Ξεκλειδώνοντας τα μυστικά του placebo

Φαινόμενο placebo ονομάζεται το φαινόμενο κατά το οποίο ένας ασθενής παρουσιάζει βελτίωση ενώ λαμβάνει ένα εικονικό φάρμακο, δηλαδή μια ουσία χωρίς πραγματική δράση για το πρόβλημα που αντιμετωπίζει. Πρόκειται δηλαδή για φαινόμενο αυθυποβολής, κατά το οποίο, ο ασθενής πιστεύοντας ότι λαμβάνει ένα φάρμακο που θα τον βοηθήσει, εξαιτίας αυτής της πεποίθησης και μόνο παρουσιάζει βελτίωση.

Όμως, το φαινόμενο της εικονικής θεραπείας είναι κάτι περισσότερο από μια απλή θετική σκέψη που επηρεάζει και το πως αισθανόμαστε. Καταρχήν, γιατί όταν οι ασθενείς λαμβάνουν μια εικονική θεραπεία, δεν γνωρίζουν ότι παίρνουν ουσιαστικά, ένα «χάπι ζάχαρης». Άρα, δεν είναι ακριβώς «ψευδαίσθηση». Γι΄ αυτό και τα εικονικά φάρμακα χρησιμοποιούνται πολύ πλέον στην ιατρική έρευνα για να βοηθήσουν τους γιατρούς και τους επιστήμονες να ανακαλύψουν και να κατανοήσουν καλύτερα τις φυσιολογικές και ψυχολογικές επιπτώσεις των νέων φαρμάκων. Ήδη από τους γιατρούς έχει γίνει αντιληπτό ότι υπάρχει βιολογικό υπόβαθρο πίσω από την απόκριση στα εικονικά φάρμακα.

Oι έρευνες...

Πρόσφατη, νέα μελέτη ερευνητών του Πανεπιστημίου Νορθγουέστερν στο Ιλινόι των ΗΠΑ, η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Nature Communications», έδειξε ότι είναι πιθανόν μια ημέρα οι γιατροί να συνταγογραφούν εικονικά φάρμακα για ορισμένους ασθενείς με χρόνιο πόνο με βάση την ανατομία του εγκεφάλου τους αλλά και συγκεκριμένα ψυχολογικά χαρακτηριστικά τους. «Ο εγκέφαλος κάποιων ασθενών είναι ήδη συντονισμένος στο να αποκριθεί θετικά στο εικονικό φάρμακο» ανέφερε ο βασικός συγγραφέας της μελέτης Βάνια Απκαριάν, καθηγητής Φυσιολογίας στην Ιατρική Σχολή Φάινμπεργκ του Πανεπιστημίου Νορθγουέστερν. Ο καθηγητής προσέθεσε ότι «αυτοί οι ασθενείς έχουν την κατάλληλη βιολογία αλλά και ψυχολογία ώστε να μπουν σε γνωστική κατάσταση τέτοια που αν κάποιος τους πει ότι "αυτό που θα πάρεις θα απαλύνει τον πόνο σου", θα βιώσουν όντως αμέσως λιγότερο πόνο».

Πριν λίγες μέρες στην ολλανδική πόλη Leiden συγκεντρώθηκαν 300 μέλη της Εταιρείας Διεπιστημονικών Εργασιών Placebo. Ψυχολόγοι, νευροεπιστήμονες, γιατροί, ανθρωπολόγοι, φιλόσοφοι μίλησαν για το εικονικό φαινόμενο, με την πεποίθηση ότι το εικονικό φάρμακο είναι μια ισχυρή ιατρική θεραπεία που αγνοείται από τους γιατρούς. Όπως δημοσιεύουν και οι New York Times, σε αναλυτικό ρεπορτάζ, μετά από ένα τέταρτο αιώνα σκληρής δουλειάς, έχουν πολλά στοιχεία για να το αποδείξουν. Κατάθλιψη, πόνος στην πλάτη, ευερέθιστο έντερο, αδιαθεσία που σχετίζεται με χημειοθεραπεία, ημικρανία, διαταραχή μετατραυματικού στρες, βρίσκονται στον κατάλογο των συνθηκών που απαντούν στο εικονικό φάρμακο.

Όμως, όσο κι αν είναι πανταχού παρών το φαινόμενο και όσες και αν είναι οι μελέτες που το αποδεικνύουν, το φαινόμενο του εικονικού φαρμάκου δεν έχει ακόμη καταστεί μέρος του τυποποιημένου οπλοστασίου των περισσότερων γιατρών - και όχι μόνο επειδή έχει τη φήμη του ως «ψεύτικη ιατρική», αλλά κυρίως γιατί δεν υπάρχει πλήρης κατανόηση των μηχανισμών που περιβάλλουν το μυστήριο. Χωρίς σαφή γνώση του πώς λειτουργεί, οι γιατροί δεν μπορούν να ξέρουν πότε και πως να το χρησιμοποιήσουν.

Η αλήθεια είναι ότι οι περισσότεροι από αυτούς τους μηχανισμούς είναι ψυχολογικοί, για την ακρίβεια εστιάζουν στο σύνολο των πεποιθήσεων που κάποιος φέρνει στη θεραπεία, αλλά και στη σχέση ερεθισμάτων και ανακλαστικών. Πρώτος ο Ιβάν Παβλόφ περιέγραψε περισσότερο από έναν αιώνα πριν, τη διαδικασία. Αν τα ουδέτερα και τα ανεξάρτητα ερεθίσματα συνδέονται επανειλημμένα, τα δυο ερεθίσματα γίνονται συνειρμικά και ο οργανισμός αρχίζει να παράγει μία συμπεριφορική απάντηση, την οποία ο Παβλόφ αποκάλεσε εξαρτημένη απόκριση.

Σήμερα οι μελέτες συγκλίνουν ότι το placebo παρουσιάζει θεραπευτική δράση, βασιζόμενο κυρίως σε δύο ψυχο-βιολογικούς μηχανισμούς: την προσδοκία (expectation) και τη μάθηση (conditioning) του ασθενούς όσον αφορά τη θεραπεία, το θεραπευτικό περιβάλλον και τη σχέση του με το θεράποντα γιατρό.

Έχει αποδειχθεί για παράδειγμα στη δερματολογία, ότι αρκετές παθήσεις είναι δυνατόν να ανταποκρίνονται σε τέτοιου είδους θεραπείες placebo, όπως είναι η γυροειδής αλωπεκία, οι μυρμηκιές κ.λπ., οι οποίες μπορεί να θεωρηθούν ως ψυχοσωματικά νοσήματα. Σύμφωνα με άλλες επιστημονικές μελέτες, μόνο ένα στα πέντε παιδιά χρειάζεται επιπλέον φάρμακο για την ανακούφιση του μετεχειρουργικού άγχους και του πόνου, μετά την εφαρμογή θεραπείας με τη βοήθεια της εικονικής πραγματικότητας (VR) η οποία προκαλεί μία υπνωτική κατάσταση που κρατά τα παιδιά ήρεμα και χαλαρά.

Οι συγκεκριμένες έρευνες δόθηκαν στη δημοσιότητα επ' ευκαιρία του ετήσιου ιατρικού συνεδρίου της Αμερικανικής Αναισθησιολογικής Εταιρείας (ASA), που πραγματοποιήθηκε από τις 13 έως τις 17 Οκτωβρίου. Ειδικότερα, οι μελέτες έδειξαν ότι η κατάσταση ύπνωσης που έρχεται με τη βοήθεια της εικονικής πραγματικότητας (VRH) μείωσε το άγχος, τη συνολική μετεγχειρητική κατανάλωση οπιοειδών και τον εμετό σε παιδιά μετά από χειρουργική επέμβαση.

Γενετική προδιάθεση και placebome

Όπως επισημαίνει και ο Ted Kaptchuk, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης Open-label Placebo και Διευθυντής Μελετών για το Placebo στο Beth Israel Deaconess Medical Center στη Βοστώνη: «Δεν μπορεί κανείς να πετάξει το placebo στα σκουπίδια. Έχει κλινικό νόημα, είναι στατιστικά σημαντικό και ανακουφίζει τους ασθενείς. Συνάδει με τη λέξη Ιατρική, ως έννοια».

Με τη βοήθεια νέων τεχνικών παρακολούθησης ακριβείας, ο Kaptchuk και οι συνάδελφοί του έχουν αρχίσει να αποσαφηνίζουν ένα σύνολο βιοχημικών διεργασιών που μπορούν τελικά να εξηγήσουν πώς λειτουργεί το placebo και γιατί είναι πιο αποτελεσματικό για ορισμένους ανθρώπους, από άλλους και ταυτόχρονα να αποκαλύψουν θεμελιώδεις αδυναμίες στον τρόπο με τον οποίο κατανοούμε τους θεραπευτικούς μηχανισμούς του σώματος και τον τρόπο με τον οποίο αξιολογούμε εάν λειτουργούν ή όχι οι πιο συνηθισμένες ιατρικές παρεμβάσεις στις διαδικασίες αυτές.

Μάλιστα ο Kaptchuk προχωράει το θέμα ακόμη πιο βαθιά, φτάνοντας στα όρια της «αίρεσης». «Δεν αγαπώ την επιστήμη», λέει. «Θέλω να μάθω τι θεραπεύει τους ανθρώπους. Η επιστήμη μπορεί να μην είναι ο μόνος τρόπος για να κατανοήσουμε την ασθένεια και τη θεραπεία, αλλά είναι ο καθιερωμένος τρόπος».

Και δεν είναι καθόλου άσχετο ότι ένα από τα συμπεράσματα των ερευνών αναδεικνύουν ότι η δύναμη της θεραπείας διέφερε ανάλογα με την ποιότητα και την ποσότητα αλληλεπίδρασης μεταξύ θεραπευτή και ασθενούς. Θα μπορούσε άνετα να πει κάποιος ότι το εικονικό αποτέλεσμα είναι μια βιολογική απάντηση σε μια πράξη φροντίδας.

Κάθε θεραπευτικός τρόπος έχει το δικό του τελετουργικό, ισχυρίζεται ο Kaptchuk, το οποίο αποτελεί μέρος της διαδικασίας που κάνει τη θεραπεία αποτελεσματική. «Τα τελετουργικά ενεργοποιούν συγκεκριμένες νευροβιολογικές οδούς που τροποποιούν ειδικά τις σωματικές αισθήσεις, τα συμπτώματα και τα συναισθήματα», λέει χαρακτηριστικά. «Φαίνεται ότι αν το μυαλό μπορεί να πειστεί, το σώμα μπορεί μερικές φορές να ενεργήσει αναλόγως».

Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι, μερικοί άνθρωποι έχουν μια γενετική προδιάθεση για πιο θετική ανταπόκριση στο «εικονικό φάρμακο». Στις σχετικές μελέτες, οι ασθενείς που είτε είχαν υψηλές είτε χαμηλές παραλλαγές ενός γονιδίου που ελέγχει τα επίπεδα ντοπαμίνης στον προμετωπιαίο φλοιό του εγκεφάλου, είχαν διαφορετικές αποκρίσεις σε ένα «εικονικό φάρμακο». Οι συμμετέχοντες με την έκκριση υψηλής δόσης της ντοπαμίνης του γονιδίου βίωναν μία θετική ανταπόκριση σε μια θεραπεία με «εικονικό φάρμακο» από ό, τι εκείνοι με την έκκριση χαμηλής ντοπαμίνης.

Η ανακάλυψη από τους ερευνητές της γενετικής συσχέτισης με την αντίδραση placebo οδηγεί στην ανάγκη μιας συνεχούς προσπάθειας να προσδιοριστεί το βιοχημικό σύνολο που ονομάζεται placebome - ο όρος αντικατοπτρίζει την πεποίθηςη ότι κάποια μέρα θα πάρει τη θέση της ανάμεσα στις άλλες σημαντικές «γνώσεις» της ιατρικής επιστήμης.

Το placebome αποκαλύπτει πως ο εγκέφαλος μεταφράζει την πράξη της φροντίδας στη σωματική επούλωση, ενεργοποιώντας τις βιολογικές διαδικασίες που ανακουφίζουν τον πόνο, μειώνουν τη φλεγμονή και προάγουν την υγεία, ειδικά σε χρόνιες και ασθένειες που σχετίζονται με το άγχος - όπως το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και ορισμένες καρδιακές παθήσεις.

Σύμφωνα με τον νέο τρόπο σκέψης, το αποτέλεσμα της εικονικής θεραπείας είναι ένα εγγενές μέρος μιας πολύπλοκης αλληλεπίδρασης μεταξύ των γονιδίων, των φαρμάκων και του νου. Και αν είναι πράγματι έτσι, τότε ένας από τους ακρογωνιαίους λίθους της σύγχρονης ιατρικής - η ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο κλινική δοκιμή - είναι βαθιά λανθασμένη.

Για την ώρα η κατεστημένη επιστημονική αντίληψη διερευνά κι αυτό το φαινόμενο και το ορίζει μόνο για να το αποκλείσει. Για τον Kaptchuk και όχι μόνο «η βιοϊατρική οφείλει να απορρίψει την ιδέα ότι η επούλωση είναι μόνο η εφαρμογή μηχανικών εργαλείων και να αποδεχθεί ότι η επούλωση είναι μια ηθική πράξη, στην οποία η φροντίδα στο πλαίσιο της ελπίδας αλλάζει ποιοτικά τα κλινικά αποτελέσματα, όπως και η σχέση που πυροδοτείται από τη συνάντηση του πάσχοντος ατόμου με τον θεραπευτή είναι ένα κεντρικό συστατικό της ιατρικής περίθαλψης».

Ωστόσο, για να μπορέσει η επιστημονική έρευνα να αποκαταστήσει την ηθική διάσταση στην ιατρική πρέπει να αντιμετωπίσει έναν μεγάλο σκόπελο, την φαρμακοβιομηχανία. Η ιατρική επιστήμη έχει κατακτήσει αναμφισβήτητες και λυτρωτικές βεβαιότητες αλλά ταυτόχρονα όπως δηλώνει ο  Kaptchuk: «Δεν ξέρω, αλλά πρέπει να πιστέψω ότι υπάρχει ένα άπειρο αποθεματικό σοφίας και φαντασίας που θα αντισταθεί στις απλές υλιστικές εξηγήσεις».

Μαριάνθη Πελεβάνη

    

Αποκαλύψεις Κοτζιά: Έλληνες διπλωμάτες σε εμπόριο παιδικών οργάνων

Ελληνες διπλωμάτες εμπλέκονταν σε κύκλωμα εμπορίας οργάνων, με θύματα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα, κατήγγειλε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς.

Μιλώντας στην ΕΣΗΕΑ, ο Ν. Κοτζιάς πρόσθεσε πως αυτοί οι διπλωμάτες οδηγήθηκαν στη φυλακή μετά από δική του παρέμβαση.

«Έστειλα μερικούς διπλωμάτες στον εισαγγελέα που έφτασαν στη φυλακή, επειδή έδιναν βίζα σε ασυνόδευτα παιδιά, που σημαίνει εμπόριο οργάνων. Και μόνο αυτό ότι έσωσα μερικές ψυχές θα κοιμηθώ ήσυχα όταν τελειώσει η ζωή μου», ανέφερε.  

tvxs.gr

Τρύπια βάρκα

Του Δημήτρη Χριστόπουλου

Για το ψαράκι και πάλι. Άραγε επέζησε; Κι αν ναι, πόσο; Που κάποια στιγμή άψυχο κύλησε σε μια λεκάνη κι έπειτα κατέληξε στα πια βρώμικα νερά του Σαρωνικού. Που ο Μάριος Χάκκας το έβαλε στο βάθρο του λογοτεχνικού συμβόλου κι έπειτα και άλλοι πολλοί μίλησαν γι’ αυτό. Ξανά και ξανά.

Που ο Ταξιάρχης –Τρομάρας για τους φίλους του- αποφάσισε, Νοέμβρη μήνα με νοτιά αγριεμένο, να ρίξει δόλωμα μήπως ξεγελάσει τίποτα ψαράκια κασκαντέρ στα βράχια της Πειραϊκής. Και για μια στιγμή δίχως να το καταλάβει βρίσκεται ένα βήμα από την άκρη της θάλασσας που βρυχάται μανιασμένη. Τώρα που νιώθει τα κύματα να ραπίζουν το πρόσωπο, τα χέρια, τα πόδια του και εύχεται να ήτανε σουπιά που απλώνει το μελάνι της ή εκείνο το ψάρι με τα μεγάλα βελόνια που κανείς δεν πλησιάζει.

Στέκομαι παράμερα και τον παρατηρώ. Βάζει το χέρι στην τσέπη και πιάνει το τελευταίο του κέρμα γι’ αυτό το μήνα. Όπως κι ίδιος, ένα κέρμα στο χέρι του Θεού.

Τριάντα χρόνια χαμάλης, και τώρα στα εξήντα πέντε του δεν μπορεί να κουβαλήσει καλά καλά ούτε το σώμα του που κάθε μέρα βαραίνει όλο και πιο πολύ. Τρύπια βάρκα που μπάζει νερά. Τρύπια βάρκα, και τα ποντίκια λάκισαν. Καλύτερα λοιπόν, σκέφτεται, ψάρι ή τροφή για τα πλάσματα της θάλασσας. Μπλουμ! Τίποτα, θαρρείς και λέει σ’ ένα γλάρο που κρώζει πάνω απ’ το κεφάλι του. Τρομάρα μου -τρύπια βάρκα. Όπως και τότε που φοιτητή στο Χημικό τον σάπιζαν στο ξύλο για βδομάδες γιατί, λέει, μοίραζε μαζί με άλλους προκηρύξεις κάτω στο λιμάνι την ώρα που φεύγανε τα πλοία. Και πιο μετά, το καλοκαίρι του ’74 στην Κύπρο. Που από παντού σκάγανε βλήματα. Τα ρούχα κολλημένα στο σώμα. Γονάτισε. Φίλια πυρά, είπαν στο νοσοκομείο. Η σφαίρα μπήκε από τη μια μπάντα της κεφαλής και βγήκε από την άλλη. Τίποτα δεν πείραξε. Εξ ου και το παρανόμι. Μόνο τη μιλιά του έχασε.

Από Τρομάρας τρομαγμένος, μονολογεί και ζαρώνει, λες και έχει μαντέψει αυτό που οι άλλοι δεν βλέπουν, την ντροπή που ροκανίζει αργά και σταθερά τα τσακισμένα μυαλά, τα άνεργα χέρια, τους χιλιάδες σαν αυτόν που έχουν ήδη περάσει τη διαχωριστική γραμμή, ένας κόσμος που ολοένα συρρικνώνεται και σε λίγο θα χωρά ολάκερος σε μια βάρκα, μια τρύπια βάρκα που κάποια στιγμή θα την αφήσουν ακυβέρνητη στο πέλαγος. Σαν την πατρίδα του κι αυτή που σε ξένα χέρια ξεμακραίνει και ξεμακραίνει.

Και από τότε κάθε Νοέμβρη, το έχει συνήθειο, ένα μεγάλο κύκλο να διαγράφει από Κορυδαλλό ίσαμε την Πειραϊκή, μέχρι να καταλήξει στον Σταυρό και ψαράκια κασκαντέρ να πιάσει.

Το κέρμα αναπηδά και προσγειώνεται στην ανάστροφη της παλάμης του. Κλείνει κι ανοίγει δυο φορές τα μάτια του που τα ραντίζει του πελάγου η αλισάχνη. Η καρδιά του χτυπά δυνατά. Κουρδίζεται με τις ριπές του ανέμου. Διστάζει.

Νυχτώνει γρήγορα. Αποφασίζω να τον αφήσω στην ησυχία του. Black Friday σήμερα κι ο κόσμος σαν τα ποντίκια λακίζει.

Μια σκέψη μού τρυπά από ώρα το μυαλό. Για το ψαράκι και πάλι. Άραγε επέζησε; Κι αν ναι, πόσο; Που κάποια στιγμή άψυχο κύλησε σε κάποια λεκάνη κι έπειτα κατέληξε στα πια βρώμικα νερά του Σαρωνικού. Που ο Μάριος Χάκκας το έβαλε στο βάθρο του λογοτεχνικού συμβόλου κι έπειτα και άλλοι πολλοί μίλησαν γι’ αυτό. Ξανά και ξανά. Black Friday -για λίγο ακόμα.

Για τις τρύπιες βάρκες μιλώ.

Πώς οι χριστιανοί διέλυσαν τον αρχαίο κόσμο

Το 313 μ.Χ. ο Κωνσταντίνος είδε στο όνειρο του έναν σταυρό με τα γράμματα Χ και Ρ χαραγμένα κάτω από την επιγραφή «Εν τούτω νίκα». Είχε εκστρατεύσει εναντίον της Ιταλίας όπου κυριαρχούσε ο Μαξέντιος, αλλά η περιοχή ανήκε επισήμως στον Λικίνιο. Το έμβλημα που είδε στο «όραμα» του και υιοθέτησε θα τον οδηγούσε την επομένη στη νίκη.

Η ιστορία είναι fake history, καθώς όχι μόνο κυκλοφόρησε χρόνια μετά, αλλά επιπλέον, σε δύο εντελώς διαφορετικές εκδοχές. Ο Κωνσταντίνος δεν ήταν ποτέ εξ ολοκλήρου και αποκλειστικά αφοσιωμένος στην πίστη όπως υποστηρίζουν οι (μεταγενέστεροι) αγιογράφοι. Επισήμως ωστόσο, ήταν ο πρώτος Ρωμαίος αυτοκράτορας που ασπάστηκε τον χριστιανισμό. Μια μικρή εβραϊκή θρησκεία που αγνοήθηκε παντελώς από τη ρωμαϊκή ελίτ τράβηξε την προσοχή του πιο ισχυρού ανθρώπου στον κόσμο. Λίγες δεκαετίες αργότερα, το 380 μ.Χ. ο Θεοδόσιος καθιέρωσε τον χριστιανισμό ως επίσημη θρησκεία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Δεδομένου ότι ο χριστιανισμός ήταν ο ιστορικός νικητής του ρωμαϊκού πολυθεϊσμού, η επικρατούσα άποψη όσον αφορά το πώς η νέα θρησκεία υπερίσχυσε πολιτισμικά δεν είναι τίποτα παραπάνω από μια διαστρεβλωμένη εικόνα, όπως γράφει το newstatesman.com.

Στη Βικιπαίδεια υπάρχει ολόκληρη σειρά θεμάτων σχετικά με τις «διώξεις που υπέστη η Εκκλησία», συμπεριλαμβανομένου ενός εκτεταμένου απολογισμού των χριστιανών που μαρτύρησαν στα χρόνια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Αλλά δεν υπάρχουν αντίστοιχα θέματα για τη βίαιη καταστολή της παλαιότερης ρωμαϊκής θρησκείας από την Εκκλησία.

Όπως επισημαίνει η Catherine Nixey στο βιβλίο της «The Darkening Age», η ιστορία της διαδεδομένης δίωξης των χριστιανών είναι προϊόν του μάρκετινγκ της Εκκλησίας και των μεθόδων που χρησιμοποιούσε για τη στρατολόγηση πιστών.

Όπως κάνουν σήμερα οι βομβιστές αυτοκτονίας, έτσι και οι χριστιανοί δήλωναν πρόθυμοι στη δημόσια εκτέλεση. «Ήταν μια δόξα ανοιχτή σε όλους, ανεξάρτητα από την τάξη, την εκπαίδευση, τον πλούτο και το φύλο».

Αλλά η εκτέλεση χριστιανών ήταν εξαιρετικά σπάνια, καθώς οι περισσότεροι Ρωμαίοι ηγεμόνες είχαν καταλάβει ότι δεν υπάρχει κανένα κέρδος κάνοντας ήρωες τους εξτρεμιστές της θρησκείας.

Το 111 μ.Χ., ο αυτοκράτορας Τραϊανός επέμεινε σε επιστολή προς τον φίλο του Πλίνιο τον Νεότερο,  κυβερνήτη της Βιθυνίας, ότι θα έπρεπε να τιμωρεί μόνο τους πιο ανυπότακτους από τους αντάρτες. Όποιος δηλώνει πρόθυμος να προσευχηθεί στους «θεούς μας» ας του δοθεί χάρη.

Οι Χριστιανοί θα μπορούσαν να θεωρηθούν απειλή για τις προγονικές παραδόσεις των Ρωμαίων και για τις δομές της πολιτικής εξουσίας, επειδή αρνούνταν τη θρησκευτική λατρεία με τους τρόπους που ακολουθούσε η πλειονότητα των γειτόνων τους.

Αλλά Ρωμαίοι, όπως ο Τραϊανός και ο Πλίνιος, δεν είχαν κανένα ενδιαφέρον να διερευνήσουν τα κίνητρά των χριστιανών. «Δεν πρέπει να κυνηγηθούν», επέμεινε ο Τραϊανός - ο οποίος είχε πιο σημαντικά πράγματα να κάνει από το να ανησυχεί για το μυαλό μερικών περίεργων τύπων.

Από τη στιγμή που εκτελούσαν ένα μίνιμουμ των «κανονικών» τελετών, ήταν στο απυρόβλητο.

Η παραδοσιακή ρωμαϊκή θρησκεία ήταν μια ευρύχωρη πλατφόρμα πεποιθήσεων και πρακτικών, που μπορούσε να φιλοξενήσει τη λατρεία πολλών διαφορετικών θεοτήτων -τις ρωμαϊκές εκδοχές των Ελλήνων Ολύμπιων θεών, δηλαδή ο Jupiter και ο Mars, εν ολίγοις, ο Δίας και ο Άρης, μαζί με τις πολυπολιτισμικές προσθήκες όπως ο Αιγύπτιος Όσιρις, τις χρηστικού χαρακτήρα οντότητες, όπως η Fortuna και τους θεοποιημένους αυτοκράτορες.

Η θρησκευτική ορθότητα ήταν από πολλές απόψεις πρακτική ή εθιμοτυπική και όχι ζήτημα πίστης.

Όπως γράφει η Nixey, η κυριαρχία του χριστιανισμού σήμανε το τέλος αυτής της ανεκτικής κοινωνίας, αφού όλοι αναγκάστηκαν να συμμορφωθούν με την πίστη και τις κοινωνικές, πολιτισμικές, φυλετικές, σεξουαλικές και οικογενειακές επιταγές της.

Κάποιοι εξέχοντες υποστηρικτές του «παλαιού τρόπου» ζήτησαν από τις αρχές να επιδείξουν ανεκτικότητα στις θρησκευτικές διαφορές που προέκυψαν στην νεόκοπη χριστιανική πλέον, αυτοκρατορία.

Η Nixey παραπέμπει στον Ρωμαίο πολιτικό, ρήτορα και διανοούμενο Κόιντο Αυρήλιο Σύμμαχο, ο οποίος παρακαλούσε το 382 μ.Χ τον αυτοκράτορα Γρατιανό να επιτρέψει την παραμονή του βωμού στη Γερουσία της Ρώμης.

«Κάθε άνθρωπος έχει τα δικά του έθιμα, το δικό του θρησκευτικό τελετουργικό», υποστήριζε ο Σύμμαχος, θέτοντας το ερώτημα: «Τι σημασία έχει ποιά είναι η σοφία με την οποία κάθε άνθρωπος αναζητά την αλήθεια;» Αλλά αγνοήθηκε. Το θυσιαστήριο εξαφανίστηκε και το 408 μ.Χ., τέθηκε σε ισχύ ένας νέος νόμος, σύμφωνα με τον οποίον όλοι οι βωμοί και τα σύμβολα των παλιών θεών έπρεπε να καταστραφούν.

Η γλώσσα περί «δίωξης» και «μαρτυρίου» είναι υπόθεση μονόπλευρη. Ωστόσο, υπήρξαν μη Χριστιανοί οι οποίοι υπέστησαν διώξεις και μαρτύρησαν για την άρνησή τους να υιοθετήσουν τη νέα θρησκεία. Σε αντίθεση με τον Τραϊανό και άλλους πολυθεϊστές ηγέτες, οι Χριστιανοί δεν προσέφεραν στους αντιπάλους τους την ευκαιρία να ξεφύγουν από την τιμωρία με μια γρήγορη προσευχή στον «σωστό» Θεό. Αντ 'αυτού, έκαναν επιδρομές στα σπίτια τους και έψαχναν ακόμη και στις σκέψεις τους αναζητώντας μυστικές αμαρτίες ενάντια στον έναν και πραγματικό Θεό.

Στο βιβλίο αναφέρεται η ιστορία του Αιγύπτιου μοναχού Shenoute, ο οποίος οδήγησε μια ομάδα χριστιανών συμπατριωτών του να ρίξουν την πόρτα του σπιτιού ενός πολίτη για να ανακαλύψει τα απαγορευμένα αγάλματα των παλιών παγανιστών θεών. Η εισβολή ήταν, εξάλλου, δικαιολογημένη από τον Shenoute, καθώς όπως έλεγε: «Δεν υπάρχει έγκλημα για όσους έχουν τον Χριστό».

Στο όνομα της θρησκευτικής συμμόρφωσης επιτρέπονταν παντός είδους παραβιάσεις -σήμερα θα τις λέγαμε, παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πολιτικών ελευθεριών.

Κλασικό και γνωστό παράδειγμα της βίας των χριστιανών είναι η περίπτωση της φιλοσόφου και επιστήμονα Υπατίας, η οποία λιθοβολήθηκε μέχρι θανάτου, ενώ το σώμα της στη συνέχεια, διαμελίστηκε και κάηκε σε κομμάτια στην πυρά, το 415 μ.Χ. στην Αλεξάνδρεια.

Το έγκλημα διέπραξε μια συμμορία χριστιανών, που κατηγόρησε την Υπατία, εκτός των άλλων, για μαγεία. Εννοείται ότι, η κλασική παιδεία, η λογοτεχνία, η φιλοσοφία ξαφνικά θεωρούνταν ύποπτες. Το να είσαι ευσεβής σήμαινε -για τη νέα πίστη- όχι μόνο να συμμετέχεις στη δημόσια θρησκευτική πρακτική, αλλά και να βάζεις καρδιά, μυαλό, γνώσεις στο καλούπι της νέας «πραγματικότητας». Η Nixey υπογραμμίζει την αισθητική και πολιτισμική βία της μετάβασης από τον ρωμαϊκό παγανισμό στον χριστιανισμό.

Αναφέρεται επίσης, στην μεγάλη αντίθεση μεταξύ της ελίτ του αρχαίου κόσμου και των προκλητικών προνομίων που απολάμβανε και των ασκητών της ύστερης αρχαιότητας, κατά την οποία οι πιο ευσεβείς μοναχοί και ερημίτες εγκατέλειπαν τα εγκόσμια.

Όμως, αποσιωπά την πιθανότητα κάποιος από τους δούλους, τις πόρνες, τους εργάτες και τις συζύγους που τροφοδότησαν τις απολαύσεις των πλούσιων Ρωμαίων, να επιθυμούσε ένα καταφύγιο σε έναν κόσμο όπου η αυτοσυγκράτηση αποκτούσε νέα αξία.

Από την άλλη ωστόσο, αναφέρεται στην ευρείας κλίμακας καταστροφή των αρχαιοτήτων από τους χριστιανούς, που θυμίζει τις καταστροφές στην αρχαία Παλμύρα από τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους.

Η ριζοσπαστικοποιημένη χριστιανική τρομοκρατία έχει μακρά ιστορία. Όπως έγραφε ο Ρωμαίος ποιητής και φιλόσοφος Τίτος Λουκρήτιος Κάρος, τον πρώτο αιώνα π.Χ., «Tantum religio potuit suadere malorum» (Η θρησκεία έχει πείσει τους ανθρώπους σε τόσο κακό).

Γιατί η ρωμαϊκή αυτοκρατορία έγινε χριστιανική; Τι οδήγησε στη βία και τον πόνο, ενώ ο πολυθεϊσμός είχε, όπως είχε αποδείξει η ιστορία, λειτουργήσει τόσο καλά επί τόσους πολλούς αιώνες;

Ο Κωνσταντίνος, ένας φιλόδοξος στρατιωτικός και ένας αδίστακτος αυτοκράτορας που σκότωσε τη σύζυγό και τον μεγαλύτερο γιο του για να σπείρει τον τρόμο και να εδραιώσει την εξουσία του, δεν μπορεί να είχε κίνητρο τη θρησκευτική ευσέβεια.

Για εκείνους οι οποίοι ήταν στην εξουσία, σε μια γεμάτη έριδες και δύσκαμπτη αυτοκρατορία, η επιβολή μιας νέας θρησκείας ίσως έμοιαζε με ευπρόσδεκτη ευκαιρία για να «μαρκάρουν» τόσους πολλούς και διαφορετικούς πληθυσμούς με τη δική τους εξουσία, να τους ενώσουν κάτω από έναν αυτοκράτορα και έναν Θεό.

Όπως καταλήγει το δημοσίευμα, αυτή η κατάβαση στον σκοτεινό κόσμο της θρησκευτικής καταπίεσης, ο απολογισμός της πολιτισμικής βίας, συνιστά μια καίρια υπενθύμιση, ότι η μισαλλοδοξία, η άγνοια και η εχθρότητα είναι μια πολύ παλιά ιστορία.

tvxs.gr

Το μαραφέτι

γράφει ο Λευτέρης Κουγιουμουτζής

Είπες πως θα με περιμένεις κάτω απ’ το στέγαστρο, στην άκρη του πεζοδρομίου, να μη σε χτυπά κι ο απρόσμενα ζωηρός ήλιος του πρωινού, ώσπου να πεταχτώ σε μια δουλίτσα, κι έπειτα θα συνεχίζαμε μαζί για τα υπόλοιπα. Και μόλις έστριψα να φύγω, έβγαλες το μαραφέτι από την τσέπη κι αρχίνισες να το χαϊδολογάς.

Κι έχασες την ανθισμένη μουσμουλιά στη γωνιά του δρόμου, με τις μυριάδες μέλισσες επάνω της να βουίζουν ευχαριστημένες που βρήκαν φρέσκια γύρη – θάμα σωστό, λίγο πριν το έμπα του χειμώνα. Και δεν ρούφηξες τη μανταρινιά στην αυλίτσα δίπλα σου, με τα γερμένα, μυριστικά κλαριά της τα φορτωμένα με δροσερά μανταρίνια, λουσμένα ακόμη απ’ την υγρασία του πρωινού. Κι ούτε που πρόσεξες τις μουριές στο πεζοδρόμιο, να στέκονται γυμνωμένες δίχως αιδώ καμιά, με τις βίτσες τους ορθωμένες κι έτοιμες να ραπίσουν μανισμένα τον αγέρα στο πρώτο του δυνατό φύσημα.

Σημασία δεν έδωσες στην κοπέλα που πέρασε από δίπλα σου, διαβαίνοντας στον πρωινό περίπατό της με τις παρδαλές της φόρμες και το αντιανεμικό της τυλιγμένο γύρω απ’ τη μέση της, προσδοκώντας ίσως μονάχα το σταύρωμα των ματιών της μ’ έναν περαστικό σαν και του λόγου σου, γιατί όχι και μια θαρραλέα κι αναπάντεχη καλημέρα, να της αλλάξει τον κόσμο.

Ούτε που νοιάστηκες για τα μικρά γατιά σαν πέρασαν από μπρος σου, κυνηγώντας τάχατες το 'να τ' άλλο και παιχνιδίζοντας μες στη φθινοπωρινή λιακάδα. Δεν έστρεψες το βλέμμα σου στους ουρανούς, ν' αποκαμαρώσεις τα ψαρόνια που αυτοσχεδιάζανε μια χορογραφία στους αιθέρες και να ταξιδέψει ο νους σου με τα νέφελα, καθώς τ’ απόδιωχνε ο βοριάς προς άλλες θάλασσες κι ηπείρους.

Κι ούτε χαμπάριασες την απότομη αλλαγή του καιρού και του τοπίου, σαν μπουμπούνισε η πρώτη βροντή κι αρχίσανε οι χοντρές ψιχάλες να σκάνε ολόγυρα τριγύρω, καταχτυπώντας τον τσίγκο πάνω απ’ την κεφαλή σου. Ισα που ανασήκωσες το φερμουάρ απ’ τη ζακέτα σου ασυναίσθητα και συνέχισες να χαϊδολογάς το μαραφέτι.

«Τίποτε ενδιαφέρον;» σε ρώτησα μόλις επέστρεψα. «Εδώ, βλέπω τι γίνεται στον κόσμο» μου αποκρίθηκες, ξαφνιασμένος που βρέθηκα σιμά σου δίχως να καταλάβεις πώς και πότε. «Μπα, κοίτα, ξεκίνησε να βρέχει», συνέχισες, με έκπληξη ακόμη πιο μεγάλη.

Παράξενο μηχάνημα αυτό το μαραφέτι εντέλει· να σε κατατοπίζει, τάχατες, για το τι γίνεται στον κόσμο, την ώρα που δεν βλέπεις τι γίνεται μπροστά στα μάτια σου.

«Μην μιλάς εσύ, ξενιτεύτηκες»

Γράφει η Λώρη Κέζα   

Δεν θα μιλήσω για στατιστικές, πόσοι έφυγαν στην κρίση, πόσοι ήταν πτυχιούχοι, πόσοι ήταν νέοι, θα μιλήσω για τη μόνιμο επωδό ορισμένων που κατοικούν ακόμα στην Ελλάδα. «Έφυγες στο εξωτερικό, δεν μπορείς να ξέρεις». 

«Τι μιλάς εσύ, δεν σε αφορά το θέμα». Δηλαδή κάποιος που έζησε στην Ελλάδα, δούλεψε εκεί, σπούδασε, έφτιαξε οικογένεια, κάποιος που πάλεψε με τα ασφαλιστικά ταμεία για να είναι σωστός, κάποιος που πλήρωνε την εφορία χωρίς πλάγιες λύσεις, κάποιος που άφησε τη ζωή του πίσω, δεν έχει δικαίωμα καν να μιλάει. Επειδή επεδίωξε μια καλύτερη ζωή αλλού. 

Πόση μικρόνοια κρύβεται πίσω από αυτήν την αντιμετώπιση των νέο-μεταναστών... Πόσο περιορισμένοι ορίζοντες… Θα μιλάμε λοιπόν μόνο για όσα βλέπουμε; Τον Γκαγκάριν δεν τον είδαμε στην προσσελήνωση, μπορούμε άραγε να έχουμε άποψη για τα διαστημικά ταξίδια; 

Ας δούμε πως λειτουργεί αυτό το θεώρημα. Όσοι απαιτούν να μην μιλούν για την πολιτική οι Έλληνες του εξωτερικού, θα πρέπει να απαιτήσουν από τους ιρανούς μετανάστες στους καταυλισμούς να μην μιλάτε για τον Χομεϊνί. Να απαιτήσουν από τους Βρετανούς που ζουν στη Γερμανία να μην εκφράζονται για το Brexit. Να απαιτήσουν γενικά από όλη την ανθρωπότητα να παραμένει σιωπηλή στις πολιτικές του Τραμπ. Να απαιτήσουν να βγάλουμε το σκασμό όταν βλέπουμε παιδιά να πεθαίνουν από την πείνα. «Δεν ζεις στην Υεμένη, μην μιλάς, δεν ξέρεις εσύ, δεν το ζεις». 

Οι υπερασπιστές της ελληνικότητας εντός συνόρων, έχουν να αντιμετωπίσουν μια ακόμη παράμετρο στο θεώρημα «εφόσον δεν το ζεις, δεν μπορείς να το σχολιάζεις». Η παράμετρος αφορά το χρόνο. Μπορούμε άραγε να μιλάμε για τον Καποδίστρια και τον Τρικούπη; Δεν το ζήσαμε, δεν το νιώσαμε, δεν το μυρίσαμε, δεν το αγγίξαμε. Μπορούμε άραγε οι άνθρωποι του 21ου να μιλάμε για τα μεταλλεία του Λαυρίου στην αρχαιότητα, την άνοδο και την πτώση της οικονομίας του Παρθενώνα; Γεωγραφικά είμαστε εκεί αλλά δεν ζούμε τη συνθήκη. Επαρκεί μήπως η μελέτη για να έχει κάποιος και γνώση και άποψη; Για τους υπερασπιστές της άποψης «εσείς στην ξενιτιά να μην μιλάτε» τίποτε δεν επαρκεί. Μόνο το βίωμα, κι ας είναι το βίωμα μέσα από την τηλεόραση και το πληκτρολόγιο. 

Κάποιες φορές, αλλά όχι πάντα, υπάρχει φθόνος για όσους φύγαμε. Σώσαμε το τομάρι μας. Κάποιοι θα ήθελαν να είναι στη θέση μας. Είναι ενδεικτική και πολύ αστεία η περίπτωση δημοφιλούς περσόνας, με ευρύ κοινό στα σόσιαλ μίντια, με κείμενα απίστευτου πάθους υπέρ της πατρίδας «εγώ μένω εδώ για να στηρίξω την Ελλάδα» και εκατοντάδες θαυμαστές να επαινούν, «εγώ παλεύω επειδή αγαπώ τη χώρα» και σχόλια από κάτω να σιγοντάρουν, «όσοι φεύγουν να μην κάνουν επίδειξη για τα οργανωμένα κράτη που βρήκαν, ας μείνουν εδώ να οργανώσουμε όλοι μαζί το ελληνικό κράτος». Κάποια μέρα τα πράγματα άλλαξαν για τη δημοφιλή περσόνα: «Βρήκα δουλειά στην Κύπρο, φεύγω, δεν άντεξα» και η ρητορική αντιστράφηκε. 

Ορισμένοι βλέπουν με καχυποψία και ανταγωνισμό την κριτική των μεταναστών στα κακώς κείμενα, αντιμετωπίζουν με θυμό τις συγκρίσεις με την οργάνωση άλλων κρατών. Θεωρούν ότι τα γράφουμε για να τα τρίψουμε στη μούρη όσων έμειναν πίσω. Δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Τα γράφουμε επειδή είναι εφικτά και για την Ελλάδα. Επειδή το κράτος δεν είναι συνώνυμο του μπάχαλου. Είναι χρήσιμο να συγκρίνουμε. Είναι χρήσιμο να έχουμε μοντέλα και στόχους βελτίωσης. Χωρίς συμπλέγματα. Η Ελλάδα του 2018 δεν μας αξίζει, δεν αξίζει ούτε σε αυτούς που παραμένουν ούτε σε όσους φύγαμε.

Η παγκόσμια σύρραξη ΗΠΑ-Κίνας και ο ΠΟΕ

Οι μεγάλες διαφορές ανάμεσα στο Πεκίνο και την Ουάσινγκτον για τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ) οδήγησαν σε ναυάγιο και την Σύνοδο της Οικονομικής Συνεργασίας Ασίας-Ειρηνικού.  Οι 21 χώρες-μέλη του APEC δεν κατάφεραν τελικά να καταλήξουν στην έκδοση κοινού ανακοινωθέντος, κυρίως λόγω των διαφορών που υπάρχουν ανάμεσα στην Κίνα και τις ΗΠΑ για την εμπορική πολιτική.

Στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης βρέθηκαν και τα διαφορετικά σχέδια των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου για τον Ειρηνικό, με του Δυτικούς να επικρίνουν την πολιτική του Πεκίνου για τον νέο «Δρόμο του Μεταξιού» (Belt and Road). Δεσμεύτηκαν μάλιστα να χρηματοδοτήσουν από κοινού πρόγραμμα ηλεκτροδότησης και υπηρεσιών διαδικτύου ύψους 1,7 δισεκ. δολαρίων στην Παπούα Νέα Γουινέα, η οποία διοργάνωσε την  Σύνοδο.

Χαρακτηριστική του κλίματος που επικράτησε στην συνάντηση ήταν η απάντηση που έδωσε ο οικοδεσπότης της Συνόδου, πρωθυπουργός της Παπούα-Νέα Γουινέα, όταν ρωτήθηκε γιατί δεν υπήρξε συμφωνία. «Γνωρίζετε τους δύο γίγαντες στην αίθουσα» είπε, εννοώντας τις ΗΠΑ και την Κίνα για να προσθέσει ότι οι βασικές διαφορές ήταν «ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου και η μεταρρύθμιση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου». Αυτά όμως δεν ήταν αρμοδιότητες της συγκεκριμένης Συνόδου.

Για όλα φταίει η Κίνα

Στις διαφορές αυτές αναφέρθηκε και ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Μάικ Πενς, κατά την αποχώρησή του από την Σύνοδο. Μία ημέρα μετά τις έντονες επικρίσεις του στο κινεζικό πρόγραμμα εμπορικής επέκτασης (Belt and Road), ο Αμερικανός αντιπρόεδρος κατηγόρησε και πάλι το Πεκίνο για «εμπορικές πρακτικές με δασμούς και ποσοστώσεις, αναγκαστική μεταφορά τεχνολογίας και κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας». Έθιξε ωστόσο και ζητήματα που αφορούν την «ελεύθερη ναυσιπλοΐα», ενώ υπαινίχθηκε και «ανησυχίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα».

Η αντιπαράθεση Κίνας-ΗΠΑ για το διεθνές εμπόριο είναι γνωστή και έχει εξελιχθεί σε εμπορικό πόλεμο, με την εκατέρωθεν επιβολή κυρώσεων εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων. Πριν δύο ημέρες ωστόσο, ο Αμερικανός πρόεδρος διαβεβαίωσε ότι το Πεκίνο είναι διατεθειμένο να προχωρήσει στην σύναψη μιας εμπορικής συμφωνίας με την Ουάσινγκτον. Εκτίμησε μάλιστα ότι ίσως να μην χρειαστούν άλλοι τελωνειακοί δασμοί σε βάρος κινεζικών προϊόντων.

Ο Τραμπ δήλωσε βέβαια ότι δεν έχει πειστεί ακόμη από την πρόταση του Πεκίνου, αλλά η γενικότερη εκτίμησή του ήταν ότι «αρκετά σύντομα» θα υπάρξει μία συμφωνία. Παρά τις δηλώσεις αυτές, δύο εικοσιτετράωρα αργότερα, το μόνο που διαπιστώθηκε στην μέση του Ειρηνικού είναι ότι οι διαφωνίες παραμένουν.

Βάλτε πλάτη για τον ΠΟΕ

Την ώρα πάντως που ο Αμερικανός πρόεδρος έκανε τις δηλώσεις του από την Ουάσινγκτον η ΕΕ ζητούσε από την Κίνα να «βάλει πλάτη» για να σωθεί ο ΠΟΕ. Η έκκληση έγινε μάλιστα από τα πλέον επίσημα χείλη, καθώς διατυπώθηκε από την Ευρωπαία Επίτροπο Εμπορίου, Σεσίλια Μάλμστρομ.

Μιλώντας σε Συνέδριο στο Παρίσι με θέμα τον ΠΟΕ του 21ου αιώνα, η Μάλμστρομ κάλεσε την Κίνα να κάνει παραχωρήσεις στις διαπραγματεύσεις για τη μεταρρύθμιση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.

Προειδοποίησε μάλιστα το Πεκίνο, ότι υπάρχει ο κίνδυνος οι ΗΠΑ να γυρίσουν την πλάτη στο σημερινό σύστημα Παγκόσμιου Εμπορίου και να δημιουργήσουν δικούς τους κανόνες έξω από αυτό. Η ίδια δεν παρέλειψε να επισημάνει ότι η Κίνα κέρδισε πολλά από το σύστημα του ΠΟΕ και γι αυτό την κάλεσε να συνταχθεί με την ΕΕ για την μεταρρύθμισή του με στόχο «την δημιουργία ισότιμων όρων ανταγωνισμού».

Η απειλή Τραμπ

Ο ΠΟΕ έχει αναλάβει την εποπτεία του διεθνούς εμπορίου από το 1995, ωστόσο, από την σύστασή του έως σήμερα έχουν γίνει πολύ λίγες μεταρρυθμίσεις σε ό,τι αφορά την λειτουργία του. Ο Τραμπ απειλεί να αποσύρει τις ΗΠΑ από τον Οργανισμό, αν αυτός δεν «αναδιαμορφωθεί». Παραλλήλως, μπλοκάροντας τον διορισμό δικαστών η Ουάσινγκτον έχει προκαλέσει κρίση, από την οποία κινδυνεύει το σύστημα διακανονισμού εμπορικών διαφορών, αλλά και ο ίδιος ο Οργανισμός.

Η Ευρωπαία Επίτροπος επισήμανε αυτόν τον κίνδυνο, τονίζοντας ότι ένα λάθος θα μπορούσε «γρήγορα να οδηγήσει στην κατάρρευση ολόκληρου του συστήματος». Η ίδια σημείωσε ότι τα προβλήματα αυτά δεν μπορούν να επιλυθούν εντός του ΠΟΕ, επισημαίνοντας ότι απαιτούνται πολιτικές πρωτοβουλίες από τις χώρες της Ομάδας των 7 (G7) και των 20 (G20). Ανέφερε τέλος ότι η Κομισιόν έχει πρόταση για τη μεταρρύθμιση του ΠΟΕ, την οποία σχεδιάζει να παρουσιάσει στη συνεδρίαση της G20 στο Μπουένος Άιρες, στο τέλος του μήνα.

Το Πεκίνο από την πλευρά του στηρίζει τις μεταρρυθμίσεις του ΠΟΕ, υπογραμμίζει ωστόσο ότι αυτές δεν θα πρέπει να γίνουν μονομερώς ούτε με την δημιουργία κάποιου νέου οργανισμού. Ο ίδιος ο Κινέζος πρωθυπουργός, Λι Κετσιάνγκ, αναγνώρισε στις αρχές του μήνα, ότι ο ΠΟΕ βρίσκεται αντιμέτωπος με «κρίση επιβίωσης», αλλά πρέπει να μεταρρυθμιστεί και να διατηρήσει την εξουσία του.

Το Πεκίνο είναι αντίθετο στην μονομέρεια και τον προστατευτισμό και ζητά να συνεχιστεί η πορεία της απελευθέρωσης του εμπορίου και να μην αλλάξουν οι θεμελιώδεις αρχές του ΠΟΕ, όπως η ανοικτή οικονομία  και η μη διακριτική μεταχείριση. Ζητά επίσης, όπως είναι αναμενόμενο, να προστατεύουν τα δικαιώματα και τα συμφέροντα των αναπτυσσόμενων μελών. Αυτά όμως προσκρούουν στο δόγμα του Τραμπ «Πρώτα η Αμερική», γεγονός που καθιστά δύσκολη την επίτευξη συμφωνίας.   

Πηγή

Οι εύφλεκτες ελληνοτουρκικές σχέσεις

Του Δημήτρη Μηλάκα

Οι υπεραισιόδοξες εκτιμήσεις και τα ακατανόητα λάθη της έχουν φέρει την ελληνική κυβέρνηση μπροστά στην πιθανότητα μιας νέας ελληνοτουρκικής κρίσης, καθώς η Αγκυρα προχωρά σε έρευνες στην Κυπριακή ΑΟΖ, σε περιοχές βόρεια του νησιού, και ξεκαθαρίζει ότι δεν αποδέχεται δικαιώματα Αποκλειστικής Οικονομικής Εκμετάλλευσης για τη Ρόδο, το Καστελόριζο, την Κάρπαθο και την Κρήτη!

Οι τουρκικές έρευνες βόρεια της Κύπρου θα πραγματοποιηθούν με μέσα (θαλάσσιο γεωτρύπανο) που διαθέτει η τουρκική εταιρία πετρελαίου σε θαλάσσια οικόπεδα που το ψευδοκράτος (τουρκική δημοκρατία της βόρειας Κύπρου) έχει προσφέρει για εκμετάλλευση στην τουρκική κρατική εταιρία από το 2011.

Στο σημείο αυτό πρέπει να υπογραμμιστεί ότι από το 2012 (Παρασκευή 8 Απριλίου) με απόφαση δημοσιευμένη στην τουρκική εφημερίδα της κυβέρνησης το τουρκικό κράτος έχει εκχωρήσει για έρευνα και εκμετάλλευση στην τουρκική εταιρία πετρελαίου θαλάσσιες περιοχές δυτικά της Κύπρου εντός δηλαδή της Ζώνης Οικονομικής Εκμετάλλευσης η οποία αντιστοιχεί στη Ρόδο και το Καστελόριζο.

Την περασμένη βδομάδα έγιναν γνωστές από τουρκικές εφημερίδες οι προτάσεις που κατέθεσε ο Αρχηγός των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων κατά την επίσκεψή του στη Λιβύη για την οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης. Για να υπάρξει μια τέτοια οριοθέτηση θα πρέπει να εξαφανιστούν από τον χάρτη τα δικαιώματα σε ΑΟΖ των ελληνικών κατοικημένων νησιών της Κρήτης, της Καρπάθου, της Ρόδου και του Καστελόριζου.

Αυτές οι υπερβολικές τουρκικές απαιτήσεις, σύμφωνα με την άποψη που προβάλλεται στην Αθήνα συμπίπτουν με την έναρξη των γεωτρήσεων στην Κυπριακή ΑΟΖ από την αμερικανική exon mobil και δεν είναι τίποτε περισσότερο από τα άσφαιρα τουρκικά πυρά για την τιμή των όπλων.

Ωστόσο, έμπειροι διπλωμάτες σημειώνουν την σύμπτωση της τουρκικής διπλωματικής δραστηριότητας με την άκαιρη και ακατανόητη δημοσιοποίηση των προθέσεων της ελληνικής κυβέρνησης να προχωρήσει στην επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 μίλια στο Ιόνιο και την Κρήτη. Οι ίδιες πηγές υπενθυμίζουν ότι ήδη στην πράξη από την κρίση των Ιμίων (1996) η Αγκυρα έχει καταφέρει να γκριζάρει την περιοχή των Δωδεκανήσων και συνεχίζει να επιδεικνύει την διάθεση και την ετοιμότητά της να επεκτείνει τις διεκδικήσεις της σε βάρος της Ελλάδας σε περιοχές πολλά υποσχόμενες στον ενεργειακό τομέα όπως είναι νότια της Κρήτης.

Η ελληνική κυβέρνηση μετά (και) από παροτρύνσεις μεγάλων διεθνών οικονομικών παραγόντων και πετρελαϊκών κολοσσών είχε προχωρήσει στον σχεδιασμό κινήσεων με στόχο την δημιουργία συνθηκών (επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 μίλια) έρευνας και εκμετάλλευσης νότια της Κρήτης. Ωστόσο η άκαιρη δημοσιοποίηση των αυτών των προθέσεων ενεργοποίησε τα αντανακλαστικά της Αγκυρας.

Ανέτοιμη (οικονομικά- στρατιωτικά) να υποστηρίξει τις κινήσεις της στο μεγάλο παιχνίδι της ανατολικής Μεσογείου η ελληνική κυβέρνηση σύρεται στο τερέν ελπίζοντας στην βοήθεια της νέας στρατηγικής σχέσης που καλλιεργεί και αναπτύσσει με την Ουάσιγκτον.

Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει αν θα σπεύσει έγκαιρα το (αμερικανικό)… ιππικό για να υπερασπιστεί την ελληνική κυριαρχία στην πιθανή περίπτωση που η τουρκική εταιρεία πετρελαίου επιχειρήσει να ερευνήσει τις περιοχές νότια της Ρόδου και του Καστελόριζου…

Παραγράφηκαν όλα τα χρέη του Κοντομηνά προς το δημόσιο με απόφαση ΣΔΟΕ..!

Παραγεγραμμένη κρίθηκε από το Συμβούλιο της Επικρατείας η φορολογική υπόθεση με κεντρικό πρόσωπο τον επιχειρηματία Δημ. Κοντομηνά καθώς αν και βρέθηκαν καταθέσεις του σε τραπεζικούς λογαριασμούς του εξωτερικού και εσωτερικού που δεν μπόρεσε να δικαιολογήσει την προέλευσή τους, οι φόροι και οι πρόσθετοι φόροι που του επιβλήθηκαν υπέπεσαν σε 5ετή παραγραφή.

Πρόκειται για εφαρμογή της απόφασης του ΣτΕ που καταλαμβάνει όλες τις ανάλογες υποθέσεις που υπάγονται στον γενικό κανόνα 5ετούς παραγραφής.

Στον Δημήτρη Κοντομηνά καταλογίστηκαν περίπου 90 εκατομμύρια ευρώ εξαιτίας διαφοράς φόρου για τα έτη 2006-2008 , καθώς και πρόσθετος φόρος λόγω υποβολής ανακριβούς δήλωσης.

Η διαδρομή του χρήματος, σύμφωνα με τις περιγραφές των αρχών, καταγράφεται από τότε που ήρθε στην Ελλάδα από την Γαλλία η περιβόητη λίστα Λαγκάρντ . Στην λίστα αναφέρεται πως εντοπίστηκαν ίχνη καταθέσεων του στην Τράπεζα HSBC της Γενεύης.

Η εντολή έρευνας στο ΣΔΟΕ

Έτσι, κινητοποιήθηκε (4.10.2012) η Εισαγγελία του Οικονομικού Εγκλήματος και δόθηκε εντολή έρευνας στο ΣΔΟΕ και ακολούθησε (18.12.2014) παραγγελία του εισαγγελέα οικονομικού εγκλήματος προς το Κέντρο Ελέγχου Φορολογούμενων Μεγάλου Πλούτου (ΚΕΦΟΜΕΠ) για διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης προκειμένου να ερευνηθεί εάν υπάρχει φοροδιαφυγή, ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, κ.λπ.

Από τη λίστα Λαγκάρντ δεν προέκυψε κάτι το ιδιαίτερο. Βρέθηκε ένας λογαριασμός στην Τράπεζα HSBC της Γενεύης που σχετιζόταν με την Interamerican της οποίας ο Δημήτρης Κοντομηνάς ήταν πρόεδρος και διευθυντής του εν λόγω ομίλου.

Επίσης, στην ίδια Τράπεζα της Γενεύης βρέθηκε λογαριασμός (Νοέμβριος 2005 έως Φεβρουάριο 2007) ο οποίος σχετιζόταν με την επιχείρηση Global Multi Strategies, o οποίος όμως από τον Μάρτιο του 1999 είναι αδρανής με μηδενικό υπόλοιπο.

Άρση του τραπεζικού απορρήτου

Στην συνέχεια πραγματοποιήθηκε άρση του τραπεζικού απορρήτου και τραπεζικός έλεγχος στην ημεδαπή (Ελλάδα) για τα έτη 2005-2007.

Από τον έλεγχο αυτό προέκυψε ένας λογαριασμός στην Τράπεζα Millennium που περιείχε καταθέσεις 41.241.277 ευρώ, 13.692.660 ευρώ και 11.030.778 ευρώ. Τα ποσά αυτά αποτελούν πρωτογενείς καταθέσεις. Δηλαδή, για τα ποσά αυτά δεν προέκυψε πηγή και αιτία προέλευσης τους (σύμφωνα με πάντα με τις αρχές) , με αποτέλεσμα να έχει επέλθει προσαύξηση της περιουσίας του, η οποία δεν έχει φορολογηθεί, σύμφωνα με τις φορολογικές αρχές. ¨Έτσι, καταλογίστηκαν φόροι, προσαύξηση φόρου λόγω υποβολής ανακριβούς δήλωσης, κ.λπ.

Προσέφυγε στο ΣτΕ

Ο Δημήτρης Κοντομηνάς προσέφυγε στο ΣτΕ υποστηρίζοντας ότι οι αξιώσεις της Εφορίας έχουν υποπέσει σε 5ετή παραγραφή (2006-2008), καθώς οι οριστικές πράξεις διορθωτικού προσδιορισμού εκδόθηκα και κοινοποιήθηκαν το 2015. Αντίθετα, οι φορολογικές αρχές υποστήριζαν ότι η παραγραφή είναι 10ετής.

Με απλά λόγια το Β΄ Τμήμα του ΣτΕ με την υπ΄ αριθμ. 2347/2018 απόφασή του και με πρόεδρο την αντιπρόεδρο Μαίρη Σάρπ, είπε ότι οι πράξεις διορθωτικού προσδιορισμού εκδόθηκαν και κοινοποιήθηκαν μέσα στο 2015, δηλαδή μετά τη λήξη της προθεσμίας της παραγραφής και για το λόγο αυτό είναι άκυρες.

Ούτε όμως, συνεχίζουν οι σύμβουλοι Επικρατείας, μπορεί να θεωρηθούν νέα στοιχεία εκείνα με τους τραπεζικούς λογαριασμούς στην αλλοδαπή, από τα οποία δεν προκύπτει –αποδεικνύεται η ύπαρξη φορολογητέας ύλης στην ημεδαπή.

Τέλος, το Ελληνικό Δημόσιο όχι μόνο έχασε την δικαστική μάχη με το Δημήτρη Κοντομήνα (και τους φόρους φυσικά που θα μπορούσε να εισπράξει), πλήρωσε και 460 ευρώ για δικαστικά έξοδα.

newsone.gr

Οι συνήθεις αρνητές

Του Παντελή Μπουκάλα

Ο​​ι μισοί ψηφοφόροι της Χρυσής Αυγής πιστεύουν ό,τι και ο εκλεκτός τους Γιάννης Λαγός: Το Πολυτεχνείο είναι μύθος, κανένας δεν σκοτώθηκε, φοιτητής ή μη, όλα είναι σκευωρία των αναρχοκομμουνιστών. Για τους άλλους μισούς τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά: «Καλά τους κάνανε. Καλά τους κάνανε και τους λιανίσανε τους αλήτες, που τόλμησαν να τα βάλουν με την εθνοσωτήριο Επανάσταση. Οχι 24 μόνο, 124 έπρεπε να σκοτώσουν. Με σφαίρες, με ρόπαλα, με δακρυγόνα, με το τεθωρακισμένο. Τιμή και δόξα στον ήρωα Ντερτιλή». Συμπεραίνεται λοιπόν ότι ο Λαγός ανήκει στη μετριοπαθή πτέρυγα του φιλοναζιστικού χρυσαυγιτισμού. Είναι του φασισμού λάιτ, όχι του πούρου. Γι’ αυτό και λέει πως δεν υπήρξαν νεκροί· αν τον ρωτούσαμε άλλωστε, κι αυτόν και τον Χρήστο Παππά και τον Μιχαλολιάκο, θα μας έλεγαν ότι ούτε και στο Δίστομο ή στα Καλάβρυτα υπήρξαν νεκροί, ένας μύθος είναι κι αυτοί, κομμουνιστική φαντασία. Αν ο Λαγός ήταν της σκληρής πτέρυγας, θα έλεγε κι αυτός «καλά τους κάνανε. Και λίγοι ήταν».

Αυτή η «μετριοπαθής πτέρυγα», που αρκείται στην άρνηση του μακελειού την Παρασκευή, 17 Νοεμβρίου 1973, και δεν διεκδικεί περήφανη την ιδιοκτησία του, δεν έχει μέλη της μόνο στελέχη της «Χ.Α.». Την ίδια ιδέα προπαγανδίζει χρόνια τώρα το κανάλι του ΛΑΟΣ τού (μολαταύτα «αντιστασιακού») Γ. Καρατζαφέρη, όσα ονόματα κι αν άλλαξε. Από τον καιρό που κοσμούσε τη συχνότητά του ο Αδωνις Γεωργιάδης. Κι αυτός ένας αρνητής ήταν, «ποιοι νεκροί τώρα, τους κατασκεύασε η ιδεολογική ηγεμονία της Αριστεράς». Αλλά ο αντιπρόεδρος της Ν.Δ. είναι πλέον κεντροδεξιός με τη βούλα. Οχι ότι έχει αλλάξει άποψη, αλλά νά, κρατιέται. Και δεν είναι ο μοναδικός στην κομματικώς μεταστεγασμένη συντροφία του.

Μακάρι ωστόσο αρνητές του Πολυτεχνείου να ήταν μονάχα τα κάθε ακροδεξιάς κούφια καρύδια. Την ουσία του, την ουσία μιας εξέγερσης αυθόρμητης, ακηδεμόνευτης, από τα κάτω, την προσβάλλουν και τελικά την αρνούνται και όσα κόμματα ή παρέες πλασάρονται σαν αποκλειστικοί ιδιοκτήτες της ιστορίας του και σαν οι μόνοι γνήσιοι συνεχιστές του. Τη φθείρουν, τη μαγαρίζουν και τελικά την αρνούνται όσοι αντιμετωπίζουν σαν κτήμα τους ή σαν λάφυρό τους τη ματωμένη σημαία και την κρύβουν στα κομματικά τους γραφεία· η λαμπρή νεολαία του ΠΑΣΟΚ αυτά. Την παραχαράσσουν και την αρνούνται, ευθύς εξαρχής αυτοί, όσοι ψευτοδιάβασαν τον «Τσελεμεντέ του αναρχικού» και κατάντησαν όμηροι της φαντασίωσης ότι επανάσταση είναι οι μολότοφ και το μπάχαλο.

Επιλεκτικός φασισμός

Γράφει η Νόρα Ράλλη

Δεν καταλαβαίνω. Και όταν δεν μπορώ να καταλάβω, δεν αισθάνομαι καλά. Το κακό ξεκινάει με φαγούρα. Κάτι αρχίζει να με «τρώει», βάζω ξίδι, πίνω λεμόνια, αλλά οι τοξίνες εκεί. Δε λένε να φύγουν. Το αποτέλεσμα είναι κόκκινες καντήλες και ξινισμένα μούτρα. Εξαιρετικά γοητευτική εικόνα, δεν το συζητώ!

Και όλα αυτά γιατί; Γιατί αδυνατεί ο εγκέφαλός μου να κατανοήσει. Κάτι γίνεται με τις συνδέσεις, κάπως υπολειτουργούν οι νευροδιαβιβαστές, ίσως και λόγω της ημέρας, τι να πω. 45 χρόνια, σου λέει... δεν τα λες και λίγα. Δεν είναι και πολλά. Είναι ακριβώς τόσα όσα χρειάζεται για ν' αρχίσει κάποιος ν' ανησυχεί...

Φυσικά, το πρόβλημα δεν ξεκίνησε σήμερα. Μήτε χθες. Αρχισε πριν κάνα μήνα, τότε, με τις πολλές βροχές. Είχαν βγει οι μετεωρολόγοι στα παράθυρα και διαμήνυαν σεισμούς και καταποντισμούς. Αν και στην πρωτεύουσα δεν πολυνιώσαμε την κακοκαιρία, ωστόσο υπήρχε μία κάποια κινητικότης. Κάτι τέντες κατέβηκαν, κάτι παραθύρια έκλεισαν, κάτι αδιάβροχα πουλήθηκαν. Τότε το είδα. Και από τότε, ησυχία δεν έχω.

Ενώ περιμέναμε βροχή κι αντάρα, βλέπω τον γείτονα να βγαίνει έντρομος και ν' αρχίζει να καταβρέχει τα παντζούρια του, να τα σαπουνίζει και να τα καθαρίζει με μανία. Στάθηκα και τον κοίταζα. Οσο κι αν προσπάθησα, συμπέρασμα λογικό αυτής της πράξης του, ίσα με τα τώρα, δεν έβγαλα.

Εννοείται πως τα παντζούρια το ίδιο βράδυ γίναν και πάλι μαύρα απ' τη βροχή. Ισα με τα τώρα, έτσι έμειναν. Τα βλέπω κάθε πρωί, φεύγοντας για τη δουλειά, και το πρόβλημά μου όλο και χειροτερεύει... Βαθιά μέσα μου νιώθω πως, αν μπορέσω να καταλάβω γιατί ο γείτονας έπλυνε τα παντζούρια του πριν τη βροχή, θα μπορέσω να τα καταλάβω όλα! Μέχρι τότε όμως;

Πήγε, λέει, ο Νίκολα Γκρούεφσκι στην Ουγγαρία και ζήτησε άσυλο. Πρώην πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ είναι, καταδικασμένος για διαφθορά σε δύο χρόνια φυλάκιση. Δεν πήγε φυλακή. Στην Ουγγαρία πήγε. Στον Ορμπαν, τον μέγα «δημοκράτη» πρωθυπουργό της χώρας, τον ακόμα πιο μέγα «προστάτη» του λαού του από τους μιαρούς πρόσφυγες και μετανάστες. Εκεί πήγε. Χωρίς διαβατήριο, δίχως ταξιδιωτικά έγγραφα. Αρα πήγε ως «λαθρομετανάστης»... όχι;

Σιχαίνομαι αυτή τη λέξη, όπως σιχαίνομαι τις κόκκινες καντήλες και τα ξινισμένα μούτρα μου. Ακόμα κι όταν τη χρησιμοποιώ κατά παράβαση για να τονίζω την παράκρουση. Γιατί περί παράκρουσης πρόκειται: Μια χαρά τον καλοδέχθηκε ο Ορμπαν, έκανε και δυο μέρες να το παραδεχθεί, τον έχει εκεί και τον φυλάει, την ίδια στιγμή που δεν αφήνει να πατήσει μετανάστης το πόδι του στη χώρα. Ενεκα που ο καταδικασμένος Γκρούεφσκι πήγε με την αυτοκινητάρα της ουγγρικής πρεσβείας και οι άλλοι πάνε με κάτι βάρκες που μπάζουν νερά; Αλλά και πάλι... Τι δεν καταλαβαίνω;

Ωραίος δεν είναι αυτός ο «επιλεκτικός φασισμός»; Τον ζω κάθε μέρα. Τον ακούω να ροχαλίζει τα βράδια και δεν μ' αφήνει να ησυχάσω. Και βέβαια δίπλα μου κοιμάται. Σε σας όχι;

Εμένα πάλι, κάθε πρωί, κοιτάει τις καντήλες μου στον καθρέφτη και χαμογελάει καλοσυνάτα. Ξέρει ότι δεν καταλαβαίνω και δείχνει κατανόηση. Κατανόηση και ικανοποίηση.

Κάποια ιδιωτικά σχολεία, λέει, αποφάσισαν να μη γιορτάζουν την επέτειο του Πολυτεχνείου. Εστειλαν και επιστολή: «Τα ιδιωτικά σχολεία τιμούν τις επετείους στην πραγματική, στην ιστορική και όχι στη φαντασιακή τους βάση. Δεν τις χρησιμοποιούν ως όχημα απλά για να χαθεί μάθημα, δεν υποτάσσονται στον ιδεολογικό καταναγκασμό και την ομοιομορφία του κεντρικού σχεδιασμού και δεν παραβιάζουν ούτε τη λογική ούτε την εμπιστοσύνη που οφείλουν στις οικογένειες των μαθητών τους: Δεν ψάχνουν αφορμές να χαθεί εκπαιδευτικός χρόνος».

Και τότε «χάθηκε» εκπαιδευτικός χρόνος. Τότε, 45 χρόνια πριν. Λίγο πριν είχαν χαθεί και άλλα: ελευθερίες, δικαιώματα, εθνικοί πόροι, ανθρώπινες ζωές. Μέσα σ' αυτά, χάθηκε και η δημοκρατία. Αλλος «επιλεκτικός φασισμός» και τότε.

Νέα παιδιά έγιναν ένα με χιλιάδες πολιτών, εργατών, περαστικών. Στάθηκαν. Μίλησαν. Διεκδίκησαν. Το τανκ μπήκε, η χούντα έπεσε και μετά οι Ελληνες ψήφισαν Δεξιά, αποθεώνοντας τον Καραμανλή. Και «απογοητεύτηκαν», 45 χρόνια μετά... Πραγματικά, τι δεν καταλαβαίνεις;