H ανάγκη για δικαίωση...

Του Γιάννη Παντελάκη

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ απέτυχε. Σημαίνει αυτό ότι απέτυχε και η Αριστερά; Η εύκολη και βολική απάντηση πολλών είναι καταφατική. Εύκολη, γιατί, μέσα από μια τέτοια κατάφαση, νομίζουν ότι δικαιώνονται. Για όσα συνέβησαν σ' αυτό τον τόπο τα μεταπολιτευτικά –τουλάχιστον– χρόνια. Βολική, γιατί (νομίζουν ότι) δεν χρειάζεται αυτοκριτική, στοιχείο αναγκαίο για την ύπαρξή τους. Ευθύνεται η αριστερά επειδή το πολιτικό συνονθύλευμα που μας κυβερνά διαχειρίζεται με τόσο λάθος τρόπο μια παρακμή που προϋπήρχε και την οποία βοήθησε να αποκτήσει επιπλέον αρνητικά χαρακτηριστικά;

Για να θεωρήσουμε ότι απέτυχε η Αριστερά, θα πρέπει να δεχτούμε ότι η πολιτική που ασκείται εδώ και ενάμιση χρόνο έχει τέτοιο πρόσημο. Έστω σε κάποιες λίγες εκφάνσεις. Από πουθενά δεν προκύπτει αυτό. Οι συνταγές που ακολουθεί η σημερινή κυβέρνηση για να διαχειρίζεται τα προβλήματα που προκύπτουν, αλλά και τις μεγαλύτερες παθογένειες της χώρας, δεν διαφέρουν θεαματικά από εκείνες που προηγήθηκαν. Και ας μην ξεχνάμε πως το σημερινό σχήμα που κυβερνά αποτελεί έναν συνονθύλευμα στελεχών μιας αριστερής έκφρασης (που έχει ξεχάσει ωστόσο την ταυτότητά της), πρώην στελεχών της μάλλον πιο δυσάρεστης εκδοχής του ΠΑΣΟΚ, πρώην παραγόντων της συντηρητικής παράταξης που μετείχαν με διάφορους τρόπους στην τελευταία διακυβέρνηση Καραμανλή.

Η αμηχανία της αριστεράς ως συλλογική έκφραση σε παγκόσμιο επίπεδο είναι δεδομένη και πολύχρονη. Ανέτοιμη να διαχειριστεί την κυριαρχία της ελεύθερης αγοράς και την παγκοσμιοποίηση, προσπαθεί να αναπροσαρμόσει τον ρόλο της, έχει υπαρξιακά ζητήματα, αναζητεί ταυτότητα. Ωστόσο, το τέλος των ιδεολογιών δεν έχει έρθει. Δεν θα μπορούσε άλλωστε. Από το σημείο αυτό ωστόσο, από μια αριστερά δηλαδή που αναζητεί έναν νέο ρόλο μέχρι τη θεώρηση πως η αμηχανία της σημαίνει και το τέλος ή τη χρεωκοπία της, υπάρχει μια σεβαστή απόσταση. Που δεν είναι ικανή να δικαιώσει πολλούς απ' όσους αναζητούν άλλοθι για ν' αποφύγουν να δουν την πραγματικότητα.

Και για να επανέλθουμε στα δικά μας, η πραγματικότητα που βιώσαμε στη χώρα μας δεν είναι κατά βάση αποτέλεσμα μιας πολιτικής που άσκησε η αριστερά, η όποια εκδοχή της αριστεράς. Η πολύπλευρη κρίση δεν δημιουργήθηκε από αυτήν, στα μνημόνια δεν φτάσαμε από αυτήν, στη διαχείρισή τους (μέχρι τον Ιανουάριο του 2015) δεν ευθύνεται ιδιαίτερα αυτή. Η παρακμή δεν έχει αριστερό πρόσημο. Έχει το πρόσημο εκείνων που διαχειρίστηκαν τις τύχες μας και οι οποίοι επιχειρούν σήμερα να εμφανιστούν δικαιωμένοι. Η διαχείριση από τον Ιανουάριο του 2015 έως σήμερα κατά βάση κινείται στις χειρότερες εκδοχές των προηγούμενων. Οι ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ εκφράζουν αυτές τις εκδοχές.

Ο κομματισμός, το ρουσφέτι, ο νεποτισμός, η στενή σχέση του κράτους με την εκκλησία, η προσπάθεια ταύτισης με διαπλεκόμενα συμφέροντα, ο εθνικολαϊκισμός, οι απλουστευτικές διαγνώσεις των προβλημάτων που ηχούν ευχάριστα στα αυτιά ψηφοφόρων, η στοχοποίηση των κακών ξένων που αποκλειστικά ευθύνονται για όσα μας συμβαίνουν, ακόμα και η διόγκωση του κράτους με προσλήψεις δεν αποτελούν χαρακτηριστικά που γνωρίσαμε από τη σημερινή διακυβέρνηση. Αυτή απλά ακολουθεί όσα έκαναν πολλοί απ' όσους προηγήθηκαν.

Το σχήμα ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ δεν είναι το αποτέλεσμα μιας κακής εκδοχής συγκριτικά με τη θεαματικά καλύτερη που γνωρίσαμε τα προηγούμενα χρόνια. Είναι η συνέχεια μιας κακής εκδοχής για την οποία ωστόσο περισσεύει σήμερα η οργή επειδή ισχυριζόταν ανέξοδα ότι αποτελεί κάτι διαφορετικό και είχε έτοιμες εναλλακτικές προτάσεις. Το γεγονός ότι διάφοροι γραφικοί υπουργοί κλαίνε όταν πουλάνε δημόσια περιουσία ή βάζουνε πορτραίτα του Βελουχιώτη στα γραφεία τους δεν τους κάνει διαφορετικούς. Γραφικούς ίσως. Και παρότι γραφικοί, κάποιοι από την απέναντι πλευρά, τους προσεγγίζουν με ιδεολογικό και πολιτικό τρόπο ώστε να βρουν οι ίδιοι δικαίωση. Να καλύψουν την ανάγκη τους για δικαίωση για όσα έχουν προηγηθεί…