Θρυαλλίδα πολιτικών εξελίξεων οι ενεργειακές ιδιωτικοποιήσεις

 Του Γιώργου Φιντικάκη

Η καταιγίδα των ενεργειακών ιδιωτικοποιήσεων μπορεί προσωρινά να κόπασε μετά το χθεσινό τετ-α-τετ Τσίπρα - Σκουρλέτη και τη δήλωση του τελευταίου ότι δεν συντρέχουν λόγοι κρίσης στη σχέση του με τον Πρωθυπουργό.

Τούτο ωστόσο δεν σημαίνει και ότι το καπάκι ξαναμπήκε στη θέση του, το ακριβώς αντίθετο μάλιστα συμβαίνει, αφού χρειάστηκε ένα μόλις δεκαήμερο, από το Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ έως σήμερα, για να γίνει τοις πάσι αντιληπτό ότι τρεις ιδιωτικοποιήσεις (ΔΕΗ, ΔΕΠΑ, ΕΛΠΕ) είναι σε θέση να βραχυκυκλώσουν σε σημείο ατυχήματος κυβέρνηση και κόμμα.

Ενώ μέχρι πρότινος, και παρά το δημόσιο "πόνο" ή τις επιμέρους φωνές, οι υπογραφές στις ιδιωτικοποιήσεις έπεφταν και η δουλειά γινόταν, η κυβέρνηση γνωρίζει ότι από εδώ και πέρα, πρέπει να επιταχύνει, εφόσον θέλει - όπως τουλάχιστον λέει- να ξεμπερδέψει μια και καλή με τα μνημόνια. Προεόρτια αυτής ακριβώς της εισόδου της σε μια ταχύτερη και πιο απαιτητική "πίστα" από την προηγούμενη, αποτελεί η παρ' ολίγον κρίση των τελευταίων ημερών στο ΣΥΡΙΖΑ με πρωταγωνιστή τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Το θέμα, όπως λένε όσοι παρακολουθούν τα εσωτερικά του ΣΥΡΙΖΑ, δεν είναι τόσο η ομιλία Σκουρλέτη στο Συνέδριο, αλλά κυρίως το τι επακολούθησε και το γεγονός ότι οι ενεργειακές ιδιωτικοποιήσεις αναβαθμίστηκαν σε βασικό πολιτικό θέμα. Ανεξάρτητα των προσωπικών του στοχεύσεων, τα όσα είπε τις τελευταίες ημέρες ο υπουργός, δοκίμασαν τα όρια αντοχής του κόμματος και απέδειξαν ότι αν η κυβέρνηση αποπειραθεί να ξεπεράσει μια λεπτή κόκκινη γραμμή, μπορεί να δει να ταρακουνιέται όλο το από κάτω σύστημα, και να χαλούν ευαίσθητες εσωκομματικές ισορροπίες.

Η αλληλουχία των γεγονότων που συνέβησαν από την Κυριακή έως σήμερα, δηλαδή το "κόψιμο" Σκουρλέτη από το Πολιτικό Συμβούλιο, η σπουδή των 53 να τον υποστηρίξουν δημόσια έως η χθεσινή επίσης δημόσια υπέρ του τοποθέτηση ενός εξ αυτών, του Θοδωρή Δρίτσα, δείχνει ακριβώς τον αντίκτυπο που έχει στο ΣΥΡΙΖΑ το ζήτημα της πώλησης επιχειρήσεων όπως η ΔΕΗ ή η ΔΕΠΑ, και εντέλει τη δυσκολία του να εφαρμόσει το μνημόνιο.

Η άλλη "πίστα"

Υπό αυτή την έννοια, η χθεσινή συνάντηση Τσίπρα - Σκουρλέτη στην πραγματικότητα δεν έκανε τίποτα περισσότερο από το να κρύψει το πρόβλημα κάτω από το χαλί. Διότι ανεξάρτητα από το αν ο υπουργός Ενέργειας παραμείνει ή όχι στη θέση του, οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών συνιστούν ένα είδος ωρολογιακής βόμβας για την κυβέρνηση που θα σκάσει όποτε αποφασίσει να την αγγίξει.

Αρκετοί εκτιμούν ότι τα παραπάνω γεγονότα συνέβαλλαν ώστε να γίνει πλέον η εναντίωση στις ενεργειακές αποκρατικοποιήσεις κάτι σαν λάβαρο εντός του ΣΥΡΙΖΑ, ακόμη και σε στελέχη ή βουλευτές που δεν είχαν σαφή εικόνα για το θέμα και δεν το γνώριζαν στις λεπτομέρειές του. Ακόμη και όσοι δεν ενδιαφέρονται πραγματικά τι θα γίνει λόγου χάρη με την πώληση του 65% της ΔΕΠΑ ή του 17% της ΔΕΗ, απέκτησαν ένα ιδανικό θέμα για να εκφράζουν μέσω αυτού τις μικρές ή μεγάλες αντιρρήσεις τους για τις επιλογές της κυβέρνησης, τη γενικότερη πορεία του ΣΥΡΙΖΑ όσο αυτός θα μπαίνει βαθύτερα στο μνημόνιο, και - γιατί όχι- ακόμη και για τον ίδιο τον αρχηγό του.

Αν η παραπάνω πρόβλεψη επαληθευτεί, τότε απλώνεται μπροστά μας μια νέα εσωκομματική "πίστα", αναβαθμισμένη ποιοτικά σε σχέση με όλα όσα συνέβησαν το προηγούμενο διάστημα, όπου παρά τις επιμέρους φωνές, ουδείς αμφισβητούσε ευθέως τον πυρήνα της ακολουθούμενης πολιτικής.

AdTech Ad

Όσο για την εναντίωση στις ιδιωτικοποιήσεις, παύει να είναι μόνο η "σημαία" ή ένα πρόσχημα που θα επικαλεστούν κάποιοι από τους σημερινούς υπουργούς, προκειμένου να δικαιολογήσουν την αποχώρησή τους, όταν και όποτε γίνει ο ανασχηματισμός. Αντίθετα, θα μπορούσε να εξελιχθεί στη λυδία λίθο πάνω στην οποία θα δοκιμαστεί η αριστερή περπατησιά της κυβέρνησης, το ίδιο της το ανάστημα, εντέλει η συνοχή της.

Σκεφτείτε, για παράδειγμα τι θα συμβεί αν χρειαστεί κάποια στιγμή μέσα στο 2017 ο εκάστοτε υπουργός Ενέργειας (προφανώς όχι ο Σκουρλέτης, αφού έχει ξεκαθαρίσει τη θέση του), να υπογράψει την πώληση του 17% της ΔΕΗ ή του 35% των ΕΛΠΕ. Αντιμέτωπος θα βρεθεί με ένα ζήτημα που έχει πλέον αναχθεί σε κεντρικό πολιτικό επίδικο εντός του ΣΥΡΙΖΑ, πίσω από το οποίο θα στοιχίζονται όχι μόνο η αναβαθμισμένη μετά το Συνέδριο ομάδα των 53, αλλά και κάθε είδους "παραπονεμένες" για διαφορετικούς λόγους κομματικές δυνάμεις.

Μεταξύ σφύρας και άκμονος

Από την άλλη όμως, το μνημόνιο είναι μνημόνιο. Στο Μαξίμου, παρ’ ότι μπορεί να συμφωνούν με πολλές από τις θέσεις Σκουρλέτη για την ενέργεια, γνωρίζουν πως οι δανειστές δεν δέχονται ξήλωμα του εγκεκριμένου προγράμματος των 19 αποκρατικοποιήσεων, και έχουν ήδη εκδηλώσει την αντίθεσή τους σε οποιαδήποτε τέτοια πρόθεση.

Γνωρίζουν επίσης ότι οι τρεις ενεργειακές ιδιωτικοποιήσεις συμβάλουν καθοριστικά στους ποσοτικούς στόχους για είσπραξη από αποκρατικοποιήσεις εσόδων 6,2 δισ. ευρώ ως το 2018, σύμφωνα με τα όσα υπέγραψε το καλοκαίρι του 2015 η κυβέρνηση με τους δανειστές. Αν λοιπόν αφαιρεθούν από το πρόγραμμα τρεις ιδιωτικοποιήσεις, τότε άλλα περιουσιακά στοιχεία ή ακόμη χειρότερα νέα μέτρα (από φόροι έως περικοπές δαπανών και συντάξεων), θα πρέπει να τις αντικαταστήσουν.

Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση βρίσκεται μεταξύ σφύρας και άκμονος, και το δίλημμα "τι είναι πιο εύκολο πολιτικά, να βάλω νέους φόρους ή να πουλήσω ενεργειακές επιχειρήσεις", μόνο εύκολη απάντηση δεν έχει.

Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι δεν αντιλαμβάνεται πως υπάρχει και θέμα της αξιοπιστίας. "Δεν μπορείς τον Ιούνιο του 2016, για να πάρεις τη δόση, να λες αυτές είναι οι ιδιωτικοποιήσεις, αλλά τον Μάρτιο ή τον Ιούνιο του 2017, όταν θα έρθει η ώρα να βάλεις μπροστά π.χ. την πώληση της ΔΕΠΑ, να αλλάζεις γνώμη", σχολιάζει κυβερνητική πηγή.

Όμως αυτή η αλήθεια δεν κάνει λιγότερο δύσκολο το κυβερνητικό έργο. Μετά τα όσα συνέβησαν με πρωταγωνιστή τον υπουργό Ενέργειας, Πάνο Σκουρλέτη, είναι σαφές ότι κάθε φορά που θα πρέπει ο Πρωθυπουργός να στείλει το μήνυμα ότι "εφαρμόζουμε τα συμφωνηθέντα" με τις ιδιωτικοποιήσεις της ενέργειας, θα βρίσκει απέναντί του ένα ισχυρό εσωκομματικό ακροατήριο.

Και θα εύχεται, να μην κυβερνά εκείνος όταν θα χρειαστεί να φτάσει στη Βουλή για έγκριση ή υπογραφή της σύμβασης πώλησης του 17% της ΔΕΗ.