Αναβαθμίζουν... τις εγκαταστάσεις της βάσης στη Σούδα οι Η.Π.Α

Στη δημιουργία σταθερής, μόνιμης βάσης βατραχανθρώπων (Navy Seals) στις εγκαταστάσεις της Σούδας έχουν, σύμφωνα με πληροφορίες, καταλήξει οι Αμερικανοί, επιλέγοντας με αυτόν τον τρόπο να ενισχύσουν ακόμη περισσότερο την υφιστάμενη παρουσία τους στην περιοχή.

Οι συχνές συνεκπαιδεύσεις του προηγούμενου χρονικού διαστήματος ανάμεσα σε ελληνικές και αμερικανικές ειδικές δυνάμεις, αποτέλεσαν προπομπό αυτής της δρομολογούμενης εξέλιξης, ωστόσο ιδιαίτερη σημασία έχει και το γεγονός ότι οι πεζοναύτες που αναπτύσσονται σε μικρές ομάδες σε εστίες εντάσεως όπως η Συρία, προέρχονται ολοένα και λιγότερο από το Ιντσιρλίκ. Η μόνιμη στάθμευση βατραχανθρώπων στη Σούδα αποτελεί, επίσης, μια έμμεση αναγνώριση της αξίας που έχει το υπό ελληνική διοίκηση Νατοϊκό Κέντρο Ναυτικής Αποτροπής (ΚΕΝΑΠ-NMIOTC), όπου μετεκπαιδεύονται ειδικές δυνάμεις όλων των συμμαχικών δυνάμεων.

Ως προς το ενδεχόμενο συμφωνίας για τη Σούδα, πηγές παρέπεμπαν και στις διατυπώσεις του πρωθυπουργού Αλ. Τσίπρα στο «Concordia Europe Summit» περί ανάγκης «εμβάθυνσης» της σχέσης Ελλάδας-ΗΠΑ, τονίζοντας, ωστόσο, ότι δεν υπήρχε αποστροφή για το ΝΑΤΟ. Πάντως, δεδομένου ότι δεν υπάρχει ακόμη κάποιο αποτέλεσμα στις συζητήσεις μεταξύ κυβέρνησης και ΗΠΑ για την επέκταση της συμφωνίας για τη βάση της Σούδας μέχρι και για μια δεκαετία, πρέπει να αναδειχθούν τα εξής σημεία, τα οποία προκύπτουν αφενός από τις πρόσφατες επαφές του υπουργού Εθνικής Αμυνας Π. Καμμένου στις ΗΠΑ, αλλά και αυτές που ακολούθησαν σε χαμηλότερο επίπεδο, εντός και εκτός Ελλάδος.

Οι Αμερικανοί ζητούν πρόσβαση στην αεροπορική βάση του Καστελλίου (133 Σμηναρχία Μάχης), αίτημα το οποίο είχε διατυπωθεί και παλαιότερα (επί υπουργίας Δ. Αβραμοπούλου και Ευάγγελου Βενιζέλου). Δεν ενδιαφέρονται διόλου για την πρόταση περί δημιουργίας βάσης στην Κάρπαθο και, αντιθέτως, προτιμούν το Καστέλλι κυρίως για τη στάθμευση μοίρας Drones και Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (UAV).

Η Αθήνα ήδη επί κυβερνήσεως Σαμαρά είχε επεξεργαστεί το αίτημα και το είχε απορρίψει, λόγω των υπολοίπων πολιτικών προβλημάτων που είχε να αντιμετωπίσει το 2014. Ωστόσο, αυτή τη στιγμή, κυρίως σε επίπεδο ΓΕΕΘΑ, γίνεται μια προσπάθεια σύνδεσης αυτού του αιτήματος με την παραχώρηση, μεταξύ άλλων, με μακροχρόνια μίσθωση (leasing) UAV’s, που θα καλύψουν τις ανάγκες για εναέρια επιτήρηση και αναγνώριση. Αυτό το μοντέλο προκρίνεται από το ΓΕΕΘΑ και το Πολεμικό Ναυτικό (ΠΝ) για την κάλυψη των αναγκών που θα προκύψουν στην επόμενη δεκαετία.

Τι ζητάμε

Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η Αθήνα ζητεί από τις ΗΠΑ την προμήθεια δύο πλοίων, φρεγατών ή κορβετών, που θα μπορούν να επιχειρούν στην Ανατολική Μεσόγειο. Τα αντιτορπιλικά «Arleigh Burke» προς το παρόν δεν αποδεσμεύονται από τις ΗΠΑ για λόγους πολιτικούς και, εν μέρει οικονομικούς. Οι Αμερικανοί αναφέρουν στους Ελληνες συναδέλφους τους ότι οι ΗΠΑ μπορούν να συντηρήσουν τον στόλο των περίπου 60 αντιτορπιλικών αυτής της κλάσης (εκτοπίσματος μέχρι και 9.000 τόνων με πλήρη φόρτο), ωστόσο η Ελλάδα στην παρούσα φάση θα αντιμετώπιζε δυσκολίες για τη συντήρηση δύο τέτοιων πλοίων που, εκτός των άλλων, έχουν πλήρωμα περίπου 320 άτομα, αριθμό σχεδόν διπλάσιο από τις φρεγάτες του ΠΝ.

Στις πρόσφατες επαφές Αμερικανών και Ελλήνων αξιωματικών, οι πρώτοι έδειξαν εντυπωσιασμένοι και από τις δυνατότητες του αεροδρομίου της Σούδας από όπου μεταφέρθηκαν ταχύτατα και δίχως προβλήματα πυρομαχικά και εξελιγμένα πυραυλικά συστήματα που είχαν αποσταλεί από τις ΗΠΑ για τις ανάγκες των πολεμικών πλοίων τα οποία ελλιμενίζονται τακτικά στο αγκυροβόλιο του Μαραθίου και επιχειρούν στην Ανατολική Μεσόγειο.

Η ναυτική διάσταση, που ετέθη και από τον κ. Καμμένο στην πρόσφατη ομιλία του στην εκδήλωση για τα 70 χρόνια του Γραφείου Αμυντικής Συνεργασίας, αλλά με ακόμη μεγαλύτερη λεπτομέρεια από τους αρχηγούς ΓΕΕΘΑ και ΓΕΝ Ευάγγελο Αποστολάκη και Ν. Τσούνη τους τελευταίους μήνες, αναδεικνύεται διαρκώς.

Το ενεργειακό

Η πρόσφατη δήλωση του υπουργού Ενέργειας της Τουρκίας Μπεράτ Αλμπαϊράκ περί γεωτρήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο πριν από το τέλος του χρόνου, αλλά και η διαρκής δραστηριοποίηση σε όλη την περιοχή από τα ανοιχτά της Πάφου μέχρι και το Καστελλόριζο, απλά κάνει πιο ανάγλυφη την πραγματικότητα. Το ενεργειακό εμπεδώνεται ολοένα και περισσότερο ως καίριο στοιχείο στη στρατηγική ασφαλείας της Ανατολικής Μεσογείου, κάτι που –εκ των πραγμάτων– οδήγησε στη σύγκληση της «Γενεύης 2» στις 28 Ιουνίου, μόλις δύο εβδομάδες πριν από την έναρξη γεωτρήσεων στο οικόπεδο 6 της κυπριακής ΑΟΖ.

Ενδειξη των συζητήσεων και της κινητικότητας που υπάρχει είναι και οι δημόσιες παραινέσεις του προέδρου των ΕΛΠΕ Στάθη Τσοτσορού για οριοθέτηση ΑΟΖ και «απεμπλοκή» των ερευνών για υδρογονάνθρακες πέρα από τα 6 μίλια. Υπενθυμίζεται ότι η τουρκική εθνοσυνέλευση, ήδη από το 1995, έχει υιοθετήσει ψήφισμα για στρατιωτική αντίδραση εναντίον της Ελλάδας σε περίπτωση που επεκτείνει τα χωρικά ύδατά της από τα 6 στα 12 ναυτικά μίλια (casus belli).

Διπλωματικές πηγές ανέφεραν ότι το Κυπριακό αποτελεί θέμα με το οποίο οι Αμερικανοί ασχολούνται με εξαιρετική προσοχή. Στη Λευκωσία δεν είναι ιδιαίτερα ικανοποιημένοι από την επιφυλακτικότητα που δείχνουν οι Αμερικανοί, ιδίως η γραφειοκρατία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι η ίδια η επίσκεψη του Αναστασιάδη στις ΗΠΑ και οι συνομιλίες του με τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Μάικ Πενς (4-8 Ιουνίου), οριστικοποιήθηκαν όταν ανακοινώθηκε η τριμερής συνάντησή του με τον Γ.Γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρες και τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί.

Οι ίδιες πηγές εκτιμούν ότι ακριβώς αυτή η καθυστέρηση στη διευθέτηση της εκκρεμότητας του Κυπριακού είναι και εκείνη που καθυστερεί την παράδοση δύο μεταχειρισμένων πλοίων της Αμερικανικής Ακτοφυλακής, προκειμένου η Λευκωσία να αυξήσει τις δυνατότητας επιτήρησης στις θαλάσσιες ζώνες της.

Συνεχείς επαφές με Ισραήλ και Αίγυπτο

Ενα από τα πλέον ιδιαίτερα κεφάλαια, το οποίο αφορά άμεσα τόσο τα ενεργειακά συμφέροντα όσο και τη γενικότερη επιρροή της Ελλάδας στην περιοχή είναι οι σχέσεις με την Αίγυπτο και το Ισραήλ.

Την Πέμπτη 15 Ιουνίου θα πραγματοποιηθεί η επόμενη Τριμερής Σύνοδος Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ, η οποία απλά αναμένεται να επικυρώσει το υψηλότατο επίπεδο επαφών μεταξύ των τριών χωρών. Σημειώνεται ότι μόλις μία ημέρα νωρίτερα θα έχει λήξει η κοινή άσκηση Ειδικών Δυνάμεων του Ισραήλ και της Εθνικής Φρουράς στο όρος Τρόοδος της Κύπρου.

Σε ακόμη πιο ενδιαφέρουσα, ανοδική καμπή, βρίσκονται οι σχέσεις Αθηνών - Καΐρου, ιδιαίτερα μετά το άμεσο τηλεφώνημα του ΥΠΕΞ Σάρμεχ Σούκρι προς τον Ελληνα ομόλογό του Ν. Κοτζιά, ώστε η ελληνική πρεσβεία να αναλάβει την εκπροσώπηση της Αιγύπτου στο Κατάρ, με το οποίο η κυβέρνηση Σίσι αποφάσισε να διακόψει διπλωματικές σχέσεις. Επρόκειτο για μια έμπρακτη απόδειξη όχι μόνο των πολύ καλών προσωπικών σχέσεων ανάμεσα σε Κοτζιά και Σούκρι (ο Αιγύπτιος ΥΠΕΞ έχει ανταποκριθεί σε όλες τις προσκλήσεις του ομολόγου του να επισκεφθεί την Ελλάδα, είτε για το Φόρουμ των Πολιτισμών είτε για την Ευρωαραβική Διάσκεψη της Ρόδου). Ωστόσο, η πλέον σημαντική διάσταση των ελληνοαιγυπτιακών σχέσεων είναι εκείνη των συζητήσεων για την αναζήτηση πιθανών συγκλίσεων στο ζήτημα των θαλασσίων ζωνών, σε σημεία που αφορούν τις δύο χώρες. Ο κ. Κοτζιάς είχε μεταβεί τον Νοέμβριο στο Κάιρο και επιστρέψει αυθημερόν, όπου έκανε στον κ. Σούκρι μια πρόταση σε χάρτη. Ωστόσο, έκτοτε, δεν έχει γίνει απολύτως τίποτε γνωστό.

kathimerini.gr