Το ελληνικό παράδοξο: Αυξάνονται οι φόροι, μειώνονται τα έσοδα

Από την ανάλυση των δημοσιονομικών επιδόσεων της χώρας κατά τον μήνα Φεβρουάριο, προκύπτουν ουκ ολίγα μηνύματα ανησυχίας.

του Θάνου Τσίρου     

   

Σε έναν σχετικά «εύκολο» μήνα όπου ο στόχος για τη συγκέντρωση των φορολογικών εσόδων ήταν μόλις 3,12 δις. ευρώ –ένας από τους χαμηλότερους ολόκληρης της χρονιάς- δημιουργήθηκε «τρύπα» 181 εκατ. ευρώ καθώς εισπράχθηκαν μόλις 2,939 δις. ευρώ.

Από την ανάλυση των δημοσιονομικών επιδόσεων της χώρας κατά τον μήνα Φεβρουάριο, προκύπτουν ουκ ολίγα μηνύματα ανησυχίας. Σε βασικές κατηγορίες φορολογικών εσόδων που κανονικά θα έπρεπε να παρατηρείται υπέρβαση, ή έστω επίτευξη των στόχων, τα στοιχεία αποτυπώνουν σοβαρή υστέρηση. Προς το παρόν, οι «τρύπες» καλύπτονται από έκτακτα γεγονότα όπως το μέρισμα της Τράπεζας της Ελλάδας ή οι έξτρα φόροι από τις προηγούμενες χρήσεις. Όσο όμως θα περνούν οι μήνες και τα «έκτακτα» θα γίνονται ολοένα και λιγότερα, οι υστερήσεις θα είναι πολύ δύσκολο να καλυφθούν.

Μόνο μέσα στον Φεβρουάριο, τα φορολογικά έσοδα ήταν κατά 410 εκατ. ευρώ λιγότερα σε σχέση με τον αντίστοιχο περυσινό μήνα. Σε ένα μεγάλο βαθμό αυτό δικαιολογείται από το γεγονός ότι τον Φεβρουάριο του 2017 δεν υπήρχε ΕΝΦΙΑ σε αντίθεση με τον Φεβρουάριο του 2016 που υπήρχε.

Από την άλλη, το γεγονός ότι οι έμμεσοι φόροι του φετινού Φεβρουαρίου είναι λιγότεροι και από την αντίστοιχο περυσινό μήνα αλλά και σε σχέση με τον στόχο, μόνο προβληματισμό μπορεί να προκαλέσει καθώς έχει μεσολαβήσει:

1. Και η αύξηση των συντελεστών σε σειρά προϊόντων και υπηρεσιών (καύσιμα, τσιγάρα, καφές κλπ)

2. Και η «καμπάνια» για την τόνωση των ηλεκτρονικών πληρωμών η οποία θεωρητικά θα έπρεπε να φέρνει αύξηση των εσόδων από τον ΦΠΑ και όχι μείωση.

Από τα αναλυτικά στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού τον Φεβρουάριο, τα στοιχεία που θα πρέπει να προκαλούν έντονη ανησυχία είναι τα ακόλουθα:

1. Παρατηρείται σοβαρή μείωση στις εισπράξεις από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων. Δεδομένου ότι οι εισπράξεις μέσα στον Φεβρουάριο, στηρίζονται αποκλειστικά στην παρακράτηση φόρου, η μείωση υποδηλώνει τη συνεχιζόμενη μείωση στο μέσο εισόδημα. Επίσης, έχει αρχίσει να φαίνεται η επίπτωση από την μικρότερη παρακράτηση φόρου στα «μπλοκάκια» που κλίνουν κατά δεκάδες χιλιάδες. Ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων, έπρεπε να αποδώσει 768 εκατ. ευρώ αλλά έφερε μόλις 645 εκατ. ευρώ, λιγότερα και σε σχέση με τον Φεβρουάριο του 2016 οπότε απέδωσε 703 εκατ. ευρώ. Η πτώση είναι πολύ μεγάλη και αν συνεχιστεί και τους επόμενους μήνες, θα προκαλέσει πολύ σοβαρά προβλήματα στον προϋπολογισμός καθώς ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων, είναι μια από τις σημαντικότερες πηγές του κρατικού προϋπολογισμού.

2.  Οι φόροι κατανάλωσης τον Φεβρουάριο ήταν κατά 151 εκατ. ευρώ λιγότεροι σε σχέση με τον στόχο και κατά 75 εκατ. ευρώ λιγότεροι σε σχέση με πέρυσι. Εισπράχθηκαν μόλις 459 εκατ. ευρώ έναντι στόχου 611 εκατ. ευρώ και 534 εκατ. ευρώ που είχαν συγκεντρωθεί πέρυσι.   Οριακά, επιτεύχθηκε ο στόχος στον ειδικό φόρο κατανάλωσης των ενεργειακών προϊόντων καθώς συγκεντρώθηκε το ποσό των 355 εκατ. ευρώ που είχε προϋπολογιστεί. Όμως, στους «λοιπούς» ειδικούς φόρους κατανάλωσης (εκεί που κατά κύριο λόγο κυριαρχούν οι φόροι στα καπνικά προϊόντα) η υστέρηση έφτασε στα 151 εκατ. ευρώ. Οι φορείς του κλάδου είχαν προειδοποιήσει ότι με την αλλαγή του χρόνου όταν και θα σταματήσει η «αποθεματοποίηση» από την πλευρά των επιχειρήσεων, το υπουργείο Οικονομικών θα έρθει αντιμέτωπο με μεγάλη μείωση στα έσοδα. Ήδη από τον Φεβρουάριο που αποτυπώθηκαν τα στοιχεία για τις συναλλαγές του Ιανουαρίου, οι εκπρόσωποι του κλάδου επιβεβαιώθηκαν και μέσα στο επόμενο διάστημα θα φανεί αν η αύξηση του ειδικού φόρου θα οδηγήσει τελικώς και σε μείωση της κατανάλωσης με ακόμη μεγαλύτερες συνέπειες για τα δημόσια έσοδα.

3. Τρίτο πολύ ανησυχητικό στοιχείο είναι το γεγονός ότι δεν έχει επιτευχθεί ο στόχος στα έσοδα από τον ΦΠΑ. Επιτεύχθηκε μεν στα πετρελαιοειδή αλλά αυτό οφείλεται και στην αύξηση των διεθνών τιμών αλλά και στο γεγονός ότι ο ΦΠΑ επιβλήθηκε επί αυξημένου ειδικού φόρου κατανάλωσης. Στα «λοιπά προϊόντα» όμως (εκεί που είναι όλες οι καθημερινές συναλλαγές, τα supermarket κλπ) παρατηρήθηκε σημαντική κάμψη των εισπράξεων καθώς το υπουργείο Οικονομικών συνέλεξε 952 εκατ. ευρώ έναντι 1,008 δις. ευρώ που ήταν ο στόχος. 

thetoc.gr