Ελληνοτουρκικά: Τρεις λαλούν και δυο χορεύουν…

Του Δημήτρη Μηλάκα

Δεν είναι, προφανώς, η σημερινή κυβέρνηση  υπεύθυνη για το εύρος και βάθος των επικίνδυνων προβλημάτων που συνθέτουν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Τα προβλήματα αυτά έχουν τις ρίζες τους δεκαετίες πριν και περιγράφουν τελικά την αποτυχία των ελληνικών κυβερνήσεων να τα αντιμετωπίσουν. Ευθύνη της σημερινής κυβέρνησης είναι η αδυναμία της να συνειδητοποιήσει το βάρος αυτών των προβλημάτων και τις συνέπειες που συνεπάγεται η απουσία στρατηγικής για την αντιμετώπισή τους.

Απορροφημένη να οικοδομήσει ένα «success story» διαπραγματευόμενη με τους δανειστές η κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ όχι μόνο αγνόησε αλλά υποτίμησε όλα όσα συνθέτουν την προβληματική ελληνοτουρκική σχέση εδώ και δεκαετίες. Καθησυχασμένη καθ ότι «ανήκουμε στην ΕΕ που προστατεύει τα σύνορά μας» και διαθέτουμε πλάτες με την  «αναβαθμισμένη ελληνοαμερικανική στρατιωτική συνεργασία» η κυβέρνηση με έκπληξη διαπιστώνει ότι η «χειροβομβίδα» των ελληνοτουρκικών είναι πιθανό να σκάσει στα χέρια της.

Ενδεικτική και χαρακτηριστική  υποτίμηση των επικίνδυνων παραμέτρων των ελληνοτουρκικών σχέσεων από την πλευρά της κυβέρνησης περιγράφεται με σαφήνεια από το γεγονός ότι  θεωρεί φυσικό (και) ανθρώπινο δικαίωμα ο Διευθυντής του Διπλωματικού Γραφείου του Ελληνα πρωθυπουργού να  διατηρεί σχέση με Τουρκάλα διπλωμάτη (νούμερο τρία στην τουρκική πρεσβεία στην Αθήνα)… Προφανώς είναι δικαίωμα του κάθε διπλωμάτη να μοιράζεται τη ζωή του με όποια ή όποιον επιθυμεί. Θα ήταν ωστόσο αδιανόητο ο εξ απορρήτων διπλωματικός σύμβουλος του Πούτιν, για παράδειγμα, να μοιράζεται τη ζωή του με υψηλόβαθμη διπλωμάτη της αμερικανικής πρεσβείας στη Μόσχα. Εδώ δεν είναι αδιανόητο, είναι «φυσικό» και όποιοι επιμένουν να επισημαίνουν αυτήν την χαρακτηριστική περίπτωση «αφασίας» χαρακτηρίζονται από κυβερνητικούς κύκλους «οπισθοδρομικοί» ή και «εθνικιστές»…

Η υποτίμηση της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί στα ελληνοτουρκικά συνάγεται και από τον τρόπο που δημόσια τοποθετούνται μέλη της κυβέρνησης. Η αδυναμία των κυβερνητικών παραγόντων να διατυπώσουν  στο δημόσιο λόγο τους κοινές θέσεις  αποκαλύπτει  την απουσία  ακόμη και της ελάχιστης απαιτούμενης συγκροτημένης  ενασχόλησης με αυτά τα ζητήματα.

Χαρακτηριστικό (τελευταίο) παράδειγμα είναι οι τοποθετήσεις Κοτζιά και Κουβέλη. Ο Υπουργός εξωτερικών  στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων εκτίμησε ότι  «η μακρόχρονη στρατηγική της Άγκυρας, αν χρειαστεί, πιστεύω, είναι να κάνει ένα θερμό επεισόδιο και να μας πάει σε διαπραγμάτευση καβάλα».

Την αντίθετη εκτίμηση διαπίστωσε σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Real News ο Αναπληρωτής υπουργός Αμυνας , Φώτης Κουβέλης: «η Τουρκία δεν επιδιώκει ένα θερμό επεισόδιο, πολύ περισσότερο, την σύρραξη με την Ελλάδα». Ταυτόχρονα το νέος μέλος της κυβέρνησης υιοθέτησε την λογική του Αμερικανού πρεσβευτή , αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο στο τυχαίο:  «ένα τυχαίο όμως γεγονός, που μπορεί να προκληθεί μέσα στην ένταση που προκύπτει, για παράδειγμα στις αεροπορικές αναχαιτίσεις, είναι δυνατόν να κλιμακώσει τις εντάσεις».

Ενδείξεις επικίνδυνης αδιαφορίας για την αντιμετώπιση της τρέχουσας επικίνδυνης έντασης στα ελληνοτουρκικά συνάγονται και από τις απόψεις που εκφράζονται γύρω από το θέμα των δύο Ελλήνων στρατιωτικών που οι Τούρκοι συνέλαβαν στον Εβρο: Η μισή κυβέρνηση εξακολουθεί να θεωρεί  (ίσως και να πιστεύει) ότι πρόκειται για ένα τυχαίο επεισόδιο που θα διευθετηθεί σύντομα στα τουρκικά δικαστήρια, η άλλη μισή επιμένει ότι πρόκειται για μια υπόθεση η οποία εξελίσσεται σε ομηρεία με στόχο ανταλλάγματα.

Από την άλλη πλευρά, οι τουρκικές δημόσιες τοποθετήσεις παραγόντων της πολιτικής ζωής της χώρας περιγράφουν ένα σαφέστατο και ξεκάθαρα διατυπωμένο αφήγημα το οποίο περνά και διαχέεται στην τουρκική κοινωνία μέσα από τον Τύπο:

Υπάρχουν νησιά στο Αιγαίο τα οποία παράνομα τα κρατούν οι Ελληνες

Η Ελλάδα υποκινείται για ενέργειες σε βάρος της Τουρκίας από Αμερικανούς και κάποιους Ευρωπαίους

Η Τουρκία είναι σε θέση να πάρει με τα όπλα αυτά που της αναλογούν στο Αιγαίο και την Κύπρο

«τι Αφρίν, τι Αθήνα»- τίτλος της «επίσημης» εφημερίδας του Ερντογάν

Καθώς η Τουρκία επιδεικνύει ολοένα και εντονότερα τις στρατιωτικές της δυνατότητες να κάνει πράξη την κατάλληλη γι αυτήν στιγμή αυτό που θεωρεί δίκιο της στο Αιγαίο, αποκαλύπτεται η εύλογη ανησυχία (φόβος) στην Αθήνα.

…Φόβος ο οποίος εντείνεται όσο περισσότερο γίνεται σαφής η απουσία στρατηγικής αντιμετώπισης ενός ξεκάθαρου πια και χειροπιαστού κινδύνου.          

topontiki.gr