Πούτιν και Μπάιντεν τεντώνουν επικίνδυνα το σκοινί…

 

γράφει ο Γιώργος Καρελιάς

 

 Από τη δεκαετία του ’60 και την κρίση των πυραύλων της Κούβας έχουμε να δούμε μια τόσο επικίνδυνη για τον κόσμο κατάσταση. Τότε οι δύο υπερδυνάμεις, ΗΠΑ και ΕΣΣΔ, έφτασαν κοντά σε πυρηνικό πόλεμο. Αλλά οι ηγέτες τους Κένεντι και Χρουστσόφ επέδειξαν σύνεση και, με αμοιβαίες υποχωρήσεις, έφτασαν σε συμφωνία και ο κόσμος ανάσανε.

 

 Σήμερα έχουμε ανησυχητικά δείγματα. Ο Πούτιν ξεκίνησε μια «στρατηγική επιχείρηση» στην Ουκρανία, η οποία δεν πέτυχε όπως υπολόγιζε και εξελίσσεται σε ανθρωπιστική τραγωδία. Ο κυνισμός του ηγέτη της Ρωσίας είναι τέτοιος που ακόμα και διπλωμάτες με ευνοϊκή στάση απέναντι στη χώρα αυτή περιγράφουν τραγικές καταστάσεις σε πόλεις με  θύματα αμάχους.

 

 

Από την άλλη πλευρά, οι ΗΠΑ κάνουν ό,τι (δεν) πρέπει για να οξύνουν την αντιπαράθεση με τον Πούτιν. Δεν αρκούνται στις κυρώσεις. Αλλά ο Μπάιντεν προχωρά σε χαρακτηρισμούς που δεν συνηθίζονται μεταξύ ηγετών(«εγκληματίας πολέμου»). Για παράδειγμα, οι σοβιετικοί ηγέτες ποτέ δεν αποκάλεσαν «εγκληματίες πολέμου» τους προέδρους των ΗΠΑ που έκαιγαν χωριά στο Βιετνάμ. Κι επειδή το Βιετνάμ είναι μακρινό, ουδείς ηγέτης αποκάλεσε τον Κλίντον «εγκληματία πολέμου»,όταν βομβάρδισε την πρεσβεία της Κίνας στο Βελιγράδι το 1999, με νεκρούς και τραυματίες. Αλήθεια, αν κάποια στιγμή χρειαστεί να συναντηθούν, πώς θα χαιρετίσει ο Μπάιντεν τον Πούτιν; «Γεια σου Βλαντίμιρ, εγκληματία πολέμου;».

 

 Αλλά δεν είναι μόνον οι χαρακτηρισμοί. Οι Αμερικανοί κάνουν και άλλες πιο επικίνδυνες κινήσεις. Οπως είναι η πρόταση προς την Τουρκία να δώσει στην Ουκρανία τους πυραύλους S-400, που έχει προμηθευτεί από τη Ρωσία, με αντάλλαγμα να πάρει τα «απαγορευμένα» αμερικανικά αεροπλάνα F-35. Πρόκειται για εντελώς τυχοδιωκτική πρόταση, η οποία, αν γινόταν δεκτή, θα σήμαινε ότι η Τουρκία κηρύσσει τον πόλεμο στη Ρωσία. Αυτό μας έλειπε. Ευτυχώς που οι Τούρκοι φέρονται με λογική και σύνεση.

 

 Αλλά οι Αμερικανοί φαίνεται ότι επιδιώκουν, εκτός από τη Ρωσία, να καταστήσουν «συνένοχο» και την Κίνα, αν της παράσχει βοήθεια. Αλλά επειδή η Κίνα δεν είναι μόνο οικονομική υπερδύναμη αλλά και στρατιωτική  πλέον και επειδή υπάρχει η εκκρεμότητα με την Ταϊβάν, το «παιχνίδι» αρχίζει να γίνεται επικίνδυνο. Και είναι απορίας άξιο γιατί οι ΗΠΑ θέλουν να σπρώξουν την Κίνα σε στενή συμμαχία με τον Πούτιν.

 

 Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, ουσιαστικά ο Γερμανός Σόλτς και ο Γάλλος Μακρόν, συμπεριφέρονται πολύ πιο υπεύθυνα από τον Μπάιντεν. Φυσικά, δεν μπορούν να πάρουν άλλη θέση από τις ΗΠΑ στη γενική κατεύθυνση, αλλά δεν έχουν κανένα λόγο να  εξωθήσουν τον Πούτιν στα άκρα, να τον οδηγήσουν σε δρόμο χωρίς επιστροφή. Γι’ αυτό και ποτέ δεν σταμάτησαν να συνομιλούν μαζί του.

 

Η ανθρωπότητα δεν χρειάζεται θερμοκέφαλους στη Δύση που να συναγωνίζονται τον Πούτιν σε κυνισμό. Όπως λένε ακόμα και Αμερικανοί, η Δύση έχει ευθύνες για τις σημερινές εξελίξεις και δεν πρέπει να οδηγήσει τον Πούτιν σε αδιέξοδο, γιατί θα γίνει πολύ πιο επικίνδυνος. Αντίθετα, πρέπει να του δώσει οδό διαφυγής, ώστε να σταματήσει την εισβολή στην Ουκρανία.

 

 Ευχής έργον θα είναι να έχουν πραγματική βάση όσα είπε ο Τσαβούσογλου, ώστε η κρίση να αποκλιμακωθεί, ο κόσμος να αποφύγει τη γενίκευση των συγκρούσεων και να σταματήσουν οι επώδυνες επιπτώσεις στην οικονομία και στην καθημερινότητα των πολιτών.    

ΟΗΕ: Οι τιμές των τροφίμων παγκοσμίως είναι σε υψηλό όλων των εποχών

 

Αξιωματούχος του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος (WFP) δήλωσε την Παρασκευή ότι οι αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων στην Ουκρανία καταρρέουν, με ένα μέρος της υποδομής να έχει καταστραφεί και πολλά παντοπωλεία και αποθήκες να είναι άδεια.

 

«Η αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων της χώρας καταρρέει. Οι μετακινήσεις εμπορευμάτων έχουν επιβραδυνθεί λόγω της ανασφάλειας και της απροθυμίας των οδηγών», δήλωσε ο Γιάκομπ Κερν, συντονιστής έκτακτης ανάγκης του WFP για την κρίση στην Ουκρανία, σε συνέντευξη Τύπου στη Γενεύη μέσω τηλεδιάσκεψης από την Πολωνία. Εξέφρασε επίσης την ανησυχία του για την κατάσταση σε «περικυκλωμένες πόλεις» όπως η Μαριούπολη, λέγοντας ότι τα αποθέματα τροφής και νερού εξαντλούνται και ότι οι νηοπομπές της δεν μπόρεσαν να εισέλθουν στην πόλη.

 

 

Το WFP αγοράζει σχεδόν το ήμισυ των προμηθειών σιταριού του από την Ουκρανία και ο αξιωματούχος είπε ότι η κρίση εκεί μετά τη ρωσική εισβολή στις 24 Φεβρουαρίου είχε ωθήσει απότομα προς τα πάνω τις τιμές των τροφίμων.

 

 

«Με τις παγκόσμιες τιμές των τροφίμων σε υψηλό όλων των εποχών, το WFP ανησυχεί επίσης για τον αντίκτυπο της κρίσης στην Ουκρανία στην επισιτιστική ασφάλεια παγκοσμίως, ειδικά στα “hot spots πείνας”», είπε, προειδοποιώντας για «παράπλευρη πείνα» σε άλλα μέρη.

 

Ο οργανισμός δίνει 71 εκατομμύρια δολάρια επιπλέον το μήνα για τρόφιμα φέτος λόγω του πληθωρισμού και της κρίσης στην Ουκρανία, είπε, προσθέτοντας ότι ένα τέτοιο ποσό καλύπτει τις προμήθειες τροφίμων για 4 εκατομμύρια ανθρώπους. «Αλλάζουμε προμηθευτές τώρα, αλλά αυτό έχει αντίκτυπο στις τιμές», είπε. «Από όσο πιο μακριά το αγοράζεις, τόσο πιο ακριβό γίνεται το προϊόν».  

πηγή

Ρώσοι ολιγάρχες αναζητούν προστασία από τις κυρώσεις στο Ισραήλ

 

Καταφύγιο στο Ισραήλ φαίνεται ότι βρίσκουν αρκετοί Ρώσοι ολιγάρχες, σε μία προσπάθεια να αποφύγουν τις Δυτικές κυρώσεις εναντίον τους.

 

Τουλάχιστον 14 ιδιωτικά τζετ που απογειώθηκαν από τη Ρωσία στις πρώτες δέκα ημέρες του Μαρτίου, έχουν προσγειωθεί στο αεροδρόμιο Μπεν Γκουριόν στο Ισραήλ, όπως μεταδίδουν οι Times of Israel.

 

Πολλά από τα αεροσκάφη φαίνεται να είναι ενοικιαζόμενα και ξεκίνησαν τη διαδρομή τους από την Τουρκία, σταθμεύοντας στη Μόσχα ή την Αγία Πετρούπολη και καταλήγοντας στο Ισραήλ.

 

Η ταυτότητα των επιβαινόντων είναι άγνωστη, όμως οι διαδρομές και η χρονική στιγμή των πτήσεων συνηγορούν στην υπόθεση ότι οι επιβαίνοντες είναι Ρώσοι ολιγάρχες που επιχειρούν να αποφύγουν τις Δυτικές κυρώσεις.

 

Το Ισραήλ δεν έχει συμμετάσχει στις κυρώσεις της Δύσης κατά της Ρωσίας και των ολιγαρχών γύρω από τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Πώς θα μπορούσε άλλωστε, αφού οι κυρώσεις αυτές έχουν ως πρόσχημα την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, τα εγκλήματα πολέμου και τις σφαγές αμάχων — εγκλήματα τα οποία διαπράττει και το κράτος του Ισραήλ εναντίον των Παλαιστινίων.

 

Σύμφωνα όμως με ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες των ισραηλινών ΜΜΕ, οι αρχές του Ισραήλ έχουν απαγορεύσει τη μακροχρόνια στάθμευση αεροσκαφών Ρώσων ολιγαρχών στη χώρα, περιορίζοντάς τη σε 48 ώρες. Αυτός φαίνεται να είναι ένας από τους λόγους που οι Ρώσοι ολιγάρχες επιλέγουν να ταξιδέψουν στο Ισραήλ με ενοικιαζόμενα αεροσκάφη και όχι με τα ιδιόκτητά τους.

 

Πολλοί Ρώσοι ολιγάρχες έχουν άριστες επιχειρηματικές και πολιτικές σχέσεις με το Ισραήλ. Χαρακτηριστικό το παράδειγμα του Ρομάν Αμπράμοβιτς, που παραθέτουν και οι Times of Israel. Ο Αμπράμοβιτς έχει στην ιδιοκτησία του τουλάχιστον τρία ακίνητα στο Ισραήλ (ξενοδοχειακό συγκρότημα, έπαυλη και κτίριο γραφείων), ενώ έχει κάνει επενδύσεις σε σειρά ισραηλινών σταρτάπ, αλλά και δωρεές σε πολιτικές και κοινωνικές οργανώσεις στη χώρα. 

πηγή

 

Θα βάλει κάποιος τέλος στην ασυδοσία της Aegean; Κόλπα με τα εισιτήρια…

 

Εκτεθειμένοι  στην ασυδοσία της  αεροπορικής  εταιρίας Aegean  είναι  για μια φορά ακόμη όσοι έχουν ανάγκη να καταφύγουν στις  υπηρεσίες της για τις μετακινήσεις τους.

 

Σε περιβάλλον κατ’ όνομα μόνο ανταγωνισμού η εταιρεία που επιδοτήθηκε από την κυβέρνηση λόγω της πανδημίας – χωρίς το κράτος να πάρει μετοχές-  εκμεταλλεύεται την πανδημία σε βάρος των επιβατών με μια εκβιαστική μέθοδο που χρησιμοποιούν κυρίως τα μονοπώλια.

 

Για την ακρίβεια η εταιρία κατά καιρούς ανακοινώνει ότι πουλάει εισιτήρια  εγκαίρως σε ικανοποιητικές τιμές και ασφαλώς πολλοι σπεύδουν να τα κλείσουν για τα ταξίδια τους, κάνοντας και τον αντίστοιχο προγραμματισμό τους.

 

Στη συνέχεια η εταιρία αρχίζει να αλλάζει διαρκώς – μέχρι 4 ή 5 φορές- τις ημέρες και τις ώρες των πτήσεων, ώστε οι κάτοχοι των εισιτήριων να βρεθούν εκτός του προγραμματισμού τους.

 

Τα εισιτήρια που έχουν αγοράσει στην ουσία δεν τους ανήκουν και ας τα πλήρωσαν γιατί η εταιρεία τους θέτει μπροστά στο δίλημμα να αποδεχθούν τις αλλαγές που η ίδια έχει κάνει μονομερώς ή να τις απορρίψουν.

 

Επειδή συνήθως αναγκαστικά επιλέγουν το δεύτερο η εταιρεία ακυρώνει το εισιτήριο και αναλαμβάνει να επιστρέψει τα χρήματα. Συνήθως όμως σε χρόνο μετά από τρεις μήνες. Ή να εκδώσει «βάουτσερ» πέραν των έξι μηνών.

 

Εν τω μεταξύ ο επιβάτης επειδή έχει προγραμματίσει το ταξίδι του αγοράζει εκ νέου εισιτήριο για τις ημερομηνίες που είχε αγοράσει στη φτηνή τιμή. Αλλά αυτή τη φορά με διπλάσιο ή μεγαλύτερο κόμιστρο.

 

Στο τέλος, αφού έχει χάσει τα λεφτά του, και το χρόνο του, ανακαλύπτει ότι η εταιρεία επαναπρογραμματίζει τις αρχικές πτήσεις,  αλλά χωρίς  έκπτωση πλέον.

 

Με απλά λόγια η Aegean εξαπατά τους επιβάτες και παίζει με το χρόνο και το πορτοφόλι τους. Αλλά η Πολιτεία δείχνει να μην έχει το παραμικρό ενδιαφέρον για τους πολίτες.

 

Αν κάποιος ενδιαφέρεται να βάλει τέρμα στην ασυδοσία, υπάρχουν στοιχεία…

πηγή

Economist: Η Δύση φταίει για τον πόλεμο στην Ουκρανία

Ευθύνες στη Δύση, τις οποίες μάλιστα αριθμεί και αναλύει, επιρρίπτει ο διεθνούς φήμης Αμερικανός πολιτικός επιστήμονας και μελετητής διεθνών σχέσεων, Τζον Μερσχάιμερ σε μία μακροσκελή ανάλυσή του στο περιοδικό Economist.

 

Ο Μερσχάιμερ αναγνωρίζει πως γι΄αυτό που συμβαίνει στο Κίεβο φταίει ο Πούτιν, αλλά κάνοντας μία ανασκόπηση στο παρελθόν εξηγεί γιατί η Δύση και κυρίως η Αμερική δημιούργησε ηθελημένα ένα προβληματικό έδαφος στην Ουκρανία.

 

 

 

Επίσης τονίζει πως οι κυρώσεις που επιβάλλονται στον Πούτιν μπορούν να έχουν μόνο αρνητικές συνέπειες.

 

 

 

«Ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι η πιο επικίνδυνη διεθνής κρίση από την εποχή της κρίσης των πυραύλων στην Κούβα το 1962» αναφέρει αρχικά ο καθηγητής, υπογραμμίζοντας πως «η κατανόηση των βαθύτερων αιτιών της είναι απαραίτητη εάν θέλουμε να αποτρέψουμε την επιδείνωσή της και ειδικά αν θέλουμε να βρούμε έναν τρόπο για να της βάλουμε ένα τέλος».

 

Και συνεχίζει:

 

 

 

«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν είναι εκείνος που ξεκίνησε τον πόλεμο και είναι υπεύθυνος για τον τρόπο με τον οποίο αυτός συνεχίζει να διεξάγεται. Αλλά το γιατί έκανε είναι άλλο θέμα. Η κυρίαρχη άποψη στη Δύση είναι ότι είναι ένας παράλογος, εκτός λογικής επιθετικός ηγέτης, αποφασισμένος να δημιουργήσει μια μεγαλύτερη Ρωσία μέσα στο καλούπι της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Έτσι, μόνο αυτός φέρει την πλήρη ευθύνη για την κρίση στην Ουκρανία».

 

 

 

Αλλά αυτή η άποψη είναι λάθος. Η Δύση και ιδιαίτερα η Αμερική, είναι κυρίως υπεύθυνη για την κρίση που πρωτοξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2014. Τώρα έχει μετατραπεί σε πόλεμο που όχι μόνο απειλεί να καταστρέψει την Ουκρανία, αλλά έχει ακόμη και τη δυνατότητα να κλιμακωθεί σε πυρηνικό πόλεμο μεταξύ της Ρωσίας και του ΝΑΤΟ.

 

 

 

Πότε ξεκίνησε το πρόβλημα

 

 

 

Στην πραγματικότητα, το πρόβλημα για την Ουκρανία ξεκίνησε στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι τον Απρίλιο του 2008 όταν η τότε κυβέρνηση του Τζορτζ Μπους ώθησε τη συμμαχία να ανακοινώσει ότι η Ουκρανία και η Γεωργία “θα γίνουν μέλη” της. Οι Ρώσοι ηγέτες απάντησαν αμέσως με οργή, χαρακτηρίζοντας αυτήν την απόφαση ως απειλή για την ίδια την ύπαρξη της Ρωσίας και υποσχέθηκαν να την αποτρέψουν.

 

 

 

Σύμφωνα μ’ έναν έγκυρο Ρώσο δημοσιογράφο, ο Πούτιν «εξοργίστηκε» και προειδοποίησε ότι «αν η Ουκρανία ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, αυτό θα το κάνει χωρίς την Κριμαία και τις ανατολικές περιοχές της. Απλώς θα καταρρεύσει».

 

 

 

Η Αμερική αγνοούσε… «Κόκκινες γραμμές»

 

 

 

Η Αμερική αγνόησε την «Κόκκινη γραμμή» της Μόσχας και προώθησε το σχέδιο της να κάνει την Ουκρανία το δυτικό της προπύργιο στα σύνορα με τη Ρωσία. Αυτή η στρατηγική περιλάμβανε δύο άλλα στοιχεία: Να φέρει την Ουκρανία πιο κοντά στην Ευρωπαϊκή Ένωση και να την κάνει μία φιλοαμερικανική δημοκρατία.

 

 

 

Οι εχθροπραξίες του 2014

 

 

 

Τελικά, αυτές οι προσπάθειες πυροδότησαν μία σειρά από εχθροπραξίες τον Φεβρουάριο του 2014, μετά από μια εξέγερση (η οποία ήταν υποστηριζόμενη από την Αμερική), η οποία οδήγησε τον φιλορώσο πρόεδρο της Ουκρανίας, Βίκτορ Γιανουκόβιτς, να φύγει από τη χώρα. Σε απάντηση η Ρωσία κατέλαβε την Κριμαία και βοήθησε στο να ξεκινήσει ένας εμφύλιος πόλεμος στην περιοχή Ντονμπάς της ανατολικής Ουκρανίας.

 

 

 

Η αντιπαράθεση που οδήγησε στον πόλεμο

 

 

 

Η επόμενη μεγάλη αντιπαράθεση ήρθε τον Δεκέμβριο του 2021 και οδήγησε απευθείας στον σημερινό πόλεμο. Η κύρια αιτία ήταν ότι η Ουκρανία θα γινόταν de facto μέλος του ΝΑΤΟ, μία διαδικασία που ξεκίνησε από τον Δεκέμβριο του 2017, όταν η κυβέρνηση Τραμπ αποφάσισε να πουλήσει «αμυντικά όπλα» στο Κίεβο.

 

 

 

Οι δεσμοί Ουκρανίας και Αμερικής

 

 

 

Οι δεσμοί μεταξύ Ουκρανίας και Αμερικής συνέχισαν να ενισχύονται υπό την κυβέρνηση Μπάιντεν, γεγονός που αντικατοπτρίζεται σε ένα σημαντικό έγγραφο, τον “Χάρτη ΗΠΑ-Ουκρανίας για Στρατηγική Συνεργασία”, ο οποίος υπογράφηκε τον Νοέμβριο από τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, και τον Ουκρανό ομόλογό του, Ντμίτρο Κουλέμπα.

 

 

 

Στόχος ήταν να “υπογραμμιστεί η δέσμευση από την πλευρά της Ουκρανίας για την εφαρμογή ολοκληρωμένων μεταρρυθμίσεων και σε βάθος, που απαιτούνται για πλήρη ένταξη στους ευρωπαϊκούς και ευρωατλαντικούς θεσμούς”. Το έγγραφο βασίζεται ρητά στις «δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν για την ενίσχυση της στρατηγικής εταιρικής σχέσης μεταξύ Ουκρανίας και ΗΠΑ, από τους Προέδρους Ζελένσκι και Μπάιντεν» και τονίζει επίσης ότι οι δύο χώρες θα ακολουθήσουν, όσα απέρρεαν από τη “Διακήρυξη της Συνόδου Κορυφής του Βουκουρεστίου, το 2008”.

 

 

 

Όπως ήταν αναμενόμενο, η Μόσχα θεώρησε ως αφόρητη αυτήν την κατάσταση και άρχισε να κινητοποιεί τον στρατό της στα σύνορα της Ουκρανίας την περασμένη άνοιξη, στέλνοντας ένα μήνυμα αποφασιστικότητας προς την Ουάσιγκτον. Ωστόσο, αυτό δεν είχε κανένα αποτέλεσμα, καθώς η κυβέρνηση Μπάιντεν συνέχισε να πλησιάζει την Ουκρανία.

 

 

 

Ένα μήνα αργότερα ο Πούτιν ξεκίνησε την εισβολή στην Ουκρανία για να εξαλείψει την απειλή που είδε από το ΝΑΤΟ. Αυτή η ερμηνεία των γεγονότων έρχεται σε αντίθεση με την άποψη που επικρατεί στη Δύση ότι η επέκταση του ΝΑΤΟ είναι άσχετη με την κρίση της Ουκρανίας, κατηγορώντας αντ’ αυτού τους επεκτατικούς στόχους του Πούτιν.

 

 

 

Ο Πούτιν γνωρίζει το κόστος

 

 

 

Ο Πούτιν σίγουρα γνωρίζει ότι το κόστος της κατάκτησης και κατάληψης μεγάλων χερσαίων εκτάσεων στην Ανατολική Ευρώπη είναι κάτι το απαγορευτικό για τη Ρωσία.

 

 

 

Όπως είχε πει κάποτε: “Όποιος δεν του λείπει η Σοβιετική Ένωση δεν έχει καρδιά. Όποιος τη θέλει πίσω δεν έχει μυαλό”. Πιστεύει στους στενούς δεσμούς μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, παρά το γεγονός ότι η προσπάθεια να πάρει πίσω όλη την Ουκρανία θα ήταν σαν να προσπαθεί “να καταπιεί έναν σκαντζόχοιρο”.

 

 

 

Βρισκόμαστε σε επικίνδυνη κατάσταση

 

Το συμπέρασμά του Μερσχάιμερ είναι ότι βρισκόμαστε σε μια εξαιρετικά επικίνδυνη κατάσταση, με τη δυτική πολιτική να επιδεινώνει αυτούς τους κινδύνους. Για τους ηγέτες της Ρωσίας, αυτό που συμβαίνει στην Ουκρανία δεν έχει να κάνει με τις “αυτοκρατορικές τους φιλοδοξίες”. Πρόκειται για την αντιμετώπιση αυτού που θεωρούν ως άμεση απειλή για το μέλλον της Ρωσίας.

 

 

 

Ο Πούτιν μπορεί να εκτίμησε λάθος τις στρατιωτικές δυνατότητες της Ρωσίας, την αποτελεσματικότητα της ουκρανικής αντίστασης, το εύρος και την ταχύτητα της δυτικής απάντησης, αλλά δεν πρέπει ποτέ να υποτιμάται το πόσο αδίστακτη μπορεί να γίνει μία μεγάλη δύναμη όταν πιστεύει ότι έχει έρθει σε δεινή θέση.

 

 

 

Εντούτοις, η Αμερική και οι σύμμαχοί της διπλασιάζουν την πίεσή τους, ελπίζοντας να επιφέρουν μια ταπεινωτική ήττα στον Πούτιν και ίσως ακόμη και να προκαλέσουν την απομάκρυνσή του από την ηγεσία. Αυξάνουν τη βοήθεια προς την Ουκρανία, χρησιμοποιώντας ταυτόχρονα οικονομικές κυρώσεις προκειμένου να επιβάλουν συντριπτικές τιμωρίες στη Ρωσία, μία κίνηση που ο Πούτιν θεωρεί ως “παρόμοια με την κήρυξη πολέμου”.

 

 

 

Η Αμερική και οι σύμμαχοί της μπορεί να είναι σε θέση να αποτρέψουν μια ρωσική νίκη στην Ουκρανία αλλά η χώρα θα υποστεί σοβαρή ζημιά έτσι κι αλλιώς -αν δεν διαμελιστεί κιόλας. Επιπλέον, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος κλιμάκωσης πέρα από την Ουκρανία, για να μην αναφέρουμε τον κίνδυνο πυρηνικού πολέμου. Εάν η Δύση όχι μόνο εμποδίσει τη Μόσχα στα πεδία μάχης της Ουκρανίας αλλά κάνει επίσης σοβαρή και μόνιμη ζημιά στη ρωσική οικονομία, στην πραγματικότητα είναι σαν να ωθεί μια μεγάλη δύναμη στο χείλος του γκρεμού. Και τότε ο Πούτιν μπορεί να στραφεί και στα πυρηνικά όπλα.

 

 

 

Αδύνατον να γνωρίζουμε τους όρους με τους οποίους θα τελειώσει ο πόλεμος

 

Σε αυτό το σημείο που βρισκόμαστε είναι αδύνατον να γνωρίζουμε τους όρους με τους οποίους θα έρθει το τέλος του πολέμου. Αλλά, αν δεν κατανοήσουμε τη βαθιά αιτία του δεν θα μπορέσουμε να τον τερματίσουμε προτού η Ουκρανία καταστραφεί ολοκληρωτικά και το ΝΑΤΟ καταλήξει σε πόλεμο με τη Ρωσία.

 

 

 

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι δυτικοί ηγέτες σπάνια περιέγραφαν τη Ρωσία ως στρατιωτική απειλή για την Ευρώπη πριν από το 2014. Όπως σημειώνει ο πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στη Μόσχα, Μάικλ ΜακΦόλ, «η κατάληψη της Κριμαίας από τον Πούτιν δεν είχε προγραμματιστεί να διαρκέσει για πολύ. Ήταν περισσότερο μια παρορμητική κίνηση ως απάντηση στο πραξικόπημα που ανέτρεψε τον φιλορώσο ηγέτη της Ουκρανίας. Στην πραγματικότητα, μέχρι τότε, η επέκταση του ΝΑΤΟ είχε στόχο να μετατρέψει όλη την Ευρώπη σε μια γιγάντια ζώνη ειρήνης, που δεν περιείχε μια επικίνδυνη Ρωσία. Μόλις ξεκίνησε η κρίση όμως, και οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι πολιτικοί δεν μπορούσαν να παραδεχτούν ότι την είχαν προκαλέσει προσπαθώντας να ενσωματώσουν την Ουκρανία στη Δύση. Δήλωσαν ότι η πραγματική πηγή του προβλήματος ήταν ο ρεβανσισμός της Ρωσίας και η επιθυμία της να κυριαρχήσει, αν όχι, να κατακτήσει την Ουκρανία».

 

 

 

 

 

 

 

 

  

πηγή

 

Η αλυσίδα των πολέμων σαν άλλοθι

 

γράφει ο Παντελής Μπουκάλας

 

 

Πρώτα βγαίνει η ψυχή κι έπειτα το χούι. Αληθεύει ο έμπειρος λαϊκός λόγος. Είναι ακατανίκητο, λόγου χάρη, το χούι μας να χωριζόμαστε στα δύο, με χάσμα μέγα ανάμεσά μας, όποιο θέμα κι αν μας απασχολεί, μείζον ή σχεδόν ασήμαντο. Διεθνές ή δικό μας. Πολιτικό, εκπαιδευτικό, θρησκευτικό, καλλιτεχνικό, αθλητικό. Σαν ν’ ακούγεται παντού εκείνο το απειλητικό «τι ομάδα είσαι ρε;». Θαρρείς και είναι νομοτελειακό να ανήκουμε όλοι σε ομάδες, φατρίες ή κόμματα. Θαρρείς και είναι υποχρεωτικό να μην έχουμε δική μας φωνή, αλλά να δανειζόμαστε τη φωνή του όποιου κυρίου ή αρχηγού μας. Θαρρείς και απαγορεύεται να είσαι πολίτης αδέσποτος και αυτόνομος, χωρίς να υπάγεσαι σε κάποιον.

 

Μπορεί να δηλώνουμε αντίπαλοι της νοοτροπίας του κομματισμού, κι ωστόσο πολλοί, στη μικροκλίμακά του ο καθείς, αναπαράγουμε τις συνήθειες των κομματικών στρατοπέδων, που αδυνατούν να συνεννοηθούν μεταξύ τους ακόμα και για τα στοιχειώδη. Και όχι για να συμφωνήσουν, δεν είναι αναγκαίο, αλλά τουλάχιστον για να καταφέρουν να μιλήσουν την ίδια γλώσσα. «Μιλάμε την ίδια γλώσσα» σημαίνει πως αποδεχόμαστε ότι πριν υπάρξουμε σαν σφοδρότατοι αντίπαλοι, υπάρχουμε σαν δυνάμει συνομιλητές. Σημαίνει ότι έχουμε τη δυνατότητα να καβγαδίζουμε δίχως να κραδαίνουμε σαν πύρινη ρομφαία την απόλυτη αλήθεια του ο καθένας. Και ότι παραδεχόμαστε εξαρχής πως ο κόσμος δεν είναι μοιρασμένος στο άσπρο και το μαύρο, το Καλό και το Κακό, το ευλογημένο δικό μας και το καταραμένο ξένο. Υπάρχουν, είναι απόλυτη ανάγκη να υπάρχουν, και ενδιάμεσα χρώματα. Και ενδιάμεσες φωνές.

 

Ηταν που ήταν τοξικά τα πράγματα, απόγιναν με την εμφάνιση και τη σταδιακή κραταίωση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Παντού στον κόσμο τα σόσιαλ μίντια, στην εύκολη χρήση τους, αποβαίνουν ακένωτες πηγές δηλητηρίου, που εξαπολύεται ανώνυμα ή ψευδώνυμα, και πάντως ανεξέλεγκτα. Κάπως έτσι πλημμύρισε ο κόσμος όλος από «προδότες», «πουλημένους», «όργανα των σιωνιστών», «εθελόδουλα ενεργούμενα των ισλαμιστών», «ανδρείκελα του Σόρος και του Γκέιτς», «πράκτορες του Πούτιν», «πράκτορες του Ζελένσκι», «πράκτορες του Μπάιντεν». Ή και «πράκτορες των εξωγήινων». Αν πάντως τυχαίνει να μας παρατηρούν ή να μας επιτηρούν εξωγήινοι, βλέποντάς μας να πολεμάμε μεταξύ μας με τόσο μίσος, και μάλιστα «σε καιρό ειρήνης», μάλλον θα αποφασίσουν να μας εγκαταλείψουν οριστικά στην άθλια μοίρα μας, συναποκομίζοντας τους τυχερούς «πράκτορές τους». Οσο για τις θεότητες, αρκεί να μνημονευτεί το παράπονο ενός Ουκρανού μπροστά στη βομβαρδισμένη εκκλησία του χωριού του, στο άσυλο της οποίας είχαν βρει καταφύγιο δυο-τρεις δεκάδες άνθρωποι: «Μας βομβάρδισαν τα ορθόδοξα αδέλφια μας».

 

Οποια θεότητα κι αν εμπλέκεται στη δημιουργία του ανθρώπινου είδους, πάντως, είναι βέβαιο ότι ξεκινήσαμε τη δίποδη σταδιοδρομία μας σαν θηρευτές αγριμιών και συλλέκτες τροφών, και μάλιστα καρπών όπως το περίφημο μήλο. Από το ένα εξελικτικό στάδιο στο άλλο, αποκτήσαμε την πεποίθηση ότι όλα βαίνουν προς τα πάνω, προς τη βελτίωση, την αναβάθμισή μας. Μα φαίνεται ότι πορευόμαστε ώσπου να κλείσουμε τον κύκλο. Κι έτσι στις μέρες μας καταλήξαμε συλλέκτες ευαρεσκειών (πρόχειρη απόδοση των likes) και θηρευτές εμοτζίων. Γιαπωνέζικης προέλευσης και ονομασίας τα εμότζι, ως γνωστόν, είναι οι φατσούλες και τα ιδεογράμματα που άρχισαν τον εικονικό τους βίο στα κινητά τηλέφωνα, τέλη της 2ης μ.Χ. χιλιετίας, για να φτάσουν να κατακλύσουν τον ψηφιακό χώρο. Σήμερα μοιάζουν απαραίτητα στην ηλεκτρονική μας αλληλογραφία, είτε συνοδεύοντας τις λιγοστές λέξεις μας είτε υποκαθιστώντας τες εντελώς. Επιστρατεύεις έναν χαμογελαστό κύκλο, ή έναν παραπονιάρη ή γκρινιάρη, και δηλώνεις ευκρινώς τα συναισθήματά σου. Αλλοτε πάλι «ψηφίζεις» υπέρ ή κατά, με τον αντίχειρα προς τα πάνω ή προς τα κάτω, και νιώθεις, αν όχι σαν Ρωμαίος αυτοκράτορας, έστω σαν θεατής σε ρωμαϊκή αρένα.

 

Είναι ακατανίκητο το χούι μας να χωριζόμαστε στα δύο, με χάσμα μέγα ανάμεσά μας, όποιο θέμα και αν μας απασχολεί, μείζον ή σχεδόν ασήμαντο.

 

Προ ετών, οι έφηβοι όλου του κόσμου κυνηγούσαν ανά τας ρύμας και τας αγυιάς πόκεμον, επίσης γιαπωνέζικης καταγωγής. Τώρα όλοι οι αθεράπευτα μεταέφηβοι, όλοι όσοι έχουν αποφασίσει ότι κουβεντιάζω σημαίνει ταπώνω, προπηλακίζω, τσακίζω και χλευάζω ανελέητα, κυνηγούν εμότζι για να ταΐσουν τον ναρκισσισμό τους. Και πιστεύουν πως όσο πιο χοντροκομμένα χλευάζουν τον «αντίπαλο» τόσο σοφότεροι αποκαλύπτονται στο βλέμμα του «κοινού τους». Που θα σπεύσει να τους επιβραβεύσει με έναν υψωμένο αντίχειρα, με ένα «μου αρέσει», με μια χαμογελαστή φατσούλα.

 

Ο σαρκασμός και η άγρια χλεύη, ακόμη, είναι χρήσιμα και απαραίτητα σε πολλές περιστάσεις. Οταν όμως μεταβάλλονται σε χούι, ή μάλλον σε ψυχοπνευματικό τικ, όταν ο στόχος τους δεν είναι ιδέες και αντιλήψεις αλλά πρόσωπα που κανιβαλίζονται, και, κυρίως αυτό, όταν δεν συνυπάρχουν με τον αυτοσαρκασμό, καταντούν αυτοεπιβεβαιωτικό στυλάκι. Το «χλευάζω άρα υπάρχω» ή «χλευάζω για να υπάρξω», τα δόγματα ενός παιδαριώδους μανιχαϊσμού, αποκαλύπτουν μια τερατώδη δυσανεξία απέναντι στην πολυπλοκότητα του κόσμου, και μάλλον και την απουσία στέρεων επιχειρημάτων.

 

Και στους προηγούμενους πολέμους, του Κόλπου, της Γιουγκοσλαβίας, του Αφγανιστάν (που δεν τέλειωσε ποτέ, και πια έχουμε ξεχάσει και πότε άρχισε), είχαμε χωριστεί σε παρατάξεις, ακριβώς κατά τους ορισμούς του μανιχαϊσμού, που απαγορεύει την επιφύλαξη, τον σκεπτικισμό, την ανάγνωση των γεγονότων δίχως τα γυαλιά της μεροληψίας και της προκατάληψης. Τότε, λοιπόν, χλευάζονταν σαν φιλοσανταμικοί όσοι ήταν ρητά και κατηγορηματικά κατά της απολυταρχίας του Σαντάμ Χουσεΐν, επέμεναν όμως να υποστηρίζουν ότι δεν είναι ιδιαιτέρως ηθική η πυραυλική διάλυση μιας χώρας με τη χονδροειδή πρόφαση των «όπλων μαζικής καταστροφής», επινόημα αμοραλιστών πολιτικών του επιπέδου ενός Τόνι Μπλερ. Με την ίδια «λογική» χαρακτηρίζονταν οπαδοί του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς και του Ράντοβαν Κάρατζιτς όσοι κατήγγελλαν δίχως «ναι μεν αλλά» την εθνοεκκαθαριστική δράση των «Σέρβων αδελφών», μολαταύτα υπογράμμιζαν ότι οι νατοϊκοί βομβαρδισμοί, ερήμην του ΟΗΕ, ούτε νόμιμοι ήταν ούτε ηθικοί. Και βέβαια ήταν «φιλοτρομοκράτες» όσοι βδελύσσονταν τον Μπιν Λάντεν και τον μουλά Ομάρ, έλεγαν όμως ότι οι βόμβες διασποράς κατά αμάχων δεν θα φέρουν ποτέ την ελευθερία και τη δικαιοσύνη που υπόσχονταν οι επιχειρήσεις με τα γενναιόδωρα ονόματα «Διαρκής Ελευθερία» και «Απεριόριστη Δικαιοσύνη».

 

Τώρα, με την εισβολή των στρατευμάτων του τσάρου Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία, όσοι έχουν πάντα δίκιο (χονδρικώς, όσοι ήταν και με τον Μπλερ και με τους Μπους) στολίζουν σαν «ισαποστάκηδες», αν όχι και σαν φιλορώσους, όσους καταδικάζουν απερίφραστα τον εισβολέα, πιστεύουν όμως ότι η εισβολή δεν απαλλάσσει αναδρομικά το ΝΑΤΟ ούτε δικαιώνει την εγκληματική δράση του φιλοναζιστικού Τάγματος Αζόφ. Κανένας πόλεμος δεν αποτελεί άλλοθι για κανέναν πόλεμο. Αλλιώς είναι σαν να πιστεύουμε ότι ο Αλέξανδρος έφτασε έως τη Βακτριανή και την Ινδία επειδή ήθελε όντως να εκδικηθεί τους Πέρσες για τις Θερμοπύλες.

Γεωπολιτική απορρύθμιση

 

γράφει ο Γιώργος Καπόπουλος

 

 

Η Ρωσία του Πούτιν εισβάλλει στην Ουκρανία σαρώνοντας ό,τι είχε απομείνει από τη δέσμευση της Μόσχας μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ το 1991, να μην αμφισβητήσει τα εσωτερικά σύνορα των ομόσπονδων δημοκρατιών –που αναβαθμίζονταν σε κυρίαρχα και ανεξάρτητα κράτη– μια κόκκινη γραμμή για την οποία το ΝΑΤΟ παρενέβη στη Βοσνία–Ερζεγοβίνη το 1995.

 

Οι ΗΠΑ αντιδρούν στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και επιβάλλουν στους συμμάχους τους, τόσο τους πρόθυμους όσο και τους δυσφορούντες, να συνυπογράψουν ένα πρωτοφανές, συντριπτικό πακέτο κυρώσεων, το οποίο είναι βέβαιο ότι θα πλήξει αυτούς που το επιβάλλουν εξίσου με αυτούς που το υφίστανται, όπως άλλωστε υποστηρίζει πρόσφατη μελέτη του ΔΝΤ.

 

Ετσι, στη θέση μιας παγκοσμιοποίησης που είχε ως προϋποθέσεις μια αδιατάρακτη γεωπολιτική σταθεροποίηση και ανοιχτά σύνορα καταγράφεται μια ολοένα και ταχύτερη διολίσθηση προς μια γενικευμένη γεωπολιτική απορρύθμιση.

Αντί της παγκόσμιας διακυβέρνησης, στο όνομα της οποίας όμνυαν σχεδόν οι πάντες την πρώτη δεκαετία μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, έχουμε συγκρούσεις με δυναμική ανεξέλεγκτης επιδείνωσης.

 

Η παραδοχή ότι οι δεσμοί αλληλεξάρτησης, που ενώνουν όλα τα κράτη του πλανήτη για την καλύτερη δυνατή διαχείριση της παγκοσμιοποίησης, αποτρέπουν εξ ορισμού περιφερειακές πολεμικές συγκρούσεις και πολύ περισσότερο μια παγκόσμια σύρραξη δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να θεωρείται δεδομένη.

 

Η συζήτηση δεν είναι καινούργια· είναι παλιά και προηγήθηκε του Α ′ Παγκοσμίου Πολέμου, με την κυρίαρχη θεώρηση να λέει ότι η διεθνής οικονομική αλληλεξάρτηση καθιστά απαγορευτικού κόστους την προσφυγή στην πολεμική βία αλλά και τη διεξαγωγή οικονομικών πολέμων.

 

Μια ματιά στην εν εξελίξει συνεχή διεύρυνση της γεωπολιτικής απορρύθμισης προκαλεί σοκ και δέος:

 

■ Πρώτον, δεν υπάρχουν ούτε σε παγκόσμιο ούτε σε περιφερειακό επίπεδο αξιακές και ιδεολογικές προτάσεις ως εναλλακτικές επιλογές από τη φιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση, για την οποία δεν υπάρχει πλέον κοινή αντίληψη για τους κανόνες της λειτουργία της.

 

■ Δεύτερον, ως φυσική συνέπεια μιας παγκοσμιοποίησης, χωρίς οι πρωταγωνιστές της να έχουν κατοχυρώσει ζώνες επιρροής κατά τα πρότυπα της Γιάλτας, δεν υπάρχουν κόκκινες γραμμές στον παγκόσμιο χάρτη που να οριοθετούν τις εντάσεις και συγκρούσεις μεταξύ των Μεγάλων Δυνάμεων.

 

Για πρώτη φορά εδώ και αιώνες και πιο συγκεκριμένα από τη Συνθήκη της Βεστφαλίας το 1648, ο πλανήτης τριάντα χρόνια μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου ζει χωρίς κοινά αποδεκτό πλαίσιο και κανόνες συμβίωσης, με τον ΟΗΕ να έχει εκφυλιστεί σε βήμα επικοινωνιακής χειραγώγησης της παγκόσμιας κοινής γνώμης.

 

Αναδίπλωση στην ταυτότητα, ρεβανσισμός και αναθεωρητισμός από τη μια μεριά στη Ρωσία αλλά και σε όλες σχεδόν τις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες και, από την άλλη μεριά, μια μόνη υπερδύναμη που σπατάλησε την ευκαιρία εγκαθίδρυσης Pax Americana και αναζητεί ιδεολογική νομιμοποίηση της μάχης που δίνει για την παράταση της ηγεμονικής της πρωτοκαθεδρίας μέσα από το δίλημμα: ελεύθερος κόσμος – αυταρχικά καθεστώτα.

 

Οταν ένα παγκόσμιο σύστημα δεν μπορεί να έχει τη συνολική αποδοχή των όποιων κανόνων του από το σύνολο των Μεγάλων Δυνάμεων, παλαιών και αναδυομένων, τότε πριμοδοτεί αποσχίσεις.

 

Με άλλα λόγια, όχι μόνο δεν διαφαίνεται στο βάθος του ορίζοντα ο από μηχανής θεός μιας παγκόσμιας διακυβέρνησης, αλλά αντίθετα πολλαπλασιάζονται οι αμφισβητήσεις του σημερινού status quo όπως αυτό διαμορφώθηκε μετά το 1989-91.

 

Για να παραφράσουμε τη γλώσσα της πυρηνικής στρατηγικής, τόσο η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία όσο και η κρημνοβασία της Δύσης μεταξύ της μέγιστης δυνατής πίεσης της Ρωσίας και της πυροδότησης μιας παγκόσμιας οικονομικής κρίσης συνθέτουν από κοινού μια ανισορροπία του τρόμου…

Αιώνας 21ος

 

γράφει ο Γιώργος Σταματόπουλος

 

Tελικά ο εικοστός πρώτος αιώνας φαίνεται να είναι χειρότερος από τον εικοστό σε ό,τι αφορά την ευημερία των λαών ή, τουλάχιστον, μια υποφερτή διαβίωση, χωρίς κρατική καταπίεση και αυταρχισμό, χωρίς διακρίσεις φύλου, θρησκείας, ιδεολογίας, χωρίς πολέμους. Αντί να εκπολιτιστούν οι κοινωνίες, βλέπουμε να εκβαρβαρίζονται, αποδεχόμενες ασμένως μάλιστα τούτη την εξέλιξή τους.

 

Γίνονται αποδεκτά θρησκευτικά δόγματα και ακραίες ιδεολογίες, όπως εθνικισμός, ρατσισμός, ναζισμός -ο κοινός νους υποχωρεί μπροστά ίσως στη λαίλαπα των [ανερμήνευτων] μνημονίων, του ολοένα διευρυνόμενου χάσματος μεταξύ πλουσίων-φτωχών, της αδυναμίας των πολιτικών κομμάτων να αντιπροτείνουν μια λύση. Φαίνεται πως οι κοινωνίες έχουν κουραστεί από την ίδια τη μικρότητά τους, την ανασφάλειά τους, τη ραθυμία τους, την απροθυμία τους να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους.

 

Εχουμε εθιστεί στην ασχήμια, στην απαξίωση των έργων τέχνης, στην «ελευθερία» του ατομικισμού, στο σμπαράλιασμα της παράδοσης, που κουβαλάει την τραγικότητα του ανθρώπου, είτε το θέλει είτε όχι [η παράδοση]. Σπανίζουν οι ώρες της χαράς, της συμμέθεξης, του χορού σωμάτων και πνευμάτων, όλο και συρρικνώνεται ο έρωτας ως νέο, ανυψωτικό, επίπεδο ψυχισμού -και χάνονται οι παρέες, στην αύρα των οποίων φτερούγιζαν οι νέες ιδέες, τα νέα έργα των ανθρώπων, η άδολη συντροφιά, η φιλία. Καταντήσαμε να θεωρούμε ως ριζοσπαστικό το αυτονόητο -δεν υπάρχει μεγαλύτερη κατάντια για την Πολιτεία και τον πολιτισμό. Δύσκολο να αποβάλει κανείς τον εθισμό στην ασχήμια διότι βάλλεται πανταχόθεν από αυτήν: από τον ευτελισμό του λόγου και της εικόνας στην τηλοψία, από την ανερμήνευτη οξύτητα του λόγου που ακούγεται στο ελληνικό Κοινοβούλιο, από τα ισχνά ελληνικά των βουλευτών, από την αδιαφορία για το περιβάλλον, από την έλλειψη σεβασμού στους θεσμούς. Πώς να δει την ομορφιά;

 

Η μόνη κινητήρια δύναμη να επιστρέψουν οι κοινωνίες από την εξορία τους είναι η πείνα -το μόνο θηρίο που τις τρομάζει. Στις δυτικές κοινωνίες λίγοι είναι αυτοί ακόμη που γνωρίζουν πού μπορεί να φτάσει ο άνθρωπος, σε τι θηριωδίες, όταν η πείνα τον κυριεύει. Δεν ξέρω πόσοι θα είναι στο εγγύς μέλλον. Πρέπει λοιπόν να έλθει αντιμέτωπος κανείς με την ολική πείνα για να ταρακουνηθεί, να ξεσηκωθεί, να αντιστρέψει την πραγματικότητα των ολίγων; -Εννοείται εδώ η πραγματικότητα την οποία διαμορφώνουν οι ολίγοι του πλούτου και της εξουσίας. Με τέτοιο βάρος πώς να στοχαστούν οι κοινωνίες; Πώς να αγαπήσουν την ευθύνη, το καθήκον, την υποχρέωση, την αξιοπρέπεια; Βάζουν μπροστά τα δικαιώματα και κρύβονται, υβρίζοντας, πίσω από άδικο, κατ' αυτές, δίκαιο. Οι συνειδήσεις σμικρύνονται, γίνονται κακές και [λιγότερο] καλές. Κι έτσι επικρατούν τα δόγματα, ο σκοταδισμός [παρά το «άπλετο» φως της πληροφορικής].

 

Οταν όμως είσαι πολύ καιρό στην εξορία, κάποια στιγμή ξεχνάς τον τόπο καταγωγής, παύεις να μιλάς τη γλώσσα των προγόνων, αρνείσαι να επιστρέψεις στον τόπο σου -ίσως γιατί ούτε στον τόπο σου ένιωθες καλά. Εικοστός πρώτος αιώνας: θλίψη -και τρόμος για τις μέρες του· και για αυτές που έχουν έλθει αλλά και για αυτές που έρχονται.   

Το παλιό σημειωματάριο

 

γράφει η Αρχοντία Κάτσουρα

 

 

Οταν ήταν μικρή ήθελε να είναι πολύ ψηλή, λεπτή και να έχει ολόισια κατακόκκινα μαλλιά, κι όταν φυσάει να μοιάζουν με μανιασμένες φλόγες. Της άρεσε το όνομα Λεμονιά, γιατί αγαπούσε τη φρεσκάδα από το άρωμα των λουλουδιών της, αλλά και εκείνο που μένει στα χέρια όταν ξύσεις λίγο τη φλούδα του ευλογημένου καρπού του. Σκεφτόταν ότι μαζί με το όνομα θα την περιέβαλλε κι εκείνη η ζωογόνα μυρωδιά. Αλλωστε τι άλλο είμαστε από το όνομά μας; Εμείς δεν το περιγράφουμε; Δεν παίρνουμε τα χαρακτηριστικά του;

 

Ηθελε επίσης να καταφέρει να κάνει πολλά, πάρα πολλά ταξίδια, να γνωρίσει ανθρώπους και μέρη και να μάθει όσα πράγματα μπορεί να χωρέσει το μυαλό. Να καταλάβει τι είναι οι άνθρωποι και πώς μπορούν την ώρα που είναι τόσο μικροί και αδύναμοι να κάνουν κάτι πραγματικά σπουδαίο και μεγάλο, δίνοντας ελπίδα και χαρά και ζωή σε άλλους ανθρώπους. Αλλά και πώς γίνεται κάποιοι που ήταν μεγάλοι και δυνατοί να φερθούν σαν ό,τι πιο ταπεινό και βρόμικο και αισχρό, χρησιμοποιώντας τα μέσα τους, τους άλλους ανθρώπους, τα πάντα γύρω τους σαν κάτι ασήμαντο και ευτελές, σαν εμπόδιο στη «μεγαλοσύνη» τους.

 

 

Καθώς περνούσαν τα χρόνια κατάλαβε ότι οι επιθυμίες τις περισσότερες φορές είναι ένα παραπλανητικό παιχνίδι του μυαλού, που μερικές φορές σε βάζει σε μια παράλογη κούρσα να προσπαθήσεις να γίνεις κάτι που δεν είσαι και να χάσεις τη δική σου ουσία, αυτό που έχεις και πρέπει να αναδείξεις και να χρησιμοποιήσεις όσο καλύτερα μπορείς.

 

Ευτυχώς, γρήγορα κατάλαβε ότι μερικά πράγματα είναι πέρα από τον έλεγχό σου: γεννήθηκε με ίσια καστανά μαλλιά που στην εφηβεία αποφάσισαν να αλλάξουν: κατσαρές τούφες έφευγαν δεξιά και αριστερά, έπεφταν στα μάτια της και έκαναν κόμπους όταν μάκραιναν πολύ. Το χρώμα τους από πολύ πολύ νωρίς άρχισε να χάνεται -αιτία: η κληρονομικότητα από τον μπαμπά, που στα 40 του είχε σχεδόν κάτασπρο κεφάλι- και πια το φυσικό της χρώμα το βλέπει μόνο σε παλιές φωτογραφίες. Το όνομά της, το όνομα της γιαγιάς, δεν θα το άλλαζε με τίποτα. Και όσο για τα ταξίδια, λίγα αυτά, το πήρε απόφαση: πολλά μάλλον δεν θα γίνονταν ποτέ. Υπήρχαν τόσα πολλά πράγματα τόσο έξω από τον έλεγχό της…

 

Το πιο παράξενο ήταν ότι όλα αυτά τα σκεφτόταν γράφοντας. Σε εκείνο το σημειωματάριο που κουβαλούσε σχεδόν παντού και πάντα τα τελευταία 2-3 χρόνια. Μέσα στην τσάντα της, στο γραφείο, στις διακοπές, στο κομοδίνο, στο σαλόνι, στη βόλτα. Το σκληρό μαύρο εξώφυλλό του με τα μεταλλικά σχέδια είχε αρχίσει να φθείρεται. Το ένιωθε στην αφή, η εξωτερική μεμβράνη του σε λίγο θα άρχιζε να ξεφλουδίζει… Και οι σελίδες του τελείωναν. Σαν να είχαν βαρύνει από το μελάνι. Είχαν γεμίσει με όσα δεν τόλμησε να πει εκεί που έπρεπε να τα πει, με όσα της έφεραν μεγάλη χαρά ή απέραντη λύπη. Μικρές ελπίδες, μεγάλες απογοητεύσεις, μερικά όνειρα και κραυγές αγωνίας που δεν μπορούσε να εκστομίσει. Αλλού ωραία καθαρά γράμματα κι αλλού τρεμάμενες λέξεις. Οταν θα γέμιζε όλο, είχε ήδη τη γωνιά του που το περίμενε.

 

Οσο πλησίαζε στην τελευταία σελίδα, φοβόταν λίγο. Τι θα έγραφε εκεί; Και πώς θα ήταν το νέο της σημειωματάριο; Με τι θα γέμιζε; Ηθελε η πρώτη εγγραφή να περιγράφει μια μεγάλη χαρά. Αυτό χρειαζόταν τώρα. Ενα καλό νέο, κάτι που να πάρει από πάνω της το βάρος των ημερών. Ποιος ήξερε;

 

Πήγε στο ντουλάπι και έψαξε τα αγορασμένα ή δωρισμένα σημειωματάρια. Τα περιεργάστηκε λίγο. Το ένα ήταν πολύ όμορφο, αλλά κάπως βαρύ, το άλλο πολύ βολικού σχήματος και μεγέθους. Ενα έμοιαζε με σχολικό τετράδιο. Ποιο θα έπαιρνε σειρά; Δεν ήξερε και κάπως δείλιασε να αποφασίσει. Μπορεί να ήταν και ένα εντελώς καινούργιο. Θα ερχόταν σύντομα αυτή η ώρα και η αρχή θα γινόταν αναπόφευκτα.