Φαναριώτες, κοτζαμπάσηδες, οπλαρχηγοί

Σαν να σηματοδότησε το μέλλον της χώρας η δολοφονία του Καποδίστρια, σαν να όρισε τη θολή και συγχυσμένη πορεία της. Ποιος ήταν αυτός, ένας ξενόφερτος, που δεν ήξερε πού πάν’ τα τέσσερα - και ήρθε να μας κυβερνήσει; Ποιους; Εμάς, τα ηρωικά τέκνα της χώρας, που έχουμε στη δούλεψή μας χωρικούς κι εργάτες υπάκουους, υπήκοους και γίνεται αυτό που εμείς θέλουμε; Δεν είμαστε καλά· τα κουμπούρια μας να ’ναι καλά.

Πέρασαν έκτοτε σχεδόν διακόσια χρόνια και η νοοτροπία τούτη δεν φαίνεται να έχει αλλάξει· οι θεσμοί είναι παρακατιανοί, τι αξία έχουν μπροστά στο «φιλότιμο» και στον τράχηλο του Ελληνα που ζυγόν δεν υποφέρει και λοιπά; Σπάνια να βρεθεί μια κυβέρνηση στο διάβα αυτών των είκοσι δεκαετιών που να υποστήριξε τα συμφέροντα του φτωχού λαού - ελάχιστες οι εξαιρέσεις τόσο στον οικονομικό όσο και στον παιδαγωγικό τομέα.

Ο φτωχός, όμως, λαός ήταν αυτός που έδωσε το σύνθημα για εξέγερση και όχι οι Φαναριώτες και οι κοτζαμπάσηδες (αν και μερικοί από τους τελευταίους έβαλαν νερό στο κρασί τους προκειμένου να απελευθερωθεί η πατρίδα τους από τον οθωμανικό ζυγό).

Τρελούς αποκάλεσαν αυτούς που κουβάλησαν στις πλάτες τους τον ξεσηκωμό, που έπεισαν ότι οι καιροί ου μενετοί για μια εθνική και κοινωνική ταυτόχρονα επανάσταση· άκουγαν οι προεστοί τον Παπαφλέσσα, φλογερό και ατίθασο, να μιλάει για την ξανθιά βοήθεια και ήθελαν να τον «καρυδώσουν» γιατί θα έχαναν τη βολή τους από τα προνόμια που είχαν εξασφαλίσει από τους κατακτητές.

Οι τρεις μεγάλοι οπλαρχηγοί (Κολοκοτρώνης, Καραϊσκάκης, Ανδρούτσος) έσωσαν την επανάσταση είτε κλέφτες αποκλήθηκαν είτε κατσαπλιάδες - χωρίς να το καταλάβουν έγιναν εθνικοί ήρωες και τούτο γιατί αγαπήθηκαν από τον λαό, προέρχονταν από τον λαό, ήσαν οι ίδιοι λαός, κόντρα σε Εσπεριοδίφες, Φαναριώτες και λοιπούς σπουδαγμένους σε ευρωπαϊκές πόλεις.

Οι τελευταίοι, αντίθετα, έγιναν υπονομευτές της επανάστασης, τους κατηγόρησαν, τους οδήγησαν σε δικαστήρια, τους δολοφόνησαν - και όλα τούτα γιατί; Για να καρπωθούν αυτοί την εξουσία, αυτοί οι άκαπνοι και μακρινοί προς την τότε ελληνική πραγματικότητα, στην ουσία εντελώς άσχετοι μ’ αυτήν.

Εκαναν κι αυτοί βέβαια ένα καλό· δημιούργησαν τις συνελεύσεις, μετάφρασαν βιβλία και δίκαια, οργάνωσαν την πολιτική δομή ενός υποτίθεται «σύγχρονου» κράτους, προσπάθησαν να «απλώσουν» τη διοίκηση, αλλά αυτά δεν ήσαν από μόνα τους ικανά να τους χρίσουν αρχηγέτες - άλλο η ψυχή κι άλλο το μυαλό, συνοδευόμενο μάλιστα το τελευταίο από αρχηγική μεγαλομανία, ίντριγκες, διαβολές, χρηματισμούς, διασπάθιση δημόσιου χρήματος και λοιπά, που σέρνονται ακόμη και σήμερα στο όλον είναι των εκάστοτε κυβερνώντων.

Από πολύ παλιά οι Σοφιστές είχαν κατηγορηθεί ότι διέφθειραν την πολιτική· αυτοί όμως πρωτομίλησαν για εθνική ομόνοια (Γοργίας, Αντιφών, Δημόκριτος κ.ά.). Ξέρει κανείς σήμερα τι σημαίνει ομόνοια;    

Γιώργος Σταματόπουλος - efsyn.gr