Λάθος υπολογισμός συντάξεων για χιλιάδες ασφαλισμένους

Χωρίς συντάξεις παραμένουν χιλιάδες μηχανικοί, δικηγόροι, γιατροί και δημοσιογράφοι, που έχουν καταθέσει αίτηση συνταξιοδότησης από τις 13 Μαΐου 2016 και μετά, καθώς, σύμφωνα με τον νόμο Κατρούγκαλου, για τις νέες μειωμένες παροχές, πρέπει να ληφθούν υπόψη οι αποδοχές του ασφαλισμένου, προσαυξημένες με ένα ποσό που αντιστοιχεί στους κοινωνικούς πόρους που καταβάλλονταν εν είδει εισφορών έως το 2016. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, υπήρξαν τουλάχιστον 40 περιπτώσεις που οι κοινωνικοί πόροι δεν συνυπολογίστηκαν στις αρχικές αποφάσεις, με αποτέλεσμα να οδηγούν σε συντάξεις μειωμένες μεσοσταθμικά κατά 250 ευρώ, σε σχέση όχι με το προηγούμενο καθεστώς, αλλά με τις συντάξεις που βγαίνουν βάσει του νόμου Κατρούγκαλου. Το πρόβλημα διορθώθηκε καθώς οι αποφάσεις ανεκλήθησαν, όμως η καθυστέρηση παραμένει.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα αντιμετωπίζουν οι υπηρεσίες που καλούνται να εκδώσουν συνταξιοδοτικές αποφάσεις των δικηγόρων και των λοιπών αυτοαπασχολουμένων του τέως ΕΤΑΑ, και μάλιστα απλές περιπτώσεις μηχανικών ή δικηγόρων, χωρίς παράλληλη ή διαδοχική ασφάλιση και χωρίς έμμισθη απασχόληση, όπου τα πράγματα είναι ακόμη πιο συγκεχυμένα.

Να σημειωθεί ότι η ιδιαιτερότητα έγκειται στο γεγονός ότι ειδικά για τους ασφαλισμένους του πρώην ΕΤΑΑ και του πρώην ΕΤΑΠ-ΜΜΕ υπήρχαν έως το 2016 κοινωνικοί πόροι, που αποτελούσαν βασικό έσοδο στα Ταμεία, και υποκαθιστούσαν ασφαλιστικές εισφορές. Κάτι, που δημιούργησε πρόβλημα στον υπολογισμό των συντάξιμων αποδοχών για την έκδοση του ανταποδοτικού μέρους της σύνταξης.

Και αυτό γιατί, βάσει του νόμου Κατρούγκαλου, που έχει μονίμως την τιμητική του, βρίσκεται όμως τελευταία στο προσκήνιο λόγω της επικείμενης απόφασης του ΣτΕ για τις εισφορές των μη μισθωτών, η σύνταξη αποτελείται από το άθροισμα δύο ποσών, δηλαδή της εθνικής (384 ευρώ για όσους έχουν συμπληρώσει 20 έτη ασφάλισης) και της ανταποδοτικής.

Για το σκέλος της ανταποδοτικής, βάσει του νόμου, λαμβάνεται υπόψη το εισόδημα που υπόκειται σε εισφορές, καθ’ όλη τη διάρκεια του ασφαλιστικού βίου.

Από το 2002 όμως και για το διάστημα μέχρι το 2016, όταν στα Ταμεία εισέρρεαν κοινωνικοί πόροι, για τον υπολογισμό των συντάξιμων αποδοχών πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι αποδοχές του ασφαλισμένου προσαυξανόμενες με ένα «κατά κεφαλήν» ποσό που αντιστοιχεί στους κοινωνικούς πόρους.

Εάν αυτό το ποσό δεν προστεθεί στις συντάξιμες αποδοχές, τότε η σύνταξη για 40 χρόνια ασφάλισης δεν θα ξεπερνά τα 800 ευρώ μεικτά. Στον αντίποδα, εάν συνυπολογιστούν οι κατά κεφαλήν κοινωνικοί πόροι, αναπροσαρμοσμένοι με τον δείκτη τιμών καταναλωτή, η σύνταξη θα ήταν για ένα δικηγόρο κοντά στα 1.115 ευρώ, ήτοι αυξημένη κατά 315 ευρώ. Να σημειωθεί ότι στο Ταμείο Μηχανικών και πολύ περισσότερο των γιατρών, η προσαύξηση από τον συνυπολογισμό των κατά κεφαλήν κοινωνικών πόρων είναι μικρή, σε αντίθεση με το Ταμείο Νομικών που είναι σημαντικότερη, καθώς οι κοινωνικοί πόροι αφορούσαν έσοδα από εταιρικές συμβάσεις, χρηματικές ποινές, συμβολαιογραφικές πράξεις κ.λπ.

Σύμφωνα με ειδικούς, οι υπηρεσίες του ΕΦΚΑ δυσκολεύονται στον υπολογισμό της προσαύξησης με βάση τον δείκτη τιμών καταναλωτή, γεγονός που καθυστερεί ακόμη περισσότερο την έκδοση των συντάξεων.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στο ΤΣΜΕΔΕ, για παράδειγμα το 2002, το κατά κεφαλήν ποσό κοινωνικών πόρων που προστίθεται στον συντάξιμο μισθό, προσαρμοσμένο με βάση τον ΔΤΚ, είναι περίπου 250 ευρώ, το αντίστοιχο ποσό για το 2005 εκτιμάται σε περίπου 220 ευρώ, αυξάνεται σε 340 ευρώ το 2010 και μειώνεται δραματικά, στα περίπου 15 ευρώ το 2016.

Το πρόβλημα αναμένεται να το αντιμετωπίσουν οι υπηρεσίες του ΕΦΚΑ και κατά τον επανυπολογισμό των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων των περίπου 200.000 ήδη συνταξιούχων του πρώην ΕΤΑΑ.

Κι όπως επισημαίνει μιλώντας στην «Κ» ο πρώην υπουργός Εργασίας και ειδικός στα θέματα κοινωνικής ασφάλισης Γιώργος Κουτρουμάνης, φαίνεται ότι οι μελλοντικές συντάξεις θα είναι για ορισμένες επαγγελματικές ομάδες σημαντικά μειωμένες σε σχέση με τις προηγούμενες, αγγίζοντας ακόμη και το -30%. Εάν εδώ συνυπολογιστεί το γεγονός ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες σε ποσοστό της τάξης του 80% ασφαλίζονται πλέον με εισόδημα 586 ευρώ τον μήνα, θα είναι σπάνιο για τις υπηρεσίες του ΕΦΚΑ να εκδίδουν συντάξεις με ποσά άνω των 800 ευρώ.

Επιπλέον, επισημαίνει ο κ. Κουτρουμάνης, τα δεκάδες ειδικά καθεστώτα και η πανσπερμία διατάξεων του παρελθόντος δημιουργούν πρόσθετα προβλήματα, όπως αυτά που αντιμετωπίζουν οι ασφαλισμένοι σε Ταμεία που είχαν κοινωνικούς πόρους.

Βοήθημα σε όσους έχουν διπλή ασφάλιση

 Στον «αέρα», βρίσκονται επίσης, χιλιάδες επαγγελματίες γιατροί, μηχανικοί και δικηγόροι που είχαν διπλή ασφάλιση, έχουν λάβει σύνταξη από το ένα Ταμείο, κυρίως το δημόσιο, και αναμένουν πλέον να κλείσουν τα 67 ώστε να συνταξιοδοτηθούν και από το δεύτερο Ταμείο στο οποίο είναι ασφαλισμένοι.

Η δεύτερη αυτή σύνταξη θα υπολογιστεί με βάσει τον νέο νόμο, τον νόμο Κατρούγκαλου, χωρίς όμως να υπολογιστεί ως άθροισμα της εθνικής και της ανταποδοτικής.

Οπως επισημαίνει ο κ. Κουτρουμάνης, εάν δεν δοθεί εθνική σύνταξη, τότε μόνο το σκέλος της ανταποδοτικής θα αντιστοιχεί σε... βοήθημα, παρότι έχουν καταβληθεί εισφορές για το σύνολο των ετών ασφάλισης.

Να σημειωθεί ότι στη θέση αυτή εκτιμάται ότι βρίσκονται τουλάχιστον 250.000 ασφαλισμένοι, όχι μόνο ελεύθεροι επαγγελματίες του πρώην ΕΤΑΑ (Ενιαίο Ταμείο Ανεξάρτητα Απασχολουμένων) αλλά και χιλιάδες μισθωτοί του ΙΚΑ που είχαν και διπλή ασφάλιση στον ΟΑΕΕ (Οργανισμό Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελματιών).

Το πρόβλημα αφορά και τους ήδη συνταξιούχους με διπλές συντάξεις, καθώς ο επανυπολογισμός θα βγάλει σημαντικά μεγάλες προσωπικές διαφορές, εξαιτίας της αντιμετώπισης της δεύτερης σύνταξης ως «προσαύξησης».   

kathimerini.gr