Offshore 7,6 τρισ. «μπλοκάρουν» την Ευρωβουλή

Βρίθει απογοητευτικών συμπερασμάτων, για το αν και κατά πόσον θα μπορέσει να ελεγχθεί η φοροδιαφυγή και φοροαποφυγή μέσω υπεράκτιων εταιριών, η πρώτη έκθεση που συνέταξε η Εξεταστική Επιτροπή του Ευρωκοινοβουλίου και την οποία, κατ’ αποκλειστικότητα, παρουσιάζει ο Reporter!

Ένα χρόνο μετά την σύσταση της (Ιούνιος 2016), η Επιτροπή καταλήγει σε συμπεράσματα, που αποκαλύπτουν την «αδυναμία» της ΕΕ και των χωρών-μελών της, να ελέγξουν και να φρενάρουν την δράση του οργανωμένου εγκλήματος που, σε βάρος των ευρωπαϊκών οικονομιών προσπορίζεται, ως κέρδη, εκατοντάδες δισ. ευρώ αλλά και που αποκαλύπτουν τον «κυκεώνα» των εμπλεκομένων σ’ όλη αυτή τη διαδικασία.

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της Επιτροπής:

* Το βασικό πρόβλημα που χαρακτηρίζει τα έγγραφα του Παναμά είναι η μεταφορά χρημάτων μεταξύ διαφόρων εταιριών, τόσο υπεράκτιων όσο και εγχώριων, και ότι καθ’ όσο διάστημα επιδεικνύεται ανοχή απέναντι σε αυτές τις πρακτικές, κάθε άλλη προσπάθεια θα έχει περιορισμένο μόνο αντίκτυπο.

 * Ορισμένες πολυεθνικές εταιρείες και ιδιώτες, με μεγάλη περιουσία έχουν καταφέρει, μέσω εταιρειών-βιτρινών και περίπλοκων διεθνών

χρηματοπιστωτικών δομών, να αποκρύψουν επιτυχώς τα περιουσιακά τους στοιχεία, για παράδειγμα, από τις φορολογικές αρχές και άλλες υπηρεσίες με νόμιμες οικονομικές απαιτήσεις έναντι αυτών, θέτοντας με τον τρόπο αυτό τον εαυτό τους στο απυρόβλητο χάρη στο νομοθετικό κενό , που τους επιτρέπει να θησαυρίζουν.

*Αποτελεί συστημικό πρόβλημα, η έλλειψη συνεργασίας και συντονισμού όσον αφορά διαφορετικές νομοθετικές πράξεις σχετικά με τη φοροδιαφυγή, τη φοροαποφυγή και τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.

* Ορισμένα κράτη μέλη δεν παρέχουν την επιθυμητή ποσότητα και ποιότητα συναφών πληροφοριών και, γενικά, δεν φαίνεται να καταβάλλουν ειλικρινείς προσπάθειες για την καταπολέμηση της φοροαποφυγής και της φοροδιαφυγής.

* Η ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ δεν ήταν επαρκής πριν από τις αποκαλύψεις των εγγράφων του Παναμά, και η επιβολή της δεν ήταν πάντοτε αποτελεσματική, γεγονός που επέτρεπε στους διαμεσολαβητές να επιτελούν «επισήμως» τα καθήκοντά τους, προς όφελος των εντολοδόχων τους.

* Η ορθή ταυτοποίηση των τελικών πραγματικών δικαιούχων παραμένει βασικό εμπόδιο για την εξάλειψη των συστημάτων φοροαποφυγής και ότι το πρόβλημα επιδεινώνεται λόγω της διεθνούς φύσης των χρηματοοικονομικών ροών και των εταιρικών δομών που αποκάλυψε η επιτροπή.

* Η εφευρετικότητα, όσων επιδίδονται σε φοροαποφυγή προηγείται κατά πολύ της  θέσπισης ευρωπαϊκής νομοθεσίας.

*Δεν υπάρχει συνεργασία μεταξύ συγκεκριμένων θεσμικών οργάνων της ΕΕ και της επιτροπής του Ευρωκοινοβουλίου για τα Panama Papers ενώ, ένας μεγάλος αριθμός ενδιαφερόμενων μερών αρνήθηκαν να συναντηθούν με αντιπροσωπείες της επιτροπής PANA, ή αρνήθηκαν να εμφανιστούν ενώπιον της επιτροπής, ή δεν έδωσαν ικανοποιητικές απαντήσεις σε ερωτήματα που τους τέθηκαν.

«Χάθηκαν» στον όγκο των αποκαλύψεων.

Με «οδύνη» η Επιτροπή αποδέχεται ότι τα έγγραφα του Παναμά αποτελούν τη μεγαλύτερη διαρροή πληροφοριών μέχρι σήμερα και σημειώνει:

-Ότι αυτά διέρρευσαν από  την  MossackFonseca, νομική εταιρεία και εξουσιοδοτημένη εταιρεία διαχείρισης κεφαλαίων, περιείχαν 11,5 εκατομμύρια έγγραφα, ορισμένα από τα οποία αντιπροσωπεύουν περισσότερα δεδομένα από τα Wikileaks (2010), OffshoreLeaks (2013), Luxleaks (2014) και Swissleaks (2015) μαζί.

-Ότι στα δεδομένα που διέρρευσαν περιλαμβάνονταν εμπιστευτικά αρχεία 213.634 υπεράκτιων εταιρειών, συνοδευόμενα από τα ονόματα δώδεκα νυν και πρώην αρχηγών κρατών, σχεδόν 200 πολιτικών από όλο τον κόσμο, καθώς και αρκετών διασημοτήτων από διάφορους χώρους.

-Ότι  μεταξύ του 1970 και του 2015 η MossackFonseca ίδρυσε και διαχειριζόταν τις εν λόγω εταιρείες, εκ των οποίων 55.728 εξακολουθούσαν να είναι ενεργές την περίοδο που διέρρευσαν τα εν λόγω στοιχεία και ότι η συντριπτική πλειονότητα των οντοτήτων που λειτουργούσαν ακόμη –περίπου το 90 %– είχαν ως έδρα τις βρετανικές Παρθένες Νήσους, τον Παναμά και τις Σεϋχέλλες.

-Οτι η MossackFonseca δεν είναι η μεγαλύτερη εταιρεία στον κλάδο του υπεράκτιου επιχειρηματικού απορρήτου, γεγονός που υποδεικνύει ότι τα έγγραφα του Παναμά αποτελούν μόνο την κορυφή του παγόβουνου.

- Οτι δεν θα ήταν δυνατή η ύπαρξη υπεράκτιων δομών παροχής προτιμησιακών καθεστώτων χωρίς την παρέμβαση φορέων που διευκολύνουν και μεσολαβούν, όπως τράπεζες, λογιστικές εταιρείες, φορολογικοί σύμβουλοι, διαχειριστές πλούτου και δικηγόροι και αν δεν υπήρχαν κυβερνήσεις να δημιουργήσουν, άκρως ελκυστικά φορολογικά καθεστώτα, προς όφελος πολυεθνικών εταιριών και ιδιωτών με μεγάλες περιουσίες.

Τρισ. δολάρια στις τσέπες λίγων.

 *Το 2014, τουλάχιστον 7,6 τρισεκατομμύρια από τα 95,5 τρισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ στα οποία ανήλθε ο συνολικός ιδιωτικός πλούτος παγκοσμίως δεν καταγράφηκαν λογιστικά ενώ, το 8% του ιδιωτικού πλούτου παγκοσμίως παραμένει σε υπεράκτιες εταιρείες, γεγονός που οδηγεί σε παγκόσμιες απώλειες φορολογικών εσόδων της τάξης των 190 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ.

 *Σύμφωνα με εκτιμήσεις, 2,6 τρισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ του ιδιωτικού πλούτου στην Ευρώπη παραμένει σε υπεράκτιες εταιρείες, γεγονός που οδηγεί σε απώλειες φορολογικών εσόδων της τάξης των 78 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ ετησίως.

*Το 2011, σύμφωνα με εκτιμήσεις, 3,1 τρισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ χάνονταν ετησίως μέσω φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής μεγάλων εταιρειών, λόγω απορρήτου.

*Μέχρι στιγμής, 79 χώρες, δηλαδή το ένα τρίτο όλων των εθνών, έχουν ανακοινώσει συνολικά τη διεξαγωγή μόνον 150 εξακριβώσεων, λογιστικών ελέγχων ή ερευνών από την αστυνομία, τις τελωνειακές αρχές, τις αρχές δίωξης οικονομικού εγκλήματος και οργανώσεων τύπου μαφίας, τους δικαστές και τα δικαστήρια, τις φορολογικές αρχές και τα κοινοβούλια, και μέσω εταιρικών ελέγχων.

*Οι υπεράκτιες οντότητες συχνά έχουν τη μορφή εταιρειών-βιτρινών, χωρίς να διαθέτουν έρεισμα οικονομικής φύσης ή οικονομική υπόσταση στη χώρα εγκατάστασης.

Μεταξύ των κινήτρων για σύσταση υπεράκτιων οντοτήτων πολύ συχνά περιλαμβάνονται η απόκρυψη της προέλευσης χρημάτων και περιουσιακών στοιχείων και η συγκάλυψη της ταυτότητας του τελικού πραγματικού δικαιούχου, η αποφυγή ή η διαφυγή καταβολής φόρου κληρονομιάς ή αποταμιεύσεων στις χώρες που έχουν τη μόνιμη κατοικία τους οι τελικοί πραγματικοί δικαιούχοι, η κάλυψη περιουσιακών στοιχείων από πιστωτές ή κληρονόμους, η αποφυγή κυρώσεων, η κάλυψη εγκληματικής δραστηριότητας και η νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή η μεταβίβαση περιουσιακών στοιχείων από ιδιώτη ή εταιρεία προς μια νέα εταιρεία χωρίς κάλυψη των οφειλών του πρώτου.

Στην έκθεση, τέλος, η Επιτροπή  επισημαίνει ότι, όπως αποκαλύφθηκε στα Panama Papers, τον μεγαλύτερο αριθμό υπεράκτιων εταιριών μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών είχε  το Ηνωμένο Βασίλειο (17.973 οντότητες), ακολουθούμενο από το Λουξεμβούργο (10.877 οντότητες), την Κύπρο (6.374 οντότητες), καθώς και την Λετονία, την Ιρλανδία, την Ισπανία, την Εσθονία και τη Μάλτα.

***H πλήρης έκθεση της Εξεταστικής Επιτροπής για τα Panama Papers στο συνημμένο.   

PANAMA_PAPERS_1.pdf (7 download)   

Νίκος Ρούσσης-Στρασβούργο     

reporter.gr