Μικρές λεπτομέρειες άνευ σημασίας

 

H ίδια κοινωνία που δεν θεωρεί την αντιμετώπιση των μεταναστών και προσφύγων ως μείζον θέμα την ίδια αντίληψη έχει για τις τηλεφωνικές υποκλοπές, ένα τεράστιο σκάνδαλο που άπτεται της δημοκρατίας.

 

γράφει ο Γιάννης Παντελάκης

 

Ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας έχει γείρει προς τα δεξιά, αυτό αποτελεί μια αντικειμενική αλήθεια και επιβεβαιώνεται από το κόμμα-έκπληξη με το όνομα «Νίκη» που εκπέμπει ακραία συντηρητικά μηνύματα. Εικονογράφηση: bianka/ LIFO

 Facebook Twitter E-mail   0

ΔΥΟ ΗΜΕΡΕΣ ΠΡΙΝ από τις εκλογές, οι «New York Times» κάνουν μια συγκλονιστική αποκάλυψη: μετανάστες, ανάμεσά τους και μικρά παιδιά, που προσπαθούν να σωθούν από τον πόλεμο στο Κέρας της Αφρικής και αφού έχουν κάνει μεγάλα και δύσκολα ταξίδια για να φτάσουν στην Ευρώπη, μεταφέρονται στη Λέσβο σε μια σχεδία και αφήνονται στη τύχη τους στα νερά του Αιγαίου, όπου έχουν χαθεί ήδη χιλιάδες άλλοι.

 

Η χώρα μας, με τον πιο επίσημο τρόπο, μέσω της ακτοφυλακής της και κατά παράβαση κάθε σύμβασης για τα δικαιώματα προσφύγων και μεταναστών, τους στέλνει πίσω, για την ακρίβεια στο άγνωστο. «Η Ελλάδα λέει ότι δεν παρατάει τους μετανάστες στη θάλασσα. Πιάστηκε επ’ αυτοφώρω», αναφέρει το απόλυτα στοιχειοθετημένο ρεπορτάζ της μεγάλης αμερικανικής εφημερίδας, το οποίο συνοδεύεται από σχετικό βίντεο που καταγράφει το γεγονός.

 

Ιδιαίτερα μετά τα εξαιρετικά δύσκολα χρόνια των μνημονίων, που συνοδεύτηκαν από βίαιες αλλαγές των συνθήκων και του βιοτικού επιπέδου, αλλά και τα χρόνια της πανδημίας που ακολούθησαν, οι Έλληνες αισθάνονται ολοένα πιο ανασφαλείς οικονομικά και κοινωνικά.

Κανένας Μηταράκης δεν τόλμησε να αμφισβητήσει τότε το ρεπορτάζ, το οποίο προκάλεσε την παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που ζήτησε εξηγήσεις από την ελληνική κυβέρνηση. Η αποκάλυψη δεν δημοσιοποιήθηκε σχεδόν από κανένα από τα μεγάλα επιδραστικά ΜΜΕ της χώρας μας. Και, όπως είναι γνωστό, «αφού δεν το έπαιξε η τηλεόραση, δεν υπάρχει θέμα».

 

 

Ωστόσο, για να μη δαιμονοποιούμε μόνο τα μέσα, θα μπορούσαμε να υποθέσουμε, όχι αβάσιμα, ότι ακόμα και αν έπαιρνε τη δημοσιότητα που αξίζει ένα τέτοιο γεγονός, δεν θα επηρέαζε την ψήφο της πλειονότητας της ελληνικής κοινωνίας.

 

Άλλωστε, η ίδια κοινωνία που δεν θεωρεί την αντιμετώπιση των μεταναστών και προσφύγων ως μείζον θέμα την ίδια αντίληψη έχει για τις τηλεφωνικές υποκλοπές, ένα τεράστιο σκάνδαλο που άπτεται της δημοκρατίας, ή ακόμα και για το πολύνεκρο δυστύχημα στα Τέμπη, όπου η προσχηματική παραίτηση του υπουργού Μεταφορών και Υποδομών συνοδεύτηκε από εκ νέου υποψηφιότητα και εκλογική πρωτιά στις Σέρρες, όπου οι οπαδοί τον χειροκροτούσαν θερμά, φωνάζοντας «άξιος»!

 

Όπως έδειξε σχετική έρευνα που κατέγραψε τα κριτήρια με τα οποία ψήφισαν οι Έλληνες ‒το ίδιο δείχνουν πολλές άλλες έρευνες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας τα τελευταία χρόνια‒, ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας αδιαφορεί γι’ αυτά και δεν τα αξιολογεί ιδιαιτέρως, έχει συντηρητικοποιηθεί βαθιά, έλκεται όλο και περισσότερο από την Εκκλησία, σχηματίζει τεράστιες ουρές για να προσκυνήσει μια εικόνα, ένα σκήνωμα ή μια ιερή παντόφλα, ζητάει με ένταση τον νόμο και την τάξη, γοητεύεται από αυτούς που προτείνουν χρηστά ήθη. Ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας έχει γείρει προς τα δεξιά, αυτό αποτελεί μια αντικειμενική αλήθεια και επιβεβαιώνεται από το κόμμα-έκπληξη με το όνομα «Νίκη» που εκπέμπει ακραία συντηρητικά μηνύματα.

 

Λίγες ημέρες πριν, ο Νίκος Ξυδάκης, πρώην υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ, προκάλεσε μεγάλη φασαρία και σήκωσε πολλή σκόνη όταν προσπάθησε να ερμηνεύσει την εκλογική συμπεριφορά ιδιαίτερα εκείνων που επέλεξαν και πάλι τη Νέα Δημοκρατία στις 21 Μαΐου, παρά τα όσα προηγήθηκαν κατά την τετραετή θητεία της. Μίλησε για το σύνδρομο της Στοκχόλμης αλλά και για ψηφοφόρους με «ομίχλη στο μυαλό».

 

 

Η αλήθεια όμως είναι διαφορετική και εύκολα ερμηνεύσιμη από μια σειρά καταγραφές που έχουν γίνει και ακτινογραφούν την ελληνική κοινωνία. Ιδιαίτερα μετά τα εξαιρετικά δύσκολα χρόνια των μνημονίων, που συνοδεύτηκαν από βίαιες αλλαγές των συνθήκων και του βιοτικού επιπέδου, αλλά και τα χρόνια της πανδημίας που ακολούθησαν, οι Έλληνες αισθάνονται ολοένα πιο ανασφαλείς οικονομικά και κοινωνικά, προσεγγίζουν με μεγαλύτερη ζέση την Εκκλησία και ό,τι άλλο μεταφυσικό υπάρχει, αναζητούν περισσότερη ασφάλεια στους χώρους όπου κινούνται και ζουν, εξακολουθούν να βλέπουν καχύποπτα κάθε ξένο που ζει στη χώρα μας ή καθετί διαφορετικό που αποκλίνει από το τρίπτυχο «πατρίς - θρησκεία - οικογένεια».

 

Ίσως το πιο ενδιαφέρον είναι πως αυτή η κοινωνική και κατ’ επέκταση πολιτική συμπεριφορά διαπερνά όλα τα κοινωνικά στρώματα, ομάδες, τάξεις και περιοχές. Είναι χαρακτηριστικό ότι όλες οι πολιτικές δυνάμεις που εκφράζουν ενός είδους «ευταξία» και εγγυώνται ασφάλεια και συντήρηση αθροιστικά (Νέα Δημοκρατία, Βελόπουλος, Νίκη κ.ά.) εκπροσωπούν την πλειονότητα της ελληνικής κοινωνίας.

 

Προφανώς και αυτή η παράμετρος δεν αποτελεί τον αποκλειστικό λόγο της μεγάλης ήττας των «απέναντι», αλλά εξίσου προφανές είναι πως αυτό το κομμάτι της κοινωνίας θεωρεί λεπτομέρειες με λίγη σημασία θέματα όπως οι υποκλοπές, η βίαιη μεταχείριση των μεταναστών, τα ατομικά δικαιώματα κ.ο.κ. Άλλωστε, δεν πρόκειται για ένα αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο, ξεπερνάει τα σύνορα, φτάνει στην Ευρώπη και από εκεί διασχίζει τον Ατλαντικό για να φτάσει μέχρι τον Τραμπ και τον Μπολσονάρο.

 

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.