Οι Ταλιμπάν στην Καμπούλ, νέο κύμα προσφύγων

 

γράφει ο Γιώργος X. Παπασωτηρίου

 

 Η εσπευσμένη αναχώρηση των Αμερικανών από το Αφγανιστάν λόγω της κατάληψης της Καμπούλ από τους Ταλιμπάν, παραπέμπει σύμφωνα με την γαλλική εφημερίδα Le Monde στην πτώση της Σαϊγκόν, το 1975, και την εκκένωσή της από τους Αμερικανούς στρατιώτες. Αυτή είναι η πρώτη διεθνής κρίση που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση του προέδρου Τζο Μπάιντεν. Ο Λευκός Οίκος αιφνιδιάστηκε από την ταχύτατη προέλαση των Ταλιμπάν, που ήδη έχουν εισέλθει στην πρωτεύουσα του Αφγανιστάν. Πριν από μερικές εβδομάδες, οι Αμερικανοί ήλπιζαν ότι θα μπορούσαν να διαπραγματευτούν μια λύση με τους Ταλιμπάν. Στην πραγματικότητα, το μόνο που τους ενδιέφερε ήταν η αποχώρηση των 10.000 Αμερικανών και των Αφγανών συνεργατών τους. Οι Αμερικανοί ζητούν από τους Ταλιμπάν σύμφωνα με τους New York Times να καθυστερήσουν την προέλασή τους ώστε να μπορέσουν να μεταφέρουν το προσωπικό τους(Αμερικανούς και Αφγανούς συνεργάτες).

 

Για τους υπόλοιπους Αφγανούς η κατάσταση είναι απελπιστική. Μια 22χρονη Αφγανή δημοσιογράφος περιγράφει στην βρετανική εφημερίδα The Guardian τον πανικό στην προσπάθειά της να κρυφτεί καθώς οι πόλεις σε όλο το Αφγανιστάν πέφτουν η μία μετά την άλλη στα χέρια των Ταλιμπάν. «Πριν από δύο ημέρες έπρεπε να εγκαταλείψω το σπίτι και τη ζωή μου στο βόρειο Αφγανιστάν αφού οι Ταλιμπάν κατέλαβαν την πόλη μου, -γράφει-… Την περασμένη εβδομάδα ήμουν δημοσιογράφος. Σήμερα δεν μπορώ να γράψω με το όνομά μου ή να πω από πού είμαι ή πού βρίσκομαι. Όλη μου η ζωή έχει εξαφανιστεί μέσα σε λίγες μέρες. […] Δεν είμαι ασφαλής επειδή είμαι 22χρονη γυναίκα και ξέρω ότι οι Ταλιμπάν αναγκάζουν τις οικογένειες να δώσουν τις κόρες στους μαχητές τους. Επίσης δεν είμαι ασφαλής επειδή είμαι δημοσιογράφος και ξέρω ότι οι Ταλιμπάν θα έρθουν να με αναζητήσουν… Το Σαββατοκύριακο ο διευθυντής μου με κάλεσε και μου ζήτησε να μην απαντήσω σε κανένα άγνωστο αριθμό. Είπε ότι εμείς οι γυναίκες πρέπει να κρυφτούμε και να φύγουμε από την πόλη αν μπορούμε. […] Ένας θείος μου προσφέρθηκε να με βοηθήσει να πάω σε ένα ασφαλές μέρος, οπότε πήρα το τηλέφωνό μου και μία μπούρκα και έφυγα…».

 

Ένα νέο κύμα Αφγανών προσφύγων δημιουργείται. Ο πρόεδρος της χώρας έχει ήδη καταφύγει στο Τατζικιστάν(άλλες πληροφορίες αναφέρουν το Ουζμπεκιστάν).

 

Ποιος, αλήθεια, θυμάται ότι οι φανατικοί Ταλιμπάν ήταν δημιούργημα των ΗΠΑ προκειμένου να χτυπήσουν τους Σοβιετικούς, που είχαν εισβάλει στο Αφγανιστάν;

 

Ποιος θυμάται την αμερικανική στρατιωτική επέμβαση και τον Τζορτζ Μπους Τζούνιορ που ισχυριζόταν ότι θα «έκανε εισαγωγή δημοκρατίας» στο Αφγανιστάν και στη συνέχεια στο Ιράκ;

 

Η Δύση τώρα θα αναγνωρίσει τους φανατικούς Ταλιμπάν, ενώ χιλιάδες γυναίκες και άνδρες θα αναγκαστούν να γίνουν πρόσφυγες για να γλυτώσουν, καταλήγοντας στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Ερντογάν, του Όρμπαν, του Μηταράκη κ.ά. που ζητούν από την ΕΕ να αποτρέψει τη φυγή των Αφγανών από τη χώρα τους!   

Ποιοι «έφεραν» (ξανά) τους Ταλιμπάν

 

Αυτό που εξελίσσεται στο Αφγανιστάν δεν είναι μόνο αυτό που παρακολουθούμε με γυμνό μάτι.  Οι Ταλιμπάν μπήκαν και στην πρωτεύουσα και το πολιτικό και στρατιωτικό προσωπικό των ΗΠΑ και των άλλων χωρών του ΝΑΤΟ και της ΕΕ  έχει καταφύγει στο αεροδρόμιο της Καμπούλ.

Ποιος «έφερε», αλήθεια, τους Ταλιμπάν, τόσα χρόνια μετά;

 

Τους έφεραν αυτοί που υποτίθεται πως τους έδιωξαν. Τους έφεραν οι ίδιοι που τους «κατασκεύασαν» νωρίτερα. Οι «σύμμαχοι» του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, αφού έπαιξαν και τροφοδότησαν τον ισλαμικό φονταμενταλισμό, για να τον χρησιμοποιήσουν ως αντίβαρο στα αριστερά κινήματα και στις τότε σοσιαλιστικές χώρες,  δημιούργησαν και εκπαίδευσαν τους Ταλιμπάν στα εργαστήρια της CIA και στις μυστικές υπηρεσίες του Πακιστάν. Και τι έγινε μετά; Μετά οι Αμερικάνοι εγκαταστάθηκαν στο Αφγανιστάν, και τώρα το δημιούργημα του Φρανκενστάιν, οι Ταλιμπάν επελαύνουν σχεδόν νομιμοποιημένοι από εκείνους που κήρυξαν παγκόσμιο “αντιτρομοκρατικό” πόλεμο, υποτίθεται για να τους αφανίσουν…

 

Ήταν 20 χρόνια πριν, όταν έγινε τότε η πρώτη κίνηση του λεγόμενου αντιτρομοκρατικού πολέμου, μετά την 11η Σεπτεμβρίου (διαβάστε: 11 Σεπτεμβρίου 2001: Ενα χτύπημα που μπορούσε να αποφευχθεί…) όταν εγκαταστάθηκε ένα φιλοαμερικανικό καθεστώς στο Αφγανιστάν. Είκοσι χρόνια μετά μοιάζει σαν η μετάβαση της εξουσίας στους Ταλιμπάν να συντελείται  σχεδόν «κανονικά».

 

Οι ΗΠΑ και οι «σύμμαχοι» εμφανίστηκαν στο Αφγανιστάν σαν «αναμορφωτές» από ένα καθεστώς που οι ίδιοι εξέθρεψαν. Μάλιστα, παρόλο που το φιλοαμερικανικό καθεστώς διέθετε 130.000-140.000 αστυνομικούς και πάνω από 80.000 στρατιωτικούς, ήταν εξαρχής εμφανές πως δεν θα στεκόταν για πολύ στην εξουσία χωρίς την παρουσία των ΝΑΤΟϊκών δυνάμεων (https://slpress.gr/diethni/to-amerikaniko-nayagio-sto-afganistan-i-eykoli-niki-kai-to-dyskolo-meta/).

 

Όλα αυτά τα χρόνια το φιλοαμερικανικό καθεστώς αν κατάφερε κάτι ήταν (εκτός από τη «δεδομένη» διαφθορά) να εμφανίσει τους Ταλιμπάν σαν τους ντόπιους «απελευθερωτές» (!) , αφού οι ΗΠΑ και οι ΕΕ δρούσαν ως κατοχικές δυνάμεις. Ο λεγόμενος αφγανικός στρατός και οι Αμερικανοί πατρωνές του, αυτοί που έφτασαν να βομβαρδίζουν ακόμα και σε γάμους (!) το μόνο που κατάφεραν ήταν την ανασυγκρότηση των Ταλιμπάν, με αποτέλεσμα τη σημερινή τους «παρέλαση» στην Καμπούλ.

 

Σαράντα χρόνια μετά από τότε που οι οι ΗΠΑ εξέθρεψαν το «φίδι», στην περιοχή,  για να το στρέψουν ενάντια στην Σοβιετική Ένωση, τα πράγματα είναι πιο αποκαλυπτικά από ποτέ. Τόσο αποκαλυπτικά όσο όταν ο «μάγος» της αμερικανικής διπλωματίας,  ο Μπρζεζίνσκι, φωτογραφιζόταν τη δεκαετία του ’80 στο Κίμπερ του Πακιστάν, σε συνοριακό φυλάκιο με το Αφγανιστάν, με τον  Μπιν Λάντεν…. (https://www.imerodromos.gr/einai-o-imperialismos-hlithie/)

 

 πηγή

Τουρισμός και πανδημία: ένα έγκλημα σε εξέλιξη

 

 

του Σπύρου Μερκούρη

  

Οι αριθμοί δείχνουν ξεκάθαρα πως ο τουρισμός μας οδηγεί σε νέο κύμα μέσα στο καλοκαίρι. Ειδικότερα όσον αφορά τα νέα κρούσματα την Τετάρτη για παράδειγμα αυτά καταγράφονται ως εξής: Μύκονος 335 κρούσματα ανά 100.000, Πάρος 187 κρούσματα ανά 100.000, Χανίων 115 ανά 100.000, Νάξου 172 ανά 100.000. Από την άλλη Ανατολική Αττική 32 ανά 100.000, Βόρειος Τομέας Αττικής 25 ανά 100.000, Κεντρικός Τομέας Αττικής 33 ανά 100.000, Νότιος Τομέας Αττικής 25 ανά 100.000, Θεσσαλονίκη 30 ανά 100.000. Είναι ξεκάθαρο ακόμα και στον πλέον ανίδεο πως η αθρόα είσοδος τουριστών χωρίς τον παραμικρό έλεγχο συνδέεται με ραγδαία εξάπλωση κρουσμάτων. Βέβαια η κυβέρνηση έχει βρει τον ένοχο στο πρόσωπο των εργαζόμενων στον τουρισμό που δουλεύουν σε εξαιρετικά σκληρές συνθήκες για ψίχουλα. Πέρσι ο τουρισμός αποδείχθηκε πως οδήγησε στο δεύτερο κύμα με πολλές χιλιάδες νεκρούς (δείτε https://www.imerodromos.gr/toyrismos-ena-paramythi-me-drako-to-deytero-kyma-tis-pandimias/) , φέτος το έγκλημα επαναλαμβάνεται χωρίς δισταγμό. Άλλωστε “οι τουρίστες έχουν χαμηλό ιικό φορτίο”. Μόνο ο λαός μπορεί να επιβάλλει μέτρα προστασίας από την πανδημία, η κυβέρνηση και οι καθηγητές της επιτροπής έχουν γράψει τα υγειονομικά πρωτόκολλα και την υγεία του λαού στα παλιά τους παπούτσια.

 

Το πινακάκι από την ενημέρωση του ΕΟΔΥ στις 10/08.

πηγή

Δολοφονικός ρατσισμός στο Λασίθι

 

γράφει ο Γιώργος X. Παπασωτηρίου  

 

Συγκεντρώθηκαν στο καφενείο του χωριού Άγιος Γεώργιος στο Λασίθι καμιά δεκαριά από αυτά τα ανθρωποειδή και με τα κουμπούρια και τα μαχαίρια τους δίκην ΚουΚλουξΚλαν όρμησαν στα σπίτια φτωχών εργατών γης, βιοπαλαιστών μεταναστών από το Πακιστάν. Οι «κρητικοί νταήδες» χτυπούσαν και πυροβολούσαν. Πυροβολούσαν και χτυπούσαν. Θύματα της επίθεσης ήταν συνολικά 15 άνθρωποι, οι οποίοι μεταφέρθηκαν στο Κέντρο Υγείας της περιοχής με βαριά τραύματα ενώ δύο από αυτούς παραμένουν νοσηλευόμενοι σε σοβαρή κατάσταση. Οι εγκληματίες έκλεψαν και τα κινητά τηλέφωνα καθώς και τα χρήματα των μεταναστών.

 

Πρόκειται για τους ίδιους ρατσιστές, τους ίδιους «ελληναράδες», τους ίδιους «άνδρες», τους ίδιους υπάνθρωπους, όπως εκείνοι που βασάνισαν φρικτά τον Βαγγέλη Γιακουμάκη στο όνομα μιας πολιτιστικής παράδοσης που επιτρέπει ακόμα και σήμερα τελετουργικά επιβολής της ηγεμονικής αρρενωπότητας σε όσες κοινωνικές και φυλετικές ομάδες θεωρούνται υποδεέστερες. Πρόκειται για ένα ρατσιστικό ή φαλλοκρατικό νταηλίκι που επωάζεται χρόνια τώρα, όχι μόνο στην Κρήτη, αλλά σε ολόκληρη την Ελλάδα. Είναι η κουλτούρα που βρίσκει γόνιμο έδαφος στις φασιστικές και εθνικιστικές ομάδες, στους κύκλους εκκλησιαστικών οργανώσεων αλλά και στην ίδια την επίσημη εκπαίδευση και το μεγαλύτερο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας που νομιμοποιεί ηθικά τη βία, επιτρέποντας να διαχωρίζονται οι άνθρωποι σε δύο κατηγορίες: σε αυτά που αναγνωρίζονται ως «πραγματικά» ανθρώπινα υποκείμενα, και άρα άξια να είναι ισότιμα μέλη της πολιτικής κοινότητας, και σε αυτά που θεωρούνται μη-ανθρώπινα, που είναι «παρίες» ή «παρεκκλίνουν». Σε αυτό το ιεραρχικό/ φαλλοκρατικό/ρατσιστικό μοντέλο κατάταξης κάποιοι άνθρωποι «αποανθρωποποιούνται» και δεν αναγνωρίζονται ως ισότιμοι. Αυτό συνιστά μια επιστροφή στο απώτερο παρελθόν, στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, τότε που υπήρχαν οι δούλοι και οι πιο δούλοι από τους δούλους, οι δούλοι(homo sacer) που ήταν απογυμνωμένοι από κάθε νομική προστασία και τους οποίους μπορούσε ο κάθε «πολίτης» να σκοτώσει ελεύθερα χωρίς να υποστεί καμία τιμωρία.

 

Πέρα από την ποινική τιμωρία και την ηθική καταδίκη, η εκπαίδευση στην Ελλάδα θα πρέπει να αμφισβητήσει τις κανονιστικές μορφοποιήσεις και τις ταξινομήσεις σε «διαφορετικούς», σε «ξένους» ή σε «παρεκκλίνοντες», να άρει το βίαιο αποκλεισμό από το κοινωνικό γίγνεσθαι που υφίστανται άνθρωποι επειδή, τάχα, ο τρόπος ζωής τους «παρεκκλίνει» από το -οριζόμενο αυθαίρετα από τις σχέσεις εξουσίας- «κανονικό» ή «φυσιολογικό». Η εκπαίδευση (και μέσω αυτής η κοινωνία) αντί να νομιμοποιεί δομές εξουσίας που δεν αναγνωρίζουν όλα τα ανθρώπινα όντα ως ανθρώπινα και, κατά συνέπεια,  τα αποκλείουν, πρέπει να πρωτοστατήσει σε μια προσπάθεια συγκρότησης μιας νέας ηθικής, η οποία θα προκρίνει τον σεβασμό για τον Άλλο και την άρνηση κάθε είδους βίαιου αποκλεισμού με επίγνωση του ρόλου που διαδραματίζουν οι σχέσεις εξουσίας στη διαμόρφωση των υποκειμένων.

  

 

Μάνος Κατράκης: Πάντρευε στα μάτια του ήλιο και βροχή

 

Του Κώστα Γεωργουσόπουλου

 

 Περιόδευε στην επαρχία με την Ευγενία Γκραντέ, διασκευή από το μυθιστόρημα του Μπαλζάκ. Έπαιζε βέβαια τον Γκραντέ, την εντελέστερη πύκνωση του Γάλλου αστού. Καχύποπτος, σκληρός, αφύσικος και παθολογικός φιλάργυρος. Ο Μπαλζάκ λέει κάπου στο κείμενο πως κάθε φορά που ο Γκραντέ ανέβαινε από το υπόγειο όπου φύλασσε τα φλουριά του τα μάτια του είχαν μιαν απόχρωση χρυσαφιά. Ο Κατράκης ήξερε πως αυτή η παρατήρηση δεν μπορεί να περάσει στο θέατρο, γι’ αυτό μετατόπισε το υποκριτικό σήμα στα χέρια.

 

Τα χέρια του είχαν ιδεολογία· αεικίνητα, γαμψά, αρπακτικά. Ψαχούλευαν συνεχώς τα έπιπλα για να βεβαιωθούν πως είναι εκεί, δικά του. Τα χέρια τού Κατράκη αφηγούνταν την ιστορία της ανθρωπότητας μέσα από την ιστορία του ανθρώπινου χεριού· από εργαλείο επιβίωσης και άμυνας, είχαν γίνει όργανο αρπαγής, επίθεσης, κτήσης και εκμετάλλευσης. Ήταν στιγμές όμως στην παράσταση που αυτά τα χέρια γινόντουσαν τρυφηλά, αρρωστιάρικα. Ήταν όταν γύριζε από το υπόγειο με το χρυσάφι. Ένιωθες πως η αφή τους είχε κάτι το ιδιαίτερο. μια τεχνητή ευαισθησία, μια κεκτημένη συνήθεια στο μέτρημα. Όπως τα χέρια των ασκητών μετρώντας τις χάντρες του κομπολογιού μετρούν το χρόνο με την προσευχή, ο Κατράκης-Γκραντέ μετρούσε το χρόνο με το χρυσάφι.

 

Όταν αυτά τα χέρια αγκάλιαζαν αποκτούσαν, κατακτούσαν, έλιωναν. Κι όταν ακόμα έδιναν είχες την εντύπωση πως έπαιρναν, πως άρπαζαν. (…)

 

Στον Οθέλο τα πόδια του πραγμάτωσαν μια σοφή σύνθεση των δύο παραπάνω σημάτων. Ξεκομμένα από τα οικεία χώματα τα πόδια τού Μαύρου προσπαθούσαν να στεριώσουν σε ξένη γη. Συνεχώς τρίκλιζε και παραπατούσε γιατί, γυμνασμένος στις αμμουδιές της πατρίδας, έχανε την επαφή στα χαλιά και στα πλακόστρωτα της Βενετιάς. Έπρεπε να προσέξετε τις καμπύλες του πέλματός του· ψαχούλευαν το έδαφος όπως η τίγρη στο κλουβί. Διστακτικά και περήφανα. Αμήχανα και «βασιλικά». (…)

 

Το πέμπτο σήμα του Κατράκη μού δόθηκε στον Δον Κιχώτη. Ήταν τα μάτια του. Πυρετικά και θλιμμένα. Πονετικά και ταυτόχρονα αγέρωχα, πονηρά και αφοπλιστικά αθώα. Κολασμένα και παρθενικά. Αδηφάγα και θεονήστικα. Τι ψυχή ήταν αυτή που μπορούσε συνάμα να παντρεύει στα μάτια ήλιο και βροχή; Που μπορούσε να αστράφτει και να συννεφιάζει; Τα μάτια του Κατράκη-Δον Κιχώτη κλαίγαν μαζί και γελούσαν, θρηνούσαν τη θλιβερή πραγματικότητα ενός κόσμου χωρίς όραμα και πίστη και υμνούσαν την ανατολή ενός κόσμου που ανέβαινε· γεμάτος όνειρο, πίστη, αθωότητα και αγάπη. Έβλεπες πως αυτά τα μάτια δεν ατένιζαν μιαν ουτοπία αλλά το μέλλον μιας ελπίδας. Στη διασκευή που έπαιζε στο Εθνικό Θέατρο έμεινα με την εντύπωση πως κατόρθωσε το αδύνατο. Στη σκηνή του θανάτου, λίγο πριν κλείσει τα μάτια, πιστεύω πως διέκρινα το ένα μάτι του να θλίβεται για την κατάντια τού πεζού κόσμου, αλλά μαζί να θλίβεται που τον άφηνε, και το άλλο μάτι του να λάμπει για την προσδοκία ενός μέλλοντος κόσμου που ήταν ταυτόχρονα ποιητικός και πραγματικός. (…)

 

Το τελευταίο, ήταν η φωνή του. Έγραψα κι αλλού γι’ αυτό το θαύμα και τόνισα την αίσθηση της συνέχειας της γλώσσας που μετέφερε. Ο Κατράκης με τη φωνή του κατάργησε την τυπογραφία. Ξανάκανε τη γλώσσα μουσική τής αγοράς λαού, έδωσε στη γλώσσα, που οι περιπέτειες της αστικοποίησης και της κατανάλωσης την έκαναν εργαλείο συναλλαγής, τη διάσταση της ψυχικής επικοινωνίας που είχε πάντα στη συνείδηση του λαού μας. Την ουσίωσε. Την πήρε από τα μάτια των αναγνωστών και την ακούμπησε στα αυτιά των ανθρώπων. Από το λίχνο της μοναχικής παρηγοριάς μετέφερε τη νεοελληνική ποίηση στην Εκκλησία του Δήμου. Η φωνή του, ένα φυσικό προϊόν που έγινε, με το συναίσθημα, την εμπειρία και την καλλιέργεια, πολιτισμικό φαινόμενο, αποκατέστησε τη σχέση των ποιητών με τους φυσικούς τους αποδέκτες, το λαό. (…)

 

Ο συνθετικός του υποκριτικός κώδικας θα μας μείνει όπως τον πρότεινε στο Ντα. Πήρε ένα ποιητικό διαμαντάκι ηθογραφικό και του έδωσε παγκοσμιότητα.

 

Εκεί τα στοιχεία που απαρίθμησα δέθηκαν σε διαλεκτική σχέση. Έγραψα τότε πως ο τρόπος με τον οποίο εισήλθε ο Κατράκης στη σκηνή, ο τρόπος που πρόβαλε στον ορίζοντα του ποιητικού χώρου, ήταν το άπαντο της υποκριτικής τέχνης. Το σώμα-σήμα έδωσε εξαίφνης το στίγμα του. Ο λόγος εγένετο Σαρξ. Γεννήθηκε ένας άνθρωπος πλήρης, αθάνατος, γιατί το ποιητικό γεγονός γίνεται από φθαρτά υλικά αλλά τα υπερβαίνει.

 

Μίλησαν πολλοί για το ταλέντο του Κατράκη και άφησαν μια υπόνοια μεταφυσικής σ’ αυτή την εκτίμηση. Επειδή δεν πιστεύω στη μαγεία, νομίζω πως το υποκριτικό φαινόμενο του Κατράκη είναι προϊόν μιας αντιφατικής, δηλαδή πολύ ανθρώπινης ζωής, προϊόν μιας πλούσιας εμπειρίας. Οι αγώνες του, τα βάσανά του, οι έρωτές του, τα πάθη του, ο αξεδίψαστος βίος του, ήταν η μοναδική του προίκα.

 

Μικρός ήθελε να γίνει ναυτικός. Η μάνα του τον εμπόδισε. Κι όμως ταξίδεψε πολύ με ούριο άνεμο μέσα στο καράβι της τέχνης και της ζωής και εκόμισε μέγα πλούτος και μας τον χάρισε αφειδώλευτα.

 

Τώρα που άραξε στο στερνό λιμάνι, τώρα που έκλεισαν για πάντα τα μάτια του, το ένα θλιμμένο, το άλλο γελούμενο, εμείς θα συνεχίζουμε το ταξίδι μέσα στα θαυμάσια πλούτη που μας κληροδότησε.  (από το περιοδικό ΑΤΑΚΑ)

 

Η ζωή του

 

Ο Μάνος Κατράκης, κορυφαίος πρωταγωνιστής του θεάτρου και θιασάρχης, γεννήθηκε στις 14 Αυγούστου του 1909 στο Καστέλι Κισσάμου των Χανίων Κρήτης. Ήταν το μικρότερο από τα πέντε παιδιά του εμπόρου Χαράλαμπου Κατράκη και της Ειρήνης.

 

Το 1919 η οικογένειά του μετακόμισε στην Αθήνα, όπου ο Μάνος. Έκανε το ντεμπούτο του σε ηλικία μόλις 18 ετών, με το θίασο Οι Νέοι στο έργο Για την αγάπη της. Το μπρίο και η δυναμικότητά του ενθουσίασαν τον σκηνοθέτη Κώστα Λελούδα κι έτσι ένα χρόνο αργότερα, το 1928, έπαιξε στην πρώτη βουβή ταινία Το λάβαρο του '21.

 

Την ίδια περίοδο εντάχθηκε στο Θίασο της Ελευθέρας Σκηνής της Μαρίκας Κοτοπούλη, του Σπύρου Μελά και του Μήτσου Μυράτ, παίζοντας σε έργα όπως Η λύρα του γερο-Νικόλα, Οι άθλιοι και Στέλλα Βιολάντη. Το 1930 συνεργάστηκε με το Λαϊκό Θέατρο του Β. Ρώτα και το 1932 προσλήφθηκε στο νεοϊδρυθέν Εθνικό Θέατρο, όπου ερμήνευσε μεταξύ άλλων τον Κορυφαίο στον Αγαμέμνονα και τον Κρητικό στη Βαβυλωνία.

 

Το 1934 συνεργάστηκε με τον Β. Αργυρόπουλο και το 1935 ξανά με τη Μ. Κοτοπούλη, για να επιστρέψει, την ίδια χρονιά στο Εθνικό Θέατρο. Το 1943 ανέλαβε Πρόεδρος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών και από τη θέση αυτή συνέβαλε τα μέγιστα στην ίδρυση του Κρατικού Θεάτρου Θεσσαλονίκης όπου και έπαιξε μέχρι το 1946, οπότε επέστρεψε στο Εθνικό. Εκδιώχθηκε, όμως, ένα χρόνο αργότερα, λόγω των αριστερών πεποιθήσεών του. Αρνούμενος να υπογράψει «δήλωση μετανοίας», εξορίστηκε στην Ικαρία, στη Μακρόνησο και τον Αϊ-Στράτη.

 

Επέστρεψε στην Αθήνα το 1952, διοργανώνοντας «ποιητικές απογευματινές» στο θέατρο Μουσούρη. Ξανανέβηκε στη σκηνή με το θίασο της Κατερίνας Ανδρεάδη, λίγο αργότερα με τον θίασο του Αδαμάντιου Λεμού και αμέσως μετά με τον Θυμελικό Θίασο του Λίνου Καρζή (Προμηθεύς Δεσμώτης). Στη συνέχεια και μέχρι το 1955 εμφανίστηκε με την Κυβέλη και αμέσως μετά συγκρότησε δικό του θίασο με την Ασπασία Παπαθανασίου (Ευγενία Γκραντέ, Βαθιές είναι οι ρίζες, Το κορίτσι με το κορδελάκι κ.ά).

 

Το 1955 ίδρυσε το Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο και εγκαταστάθηκε στον υπαίθριο χώρο του Πεδίου του Άρεως, τον οποίο εγκαινίασε με τον Αγαπητικό της Βοσκοπούλας. Σ' αυτό το θέατρο, με μεγάλη συμμετοχή κοινού και καλλιτεχνική επιτυχία, συνέχισε ως το 1967, υποστηρίζοντας συστηματικά το ελληνικό έργο (Ο μονοσάνδαλος, Το κορίτσι με το κορδελάκι, Η Αντιγόνη της Κατοχής, Ο Πατούχας και διασκευές από έργα του Καζαντζάκη, όπως Ο Χριστός ξανασταυρώνεται και Ο Καπετάν Μιχάλης). Σποραδικά ανέβασε και κλασικό ρεπερτόριο (Ιούλιος Καίσαρ, Φουέντε Οβεχούνα). Τους χειμώνες, το ΕΛΘ φιλοξενείτο σε διάφορα θέατρα ή περιόδευε στην επαρχία, την Κύπρο και την Κωνσταντινούπολη.

 

Καθώς το 1968 του έγινε έξωση από το Πεδίο του Άρεως, ο Κατράκης συνέχισε την πρωταγωνιστική του πορεία, πότε με το θίασό του, πότε με άλλους πρωταγωνιστές. Το 1972 επέστρεψε στο Εθνικό Θέατρο και πρωταγωνίστησε στον Οθέλλο και τον Δον Κιχώτη, και στην Επίδαυρο στον Οιδίποδα Τύραννο (1973) και στον Προμηθέα Δεσμώτη(1974).

 

Αργότερα, συνεργάστηκε με την Αλίκη Βουγιουκλάκη, το ΚΘΒΕ, για να επανιδρύσει το 1977 το ΕΛΘ, ανεβάζοντας έργα Αρμπούζοφ (Φθινοπωρινή ιστορία με την Έλλη Λαμπέτη), Γκόρκι (Οι Τελευταίοι), Μπρεχτ (Συντροφιά με τον Μπρεχτ, με τη Μελίνα Μερκούρη), Λέοναρντ (Ντα), Μασάρι (Ταμπού) και τη Λειτουργία κάτω από την Ακρόπολητου Νικηφόρο​υ Βρεττάκου. Η τελευταία του εμφάνιση έγινε το 1984 στο Ηρώδειο, με το μουσικό έργο του Θόδωρου Αντωνίου Προμήθεια.

 

Συνεργάστηκε με πολύ σημαντικούς καλλιτέχνες (Δ. Ροντήρη, Π. Κατσέλη, Τ. Μουζενίδη, Μ. Βολανάκη, Σπ. Ευαγγελάτο, Μ. Θεοδωράκη, Σπ. Βασιλείου, Α. Κατσέλη, Τ. Καρούσο, Ελ. Χατζηαργύρη, Αν. Βαλάκου) και συμμετείχε σε εκατοντάδες εκδηλώσεις, όπου με την ανεπανάληπτη φωνή του δικαίωνε το νεοελληνικό ποιητικό λόγο. Οι αναγνώσεις του σε κείμενα νεοελληνικής λογοτεχνίας παρέμειναν κλασικές.

 

Ο Κατράκης έπαιξε και σε πολλές ταινίες στον κινηματογράφο. Αξιόλογες είναι οι ερμηνείες του στο Μαρίνο Κοντάρα του Γιώργου Τζαβέλα (1948), στη Συνοικία το όνειρο του Αλέκου Αλεξανδράκη (1961) στην Ηλέκτρα του Μιχάλη Κακογιάννη (1962), στο Ένας Ντελικανής του Μανόλη Σκουλούδη (1963). Βραβεύτηκε στο Διεθνές Φεστιβάλ του Σαν Φρανσίσκο, για την ερμηνεία του στον ρόλο του Κρέοντα στην Αντιγόνη του Γ. Τζαβέλλα, και στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για τη συμμετοχή του στο Συνοικία το όνειρο. Εκπληκτική ήταν η θεατρική ερμηνεία του στο Ντα.

 

Λίγο μετά την ολοκλήρωση των γυρισμάτων της τελευταίας ταινίας Ταξίδι στα Κύθηρα, με σκηνοθέτη το Θόδωρο Αγγελόπουλο, άφησε την τελευταία του πνοή, στις 2 Σεπτεμβρίου του 1984, χτυπημένος από καρκίνο των πνευμόνων.

 

 Ο Οδυσσέας Ελύτης στο μνημόσυνο των 2 χρόνων από το θάνατο του Μάνου Κατράκη, δήλωσε:

 

Η ωχρή μορφή του Μάνου Κατράκη, χαραγμένη με επιμονή και με κόπο πάνω στο μέταλλο της νεοελληνικής πραγματικότητας, εξακολουθεί να αντιστέκεται στις αλλοιώσεις του χρόνου και να ακτινοβολεί όλο ήθος. Η καθαρότητα της φωνής του. Δεν έχω ακούσει ποτέ πιο ωραία ελληνικά. Οι λέξεις βγαίνουν από τα χείλη του λαμπερές και στρογγυλές, μ’ ένα περίγραμμα φωτεινό, όπως τα βότσαλα κάποιου παρθένου γιαλού. Σαν ποιητής θέλω, για τη μεγάλη προσφορά που έκανε ο έξοχος αυτός καλλιτέχνης σ’ όλο το μάκρος της ζωής του προς το ζωντανό νεοελληνικό λόγο, να του πω ένα μεγάλο ευχαριστώ.

 

Ελευθεροτυπία, 30.08.1986

 

Η Ελλάδα δεύτερη σε θνησιμότητα από κορονοϊό στην Ε.Ε.

 

Ιδιαίτερα αυξημένη είναι η θνησιμότητα στην Ελλάδα εξαιτίας του κορονοϊού, ξεπερνώντας και τον αντίστοιχο μέσο όρο της Ευρώπης από τα μέσα του περασμένου Φεβρουαρίου ως τον Ιούνιο.

 

Η επιπλέον θνησιμότητα στη χώρα μας έφτασε το 28% τον Νοέμβριο ακολουθώντας μια πτωτική πορεία ως τον Φεβρουάριο, όμως από τον Μάρτιο ξεκίνησε και πάλι ανοδική πορεία, που την έφερε τον Ιούνιο στη δεύτερη θέση σε ολόκληρη την Ευρώπη, μετά τη Λετονία.

 

Τα σχετικά στοιχεία για την υπερβάλλουσα θνησιμότητα που έχει προκαλέσει η πανδημία, έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα η Eurostat, δείχνοντας πως τον Ιούνιο οι επιπλέον θάνατοι σε σχέση με τη συνηθισμένη θνησιμότητα πριν από τον κοροναϊό, ήταν αυξημένοι κατά 6%.

 

Εμφάνισαν δηλαδή μείωση από το επιπλέον 20% που είχε καταγραφεί τον Απρίλιο ή το επιπλέον 40% που είχε καταγραφεί τον Νοέμβριο του 2020.

 

Τα ποσοστά διαφέρουν από κράτος σε κράτος, με την Σουηδία να έχει λιγότερους θανάτους απ΄ ότι συνήθως σε ποσοστό 2%, σε αντίθεση με τη Λετονία, της οποίας τα ποσοστά θνησιμότητας ήταν τον Ιούνιο αυξημένα κατά 20% σε σχέση με τους συνήθεις ρυθμούς θνησιμότητας.

 

Η αρχή της πανδημίας

Κατά την αρχική φάση της πανδημίας, ορισμένα από τα υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας στην Ε.Ε. καταγράφηκαν στην Ιταλία και Ισπανία.

 

Τον Απρίλιο του 2020, τρεις χώρες είχαν περισσότερο από 50% θνησιμότητα: η Ισπανία (80,5%), το Βέλγιο (73,1%) και η Ολλανδία (53,8%).

 

Τέσσερις ακόμη χώρες εμφάνισαν αυξημένη θνησιμότητα πάνω από 35% τον Απρίλιο, συγκεκριμένα η Ιταλία (41,7%, αν και η μεγαλύτερη αύξηση είχε ήδη σημειωθεί τον Μάρτιο στο 49,6%), η Σουηδία (38,2%), η Ιρλανδία (37,1%) και η Γαλλία (36,4%).

 

Τον Απρίλιο του 2020, το Λουξεμβούργο παρουσίασε πλεονάζουσα θνησιμότητα 18,5%, η Αυστρία 11% και η Γερμανία 9%. Αρκετές χώρες, ωστόσο, παρουσίασαν αυξημένη θνησιμότητα στη διάρκεια του 2020 και συγκεκριμένα: Μάλτα (16,7%) τον Μάρτιο, Κύπρος (25%) τον Μάιο, Λιθουανία (8,2%) και Σλοβενία (9,5%) τον Ιούνιο και Πορτογαλία (25,8%) ) τον Ιούλιο.

 

Σε όλες αυτές τις χώρες, μια σχετικά πρώιμη καλοκαιρινή περίοδος (σε σύγκριση με την περίοδο βάσης 2016-2019) σταθεροποίησε τη θνησιμότητα, η οποία είχε αυξηθεί σημαντικά την άνοιξη. Στη συνέχεια όμως, ακολούθησε μια δεύτερη απότομη αύξηση στα περισσότερα κράτη μέλη, ακόμη και σε εκείνα που δεν είχαν μεγάλες επιπτώσεις την προηγούμενη άνοιξη.

 

Αύξηση πάνω από 10% σε σύγκριση με την περίοδο βάσης, καταγράφηκε για πρώτη φορά στη Ρουμανία τον Ιούλιο, στην Πολωνία τον Αύγουστο και στην Τσεχία και την Ελλάδα τον Σεπτέμβριο του 2020.

 

Από τον Σεπτέμβριο του 2020, η αύξηση έγινε ισχυρότερη και πιο διαδεδομένη, φτάνοντας σε νέες έντονες κορυφώσεις τον Νοέμβριο, με σημαντικά ποσοστά στην Πολωνία (97%), τη Βουλγαρία (94%), τη Σλοβενία (91,3%), την Τσεχία (75,8%), τη Ρουμανία (62,6%) και την Ουγγαρία (59,2%). Οι χώρες που είχαν ήδη πληγεί έντονα την άνοιξη του 2020 κατέγραψαν υψηλά ποσοστά θνησιμότητας και πάλι τον Νοέμβριο: Βέλγιο (58,8%), Ιταλία (51,6%), Αυστρία (47,8%), Μάλτα (38,3%), Γαλλία (31,3%) και Ισπανία (24,2%).

 

Το 2021

Τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο του 2021, παρατηρήθηκε ελαφρά μείωση της καμπύλης πλεονάζουσας θνησιμότητας για τις περισσότερες χώρες, συνεχίζοντας την τάση που είχε ξεκινήσει στο τέλος του 2020. Ακολούθησε νέα μικρότερη άνοδος τον Μάρτιο και τον Απρίλιο του 2021, φτάνοντας το 20% της υπερβολικής θνησιμότητας σε σύγκριση με την θνησιμότητα κατά την περίοδο βάσης 2016-2019. Σε αυτήν την τρίτη άνοδο, ορισμένες χώρες είχαν πολύ υψηλά ποσοστά, με υπερβολικά ποσοστά θνησιμότητας άνω του 50%στη Βουλγαρία (75,7%), την Πολωνία (65,2%), την Τσεχία (61,3%), τη Σλοβακία (54,4%) και την Ουγγαρία (50,3%), ενώ άλλες (π.χ. Πορτογαλία, Δανία, Σουηδία και Φινλανδία) δεν είχαν καθόλου αυξημένη θνησιμότητα σε σχέση με τα συνήθη ποσοστά.

 

Στα τέλη Απριλίου και τον Μάιο του 2021, η γενική τάση έδειχνε γενικά μια πτώση, με τον αριθμό των θανάτων να πλησιάζει τις τιμές βάσης. Τον Ιούνιο του 2021, ο συνολικός αριθμός των θανάτων μειώθηκε ακόμη περισσότερο συνολικό ποσοστό 5,8 %, περίπου το ίδιο με το Φεβρουάριο. Λαμβάνοντας υπόψη τα ποσοστά σε κάθε χώρα, διαπιστώνουμε σημαντική διαφοροποίηση ανάμεσα στα κράτη, με την Εσθονία, την Ελλάδα, την Κροατία, τη Λετονία, τη Λιθουανία, την Αυστρία, την Πολωνία και τη Σλοβενία ​​να εξακολουθούν να καταγράφουν υπερβολικά ποσοστά θνησιμότητας που κυμάνθηκαν μεταξύ 12% και 20%.

 

Στην Ελλάδα

Συγκεκριμένα, σε ότι αφορά τη χώρα μας, ήδη από τον περασμένο Σεπτέμβριο, η πλεονάζουσα θνησιμότητα είχε φθάσει το 10%, όταν στην υπόλοιπη Ευρώπη ο μέσος όρος ήταν 8%.

 

Την ανοδική πορεία που συνεχίστηκε στην Ευρώπη, ακολούθησε και η Ελλάδα τους επόμενους μήνες, παρότι τα ποσοστά ήταν χαμηλότερα έναντι των λοιπών ευρωπαϊκών κρατών, αφού στην Ελλάδα πλεονάζουσα θνησιμότητα έφτασε από 4% τον Οκτώβριο σε 28% το Νοέμβριο και 20% τον Δεκέμβριο, όταν αντίστοιχα στην Ευρώπη τα ποσοστά ήταν 17,5%, 40% και 29%.

 

Στους πρώτους δύο μήνες του 2021, η θνησιμότητα ήταν χαμηλότερη ακόμη κι από τα αναμενόμενα, για να πάρει ανοδική τροχιά η πανδημία και να τρέχει με υψηλότερους ρυθμούς στην Ελλάδα, απ΄ότι στην υπόλοιπη Ευρώπη.

 

Συγκεκριμένα, τα ποσοστά θνησιμότητας τον Μάρτιο ήταν 16% στην Ελλάδα, έναντι 10% στην Ε.Ε., τον Απρίλιο ανέβηκε σε 24% έναντι 20% στην Ε.Ε., τον Μάιο μειώθηκε στο 22% και έφτασε την 4η θέση στην Ε.Ε. με τον μέσο κοινοτικό όρο να φτάνει το 9,5%, για να καταλήξει στο 17,5% τον Ιούνιο, καταλαμβάνοντας την 2η θέση στην Ε.Ε., της οποίας ο μέσος όρος μειώθηκε στο 6% περίπου.  

 πηγή

«Μη αναστρέψιμες» πλέον οι αλλαγές στο κλίμα του πλανήτη

 

Του Ανδρέα Κοσιάρη

 

Δραματικά είναι τα συμπεράσματα της 6ης έκθεσης αξιολόγησης της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (Intergovernmental Panel on Climate Change – IPCC), της πιο ευρείας μελέτης του φαινομένου που έχει συμβεί ποτέ, και της οποίας το πρώτο μέρος δημοσιεύτηκε σήμερα. «Αναπόδραστες και μη αναστρέψιμες» χαρακτηρίζουν τις μεγάλες αλλαγές στο κλίμα οι επιστήμονες.

 

Σύμφωνα με τα δεδομένα περισσότερων από 14.000 επιστημονικών ερευνών που μελετήθηκαν στην έκθεση, «είναι αδιαμφισβήτητο πως η ανθρώπινη επίδραση έχει θερμάνει την ατμόσφαιρα, τους ωκεανούς και το έδαφος».

  

Η 42 σελίδων έκθεση, που είναι πρόδρομος δύο ακόμη αναλυτικών εκθέσεων που πρόκειται να δημοσιευτούν τους επόμενους μήνες, κρούει «κόκκινο συναγερμό για την ανθρωπότητα», όπως το έθεσε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες.

 

Η δεκαετία που μόλις τελείωσε, 2011-2020, ήταν θερμότερη κατά 1,09 °C από τον μέσο όρο μεταξύ των ετών 1850-1900. Ο στόχος που είχε τεθεί στη Συμφωνία του Παρισίου για το κλίμα το 2015, ήταν η διατήρηση αυτής της αύξησης της θερμοκρασίας κάτω από τους 2 °C και, ει δυνατόν, αυτή να μην ξεπεράσει τους 1,5 °C. Όπως λένε οι επιστήμονες της IPCC, όλα τα μοντέλα πλέον προβλέπουν πως το έτος 2040 θα φτάσουμε την αύξηση των 1,5 °C. Εάν δεν μειωθούν δραματικά οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου τα επόμενα χρόνια, το οδυνηρό αυτό σημείο καμπής θα «επιτευχθεί» νωρίτερα.

 

Αναπόφευκτες είναι και οι καταστροφές που θα φέρνει ολοένα και συχνότερα αυτή η αλλαγή. Η Αρκτική αναμένεται υπό όλα τα σενάρια να μείνει άνευ πάγων στο τέλος του καλοκαιριού τουλάχιστον μία φορά μέχρι το 2050. Μέχρι το 2100, ακραίες καταστροφές που συνδέονται με την άνοδο της στάθμης της θάλασσας και μέχρι σήμερα συνέβαιναν κατά μέσο όρο μία φορά ανά αιώνα, θα συμβαίνουν σε τουλάχιστον ετήσια βάση. Αυξημένες θα είναι και οι μεγάλες πυρκαγιές σε πολλές περιοχές του πλανήτη.

 

Οι επιστήμονες κάλεσαν τα κράτη να παρουσιάσουν νέα σχέδια για τη δραστική ελάττωση των εκπομπών αερίων ρύπων στην COP26, το 26ο διεθνές Συνέδριο για την Κλιματική Αλλαγή που θα ξεκινήσει τις εργασίες του στις 31 Οκτωβρίου στη Γλασκώβη. Ο ΓΓ του ΟΗΕ ζήτησε το τέλος της δημιουργίας νέων μονάδων παραγωγής ενέργειας με καύση άνθρακα και της παύσης της έρευνας και εκμετάλλευσης νέων κοιτασμάτων ορυκτών καυσίμων. «Αυτή η έκθεση πρέπει να κρούσει τον κώδωνα του θανάτου για τον άνθρακα και τα ορυκτά καύσιμα , πριν καταστρέψουν τον πλανήτη μας», σημείωσε με στόμφο.

 

Στην ελάχιστη αισιόδοξη νότα, η έκθεση δηλώνει πως η διατήρηση της αύξησης της θερμοκρασίας εντός του ορίου των 1,5 °C είναι ακόμα επιτεύξιμη, όμως θα πρέπει οι ανθρωπογενείς εκπομπές αερίων ρύπων να μειωθούν στο μισό μέχρι το 2030, και να φτάσουμε σε μηδενικές καθαρές εκπομπές μέχρι τα μέσα του αιώνα. Αυτό σημαίνει πως μέχρι το 2050 ο πλανήτης και τα τεχνολογικά μας μέσα θα πρέπει να απορροφούν το σύνολο των επιβλαβών για το κλίμα αερίων που παράγουμε. Εάν επιτευχθεί και διατηρηθεί αυτό το ισοζύγιο, σημειώνουν οι επιστήμονες, ίσως να είναι εφικτή και η σταδιακή αντιστροφή της κατάστασης. Όμως οι καταστροφές που η αύξηση ήδη φέρνει, είναι αναπόφευκτες.

 

Τα επόμενα δύο μέρη της 6ης έκθεσης της IPCC, που θα δημοσιευτούν τους επόμενους μήνες, θα επικεντρώνονται σε συγκεκριμένες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και σε πιθανές λύσεις, αντίστοιχα. Είναι όμως άγνωστο, και από τις μέχρι στιγμής δηλώσεις αρχηγών κρατών και οργανισμών δεν φαίνεται πιθανό, να υπάρξει από επίσημα χείλη η αναγνώριση ότι οι καταστροφικές αυτές επιπτώσεις συνδέονται άρρηκτα με το οικονομικό μοντέλο που επικρατεί από άκρη σε άκρη του πλανήτη.

 

Οι καπιταλιστικές ονειρώξεις — της ολοένα αυξανόμενης ανάπτυξης, της παραγωγής και κατανάλωσης με σκοπό το κέρδος και όχι τις ανθρώπινες ανάγκες, της συσσώρευσης πλούτου και της χωρίς τέλος εκμετάλλευσης πεπερασμένων πόρων — είναι που βρίσκονται στη ρίζα της δημιουργίας του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής, και είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο η δράση για την καταπολέμησή του έχει αργήσει παραδειγματικά.

 

Οι μέθοδοι καταπολέμησής του που προτείνονται μέχρι στιγμής από τα κράτη, προωθούν τη διατήρηση του παρόντος οικονομικού μοντέλου, απλά με «πράσινο πρόσημο», ρίχνοντας στα φτωχότερα στρώματα το οικονομικό βάρος της «μετάβασης» και χωρίς να αμφισβητούν το ασύμβατο με την προστασία του περιβάλλοντος οικονομικό και παραγωγικό status quo.

 

Γραφήματα που παρουσίασε η βρετανική εφημερίδα Guardian με στοιχεία της έκθεσης, δείχνουν τις ραγδαίες αλλαγές που συντελούνται στο κλίμα του πλανήτη χονδρικά από τη βιομηχανική επανάσταση και έπειτα, την περίοδο δηλαδή που εγκαθιδρύθηκε και εδραιώθηκε ο καπιταλισμός.

 

Το πρώτο γράφημα δείχνει την παρατηρημένη άνοδο στη μέση θερμοκρασία του πλανήτη σε σχέση με τις θερμοκρασίες των τελευταίων δύο χιλιετιών, όπως αυτές προκύπτουν από τον μέσο όρο των μοντέλων που εξετάστηκαν. Η πορεία της θερμοκρασίας δεν αφήνει καμία αμφιβολία για την πηγή της αύξησης, που είναι η ανθρώπινη δραστηριότητα.

 

 

Στο δεύτερο γράφημα, που αφορά τα τελευταία 170 χρόνια, η κόκκινη γραμμή δείχνει την επίδραση στη θερμοκρασία του συνδυασμού ανθρώπινης και φυσικής δραστηριότητας (όπου φυσική, βλ. ηλιακή και ηφαιστειακή δραστηριότητα), ενώ η μπλε γραμμή αφαιρεί την ανθρώπινη δραστηριότητα και δείχνει την επίδραση μόνο των φυσικών φαινομένων.

 

 

Ακόμα και η ελάχιστη αύξηση έχει πλέον τη σημασία της, λέει ο Ρίτσαρντ Άλαν, καθηγητής κλιματικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Reading και εκ των κύριων συγγραφέων της έκθεσης. «[Με περαιτέρω αυξήσεις της θερμοκρασίας] προβιβάζουμε τα μέτρια ακραία καιρικά φαινόμενα στην πρώτη κατηγορία ακραίων γεγονότων», δήλωσε.

 

«Η έκθεση θα έπρεπε να ανατριχιάζει τη ραχοκοκαλιά οποιουδήποτε τη διαβάσει», δήλωσε ο καθηγητής Διαχείρισης Άνθρακα στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, Ντέιβιντ Ρέι. Η έκθεση «ορίζει το πού βρισκόμαστε και πού κατευθυνόμαστε σε σχέση με την κλιματική αλλαγή: σε μια τρύπα, και συνεχίζουμε να σκάβουμε», είπε χαρακτηριστικά ο Ρέι, συμπληρώνοντας πως «Οι ηγέτες θα πρέπει να έρθουν στην COP26 με τα συμπεράσματά της καυτηριασμένα στον νου τους, και να λάβουν την επείγουσα και εκτεταμένη δράση που απαιτείται».

 

Πηγή με πληροφορίες από BBC, the Guardian  

 

Οι «τυχόν και οι «όποιες»

 

γράφει ο Παντελής Μπουκάλας

 

 

Φυσικά και χρειάζονται λογογράφους οι πολιτικοί. Ιδίως όσοι ασκούν εξουσία. Δίχως καν το δικαίωμα για μια σαββατοκυριακάτικη ανάσα, τρέχουν από το ένα χρέος στο άλλο. Βαριά η καλογερική, υπέρβαρη η κυβερνητική. Κι ύστερα, κάτι πρέπει να κάνουν οι εκλεκτοί δημοσιογράφοι που προσλαμβάνονται σαν κυβερνητικοί σύμβουλοι επί θεμάτων της αναρμοδιότητάς τους· όσοι σπεύδουν να γευτούν τις χάρες του μετακλητού υπαλλήλου σε υπουργεία, χάνοντας αμετάκλητα το δικαίωμα να δηλώνουν αδέσμευτοι δημοσιογράφοι. Αλλωστε τον «μετακλητό» θρονίσκο τους τον απέκτησαν ακριβώς επειδή δεν ετύγχαναν ιδιαιτέρως αδέσμευτοι όσο δημοσιογραφούσαν.

 

Δημοσιογράφοι ειδικευμένοι στη στρεψοδικία το έγραψαν σίγουρα το προχθεσινό διάγγελμα του πρωθυπουργού. Ο κ. Μητσοτάκης θα ’κανε το τελευταίο χτένισμα. Την πατρότητα του κειμένου την υποδεικνύουν κάμποσα τρικ της δημοσιογραφίας, μένω ωστόσο σε δύο: τις μαγικές λεξούλες «τυχόν» και «όποιες».

 

«Οι τυχόν αστοχίες θα εντοπιστούν», είπε ο πρωθυπουργός. Αρκετοί βιάστηκαν να πιστέψουν πως η φράση αυτή συνιστά τεκμήριο θαρραλέας αυτοκριτικής. Λάθος τους. Δεν πρόσεξαν τη λεξούλα «τυχόν» και δεν θυμήθηκαν την πονηρία της. Ή μάλλον όχι, δικό μου λάθος τώρα: Δεν υπάρχουν πονηρές λέξεις. Πονηροί χρήστες υπάρχουν. Το «τυχόν» λοιπόν, αντιγράφω από το «Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας» του Χριστόφορου Χαραλαμπάκη και της Ακαδημίας Αθηνών, ως επίρρημα χρησιμοποιείται «για την έκφραση μικρής πιθανότητας, απειλής ή σε ερωτήσεις ευγένειας. “Αν τυχόν (= αν τύχει και) χρειάζεστε περαιτέρω πληροφορίες”». Και ως επίθετο για να δηλωθεί κάτι «που μπορεί να έχει συμβεί στο παρελθόν ή να προκύψει στο μέλλον· πιθανό: “έλεγχος για τη διόρθωση τυχόν λαθών”». Τα «τυχόν λάθη» δηλαδή είναι πιθανά λάθη, όχι υπευθύνως ομολογημένα. Πού λοιπόν το θάρρος; «Ολοι μαζί αναλαμβάνουμε την ευθύνη για τυχόν λάθη», είπε πει ο κ. Μητσοτάκης και στις 30.9.2020. Ενα ρηχό κλισέ.

 

Τα ίδια και με το τρικ «όποιες». «Πρώτος εγώ ζητώ συγγνώμη για τις όποιες αδυναμίες υπήρξαν», δήλωσε ο πρωθυπουργός. Και επαινέθηκε για την αυτοκριτική του ευθύτητα. Πλην η αναφορική αντωνυμία «όποιες», λέει το Λεξικό, χρησιμοποιείται «για αόριστη αναφορά σε κάτι». Και όταν προηγείται «οριστικό ή αόριστο άρθρο, δηλώνει αοριστία, αδιαφορία ή συγκατάβαση απέναντι σ’ αυτό που εκφράζει το προσδιοριζόμενο ουσιαστικό». Δίνει και παράδειγμα το Λεξικό: «Ζητώ συγγνώμη για την όποια ταλαιπωρία». Αοριστία, αδιαφορία ή συγκατάβαση; Ή όλα;

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπόσχεται: Του χρόνου θα τα πάμε καλύτερα…

 

γράφει ο Γιώργος Καρελιάς

 

Το έκανε ο Κυριάκος Μητσοτάκης με το μήνυμά του το απόγευμα της περασμένης Δευτέρας.

 

Ήταν ένας μονόλογος, όπως άλλωστε και οι συνεντεύξεις που έδωσε ο κατ’ εξοχήν αρμόδιος υφυπουργός Νίκος Χαρδαλιάς. Γι’ αυτό και η κυβέρνηση δέχτηκε όλες αυτές τις μέρες επικρίσεις ότι αποφεύγει να απαντά σε κρίσιμα ερωτήματα για όσα έκανε ή δεν έκανε αυτές τις μέρες του πύρινου ολέθρου. Ο πρωθυπουργός προσπάθησε να τις αποκρούσει με τη χθεσινή συνέντευξη Τύπου.

 

Έχοντας παρακολουθήσει πλήθος τέτοιων συνεντεύξεων, μπορούμε να πούμε ότι ο κ. Μητσοτάκης δεν πρωτοτύπησε σε τίποτα. Στο τέλος ένας πολίτης που την παρακολούθησε (όχι κατ’ ανάγκην ο δημοσιογράφος), δεν μπόρεσε να πει «επιτέλους, αυτό θέλαμε να ακούσουμε». Για να είμαστε απολύτως ειλικρινείς, δεν ήταν καθόλου εύκολο. Διότι σπανίως σε τέτοιες στιγμές οι πρωθυπουργοί επιλέγουν να πουν και να κάνουν κάτι πέραν των αναμενομένων.

Έτσι, ο κ. Μητσοτάκης:

 

Πρώτον, δεν απέφυγε την πεπατημένη, δηλαδή τον καταλογισμό ευθυνών στην προηγούμενη κυβέρνηση. «Αυτό που παραλάβαμε δεν ήταν σίγουρα επιτελικό και σε πολλές περιπτώσεις δεν ήταν ούτε κράτος», είπε. Ο κ. Μητσοτάκης απέφυγε να επαναλάβει την προσφιλή έκφραση προκατόχων του «παραλάβαμε καμένη γη», διότι θα ήταν πολύ προκλητικό την ώρα που η καμένη γη μαύριζε την ψυχή όσων άνοιγαν τους τηλεοπτικούς δέκτες ή τις οθόνες των υπολογιστών τους. Ο πρωθυπουργός έπρεπε να αποσείσει τις ευθύνες του περίφημου δικού του «επιτελικού» κράτους, το οποίο σε μια κρίσιμη στιγμή δεν τα κατάφερε. Το «επιτελικό» κράτος είναι το «καμάρι» αυτής της κυβέρνησης. Τα κατάφερε, για παράδειγμα, στον περιορισμό της γραφειοκρατίας ή στην οργάνωση των ραντεβού για τον εμβολιασμό. Δικαίως σ’ αυτά υπερηφανεύονται.

 

Όμως, «επιτελικό» κράτος δεν είναι μόνο αυτό. Εκεί που ο πολίτης το θέλει περισσότερο κοντά του είναι όταν κινδυνεύει η ζωή του, το σπίτι του, ό,τι έχει για να ζήσει. Κι εκεί το «επιτελικό» κράτος απέτυχε. Και δεν ήταν καθόλου εύστοχη η αναφορά του πρωθυπουργού «πρέπει να βλέπουμε και αυτά που σώθηκαν», την ώρα που χιλιάδες πολίτες δεν γνωρίζουν πώς θα συνεχιστεί η ζωή τους εκεί που πλέον δεν υπάρχει ζωή.

 

Δεύτερον, ο πρωθυπουργός δεν πρωτοτύπησε όταν ρωτήθηκε τι έφταιξε για την καταστροφή. Επανέλαβε ότι είχαμε «πρωτοφανή (και σε διάρκεια) καύσωνα». Αληθές. Αλλά πάντα σε τέτοιες καταστροφές υπάρχει ένα («ακραίο» ή μη-αυτό είναι υποκειμενικό) φυσικό φαινόμενο. Στις φονικές πυρκαγιές της Ηλείας υπήρχε ο-κατά Βύρωνα Πολύδωρα- «στρατηγός άνεμος». Το 2018, κατά την ανείπωτη τραγωδία στο Μάτι, οι άνεμοι έφταναν και τα δέκα μποφόρ.

 

Τρίτον, ο πρωθυπουργός απέφυγε και αυτή τη φορά να καταλογίσει συγκεκριμένες ευθύνες. Στο μήνυμά του την Δευτέρα μίλησε για «τυχόν αστοχίες».

 

Πέρασαν τρείς ημέρες, αλλά φαίνεται ότι δεν κατάφερε να εντοπίσει κάτι περισσότερο. Μίλησε για ευθύνες στο βαθμό που μπορούν να προσωποποιηθούν». Δυο ερμηνείες χωρούν. Είτε ότι ο κ. Μητσοτάκης δεν θέλει να καταλογίσει ευθύνες «εν θερμώ» (δική του έκφραση) είτε ότι δεν πιστεύει ότι υπάρχουν πρόσωπα στην κυβέρνησή του ή στον ευρύτερο κρατικό μηχανισμό που ευθύνονται για πράξεις ή παραλείψεις. Θα περιμένουμε να δούμε την τελική απόφασή του, δηλαδή να δούμε αν θα καταλογίσει ευθύνες «εν ψυχρώ». Όμως, δεν μπορούμε να μην υπενθυμίσουμε ότι ο ίδιος πολιτικός είχε άλλη άποψη για την πολιτική ευθύνη. Αλλά τότε ήταν στην αντιπολίτευση. Το 2018, όταν ο τότε πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας είχε πει «αναλαμβάνω την πολιτική ευθύνη» για την τραγωδία στο Μάτι, ο κ. Μητσοτάκης είχε απαντήσει: «Στο δικό μου λεξιλόγιο η πολιτική ευθύνη συνοδεύεται από παραιτήσεις....».

 

Τέταρτον, μέσα στη μαυρίλα των ημερών ο κ. Μητσοτάκης προσπάθησε να δώσει μια νότα αισιοδοξίας για το μέλλον. «Του χρόνου θα είμαστε καλύτεροι», είπε. Μπορούμε να το εκλάβουμε ως πρόβλεψη, υπόσχεση ή ευχή. Οι μέχρι τώρα προβλέψεις του (πχ για «φυσιολογικό καλοκαίρι» εν μέσω πανδημίας) απέτυχαν. Οι υποσχέσεις των πολιτικών μένουν, συνήθως, ανεκπλήρωτες, πλην εξαιρέσεων. Μακάρι όσα εξήγγειλε χτες ο νυν πρωθυπουργός να τα δουν σύντομα οι πληγέντες.

 

Και, κυρίως, να μη δούμε του χρόνου να επαναλαμβάνονται οι ίδιες δικαιολογίες.

 

Εν κατακλείδι: ο πρωθυπουργός βρήκε δικαιολογίες, δεν βρήκε ακόμα (προσωποποιημένες) ευθύνες και υποσχέθηκε καλύτερες μέρες (του χρόνου).

 

Η αισιοδοξία ποτέ δεν έβλαψε. Αρκεί να μη συμβεί αυτό που προμηνύει ο αφορισμός του συγγραφέα Πάουλο Κοέλιο: «Στο τέλος όλα πάνε καλά. Αν δεν πάνε καλά, σημαίνει ότι δεν είναι το τέλος»…   

Greenpeace: Μύθος ότι πρέπει να ξεκινήσει δενδροφύτευση αμέσως και ότι πρέπει να βγουν τα πεύκα

 

Μέχρι και την Πέμπτη 12 Αυγούστου, οι μεγάλες δασικές πυρκαγιές έκαψαν συνολική έκταση ίση με 1.161.650 στρέμματα, σύμφωνα με το meteo του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Η κυβέρνηση ακολούθως ανακοίνωσε ότι θα διατεθούν 224 εκατομμύρια ευρώ για αναδασώσεις με νέες ποικιλίες.

 

Όμως το ελληνικό γραφείο της Greenpeace, τονίζει πως «διάφορες προτάσεις που διακινούνται σε συζητήσεις online και offline -ακόμη και από τα χείλη αρμοδίων-δεν ευσταθούν είτε αγγίζουν τη σφαίρα του φαντασιακού και παρουσιάζει τους μύθους, τις αλήθειες και τις πραγματικές επιλογές που έχουμε.

 

 

Μύθος: Πρέπει να ξεκινήσει δενδροφύτευση αμέσως

 

Πραγματικότητα: Παρόλη τη λαχτάρα μας να βοηθήσουμε, η τεχνητή αναδάσωση μπορεί να είναι από ανώφελη έως και επικίνδυνη για την ανάκαμψη του δάσους. Το δάσος είναι ένα πολύ πιο πλούσιο και περίπλοκο οικοσύστημα από απλώς το σύνολο των δέντρων του. Είναι τα αγριολούλουδα, οι θάμνοι, το χώμα και οι μικροοργανισμοί του, τα ζώα, τα πουλιά. Αν μπούμε στο δάσος και αρχίσουμε να φυτεύουμε χωρίς να ξέρουμε, πατώντας σε λάθος σημεία την ώρα που η φύση προσπαθεί να αναγεννηθεί, μπορεί να προκαλέσουμε σημαντική βλάβη. Το ίδιο ισχύει αν φυτέψουμε δενδρύλλια τα οποία ίσως έχουν αρρώστιες, ή δεν είναι κατάλληλα για την εκάστοτε περιοχή ή δεν υπάρχει τρόπος να βρουν νερό και προστασία. Άρα, δεν παίρνουμε μέρος σε καμία τέτοια βιαστική κίνηση!

 

Συχνά, το καλύτερο πράγμα που μπορούμε να κάνουμε είναι απλώς να αφήσουμε το δάσος στην ησυχία του να ανακάμψει από μόνο του με φυσικό τρόπο, αρκεί βέβαια να μην δεχτεί άλλα πλήγματα από ανθρώπινες δραστηριότητες. Σε κάθε περίπτωση, η προστασία των καμένων εκτάσεων και οι όποιες παρεμβάσεις πρέπει να εξεταστούν με διαφάνεια από ειδικούς και να γίνουν κατά περίπτωση, μόνο αν και εφόσον συστήσουν εκείνοι.

 

Να το πούμε διαφορετικά. Η τραγική κατάσταση οφείλεται στο γεγονός πως σχεδόν κανένας πολιτικός δεν έχει ακούσει τη συμβουλή των ειδικών για θέματα κλιματικής αλλαγής και προστασίας της φύσης. Λαμβάνουν κάποια σπασμωδικά μέτρα μόνο μετά από την τραγωδία. Να μην διαιωνίσουμε τα λάθη τους! Η πρώτη μας υποχρέωση είναι να απαιτήσουμε δασικούς χάρτες και διεύρυνση του σχεδιασμού πρόληψης και αντιμετώπισης. Πρέπει να διερευνηθούν και να διορθωθούν τα όποια λάθη ώστε να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι για το επόμενο ακραίο φαινόμενο το οποίο δυστυχώς θα έρθει αναμφίβολα, λόγω κλιματικής κρίσης.

 

Μύθος: Να βγάλουμε τα πεύκα και να βάλουμε άλλα δέντρα

 

Πραγματικότητα: Δεν μπορούμε να αντικαταστήσουμε ένα είδος χωρίς να προκαλέσουμε σοβαρές βλάβες σε ολόκληρο το οικοσύστημα, με κίνδυνο μέχρι και την ολική κατάρρευσή του. Όπως προαναφέρθηκε, το δάσος είναι πολύ πλούσιο και σύνθετο οικοσύστημα το οποίο συντηρεί διάφορα είδη χλωρίδας και πανίδας που αλληλοεξαρτώνται το ένα από το άλλο. Ακόμα κι αν υποθέσουμε πως κάτι τέτοιο θα είχε την παραμικρή αξία στην ανάπλαση του πράσινου που χάθηκε εντός ορισμένων οικισμών, θα χρειαστεί μελέτη πριν τεθεί σε κίνδυνο ολόκληρη η ευαίσθητη περιοχή από την εισαγωγή ξενικών και ακατάλληλων ειδών.   

πηγή