτο μακεδονική εθνότητα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να μην κυρωθεί από την ελληνική βουλή. Αλλά όσο περνά ο καιρός δημιουργούνται ολοένα και περισσότερα τετελεσμένα και γίνεται όλο και πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα».

Και ήταν η ίδια η Νέα Δημοκρατία, η οποία επιχείρησε να ενισχύσει το – μη αληθές – πολιτικό άλλοθι των «τετελεσμένων» προκειμένου να μάχεται την συμφωνία εντός συνόρων αλλά να μην την αμφισβητήσει διεθνώς. Αποκαλυπτικό του πώς επιχειρείται να χτιστεί αυτό το άλλοθι είναι το χθεσινό non paper της Πειραιώς στο οποίο, μετά από μια εμφανώς ασθενή επιχειρηματολογία, συμπεραίνεται πως η συμφωνία των Πρεσπών είναι «εξαιρετικά δύσκολο να ανατραπεί».

«Μετά τη σημερινή υπογραφή Τσίπρα-Κοτζιά-Καμμένου», αναφέρεται μετξύ άλλων στο non paper, «θα παραχθούν έννομες συνέπειες που πολύ δύσκολα θα αλλάξουν. Τα Σκόπια θα προχωρήσουν σε δημοψήφισμα και στη συνέχεια σε αλλαγή του Συντάγματός τους. Και είναι προφανές ότι αν τα καταφέρουν, καμία ελληνική βουλή είτε η παρούσα, είτε η επόμενη δεν θα είναι εύκολο να ανατρέψει τη συμφωνία των Πρεσπών. Διότι αν το πράξει θα είναι σαν να αξιώνει από τους Σκοπιανούς να ξανα-αλλάξουν το Σύνταγμά τους και το όνομά τους, γεγονός που θα εκθέσει ανεπανόρθωτα τη χώρα μας σε όλη τη διεθνή κοινότητα. Γι αυτό επαναλαμβάνουμε όλες τις τελευταίες μέρες και σε όλους τους τόνους ότι η χθεσινή ψηφοφορία  που νομιμοποίησε τη σημερινή υπογραφή της συμφωνίας από τους κ. Τσίπρα και Ζάεφ είναι εξαιρετικά δύσκολο να ανατραπεί».

Κοινώς, η ΝΔ αγνοεί και παρακάμπτει πλήρως τις πολλαπλές ρήτρες αιρεσιμότητας της συμφωνία για να αιτιολογήσει, εκ προοιμίου, την μη αμφισβήτησή της εάν και εφόσον γίνει κυβέρνηση. Κι ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα συνεχίσει να υποδύεται, ανέξοδα, τον «μακεδονομάχο» αλλά δεν θα επιχειρήσει επαναδιαπραγμάτευση της λύσης στο όνομα των βολικών «τετελεσμένων»…     

tvxs.gr

Ο παρασκηνιακός ρόλος της Δύσης σε Αθήνα και Σκόπια

Του Σταύρου Λυγερού

Με ποταμό επαίνων για την πολιτική τόλμη των δύο πρωθυπουργών υποδέχθηκαν οι δυτικές κυβερνήσεις, το ΝΑΤΟ, η ΕΕ και τα κατεστημένα Μίντια τη συμφωνία ανάμεσα σε Αθήνα και Σκόπια. Η Δύση ποτέ δεν ενδιαφέρθηκε για την ουσία της μακρόχρονης διένεξης. Αυτό που την ενδιέφερε ήταν να βρεθεί συμφωνία για να αρθεί η εκκρεμότητα που εμπόδιζε το “σφράγισμα” της περιοχής των δυτικών Βαλκανίων από τη ρωσική επιρροή. Η ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ και η έναρξη της ενταξιακής πορείας της προς την ΕΕ είναι ένα αποφασιστικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, το οποίο ουσιαστικά θα ενισχύσει την πίεση στην “περιχαρακωμένη” Σερβία να ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο.

Τώρα, που η συμφωνία έχει υπογραφεί, επιβεβαιώνονται οι πληροφορίες για τον παρασκηνιακό ρόλο του αμερικανικού παράγοντα, σε συντονισμό με το Βερολίνο και τους θεσμούς της ΕΕ. Σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες, αποφασιστικό ρόλο έπαιξε ο αρμόδιος για την περιοχή Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών Γουές Μίτσελ, επικουρούμενος από τους Αμερικανούς πρεσβευτές στην Αθήνα και στα Σκόπια. Παραλλήλως και προς την ίδια κατεύθυνση κινήθηκαν και ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, αλλά και παράγοντες της ΕΕ.

Κατά τις ίδιες πληροφορίες, η Ουάσιγκτον κατέστησε σαφές και στον Τσίπρα και στον Κοτζιά ότι εάν από την πλευρά τους πράξουν ό,τι απαιτείται για να λυθεί το Μακεδονικό και κατ’ επέκτασιν για να ενταχθεί η ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ, θα διευκολυνθεί καθοριστικά η γεωπολιτική αναβάθμιση της Ελλάδας στο πλαίσιο του δυτικού στρατηγικού σχεδιασμού. Το ίδιο ακριβώς μήνυμα έχει σταλεί και για την επίλυση των εκκρεμοτήτων στις ελληνοαλβανικές σχέσεις. Όπως είναι γνωστό, οι σχετικές διαπραγματεύσεις βρίσκονται στο τελικό στάδιο. Αυτός είναι ο λόγος που ο Κοτζιάς άνοιξε ταυτοχρόνως και τα δύο αυτά διπλωματικά μέτωπα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η γεωπολιτική αναβάθμιση της Ελλάδας δεν είναι μία υπόσχεση χωρίς αντίκρισμα. Ωθούν προς αυτή την κατεύθυνση οι προβληματικές σχέσεις Ουάσιγκτον-Άγκυρας και το γεγονός ότι παρά τις προσπάθειες της αμερικανικής διπλωματίας ο Ερντογάν αρνείται να επιστρέψει στο δυτικό “μαντρί”. Αν και οι προσπάθειες συνεχίζονται ολοένα και περισσότερο ενισχύεται στα αμερικανικά κέντρα αποφάσεων η τάση αναβάθμισης της Ελλάδας από χώρα δεύτερης γραμμής, που ήταν από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, σε χώρα πρώτης γραμμής.

Πιέσεις και υποσχέσεις

Προφανώς, δεν είναι η συμφωνία για το Μακεδονικό που θα καθορίσει το νέο γεωπολιτικό καθεστώς της Ελλάδας στο δυτικό στρατηγικό σύστημα. Οι Αμερικανοί, όμως, βρήκαν την ευκαιρία να πιέσουν και ταυτοχρόνως να δελεάσουν τους Τσίπρα και Κοτζιά. Τα μηνύματα είχαν δοθεί από την επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στην Ουάσιγκτον. Και βεβαίως δεν πρέπει να υποτιμάται το γεγονός ότι ο πρόεδρος Τραμπ έχει κάθε λόγο να είναι ικανοποιημένος που η κυβέρνησή του θα πιστωθεί πολιτικά την επίλυση του Μακεδονικού, παρότι η παρέμβασή της ήταν παρασκηνιακή, αλλά γνωστή στους “παροικούντες την Ιερουσαλήμ”.

Οι αμερικανικές πιέσεις συνδυάσθηκαν με γερμανικές και ευρωπαϊκές υποσχέσεις για εποικοδομητική προσέγγιση αναφορικά με την ελάφρυνση του χρέους και το μεταμνημονιακό καθεστώς. Αν και ο Τσίπρας το διέψευσε –και δεν θα μπορούσε να πράξει αλλιώς– έχουμε δημοσιεύσει σ’ αυτές εδώ τις στήλες τη σχετική πληροφορία από τις από τις αρχές του 2018. Και γεγονότα που μεσολάβησαν από τότε της προσέδωσαν πρόσθετη αξιοπιστία.

Στο σημείο αυτό, ωστόσο, είναι απαραίτητο να υπογραμμισθεί πως ούτε οι Αμερικανοί ούτε οι Ευρωπαίοι υπεισήλθαν σε λεπτομέρειες. Με άλλα λόγια, δεν άσκησαν πιέσεις στον Κοτζιά να αποδεχθεί το όνομα “Μακεδόνες” και “μακεδονική” γλώσσα. Αυτό που τους ενδιέφερε ήταν να βρεθεί λύση κι όχι το περιεχόμενό της. Το γεγονός ότι τα Σκόπια όχι μόνο δέχονταν ακόμα πιο ασφυκτικές δυτικές πιέσεις, αλλά και τα ίδια επείγονταν να πάρουν το εισιτήριο για το ΝΑΤΟ και στην ΕΕ, τα μετέτρεπε στην αδύνατη πλευρά των διαπραγματεύσεων. Η κυβέρνηση Τσίπρα, ωστόσο, δεν εκμεταλλεύθηκε το διαπραγματευτικό της πλεονέκτημα, αφενός επειδή ήθελε να δείξει καλή διαγωγή, αφετέρου, επειδή υποτιμά τη σημασία του εθνικού αυτού θέματος και ήθελε να ξεμπερδεύει.

Για τους δικούς τους λόγους η καθεμία, η Μόσχα και η Άγκυρα επιδιώκουν τον τορπιλισμό της συμφωνίας, κυρίως μέσω του προέδρου Ιβανόφ και του Γκρουέφσκι, οι οποίοι αξιοποιούν τον εθνικισμό του VMRO. Η μεν Μόσχα επιδιώκει να εμποδίσει την ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ, η δε Άγκυρα επιδιώκει να διατηρήσει την επιρροή που ασκούσε στα Σκόπια, εμφανιζόμενη σαν υποστηρικτής-προστάτης τους στο πλαίσιο της διένεξης για το όνομα.   

Σε τεντωμένο σχοινί οι σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας

Στις 21 Ιουνίου αναμένεται να συντελεστεί η προγραμματισθείσα συμβολική τελετή παράδοσης στην Τουρκία του πρώτου αμερικανικού μαχητικού αεροσκάφους F-35 στις εγκαταστάσεις παραγωγής της Lockheed Martin στο Forth Worth του Τέξας στις ΗΠΑ. Η τελετή παράδοσης δεν πρόκειται να συνοδευτεί από άμεση απογείωση οιουδήποτε αεροσκάφους πέμπτης γενιάς με προορισμό την Τουρκία καθώς υφίστανται μία προϋπόθεση που ισχύει για όλες τις χώρες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα συμπαραγωγής και ένα εμπόδιο.

Η προηγούμενη εκπαίδευση των Τούρκων πιλότων από Αμερικανούς συναδέλφους αποτελεί προϋπόθεση όπως προβλέπεται ρητά σε όρο του συμβολαίου συμπαραγωγής προτού απογειωθεί το πρώτο αεροσκάφος για την Τουρκία τον Σεπτέμβριο 2019. Την ίδια στιγμή ωστόσο υφίσταται ένα σημαντικό εμπόδιο το οποίο ονομάζεται Κογκρέσο. Η Γερουσία (US Senate) αναμένεται να ψηφίσει εντός της εβδομάδας τον νόμο για τον αμυντικό προϋπολογισμό οικονομικού έτους 2019 που έχει ήδη περάσει από την αμερικανική Bουλή (US House). Ο οποίος επιτάσσει το πάγωμα της παράδοσης αμερικανικού στρατιωτικού οπλισμού στην Τουρκία συμπεριλαμβανόμενων των μαχητικών αεροσκαφών πέμπτης γενιάς F-35.

Ο Νόμος προβλέπει, εντός 60 ημερών από την ισχύ του, τη σύνταξη έκθεσης από τον Αμερικανό υπουργό Άμυνας με θέμα την αποτίμηση των σχέσεων ΗΠΑ-Τουρκίας προκειμένου στη συνέχεια το Κογκρέσο να αποφασίσει την αποβολή ή μη της Τουρκίας από το πρόγραμμα παραγωγής και απόκτησης των F-35. Τις ανησυχίες του αμερικανικού Πενταγώνου για την απόκτηση εκ μέρους της Τουρκίας του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος S-400 και των τεχνικών ρίσκων που δύναται να προκύψουν για τα F-35 εξέφρασε μάλιστα στις 13 Ιουνίου σε εκδήλωση του ινστιτούτου Ατλαντικού Συμβούλιο (Atlantic Council) ο Τόμας Γκόφους, αναπληρωτής βοηθός υφυπουργός άμυνας των ΗΠΑ για την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ.

Επιστολή 44 βουλευτών

Τις ανησυχίες του Αμερικανού αξιωματούχου και εν όψει της συμβολικής τελετής παράδοσης ήρθαν να ενισχύσουν με επιστολή τους στις 15 Ιουνίου προς την ηγεσία του αμερικανικού Πενταγώνου 44 Ρεπουμπλικάνοι και Δημοκρατικοί βουλευτές. Στη συγκεκριμένη επιστολή αναδεικνύονται ενέργειες και πολιτικές της Τουρκίας που υποδαυλίζουν τις αμερικανο-τουρκικές σχέσεις, και οι κίνδυνοι αναφορικά με την παράδοση της τεχνολογίας των F-35 τη στιγμή που εμβαθύνεται η στρατιωτική συνεργασία της Τουρκίας με την Ρωσία.

Ταυτόχρονα, καταδεικνύεται η έλλειψη αμερικανικής εμπιστοσύνης ως προς την μη υπεύθυνη χρησιμοποίηση των F-35 στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Προς επίρρωση των ανησυχιών σχετικά με την μη υπεύθυνη χρήση των F-35, η επιστολή κάνει ειδική αναφορά στην τουρκική στρατιωτική δράση σε βάρος των αμερικανικά υποστηριζόμενων Κουρδικών Δυνάμεων YPG με το πρόσχημα της στόχευσης εναντίον του ΡΚΚ στην βόρεια Συρία, καθώς και ο εκτοπισμός περισσότερο από 100 χιλιάδων κατοίκων στην πόλη Αφρίν της βόρειας Συρίας.

Οι Αμερικανοί βουλευτές δίδουν έμφαση στη διατυπωθείσα απειλή του Τούρκου προέδρου περί επίθεσης εναντίον αμερικανικών στρατευμάτων που παραμένουν στην βόρεια και βορειοανατολική Συρία με κύρια αποστολή την καταπολέμηση της τρομοκρατικής οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος, τονίζοντας ότι η εν λόγω απειλή από μόνη της αποτελεί αιτία για την αναστολή της παράδοσης της πιο προηγμένης γενιάς μαχητικών αεροσκαφών προς την Τουρκία.

Η έλλειψη αυτοσυγκράτησης ως ίδιον γνώρισμα της τουρκικής ηγεσίας παραβιάζοντας θεμελιώδεις δημοκρατικές αρχές και εξάγοντας έναν ακραίο αυταρχισμό επισημαίνεται με εμφατικό τρόπο στην επιστολή παραθέτοντας την περίπτωση της επίθεσης των δυνάμεων ασφαλείας του Τούρκου προέδρου σε βάρος ειρηνικών διαδηλωτών επί αμερικανικού εδάφους τον Μάϊο 2017. Η χρήση βίας στο προκείμενο καταδικάστηκε ομόφωνα από την αμερικανική Βουλή αποσπώντας 397 ψήφους, ενώ το Κογκρέσο επέβαλε απαγόρευση της πώλησης πυροβόλων όπλων προς την Τουρκία για χρήση από τις εσωτερικές δυνάμεις ασφαλείας της.

Καταστρατήγηση αμερικανικών συμφερόντων

Η τουρκική περιφρόνηση του Κογκρέσου και της αμερικανικής διακυβέρνησης αποτελεί κρίσιμη παράμετρο που αναδεικνύεται στην διακομματική επιστολή με δεδομένο ότι έχει παραμείνει αναπάντητη προηγούμενη επιστολή 220 βουλευτών προς τον Τούρκο πρόεδρο και έχουν πέσει στο κενό οι σχετικές εκκλήσεις Αμερικανών αξιωματούχων για την απελευθέρωση Αμερικανών πολιτών που κρατούνται σε φυλακές, όπως ο πάστορας Αντριου Μπράνσον, και με συστηματική άρνηση από τις τουρκικές αρχές της πρόσβασης Αμερικανών διπλωματών σε αυτούς.

Η περίφημη «πολιτική φυλακίσεων» που πιστά εφαρμόζει η Τουρκία τα τελευταία 2 έτη σε πολίτες τρίτων χωρών, όπως η Γερμανία και η Ελλάδα, καταγγέλλεται στην επιστολή καθώς και η προσπάθεια της Άγκυρας να χρησιμοποιήσει τους Αμερικανούς κρατούμενους ως μέσο πίεσης για να επιτευχθεί η έκδοση του κληρικού Φετχουλλάχ Γκιουλέν.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης στην επιστολή η ρητή αναφορά περί καταστρατήγησης των αμερικανικών συμφερόντων στην ευρύτερη περιοχή με υπαιτιότητα της Τουρκίας καθώς αυτή αφενός βάλλει εναντίον συμμαχικών χωρών όπως το Ισραήλ, η Ελλάδα και η Κύπρος, και αφετέρου υποβοηθά ανταγωνιστικές προς τις ΗΠΑ χώρες, όπως το Ιράν και τη Ρωσία, στην εμπέδωση περιφερειακής επιρροής.

Υπό το συγκεκριμένο πρίσμα, καταγγέλλονται οι συνεχείς λεκτικές επιθέσεις σε βάρος του Ισραήλ το οποίο η τουρκική ηγεσία αποκαλεί «κράτος τρομοκράτη», οι παραβιάσεις του εναερίου χώρου της Ελλάδας και η παρ’ολίγον βύθιση σκάφους του ελληνικού λιμενικού από τουρκικό πολεμικό πλοίο. Επίσης καταγγέλλονται οι παραβιάσεις της κυπριακής κυριαρχίας εστιάζοντας στην τουρκική παρεμπόδιση του ιταλικού γεωτρύπανου να διεξάγει έρευνες για φυσικό αέριο εντός της κυπριακής ΑΟΖ και με ανησυχίες ότι η Τουρκία πρόκειται να στείλει δικό της γεωτρύπανο προκειμένου να απομακρύνει αυτό της αμερικανικής Exxon Mobil στα θαλάσσια οικόπεδα που της ανήκουν.

Είναι ξεκάθαρο ότι η παράδοση των μαχητικών αεροσκαφών πέμπτης γενιάς F-35 δεν αποτελεί εύκολη υπόθεση για την Τουρκία. Η διακινδύνευση των αμερικανικών συμφερόντων στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής με υπαιτιότητα της Τουρκίας, η τουρκική επιθετικότητα σε βάρος φιλικών προς τις ΗΠΑ χωρών και δυνάμεων, καθώς και η τουρκική παραβίαση των θεμελιωδών δημοκρατικών ελευθεριών και του διεθνούς δικαίου ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελούν αγκάθια στις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας. Η απαλλαγή από τα αγκάθια φαίνεται να αποτελεί πλέον μονόδρομο προκειμένου να επανέλθει η προοπτική της κανονικότητας στις αμερικανο-τουρκικές σχέσεις.

Αντωνία Δήμου