Ο λαβωμένος Ερντογάν, παράφρων μεταβλητή...

Του Θάνου Οικονομόπουλου

Η σημαντικότερη παράμετρος που άλλαξε στην πολιτική πραγματικότητα της Τουρκίας, μετά το δημοψήφισμα της Κυριακής, είναι η ανασφάλεια του Ερντογάν.

Με ότι αυτό συνεπάγεται...

Ο νέος σουλτάνος, έχει αποδείξει στην διάρκεια της πολιτικής του σταδιοδρομίας ότι είναι φανατικά... ξεροκέφαλος, αυταρχικά εμμονικός της εξουσίας, δεν αλλάζει επί της ουσίας απόψεις, ανάλογα με τις εξελίξεις, απλώς τις παραμερίζει διπλωματικά για όσο χρειάζεται, ώστε να μπορέσει να επανέλθει δριμύτερος στην επιδίωξη των στόχων του. Μη διστάζοντας, πολλές φορές, να χτυπήσει ακόμη πιο δυνατά την γροθιά του στο μαχαίρι. Υπερεκτιμώντας τον γεωπολιτικό ρόλο της χώρας του, σ' ένα κόσμο που αλλάζει ραγδαία, απρόβλεπτα, συχνά με δραματικές παράπλευρες απώλειες.

Και αυτή ακριβώς η (φανατική, κατά βάθος) ψυχοσύνθεσή του, τον καθιστά απρόβλεπτο. Και επικίνδυνο...

Η απολύτως ισχνή διαφορά με την οποία ο Ερντογάν κέρδισε το δημοψήφισμα, πέραν του ότι ήδη αμφισβητείται σοβαρά και με στοιχεία το ανόθευτο της εκλογικής διαδικασίας, αυτό που στην ουσία κατέδειξε είναι η ενίσχυση της δύναμης και του εύρους της... αντιπολίτευσης! Η οποία τώρα ξέρει ότι έχει (και δείχνει αποφασισμένη να τον παίξει, παρά τον ζόφο και την κρατική βία στην γείτονα...) πολύ σημαντικό ρόλο να παίξει, σε μια αποδεδειγμένα διχασμένη χώρα. Κι' αυτό το ξέρει, και το φοβάται, και ο ίδιος ο Ερντογάν.

Το πρόβλημα καθίσταται ακόμη πιο πολύπλοκο, δεδομένου ότι η αντιπολίτευση την οποία έχει ν' αντιμετωπίσει ο νέος σουλτάνος έχει πολλά κέντρα: είναι οι κεμαλιστές, οι εθνοτικοί (κυρίως οι Κούρδοι) αλλά και οι ισλαμιστές, ακόμη και ηγετικά στελέχη του ίδιου του κόμματος του Ερντογάν. Η πλήρης αποχή των Νταβούτογλου και Γκιούλ από την επίσημη εκστρατεία υπέρ του “ναι”, είναι απολύτως ενδεικτική. Όπως επίσης και το γεγονός ότι η συνήθως ενδεής και φοβική αντιπολίτευση προσφεύγει επισήμως στην (ελεγχόμενη από τον Ερντογάν!) Δικαιοσύνη για ν' ακυρωθεί το δημοψήφισμα, λόγω νοθείας...

Ο Ερντογάν, έχει πολύ εύγλωττο και αποκαλυπτικό παρελθόν για το πώς συνηθίζει ν' αντιμετωπίζει όσους και όποιους τον εναντιώνονται. Με το παρακράτος, την βία, τις εξωθεσμικές διώξεις και εκκαθαρίσεις, την κατάργηση της Δικαιοσύνης, ενώ ακόμη υπάρχουν και βάσιμες υποψίες για προβοκατόρικη... επιστράτευση της τρομοκρατίας. Πιστεύει κανείς ότι μετά το δημοψήφισμα και την πιστοποίηση του ότι έχει να ηγηθεί απολυταρχικά μιας απολύτως διχασμένης κοινωνίας, θα κάνει πίσω, θ' αλλάξει μυαλά; Ιδίως όταν έχει μπροστά του (το 2019) εκλογές, που πλέον μετά το δημοψήφισμα δεν είναι και τόσο βέβαιο ότι θ' αποδειχθούν γι' αυτόν “περίπατος”;

Η επιρροή του στην βαθιά απολύτως υποβαθμισμένη Ανατολία, με τις ψήφους της οποίας κατάφερε να εξασφαλίσει το αμφισβητούμενο ισχνό ποσοστό της επικράτησής του, βασίσθηκε στην οικονομική ενίσχυση και την παροχή στοιχειωδών κοινωνικών υποδομών, κατά την περίοδο της εντυπωσιακής ανάπτυξης της τουρκικής οικονομίας. Τώρα, όμως, και ιδίως μετά το αποτυχόν πραξικόπημα, η οικονομία της πολυπληθούς και αχανούς αυτής χώρας βρίσκεται σε σπιράλ ανεξέλεγκτης ύφεσης. Δεν υπάρχουν περιθώρια παροχών. Και οι πελατειακές σχέσεις απαιτούν συνεχή τροφοδότηση...

Το κουρδικό ζήτημα, ο μεγαλύτερος πονοκέφαλος του Ερντογάν όπως και κάθε τουρκικής ηγεσίας, βρίσκεται σε εξαιρετικά κρίσιμη, απολύτως κομβική, φάση. Ο πόλεμος στην Συρία ενίσχυσε την θέση των Κούρδων αυτονομιστών- αλλά και άλλαξε ριζικά την πολιτική μεγάλων δυνάμεων, ιδίως των ΗΠΑ, στο ενδεχόμενο σύστασης αυτόνομου κουρδικού κράτους. Σε μια συγκυρία, μάλιστα, κατά την οποία ο ρόλος της Τουρκίας στους σχεδιασμούς της Δύσης (αλλά και των χωρών της Μ. Ανατολής, ιδίως λόγω ενεργειακών κοιτασμάτων) συνεχώς αμφισβητείται και υποβαθμίζεται. Ο σουλτάνος πώς θ' αντιδράσει σε μια πραγματοποίηση του εθνικού εφιάλτη της Τουρκίας;

Εδώ στην Ελλάδα, έχουμε δυσάρεστη εμπειρία της “πολιτικής” της Άγκυρας, κάθε φορά που αντιμετωπίζει εσωτερική κρίση να την... εξάγει στην χώρα μας. Ήδη, καταγράφονται τα πρόδρομα σημάδια. Και σε μια συγκυρία κατά την οποία ο Ερντογάν έχει αρχίσει να συστηματοποιεί την εξαγωγή της εσωτερικής του κρίσης και στην Ευρώπη, κατά τρόπο προκλητικό και προσβλητικό. Την ώρα που το προσφυγικό πρόβλημα διογκούται, και η στοιχειώδης έστω διαχείρισή του από πλευράς μας εξαρτάται στον μέγιστο βαθμό από την τήρηση της σχετικής συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας...

Με λίγα λόγια: μύλος! Και γενικά και ειδικά. Μήπως θα έπρεπε να ευχόμασταν ο Ερντογάν να κερδίσει το δημοψήφισμα με...65%; Έτσι κι' αλλιώς, σκληρός και απρόβλεπτος δικτάτορας θα είναι. Ίσως καλύτερα να είχαμε έναν αλαζόνα σουλτάνο, παρά ένα ανασφαλή, φοβικό και καχύποπτο έναντι των πάντων...

iefimerida.gr