Η δημοσιογραφία του like

Οι προτάσεις του υπουργείου Παιδείας για την αλλαγή στο μάθημα των θρησκευτικών είναι ήταν έως σήμερα το κυριότερο δείγμα "αριστεροσύνης" της κυβέρνησης του Σύριζα. Οι ψηφοφόροι του, πεισμένοι πια ότι δεν γίνεται να ακολουθηθεί διαφορετική οικονομική πολιτική από εκείνη των προκατόχων, στρέφουν το βλέμμα στην καθημερινότητα και στις  παρεμβάσεις που μπορεί να κάνει η κυβερνητική εξουσία σε επίπεδο κοινωνίας.

Αλλαγές στη νομοθεσία που θα επιτίθενται σε συντηρητισμούς, όπως η άρνηση υιοθεσίας στα ομοφυλόφιλα ζευγάρια, η μη χαλάρωση των διατάξεων για χορήγηση ιθαγένειας στους μετανάστες και ο μη διαχωρισμός κράτους- εκκλησίας είναι οι ευκαιρίες της Κυβέρνησης για να δείξει την πολιτική της διαφοροποίηση από την αντιπολίτευση. Ακόμη και αν αυτά γίνουν όμως τι επικοινωνιακή δύναμη έχουν έναντι των περικοπών στις συντάξεις; Ελάχιστη κατά τη γνώμη μου. Το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα μπορεί να πιστώνεται κοινωνικούς εκσυγχρονισμούς όπως η αναγνώριση της αντίστασης, ο πολιτικός γάμος και η ανανέωση του οικογενειακού δικαίου, αλλά- βασικά- επέπλευσε 30 χρόνια γιατί είχε (;) και δυο δεκάρες να μοιράσει. Χωρίς η Κυβέρνηση του Σύριζα να έχει αυτή τη δυνατότητα, ρίχνει το επικοινωνιακό βάρος στην μάχη κατά της διαπλοκής, στις τηλεοπττικές άδειες και σε λοιπά ανώδυνα και εντυπωσιακά, που αλλάζουν την εικόνα των συμμαχιών στα μίντια, αλλά που δεν βελτιώνουν το μηνιαίο εισόδημα των πληβείων.     

Και ενώ ο κόσμος κρατάει την ανάσα του για την απόφαση του ΣτΕ περί της συνταγματικότητας του νόμου Παππά, εγώ αναρωτιέμαι αν πρόκειται για το ίδιο ΣτΕ που έβγαζε επί σαμαροβενιζέλων και Παπαδήμου αντισυνταγματικές τις περικοπές συντάξεων και δεν του έδινε κανείς σημασία, ούτε άνοιξε ρουθούνι. Ίσως και θέμα των μέσω και του τι διαλέγουν να προβάλουν και πως.

Μιλώντας για ενημέρωση, θυμήθηκα πως βρέθηκα πριν από λίγο καιρό σε μια συζήτηση με μαθητές που παρακολουθούσαν ένα δημοσιογραφικό εργαστήρι και ήθελαν να μάθουν πως είναι σήμερα τα πράγματα στον Τύπο. η συζήτηση μαζί τους ήταν διαφωτιστική, αφού αναγκάστηκαο ίδιος να σκεφτώ και να παρατηρήσω τι σημαίνει να είναι κανείς σήμερα δημοσιογράφος. Κατ΄αρχάς, αξίες όπως η «αντικειμενικότητα» και τα «σωστά ελληνικά» δεν είναι πια πρώτης τάξεως απαιτήσεις για τους αναγνώστες. Ποιους αναγνώστες δηλαδή; Τους χρήστες του facebook.

Οι σημαντικότερες αλλαγές που έχουν γίνει στον Τύπο τα τελευταία χρόνια δεν αφορούν το πώς αυτός παράγει τις ειδήσεις-πληροφορίες. Έχουν να κάνουν με τον τρόπο που η πληροφορία προσλαμβάνεται από τον καταναλωτή της.

Το διαδίκτυο και κυρίως τα social media έφεραν τον χρήστη- αναγνώστη σε κεντρικό ρόλο. Πλέον δεν διαβάζει την εφημερίδα που αγόρασε. Ούτε καν κοιτάζει το site που επέλεξε για ενημέρωση, ενώ και τα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων που βλέπει έχουν όλο και λιγότερο νεανικό κοινό. Τι κάνει αυτό το κοινό; Σκρολάρει στο timeline του. Έτσι, οι ειδήσεις που περνούν από μπροστά του δεν είναι ειδήσεις· είναι τίτλοι που προσπαθούν να τον πείσουν να κάνει κλικ. Λίγοι θα μπουν στο άρθρο με τον φανταιζί τίτλο για να διαπιστώσουν πως ο συντάκτης του υπερέβαλε προσπαθώντας να μαζέψει κλικς. Οι περισσότεροι θα πάρουν την «πληροφορία» από τον τίτλο αυτόν και μόνο.

Όταν όμως οι αναγνώστες εθίζονται σε τέτοιους τίτλους, πώς να δελεαστούν μετά από μια «στεγνή» και ειδησεογραφική παρουσίαση ενός θέματος; Έτσι και οι ανταγωνιστές των αδίστακτων ιστοσελίδων με τα «ΑΠΙΣΤΕΥΤΟ!!!» και τα «ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΟ!» στον τίτλο αναγκάζονται να ακολουθούν με χαμηλής ποιότητας δημοσιεύματα. Περίπου όπως συνέβη σταδιακά με τα δελτία ειδήσεων των καναλιών, τα οποία κατέληξαν να αποτελούν κοινωνικά και κουτσομπολίστικα μαγκαζίνο με ολίγη σοβαροφάνεια.

Αυτά ως προς το περιεχόμενο του ελληνικού διαδικτύου και την επιδεινούμενη ποιότητά του- τάση που λογικά θα συνεχιστεί. Δεν αναφέρθηκα καν στο «copy-paste» και τις συνθήκες εργασίας των νέων παιδιών που ως νέοι cyber-προλετάριοι δουλεύουν για 400 ευρώ αντιγράφοντας και επικολλώντας πρωτότυπες δουλειές άλλων.

Τέλος πάντων. Η γκρίνια έχει μικρό όφελος και μεγάλο ψυχικό κόστος, οπότε τη σταματάω.

Βάζω αυτό το εξαιρετικό κομμάτι του Μπιζέ να ακούσω και περιμένω να δω κιτρινοκόκκινα φύλλα να πέφτουν για να μου φτιάξει η διάθεση. Στο κάτω- κάτω, μια ωραία εικόνα ψάχνουμε όλοι για να κάνουμε like.

Δημήτρης Γλύστρας