Πότε πέφτει η κυβέρνηση;

Του Γιάννη Παντελάκη

Το ερώτημα, δεν εκφράζεται πια μόνο από φανατικούς πολέμιούς της, αλλά και από αρκετούς που την στηρίζουν. Ένα ερώτημα που συνδέεται κατά βάση με τον μεγάλο θόρυβο που σηκώθηκε γύρω από το θέμα των τηλεοπτικών αδειών και την διαφαινόμενη κυβερνητική ήττα. Από αυτό το γεγονός κλονίζεται κατά βάση η κυβέρνηση και από τίποτα άλλο. Αλλά, ακόμα και από την έκβαση αυτής της ιστορίας, η κυβέρνηση δεν αναμένεται να πέσει σύντομα. Εκτός και αν μεσολαβήσει κάτι θεαματικά απρόοπτο στα επόμενα τρία χρόνια.

Ένα μέρος της σχετικής πάντα βεβαιότητας, πως η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ θα συνεχίσει απρόσκοπτα την πορεία της, αφορά ακριβώς την προαναφερόμενη διαπίστωση. Ο,τι δηλαδή, δεν κλονίστηκε όταν εφάρμοσε – και εξακολουθεί να το κάνει – μια ιδιαίτερα σκληρή οικονομική πολιτική, αλλά μόνο όταν επιχείρησε να ξαναμοιράσει την τράπουλα στα κανάλια και να δημιουργήσει την δική της διαπλοκή. Είναι ένα φαινόμενο για μελέτη αυτό. Δεν κινδυνεύει μια κυβέρνηση επειδή κόβει συντάξεις, επιβάλλει βαριά φορολογία, δεν αντιμετωπίζει την ανεργία, αθετεί οτιδήποτε είχε υποσχεθεί. Κινδυνεύει γιατί επεμβαίνει στο τηλεοπτικό τοπίο.

Ακούγοντας κάποιος τον Τσίπρα στην χθεσινή ομιλία του στην κεντρική επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ, θα εντόπιζε μερικούς από τους λόγους για τους οποίους η κυβέρνηση μπορεί να συντηρεί ένα αφήγημα το οποίο κάποιους, έστω πολλούς λιγότερους από το παρελθόν, τους ικανοποιεί ακόμα. Έδωσε πάλι έμφαση στους διαπλεκόμενους καναλάρχες και τα χρήματα που έδωσαν και θα δώσουν για τις άδειες (παρ ότι είναι ορατό το ενδεχόμενο λόγω της αναμενόμενης απόφασης του ΣτΕ να τα πάρουν πίσω), μίλησε πάλι για τον στόχο της μείωσης του χρέους (όταν δεν υπάρχει καμμία ένδειξη έστω ότι θα συζητηθεί πριν το τέλος του 2018), επικαλέστηκε πάλι την Αριστερά για να ενισχύσει τις διαχωριστικές γραμμές από την δεξιά (παρ ότι η κυβέρνηση δεν έχει κάνει τίποτα που να δείχνει αριστερό πρόσημο).

Το αφήγημα υπάρχει, έστω και αν δεν έχει ρεαλιστική βάση. Με αυτό θα πορευτεί το επόμενο διάστημα. Και στην πορεία της, δεν κινδυνεύει από πολλούς. Οι δανειστές, μπορεί να διαμαρτύρονται για τις καθυστερήσεις στην υλοποίηση του προγράμματος, ωστόσο αυτές προχωρούν έστω και αργά. Όσες δημόσιες επιχειρήσεις δεν ιδιωτικοποιούνται άμεσα, μεταφέρονται χωρίς αντιδράσεις στο υπερταμείο για να συμβεί αυτό αργότερα, οι συντάξεις εξακολουθούν να μειώνονται, οι φόροι να επιβάλλονται, η ανεργία να παραμένει σε θεαματικά επίπεδα (η μείωση που δείχνουν τα στοιχεία είναι εικονική, αφού έχει αυξηθεί η μερική και εκ περιτροπής απασχόληση). Το μνημόνιο, μπορεί να μην βγαίνει, αλλά εφαρμόζεται, αυτό δεν θέλουν οι δανειστές ;

Μπορεί οι δημοσκοπήσεις να δείχνουν πως ο ΣΥΡΙΖΑ καταρρέει, αλλά αυτό πρακτικά δεν σημαίνει πολλά πράγματα. Οι εκλογές είναι μακρυά, το μεγάλο μέρος των απογοητευμένων ψηφοφόρων του οδηγείται στην παραίτηση και η μεγάλη διαφορά από την Ν.Δ. οφείλεται περισσότερο στην φθορά του ΣΥΡΙΖΑ. Έτσι γινόταν σχεδόν πάντα με τις κυβερνήσεις που αντιμετώπιζαν πρόβλημα αξιοπιστίας, αυτό συμβαίνει και τώρα με μοναδική διαφορά ότι η κυβερνητική φθορά συνέβη σ' ελάχιστο πολιτικό χρόνο.

Συμπληρωματικά, παρά τις περί του αντιθέτου απόψεις της πλειονότητας, η οριακή πλειοψηφία των 153 εδρών, αποτελεί περισσότερο ένα συνεκτικό στοιχείο παρά ένα στοιχείο κινδύνου πτώσης της κυβέρνησης από κάποιους από τους βουλευτές της. Όχι μόνο επειδή οι περισσότεροι από τους σημερινούς βουλευτές της πλειοψηφίας, γνωρίζουν πως στην επόμενη βουλή δεν θα υπάρχει μια θέση γι αυτούς. Αλλά και επειδή, δύσκολα κάποιοι θα έπαιρναν την ευθύνη να ρίξουν την κυβέρνηση. Το μύθευμα περί «της πρώτης αριστερής κυβέρνησης που πολεμούν τα συμφέροντα»,  εξακολουθεί να λειτουργεί σε πολλούς και θ ακολουθούσε αρνητικά όποιον απέσυρε την εμπιστοσύνη του στην κυβέρνηση.

Συμπερασματικά, παρά την κατά κοινή ομολογία αρνητική εικόνα που έχει η κυβέρνηση, οι πιθανότητες να χάσει την εξουσία συντομότερα από το τέλος της τετραετίας, είναι μικρές. Εκτός και αν ο Τσίπρας συνειδητοποιήσει κάποια στιγμή πως η ανάκαμψη του ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα όνειρο μακρινό και προτιμήσει μια ...αξιοπρεπή ήττα.