Χωρίς λόγο στο «ψυγείο» επενδύσεις δισεκατομμυρίων!

Το πρώτο τρίμηνο του 2017 τελειώνει, χωρίς να έχει σημειωθεί πρόοδος σε κάποια από τις μεγάλες επενδύσεις που προωθούνται επί χρόνια. Οι άγνωστοι λόγοι καθυστερήσεων και το θετικό παράδειγμα του Αστέρα Βουλιαγμένης.

Η διαφαινόμενη νέα αναβολή της συμφωνίας παράδοσης των 14 περιφερειακών αεροδρομίων στη γερμανική Fraport, που είχε προγραμματιστεί για τις 15 Μαρτίου, οδηγεί προς τα πίσω άλλη μία από τις μεγάλες επενδύσεις που θα μπορούσαν να προχωρήσουν εντός του 2017. Ταυτόχρονα, περιορίζει και τις προσδοκίες για τα οφέλη που θα μπορούσε να έχει η οικονομία από τα έργα, άνω των 350 εκατ. ευρώ, που ετοιμάζουν οι Γερμανοί για την αναβάθμιση των αεροδρομίων.

Αν προστεθεί η άγνωστη τύχη της συμφωνίας για την αξιοποίηση του Ελληνικού και σειρά άλλων βαλτωμένων διαγωνισμών του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ) ή αναπτυξιακών έργων (από Συμπράξεις Παραχώρησης -ΣΔΙΤ- μέχρι νέα έργα του ΕΣΠΑ), αρκετοί αναρωτιούνται από πού ακριβώς θα προκύψει η ανάπτυξη που υπόσχονται τα κυβερνητικά στελέχη.

«Οι καθυστερήσεις κοστίζουν σε χιλιάδες θέσεις εργασίας και αναμένεται να έχουν αρνητική επίπτωση στις προβλέψεις για την ανάπτυξη της οικονομίας το 2017», τονίζουν ακόμα και τραπεζικά στελέχη που πιέζουν την κυβέρνηση να βγάλει τις μεγάλες επενδύσεις από το τέλμα των τελευταίων ετών. «Ακόμα και αν δεν μπορούν να ξεκινήσουν όλες μέσα στο έτος, ορισμένες θα προσέφεραν σημαντική ανάσα στις τοπικές οικονομίες», προσθέτουν.

Στα συρτάρια διάφορων υπουργείων εκκρεμούν, πάντως, οι φάκελοι επενδύσεων που ξεπερνούν τα τέσσερα δισ. ευρώ, ορισμένες από τις οποίες θα μπορούσαν να ξεκινήσουν μέσα στο έτος. Δεν πρόκειται μόνο για ιδιωτικοποιήσεις, αλλά και επενδυτικά σχέδια σε τουρισμό, ακίνητα κ.λπ., που σέρνονται εδώ και χρόνια. Προϋπόθεση αποτελεί, πάντως, «η βελτίωση της εικόνας της χώρας καθώς σε αυτό το κλίμα είναι σχεδόν αδύνατο να βρεθούν κεφάλαια για τη χρηματοδότησή τους», όπως επισημαίνουν στελέχη που παρακολουθούν τις επενδύσεις.

Το παράδειγμα του Αστέρα

Η περίπτωση του Αστέρα Βουλιαγμένης δείχνει πως από τη στιγμή που ολοκληρωθεί μια ιδιωτικοποίηση, οι νέοι επενδυτές επιθυμούν να προχωρήσουν ταχύτατα τις απαραίτητες επενδύσεις. Μέσα σε λίγες εβδομάδες, το αραβοτουρκικό σχήμα που ανέλαβε την τύχη του ιστορικού ξενοδοχειακού συγκροτήματος προκήρυξε διαγωνισμό, ώστε να επιλέξει τον κατασκευαστικό όμιλο που θα υλοποιήσει τα έργα αναβάθμισης, η πρώτη φάση των οποίων αγγίζει τα 100 εκατ. ευρώ.

Και ενώ το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων έχει χαθεί μέσα στη θύελλα λέξεων που συνοδεύει τις πολύμηνες διαπραγματεύσεις με τους δανειστές, στην κυβέρνηση δυσκολεύονται να προχωρήσουν και νέους σημαντικούς διαγωνισμούς δημόσιων έργων ή άλλων αξιόλογων επενδύσεων, εξαιτίας της δημοσιονομικής στενότητας και των αργών διαδικασιών ενεργοποίησης του ΕΣΠΑ.

Ετσι, για παράδειγμα, εξαγγέλλεται επί τρία χρόνια η νέα γραμμή 4 του μετρό Αθήνας, αλλά φαίνεται πως κάπου σκαλώνει η χρηματοδότηση του έργου. Ενώ έχει συμφωνηθεί η συμβολή της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) για την κάλυψη του 80% του κόστους του έργου, η διοίκηση της Αττικό Μετρό αναζητεί και έσοδα, ώστε να πληρώνονται οι δόσεις των δανείων. Γι' αυτό και υπάρχουν οι αντιδράσεις συνδικαλιστών της ΣΤΑΣΥ (Σταθερές Συγκοινωνίες ΑΕ) για το νέο μοντέλο εκμετάλλευσης χώρων και διαφημίσεων στα δίκτυα σταθερής τροχιάς και ειδικά στο μετρό. Στην Αττικό Μετρό υποστηρίζουν, πάντως, πως το έργο θα βγει στον αέρα μέσα στο επόμενο δίμηνο, χωρίς κάποιος να προσδοκά ολοκλήρωση του διαγωνισμού πριν από το τέλος του έτους.

Όλα αυτά συμβαίνουν ενώ στο τέλος Μαρτίου ολοκληρώνονται οι οδικοί άξονες, με αποτέλεσμα οι μεγαλύτεροι κατασκευαστικοί όμιλοι της χώρας να βρεθούν χωρίς σημαντικό αντικείμενο εντός Ελλάδας. Σημαντικό έργο (με εξαίρεση το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι Ηρακλείου) έχει να δημοπρατηθεί εδώ και χρόνια. Ετσι σύντομα θα βρεθούν εκτός αγοράς εργασίας εκατοντάδες εργαζόμενοι που σήμερα απασχολούνται στις εργασίες κατασκευής των οδικών αξόνων με συμβάσεις παραχώρησης.

Η παράδοση των 14 μεγαλύτερων περιφερειακών αεροδρομίων της χώρας στο σχήμα υπό τη γερμανική Fraport μετατίθεται από μήνα σε μήνα καθώς στην πορεία προκύπτουν διάφορες εκκρεμότητες. Σύμφωνα με πληροφορίες, η διαδικασία δεν θα ολοκληρωθεί στις 15 Μαρτίου καθώς εκκρεμεί η έγκριση της συμφωνίας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ως συνήθως στις ελληνικές ιδιωτικοποιήσεις, ο σχετικός φάκελος κατατέθηκε με καθυστέρηση. Εκκρεμούν, επίσης, και ορισμένα άλλα τεχνικά ζητήματα, τα οποία θεωρούνται πάντως πως μπορούν να επιλυθούν άμεσα.

Στο Ελληνικό, που θα μπορούσε να αποτελέσει όχημα για την «ανάσταση» της οικοδομικής δραστηριότητας στην Αττική, αλλά και για την ενίσχυση της Αθήνας ως τουριστικού προορισμού, «στην κυβέρνηση δηλώνουν πως προχωρούν αλλά βρισκόμαστε συνεχώς στο ίδιο σημείο», όπως επισημαίνουν όσοι ασχολούνται με την επένδυση. Άγνωστες παραμένουν και οι προθέσεις της κυβέρνησης για την αδειοδότηση καζίνο στον χώρο του πρώην αεροδρομίου, την ίδια στιγμή που υπάρχουν εισηγήσεις για αξιοποίηση του καλύτερου οικοπέδου της χώρας, ώστε να δημιουργηθεί το πρώτο ευρωπαϊκό τουριστικό συγκρότημα-καζίνο. Μάλλον, όμως, θα μας προλάβει η Κύπρος, η οποία προχωρά τις διαπραγματεύσεις με την κοινοπραξία της κινεζικής Melco με την αμερικανική Hard Rock.

Τα απορρίμματα

Μπορεί η υπόθεση των περιφερειακών αεροδρομίων να πηγαίνει προς τα πίσω για άγνωστους ή τυπικούς λόγους, αλλά εξίσου άγνωστοι είναι οι λόγοι για τους οποίους καθυστερούν οι Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) για τη διαχείριση απορριμμάτων των περιφερειών Ηπείρου και Πελοποννήσου, μέσω των οποίων θα προχωρήσουν επενδύσεις άνω των 250 εκατ. ευρώ. Ειδικά στην Πελοπόννησο υπάρχει προσωρινός μειοδότης (η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή) από τον Αύγουστο του 2014.

Η σχετική σύμβαση δεν έχει υπογραφεί επειδή η κυβέρνηση επιχείρησε, παρά τις σχετικές εισηγήσεις, να αναζητήσει άλλη φόρμουλα υλοποίησης του έργου. Έπειτα από δυόμισι χρόνια ξαναγύρισε στην αρχική λύση, με μικρές αλλαγές. Το ένα και μοναδικό ΣΔΙΤ διαχείρισης απορριμμάτων που ανατέθηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, πάντως, αυτό της περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας (στον όμιλο ΕΛΛΑΚΤΩΡ), θα ξεκινήσει σύντομα τη λειτουργία του. Τα υπόλοιπα είτε καθυστερούν, είτε ακυρώθηκαν, είτε έχουν «παγώσει», με τους τοπικούς άρχοντες να αναζητούν άλλες λύσεις και κρατικά/κοινοτικά κονδύλια.

Τα μεγάλα έργα του ΕΣΠΑ

Ο μακρύς κατάλογος των παγωμένων επενδύσεων (από τουριστικά συγκροτήματα στην Κρήτη και στα νησιά του Αιγαίου, μέχρι αιολικά πάρκα και άδειες μεταλλευτικών εκμεταλλεύσεων) συμπληρώνεται από τις καθυστερήσεις στα νέα μεγάλα έργα του ΕΣΠΑ. Όποιος διαβάσει τον κατάλογο με τα έργα του ΕΣΠΑ 2014-2020 θα διαπιστώσει πως στα 50 μεγαλύτερα δεν περιλαμβάνεται ούτε ένα καινούργιο! Σχεδόν όλα (από το μετρό Θεσσαλονίκης μέχρι κάθετους άξονες της Εγνατίας Οδού) έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί από το προηγούμενο ΕΣΠΑ, ή σχεδιάστηκαν ώστε να απορροφήσουν κονδύλια από δύο διαχειριστικές περιόδους.

Όσο για τον περίφημο σχεδιασμό για το «πακέτο Γιούνκερ», όποιος επισκεφτεί τη σχετική διαδικτυακή αγορά (marketplace) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα διαπιστώσει πως απλώς κατατέθηκε ένας κατάλογος έργων, πολλά από τα οποία έχουν ήδη «παγώσει», χωρίς να ανανεωθεί η λίστα! Εξαίρεση αποτελούν ορισμένα σιδηροδρομικά έργα τα οποία, υπό προϋποθέσεις, θα μπορούσαν να συνδυαστούν με επενδύσεις σε λιμάνια και να προσελκύσουν ιδιωτικά κεφάλαια.

Χαρακτηριστικά, πάντως, του αργού ρυθμού με τον οποίο προωθούνται οι επενδύσεις στον τομέα των logistics, αν και η μετατροπή της χώρας σε κόμβο του διαμετακομιστικού εμπορίου αποτελεί «σημαία» διαδοχικών ελληνικών κυβερνήσεων, είναι όσα συμβαίνουν στο Θριάσιο.

Από πέρυσι έχει επιλεγεί ο ανάδοχος για το Εμπορευματικό Κέντρο (μια κοινοπραξία υπό την Goldair), αλλά η σύμβαση δεν πρόκειται να υπογραφεί πριν από το καλοκαίρι.

Στον ΟΣΕ προωθούν, πάντως, και νέο ΣΔΙΤ για τη συνολική αξιοποίηση της τεράστιας έκτασης, τα πρώτα σχέδια εκμετάλλευσης της οποίας χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1970…

Φώτης Κόλλιας   -  euro2day.gr