Τα όρια του ΣΥΡΙΖΑ

Το συνέδριο του Σύριζα θα καθορίσει την πορεία της κυβέρνησης για τους πολύ κρίσιμους επόμενους μήνες. Αυτό που πρόκειται κατ’ ουσίαν να συζητηθεί είναι η στρατηγική της ηγεσίας, δηλαδή ο συγκεκριμένος οδικός χάρτης της κυβέρνησης. Αυτός ο χάρτης σχετίζεται άμεσα με το πιο κρίσιμο πολιτικό ζήτημα, αυτή τη στιγμή: τα όρια του Συριζα ως κυβερνητικού κόμματος.

Δεν πρόκειται βεβαίως για κομματικό ζήτημα, δεν πρόκειται μόνον για τα όρια του Σύριζα, αλλά συγχρόνως και για τα όρια της Ελλάδας εντός του ευρώ και της ΕΕ. Είναι οφθαλμοφανές πως το διεθνές περιβάλλον είναι εντελώς αρνητικό πλέον, όσον αφορά τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς για εφαρμογή του προγράμματος, έξοδο από την ύφεση, , επιτυχημένη αξιολόγηση, ρύθμιση του χρέους, ένταξη στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης και σταδιακή έξοδο στις αγορές.

Αυτός ο σχεδιασμός βρίσκεται πλέον στον αέρα. Κανένας κρίκος αυτής της αλυσίδας δεν έχει κλείσει, όλα είναι ανοιχτά και αβέβαια. Και ο λόγος που παραμένουν όλα εκκρεμή είναι πως η πολιτική κατάσταση στην Ευρώπη άλλαξε άρδην εντός του 2016, εξαιτίας αφενός της οικονομικής κρίσης και αφετέρου του προσφυγικού προβλήματος. Οι δύο αυτές μεγάλες κρίσεις οδήγησαν σε ενίσχυση των αντιευρωπαϊκών δυνάμεων και ταυτόχρονα σε αμφισβήτηση όλων των προγραμμάτων – μαζί και του ελληνικού- καθώς οι πολιτικές ελίτ κάθε χώρας είναι υποχρεωμένες να λάβουν υπόψιν τους τις έντονα προστατευτικές απόψεις που πλέον κυριαρχούν, τις τάσεις εθνικής αναδίπλωσης.

Μέσα σ’ αυτό το κλίμα, με τον Ομπάμα επίσης να απέρχεται και την νέα διακυβέρνηση των ΗΠΑ να αλλάζει μάλλον στρατηγική, η κυβέρνηση Τσίπρα οφείλει να αναδιατάξει τις δυνάμεις της, εάν δεν θέλει να βρεθεί προ τετελεσμένων ή καλύτερα ενώπιον μιας κρίσης που δεν θα μπορεί να ελέγξει.

Τα πράγματα αυτή τη στιγμή είναι περισσότερο από σαφή: είτε εφαρμόζουμε , ως χώρα, τυφλά το πρόγραμμα και περιμένουμε το 2018 τη συζήτηση για το χρέος, είτε φεύγουμε από το ευρώ. Όπως φαίνεται, αυτή είναι η απόφαση, όχι μόνον του Σόϊμπλε, αλλά και των περισσοτέρων ευρωπαϊκών χωρών, ενδεχομένως και των ΗΠΑ- ειδικά μετά τον Ιανουάριο. Εάν το ΔΝΤ μάλιστα αποχωρήσει από το ελληνικό πρόγραμμα, τότε η οδός προς το Grexit είναι ορθάνοιχτη.

Η πλήρης εφαρμογή όμως του προγράμματος, δίχως άλλες παράλληλες διασφαλίσεις για το δημόσιο χρέος , βάζει τον Συριζα στη γωνία, τον στριμώχνει στα σκοινιά. Διότι, πολύ απλά, ο Συριζα δεν έχει ούτε τις κοινωνικές ούτε τις πολιτικές δυνάμεις για να τραβήξει ακόμη δύο χρόνια το κουπί της λιτότητας, της περιοριστικής πολιτικής. Δεν είναι στη φύση του. Εάν το επιχειρήσει θα καταρρεύσει πολιτικά. Θα εξαερωθεί.

Ο Σύριζα στηρίζει την κυβερνητική του προοπτική σε έναν συνδυασμό περιοριστικής πολιτικής και αναπτυξιακής προοπτικής, μέσω μιας δικαιότερης κατανομής του εισοδήματος. Εάν οι δανειακές υποχρεώσεις παραμείνουν ως έχουν και εάν οι απαιτήσεις για τα πλεονάσματα επίσης παραμείνουν στα ίδια επίπεδα, τότε η – αριστερή -κυβέρνηση θα απογυμνωθεί από κάθε πολιτικό επιχείρημα. Και θα πάει ως πρόβατον επί σφαγήν.

Όπως τρέχουν αυτή τη στιγμή τα πράγματα, το Συνέδριο του Σύριζα καλείται να προσδιορίσει τα όρια του κόμματος, έναντι των υποχρεώσεων της συγκεκριμένης διακυβέρνησης. Εως πού πάμε; Μέχρι πού φτάνουμε; Πότε κάνουμε υποχώρηση; Με ποια κριτήρια;

Διότι δεν συνιστά στρατηγική η άνευ όρων διακυβέρνηση. Αυτό μπορεί να είναι η στρατηγική ενός ή δύο ατόμων, όχι όμως ενός πολιτικού χώρου, που είναι υποχρεωμένος να βλέπει πέρα από τα τρέχοντα.

Απόστολος Διαμαντής