Πρωτιά της Ελλάδας στην διαφθορά

Έκθεση για τα επίπεδα της διαφθοράς και της αδιαφάνειας σ’ όλη την Ευρώπη παρουσιάστηκε μέσα στην οποία αναφέρεται και στην υπόθεση του Κ. Βαξεβάνη και την δικαστική περιπέτεια του για την δημοσιοποίηση της λίστας Λαγκαρντ. Η ελλάδα βρίσκεται στην χαμηλότερη θέση της έκθεσης ενώ την πρωτιά έχουν Δανία, Φινλανδία και Νέα Ζηλανδία.
Είναι σαφές ότι η αντίληψη για το επίπεδο της διαφθοράς στην Ελλάδα (94η θέση, η οποία είναι η χαμηλότερη θέση στην ΕΕ) είναι εντελώς διαφορετική από εκείνη στην Δανία και στη
Φινλανδία αλλά και τη Νέα Ζηλανδία που βρίσκονται στην πρώτη θέση.
Με σκορ 36, η Ελλάδα κατατάσσεται 94η, μαζί με την Κολομβία, το Μπενίν, το Τζιμπουτί, την Ινδία, τη Μογγολία και τη Σενεγάλη. Οι πολίτες της Ιταλίας (72η), επίσης, κατά πάσα πιθανότητα θα έχει παύση για σκέψη: την κοινή χρήση της θέσης με τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη και το Σάο Τομέ και Πρίνσιπε, λίγο πριν από τη Βουλγαρία. Στην πραγματικότητα, η Ελλάδα, η Ιταλία, η Ισπανία και η Πορτογαλία, στο κέντρο της κρίσης του ευρώ, ήταν οι τέσσερις χειρότερες στην κατάταξη των χωρών της Δυτικής Ευρώπης στο δείκτη του τρέχοντος έτους.
Οι ρίζες της κρίσης βρίσκονται σε διάφορους παράγοντες οι οποίοι διαφέρουν από χώρα σε χώρα, υπάρχει αναμφισβήτητα μια σύνδεση μεταξύ της διαφθοράς και της οικονομικής κρίσης, την οποία όλοι οι διαδηλωτές της Αθήνας, της Ρώμης, της Μαδρίτης και της Λισαβόνας επεσήμαναν γρήγορα.
Σκεφτείτε την πρόσφατη ιστορία του γενναίου Έλληνα δημοσιογράφου Κώστα Βαξεβάνη ο οποίος συνελήφθηκε και δικάστηκε για τη δημοσίευση ενός καταλόγου που περιείχε πάνω από δύο χιλιάδες πλούσιους Έλληνες με τραπεζικούς λογαριασμούς στην Ελβετία. Ο κατάλογος είχε μείνει αδιάβαστος στα γραφεία της κυβέρνησης για πολλά χρόνια.
Αφήνοντας κατά μέρος την κραυγαλέα φίμωση των ΜΜΕ αφού η υπόθεση Βαξεβάνη αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα, μπορεί εύκολα κάποιος να αναρωτηθεί γιατί τόσοι πολλοί άνθρωποι δεν πληρώνουν φόρους; Γιατί η Ελληνική κυβέρνηση δεν έδρασε αμέσως μόλις παρέλαβε τον κατάλογο; Γιατί να πυροβολήσουν τον αγγελιοφόρο, αντί να ψάχνουν για τους ισχυρισμούς της φοροδιαφυγής;
Ο Κώστας Βαξεβάνης, ο Έλληνας δημοσιογράφος αντιμετωπίζει τώρα μια νέα δίκη, αν και στην πρώτη κρίθηκε αθώος. Ο εισαγγελέας θεωρεί ότι η απόφαση υπέρ του δημοσιογράφου «είναι νομικά λάθος». Η εξήγηση του Βαξεβάνη είναι ότι, «Οι άνθρωποι από το γραφείο του εισαγγελέα κάνουν ό, τι μπορούν για να έχουν το αποτέλεσμα που θέλουν». Η αποκάλυψη της λίστας εγείρει ερωτήματα σχετικά με το αν υπάρχουν αξιόπιστα, εκτελεστά μέτρα για να διασφαλιστεί ότι οι άνθρωποι πληρώνουν τους φόρους τους, σύμφωνα με όλες τις απαιτήσεις του κράτους δικαίου.
Κάποιος θα μπορούσε να ζητήσει εξηγήσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπως κάνει το Bloomberg News. Ωστόσο, το γενικό Ευρωπαϊκό δικαστήριο την περασμένη εβδομάδα μπλόκαρε μια προσπάθεια που γινόταν ώστε να αναγκαστεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να απελευθερώσει τα αρχεία που δείχνουν πως η Ελλάδα χρησιμοποίησε παράγωγα για να κρύψει το χρέος της στην πορεία προς την οικονομική κρίση. Το Bloomberg έφερε την υπόθεση στο πλαίσιο της ελευθερίας της ΕΕ, αλλά το δικαστήριο δήλωσε η δημοσιοποίηση των εγγράφων «θα υπονομεύσει την προστασία του δημοσίου συμφέροντος». Η απόφαση θα σήμαινε ότι το ζήτημα του κατά πόσον οι υπάλληλοι της ΕΕ γνώριζαν για παρατυπίες στους εθνικούς λογαριασμούς στην Ελλάδα πριν γίνουν γνωστές το 2009 δεν θα πρέπει να απαντηθεί – τουλάχιστον, όχι για τώρα.
Η αποτυχία να θέσει σε εφαρμογή επαρκή μέτρα για την πρόληψη, τον εντοπισμό και την εξάλειψη νόμιμων και παράνομων μορφών διαφθοράς είναι μερικοί από τους λόγους για την οικονομική κρίση. Είναι προφανές πλέον ότι η δημόσια οικονομία των χωρών όπως η Ελλάδα, η Ιταλία, η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Κύπρος, και αναμφισβήτητα η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δεν ήταν επαρκώς διαφανείς και κράτησε την κρίση του χρέους κρυφή για πάρα πολύ καιρό.
Αλλά είναι πολύ πιο σύνθετο όπως παρουσιάζεται στην περίπτωση Βαξεβάνη- τα θεσμικά όργανα, όπως το δικαστικό σώμα, το γραφείο ελέγχου, τα πολιτικά κόμματα, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, και ούτω καθεξής, είναι σαν κινούμενα μέρη από ένα πολύπλοκο μηχάνημα – όλοι πρέπει να εργαστούν και να συνεργαστούν, να επιτρέπουν την καταπολέμηση της διαφθοράς ώστε το σύστημα να λειτουργεί ομαλά και αποτελεσματικά. Στην Ελλάδα έχει γίνει έρευνα που δείχνει ότι πολλά από αυτά τα ιδρύματα, τις πολιτικούς και τις επιχειρήσεις συγκεκριμένα, αποτυγχάνουν στη δοκιμασία της διαφάνειας στην Ελλάδα, και την περίπτωση του Βαξεβάνη παρουσιάζονται μερικές από αυτές τις θεσμικές αδυναμίες.
Εν μέρει λόγω της ευρωπαϊκής κρίσης, η αδιαφορία για τη διαφθορά τώρα εκτίθεται και η σχέση μεταξύ της διαφθοράς, ή έλλειψη διαφάνειας, και της πολιτικής διαδικασίας γίνεται όλο και πιο αντιληπτή από τους Ευρωπαίους πολίτες. Τα τρία τέταρτα από αυτούς πιστεύουν ότι η διαφθορά είναι μείζον πρόβλημα στη χώρα τους, σύμφωνα με τη δημοσκόπηση του 2012. Στην Ελλάδα το ποσοστό αυτό φτάνει το 98%.
Η διαφθορά, που ίσως ήταν κρυμμένη από την ισχυρή ή σταθερή οικονομική ανάπτυξη τώρα, όλο και περισσότερο, ξεγυμνώνεται, με αντίστοιχη απώλεια της εμπιστοσύνης στο πολιτικό σύστημα και στους πολιτικούς. Ορισμένα μέτρα λαμβάνονται, αλλά μένει να δούμε εάν οι κυβερνήσεις της Ευρώπης θα ανταποκριθούν στο μεταβαλλόμενο οικονομικό και πολιτικό κλίμα με περαιτέρω μέτρα για την ενίσχυση της καταπολέμησης της διαφθοράς. Θα πρέπει να εξασφαλιστεί ότι τα ιδρύματα είναι διαφανή, οι ηγέτες τους υπόλογοι και οι νόμοι είναι αυστηροί και πως θα εκτελεστούν.
Η καταπολέμηση της διαφθοράς δεν είναι μόνο απαραίτητη για τη δημοκρατία, αυτό δημιουργεί άλλωστε την σωστή οικονομική σχέση.
http://www.koutipandoras.gr/