Ο Ερντογάν τα παίζει όλα για όλα για να γίνει σουλτάνος

Σύμφωνα με το Politico, η αντικατάσταση του κοινοβουλευτικού συστήματος από το προεδρικό θα σημάνει και τυπικά πλέον την υφαρπαγή όλης της εξουσίας από τον Ερντογάν

του Κωνσταντίνου Τσάβαλου  

Δύο εβδομάδες πριν το κρίσιμο δημοψήφισμα-φωτιά στην Τουρκία, για την αναθεώρηση του συντάγματος και ο Ερντογάν δίνει τον υπέρ πάντων αγώνα προκειμένου το πρωί της 17ης Απριλίου να έχει επικρατήσει το “ναι” και ο ίδιος να είναι πλέον ένας de facto (αλλά και de jure) “Σουλτάνος”.

Οι πιο πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η μάχη της κάλπης θα είναι αμφίρροπη. Μάλιστα σε μια έρευνα που διενεργήθηκε έπειτα από παραγγελία του, το ποσοστό υπέρ του «ναι» ανερχόταν στο 52% στις αρχές Μαρτίου καταγράφοντας πτώση σε σύγκριση με το 55- 56% που είχε αποτυπωθεί πριν από ένα μήνα. Οι σχεδιασμοί του επιτελείου του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν  προέβλεπαν ότι η κλιμάκωση της έντασης στις σχέσεις με την Ευρώπη θα συσπείρωνε τους πολίτες υπέρ του Ερντογάν και θα κινητοποιούσε τους οπαδούς των εθνικιστών συμμάχων του, κάτι όμως που δεν καταγράφηκε στη δημοσκόπηση, γεγονός που εντείνει ακόμη περισσότερο την νευρικότητα του τούρκου προέδρου.

Η ερντογανοποίηση του κράτους

Η αμερικάνικη πολιτική ιστοσελίδα Politico, αφιερώνει στον Τούρκο ηγέτη ένα εκτενές άρθρο με την υποσημείωση πως “ο Ερντογάν θέλει να υφαρπάξει, οριστικά, την εξουσία στην Τουρκία”.

Σύμφωνα με το Politico, η αντικατάσταση του κοινοβουλευτικού συστήματος από το προεδρικό θα σημάνει και τυπικά πλέον την “ερντογανοποίηση” όλων των πολιτικών δομών, από την εκτελεστική και την δικαστική μέχρι την νομοθετική ή ακόμη και την στρατιωτική εξουσία.

“Κατά τα λεγόμενα του Τούρκου Προέδρου, όλα τα δεινά της Τουρκίας θα θεραπευθούν αν επικρατήσει το “ναι” στο δημοψήφισμα και θα αποκατασταθούν η ασφάλεια και η σταθερότητα”, σχολιάζει το δημοσίευμα.

“Την ίδια ώρα, οι ηγέτες της αντιπολίτευσης προειδοποιούν ότι η αλλαγή σε προεδρικό σύστημα διακυβέρνησης, που προτείνει ο Ερντογάν, θα αποτελέσει απειλή για τη δημοκρατία, καθώς στην περίπτωση της Τουρκίας, ο όρος προεδρικό σύστημα χρησιμοποιείται ως συντομογραφία για ένα πακέτο συνταγματικών μεταρρυθμίσεων, το οποίο –αν εγκριθεί– θα αντιπροσωπεύει την πιο ριζοσπαστική πολιτική αλλαγή που έχει λάβει χώρα από την ίδρυση του σύγχρονου δημοκρατικού κράτους το 1923 και θα οδηγήσει –όπως φοβούνται οι επικριτές του– τη χώρα σε ένα δίχως επιστροφή αυταρχικό καθεστώς”, επισημαίνει το Politico.

Πράγματι: μια πιθανή επικράτηση του “ναι” ενδέχεται να μετατρέψει την Τουρκία από ένα προεδρικό σε ένα αυταρχικό καθεστώς, καθώς δίνει μια σειρά από υπερεξουσίες στον αρχηγό του κράτους -λέγε με Ερντογάν- όπως το να διορίζει και να παύει υπουργούς, να εκδίδει διατάγματα, να μπορεί να κηρύξει το κράτος σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης κτλ

“Στον πυρήνα της αναμόρφωσης που προτείνει το κυβερνών κόμμα, συνεχίζει το δημοσίευμα, βρίσκεται η αντικατάσταση του κοινοβουλευτικού κυβερνητικού μοντέλου από ένα προεδρικό σύστημα, που θα δίνει στον Ερντογάν εκτελεστικές εξουσίες, χωρίς όμως να προβλέπονται, όπως υποστηρίζει έκθεση της Επιτροπής της Βενετίας, οι ίδιοι έλεγχοι και ισορροπίες (checks and balances), όπως στην περίπτωση του αμερικανικού μοντέλου, το οποίο επικαλείται ο Τούρκος Πρόεδρος”, προσθέτει το άρθρο της αμερικανικής ιστοσελίδας.

L' Etat, c'est moi -ή "Ενα πολιτικό one man show"

Όλα δείχνουν πλέον πως ο Ερντογαν τείνει να γίνει η τουρκική εκδοχή του βασιλιά της Γαλλίας, Λουδοβίκου ΙΔ’, ο οποίος διακήρυττε με αλαζονεία πως «Το Κράτος είμαι εγώ», έχοντας λόγο σε όλα, από την εθνική θρησκεία μέχρι και τη συντήρηση των δέντρων στις Βερσαλίες.

Όντως, όπως σχολιάζει το Politico, σε περίπτωση νίκης του Ερντογάν στο δημοψήφισμα, θα λάβουν χώρα μια σειρά από αλλαγές στο σύστημα διακυβέρνησης, οι οποίες έχουν κυρίως να κάνουν

α) με την ενίσχυση των εξουσιών του Προέδρου, ο οποίος γίνεται πολύ ισχυρός, έχοντας τη δύναμη να παρακάμπτει το Κοινοβούλιο και να εκδίδει διατάγματα με ισχύ νόμου, καθώς και να διορίζει και να απολύει υπουργούς και άλλους ανώτατους αξιωματούχους χωρίς να χρειάζεται την έγκριση του Κοινοβουλίου,

β) με την αποδυνάμωση του Κοινοβουλίου, του οποίου περιορίζεται η ικανότητα να ελέγχει την εκτελεστική εξουσία και, ενώ ο Πρόεδρος έχει το δικαίωμα να το διαλύσει όποτε επιθυμεί, οι βουλευτές αντίθετα δε διαθέτουν πολλές δυνατότητες να απαλλαγούν από αυτόν και

γ) με το κατά πόσο πραγματικά αμερόληπτη θα καταστεί η δικαιοσύνη. "Mε την πρώτη ματιά φαίνεται πως αλλάζει προς το καλύτερο το βαθιά πολιτικοποιημένο δικαστικό σύστημα, αφού για παράδειγμα καταργούνται τα στρατιωτικά δικαστήρια εν καιρώ ειρήνης, όμως οι επικριτές ισχυρίζονται ότι οι τροπολογίες αυτές είναι ουσιαστικά άνευ νοήματος, λόγω των εξουσιών που ανατίθενται στον Πρόεδρο", λέει το δημοσίευμα.

“Μιλάμε για μια ριζική αλλαγή όλης της κοινοβουλευτικής δομής. Σε μια κατάσταση κήρυξης του κράτους σε έκτακτη ανάγκη, ο Ερντογάν θα μπορεί πλέον να διαχειρίζεται ελευθερίες και πολιτικά δικαιώματα”, τονίζει με νόημα η Μπερτίλ Εμράχ Οντέρ, καθηγήτρια συνταγματικού δικαίου στο πανεπιστημίου Κοτς της Κωνσταντινούπολης.

Δηλαδή, εν ολίγοις, έναν Ερντογάν “απόλυτο κυρίαρχο του παιχνιδιού στην Τουρκία”, όπως τον χαρακτήρισε σε άρθρο της η Liberation.

Ενα πολιτικό one man show δηλαδή...

Ε.Ε.: “θα καταντήσει προσωποπαγές καθεστώς η Τουρκία”

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επεσήμανε εδώ και μερικές ημέρες τις «σοβαρές ανησυχίες» τις οποίες εξέφρασε το Συμβούλιο της Ευρώπης για τις τροποποιήσεις του τουρκικού συντάγματος, οι οποίες πρόκειται να τεθούν σε ψηφοφορία στο δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου,

Στη γνωμοδότησή της, η Επιτροπή της Βενετίας, το εξειδικευμένο όργανο του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα συνταγματικά θέματα, σημείωσε ότι οι προτεινόμενες συνταγματικές τροποποιήσεις στην Τουρκία είναι «επικίνδυνο βήμα προς τα πίσω» για τη δημοκρατία, ειδικά καθώς σε ένα πιθανό “ναι” στο δημοψήφισμα, θα μπορούσε να ανοίξει ο δρόμος για τον Ερντογάν να παραμείνει στην εξουσία μέχρι το 2029.

Η Επιτροπή της Βενετίας προειδοποίησε για τον κίνδυνο ενός «προσωποπαγούς καθεστώτος» στην Τουρκία, σημειώνοντας ότι με την άρση των αναγκαίων ελέγχων και ισορροπιών, οι τροποποιήσεις δεν θα ακολουθούν το μοντέλο ενός δημοκρατικού προεδρικού συστήματος το οποίο θα βασίζεται στη διάκριση των εξουσιών, και αντ' αυτού θα ενέχει τον κίνδυνο εκφυλισμού σε ένα αυταρχικό προεδρικό Σύστημα.

Τα συμπεράσματα της γνωμοδότησης για το πακέτο των προτεινόμενων αλλαγών περιλαμβάνουν τα εξής:

1. Ο νέος πρόεδρος αφήνεται ελεύθερος να ασκεί την εκτελεστική εξουσία μόνος του, με ανεξέλεγκτη εξουσία να διορίζει και να απολύει υπουργούς και να διορίζει και να απολύει όλους τους ανώτατους αξιωματούχους βάσει των κριτηρίων τα οποία καθορίζονται από τον ίδιο

2. Επιτρέπει στον πρόεδρο να είναι μέλος ή και ακόμη και επικεφαλής του κόμματός του, γεγονός το οποίο θα οδηγήσει σε κατάχρηση της εξουσίας του στο νομοθετικό σώμα

3. Δίνει στον πρόεδρο την εξουσία να διαλύσει το κοινοβούλιο για οποιουσδήποτε λόγους, κάτι το οποίο είναι ξένο προς τα δημοκρατικά προεδρικά συστήματα

4. Αποδυναμώνει το περαιτέρω το ήδη ανεπαρκές σύστημα της δικαστικής εποπτείας της εκτελεστικής εξουσίας.

5. Αποδυναμώνει περαιτέρω την ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας.

"Επιπλέον, η τρέχουσα κατάσταση έκτακτης ανάγκης δεν παρέχει τα κατάλληλα δημοκρατικά προαπαιτούμενα για την ψηφοφορία ενός τόσο σημαντικού συνταγματικού δημοψηφίσματος", κατέληξε η Επιτροπή της Βενετίας.  

thetoc.gr