Η ανώμαλη προσγείωση των κυβερνητικών ψευδαισθήσεων

του Σταύρου Λυγερού...

Έχοντας βάλει όλα τα αυγά του στο γερμανικό καλάθι, ο Σαμαράς προσδοκούσε ότι μετά τις γερμανικές εκλογές η Μέρκελ θα άναβε το «πράσινο φως» για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους που βρίσκεται στα χέρια των χωρών-μελών της Ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Τώρα που το οικοδόμημα των αβάσιμων προσδοκιών δοκιμάζεται από την πραγματικότητα καταρρέει σαν πύργος από τραπουλόχαρτα.

Η κυβέρνηση ισχυριζόταν μέχρι τώρα ότι η ύπαρξη πρωτογενούς πλεονάσματος δεν είναι μόνο αναγκαία, αλλά είναι και ικανή συνθήκη για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Γι’ αυτό και έκανε τα πάντα για να το επιτύχει, έστω και πλασματικά. Μπορεί για τους δικούς της λόγους η τρόικα να αναγνωρίζει ότι το 2013 θα κλείσει με ένα ελάχιστο πρωτογενές πλεόνασμα, αλλά η στάση της αποδεικνύει πως η προσδοκία των Σαμαρά - Βενιζέλου είναι ψευδαίσθηση. Πριν ένα χρόνο είναι αλήθεια ότι το Eurogroup είχε θέσει την παραγωγή πρωτογενούς πλεονάσματος ως προϋπόθεση για την αναδιάρθρωση. Δεν είχε, όμως, δεσμευτεί σαφώς ότι θα τη δρομολογούσε αμέσως.

Για μία ακόμα φορά οι κυβερνώντες υποτίμησαν την υποκρισία του ευρωιερατείου. Μπορεί το ΔΝΤ να πιέζει την Ευρωζώνη για την αναδιάρθρωση, αλλά οι δύο τους συμφωνούν απολύτως ότι η Ελλάδα χρειάζεται πρόσθετα μέτρα, μεταξύ των οποίων και νέες περικοπές σε μισθούς, συντάξεις, επιδόματα κ.λπ. Ο λόγος είναι ότι διαψεύδεται από τα γεγονότα ο ισχυρισμός πως η ελληνική οικονομία εισέρχεται σε φάση σταθεροποίησης.

Εάν το ΑΕΠ αναμένεται να μειωθεί σύμφωνα με την πρόβλεψη ή ίσως και λίγο λιγότερο αυτό οφείλεται αποκλειστικά στην ένεση από τον τουρισμό. Κι αυτή με τη σειρά της οφείλεται στο γεγονός ότι έχουν εξουδετερωθεί σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό ανταγωνιστικές τουριστικές αγορές, όπως η Τυνησία, η Αίγυπτος, η Συρία και η Τουρκία.

Το ζήτημα της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους, που με επιμονή θέτει το ΔΝΤ, είναι διαβατήριο για τη σταδιακή επιστροφή της Ελλάδας όχι μόνο στις Αγορές, αλλά και στην ανάπτυξη. Εάν δεν λυθεί αυτό το πρόβλημα, η ελληνική οικονομία είναι καταδικασμένη να παραμένει εγκλωβισμένη στο φαύλο κύκλο της ύφεσης. Με το χρέος σε τέτοια ύψη, ακόμα κι αν κάποιοι βρεθούν να μας δανείσουν, θα ζητήσουν απαγορευτικά επιτόκια, της τάξεως του 7%.

Μέχρι προσφάτως, ο Σαμαράς πορευόταν με βάρκα την ελπίδα ότι η αναδιάρθρωση θα πραγματοποιηθεί σύντομα και ότι αυτή θα άνοιγε το δρόμο για μεγάλες άμεσες ξένες επενδύσεις και για επιστροφή στις Αγορές. Αντί γι’ αυτό, το ευρωιερατείο τού σερβίρει νέο Μνημόνιο και νέα μέτρα. Αυξάνοντας, όμως, τη δόση της μονοδιάστατης λιτότητας, θα ενταθεί η ασφυξία στην αγορά με αποτέλεσμα τον πολλαπλασιασμό των οικονομικών και κοινωνικών ερειπίων. Ας σημειωθεί ότι το 2012 σημειώθηκε αποεπένδυση της τάξεως του 20%, ενώ οι προβλέψεις για το 2013 δεν είναι καθόλου αισιόδοξες. Σε αυτό το περιβάλλον η ανεργία σπάει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, εξωθώντας το πιο μορφωμένο κομμάτι των νέων επιστημόνων σε μετανάστευση.

Με τις ψευδαισθήσεις της να διαλύονται, η κυβέρνηση Σαμαρά έχει περιέλθει σε νευρική κρίση. Δηλώνει ότι δεν πρόκειται να αποδεχτεί την επιβολή πρόσθετων οριζόντιων μέτρων, όπως απαιτεί η τρόικα. Τις προηγούμενες ημέρες, μάλιστα, το Μέγαρο Μαξίμου διοχέτευε την πρόθεσή του ακόμα και να προσφύγει στις κάλπες, εάν οι δανειστές επέμεναν στην απαίτησή τους. Περιττό να αναφέρουμε ότι πριν αλέκτορα φωνήσαι κατάπιε την απειλή του.

Από την πλευρά τους, το ευρωιερατείο και το ΔΝΤ εμφανίζονται ανελαστικοί στο ζήτημα της λήψης πρόσθετων μέτρων. Οι δραματικές προειδοποιήσεις του Σαμαρά ότι δεν υπάρχει κοινοβουλευτική πλειοψηφία για να περάσουν από τη Βουλή και ότι η κυβέρνησή του θα αποσταθεροποιηθεί δεν φαίνεται να συγκινούν τους δανειστές. Προφανώς, θεωρούν ότι η κυβέρνηση δεν έχει περιθώρια να προβάλει πραγματική αντίσταση και ότι κι αυτή τη φορά θα εκτελέσει τις εντολές τους. Κι αποδεικνύεται πως εκτιμούν σωστά.

Έχοντας δηλώσει ότι δεν θα λάβουν νέα οριζόντια μέτρα, αλλά χωρίς να είναι διατεθειμένοι, και κυρίως προετοιμασμένοι, να συγκρουστούν με την τρόικα, οι Σαμαράς και Βενιζέλος θα δρέψουν μόνο αρνητικούς καρπούς. Και αυτό όχι μόνο στη σχέση τους με τους δανειστές, αλλά και στο επίπεδο των ευαίσθητων εσωτερικών πολιτικών ισορροπιών. Πατώντας στις διαβεβαιώσεις των αρχηγών τους, βουλευτές της συμπολίτευσης έχουν εκτεθεί σ’ αυτή τη γραμμή, γεγονός που τους δυσκολεύει πολύ να ψηφίσουν νέες περικοπές. Ακόμα κι αν η κυβέρνηση παρακάμψει το Κοινοβούλιο, η διάχυτη δυσαρέσκεια των βουλευτών συνιστά από μόνη της έναν παράγοντα αστάθειας. Πολύ περισσότερο όταν είναι κοινός τόπος ότι αυτή η κυβέρνηση δεν μπορεί να επιβιώσει μετά τις ευρωεκλογές.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΕΠΙΚΑΙΡΑ (Τεύχος 210)