Πώς πρέπει να χρηματοδοτούνται τα κόμματα

Ο τρόπος λειτουργίας και χρηματοδότησης των πολιτικών κομμάτων είναι ενδεικτικός της διαφθοράς στο δημόσιο βίο. Και η κυβέρνηση, από το να δείχνει τους προηγούμενους, ας πάρει πρωτοβουλίες γιατί ήδη τους μοιάζει επικινδύνως.

Ενα εκατομμύριο ευρώ σε πεντακοσάρικα χωράει και σε τσέπες, ειδικά αν είναι χειμώνας. Μιλάμε για δύο χιλιάδες χαρτονομίσματα που, αν τα «σιδερώσεις» φτιάχνουν ένα ωραίο τούβλο. Δεν έχω δει ποτέ, αν και υποθέτω ότι στην περίπτωση που μου συμβεί, δεν θα έρθω εδώ να μοιραστώ την εμπειρία μαζί σας. Ένα εκατομμύριο θέλει βαθιές τσέπες. Δύο χρειάζονται τσάντα. Δέκα θα μεταφέρονται με σάκο. Πόσο χώρο καταλαμβάνουν δεκαπέντε εκατομμύρια ευρώ; Αρκετό, από τον μεσαίο χώρο. Τόσα βρέθηκαν στο χρηματοκιβώτιο του ΠΑΣΟΚ.

Κάποια στιγμή, αν το κλίμα είναι καλό (απαραίτητη προϋπόθεση πλέον για να φτάσει μία υπόθεση στη Δικαιοσύνη), θα μάθουμε λεπτομέρειες για τον όγκο και τη χωρητικότητα του χρηματοκιβωτίου. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους για τους οποίους διώκεται ο πρώην υπεύθυνος οικονομικών του ΠΑΣΟΚ, Ροβέρτος Σπυρόπουλος. Για όσους έχασαν συνέχειες: Ο κ. Σπυρόπουλος, ήταν ταμίας του ΠΑΣΟΚ. Επίσης χρημάτισε και διοικητής του ΙΚΑ, σύμπτωση που, αν μη τι άλλο, δίνει λαβή σε κακοήθεις να κάνουν πονηρές σκέψεις. Ηταν και ο μόνος που κλήθηκε να δώσει εξηγήσεις για το χρέος των 140 εκατ. ευρώ που διογκώθηκε επί προεδρίας Γιώργου Παπανδρέου. Η δίωξη αφορά τα 15 εκατομμύρια ευρώ που είχαν βρεθεί στα ταμεία του κόμματος χωρίς παραστατικά και τη χρήση, ως εγγύηση, της κρατικής επιχορήγησης για να δανειοδοτηθεί το ΠΑΣΟΚ από τις τράπεζες.

Υπενθυμίζεται ότι το περίφημο πόρισμα για τα οικονομικά του ΠΑΣΟΚ είναι κάτι σαν απόκρυφο ευαγγέλιο, σαν απαγορευμένο βιβλίο. Το έχει δει ο Βενιζέλος, η Φώφη και, φυσικά, η Δικαιοσύνη.

Η κοινή γνώμη μπορεί πάντα να διατυπώνει εικασίες. Αυτό μπορείτε να κάνετε και εσείς για τα δεκαπέντε εκατομμύρια που σπαρταρούσαν στο κομματικό χρηματοκιβώτιο. Διότι το μυστήριο είναι μεγάλο, αν όντως αυτά τα χρήματα υπήρχαν στα γραφεία του κινήματος. Δεκαπέντε εκατομμύρια ευρώ μετρητά έχεις μόνο αν πουλάς ναρκωτικά ή προστασία. Και σε καμία περίπτωση το ΠΑΣΟΚ δεν έχει επιδοθεί σε αντίστοιχες δραστηριότητες. Oμως μισό λεπτό. Αυτά τα δεκαπέντε εκατομμύρια είναι σταγόνες στο ποτάμι του πολιτικού χρήματος που έχει διακινηθεί εδώ και δεκαετίες στη χώρα. Αν ασχοληθείς μόνο με αυτά, είναι σαν να λες ότι η διαφθορά στην πολιτική προσωποποιείται αποκλειστικά στον Ακη.

Τα κόμματα που κατά κύριο λόγο κυβέρνησαν τη χώρα από τη Μεταπολίτευση και μετά, έχουν χρέη που υπερβαίνουν τα τριακόσια εκατομμύρια. Η Δημοκρατία δεν φοράει εκείνο του χαριτωμένο σκιτσάκι που της χαρίζουν οι σκιτσογράφοι. Φοράει ένα τεράστιο φέσι. Χρέη, περίπου δέκα εκατομμυρίων ευρώ, έχει και ο ΣΥΡΙΖΑ. Τα οικονομικά του ΚKE είναι σε ένα κιτάπι πάνω στο οποίο κείτεται ο Λένιν –όταν τον σηκώσουν από το μαυσωλείο, θα μάθουμε και περισσότερα.

Πώς δημιουργήθηκαν αυτά τα χρέη; Μη λέμε πάλι τα ίδια: είχαν το μαχαίρι και το καρπούζι. Ποια τράπεζα μπορούσε να τους αρνηθεί δανειοδότηση με εγγύηση μελλοντική κρατική χρηματοδότηση; Και με τι πολιτική ισχύ ο εκάστοτε διοικητής του ΙΚΑ θα απαιτούσε την εξόφληση των χρεών; Θα έκανε ο Ροβέρτος Σπυρόπουλος κατάσχεση στο ΠΑΣΟΚ; Όχι πως και οι άλλοι με το ηθικό πλεονέκτημα πηγαίνουν πίσω: πήραν δάνειο βάζοντας εγγύηση κτίριο που επρόκειτο να αποκτήσουν. Η «Αυγή» δανειοδοτήθηκε –καταγγέλλει η αντιπολίτευση- έπειτα από παρέμβαση του Τσίπρα, ενώ στο κεφάλαιο της συμμετέχει offshore. Τα μόνα που τους χωρίζουν από το να γίνουν ίδιοι με τους προηγούμενους είναι η τρόικα και ο χρόνος. Για αυτό και η δίωξη κατά Σπυρόπουλου δείχνει τώρα ως ακόμα μία σύμπτωση, βολική και επικοινωνιακά γόνιμη για την κυβέρνηση. Στην πραγματικότητα, όμως, αυτοί που τώρα κουνάνε το δάχτυλο απευθύνοντας μομφές και επιπλήξεις (το θυμωμένο ύφος του Τσίπρα παραμένει πειστικό) δεν έχουν πάρει καμία σοβαρή πρωτοβουλία υπέρ της διαφάνειας στα οικονομικά των κομμάτων. Υπάρχουν, βέβαια, οι δανειστές που, ως συνήθως, πηγαίνουν το εκκρεμές στην άλλη πλευρά. Σύμφωνα με πληροφορίες, πριν από λίγες μέρες οι δανειστές έθεσαν ευθέως θέμα για την κατάργηση της χρηματοδότησης προς τα πολιτικά κόμματα. Για πόσα λεφτά μιλάμε;

Την πρώτη δεκαετία του αιώνα τα πολιτικά κόμματα έλαβαν οικονομική ενίσχυση 650 εκατ. ευρώ. Το ποσό είναι τεράστιο, μεγάλο και για τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Το 2010 ο δείκτης της κρατικής χρηματοδότησης ανά κάτοικο στην χώρας μας ήταν πολύ υψηλότερος σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Κάθε Ελληνας επιβαρύνονταν με 4,52 ευρώ που έμπαιναν στα κομματικά ταμεία όταν στην Πορτογαλία ο ίδιος δείκτης αντιστοιχούσε με 0,80 ευρώ, στο Βέλγιο με 1,57 ευρώ και στην  Γερμανία με 1,17 ευρώ. Σήμερα βρίσκεται στα γερμανικά επίπεδα, με κρατική χρηματοδότηση περίπου 15 εκατ. ευρώ. Η Δημοκρατία μπορεί να μην έχει αδιέξοδα, έχει, όμως, έξοδα. Και εδώ μπαίνει το ερώτημα: πρέπει να καταργηθεί η χρηματοδότηση προς τα κόμματα;

Όχι, είναι η προφανής απάντηση. Το μπαλάκι, όμως, επιστρέφει με μεγαλύτερη δύναμη: έχει συμβάλλει η κρατική χρηματοδότηση στη θωράκιση του πολιτικού συστήματος από το μαύρο χρήμα; Όχι, είναι και πάλι η απάντηση. Διότι πρόκειται για εντελώς διαφορετικά θέματα. Είναι άλλο η χρηματοδότηση από το κράτος και άλλο τα μαύρα που κατατίθενται με σακούλες. Μεταξύ μας, εδώ και καιρό μαζί με τα λεφτά έχουν εκλείψει και τα προσχήματα. Πώς είναι δυνατόν να συντηρούνται αυτοί οι οργανισμοί με τα χρήματα της κρατικής χρηματοδότησης; Δεν είναι. Και πώς μπορούν να διοχετεύσουν μετρητά στις οικονομικές αρτηρίες τους όταν δεν μπορούν πια να πλησιάσουν σε τράπεζα; Δεν μπορούν.

Κάπως έτσι, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ τους τρίβει στο πρόσωπο τα παραστατικά από τα δάνεια του παρελθόντος, καλό είναι να εξηγήσει πώς συντηρεί μέσα ενημέρωσης, προσλαμβάνει υπαλλήλους και διεξάγει ακριβές προεκλογικές καμπάνιες. Λάθος, δεν χρειάζεται να εξηγήσει τίποτα. Ολοι καταλαβαίνουμε. Πάντα καταλαβαίναμε και το θεωρούσαμε και αυτονόητο.

Αν, λοιπόν, τα κόμματα δεν πάρουν τώρα πρωτοβουλίες που να φέρνουν τα οικονομικά στα μέτρα της εποχής, η απαξίωση τους θα επιταχυνθεί. Μία ιδέα είναι η κρατική χρηματοδότηση να δίδεται κατ’ αναλογία της ιδιωτικής που λαμβάνει κάθε κόμμα. Κοινώς αν το κόμμα έχει πάρει δωρεές ενός εκατομμυρίου ευρώ από ιδιώτες που θα συστήσει και σε μας, τότε ναι, θα μπορεί να πάρει άλλα δύο από το δημόσιο ταμείο. (Είναι η πρόταση που διατυπώνουν οι Νίκος Αλιβιζάτος, Παναγής Βουρλούμης, Γιώργος Γεραπετρίτης, Γιάννης Κτιστάκις, Στέφανος Μάνος και Φίλιππος Σπυρόπουλος, κατά την πρωτοβουλία τους για τη σύνταξη νέου Συντάγματος).

Ετσι και επιβληθεί και ένα αυστηρό πλαφόν εκλογικών δαπανών, τα πράγματα μαζεύονται στο πλαίσιο της λογικής. Ναι, αλλά αυτό θα κρατήσει άδεια τα χρηματοκιβώτια από σακούλες με μετρητά; Όχι, απλώς το άμεσο κόστος στον προϋπολογισμό θα είναι μικρότερο. Αλλά για να μάθεις πόσο χώρο πιάνουν μερικά εκατομμύρια ευρώ σε μετρητά, θα χρειάζεσαι πάντα πολιτικό μέσο.

Κώστας Γιαννακίδης