Το νέο αεροπλάνο της Boeing
κυκλοφορεί στους αιθέρες εδώ και μόλις δύο χρόνια και ήδη δύο 737 Max 8 έχουν
πέσει, σκοτώνοντας 346 ανθρώπους. Ενδεχομένως οι δύο τραγωδίες να μην είναι
τυχαίες, καθώς μπορεί να οφείλονται σε ένα σφάλμα στον σχεδιασμό του.
Το πρώτο δυστύχημα έγινε στις 29
Οκτωβρίου 2018. Δώδεκα λεπτά μετά την απογείωση του, το σχεδόν ολοκαίνουργιο
Boeing 737 Max 8 της ινδονησιακής αεροπορικής εταιρείας Lion Air άρχισε να
πέφτει προς τη θάλασσα της Ιάβα με μεγάλη ταχύτητα, παίρνοντας μαζί του στο
θάνατο τους 189 επιβάτες του.
Λιγότερο από πέντε μήνες
αργότερα, στις 10 Μαρτίου 2019, ένα ακόμη υπερσύγχρονο Boeing 737 Max 8 της
Ethiopian Airlines απογειώθηκε από το αεροδρόμιο της Αντίς Αμπέμπα και μόλις
έξι λεπτά αργότερα προσέκρουσε με ταχύτητα 700 χιλιόμετρα την ώρα στο έδαφος.
Σκοτώθηκαν και οι 157 επιβάτες του.
Τα αίτια της τραγωδίας στην
Αιθιοπία δεν έχουν γίνει ακόμη γνωστά. Απαντήσεις για το τι πραγματικά συνέβη
αναμένεται να ρίξουν τα μαύρα κουτιά του αεροπλάνου. Ωστόσο, οι παραλληλισμοί
μεταξύ των δύο ατυχημάτων είναι προφανείς: οι πιλότοι και των δύο αεροσκαφών
προσπάθησαν ανεπιτυχώς για να ανακτήσουν υψόμετρο. Και οι δύο ήθελαν να
αλλάξουν πορεία και να επιστρέψουν στα αεροδρόμιά από όπου είχαν αναχωρήσει
λόγω τεχνικών ζητημάτων. Δεν το κατάφεραν όμως.
Οι πιλότοι του ινδονησιακού
αεροπλάνου αντιμετώπισαν μια σειρά τεχνικών προβλημάτων, όπως προέκυψε από την
έρευνα για το δυστύχημα. Το χειρότερο ήταν μια δυσλειτουργία του λογισμικού, η
ύπαρξη του οποίου δεν αναφερόταν καν στο εγχειρίδιο του αεροσκάφους. Το
λογισμικό ανέλαβε τον έλεγχο του αεροσκάφους. Στη συνέχεια ξεκίνησε μια κάθετη
σχεδόν κάθοδο, την οποία οι πιλότοι ήταν ανήμποροι να σταματήσουν.
Τι συμβαίνει με το Max 8;
Όπως σημειώνει το γερμανικό
περιοδικό Der Spiegel, μετά από δύο φονικές συγκρούσεις σε λιγότερο από πέντε
μήνες, το τελευταίο μοντέλο του Boeing 737, που έχει υπάρξει η κότα που κάνει
τα χρυσά αυγά μέχρι σήμερα για την εταιρεία, αντιμετωπίζεται με μεγάλη
επιφύλαξη. Περισσότερες από 40 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα,
απαγόρευσαν στα Boeing 737 Max 8 να πετούν στον εναέριο χώρο τους. Την ίδια
στιγμή πολλές αεροπορικές εταιρίες τα έχουν καθηλώσει εθελοντικά στα
αεροδρόμια. Αμερικανοί αξιωματούχοι από την άλλη υποστηρίζουν ότι είναι ασφαλή.
Πέραν όλων των χωρών της ΕΕ που
ανέστειλαν την άδεια πτήσης για τα συγκεκριμένα αεροπλάνα στον εναέριο χώρο
τους, στο ίδιο μέτρο προέβησαν και οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Αυστραλία, η Σιγκαπούρη,
η Μαλαισία, η Κίνα, η Ινδονησία, η Τουρκία, το Ομάν, η Νότια Κορέα, η Μογγολία,
η Ινδία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Η Boeing οδεύει προς μετωπική
σύγκρουση με τη μεγαλύτερη καταστροφή της ιστορίας της. Αεροπορικές εταιρείες
από όλο τον κόσμο έχουν παραγγείλει πάνω από 5.000 Max 8. Παρόλο που δεν έχουν
ακυρωθεί παραγγελίες, η φήμη του αεροπλάνου έχει τουλάχιστον υποστεί πλήγμα. Τη
Δευτέρα, η τιμή της μετοχής της Boeing έχασε περισσότερες από 10 μονάδες.
Ένα από τα βασικά προβλήματα του
Boeing 737 είναι η ηλικία του. Τα πρώτα 737 έκαναν το παρθενικό τους ταξίδι το
1968, αν και οι τεχνικές τους ρίζες φτάνουν πίσω στη δεκαετία του 1950. Για να
παραμείνει ανταγωνιστική, η Boeing έχει επανειλημμένα αναθεωρήσει και βελτιώσει
το 737, με αποτέλεσμα αυτό να γίνει πιο οικονομικό και παράλληλα να κερδίσει σε
μέγεθος, εμβέλεια και αποτελεσματικότητα.
Στη διαδικασία αυτή όμως υπήρχε
μια παγίδα. Οι μηχανικοί που εμπνεύστηκαν όλα αυτά τα θαύματα της ανανέωσής
του, γνώριζαν πολύ καλά ότι έκαναν συμβιβασμούς που δεν θα δεχόντουσαν ποτέ για
ένα νεότερο μοντέλο. Οι συνέπειες αυτών των «εκπτώσεων» αποκαλύπτονται σήμερα.
Λύσεις με μπαλώματα
Όταν η Boeing άρχισε να
αναπτύσσει το Max 8 το 2011, ένα πράγμα ήταν ξεκάθαρο: Ο κινητήρας θα
ενδυναμωνόταν από ένα πολύ αποδοτικό μοντέλο, το Leap, που κατασκευάζεται από
την εταιρεία CFM. Ο αντίπαλος της Boeing, η Airbus, είχε επίσης εξοπλίσει το
A320neo με το ίδιο σύστημα.
Ένας από τους λόγους για τους
οποίους ο κινητήρας Leap είναι τόσο οικονομικός είναι επειδή η υποδοχή εισδοχής
του αέρα έχει μια τεράστια διάμετρο 198 εκατοστών. Το μεγαλύτερο Airbus A320neo
όμως έχει άφθονο χώρο για έναν τόσο μεγάλο κινητήρα, την ίδια στιγμή που αυτός
απλά δεν ταιριάζει στο μικρότερο Boeing Max 8.
Οι «φωστήρες» της Boeing όμως
βρήκαν τη λύση και κόντυναν τη βάση του κινητήρα που κουμπώνει στην κάτω πλευρά
των φτερών του αεροσκάφους. Αυτό χώρεσε μεν τον κινητήρα στο Boeing Max 8, εις
βάρος όμως της μηχανικής της πτήσης του αεροσκάφους. Έτσι λοιπόν, το Max 8
τείνει να ανυψώνει επικίνδυνα τη μύτη του. Κάτω από ορισμένες συνθήκες -
σπάνιες και ακραίες, αλλά εν τούτοις πιθανές - υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα το
αεροπλάνο να σταματήσει ή ακόμα και να συντριβεί.
Μια ανεκπλήρωτη προσδοκία
Αυτό που οι άνθρωποι στη Boeing
προφανώς δεν είχαν εξετάσει ήταν ότι το λογισμικό Maneuvering Characteristics
Augmentation System ή πιο απλά (MCAS), το οποίο ρίχνει αυτομάτως την μύτη του
αεροπλάνου προς το κάτω αν τα δεδομένα που υπάρχουν δείχνουν ότι βρίσκεται σε
κίνδυνο, είναι εξαιρετικά ευαίσθητο, όπως αποδεικνύεται από τη συντριβή του
αεροσκάφους της Lion Air. Οι αισθητήρες παρακολουθούν συνεχώς τη θέση του
αεροσκάφους καθώς αυτό γλιστράει στον αέρα. Το μόνο που χρειάζεται είναι να
ένας μόνο αισθητήρας να αναφέρει εσφαλμένα ότι η κλίση του αεροπλάνου είναι
πολύ υψηλή. Μετά από αυτό, το MCAS αναλαμβάνει τα ηνία και χαμηλώνει τη μύτη
του αεροσκάφους.
Οι πιλότοι δεν είναι σε θέση να
γνωρίζουν καν τι τους συμβαίνει. Όσο και να τραβούν το πηδάλιο, ο υπολογιστής
συνεχίζει να εργάζεται εναντίον τους, καθιστώντας τη σύγκρουση αναπόφευκτη.
Μετά τη συντριβή στην Ινδονησία,
η Boeing ανακοίνωσε ότι θα κυκλοφορήσει μια ενημερωμένη έκδοση λογισμικού στις
αρχές του 2019. Μέχρι στιγμής, δεν έχει κυκλοφορήσει καμία τέτοια ενημέρωση. Τα
τελευταία νέα από την Boeing ανέφεραν ότι η ενημέρωση του λογισμικού θα ήταν
διαθέσιμη τον Απρίλιο. Τώρα, η Boeing βρίσκεται υπό ακόμα μεγαλύτερη πίεση να
την παραδώσει. Εάν οι ερευνητές επιβεβαιώσουν ότι το αεροπλάνο της Αιθιοπίας
ήταν θύμα του MCAS, οι αρχές μπορεί ακόμη και να αποσύρουν την άδεια πτήσης του
Max 8.
Οι διευθυντές της Boeing,
γνωρίζουν φυσικά ότι ακόμη και οι καλύτεροι μηχανικοί τους δεν θα είναι σε θέση
να επεκτείνουν τη ζωή του 737 επ 'αόριστον. Η Boeing είχε προγραμματίσει να
εισαγάγει ένα διαδοχικό μοντέλο μέχρι το 2030. Ωστόσο, λόγω της τρέχουσας
κρίσης εμπιστοσύνης στο Max 8, η εταιρεία δεν έχει άλλη επιλογή από τον άμεσο
επανασχεδιασμό του αεροπλάνου που της απέφερε δισεκατομμύρια μέχρι σήμερα.
tvxs.gr