Τι άλλαξαν τα capital controls στη ζωή μας

Ήρθαν από το πουθενά, χτύπησαν όσους είχαν τα χρήματά τους ακόμα στις τράπεζες και όχι «τσιμεντωμένα» σαν νίντζα και ένα χρόνο αργότερα σβήνουν το πρώτο κεράκι σε μια τούρτα στην οποία ουδείς γνωρίζει αν και πόσα ακόμα θα προστεθούν.

γράφει ο Γιάννης Τσαούσης

Την πρωτόγνωρη και εν μέρει χαοτική 28η Ιουνίου 2015 την θυμόμαστε όλοι καλά. Ειδικά το κομμάτι εκείνο της νύχτας όπου ξαφνικά τα ATM όλης της χώρας γέμισαν πιο ασφυκτικά κι από κλαμπ της παραλιακής στα ‘90s. Μέχρι να αδειάσουν, το καλύτερο που μπορούσε να επιτύχει οποιοσδήποτε από τους πανικόβλητους καταθέτες ήταν να σηκώσει όσες «800άρες» (ή «600άρες», αναλόγως το ημερήσιο πιστωτικό όριο κάθε τράπεζας) αντιστοιχούσαν στις debit cards που κατείχε και μετά να κλαίει για τα υπόλοιπα που καταδικάστηκαν να μείνουν «κλειδωμένα» μέσα.

Η επομένη βρήκε ξεκάθαρους νικητές και χαμένους, να θριαμβολογούν και να μοιρολογούν αντίστοιχα: Τους μεν γιατί είχαν προλάβει να τα βγάλουν στο εξωτερικό ή/και να τα «χτίσουν» σε κάποιον από τους τοίχους του εξοχικού τους, τους δε διότι συνειδητοποίησαν ότι απλώς ήταν «οι εύπιστοι μαλάκες της ιστορίας που τα κράτησαν σε λογαριασμούς και προθεσμιακές» και τώρα θα πρέπει να ζήσουν με την αγωνία του τι θα απογίνουν τα ευαγή ιδρύματα που πήραν τα χρήματά τους σε κολλαριστά χαρτονομίσματα για να τα φυλάξουν και στην πορεία τα έκαναν αέρα κοπανιστό.

Ένα χρόνο μετά, ο απολογισμός της επιβολής των capital controls στη χώρα μας αποτυπώνεται σε ζοφερούς αριθμούς που δείχνουν τη γενικότερη μείωση του δείκτη οικονομικού κλίματος, αλλά και επιμέρους δείκτες που σχετίζονται με την ύφεση, τη μείωση των εξαγωγών, την αποεπένδυση, την πτώση της κατανάλωσης κ.α. Πρακτικά πάντως, αυτά που άλλαξαν για τους πολλούς στην καθημερινότητά τους δεν τα βρίσκεις σε στατιστικές αλλά ρίχνοντας μια ματιά γύρω σου και στον περίγυρό σου, όπως καλή ώρα:

1. Οι ουρές μεγάλωσαν αλλά εκπολιτίστηκαν

Μετά τον πανικό, τα σπρωξίδια, τα γαμωσταυρίδια και τις λιποθυμίες των πρώτων ημερών, οδηγηθήκαμε σ’ ένα μοτίβο όπου είναι μεν αισθητά πιθανότερο από παλιά να βρεις κόσμο μπροστά σου στο ATM, ωστόσο οι διαπληκτισμοί, οι γκρίνιες για τις καθυστερήσεις κλπ. δείχνουν να ανήκουν στο παρελθόν. Όταν ξέρεις ότι είναι 420 και τέλος για το επόμενο επταήμερο, μια χαρά υπομονή κάνεις.

2. Εκδόθηκαν περίπου 1εκ. νέες κάρτες

Αναγκαστικά έγινε αυτό, αλλά ήταν κι ένα βήμα προόδου. Αφενός αποσυμφορήθηκαν κάπως τα γκισέ, αφετέρου -έστω και με σχετική χρονική πίεση- ένας σωρός κόσμος, ηλικιωμένοι κυρίως, που έστελναν γιους, κόρες, ανίψια κλπ. για τα τραπεζικά τους «θελήματα» ή/και δεν είχαν ασχοληθεί ποτέ με το θέμα, έπρεπε να έχουν κάρτα για πρακτικούς λόγους. Αυτό βέβαια ώθησε και θα εξακολουθήσει να ωθεί τις τράπεζες και σε απολύσεις «πλεονάζοντος προσωπικού», αλλά έτερον εκάτερον.

3. Η άνθιση του e-banking

Δεν είναι πολυτέλεια, είναι εργαλείο πολιτισμού που σώζει πολύτιμο χρόνο. Και, εξ’ ανάγκης κι εδώ, όλο και περισσότερος κόσμος ξεκίνησε να το χρησιμοποιεί. Πείτε ό,τι θέλετε για τον «Μεγάλο Αδελφό που μας ελέγχει και μας έχει δεμένους από παντού», μην πείτε όμως ότι ο τεχνολογικός μας αναλφαβητισμός δεν βελτιώθηκε θεαματικά. Ούτως ή άλλως τα παππουδάκια που από χόμπι πάνε στην τράπεζα αξημέρωτα, γιατί είναι το εναλλακτικό τους καφενείο, δεν θα σταματήσουν να το κάνουν. Ούτε όλοι μπορούν να μάθουν να χειρίζονται τα πάντα. Όσοι όμως μπορούμε, χρήσιμο είναι να αποσυμφορούμε την κατάσταση όπου, όπως και όποτε περνάει από το χέρι μας.