Και ποιός είναι λοιπόν ο κύριος Σεφερλής; Ο καθρέφτης μας!

Το άρθρο της Βάλιας Τσιριγώτη είχε δημοσιευτεί στο Tvxs.gr το 2014 για την τηλεφωνική φάρσα του Μάρκου Σεφερλή σε ηλικιωμένους, που είχε προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις. Το Tvxs.gr αναδημοσιεύει το άρθρο με αφορμή το θόρυβο που έχει ξεσπάσει μετά την αποχώρηση του ηθοποιού και τελικά την ακύρωση της παράστασης «Ζητείται Ψεύτης» στο Παλλάς.

Και ποιός είναι λοιπόν ο κύριος Σεφερλής; Ο καθρέφτης μας!

 Της Βάλιας Τσιριγώτη*

«Το θέαμα δεν είναι σύνολο εικόνων αλλά μια κοινωνική σχέση ατόμων διαμεσολαβούμενη από τις εικόνες», Γκυ Ντεμπόρ, Η κοινωνία του θεάματος

Από τα ρωμαϊκά χρόνια, μα και κατά την περίοδο του Μεσαίωνα και της πρώιμης νεοτερικότητας, οι άνθρωποι, που και τότε φοβούνταν και δεν μπορούσαν να εξηγήσουν το διαφορετικό, «επέτρεπαν» στους βασιλιάδες να έχουν στις υπηρεσίες τους γελωτοποιούς. Οι γελωτοποιοί ήταν κι αυτοί με τη σειρά τους άνθρωποι αδύναμοι. Νάνοι, σακάτηδες και άλλοι που συχνά προσποιούνταν ή και πράγματι είχαν το βάφτισμα της ψυχικής νόσου, της τρέλας.

Σε κάποιες λίγες περιπτώσεις κάποιοι οξύνοες, όσοι συνδύαζαν πνεύμα και ταλέντο, κατάφερναν να χαρακτηριστούν διασκεδαστές και να λαμβάνουν έναν άτυπο σεβασμό, τέτοιον που αναλογεί στην οξυδέρκεια. Οι περιπτώσεις αυτές, κατά τις οποίες κάποιος γελωτοποιός μετεξελισσόταν σε διασκεδαστή, ασφαλώς σπάνιζαν. Ειδικά στη ρωμαϊκή περίοδο, όπου το κυρίαρχο χαρακτηριστικό του γελωτοποιού ήταν η δυσμορφία, οι σχετικές περιπτώσεις ήταν ανύπαρκτες.

Η συμβατική δομή της κοινωνίας μπορούσε να καταλυθεί στα πλαίσια μεσαιωνικών εορτασμών που διεξάγονταν για την αλλαγή του χρόνου ή για την ευημερία του βασιλείου. Στους εορτασμούς αυτούς, αντίστοιχους με τα σύγχρονα καρναβάλια, οι κοινωνικές θέσεις αντιστρέφονταν για δώδεκα μέρες. Ο βασιλιάς άλλαζε θέση με έναν «τρελό», που με τη σειρά του ανακηρυσσόταν «Βασιλιάς των Τρελών». Εν ολίγοις, παραχωρούσε τη θέση του σε έναν γελωτοποιό και ποτέ σε έναν διασκεδαστή.

Τί γίνεται όμως όταν ένας γελωτοποιός γίνεται βασιλιάς όχι μόνο για δώδεκα μέρες, αλλά για χρόνια; Μα φυσικά κάνει φάρσες που αντιστοιχούν στην προσφιλή συνήθεια ενός βασιλιά να κόβει κεφάλια.

Και ποιός είναι λοιπόν ο κύριος Σεφερλής και οι βασιλικές του φάρσες; Mήπως δεν είναι αυτός που πλούτισε βαφτίζοντας σάτιρα το «κοροϊδεύω τον χοντρό, τον καραφλό, τον μυτόγκα»; Δεν είναι αυτός που σπαταλώντας 45 λεπτά θεατρικού χρόνου εδραίωσε ως τέχνη το «πώς είσαι έτσι ρε αγάμητε»; Δεν είναι αυτός που ανήγαγε τον κομπλεξικό ρατσισμό σε επιθεώρηση, αυτός που κατάφερε να χτίσει θέατρο, σπίτι και καριέρα μαζεύοντας φράγκα από την ικανοποίηση μιας σαδιστικής χολής που φτύνεται πάνω στην αδυναμία του άλλου;

Ο κύριος Σεφερλής είναι ο ίδιος που επί χρόνια φαρσολογεί σε μια τεταμένη κοινωνία με ανέκδοτα για Αλβανούς κλέφτες και Πακιστανούς απατεωνίσκους. Για του λόγου το αληθές, θα αφήσω το ίδιο το επιθεωρησιακό του κείμενο να μιλήσει.

Το απόσπασμα είναι από την παράσταση «Ο Μάγος του Ροζ». Μια δημοσιογράφος παίρνει συνέντευξη από έναν μικροπωλητή με καταγωγή από το Πακιστάν:

-Αλήθεια Ραφίκ, πώς περνάτε στην Ελλάδα;

- Λαθραία.

-Οχι δε με κατάλαβες. Εννοώ πώς είναι η παραμονή σας εδώ, η συμβίωση σας με τους Έλληνες.

-Α, με Έλληνες πολύ δύσκολο. Κυρίως Ομόνοια, που μαζεύονται κι άλλοι αλλοδαποί, Ρώσοι, Ρουμάνοι, πολλή φασαρία, αλλά ευτυχώς προχθές αστυνομία έκανε επιχείρηση σκούπα και μάζεψε τελευταίους δέκα Έλληνες πού ‘χαν μείνει στο περιοχή και τώρα είμαστε μια χαρά. Ομόνοια δικό μας, δεν πλησιάζει Έλληνας.

-Και πως τα βγάζεις πέρα;

-Δουλειά, πολλή δουλειά. Από τότε που ήρθα στο Ελλάδα όλο δουλειά. Θυμάμαι πρώτο μου δουλειά ταχυδακτυλουργό.

-Δηλαδή τί έκανες;

-Εξαφάνιζα σήμερα κασετόφωνο από ένα αυτοκίνητο στην Κυψέλη και το εμφάνιζα δυό μέρες μετά σε πάγκο στο Μοναστηράκι.

Και λίγο παρακάτω συνεχίζει:

-Πάντως Ραφίκ πρέπει νά ‘χεις μαζέψει αρκετά χρήματα μέχρι τώρα.

-Έχω στο άκρη 500 χιλιάδες ευρώ..

- 500 χιλιάδες ευρώ;! Mα καλά, οι Έλληνες πεινάνε!

- Εγώ δεν είμαι Έλληνας.

- Θέλω να πω ότι οι Έλληνες περνάνε μια πολύ δύσκολη φάση κι εσύ έχεις μαζέψει 500 χιλιάδες ευρώ;!

- Eγώ δεν έχω ΦΠΑ, δεν έχω ΙΚΑ, δεν έχω ΤΕΒΕ, δεν έχω φόρο ημιυπαίθρια, όλα μαύρα.

Μία μέρα μετά την τηλεφωνική φάρσα στους δύο ηλικωμένους και των αρνητικών κριτικών που διατυπώθηκαν, ο Μάρκος Σεφερλής ζήτησε συγγνώμη λέγοντας τα εξής: «Όλα γίνονται στα πλαίσια της καλής διάθεσης, του χιούμορ, της διασκέδασης του κοινού, αλλά και του ίδιου που ασχολούμαι κάθε φορά». Και ήταν απόλυτα ειλικρινής. Τη μέρα της φάρσας ανέφερε: «Αν αυτοί που με βλέπουν καταλαβαίνουν τί κάνω θα είναι εκεί και το χειμώνα». Και ως προς αυτό ήταν επίσης ειλικρινής. Οι χειροκροτητές του θα είναι εκεί το χειμώνα και θα γεμίζουν διψασμένοι την αρένα.

Διότι η αδυναμία και η αναπηρία δεν υπήρξε ποτέ φυσικό φαινομένο, μα αδυναμία και αναπηρία ως προς τις κοινωνικές προσδοκίες. Διότι αυτός ήταν πάντα ο κύριος Σεφερλής. Τίποτα άλλο, παρά καθρέφτης. Καθρέφτης μιας συμπλεγματικής ανάγκης να χλευάσουμε τον αδύναμο μήπως κι έτσι εξυψώσουμε τη δική μας κοιλάρα-καράφλα-μυτόγκα, στο όνομα της ανωτερότητας. Και αυτή η ανάγκη μάς έχει πάρει το σπίτι προ πολλού.

* Η Βάλια Τσιριγώτη είναι ψυχοκοινωνιολογος που ασχολειται με τις Τεχνες και τον Πολιτισμο

«Κίτρινα Γιλέκα»: Σοκάρει ο νέος απολογισμός των επεισοδίων - 133τραυματίες,400 συλλήψεις!

Έκτακτη σύσκεψη συγκάλεσε ο Μακρόν μετά τα βίαια επεισόδια που «ισοπέδωσαν» το Παρίσι - Θα συζητηθεί το ενδεχόμενο να κηρυχθεί κατάσταση εκτάκτου ανάγκης - Πολιτική θύελλα για τον Γάλλο πρόεδρο - «Οι υπεύθυνοι θα λογοδοτήσουν» διαμηνύει η γαλλική κυβέρνηση.

Τα βίαια επεισόδια, που σημειώθηκαν χθες, Σάββατο, στο Παρίσι κατά την κινητοποίηση των «κίτρινων γιλέκων», προκάλεσαν τον τραυματισμό 133 ανθρώπων ενώ 378 τέθηκαν υπό προσωρινή κράτηση, σύμφωνα με έναν απολογισμό που ανακοινώθηκε σήμερα από την αστυνομία.

Συνολικά η αστυνομία προέβη σε 412 προσαγωγές. Από τους 133 τραυματίες, 23 ανήκουν στις δυνάμεις της τάξης. Ολόκληρη τη χθεσινή ημέρα, το Παρίσι έγινε το θέατρο σοβαρών βίαιων επεισοδίων, τα οποία σημειώθηκαν κυρίως στις δυτικές συνοικίες και στο κέντρο της πρωτεύουσας.

Έκτακτη σύσκεψη συγκαλεί ο Μακρόν

Ο Εμανουέλ Μακρόν συγκαλεί σήμερα έκτακτη συνεδρίαση στο προεδρικό μέγαρο την επομένη των βίαιων επεισοδίων στο Παρίσι που σηματοδότησαν μια νέα κλιμάκωση στη σύγκρουση με τα «κίτρινα γιλέκα», η οποία έχει εξελιχθεί σε μείζονα πολιτική κρίση.

Ο αρχηγός του κράτους, ο οποίος αναμένεται να επιστρέψει αργά το πρωί στη Γαλλία από τη σύνοδο κορυφής της G20 στην Αργεντινή, θα συνεδριάσει με τον πρωθυπουργό Εντουάρ Φιλίπ, τον υπουργό Εσωτερικών Κριστόφ Καστανέρ και τις «αρμόδιες υπηρεσίες» για να επιχειρηθεί να βρεθεί μια απάντηση σ' ένα κίνημα που μοιάζει να έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο.

Το βράδυ του Σαββάτου, την ώρα που αυτοκίνητα καίγονταν στο κέντρο του Παρισιού, ο Εμανουέλ Μακρόν δήλωνε από το Μπουένος Άιρες πως «δεν θα δεχθεί ποτέ τη βία». Σύμφωνα με τον ίδιο, η βία αυτή «δεν έχει καμιά σχέση με την έκφραση ενός θεμιτού θυμού» για την αύξηση της τιμής των καυσίμων και τη μείωση της αγοραστικής δύναμης.

Η έκταση των βίαιων επεισοδίων, οδήγησαν τον Εντουάρ Φιλίπ να ματαιώσει το ταξίδι του στην Πολωνία για τη σύνοδο κορυφής για το κλίμα COP24. Χθες το βράδυ μετέβη σ' ένα αστυνομικό τμήμα του Παρισιού για να ευχαριστήσει τις δυνάμεις της τάξης.

Η απάντηση της κυβέρνησης ήταν αρχικά αυστηρή. «Οι ένοχοι γι' αυτές τις βιαιότητες δεν θέλουν αλλαγή, δεν θέλουν καμιά βελτίωση, θέλουν το χάος. Θα ταυτοποιηθούν και θα λογοδοτήσουν για τις πράξεις τους ενώπιον της δικαιοσύνης», τόνισε ο Εμανουέλ Μακρόν, ενώ ο Κριστόφ Καστανέρ δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να κηρυχθεί κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Όμως η αντιπολίτευση και ένα μέρος των «κίτρινων γιλέκων», ενός ευμετάβλητου κινήματος χωρίς σαφώς προσδιορισμένη δομή ούτε ηγέτη, ζητούν από την κυβέρνηση να προβεί κατ' αρχάς σε μια ισχυρή κίνηση, αρχίζοντας με ένα μορατόριουμ ή πάγωμα της αύξησης των φόρων στα καύσιμα. 

Διεκδικήσεις

Στη δεξιά, ο πρόεδρος των Ρεπουμπλικάνων Λοράν Βοκιέ επανέλαβε την έκκλησή του να διεξαχθεί δημοψήφισμα για την οικολογική και τη φορολογική πολιτική του Εμανουέλ Μακρόν. Η Μαρίν Λεπέν ζήτησε να γίνει δεκτή από τον Μακρόν μαζί με τους άλλους ηγέτες των πολιτικών κομμάτων της αντιπολίτευσης.

Στην αριστερά, ο επικεφαλής του Σοσιαλιστικού Κόμματος (PS) Ολιβιέ Φορ ζήτησε να συζητηθεί από τους αντιπροσώπους των πολιτών το ζήτημα της αγοραστικής δύναμης. Ο Μπενουά Αμόν, επικεφαλής του σχηματισμού Generation-s, ζήτησε να διεξαχθεί εθνικός διάλογος με τα «κίτρινα γιλέκα», τα συνδικάτα και τις μκο για την αγοραστική δύναμη, την αναδιανομή του πλούτου και την οικολογική μετάβαση.

Όσο για τον Ζαν-Λικ Μελανσόν, τον επικεφαλής της Ανυπότακτης Γαλλίας, αυτός κάλεσε να αποκατασταθεί ο φόρος στη μεγάλη περιουσία, χειροκροτώντας ταυτόχρονα «την εξέγερση των πολιτών» που «κάνει την Μακρονία και τον κόσμο του χρήματος να τρέμουν».

Μπροστά στις διεκδικήσεις αυτές, οι περισσότερες από τις οποίες βρίσκονται στο τραπέζι εδώ και αρκετές ημέρες, η κυβέρνηση έχει παραμείνει μέχρι τώρα ανυποχώρητη.

Την ώρα που οι πρώτες συγκρούσεις ξεσπούσαν στα Σανζ Ελιζέ, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Μπενζαμέν Γκριβό επαναλάμβανε χθες, Σάββατο, το πρωί πως η κυβέρνηση θα διατηρήσει την πορεία της, υπενθυμίζοντας παράλληλα τα μέτρα αρωγής που έχουν ήδη ανακοινωθεί από την κυβέρνηση τις τελευταίες ημέρες.

«Άκουσα αυτούς που μου λένε πως στις 15 του μήνα, ο τραπεζικός λογαριασμός τους βρίσκεται στο κόκκινο. Όμως επισκευάζουμε τη χώρα βήμα-βήμα. Το κάνουμε με σοβαρότητα και δεν αναβάλλουμε τις επιλογές μας για τη μελλοντική γενιά», πρόσθεσε.

Ο Εμανουέλ Μακρον, ο οποίος οικοδόμησε ένα μέρος του πολιτικού κεφαλαίου του πάνω στη μεταρρυθμιστική ικανότητά του, δεν έχει πάψει να δηλώνει πως δεν πρόκειται να υποχωρήσει, αντίθετα, όπως λέει, με ό,τι έκαναν οι προκάτοχοί του.

Όμως η θέση αυτή μπορεί άραγε να αντέξει στα χθεσινά γεγονότα, την ώρα που βουλευτές της πλειοψηφίας, που σε μερικές περιπτώσεις δοκιμάζονται στις περιφέρειές τους, ζήτησαν μια χαλάρωση της κυβερνητικής πολιτικής;

Καστανέρ: Δεν θα διστάσω να κηρύξω κατάσταση εκτάκτου ανάγκης - Δεν έχω ταμπού

Δεν έχω ταμπού», δήλωσε το βράδυ του Σαββάτου ο υπουργός Εσωτερικών της Γαλλίας Κριστόφ Καστανέρ, ερωτηθείς για το ενδεχόμενο να επιβληθεί κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, μέτρο που εισηγήθηκαν συνδικαλιστικές ενώσεις των αστυνομικών.

«Εξετάζουμε όλες τις διαδικασίες που θα μας επιτρέψουν να αποκαταστήσουμε την ασφάλεια ακόμα περισσότερο», υπογράμμισε ο υπουργός μιλώντας στο γαλλικό τηλεοπτικό δίκτυο BFMTV. «Τα πάντα (...) εγώ δεν έχω ταμπού. Είμαι διατεθειμένος να τα κοιτάξω όλα».

Κατάσταση έκτακτης ανάγκης είχε επιβληθεί μετά τις τρομοκρατικές ενέργειες στο Παρίσι το 2015, αλλά και μετά τις ταραχές στα προάστια τον Νοέμβριο του 2005.

Ο υπουργός Εσωτερικών της Γαλλίας χαρακτήρισε τους δράστες των βίαιων επεισοδίων που ξέσπασαν το Σάββατο στο Παρίσι «ταραχοποιούς», «στασιαστές».

Ο Καστανέρ είπε ότι «σχεδόν 3.000 άνθρωποι που περιφέρονταν στο Παρίσι» προκάλεσαν εκτεταμένες φθορές, κάτι «που έκανε πολύ πιο δύσκολη την επέμβαση των δυνάμεων της τάξης».

«Όλα τα μέσα της αστυνομίας, της χωροφυλακής, της ασφάλειας είχαν κινητοποιηθεί» στο Παρίσι και στην υπόλοιπη Γαλλία, είπε, διευκρινίζοντας πως 4.600 αστυνομικοί και χωροφύλακες αναπτύχθηκαν μόνο στην πρωτεύουσα.

Την επιβολή κατάστασης έκτακτης ανάγκης ζήτησαν το βράδυ του Σαββάτου δύο συνδικάτα αστυνομικών. Ο δεύτερος στην ιεραρχία του ενός από αυτά εξήγησε στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι επικρατεί «στασιαστικό κλίμα» στη γαλλική πρωτεύουσα και πρέπει να «χτυπήσουμε τη γροθιά στο τραπέζι». Το συνδικάτο ζητεί «την ενίσχυση του στρατού» για να φρουρούνται κυβερνητικά κτίρια και μνημεία και να κινητοποιηθούν οι ειδικές δυνάμεις επέμβασης της αστυνομίας. Ένα δεύτερο συνδικάτο των γάλλων αστυνομικών από τη δική του πλευρά κατήγγειλε ότι η παθητική στάση που διατάχθηκαν να τηρήσουν οι άνδρες της αστυνομίας «ενθαρρύνει τους εχθρούς της Δημοκρατίας», καλώντας την κυβέρνηση «να λάβει τα μέτρα που προβλέπουν οι νόμοι και το Σύνταγμα, φθάνοντας αν χρειάζεται ως την επιβολή κατάστασης εκτάκτου ανάγκης».

 

  

Αλλη μια φάμπρικα…

 Γράφει η Κυριακή Μπεϊόγλου

Αν υπάρχει κάποιος –μετά τον Καζαντζίδη– που μιλάει στην καρδιά όσων, για μια μικρή ή μεγάλη περίοδο, αναγκάστηκαν να πάρουν τον δρόμο της μετανάστευσης, αυτός είναι ο Λάκης Χαλκιάς. Πολύ πρόσφατα σε ένα μαγαζί, η ορχήστρα έπαιξε τη «Φάμπρικα». Ενα ζεϊμπέκικο που μας έδωσε ο Γιάννης Μαρκόπουλος μελοποιώντας τον Σκούρτη.

Ωραίο ζεϊμπέκικο, λεβέντικο. Κι ας λέει πράγματα σκληρά. Το μαγαζί, φοιτητικό στέκι, ήταν γεμάτο νέα παιδιά. Το ξέραν το τραγούδι, το χόρεψαν κάνα δυο. Να ’ξερε άραγε πριν «φύγει» ο ποιητής πόσο το αγαπούν οι νέοι; Να ’ξερε με πόσο πάθος τραγουδούσαν το:

Η φάμπρικα δε σταματά/ δουλεύει νύχτα μέρα/ και πώς τον λεν το διπλανό/ και τον τρελό τον Ιταλό/ να τους ρωτήσω δεν μπορώ/ ούτε να πάρω αέρα…

Οι «Μετανάστες», δίσκος σταθμός στην ελληνική δισκογραφία, κυκλοφόρησε το 1974, με τις ανεπανάληπτες ερμηνείες του Λάκη Χαλκιά και της Βίκυς Μοσχολιού. Τι είναι αυτό το τόσο δυνατό που κάνει μια γενιά αλλιώς μεγαλωμένη να αγαπά αυτά τα τραγούδια; αναρωτιόμουν, όταν πριν από λίγες μέρες έμαθα την είδηση του θανάτου του Γιώργου Σκούρτη. Νομίζω ο ίδιος πόνος.

Ο πόνος του ανθρώπου που δεν μπορεί να φτιάξει ρίζες στην πατρίδα του και φεύγει για να αναζητήσει ένα μέλλον σε άλλη χώρα. Και, ναι, αυτά τα παιδιά δεν μοιάζουν μ’ εκείνα του ’60. Ξέρουν δύο γλώσσες, έχουν πτυχία, και παίζουν την τεχνολογία στα δάχτυλα. Αλλά αφήνουν πίσω το σπίτι όπου μεγάλωσαν και τους δικούς τους ανθρώπους. Κάποια νύχτα ή κάποια μέρα, η νοσταλγία θα τους βρει, απρόσμενα και ξαφνικά. Εκεί θα θυμηθούν τον Καζαντζίδη να τραγουδά Βίρβο, εκεί κάποιος θα ανακαλύψει και τη «Φάμπρικα»:

Κι εκεί στο πόστο μου σκυφτός/ ξεχνάω τη μιλιά μου/ είμαι το νούμερο οχτώ/ με ξέρουν όλοι με αυτό/ μα εγώ κρατάω μυστικό/ ποιο είναι τ’ όνομά μου…

Στην πραγματικότητα, η φάμπρικα της μετανάστευσης δεν σταμάτησε ποτέ. Δουλεύει ακόμα νύχτα - μέρα. Θυμήθηκα τον Πάουλο Φρέιρε που σε ένα από τα εμβληματικότερα βιβλία της σύγχρονης φιλοσοφίας, «Η αγωγή του καταπιεζόμενου», προειδοποιούσε πως, αν σε έναν υπερκαταναλωτικό και υπερχειραγωγούμενο κόσμο η παιδεία είναι απλώς εξειδίκευση, τίποτα δεν θα αλλάξει από τις παλιότερες σκοτεινές εποχές. Αυτό καταφέραμε; Δημιουργήσαμε άλλη μια γενιά μεταναστών;

Αλλη μια γενιά εμιγκρέδων; Θα ήθελα να ελπίζω πως όχι, αλλά όλο και περισσότεροι γονείς αποχαιρετούν τα παιδιά τους στα αεροδρόμια. Στο «εδώ και στο τώρα». Με την ίδια ελπίδα που αποχαιρετούσαν τα παιδιά τους κάποιοι άλλοι γονείς πολλά χρόνια πριν στις αποβάθρες των τρένων και των πλοίων. Την ελπίδα πως θα έχουν ένα καλύτερο μέλλον. Αντίο, κ. Σκούρτη, η φάμπρικα δουλεύει ασταμάτητα, κι εμείς εδώ... ακούμε ακόμα τον ήχο των μηχανών και των αναστεναγμών.

   

ΜΜΣ (Μέσα Μαζικού Σκοταδισμού)

Του Περικλή Κοροβέση

Ζούμε σε μια εποχή σκοταδισμού. Και αυτό συμβαίνει σε μια φάση που η ανθρωπότητα διαθέτει τόσο πολλά μέσα επικοινωνίας που θα ήταν θέμα επιστημονικής φαντασίας πριν από λίγες δεκαετίες. Ο καθένας μπορεί να βγάλει μια εφημερίδα -σε ηλεκτρονική μορφή- ή να στήσει το μπλογκ του, να γίνει φωτογράφος και κινηματογραφιστής μόνο με το κινητό του. Να μη μιλήσουμε για την πληθώρα των τηλεοπτικών ή ραδιοφωνικών σταθμών που εκπέμπουν πανελλαδικά ή τοπικά. Σε αυτήν την εντυπωσιακή επανάσταση των μέσων επικοινωνίας, φτωχός συγγενής παραμένουν αυτά που τυπώνονται στο χαρτί.

Οι εφημερίδες και τα περιοδικά έχουν πάρει την κατιούσα και όχι μόνο στη χώρα μας, παρ’ όλο που συχνά οι ιδιοκτήτες τους είναι μεγιστάνες και άσχετοι με τη δημοσιογραφία. Εντούτοις, αντί η γνώση και η σωστή πληροφόρηση να είναι κτήμα του καθενός, έχουμε την απόλυτη διάδοση του σκοταδισμού και της αποπληροφόρησης που διαμορφώνει τον ασήμαντο και υποτακτικό άνθρωπο, δημιουργώντας τη βάση του φασισμού.

Το κοινωνικό μας σύστημα στηρίζεται στην ανισότητα και τον αποκλεισμό. Και όσο μεγαλύτερος είναι ο αποκλεισμός και η φτώχεια εξαπλώνεται σαν πανδημία, τόσο ο πλούτος συγκεντρώνεται στα χέρια των ολίγων. Να μην ξεχνάμε πως το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού έχει περιουσία όσο το υπόλοιπο 99%. Πώς θα πεισθούν αυτά τα δισεκατομμύρια των ανθρώπων πως αυτή η κατάσταση είναι φυσιολογική;

Με το να μη μάθουν ποτέ το γιατί. ‘Η, καλύτερα, να μη θέσουν ποτέ το ερώτημα γιατί. Πρέπει να πεισθούν πως ο μόνος δυνατός κόσμος είναι αυτός στον οποίο ζούμε. Η εξουσία επιστρατεύει χιλιάδες θεωρίες-μυθολογίες για να πείσει τους εξωπεταγμένους πως για όλα τα δεινά τους φταίνε οι ίδιοι. Και λίγο-πολύ το έχει καταφέρει. Μπορεί αυτός ο λαός να σιχτιρίζει συλλήβδην τους πολιτικούς, αλλά στο «διά ταύτα» θα σου πει με σιγουριά: «Εμείς όμως δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα. Κάποιος πρέπει να βρεθεί να μας σώσει». Δηλαδή έχει δεχτεί την υποταγή του σαν κάτι το φυσιολογικό.

Η ενσωματωμένη υποταγή πάει ζευγάρι με την ενοχή. Είναι κοινώς αποδεκτό το γνωμικό «Οποιος θέλει δουλειά, βρίσκει». Αρα είναι δικό σου το λάθος που είσαι άνεργος, άσχετα αν περίπου το 1/3 του ενεργού πληθυσμού είναι άνεργο. Υπάρχει ακόμη η άλλη περιρρέουσα σοφία πως όποιος δουλεύει δεν πεινάει.

Οι στατιστικές μάς λένε όμως άλλα. Εκατομμύρια εργαζόμενοι στον κόσμο ζουν κάτω από το κατώφλι της φτώχειας. Και αν κάποιοι βρεθούν να σπάσουν αυτά τα στερεότυπα και αναδείξουν τις πραγματικές αιτίες της δυστυχίας με το έργο και τη δράση τους, έχουν κακό τέλος ενώ το έργο τους μπορεί να γίνει κλασικό και αναφορά για τις επόμενες γενιές.

Εντούτοις είναι οι μόνοι που μετρούν και είναι αυτοί που μας βοηθούν να απαλλαγούμε από το ψεύτικο προσωπείο μας και να βρούμε τον αληθινό μας εαυτό. Και αυτό είναι το πιο δύσκολο πράγμα που έχει να κάνει στη ζωή του ο άνθρωπος. Θα μπορούσε κανείς από τους συνηθισμένους ανθρώπους να φανταστεί πριν από μερικά χρόνια πως η ομοφυλοφιλία είναι κίνημα απελευθέρωσης και όχι ανωμαλία; Σήμερα η ομοφοβία είναι ρατσισμός. Και ο ρατσισμός είναι ποινικό αδίκημα. Αλλά για να γίνει αυτό χρειάστηκαν σκληροί αγώνες πολλών δεκαετιών, για να μην πω περίπου δύο αιώνων, με πρωταγωνίστριες τις γυναίκες.

Και όμως, στον χώρο του χαρτιού και του μελανιού γίνονται θαυμαστά πράγματα που δημιουργούν ρωγμές φωτός στο βασίλειο του σκότους. Ενα από αυτά είναι η Monde Diplomatique, ίσως το μεγαλύτερο αριστερό ανεξάρτητο έντυπο στον κόσμο, που, εκτός από τα γαλλικά, κυκλοφορεί σε ακόμα τριάντα γλώσσες. Αυτή η εφημερίδα πόνταρε από την αρχή στη σκεπτόμενη Αριστερά χωρίς ποτέ να ταυτιστεί με κάποιο κόμμα, αντιπολιτευόμενο ή κυβερνών.

Ενα ανεξάρτητο έντυπο χάνει το κύρος του αν γίνει όργανο κάποιου κόμματος και ακολουθεί τη μοίρα των κομματικών εντύπων, τη συρρίκνωση της κυκλοφορίας και τον μηδενισμό της σκέψης που περιορίζεται στη βαρετή προπαγάνδα. Οι αστικές εφημερίδες κύρους το έχουν καταλάβει καλά αυτό. Υποστηρίζουν την τάξη τους και σχεδόν καθοδηγούν τα κόμματα, πλην των αριστερών που τα σφάζουν με το μπαμπάκι. Αφήνουν ακόμα και ελεύθερες στήλες σε αριστερούς συντάκτες, που δεν είναι άμεσα πολιτικές. Πράγμα αδιανόητο για κομματικά έντυπα.

Η Monde Diplomatique* έκανε μια μεγάλη έρευνα για να γνωρίσει τους αναγνώστες της. (Μόνο στη Γαλλία, όχι στις υπόλοιπες τριάντα χώρες που κυκλοφορεί). Το δείγμα ήταν περίπου 17.000 αναγνώστες που απάντησαν γραπτώς σε ένα ερωτηματολόγιο. Περίπου το 75% ήταν η Αριστερά όλων των τάσεων (Ανυπότακτη Γαλλία, Αναρχικοί, Ακρα Αριστερά, Ανένταχτοι κ.λπ.). Το ΚΚΓ είχε 4,7%, οι Πράσινοι 4,4% και οι Σοσιαλιστές 4,3%. Ακόμα ένα εντυπωσιακό στοιχείο ήταν ο τρόπος που διαδίδεται. Ούτε διαφήμιση, ούτε αφίσες. Μόνο από στόμα σε στόμα. Το άλλο στοιχείο ήταν η σταθερότητα των αναγνωστών. Μερικοί την παρακολουθούν πάνω από 30 χρόνια.

Ακόμα το 37,9% των αναγνωστών διαβάζουν πάνω από δέκα άρθρα. Να σημειώσουμε πως η εφημερίδα δεν έχει καμία διαφήμιση (Ο Γκοντάρ έλεγε πως η διαφήμιση είναι φασισμός, και δεν είχε άδικο. Είναι η παρουσία του κεφαλαίου που εξαγοράζει το έντυπο και χάνει την ανεξαρτησία του). Η εφημερίδα από χρονιά σε χρονιά αυξάνει την κυκλοφορία της. Το 2017 είχε κέρδος 2.071.000 ευρώ μόνο από τις πωλήσεις. Το προσωπικό στοιχίζει στην εφημερίδα πάνω από 4 φορές περισσότερο απ’ ό,τι το χαρτί και η εκτύπωσή της. Αλλά υπάρχουν και άλλα έντυπα στον κόσμο που κινούνται στις ίδιες κατευθύνσεις και επιβιώνουν. Η συνταγή είναι πάντα η ίδια. Ανεξαρτησία, ελεύθερη σκέψη, έκφραση εκείνης της κοινωνίας που σκέπτεται, που είναι και το πιο προχωρημένο και μορφωμένο κομμάτι κάθε χώρας.

* Δημοσιεύτηκε στην ίδια εφημερίδα τον Νοέμβριο του 2018.

  

Πώς ένας παπάς οδήγησε στην εξάρθρωση του «κυκλώματος Ριχάρδου»

Πριν από 17 μήνες περίπου τον Ιούνιο του 2017 ένας παπάς στην Ζάκυνθο παρουσιάζεται στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής του και καταθέτει μια  επώνυμη καταγγελία: Στο χώρο συγκεκριμένης  επιχείρησης ενεχυροδανειστηρίου που αναπτύσσει δραστηριότητα στο νησί ,βρίσκονται κλοπιμαία από την εκκλησία του.  Είχε δει με τα ίδια του τα μάτια τα ασημένια περιγράμματα από τις εικόνες που είχαν  κλαπεί από τον ναό, να εκτίθενται στο ενεχυροδανειστήριο, οπως δήλωσαν στο Αθηναϊκό Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων πηγές που έχουν σχέση με την έρευνα.

Αμέσως καλείται το ΣΔΟΕ με επικεφαλής τον Ειδικό Γραμματέα Σταύρο Θωμαδάκης να εκτελέσει σχετική εισαγγελική παραγγελία και μετά από επισταμένη έρευνα και αξιοποίηση πληροφοριών πραγματοποιεί συγχρονισμένους ελέγχους στην Ζάκυνθο στον Πύργο και στην Αμαλιάδα. Θα βρεθούν και θα κατασχεθούν δύο πλαγιόκαννα όπλα, διόπτρες όπλων, 43 χρυσές λίρες, 9 ρολόγια ιδιαίτερης αξίας, επώνυμων κατασκευαστικών οίκων, πλήθος τιμαλφών μεγάλης αξίας σε πλαστικές συσκευασίες και ένα χρηματικό ποσό ύψους 66.930.

Σε κανένα από αυτά δεν προέκυψε η νόμιμη προέλευση και κατοχή τους. Ήταν δηλαδή προϊόντα κλεπταποδοχής.

Η υπόθεση αυτή για πρώτη φορά στοιχειοθετεί  ίσως το βασικότερο στοιχείο γύρω από το οποίο αναπτύχθηκε η δράση λαθρεμπορίας των κυκλωμάτων χρυσού στην Ελλάδα και είναι αυτό που ελέγχεται κυρίως  σήμερα και με τις 59 συλλήψεις - μεταξύ αυτών και του ιδιοκτήτη μεγάλης αλυσίδας με ενεχυροδανειστήρια: Την κλεπταποδοχή .

«Όλοι αυτοί που πούλησαν λόγω της κρίσης τιμαλφή, κειμήλια και ότι προσωπική  κινητή περιουσία είχαν για να επιβιώσουν, το έκαναν κυρίως  τα πρώτα χρόνια της κρίσης, από το 2010 έως το 2014,» επισημαίνει στο ΑΠΕ- ΜΠΕ υψηλόβαθμο στέλεχος που διερευνά όλες τις διαστάσεις της  έρευνας για τη δράση της «μαφίας του χρυσού» όπως την αποκαλεί και προσθέτει:

«Στην συνέχεια οι 947 επιχειρήσεις ή υποκαταστήματα που άνοιξαν μόνο μέσα στα πρώτα δύο χρόνια και είδαν τα κέρδη τους να εκτοξεύονται ,  δύσκολα θα μπορούσαν να επιβιώσουν στην συνέχεια μόνο από κάποιες -νόμιμες- αγοροπωλησίες που αντικειμενικά θα μειώνονταν. Συνεπώς  για να συνεχισθεί η κερδοφορία έπρεπε με κάποιο τρόπο να δίνεται το  μήνυμα: «Αγοράζονται και  κλοπιμαία». Και όταν γνωρίζει ο κλέφτης ότι υπάρχει αγοραστής κλεπταποδόχος εύκολα αυξάνει τη δράση του». Πολύ περισσότερο όταν δεν υπάρχει ούτε μητρώο, ούτε καταγραφή, ούτε φωτογραφίες και κυρίως μπορούν να χαθούν τα ίχνη λιώνοντας τα μέταλλα και μετατρέποντας τα κοσμήματα σε ράβδους ή πλάκες χρυσού,τονιζει η ίδια πηγή στο ΑΠΕ ΜΠΕ.

«Χρυσές δουλειές» χωρίς νομοθετικό πλαίσιο

Τα ενεχυροδανειστήρια υπήρχαν ανέκαθεν γύρω από την περιοχή της Ομονοίας  και ήταν συνδεδεμένα με  σκοτεινούς τύπους που αποκαλούσαν τελευταία «τοκογλύφους» και με μια φθίνουσα δραστηριότητα, καθώς το επάγγελμα δεν μπορούσε να σταθεί όσο οι Τράπεζες μοίραζαν εύκολα καταναλωτικά δάνεια.

Με το ξέσπασμα ωστόσο της κρίσης σε όλες τις γειτονιές της Αθήνας και στην συνέχεια σε όλες τις επαρχιακές  πόλεις άρχισαν να στήνονται επιχειρήσεις άγνωστης ουσιαστικά προέλευσης. Το «επάγγελμα»  θα πάρει την μορφή «επιδημίας» καθώς απελπισμένοι πολίτες προσπαθούν να εκποιήσουν ό,τι έχουν σε χρυσό. Σε αυτό συμβάλλει και η άνοδος παγκοσμίως της τιμής του χρυσού ενώ η ανεργία θα οδηγήσει στα «χρυσά ενεχυροδανειστήρια » ανθρώπους που πουλάνε  ακόμη και χρυσά δόντια ή ό,τι οικογενειακό κειμήλιο μπορούσε να μεταφραστεί σε μετρητά.

Σύμφωνα με στοιχεία που έχει στη διάθεση του το ΑΠΕ-ΜΠΕ ,το 2010 έκαναν έναρξη 81 επιχειρήσεις, ενώ το 2002 274 επιχειρήσεις και 245 καταστήματα. Οι άδειες αφορούν ανταλλακτήρια πολύτιμων μετάλλων, χρυσού, αργυρών προϊόντων οικοσκευής.

Και εδώ φαίνεται ότι η Πολιτεία κάνει το αντίθετο από αυτό που χρειάζεται. Παίρνει απόσταση από την εποπτεία του επαγγέλματος, ανοίγοντας ουσιαστικά τους ασκούς του Αιόλου.

Αντί οι άδειες να δίνονται από το Υπουργείο Εμπορίου και να ψηφισθεί ένα αυστηρό κανονιστικό νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας, δημιουργείται ένα ουσιαστικά σαθρό περιβάλλον από μια αστυνομική διάταξη  (5Α/2011) που θα δημοσιευτεί στο ΦΕΚ τον Σεπτέμβριο του 2011 ως απόφαση του Αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας.

Αυτό ορίζει και τις προϋποθέσεις για να βγει η άδεια για την άσκηση του επαγγέλματος που περιορίζονται να έχει συμπληρώσει ο αιτών το 19ο έτος της ηλικίας και να μην έχει καταδικασθεί σε οποιαδήποτε ποινή που περιγράφεται λεπτομερειακά.

Όπως λέει η ίδια πηγή στο ΑΠΕ ΜΠΕ, στην ουσία δεν δημιουργείται καμία «εποπτική αρχή» που θα μπορούσε να αναλάβει την ευθύνη για τη λειτουργία των εν λόγω καταστημάτων. Κυρίως όμως θα μπορούσε να ελέγχει την  κατάληξη των πολύτιμων μετάλλων, τον έλεγχο  των πηγών χρηματοδότησης, τις  συνθήκες αγοράς των τιμαλφών (σωστή μέτρηση και διασφάλιση τιμών), καθώς και το κυριότερο «ότι η διασφάλιση της όποιας συναλλαγής  δεν μπορεί να γίνει με  προϊόντα κλοπής».

Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ

Αυτοί που μας οδήγησαν στο ολέθριο «λάθος»…

Το «λάθος» του ΔΝΤ, το οποίο οδήγησε σε «υπερβολική» λιτότητα, όπως είπε ο Στουρνάρας, είναι η μια όψη του θέματος. Η άλλη είναι πώς η χώρα οδηγήθηκε εκεί. Και αυτό είναι κάτι που προσπαθεί να απωθήσει ή να αποκρύψει, ως μη όφειλε, ο κυβερνών ΣΥΡΙΖΑ, με τους εκ δεξιών συνεταίρους του

Του Γιώργου  Καρελιά

Το θέμα ήρθε ξανά στην επικαιρότητα, αλλά μάλλον χάθηκε επειδή έπεσε τη μέρα της απεργίας στα μέσα ενημέρωσης. Σημασία έχει και ποιος το ανακίνησε αυτή τη φορά. Ηταν ο διοικητής της κεντρικής Τράπεζας Γιάννης Στουρνάρας και ο λόγος είναι για το «λάθος» του Διεθνούς Ταμείου στα ελληνικά προγράμματα διάσωσης (εδώ). 

Για το θέμα –την επιμονή του ΔΝΤ και ειδικά του Τόμσεν– έχουν κατά καιρούς γραφτεί πολλά από τότε που αποκαλύφθηκε το «λάθος» με τους περίφημους πολλαπλασιαστές. Και το θέμα δεν είναι μόνο η «υπερβολική λιτότητα», όπως κομψά είπε ο Στουρνάρας. Το θέμα είναι η καταδίκη της χώρας στην, τουλάχιστον υπερδεκαετή, καταβαράθρωση. Η οποία έχει οδηγήσει εκατομμύρια ανθρώπους στα όρια της φτώχειας και τις προνοιακές δομές της στα όριά τους. 

Μπορεί το μέγεθος του «λάθους» στην Ελλάδα να ήταν πρωτοφανές ακόμα και για την δυσώδη ιστορία του ΔΝΤ, αλλά δεν πρέπει να υπάρχουν πολλές αυταπάτες. Ακόμα και χωρίς το «λάθος» αυτό, κάπως έτσι θα καταλήγαμε. Οι ανά τον κόσμο παρεμβάσεις του Ταμείου είχαν ανάλογα αποτελέσματα. Λίγες χώρες κατάφεραν να ορθοποδήσουν σε σύντομο χρονικό διάστημα. 

Από τη στιγμή, λοιπόν, που το ΔΝΤ προσκλήθηκε να συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα διάσωσης, η πορεία ήταν περίπου προδιαγεγραμμένη είτε με πολλή είτε με «υπερβολική» (κατά Στουρνάρα) λιτότητα. 

Αυτή η παραδοχή οδηγεί σε ένα βασανιστικό ερώτημα: μπορούσε, άραγε, να αποτραπεί αυτή η εξέλιξη; Η απάντηση δεν έχει μόνο ιστορικό χαρακτήρα, αλλά και εξόχως πολιτικό, κάτι που ορισμένες πλευρές του πολιτικού φάσματος (περιέργως και των δύο άκρων, Δεξιάς και Αριστεράς) θέλουν και επιδιώκουν να παρασιωπηθεί. Η απάντηση στο ερώτημα έχει δύο σκέλη: 

–Ετσι όπως βρέθηκε η χώρα στο τέλος του 2009, η κηδεμονία του ΔΝΤ δεν μπορούσε να αποφευχθεί. Ανεξαρτήτως των χειρισμών της νεοεκλεγμένης τότε κυβέρνησης Γιώργου Παπανδρέου, η καταστροφή είχε συντελεσθεί και η είσοδος στην εποχή των Μνημονίων ήταν αναπότρεπτη. Oμως… 

– Η κατάληξη αυτή δεν (θα) ήταν μοιραία, αν δεν είχαν προηγηθεί όσα έπραξαν ή δεν έπραξαν οι κυβερνήσεις που προηγήθηκαν. Το τι έπραξαν είναι γνωστό. Εκτίναξαν το έλλειμμα του Προϋπολογισμού στο σημείο χωρίς επιστροφή (εδώ), αφού προηγουμένως κατάφερναν να το «κρύβουν» από τους κουτόφραγκους των Βρυξελλών, οι οποίοι έκαναν τα στραβά μάτια. Οι αγορές έκλεισαν, η χώρα δεν μπορούσε να δανειστεί, η χρεοκοπία πλησίαζε. Και μετά ήρθαν τα Μνημόνια. Αυτό που δεν έπραξαν ειδικά οι κυβερνήσεις Κώστα Καραμανλή της περιόδου 2007-2009, το περιγράφει με ακρίβεια μια φράση ενός κατ’ εξοχήν αρμοδίου: Αστα γι’ αργότερα (εδώ). 

Η υπενθύμιση όλων αυτών, μια δεκαετία και πλέον μετά δεν είναι καθόλου αδιάφορη, για δύο λόγους. Διότι επιχειρείται η «αθώωση» εκείνης της περιόδου. Και στην επιχείρηση αυτή δεν συμμετέχουν παράγοντες του κόμματος (της ΝΔ) που ενέχεται, αν και η σημερινή ηγεσία του δείχνει ότι αισθάνεται άβολα κάθε φορά που ανακινείται το θέμα. Συμμετέχουν, ως μη όφειλαν, σημερινά κυβερνητικά στελέχη (ένα παράδειγμα εδώ), στο πλαίσιο της συμπόρευσης του ΣΥΡΙΖΑ με κάποιους αποκαλούμενους «καραμανλικούς». 

Αν, λοιπόν, έχει κάποια αξία η υπενθύμιση όλων αυτών είναι για να σταματήσει το παιχνίδι των αποσιωπήσεων και των συμψηφισμών που εξακολουθεί να παίζουν ορισμένοι. Αν νομίζουν ότι το 2019 θα επαναληφθεί το 2015, με την αριστεροδεξιά συμμαχία που τους έφερε στην εξουσία, είναι μακριά νυχτωμένοι.  

«Μιλήστε με τα 15μελές σας»

Του Παντελή Μπουκάλα

«​​Εθνικό» μεν το μήνυμα που έφτασε στο κινητό χιλιάδων μαθητών, ανελλήνιστο δε: «Εκτακτο. Την Πέμπτη 29/11 κάλεσμα για πανελλαδική κατάληψη σε όλα τα σχολεία της χώρας με θέμα εθνικά θέματα, Μακεδονικό, Κατσίφας και Β. Ηπειρος. Μιλήστε όλοι με τα 15μελές σας». Πρώτη λοιπόν κατελήφθη η Γραμματική. «Το δεκαπενταμελές, τα δεκαπενταμελές», άρα και «του δεκαπενταμελές». Κάπως σαν τα ελληνικά τού «εγέρθητος».

Δεν είναι μόνο το γράμμα μιμητικό. Είναι και το πνεύμα, όπως δείχνουν τα συνθήματα που κυριαρχούν στις ώς τώρα καταλήψεις σχολείων. Το σύνθημα «Αλήτες προδότες πολιτικοί», που βλέπουμε στους τοίχους σχολικών κτιρίων και στα πανό μαθητικών συγκεντρώσεων, είναι το αγαπημένο όχι γενικώς και αορίστως της Ακροδεξιάς, αλλά ειδικά της Χρυσής Αυγής. Είναι η σφραγίδα της, το δόγμα της, ο «Αγών» της συνοψισμένος. Για το μόρφωμα της Χ.Α., που παριστάνει την αντισυστημική για να κρύψει πως είναι ο εκτελεστικός βραχίονας του πιο σκοτεινού συστήματος, όπως και για όλα τα μορφώματα αυτού του είδους παγκοσμίως, οι πολιτικοί δεν είναι καλοί ή κακοί, επαρκείς ή ανεπαρκείς, τίμιοι ή αμοραλιστές, ενδοτικοί ή αντιστεκόμενοι. Είναι προδότες. Ξεπουληματίες.

Τι προδίδουν; Μα τα «εθνικά θέματα». Τη Μακεδονία, την Κύπρο (όχι, δεν την πρόδωσαν οι λατρεμένοι τους χουνταίοι, άλλωστε για τον «Αττίλα» «φταίει το Πολυτεχνείο»), τη Βόρεια Ηπειρο, τη Μικρά Ασία. «Η Βόρειος Ηπειρος είναι ελληνική» γράφουν τα μαθητικά πανό, βγάζοντας γλώσσα στις συμφωνίες που έχει υπογράψει η πατρίδα τους. «Ελλάδα είσαι μία, στον κόσμο άλλη καμία, η Κύπρος είν’ ελληνική και η Μικρά Ασία» τραγουδούσαν οι μαθητές της Πτολεμαΐδας στην πορεία τους. Μόνο η Μικρά Ασία; Εδώ, με τη βοήθεια και της ομοιοκαταληξίας, άνετα μπορεί να προστεθούν η Κάτω Ιταλία, η Περσία, η Ινδία. Με τη Βακτριανή, τη Σογδιανή και την Αίγυπτο η ρίμα συμπεριφέρεται ανθελληνικά, αλλά κάτι θα γίνει.

Αλυτρωτισμός; Οχι. Αλυτρωτιστές είναι όλοι οι άλλοι. Οι μοχθηροί γείτονες. Οι κατσαπλιάδες Αλβανοί. Οι γυφτοσκοπιανοί. Οι αγροίκοι Βούλγαροι. Οι απολίτιστοι Τούρκοι. Εμείς έχουμε με το μέρος μας την Ιστορία. Αλλωστε, ειδικά τη ρητορική περί «προδοσίας της Μακεδονίας» δεν τη χρησιμοποιούν μόνο οι ακροδεξιότατοι της Χ.Α και οι «σοβαροί» ακροδεξιοί (Καρατζαφέρης, Βελόπουλος κ.ά.). Τη χρησιμοποιεί, ατόφια ή ελαφρώς μετριασμένη, και η Ενωση Κεντρώων και η «Πλεύση Ελευθερίας» και στελέχη της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ. Είχαν τι να αντιγράψουν οι μαθητές.

Γιατί εξαφανίζονται οι φίλοι μετά τα 30

Μέσω της αγάπης θα μπορέσουμε να ανιχνεύσουμε την αιώνια αλήθεια. Από το γλυκό αυτό συναίσθημα των ανθρώπινων συναισθημάτων οφείλεται  η ύπαρξη ενός άλλου ιερού δεσμού, με τον οποίο οι άνθρωποι επικοινωνούν μεταξύ τους. Ο Ιερός αυτός δεσμός είναι η φιλία.

Η αγάπη και η φιλία πολλές φορές ταυτίζονται, διότι η φιλία είναι αδύνατο να υπάρξει χωρίς αγάπη, αλλά την ανιδιοτελή αγάπη.  Ο φίλος είναι το αγαπημένο πρόσωπο το οποίο επιθυμούμε να το βλέπουμε ευτυχισμένο.  Χαιρόμαστε όταν είναι ευτυχισμένο και λυπούμαστε όταν δυστυχεί. Εκεί μάλιστα μετριέται και το μεγαλείο της αγνής φιλίας, της αγνής ψυχής, όταν χαιρόμαστε με την επιτυχία του φίλου μας. Γιατί ευκολότερα ο άνθρωπος κλαίει παρά χαίρεται. Το να λυπάσαι είναι ανθρώπινο, το να αγαπάς είναι ιερό. Η φιλία είναι ελεύθερος, σταθερός δεσμός μεταξύ δυο ή περισσοτέρων ανθρώπων στηριζόμενη στην αμοιβαία αναγνώριση της αγάπης, της ελευθερίας, της ειλικρίνειας και διαφέρει από τη φιλία η οποία προέρχεται από συνήθεια, από αποτέλεσμα υλικού κέρδους, από συμφέρον ή εκμετάλλευση. Η ειλικρίνεια είναι η βάση της πραγματικής φιλίας.

Ωστόσο, όσο μεγαλώνουμε όλα αλλάζουν. Εμείς, τα γεγονότα στη ζωή μας, οι άνθρωποι γύρω μας και φυσικά οι σχέσεις μας. Ερχόμαστε λοιπόν στα 30 μας να κάνουμε έναν απολογισμό. Να δούμε τι έχουμε μάθει μέχρι σήμερα. Τι μας έχει μείνει για τις φιλίες;

Δεν έχουμε αρκετό χρόνο για εκείνους. Ο ελεύθερος χρόνος για διασκέδαση, επικοινωνία, μια βόλτα με φίλους, είναι πλέον σπάνιος. Υποχρεώσεις, δουλειά, παιδιά, σκυλιά, γατιά "ρουφούν" όλη σας την ενέργεια. Καταλαβαίνετε λοιπόν πως είναι δύσκολο να κρατήσετε δυνατούς τους δεσμούς φιλίας.

Η αντίληψη περί φιλίας αλλάζει.  Παλιότερα, πιστεύατε πως οι φίλοι που έχετε επιλέξει μέχρι τώρα στη ζωή σας είναι αυτοί θα μείνετε για πάντα μαζί. Τώρα, ξέρετε πως δεν είναι έτσι τα πράγματα. Εννοείται πως μπορείτε να μείνετε για πάντα φίλοι αλλά υπάρχει και η πιθανότητα να έρθουν καινούρια άτομα στη ζωή σας.

Ξέρουμε πλέον ποιοι είμαστε. Οι φίλοι για μια αρκετά μεγάλη περίοδο της ζωής μας, οριοθετούσαν σε μεγάλο βαθμό το ποιοι είμαστε. Η οικογένεια μας, μας επηρέαζε μέχρι την εφηβεία, μετά οι συνομήλικοι είχαν μεγαλύτερη θέση στη ζωή μας. Όσο όμως μεγαλώνουμε αποφασίζουμε εμείς. Ο λόγος είναι πως οι ανάγκες αλλάζουν και κατά συνέπεια αλλάζουν και τα κριτήρια μας. Αν η δουλειά μας δεν μας ικανοποιεί ή αν έχουμε προβλήματα με το γάμο ή τα παιδιά μας, δεν περιμένουμε να δούμε τι θα κάνουν οι φίλοι μας σε παρόμοιες καταστάσεις. Αντιδρούμε πλέον διαφορετικά.

Όταν μεγαλώνουμε δείχνουμε τον πραγματικό μας εαυτό. Θυμάστε τότε που ήμασταν μικρά και γράφαμε στους τοίχους BFFE (best friends for ever); Τότε το εννοούσαμε γιατί δεν είχαμε τίποτα να μοιράσουμε. Τι γίνεται όμως σήμερα; Όταν έχουμε να αντιμετωπίσουμε χιλιάδες προβλήματα και η κρίση θολώνει το μυαλό μας.

Οι φίλοι είναι σημαντικό να υπάρχουν στη ζωή μας. Ειδικά, όταν μεγαλώνουμε και νιώθουμε τη μοναξιά να μας απειλεί. Ας προσπαθήσουμε λοιπόν από σήμερα να βρούμε ανάμεσα μας τον πραγματικό φίλο και όταν τον βρούμε ας προσπαθήσουμε να γίνουμε και εμείς αντάξιοι της φιλίας του. Να γίνουμε αληθινοί άνθρωποι, αληθινοί φίλοι. Και όταν το  πετύχουμε αυτό να είστε σίγουροι ότι η ψυχή μας θα αγαλλιάσει. Συγχωρήστε τους φίλους σας, αξίζουν ό,τι πολυτιμότερο έχετε στη γη.

jenny.gr  

Η αξία της πραγματικής φιλίας

Ο Αριστοτέλης έθεσε τα φιλοσοφικά θεμέλια της φιλίας ως η τέχνη του να κρατά ο καθένας έναν καθρέφτη προς την ψυχή του άλλου. Δυο χιλιετίες αργότερα, ο Emerson θεώρησε τα δύο μέλη μιας φιλίας ως δύο πυλώνες αλήθειας και τρυφερότητας. Έναν αιώνα μετά, ο C.S. Lewis έγραψε: «Η φιλία είναι περιττή, όπως η φιλοσοφία, όπως η τέχνη, όπως το σύμπαν το ίδιο… δεν έχει αξία επιβίωσης. Περισσότερο είναι από αυτά τα πράγματα που δίνουν αξία στην επιβίωση.»

Πουθενά, όμως, δεν εμφανίζεται τόσο ζωντανή, μέσα στην ομορφιά, το μυστήριο και την ουσία της, η φιλία, όσο στο έργο τέχνης «Anam Cara: Ένα Βιβλίο Κέλτικης Σοφίας», από τον σπουδαίο Ιρλανδό ποιητή και φιλόσοφο John O’Donohue. «Anam Cara» σημαίνει στα κέλτικα «φίλος-ψυχής» ή όπως θα λέγαμε στα ελληνικά «φίλος καρδιακός». Μια όμορφη έννοια, η οποία εμπεριέχει με κομψό τρόπο όσα ο Αριστοτέλης, o Emerson και ο Lewis προσπάθησαν να περιγράψουν μιλώντας για φιλία.

Εξηγώντας την ουσία και την προέλευση του όρου, ο O’Donohue λέει:

«Στην κέλτικη παράδοση, υπάρχει μια όμορφη αντίληψη της αγάπης και της φιλίας. Μία από τις γοητευτικές ιδέες εδώ είναι η ιδέα της αγάπης της ψυχής. Ο παλιός κέλτικος όρος γι’αυτό είναι anam cara. Anam είναι η κέλτικη λέξη γα την ψυχή και cara για τον φίλο. Έτσι, στα κέλτικα aman cara είναι ο φίλος της ψυχής. Στην παλιά κέλτικη εκκλησία, το άτομο που λειτουργεί ως δάσκαλος, σύντροφος ή πνευματικός οδηγός, καλείται anam cara. Αρχικά ο όρος αναφερόταν σε κάποιον, στον οποίον εξομολογείσαι, αποκαλύπτεις τα πιο κρυφά μυστικά της ζωής σου. Με τον anam cara σου μπορείς να μοιραστείς τα πιο εσωτερικά στοιχεία του εαυτού σου, του μυαλού και τις καρδιάς σου. Η φιλία αυτή αποτελεί πράξη αναγνώρισης και αίσθησης του ανήκειν.  Όταν έχεις έναν anam cara, η φιλία σας αντιβαίνει κάθε συμβατικότητα, κάθε ηθική και κάθε κατηγορία. Ενώνεσαι με έναν αρχαίγονο και αιώνιο τρόπο με τον ‘φίλο της ψυχής σου’. Η κέλτικη αυτή αντίληψη δεν θέτει στην ψυχή κανέναν περιορισμό, χωρικό ή χρονικό. Δεν υπάρχει κλουβί για την ψυχή. Η ψυχή είναι ένα θεϊκό φως που κυλά μέσα σου και μέσα στο Άλλο σου. Αυτή η τέχνη του ανήκειν αφυπνίζει και καλλιεργεί μια βαθιά και ιδιαίτερη συντροφικότητα.»

Το είδος της φιλίας που κανείς βρίσκει στον καρδιακά του φίλο, σύμφωνα με τον O’Donohue, είναι μια πολύ ιδιαίτερη μορφή αγάπης, όχι αυτή που μας οδηγεί στο να θέσουμε την πλατωνική έναντι της ρομαντικής, αλλά σε κάτι πολύ πιο μεγάλο, σε κάτι ανώτερο:

«Στην αγάπη αυτή, γίνεσαι κατανοητός όπως είσαι, χωρίς μάσκες και προσποιήσεις. Τα επιφανειακά και λειτουργικά ψέματα και οι μισές αλήθειες των κοινωνικών συναναστροφών εδώ εξαφανίζονται –μπορείς να είσαι όπως πραγματικά είσαι. Η αγάπη επιτρέπει να υπάρξει απόλυτη κατανόηση και η κατανόηση είναι πολύτιμη. Όταν είσαι κατανοητός, είσαι στο σπίτι σου. Η κατανόηση θρέφει το ανήκειν. Όταν νιώθεις πραγματικά ότι σε κατανοούν, νιώθεις ελεύθερος να σπάσεις τα δεσμά του εαυτού σου και να αφεθείς στην εμπιστοσύνη και το καταφύγιο της ψυχής του άλλου… Αυτή η τέχνη της αγάπης φανερώνει την ιδιαίτερη και ιερή ταυτότητα του άλλου ανθρώπου. Η αγάπη είναι η το μόνο φως υπό το οποίο μπορείς να διαβάσεις την κρυφή υπογραφή της ατομικότητας και της ψυχής του άλλου.»

Το να είναι, όμως, κανείς καρδιακός φίλος ή «ψυχικός φίλος» απαιτεί μια σκόπιμη παρουσία –απαιτεί από εμάς να εμφανιζόμαστε με απόλυτη ακεραιτότητα πρόθεσης. Αυτή η εσωτερική σκοπιμότητα είναι που διαχωρίζει τον πραγματικό φίλο από τον γνωστό ή τον τυπικό φίλο –ένας διαχωρισμός εξαιρετικά σημαντικός σήμερα, σε μια εποχή που «πετάμε» της λέξη «φίλος» εντελώς αυθαίρετα, αναφερόμενοι ακόμα και σε απλούς γνωστούς. Το να εμφανίζεται, όμως, κανείς, το να είναι εκεί ενεργά και όχι αποσπασματικά, είναι απαιτούμενο στην πραγματική φιλία –ο άνθρωπος που δηλώνει φίλος αλλά σε αποφεύγει όταν η ψυχή σου τον χρειάζεται περισσότερο, δεν είναι πραγματικός φίλος.

Ο O’Donohue δανειζόμενος και επεκτείνοντας την έννοια της φιλίας κατά τον Αριστοτέλη, καταλήγει:

«Ο φίλος είναι ένας αγαπημένος που αφυπνίζει τη ζωή σου προκειμένου να απελευθερώσει τις άγριες δυνατότητες που κρύβονται μέσα σου.

[…]

Αυτός που αγαπάς, ο καρδιακός σου φίλους, ο anam cara σου, είναι ο πιο αληθινός καθρέφτης της ψυχής σου. Η ειλικρίνεια και η διαύγεια της αληθινής φιλίας φανερώνει το αληθινό περίγραμμα του πνεύματός σου.»

 brainpickings.org

Κεντρική φωτο: Σχέδιο του Maurice Sendak από το Let’s Be Enemies της Janice May Udry

«Καλά, εσείς στολίσατε νωρίς…»

Γράφει η Κυριακή Μπεϊόγλου

Ολο και περισσότεροι φίλοι στόλιζαν νωρίς για τα Χριστούγεννα, πριν ακόμη βγει ο Νοέμβρης. Ε, λοιπόν, αυτό καθόλου δεν της άρεσε. Οσο κι αν φώναζαν οι υπόλοιποι στην οικογένεια, εκείνη είχε όρο απαράβατο αν δεν πατήσει ο Δεκέμβρης 15, στολίδι δεν έμπαινε.

Ελεγε πως, από τα μέρη που ερχόταν, τα Χριστούγεννα ήταν γιορτή θρησκευτική και δεν είχε καμία σχέση με το πανηγύρι που γίνεται σήμερα. Μέρη άγονα που οι ντόπιοι δεν είχαν άλλη επιλογή από το να γίνουν βαθιά θρησκευόμενοι ή να μεταναστεύσουν ή, στην περίπτωση των ανδρών, να είναι μονίμως μεθυσμένοι. Οι γυναίκες γεννούσαν παιδιά, πολλά παιδιά.

Συνεπώς, τα δικά της Χριστούγεννα, από τότε που έφτιαξε δικό της σπίτι, είχαν κάτι το βαθιά κατανυκτικό που κορυφωνόταν με τη γέννηση του Θείου Βρέφους και τέλειωνε με τα Φώτα. Αυτές τις μέρες που ένα κρύο φερμένο από χώρες βόρειες και παγωμένες έφτασε στην πόλη της, πήγαινε στη δουλειά της λίγο πιο αργά και επέστρεφε λίγο πιο νωρίς απ’ ό,τι συνήθως. Το σώμα της είχε συντονιστεί με τη διάθεσή της, την επιθυμία να μείνει σπίτι. Να στρώσει χαλιά, να τακτοποιήσει τα χειμωνιάτικα, να μαγειρέψει –γιατί όχι– μια σούπα με μπόλικο μπούκοβο. Και αυτό ακριβώς σκόπευε να κάνει γυρνώντας σούρουπο στο σπίτι.

Λίγο πριν φτάσει, συναντά στον δρόμο της έναν προφήτη. Με ξυρισμένο κεφάλι, είχε χαράξει με χένα έναν σταυρό. Στεκόταν μπροστά σε μια τράπεζα και κήρυττε πως ερχόταν η καταστροφή του κόσμου γιατί οι άνθρωποι ήταν πολύ απασχολημένοι για να πιστέψουν στον Χριστό. Μίλαγε για ερείπια και για καταστροφές, για λιμούς και καταποντισμούς. Μέσα στο κρύο, το πρόσωπό του γινόταν ακόμα πιο ζοφερό στα μάτια της. Ανατρίχιασε η γυναίκα σύγκορμη.

Μπήκε σπίτι της με σφιγμένη καρδιά. Κοίταξε έξω τους απέναντι. Τα φωτάκια του δέντρου τους άναβαν εδώ και μέρες. Δίχως πολύ να το σκεφτεί, κάλεσε έναν οικογενειακό συναγερμό και, έτσι, σε λίγο ένας συναρμολογούσε το δέντρο, άλλος δοκίμαζε τα περσινά φωτάκια στην πρίζα, άλλος ξετύλιγε στολίδια και εκείνη έψηνε βουτυρένια κουλουράκια.

Εβγαινε ο Νοέμβρης λοιπόν και το δέντρο τους ήταν στολισμένο. Το φως από ένα λαμπάκι του ίσως να φτάνει κάπου σε κάποιον να του ζεστάνει τη νύχτα, είπε στην υπόλοιπη οικογένεια απολογητικά. Και σιωπηρά υποσχέθηκε στον εαυτό της πως ποτέ πια δεν θα ξαναπεί αυτό που κάθε χρόνο έλεγε σε φίλους, συναδέλφους και γείτονες: «Καλά, εσείς στολίσατε νωρίς». Κι εμείς φέτος στολίσαμε νωρίς, σκέφτηκε, και μακάρι «και στα πιο σκοτεινά λαγούμια, τα πιο βαθιά, τα πιο λησμονημένα, να έρχεται κάποτε, ωσάν σε διάλειμμα, κι όταν κανείς πια τίποτε δεν περιμένει, θαυματουργό, παρήγορο να είναι το φως».