Η κρίση είναι πλέον... (απ)ανθρωπιστική

γράφει ο Μιχαήλ Άγγελος Κωνσταντόπουλος

«Βασικά σημεία που μπορεί κανείς να διακρίνει από την έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη είναι πως το 2016 χαρακτηρίζεται χρονιά διαχείρισης της κρίσης, η οποία πλέον έχει πάρει άλλες διαστάσεις και από δημοσιονομική και οικονομική κρίση έχει μετεξελιχθεί σε κρίση ευρύτερα κοινωνική, αλλά με τάσεις και με χαρακτηριστικά ανθρωπιστικής κρίσης.

Είναι χαρακτηριστικό πως μεγάλο πλήθος αναφορών αλλά και πολιτών απευθύνονται στον Συνήγορο του Πολίτη επειδή δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στις βασικότερες των αναγκών και βασικότερες των υποχρεώσεών τους», είπε μεταξύ άλλων ο Συνήγορος του Πολίτη, Ανδρέας Ποπάκης, παραδίδοντας την έκθεση της ανεξάρτητης αρχής για το 2016 στον πρόεδρο της Βουλής, Νίκο Βούτση.

Το δράμα

Αλλη μια έκθεση αναγνωρίζει το μέγεθος του καθημερινού ανθρώπινου δράματος στην Ελλάδα της κρίσης, την ώρα που, ειδικά μετά το κλείσιμο των συνόρων το 2016, κορυφώθηκε με το εξίσου σοβαρό προσφυγικό δράμα, με χιλιάδες ανθρώπους «ομήρους» άθελά τους στη χώρα μας.

Εξάλλου, ο ΣτΠ κάνει ειδική αναφορά στο θέμα της διαχείρισης των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών χαρακτηρίζοντάς το «ανθρωπιστική κρίση εν μέσω μιας ανθρωπιστικής κρίσης».

Ιδιαίτερα όσον αφορά το προσφυγικό ο ΣτΠ, ύστερα από επισκέψεις σε χώρους φιλοξενίας στην ενδοχώρα, συνιστά «τη λήψη μέτρων, ώστε να διασφαλίζονται κατά τρόπο ενιαίο τα στοιχειώδη αγαθά και υπηρεσίες για όλους, δηλαδή κατάλληλη στέγη, σίτιση, πόσιμο νερό, βασικά είδη ένδυσης, ιατρική περίθαλψη με τη διασφάλιση τακτικών ιατρικών επισκέψεων από τις οικείες υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και συγκοινωνιακή σύνδεση με το πλησιέστερο αστικό κέντρο».

Χαρακτηρίζεται ζητούμενο η ταχεία στελέχωση της Υπηρεσίας Ασύλου, ώστε να αντεπεξέλθει στη συγκυρία των αυξημένων ροών και την ανάγκη διαφύλαξης της λειτουργίας των hotspots στα νησιά ως χώρων υποδοχής, ταυτοποίησης και φιλοξενίας, όχι κράτησης.

Επίσης, ο Συνήγορος έλαβε μεγάλο αριθμό αναφορών από αιτούντες άσυλο που διαμαρτύρονταν για την καθυστέρηση εξέτασης του αιτήματός τους σε δεύτερο βαθμό και την έλλειψη ενημέρωσης σχετικά με το στάδιο εξέλιξής του.

Κριτική ασκείται και για το θέμα των ασυνόδευτων ανηλίκων, που δεν πρέπει να κρατούνται, ενώ ζητείται από την Πολιτεία να ενταθούν οι προσπάθειες για την ένταξη των παιδιών των προσφύγων στην εκπαίδευση.

Ασφάλιση, υγεία

Για το φλέγον ζήτημα της κοινωνικής ασφάλισης, πέρα από το διαχρονικό πλήγμα που υφίσταται λόγω της αποσπασματικής νομοθέτησης και της λανθασμένης εφαρμογής της, επισημαίνεται η συρρίκνωση των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων λόγω λιτότητας, αλλά και η ελλιπής ενημέρωση που λαμβάνουν οι συνταξιούχοι-ασφαλισμένοι για τις παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό.

Οι παρεμβάσεις αφορούσαν μεταξύ άλλων την αναγνώριση πλασματικού χρόνου, την ασφάλιση απασχολουμένων με μειωμένο ωράριο ή τελούντων σε επίσχεση εργασίας, την ένταξη σε ρυθμίσεις ασφαλιστικών οφειλών και την παρακώλυση διεκπεραίωσης συνταξιοδοτικών αιτημάτων λόγω οφειλών.

Στον χώρο της Υγείας και Πρόνοιας κατ’ επανάληψη απασχολούν η υποστελέχωση και η έλλειψη υποδομών που έχουν ποικίλες συνέπειες στην υποβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών και στην παράβλεψη των ελάχιστων προδιαγραφών ασφαλούς περίθαλψης.

Επίσης, λιγότερο δικαιολογημένη χαρακτηρίζεται η διαιώνιση προβλημάτων που δεν οφείλονται στη λιτότητα, όπως η παραβίαση των δικαιωμάτων των ασθενών για πρόσβαση σε φακέλους τους ή για προσήκουσα διερεύνηση των καταγγελιών τους και η αδυναμία του συστήματος ψυχικής υγείας να διαφυλάξει τα δικαιώματα των ψυχικά ασθενών.

Στη θεματική κατηγορία της ποιότητας ζωής αναδεικνύονται κυρίως η χωροθέτηση, αδειοδότηση και παρακολούθηση λειτουργίας έργων και ο πολεοδομικός σχεδιασμός.

Στις σχέσεις κράτους-πολίτη ξεχωρίζουν η φορολογία, οι μεταφορές και οι παρεμβάσεις σχετικά με το δικαίωμα στην εργασία και την ενίσχυση των ανέργων, θεσμός που χαρακτηρίζεται «ιδιαίτερα ευαίσθητος ενόψει της ανθρωπιστικής κρίσης».

Τα στατιστικά

Για το 2016 ο Συνήγορος του Πολίτη έλαβε 11.915 αναφορές, αυξημένες κατά 400 σε σχέση με το 2015, ενώ τα ποσοστά επιτυχούς διαμεσολάβησης ξεπέρασαν το 80%.

«Πρωταθλητές» στις αναφορές πολιτών για κακοδιοίκηση με ποσοστό 29,1% παραμένουν τα ασφαλιστικά ταμεία και τα ΝΠΙΔ που εποπτεύονται από το υπουργείο Εργασίας, με δεύτερη την Αυτοδιοίκηση (δήμοι και περιφέρειες) με 21,7%.

Το 11,8% των προβλημάτων των πολιτών είχαν σχέση με το υπουργείο Εσωτερικών (στο οποίο συγκαταλέγονται οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις και η ΕΛ.ΑΣ.), περίπου στο ίδιο ποσοστό βρίσκεται το υπουργείο Οικονομικών (φορολογικά θέματα) και 7,8% των αναφορών έχουν σχέση με το υπουργείο Παιδείας.

efsyn.gr