Εκατομμύρια για χρεοκοπημένα ΜΜΕ!

Του Γιάννη Παντελάκη

Επιχειρήσεις πουλιούνται χιλιάδες. Αρκετές με μικρές ή μεγάλες προοπτικές επανάκαμψης, επιχειρήσεις που με μια μικρή ρευστότητα μπορούν να πρωταγωνιστήσουν στην αγορά. Το επενδυτικό ενδιαφέρον γι αυτές είναι μικρό και η βασική αιτία συνδέεται με το οικονομικό κλίμα. Σ αυτό το σκηνικό, υπάρχει μια εξαίρεση που προκαλεί εντύπωση (;) Οικονομικά ισχυροί επιχειρηματίες δείχνουν μεγάλο ενδιαφέρον και ειναι διατεθειμένοι να βάλουν πολλά εκατομμύρια  για ν' αγοράσουν ένα Μέσο Ενημέρωσης. Ακόμα και χρεοκοπημένο.

Ο Μαρινάκης έδωσε 23 εκατ. ευρώ για ν' αγοράσει τον ΔΟΛ, ενώ υπήρξε προσφορά 20 εκατ. (φημολογείται από τον Μελισσανίδη) και άλλη με 11 εκατ. (Σαββίδης). Πριν λίγες ημέρες ο Σαββίδης αγόρασε το 20% του MEGA, φαρμακοβιομήχανοι ή άνθρωποι που ασχολούνται με τον τζόγο δημιουργούν ιντερνετικά και ραδιοφωνικά Μέσα, άσχετοι με τον εκδοτικό χώρο αγοράζουν ποσοστά σε υπάρχουσες εφημερίδες ή επιχειρούν δυναμικότερη παρέμβαση μέσω τηλεοπτικών δικτύων κ.ο.κ.

Το μιντιακό τοπίο αλλάζει με παλαιούς παίκτες να αποχωρούν ή να είναι έτοιμοι γι αυτό (Ψυχάρης, Μπόμπολας κ.α.) και νέους επίδοξους εκδότες ή καναλάρχες να δείχνουν πρόθυμοι να αποτελέσουν τους διαδόχους τους τοποθετώντας-σε καιρό βαθιάς κρίσης-πολλά εκατομμύρια ευρώ. Οικονομικά ισχυροί, είναι έτοιμοι-και κάποιοι το κάνουν ήδη-να τοποθετηθούν στον συγκεκριμένο χώρο ο οποίος δεν φημίζεται για τις ευοίωνες οικονομικές προοπτικές του.

Η προσδοκία άμεσου οικονομικού κέρδους δεν αποτελεί την αιτία για όλα αυτά. Τα πιο επιτυχημένα από οικονομικής άποψης ΜΜΕ (μετρημένα στα δάκτυλα του ενός χεριού), αποφέρουν ελάχιστα κέρδη στους ιδιοκτήτες τους. Οι εφημερίδες κινούνται σε οριακά επίπεδα, συνήθως οι εργαζόμενοι πληρώνουν τη ζημιά (με μειώσεις ή μεγάλες καθυστερήσεις στην καταβολή των αποδοχών τους), για τους ραδιοφωνικούς σταθμούς, ιδιαίτερα του ειδησεογραφικούς, ούτε λόγος, προσπαθούν να επιβιώσουν σε μια ‘’πεθαμένη῾῾διαφημιστική αγορά με μεγάλες δυσκολίες, ενώ κάτι ανάλογο συμβαίνει με τα κανάλια. Είναι αριθμητικά πολλά και θεωρείται ιδιαίτερα δύσκολο να επιβιώσουν από τα μειωμένα διαφημιστικά έσοδα.

Τα Μέσα Ενημέρωσης-με μικρές εξαιρέσεις οικονομικά υγιών επιχειρήσεων-έχουν πάψει ν αποτελούν επικερδείς οργανισμούς με την ορθολογική έννοια του όρου, ο,τι δηλαδή επιβιώνουν οικονομικά από τις πωλήσεις φύλλων, τις θεαματικότητες ή ακροαματικότητες τους. Με την οικονομική κρίση, έσκασε μια μεγάλη φούσκα η οποία τα απογύμνωσε και οικονομικά αφού στηριζόντουσαν σε πήλινα πόδια. Πολλά από τα Μέσα, επιβίωναν μέσα από το αμαρτωλό τρίγωνο ΜΜΕ-Τράπεζες-Πολιτική εξουσία, όταν αυτό έπαψε να λειτουργεί,  άλλοτε πανίσχυρα συγκροτήματα κατέρρευσαν. Οι περιπτώσεις του ΔΟΛ και του Πήγασου, είναι οι πιο ενδεικτικές.

Το ερώτημα «γιατί ένας οικονομικά ισχυρός αγοράζει ένα ΜΜΕ χωρίς προοπτική οικονομικής απόσβεσης των χρημάτων που έβαλε», έχει απαντηθεί εδώ και χρόνια. Γιατί προσδοκά παρέμβαση στα πολιτικά δρώμενα με ο,τι παρεπόμενα (και οικονομικά) αυτό προκαλεί. Πολύ πρόσφατα, ο Σαββίδης σε συνέντευξή του, με ωμό αλλά σαφή τρόπο έδωσε μια τέτοια διάσταση. Όπως είπε «Αν δεν έχεις σχέση με media δεν μπορείς ν' ασχοληθείς με μεγάλες επιχειρήσεις. Επειδή σε πατάνε όπως θέλουνε». Το προσδοκώμενο όφελος για έναν ιδιοκτήτη ΜΜΕ, δεν είναι μόνο το πολιτικό αλλά και το οικονομικό.

Πολιτικές και οικονομικές οι σκοπιμότητες λοιπόν.

Η αλήθεια είναι, πως πάντα αυτό συνέβαινε. Με μικρές ή μεγαλύτερες παραλλαγές. Ωστόσο υπάρχει μια σεβαστή διαφορά συγκριτικά με το παρελθόν. Οι παραδοσιακοί εκδότες (Λαμπράκης, Τεγόπουλος, Βλάχου κ.α.), δεν ήταν επιχειρηματίες που έγιναν εκδότες. Ήταν εκδότες κάποιοι από τους οποίους στην πορεία ανέπτυξαν και επιχειρηματικές δραστηριότητες. Προφανώς η διαφορά είναι μεγάλη.

Όπως και να έχει, η νέα αυτή πραγματικότητα-με αρκετά παρόμοια χαρακτηριστικά- υπάρχει και στην υπόλοιπη Ευρώπη, μπορεί ν αντιμετωπισθεί μόνο με θεσμικό τρόπο. Το ΕΣΡ να παίξει τον ρόλο του επάνω στο υπάρχον έστω νομικό πλαίσιο, οι Ενώσεις των εργαζομένων στα Μέσα να προσπαθήσουν για την εφαρμογή στοιχειωδών κανόνων δεοντολογίας.  Και οι εργαζόμενοι, να διεκδικήσουν κάτι που θα έπρεπε να είναι αυτονόητο, όρους ελεύθερης διατύπωσης απόψεων και καταγραφής γεγονότων.

Έτσι κι αλλιώς, η εποχή εκείνη στην οποία ανάμεσα στα βασικά κριτήρια για την μεταβίβαση ενός Μέσου από έναν ιδιοκτήτη στον άλλο θα είναι και  η εξασφάλιση της ελευθερίας των δημοσιογράφων (όπως συμβαίνει στην Γαλλία), είναι πολύ μακρινή για μας...          

liberal.gr