Έχει διαβάσει Κάφκα ο Τσίπρας;

Του Γιάννη Παντελάκη

Η απόφαση δεν άρεσε στον αρχηγό. Ενοχλήθηκε και τους το είπε. Ψήφισαν εναντίον της δικής του επιθυμίας. Η ψηφοφορία επαναλήφθηκε. Πήραν το μήνυμα. Κάποιοι, προφανώς αρκετοί, άλλαξαν την αρχική απόφασή τους. Η επιθυμία του αρχηγού ικανοποιήθηκε. Έφυγε από τον χώρο του συνεδρίου με τη διάθεση του νικητή. Είχε κάθε λόγο να αισθάνεται έτσι. Αναρωτιέμαι: αυτοί που άλλαξαν την απόφασή τους απλά επειδή έτσι επιθυμούσε ο αρχηγός τι σκεφτόντουσαν όταν έφυγαν από εκεί;

Ρητορικό το ερώτημα. Η ιστορία αφορά σε μια απόφαση του συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ, όπου η πλειοψηφία των συνέδρων αποφάσισε να προσμετρώνται στην ποσόστωση του 25% των μελών της κεντρικής επιτροπής οι βουλευτές και όσοι έχουν κυβερνητική θέση. Ο Τσίπρας είχε την αντίθετη άποψη, ήθελε να εξαιρεθούν οι βουλευτές. Και τους το είπε: «Αν καταλαβαίνετε τι ψηφίζετε, καλώς. Αλλά αν δεν καταλαβαίνετε, τότε υπάρχει θέμα, γιατί ψηφίσατε ενάντια στην εισήγησή μου». Έγινε μια μικρή φασαρία, η ψηφοφορία επαναλήφθηκε και επικράτησε η Άποψη Τσίπρα. Έτσι απλά. Η ψηφοφορία ενδεχομένως να επαναλαμβανόταν όσες φορές ήταν αναγκαίο ώστε το αποτέλεσμά της να συμφωνεί με την αρχηγική άποψη.

Η ιστορία δεν είναι πρωτοφανής για τον τρόπο λειτουργίας ενός αρχηγικού κόμματος. Αυτοί ωστόσο ισχυρίζονται πως το κόμμα τους δεν είναι τέτοιο. Αποδείχτηκε ότι είναι. Αποδείχτηκε και κάτι άλλο. Πως ο διάλογος στο εσωτερικό του κόμματος έχει μικρά περιθώρια να αναπτυχθεί. Οι διαφορετικές απόψεις δεν έχουν τύχη, ακόμα και αν είναι πλειοψηφικές. Οι τάσεις που υποτίθεται εκφράζονται αποτελούν ένα πρόσχημα. Ο μετεξελιγμένος ΣΥΡΙΖΑ μοιάζει τόσο πολύ με τα υπόλοιπα κόμματα εξουσίας που κυβέρνησαν τη χώρα. Όταν μάλιστα ακούστηκε ο Τσίπρας ν' αναφέρεται στον ήλιο που πρέπει να σηκώσουμε πάνω από την Ελλάδα, επιβεβαίωσε σε ποιο κόμμα θέλει να μοιάσει. Έστω σε απομίμηση.

Στο βιβλίο «Η Δίκη» του Φραντς Κάφκα περιέχεται η φράση: «ο καθένας έχει το δικαίωμα να έχει τη δική του άποψη, αρκεί να συμφωνεί με τη δική μου». Αυτό εφάρμοσε ο Τσίπρας, αν και το πιθανότερο είναι πως δεν έχει διαβάσει Κάφκα. Όλοι έχουν το δικαίωμα σε μια άποψη, αρκεί αυτή η άποψη να υπηρετεί τη δική του αλήθεια.

Το πρόβλημα, ωστόσο, δεν είναι ακριβώς ο Τσίπρας. Αλλά όλοι αυτοί που δέχονται να παίζουν ένα ρόλο χωρίς περιεχόμενο. Στην προκειμένη περίπτωση εκείνοι οι σύνεδροι που δεν έχουν αντίρρηση να αλλάξουν την απόφασή τους αφού το θέλει ο αρχηγός. Η έννοια της πολιτικής αξιοπρέπειας άραγε;