του Νίκου Κοτζιά *
Η Ελλάδα είναι μια ειρηνική χώρα
και δεν επιδιώκει να προκαλέσει περιστατικά με τους γείτονές της. Απέδειξε ότι
με τη Συμφωνία των Πρεσπών. Επιδιώκει να βρει δημιουργικές και δίκαιες λύσεις
στα προβλήματά της. Ωστόσο, δεν κάνει ούτε ένα βήμα πίσω από τα δικαιώματά της,
την εθνική της κυριαρχία και την εδαφική της ακεραιότητα. Αν χρειαστεί,
χρησιμοποιεί όλα τα μέσα για να υπερασπιστεί την πατρίδα και τις θάλασσες της,
τα δικαιώματά της που απορρέουν από την ιστορία και το διεθν
Κάποιοι έχουν παρεξηγήσει τι σημαίνει
να υπερασπίζεται κανείς τα δικαιώματα της χώρας σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο,
που δεν είναι κάποιου είδους ′′ κώδικας συμπεριφοράς ", ούτε απλώς να
προσφύγει στο δικαστήριο. Είναι, πρώτα απ ' όλα, η επιδίωξη της
συνειδητοποίησης των δικαιωμάτων που απορρέουν από το ίδιο το Διεθνές Δίκαιο.
Το παράδοξο στην περίπτωση της Ελλάδας έγκειται στο γεγονός ότι πολλοί που
εμφανίζονται ως πιστοί του Διεθνούς Δικαίου, θέλουν με κάθε τρόπο να αποτρέψουν
την Ελλάδα από την εφαρμογή της. Αναρωτιέμαι, πώς μπορεί κάποιος να είναι
οπαδός του Διεθνούς Δικαίου και να κάνει τα πάντα για να αποτρέψει την εφαρμογή
του, επειδή το θεωρεί πολιτική ακραίου εθνικισμού;
Διεθνές δίκαιο, προς το παρόν,
σημαίνει κλείσιμο των κόλπων των Ελληνικών Θαλασσών · οριοθέτηση των μέσων
γραμμών από όπου θα ξεκινήσουν τα χωρικά μας ύδατα, δηλαδή η εδαφική θάλασσα ·
άμεση υποβολή συντεταγμένων στον ΟΗΕ · επέκταση των εδαφικών ζωνών που είναι
δεν ′′ εμπλέκεται ′′ στην εξερεύνηση της ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας.
Σημειώνω ότι η ΑΟΖ
Τουρκίας-Λιβύης δεν είναι απλώς παράτυπη και παράνομη σύμφωνα με το διεθνές
δίκαιο, αλλά περισσότερο από το ότι παραβιάζει τη Συμφωνία της Μαδρίτης. Ο
τελευταίος ′′ επιβάλλει ′′ την ′′ πρόληψη μονομερών μέτρων ′′ στο Αιγαίο.
Ωστόσο, η λιβυκή-τουρκική συμφωνία για την ΑΟΖ διασχίζει την πλευρά του Αιγαίου
και, κατά συνέπεια, είναι παράνομη ακόμη και με την τουρκική ερμηνεία της
συμφωνίας της Μαδρίτης. Προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι κανείς δεν αναφέρεται
σε αυτή την κατάφωρη παραβίαση της Συμφωνίας της Μαδρίτης.
Η επέκταση των χωρικών μας υδάτων
στη ΣΕ Κρήτη είναι επιτακτική ανάγκη για να σπάσει στη μισή παράνομη ΑΟΖ της
Τουρκίας με τη Λιβύη και να την καταργήσει αποτελεσματικά, καθώς τρίτοι δεν
μπορούν να ′′ κατασκευάσουν ′′ ΑΟΖ στα χωρικά ύδατα ενός κράτους. Πρέπει να
καταλήξουμε σε συμφωνία ΑΟΖ με την Κύπρο, προκειμένου να ακυρώσουμε τις ΑΟΖ
Τουρκίας και Λιβύης και να παραπέμψουμε αυτές τις δύο ΑΟΖ στο Διεθνές Δικαστήριο.
Με τον τρόπο αυτό, άλλα ζητήματα, όπως επιθυμεί η Τουρκία, εμποδίζονται να
εμπλακούν στην υπόθεση του Δικαστηρίου.
Ταυτόχρονα, μέσω ΕΕ, πρέπει να
πείσουμε τη Λιβύη, εκτός αν φανταστεί την ιδέα μιας οικονομικής απομόνωσης, να
ενταχθεί στην Ελλάδα στο Διεθνές Δικαστήριο και να αξιολογήσει την ΑΟΖ της. Και
από αυτή την άποψη, μπορεί κανείς πραγματικά να δει πόσο ανόητη ήταν η
κυβέρνηση που δεν απαιτούσε από την ΑΟΖ με την Ιταλία να φτάσει στη σωστή ΑΟΖ
της Λιβύης σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
Φυσικά, έπρεπε να βρούμε μια καλή
λύση στα ζητήματα της ΑΟΖ με την Αίγυπτο, αλλά χωρίς τις παραχωρήσεις που
έγιναν σε θέματα αρχής. Κακές υποχωρήσεις με αρνητικές συνέπειες σε πολλά ′′
μέτωπα ".
Πολλοί υποστηρίζουν ότι η
ελληνοτουρκική διαφορά μπορεί να κλιμακωθεί σε ευρωτουρκικό σχίσμα. Μια τέτοια
επιλογή αποκτά νόημα υπό δύο προϋποθέσεις. Πρώτον, ότι η Ελλάδα, όποτε
χρειαστεί, θα μπλοκάρει κάθε πολιτική απόφαση που έρχεται σε αντίθεση με τα
θεμελιώδη εθνικά μας συμφέροντα. Ότι η Ελλάδα δεν θα συμφωνήσει σε μέτρα κατά
τρίτης χώρας για ενέργειες για τις οποίες η Τουρκία μένει ατιμώρητη. Η ΕΕ δεν
μπορεί να αποφασίσει κατά των ασιατικών κρατών για παραβίαση πτυχών του Νόμου
της Θάλασσας και να μην απαντήσει ανάλογα στις συνεχιζόμενες παραβιάσεις της
Τουρκίας εναντίον μας. Δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε για την ΕΕ να υπερασπιστεί
ένα από τα κράτη μέλη της έναντι τρίτων, όπως κάνει για τους Βαλτικούς, και να
παριστάνει τον διαιτητή στις ελληνοτουρκικές διαμάχες ενώ είμαστε κράτος μέλος.
Στο ίδιο πλαίσιο, πρέπει να επαναφέρουμε
το ενοποιημένο αμυντικό δόγμα με την Κύπρο και την πιο συστηματική αμυντική
συνεργασία με τη Γαλλία. Να διαπραγματευτώ σκληρά με τις ΗΠΑ. Να ενισχύσουμε
τις θέσεις μας στο πολιτικό του σύστημα που έχουν μειωθεί τα τελευταία δύο
χρόνια. Για να βεβαιωθούμε ότι θα καταστήσουμε υπεύθυνη τη νέα ηγεσία των
Δημοκρατικών ενώπιον των συμφερόντων μας. Και για να εξασφαλιστεί ένα πακέτο
δωρεάν ουσιαστικής στρατιωτικής βοήθειας. Πρέπει επίσης να αξιοποιηθούν και τα
υπόλοιπα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και να ενισχυθεί η συνεργασία
μαζί τους. Πρέπει επίσης να αποτραπεί η επικείμενη παράδοση των έξι γερμανικών
υποβρυχίων στην Τουρκία. Αυτός ο στόχος πρέπει να είναι ένα κεντρικό ζήτημα για
τη στάσιμη διπλωματία μας.
Σημειώνω για άλλη μια φορά, κάτι
που απέδειξα στην πράξη, ότι υποστηρίζω τον διάλογο και τη διαπραγμάτευση. Αλλά
μια τέτοια πολιτική απαιτεί καλή προετοιμασία, γνώση και προσοχή για να
δημιουργηθούν οι καλύτερες συνθήκες. Επί του παρόντος, αυτή η προετοιμασία
γίνεται μόνο από την Τουρκία για τα δικά της συμφέροντα. Οι τελευταίοι, αν
συνεχίσουν έτσι τα πράγματα, δεν θα έχουν κανένα πρόβλημα να εμφανιστούν
ενώπιον του Διεθνούς Διαιτητικού / Δικαστηρίου διεκδικώντας τα ίδια κριτήρια
που εφαρμόζονται στις ελληνικές συμφωνίες με Ιταλία και Αίγυπτο (νησιά χωρίς
επιρροή, δικαιώματα τρίτων εντός της Ελληνικής ΑΟΖ κ.α.) να επιβληθεί.
Επιτέλους η ελληνική αριστερή
πτέρυγα πρέπει να είναι πατριωτική. Πρώτον, δεν υπάρχουν δεξιές ή αριστερές
ερωτήσεις, αλλά μόνο απαντήσεις. Όταν η αριστερή πτέρυγα δεν είναι πατριωτική,
τότε επικρατούν ακραίες σοβινιστικές απόψεις. Ο φασισμός και οι
δεξιοί-υπερ-συντηρητικοί δεν νικιέται ′′ με ψαλμούς εφησυχασμού ", αλλά με
δημοκρατικές-πατριωτικές προτάσεις και πρακτικές και στα εθνικά θέματα.
Δεύτερον, η ελληνική πατριωτική αριστερή πτέρυγα δεν υποκλίνεται την εξωτερική
της πολιτική ενώπιον της δεξιάς πολιτικής, ούτε αναλαμβάνει να την υπηρετήσει,
όπως και όσοι, ως μέρος της ′′ αντι-εθνικιστικής εκστρατείας τους ",
ψήφισαν τον Στουρνάρα ως κυβερνήτη της Τράπεζα της Ελλάδος. / ibna
* Ο Νίκος Κοτζιάς είναι πρώην
υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, Ομότιμος Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και
Εξωτερικής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς. Μέλος του Pratto. Συγγραφέας.