Από το μνημείο του αγνώστου ανέργου

Της Μαίρης Ματσικοπούλου

Συμμετείχα στη δημόσια πρόσκληση 1/2017 του ΟΑΕΔ για θέσεις 8μήνου του κοινοφελούς προγράμματος εργασίας στους Δήμους. Συγκεκριμένα υπέβαλλα αίτηση διεκδικώντας μία από τις δύο συνολικά θέσεις στον Δήμο Σερρών όπου κατοικώ, οι οποίες απαιτούσαν αποκλειστικά πτυχίο ΠΕ06 Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας, θέση στην οποία ήμουν πρώτη επιτυχούσα στο Δήμο με 137 μόρια.

Την ημέρα Παρασκευή 28 Απριλίου 2017 όταν κλήθηκα, μαζί με όλους τους υπόλοιπους συναδέλφους επιτυχόντες, να υπογράψω τις σχετικές συμβάσεις στο Δημαρχείο Σερρών ενημερώθηκα ότι τοποθετούμαι στον ΟΠΑΚΠΑ Οργανισμό Προσχολικής Αγωγής, Κοινωνικής Πολιτικής και Αθλητισμού, δηλαδή το ΝΠΔΔ του Δήμου που διαχειρίζεται τους δημοτικούς βρεφονηπιακούς σταθμούς, τα ΚΑΠΗ και τα αθλητικά κέντρα. (Ο ισχύων εσωτερικός κανονισμός λειτουργίας του ΟΠΑΚΠΑ όπως έχει ψηφισθεί από το Δημοτικό Συμβούλιο Σερρών έχει αριθμό απόφασης 238/2014 σε συνεδρίαση την 2/4/2014.)

Κατά την προσέλευσή μου στα γραφεία διοίκησης του ΟΠΑΚΠΑ η υπεύθυνη για τους βρεφονηπιακούς σταθμούς Προϊσταμένη με ενημέρωσε ότι τοποθετούμαι να διδάξω την αγγλική γλώσσα στους βρεφονηπιακούς σταθμούς. Παρά το πρώτο σοκ που υπέστην στο άκουσμα, απάντησα με ψυχραιμία ότι αυτό δεν γίνεται για τους εξής βάσιμους λόγους:

Δεν υπάρχει θεσμοθετημένο από την Πολιτεία πλαίσιο εκμάθησης ξένης γλώσσας στην προσχολική αγωγή. Η νομοθεσία τοποθετεί τη διδασκαλία ξένης γλώσσας για πρώτη φορά στην Α’ τάξη του δημοτικού και όχι στους παιδικούς σταθμούς.

Η διδασκαλία ξένης γλώσσας στη δημόσια εκπαίδευση ανταποκρίνεται σε συγκεκριμένο πλαίσιο μεθοδολογίας σε συνάρτηση με την ανάπτυξη των μαθησιακών δεξιοτήτων και των εκπαιδευτικών στόχων, τα οποία ορίζονται από σχετικές οδηγίες ξεχωριστά για κάθε τάξη και βαθμίδα εκπαίδευσης, Α’βάθμια ή Β’βάθμια. Δεν υπάρχει πλαίσιο ανάπτυξης μαθησιακών δεξιοτήτων ξένης γλώσσας στην προσχολική ηλικία.

Οι απόφοιτοι των τμημάτων Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας των ΑΕΙ της χώρας διαθέτουν μεν την παιδαγωγική επάρκεια ώστε να προσλαμβάνονται στη δημόσια εκπαίδευση, αλλά όχι στην προσχολική αγωγή και τους παιδικούς σταθμούς (στο εξής ΠΣ) διότι δεν υπάρχει παιδαγωγικός στόχος, ούτε η απαιτούμενη κατάρτιση των πτυχιούχων για εργασιακή απασχόληση σε αυτούς. (Σύμφωνα με το επίσημο πρόγραμμα σπουδών που έχει οριστεί από το τμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ, από όπου αποφοίτησα, και δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του Ιδρύματος: Επαγγελματικές Διέξοδοι Αποφοίτων «Οι πτυχιούχοι του Τμήματος μπορούν να απασχοληθούν σε σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, σε μεταφραστικά γραφεία, εκδοτικές επιχειρήσεις, διοικητικές υπηρεσίες καθώς και στο χώρο της διερμηνείας.»)

Σύμφωνα με τον Κανονισμό λειτουργίας των δημόσιων ΠΣ της χώρας, αλλά και σύμφωνα με τους Εσωτερικούς κανονισμούς λειτουργίας των Δημοτικών επιχειρήσεων που διαχειρίζονται αυτούς, το προσωπικό που προσλαμβάνεται ή απασχολείται με συμβάσεις αφορά αποκλειστικά πτυχιούχους στις εξής ειδικότητες: Βρεφονηπιοκόμοι παιδαγωγοί και βοηθοί, κοινωνικοί λειτουργοί, παιδίατροι, ψυχολόγοι, μάγειρες και βοηθοί, τραπεζοκόμοι, προσωπικό καθαριότητας, ενώ δύναται να προσληφθούν μουσικοί για μουσικοκινητικές δραστηριότητες ή θεατρολόγοι για επιμόρφωση των εργαζομένων. Πουθενά δεν υπάρχει οποιαδήποτε μορφή διδασκαλίας ξένης γλώσσας ούτε προβλέπεται πρόσληψη ανάλογου προσωπικού (ούτε στον κανονισμό λειτουργίας του ΟΠΑΚΠΑ Σερρών), πολύ απλά διότι δεν υπάρχει καμία αντιστοιχία με τους σκοπούς και τη λειτουργία των δημόσιων ΠΣ.

Εξηγώντας τους παραπάνω λόγους για τους οποίους υποστήριζα ότι δεν μπορώ να ανταποκριθώ σε μια δραστηριότητα για την οποία δεν έχω ούτε κατάρτιση, ούτε υπάρχει θεσμοθετημένο πλαίσιο, η Προϊσταμένη δυσανασχετούσε έντονα. Συνολικά,έλαβα τις εξής απαντήσεις:

Η προσωπική της άποψη είναι ότι οι άνεργοι έχουν μια εξαιρετική ευκαιρία να επωφεληθούν από τα 8μηνα κοινωφελή ευρωπαϊκά προγράμματα του ΟΑΕΔ για να επιβιώσουν και να πάρουν μια ανάσα. Επίσης, υπάρχουν άνεργοι με πτυχία, όπως εγώ για παράδειγμα, οι οποίοι αναγκάζονται να κάνουν άσχετες δουλειές, άρα ένας πτυχιούχος Αγγλικής Φιλολογίας είναι καλό να απασχοληθεί σε έναν ΠΣ πάνω στο αντικείμενό του.

Ο κανονισμός του ΟΠΑΚΠΑ μπορεί να μην προβλέπει πρόσληψη προσωπικού διδασκαλίας ξένης γλώσσας αλλά δεν πειράζει, διότι είπε ότι πρόκειται να τον αλλάξουν σύντομα (*θα επανέρθω σε αυτό παρακάτω). Και αφού στην νομοθεσία μέχρι τώρα δεν λέει ότι απαγορεύεται, άρα επιτρέπεται.

Το κύριο σκεπτικό του ΟΠΑΚΠΑ είναι να γίνουν οι δημόσιοι ΠΣ ανταγωνιστικοί απέναντι στους ιδιωτικούς. Ορισμένοι ιδιωτικοί ΠΣ διδάσκουν ξένη γλώσσα στα νήπια και έχει ακούσει ότι αυτό είναι ελκυστικό στους γονείς, άρα μπορεί να εφαρμοστεί και στους δημόσιους. Μάλιστα επειδή υπάρχει μεγάλος ανταγωνισμός στην ένταξη παιδικών σταθμών στο γνωστό επιδοτούμενο πρόγραμμα «Εναρμόνισης οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής», ο ΟΠΑΚΠΑ επιχειρεί να ενισχύσει τα προτερήματα των δημοσίων εντάσσοντας ξένη γλώσσα.

Θεωρεί ότι τα νήπια είναι πολύ έξυπνα και μαθαίνουν εύκολα την ξένη γλώσσα, ασχέτως αν δεν έχουν ακόμα κατακτήσει την μητρική. Γι’ αυτό, κατά τη γνώμη της, είναι καλό να ακούν την ξένη γλώσσα όσο νωρίτερα γίνεται.

Παράλληλα, μου δόθηκε μια λίστα με το σύνολο των 13 δημόσιων ΠΣ του Δήμου, εκ των οποίων οι 6 βρίσκονται στην πόλη και οι υπόλοιποι σε χωριά που βρίσκονται σε μεγάλη χιλιομετρική απόσταση μεταξύ τους, ζητώντας μου να βρω τρόπο να παρίσταμαι εβδομαδιαίως ή τακτικά στους περισσότερους αρχικά και «μετά βλέπουμε», ενώ με απάλλαξε από τον μοναδικό σταθμό που είναι μόνο βρεφικός και όχι νηπιακός, δηλαδή έχει παιδιά μέχρι 2,5 ετών. Στο τέλος πρόσθεσε πως αν δεν μου αρέσει αυτό το αντικείμενο απασχόλησης και δεν ξέρω και πώς να το κάνω, μου πρότεινε να παραιτηθώ από το Πρόγραμμα και να έρθει να δουλέψει κάποιος άλλος που έχει περισσότερη ανάγκη να εργαστεί και δεν το πολυψάχνει.

Διατηρώντας ψυχραιμία απέναντι στην απαξιωτική της συμπεριφορά και την επιμονή της, αποχώρησα από τη συζήτηση, συμφωνώντας να καταβάλλω μια φιλότιμη προσπάθεια να ανταποκριθώ στον ρόλο που μου ανατέθηκε. Αμέσως μόλις αποχώρησα παρουσιάστηκα στον πρώτο ΠΣ που μου υπέδειξαν. (Παρουσιάστηκα μαζί με τους υπόλοιπους προσληφθέντες 8μήνου, βρεφονηπιοκόμους, κοινωνικούς λειτουργούς, μάγειρες και γενικών καθηκόντων καθαριότητας.)

Στην πρώτη γνωριμία με την Διευθύντρια του σταθμού υπήρξε έκπληξη και απορία εκ μέρους της για το πώς τοποθετήθηκα εκεί, ενώ παραδέχτηκε ότι έχει ακούσει και η ίδια για αγγλικά σε ιδιωτικούς ΠΣ αλλά δεν έχει καμία ιδέα για το πώς θα πραγματοποιηθεί κάτι τέτοιο στην δική της υπηρεσία. Συμφώνησε να γίνει μια προσπάθεια, διατηρώντας κάποιες επιφυλάξεις για το αποτέλεσμα. Την επόμενη μέρα, στην τελευταία μας συζήτηση, αντιμετώπισε το ζήτημα με υπευθυνότητα και κατανόησε σαφέστατα την ένστασή μου, δηλαδή παραδέχτηκε ότι ούτε μπορεί να με εποπτεύσει για τα καθήκοντά μου, αφού δεν ορίζεται πουθενά ποια είναι αυτά, ούτε αναλαμβάνει την ευθύνη για τις προτεινόμενες παιδαγωγικές προσεγγίσεις του ΟΠΑΚΠΑ που θα εφαρμόζονται μάλιστα από μη καταρτισμένο προσωπικό.

Στο πρακτικό κομμάτι, δεν μου χρειάστηκαν παραπάνω από 2 μέρες πρώτης γνωριμίας και παιχνιδιού, πάντα υπό την επίβλεψη των Παιδαγωγών του σταθμού, ανάμεσα σε συμπαθέστατα και απορημένα παιδικά προσωπάκια για να αποδειχθεί το αυτονόητο:δεν συντρέχει κανένας απολύτως παιδαγωγικός λόγος ούτε να χαιρετάνε αγγλιστί, ούτε να ξέρουν ότι η γάτα που κάνει νιάου λέγεται «cat». Η στιγμή της υπέρτατης κρίσης έφτασε όταν ένας ευφυής μικρούλης με ρώτησε γιατί μερικές φορές χαιρετάω λέγοντας «hello» και όχι «γεια σου», ή λέω «no» αντί «όχι» και μετά απομακρύνθηκε επειδή δεν του απάντησα.

Επιστρέφοντας κάπως φορτισμένη στον ΟΠΑΚΠΑ και την Προϊσταμένη, προσπάθησα πάλι να αιτιολογήσω πλέον με σαφήνεια τους λόγους για τους οποίους δεν θα μπορούσα σε καμία περίπτωση να ανταπεξέλθω στο εγχείρημα, προβάλλοντας και λόγους παιδαγωγικής ευθύνης απέναντι σε νήπια, πράγμα που την εξόργισε και ζήτησε την συνδρομή της Προϊσταμένης Οικονομικού από το διπλανό γραφείο για να μου υποδείξουν μαζί ότι αυτά που λέω δεν ισχύουν.

Αιτήθηκα να προσπαθήσουν να με εντάξουν σε άλλη υπηρεσία της ευθύνης τους ώστε να είμαι πιο παραγωγική σύμφωνα με τους όρους του Προγράμματος. Πρότεινα να παρέχω υπηρεσίες επιμόρφωσης αγγλικών στους εργαζομένους του ΟΠΑΚΠΑ και δεν έγινε δεκτό. Μιας και ο ΟΠΑΚΠΑ εφαρμόζει Κοινωνική Πολιτική, όπως λέει το όνομά του, πρότεινα να δημιουργηθεί τμήμα διδασκαλίας αγγλικών για οικονομικά ασθενείς συμπολίτες μας, τύπου «κοινωνικού φροντιστηρίου», όπως ισχύει σε πολλούς Δήμους της χώρας, πράγμα που όχι μόνο δεν έγινε δεκτό, αλλά απειλήθηκα από την Προϊσταμένη (παρουσία και της δεύτερης Προϊσταμένης) ότι θα ζητήσει κατάργηση της θέσης μου ώστε να πεταχτώ έξω από το Πρόγραμμα (ύστερα από 42 μήνες ανεργίας).

Με παρέπεμψε στο γραφείο προσωπικού του Δήμου κάνοντας τηλεφωνήματα το ένα πίσω από το άλλο, με χαρακτήρισε ως μη συνεργάσιμη και ότι πλέον δεν επιθυμεί να επιστρέψω στον ΟΠΑΚΠΑ ακόμα και αν το μετανιώσω! Στο τέλος μου είπε ότι σκοπεύω να δημιουργήσω φασαρία χωρίς λόγο, ότι πολιτικοποιώ το ζήτημα επίτηδες και ότι έχω κόλλημα. Και εγώ στο ένα και μοναδικό μου ξέσπασμα αποχώρησα φωνάζοντας δυνατά ώστε να ακούγεται στους διαδρόμους «κόλλημα έχετε εσείς που θέλετε να κάνουν ξένη γλώσσα τα νήπια».

Η επόμενη εξέλιξη ήταν να τοποθετηθώ κακήν κακώς πρόχειρα, έως και εκδικητικά κατά την άποψή μου, σε άλλη υπηρεσία με ευθύνη του γραφείου προσωπικού του Δήμου. Στις συνομιλίες αυτές απειλήθηκα εκ νέου ότι θα ζητήσουν κατάργηση της θέσης αφού δεν έχουν πού αλλού να με τοποθετήσουν. Και φυσικά με τοποθέτησαν σε υπηρεσία όπου ήμουν εντελώς περιττή και άνευ αντικειμένου. Μετά από 2 μέρες υπέβαλλα τηνπαραίτησή μου από το 8μηνο Πρόγραμμα, γνωρίζοντας απόλυτα τις συνέπειες της απόφασής μου στην οικονομική επιβίωση της οικογένειάς μου (σύζυγος μακροχρόνια άνεργος, 2 ανήλικα παιδιά). Τουλάχιστον κοιμάμαι ήσυχη που δεν βασανίζω παιδάκια.

Λίγες μέρες μετά το 4ο μνημόνιο οι αναγνώσεις αυτής της φαινομενικά μεμονωμένης προσωπικής ιστορίας είναι ποικίλες. Η πρόθεση δημοσίευσης προέκυψε από την ανάγκη να αναδειχτούν πτυχές συλλογικού και όχι προσωπικού προβληματισμού, στον βαθμό βέβαια που να μπορούν να συνδεθούν με την πραγματικότητα της κατάρρευσης του κοινωνικού κράτους και της εμπορευματοποίησης των κοινωνικών αγαθών. Υπάρχει πολιτική, κοινωνική και ανθρώπινη διάσταση, ίσως και άλλες που δεν μπορώ να διακρίνω αυτή τη στιγμή, ή που χρειάζεται να περάσει ο απαραίτητος χρόνος για να αξιολογηθούν συνολικότερα.

Ξεκινώντας από το κομμάτι που αφορά τις απειλές και την τρομοκρατία απέναντι σε άνεργο πολίτη που αξιολογήθηκε με βάση εισοδηματικά κριτήρια ακραίας φτώχειας για μια θέση 8μηνης εργασίας, λίγα πράγματα μπορούν να ειπωθούν για να περιγράψουν επαρκώς την ψυχολογική φόρτιση, το αίσθημα αδικίας, στοχοποίησης, καταπίεσης. Τρομοκρατία από φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης, από τον ίδιο τον Δήμο στον οποίο ο πολίτης διαβιώνει, μεγαλώνει παιδιά και πληρώνει δημοτικά τέλη και νερό, από τον Δήμο στην υπηρεσία του κοινού συμφέροντος. Αποδεικνύεται ότι το κοινό συμφέρον είναι επίφαση, διότι πρακτικά εφαρμόζονται τακτικές ιδιωτικού συμφέροντος. Οι απειλές στον εργαζόμενο περί απόλυσης αν δεν «συμμορφωθεί» είναι τέτοια τακτική, νομίζω.

Και η κούρσα ανταγωνιστικότητας για να τσακώσουν οι Δήμοι περισσότερα ευρωπαϊκά προγράμματα είναι τέτοια τακτική επίσης. Τα νήπια εμπόρευμα; Ναι, τα νήπια εμπόρευμα και οι δημόσιοι παιδικοί σταθμοί επιχειρήσεις και ό,τι δεν απαγορεύεται – επιτρέπεται. Τι έχει πέραση στην αγορά; Οι ξένες γλώσσες; Ωραία, ξένες γλώσσες και τα νήπια. Χωρίς φραγμούς και κανέναν σεβασμό σε παιδαγωγικές αρχές, φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης (αυτοί που θα διοικούν τα αυριανά δημόσια σχολεία) προετοιμάζουν το σχολείο της αγοράς και της κατανάλωσης από νωρίς.

Θυμάμαι πριν μερικούς μήνες ένα περιστατικό, το οποίο πέρασε από ελληνικά και διεθνή ΜΜΕ, εργαζόμενης σε «αναπτυγμένη ευρωπαϊκή χώρα» η οποία κατήγγειλε τους εργοδότες της επειδή την υποχρέωναν να φοράει ψηλοτάκουνα παπούτσια και δημοσίευσε σε κοινωνικά δίκτυα φωτογραφίες με τις καταματωμένες πατούσες της μετά από ώρες ορθοστασίας στο χώρο εργασίας της. Κι όμως, ίσως θα μπορούσαμε να προλάβουμε τέτοια περιστατικά προσλαμβάνοντας γυμνάστριες και φωτομοντέλα (πτυχιούχους ανέργους κατά προτίμηση- ώστε να μην αναγκάζονται να κάνουν δουλειές άσχετες) στους παιδικούς σταθμούς για να διδάξουν στα κοριτσάκια από νωρίς τα τακούνια ώστε να παράγουμε ό,τι πιο ανταγωνιστικό υπάρχει σε εργαζόμενη γυναίκα! Απαγορεύεται; Όχι, άρα επιτρέπεται.

Μιας και βρισκόμαστε σε περίοδο που τρέχει το πρόγραμμα αιτήσεων για τους ΠΣ, στους γονείς οι οποίοι θα προτιμούσαν έναν δημόσιο παιδικό σταθμό με ξένη γλώσσα (επειδή έτσι κάνει και ο ιδιωτικός άρα είναι σωστό) έχω να πω τα παρακάτω και σαν γονέας: Τα παιδιά μας δεν είναι πειραματόζωα. Στη χώρα που ζούμε, με τις παρούσες συνθήκες καταστροφής όλων των κοινωνικών δομών, δεν υπάρχει κανένας απολύτως τεκμηριωμένος λόγος να μάθει το παιδί σας ξένη γλώσσα από την ηλικία των 4, εκτός και αν στην οικογένεια δεν μιλάτε ελληνικά κανένας από τους δύο γονείς, ή ο ένας εκ των δύο. Αν συντρέχουν οι παραπάνω λόγοι, να είστε βέβαιοι ότι το παιδί σας έχει προικιστεί με φυσικό τρόπο ώστε, αν χρειάζεται, να μιλάει δύο γλώσσες.

Βεβαίως είναι αλήθεια ότι πολλοί ιδιωτικοί ΠΣ εφαρμόζουν μεθόδους διδασκαλίας ξένης γλώσσας, ενώ υπάρχουν επίσης εκείνοι που νομιμότατα λειτουργούν αποκλειστικά ή τμηματικά με ξενόγλωσση προσχολική αγωγή. Φαντάζομαι ότι η πλειοψηφία των γονέων της ελληνικής κοινωνίας δεν θα απευθυνόταν σε αυτούς τους τελευταίους. Η νομοθεσία μέχρι τώρα για τον Καθορισμό προϋποθέσεων για άδεια ίδρυσης και λειτουργίας Μονάδων Φροντίδας, Προσχολικής Αγωγής και Διαπαιδαγώγησης (Βρεφικών-Παιδικών-Βρεφονηπιακών Σταθμών, Μονάδων Απασχόλησης βρεφών και νηπίων) από φορείς Ιδιωτικού Δικαίου, κερδοσκοπικού και μη χαρακτήρα, όριζε ότι «για την στελέχωση του προσωπικού των Μονάδων δύνανται να προσλαμβάνονται άλλες ειδικότητες, όπως: Καθηγητές ή δάσκαλοι μουσικής, ξένων γλωσσών, ρυθμικής γυμναστικής κ.λπ. κατόχους ανάλογων πτυχίων.» Αυτό το τελευταίο «κατόχους ανάλογων πτυχίων» που υποχρέωνε τους ιδιωτικούς σταθμούς να προσλαμβάνουν πτυχιούχους ξένων γλωσσών άλλαξε (ενσωματώνοντας Ευρωπαϊκή Οδηγία!) με την υπογραφή της αναπληρώτριας Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Αλληλεγγύης Θεανώς Φωτίου μόλις πρόσφατα, δηλαδή στις 4 Απριλίου 2017 (απόφαση Αριθμ. Δ22/οικ. 11828/293). Μία μαγική και μοναδική λέξη τοποθετήθηκε έντεχνα και μέσα σε παρένθεση πλάι στο«κατόχους ανάλογων πτυχίων» (προαιρετικά).

Μου ακούγεται και σαν δωράκι αυτό. Δηλαδή, δεν είναι πλέον καθόλου υποχρεωμένος ένας ιδιωτικός παιδικός σταθμός, στον οποίο εμπιστεύεσαι το παιδί σου, να προσλάβει προσωπικό με πτυχίο για ξένες γλώσσες κλπ. Κατά πάσα πιθανότητα θα προσλάβει με 300 ευρώ ή και λιγότερα κάποιον από τους χιλιάδες ανέργους με πιστοποιήσεις πάσης φύσεως ή και καμία πιστοποίηση με εξειδίκευση στην ευαίσθητη προσχολική ηλικία, αλλά εσένα θα σου πουλάει φιγούρα δήθεν πολυγλωσσική και σύγχρονη. Σίγουρα κάπου εδώ κολλάει και το ευφάνταστο σκεπτικό του ΟΠΑΚΠΑ στην περίπτωση που περιέγραψα στην αρχή, όταν η Προϊσταμένη μου είπε ότι το σωστό ήταν να ζητήσει θέση Αγγλικής Φιλολογίας για τους ΠΣ στο κοινωφελές, ώστε τουλάχιστον να προσληφθεί πτυχιούχος για τη θέση! Κατά τη γνώμη μου ο ΟΠΑΚΠΑ είναι τόσο μπροστά στις εξελίξεις, ώστε όχι μόνο ξέρει απ’ έξω και ανακατωτά τον Κανονισμό των ιδιωτικών ΠΣ, αλλά τολμάει ένα βήμα παραπέρα για να χρησιμοποιήσει το κοινωφελές Πρόγραμμα, το οποίο εξ’ ορισμού αναφέρεται ότι καλύπτει πάγιες ανάγκες σε προσωπικό των οικονομικά λιπόθυμων Δήμων, για να δημιουργήσει και νέα καταναλωτικά μοντέλα, βασισμένα στα σύγχρονα ευρωπαϊκά πρότυπα ανταγωνιστικότητας, πάνω στις πλάτες ανυπεράσπιστων παιδιών. Είναι φανερό ότι μέσα από τους λιπόθυμους Δήμους (χωρίς έσοδα και χωρίς προσωπικό) περνάει όλη η ακραία αντιδραστικότητα της αγοράς και του κέρδους σε πλήρη ασυδοσία.

Ο Πρότυπος Κανονισμός Λειτουργίας Δημοτικών και Κοινοτικών ΝΠΔΔ Παιδικών και Βρεφονηπιακών σταθμών (ΥΑ Αριθ. 16065, 22/4/2002) μέχρι τώρα ορθώς δεν προέβλεπε προσωπικό ξένης γλώσσας, διότι ορίζει ως παιδαγωγικά χρήσιμους άλλους σοβαρότερους σκοπούς όπως η ολόπλευρη σωματική, νοητική, συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη, η εξομάλυνση των διαφορών που προκύπτουν από το πολιτιστικό, οικονομικό, μορφωτικό περιβάλλον των γονέων και η ομαλή μετάβαση από την προσχολική ηλικία στο σχολικό περιβάλλον. Πέρα όμως από το συγκεκριμένο ζήτημα, μάλλον προμηνύονται και άλλες παρεμβάσεις. Η Προϊσταμένη του ΟΠΑΚΠΑ μου είχε πει ότι πρόκειται να αλλάξουν τον εσωτερικό κανονισμό του ΟΠΑΚΠΑ και φαίνεται, ύστερα από μεθοδεύσεις ετών, να δρομολογείται πλέον το αίτημα των Δήμων για αλλαγή του Κανονισμού των δημόσιων ΠΣ, αλλά τελικά προς ποια κατεύθυνση θα πάει συνολικά είναι ένα σοβαρό θέμα. Θα αλλάξουμε τον Κανονισμό σύμφωνα με τις κοινωνικές ανάγκες ή σύμφωνα με τις ανάγκες του κέρδους, κοινώς θα μπούμε και θα αλωνίσουμε;

Σχετικά με τις εξελίξεις που έχουν προκύψει από την επίκαιρη συζήτηση περί υποχρεωτικής δίχρονης προσχολικής εκπαίδευσης, προκύπτει η ανάγκη μιας υπεύθυνης πολιτικής στάσης απέναντι στην κοινωνία και, κατά τη γνώμη μου, όλοι οι εμπλεκόμενοι θα κριθούν για αυτή. Επίσης υπάρχει μια ζημιογόνα τεχνητή σύγκρουση μεταξύ εργαζομένων ΟΤΑ και Νηπιαγωγών, με την έννοια ότι αν γίνει η δίχρονη υποχρεωτική προσχολική εκπαίδευση, θα μειωθούν οι γονείς «πελάτες» των δημόσιων ΠΣ και μάλλον αυτό θα σημαίνει περαιτέρω συρρίκνωση προσωπικού (απολύσεις-ελαστική εργασία) στους δημόσιους ΠΣ. Πρόκειται ξεκάθαρα για εξυπηρέτηση συγκεκριμένων συμφερόντων εν μέσω μνημονιακών δεσμεύσεων, διότι πρώτον: το μακροχρόνιο αίτημα του εκπαιδευτικού κλάδου για δίχρονη προσχολική αγωγή και μόνιμους διορισμούς σε αυτήν είναι βάσιμο και ανταποκρίνεται στις ανάγκες της κοινωνίας και των μαθητών και δεύτερον: το αίτημα των ΟΤΑ για πλήρη στελέχωση των όλων των δημοτικών υπηρεσιών και ιδιαιτέρως των παιδικών σταθμών είναι επίσης βάσιμο. Γιατί το ένα να αναιρεί το άλλο; Το ουσιώδες αίτημα δεν μπορεί να είναι άλλο, από δημόσιους δωρεάν παιδικούς σταθμούς για όλα τα παιδιά, δίχρονη προσχολική υποχρεωτική εκπαίδευση για όλα τα παιδιά, πλήρης χρηματοδότηση και στελέχωση με όλο το αναγκαίο προσωπικό σε σταθμούς, νηπιαγωγεία, σχολεία. Τί πιο «ανταγωνιστικό» από αυτό;

Ποιος εξυπηρετείται άραγε βάζοντας τους εργασιακούς κλάδους να κανιβαλίζουν μεταξύ τους; Τί σημαίνει ανταγωνιστικότητα και εμπορευματοποίηση δημόσιων κοινωνικών αγαθών, όπως η προσχολική αγωγή σήμερα, το δημόσιο σχολείο αύριο; Πώς οι νόμοι της αγοράς επιβάλλουν αμφίβολα πρότυπα διαπαιδαγώγησης και διαμόρφωσης συνείδησης τελικά; Είναι, για παράδειγμα, όντως τόσο αναγκαία η ξένη γλώσσα στους παιδικούς σταθμούς, όταν υπάρχει τραγική έλλειψη βασικού προσωπικού σε αυτούς και όταν κάθε χρόνο χιλιάδες παιδιά μένουν εκτός διότι οι γονείς τους δεν καλύπτουν τα συγκεκριμένα κριτήρια που απαιτούνται; Τι είδους κοινωνική πολιτική είναι αυτή;

Όσο για τα περίφημα ευρωπαϊκά προγράμματα απασχόλησης του ΟΑΕΔ, τα οποία όπως λένε στον ΟΠΑΚΠΑ δίνουν ανάσα επιβίωσης στους ανέργους, αυτά που η κυβέρνηση έχει κάνει κορωνίδα κοινωνικής ευαισθησίας και τα λιβανίζει κάθε τόσο και η δημόσια τηλεόραση, δεν υπάρχει πιο ευρεσιτεχνική πολιτική επινόηση που να αντικατέστησε το «εργασία και χαρά» με το «ανεργία και χαρά». Όσο πιο άνεργος και φτωχός είσαι, τόσο πιο ψηλά ανεβαίνεις στην μοριοδότηση. Για να μη μιλάς και να λες και ευχαριστώ. Ψηλά στην μοριοδότηση ήμουν και πέρσι το 2016, επιτυχούσα σε 5μηνο πρόγραμμα ανεργίας, όπου κατέβηκα ως ΠΕ Διοικητικών για το Πρωτοδικείο Σερρών. Πριν ξεκινήσω να εργάζομαι καλά καλά, μας ενημέρωσαν ότι τα Δικαστήρια αποχωρούν από το Πρόγραμμα κι έτσι βρέθηκα ξαφνικά πάλι εκτός της πολυπόθητης εργασίας, μαζί με άλλους ωφελούμενους! Δεν δουλέψαμε, δεν μιλήσαμε αλλά είπαμε κι ευχαριστώ που τουλάχιστον δεν χάσαμε την ισχύ της κάρτας ανεργίας (φιού).

Για την ιστορία, η πρώτη φορά που εργάστηκα σε 5μηνο κοινωφελές στο Δήμο ήταν το 2012-13 όταν με είχαν τοποθετήσει στα ΚΔΑΠ (Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης) πάλι για διδασκαλία αγγλικών(!), παρόλο που η θέση μου τότε ήταν ΠΕ Διοικητικών και όχι ΠΕ Αγγλικής Γλώσσας. Στα ΚΔΑΠ βέβαια δε φοιτούσαν νήπια αλλά παιδιά σχολικής ηλικίας και ήταν πιο εύκολα και λογικά τα πράγματα, δηλαδή το 5μηνο κύλησε σχετικά ομαλά. Αν εξαιρέσουμε το γεγονός ότι τα παιδιά δεν είχαν καμία όρεξη να κάνουν αγγλικά σε χώρο όπου κλασσικά απασχολούνταν για δημιουργική απασχόληση Εικαστικοί, Μουσικοί, Γυμναστές, Θεατρολόγοι κλπ, συν το ότι δεν είχα στη διάθεσή μου απολύτως τίποτα από υλικά (υπολογιστή, εκτυπωτή, χαρτί, πίνακας) και ελάχιστα πράγματα μπορούσα να χρησιμοποιήσω από τα υλικά του ΚΔΑΠ (πλαστελίνες, υλικά χειροτεχνίας) επειδή ήταν λιγοστά και μετρημένα, καταλήξαμε αναγκαστικά να φτιάχνουμε παζλ ή να χορεύουμε.

Τώρα που βρέθηκα, μετά από 5 χρόνια, προσληφθείσα από τον ίδιο Δήμο για διδασκαλία αγγλικών στα νήπια των παιδικών σταθμών, δικαιολογούμαι πλέον να συμπεράνω ότι οι υπεύθυνοι αιρετοί και υπάλληλοι του Δήμου που αποφασίζουν σχετικά με τις ανάγκες των υπηρεσιών τους, ή μισούν την αγγλική γλώσσα και θέλουν να κάνουν και τα παιδιά να τη μισήσουν από νωρίς ή μισούν τους καθηγητές αγγλικών ή μισούν τα παιδιά!

Χωρίς φυσικά να αποτελούμε μεμονωμένη περίπτωση, από το 2013 μέχρι σήμερα εναλλασσόμαστε σε Χ-μηνα κοινωφελή προγράμματα με το σύζυγό μου, κοινώς τη χρονιά που εργάζεται ο ένας, ο άλλος πρέπει υποχρεωτικά να είναι άνεργος για να «μαζέψει» μήνες στην κάρτα ανεργίας ώστε να έχει σοβαρές προϋποθέσεις επιτυχίας για την επόμενη προκήρυξη. Παρακολουθώντας τις, υπερτριπλάσιες των θέσεων, εκατοντάδες χιλιάδες αιτήσεις κάθε φορά που προκηρύσσεται το πολυπόθητο πρόγραμμα ανάσας και ακούγοντας επίσης ιστορίες συναδέλφων από τους χώρους εργασίας στους οποίους προσλαμβάνονται, σας διαβεβαιώ ότι όλο αυτό το φανταχτερό οικοδόμημα ούτε την ανεργία καταπολεμά – πώς να την καταπολεμήσει αφού η μακροχρόνια ανεργία είναι το ύψιστο προαπαιτούμενο κριτήριο – ούτε λύνει ζητήματα δυσλειτουργίας των Δήμων.

Καταρχήν νομίζω ότι οι μισές θέσεις προκηρύσσονται χωρίς τον απαιτούμενο οργανωμένο σχεδιασμό μόνο και μόνο για να ρέουν σαν νεράκι τα προγράμματα και να υπερηφανευόμαστε για απορροφητικότητα κοινοτικών κονδυλίων! Είναι φανερό ότι ένας στρατός υποτακτικών διοικητικών υπαλλήλων της κομματικής αυτοδιοίκησης, οι οποίοι για δεκαετίες είχαν να ανησυχήσουν μόνο για το αν δουλεύει το κλιματιστικό στο γραφείο τους και τί λέει το ζώδιό τους για το μήνα, βρέθηκαν μετά τον Καλλικράτη να καλούνται να διοικήσουν τον Δήμο με πρότυπα μάνατζερ επιχείρησης και (δυστυχώς) να πρέπει να σχεδιάζουν και να παράγουν έργο, πράγματα άγνωστα στους περισσότερους.

Σε αυτούς τους ίδιους ανθρώπους, πολλοί από τους οποίους πιθανώς προσλήφθηκαν και με σκιώδεις διαδικασίες ή χωρίς τα απαραίτητα προσόντα, έχει ανατεθεί το βάρος, που πρότινος ήταν ευθύνη περισσότερο της κεντρικής κρατικής διοίκησης, να διερευνούν τις ανάγκες των δημοτικών υπηρεσιών και να έχουν σαφή εικόνα όλων των ελλείψεων σε προσωπικό.

Κατάσταση τραγική και απερίγραπτη. Αλλού παρουσιάζονται πλεονάζοντες άνεργοι επιτυχόντες και αλλού που υπάρχουν κρίσιμες ανάγκες δεν υπάρχει κανείς. Άνεργοι προσλαμβάνονται από τους Δήμους και πλασάρονται ως προσωπικό σε εργολάβους. Συμβαίνουν συχνά εργατικά ατυχήματα. Πολλοί άνεργοι προσλαμβάνονται σε θέσεις άσχετες με την ειδικότητά τους, ή ταλαιπωρούνται με υποχρεωτικές μετακινήσεις με δικά τους έξοδα μεταξύ υπηρεσιών. Τελευταίο και τρανότερο, οι εργαζόμενοι στα κοινωφελή προγράμματα των Δήμων, παρόλο που εργάζονται σε υπηρεσίες που εμπίπτουν στο καθεστώς λειτουργίας των ΟΤΑ, συχνά δεν έχουν δικαίωμα συμμετοχής και εκπροσώπησης στα πρωτοβάθμια σωματεία ΟΤΑ. Είναι οι αόρατοι και βουβοί εργαζόμενοι, ή δεν είναι ακριβώς εργαζόμενοι ή μάλλον κανείς δεν ξέρει τι είναι. Στο κάτω κάτω η εργασία συνολικά τείνει να αντικατασταθεί από την απασχόληση.

Αισιοδοξώ ότι αυτό το φλύαρο κείμενο επιβίωσης, με τις όποιες αδυναμίες του ως προς την πολιτική ανάλυση, θα μπορούσε να συμβάλει στην σκιαγράφηση της νέας πραγματικότητας που έρχεται. Δεν είναι τίποτα άλλο από την καταγραφή ακόμα μιας κραυγής αγωνίας. Βαθιά ανάσα, λίγο βρώμικο ψωμί και όλα θα πάνε καλά.

Για την Φ. και τον Δ.

koinofeli.gr