Buongiorno Ιταλία, buonasera Ευρώπη

Η εκλογική νίκη των ευρωσκεπτικιστικών δυνάμεων στην Ιταλία (Κίνημα 5 Αστέρων και Λέγκα του Βορρά) προκαλεί πολιτική εμπλοκή και υποχρεώνει σε υπερβατικές συμπράξεις για να σχηματισθεί κυβέρνηση.

Ιστορική νίκη πέτυχαν στις βουλευτικές εκλογές της Ιταλίας οι αντισυστημικές – ευρωσκεπτικιστικές δυνάμεις (με την συμμετοχή και ακροδεξιών), οι οποίες αθροιστικά κατακτούν την πλειοψηφία των εδρών. Το αποτέλεσμα τείνει να ανατρέψει το παραδοσιακό πολιτικό σκηνικό. Βυθίζει τη χώρα σε πολιτική αβεβαιότητα και στέλνει σαφέστατα μηνύματα στις Βρυξέλλες από την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ.

Για πρώτη φορά στην Ευρώπη, οι αντισυστημικές δυνάμεις επικρατούν, γράφει στο κύριο άρθρο της η La Stampa, καθώς ο συνασπισμός που σχηματίζουν η Forza Italia του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, η «Λέγκα του Βορρά» του Ματέο Σαλβίνι και το μικρότερο κόμμα Fratelli d’ Italia εξασφαλίζουν περίπου το 37%, με καταμετρημένο το 73% των ψήφων.

Αυτό που κάνει την διαφορά, ωστόσο, είναι ότι από τα κόμματα του δεξιού συνασπισμού πρώτη είναι η ακροδεξιά Λέγκα με 18,7%. Η Forza Italia του Μπερλουσκόνι κινήθηκε αρκετά χαμηλότερα, στο 13,5%, ενώ ο τρίτος εταίρος, οι «Αδελφοί Ιταλοί» απέσπασαν 4,25%. Ευρωσκεπτικιστική και αντιμεταναστευτική παράταξη η Λέγκα έχει συγγένειες με το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν. Ο δεξιός-ακροδεξιός συνασπισμός αθροιστικά διαθέτει το μεγαλύτερο ποσοστό και τις περισσότερες έδρες, αλλά δεν διαθέτει κοινοβουλευτική αυτοδυναμία για να σχηματίσει κυβέρνηση.

Το Δημοκρατικό Κόμμα του πρώην πρωθυπουργού Ρέντσι έχει υποστεί βαριά εκλογική ήττα, με αποτέλεσμα να εξαφανιστεί από τον χάρτη των πρωταγωνιστών. Έπεσε κάτω από το 20% (19,4%). Ο ίδιος ο Ρέντσι φέρεται να έχει υποβάλει την παραίτησή του από την ηγεσία. Το ενδεχόμενο, πάντως, σχηματισμού κυβέρνησης με τη συστράτευση όλων των ευρωπαϊστών (συνασπισμός Δεξιάς-Ακροδεξιάς και κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα) παραμένει στο τραπέζι.

Η τάση στα ηγετικά κλιμάκια του Δημοκρατικού Κόμματος είναι το κόμμα να μείνει στην αντιπολίτευση για να ανακάμψει. Υπενθυμίζουμε πως η ίδια τάση είχε εκδηλωθεί και στους Σοσιαλδημοκράτες της Γερμανίας μετά την εκλογική ήττα τους, αλλά τελικώς μπαίνουν στην κυβέρνηση με τους Χριστιανοδημοκράτες.

Υπάρχει, βεβαίως, και λύση με τη συμμετοχή του «Κινήματος των 5 Αστέρων», το οποίο κατέγραψε, επίσης, ιστορική επίδοση. Αναδεικνύεται πρώτο κόμμα με ποσοστό 31%. Πέρα, όμως, από την αρχική ευφορία το Κίνημα θα κληθεί να πάρει και αυτό τις δικές του ιστορικές αποφάσεις, καθώς τα αποτελέσματα της κάλπης σε πρώτη φάση δείχνουν ότι απαιτούνται ασύμβατες συμπράξεις για να αποτραπεί η ακυβερνησία.

Με ολίγη από Τραμπ και πολύ από Λεπέν

Πρόσωπο των εκλογών, εκτός του νεαρού Ντι Μάιο, υποψηφίου πρωθυπουργού του «Κινήματος των 5 Αστέρων», αναδεικνύεται ο ευρωσκεπτικιστής Ματέο Σαλβίνι. Είναι ο πολιτικός που μετέτρεψε την παλαιά αυτονομιστική Λέγκα του Βορρά σε μία νέα εθνικιστική Λέγκα. Ο Σαλβίνι επένδυσε συστηματικά στην αντιμεταναστευτική πολιτική, σε μια Ιταλία που έχει δεχθεί από το 2013 περισσότερους από 700.000 πρόσφυγες.

Η αρνητική στάση του απέναντι στις πολιτικές των Βρυξελλών και η ιταλική εκδοχή του δόγματος Τραμπ, που εκφράστηκε με το σύνθημα «πρώτα οι Ιταλοί», είναι οι κύριες αιτίες που σπρώχνουν τον Σαλβίνι προς την πρωθυπουργία. Δεν είναι τυχαίο ότι, από το εξωτερικό, η πρώτη που έσπευσε να συγχαρεί τον Ματέο Σαλβίνι ήταν η Μαρίν Λεπέν, η οποία μάλιστα μίλησε «για θεαματική άνοδο» και για «μία νέα φάση της έγερσης των λαών». Ο ίδιος ο Σαλβίνι, που την Παρασκευή γίνεται 45 ετών, έγραψε στο  Twitter: «Το πρώτο μου σχόλιο: ευχαριστώ!».

Πάντως, ο πρώην ηγέτης του Ukip, του κόμματος που έπαιξε καθοριστικό ρόλο υπέρ του Brexit στη Βρετανία, επέλεξε να συγχαρεί τους «συντρόφους», όπως έγραψε, του «Κινήματος των 5 Αστέρων».

Αναμφισβήτητα, ο μεγάλος χαμένος των χθεσινών εκλογών στην Ιταλία είναι το Δημοκρατικό Κόμμα του Ματέο Ρέντσι, οι επιδόσεις του οποίου διέψευσαν ακόμη και τις πιο απαισιόδοξες προβλέψεις. Οι κεντροαριστεροί συγκεντρώνουν λιγότερες από τις μισές ψήφους που είχαν εξασφαλίσει στις ευρωπαϊκές εκλογές του 2014. Το σοκ είναι συνολικό για την ιταλική Αριστερά, καθώς και οι ριζοσπάστες αριστεροί του Liberi e Uguali ίσα που ξεπερνούν το εκλογικό όριο του 3% για την κοινοβουλευτική εκπροσώπησή τους.

Ο ρυθμιστικός ρόλος του προέδρου

Το γεγονός ότι ούτε ο δεξιός-ακροδεξιός συνασπισμός, ούτε το Κίνημα του Γκρίλο συγκεντρώνουν την απαραίτητη κοινοβουλευτική πλειοψηφία δημιουργεί ζητήματα. Εξ ου και τα κόμματα έχουν αρχίσει ήδη τους υπολογισμούς τους για τις επόμενες κινήσεις τους.

Πολιτικοί παρατηρητές στην Ιταλία εκτιμούν ότι μια αντισυστημική συμμαχία ανάμεσα στο «Κίνημα των 5 Αστέρων» και της Λέγκας δείχνει ότι είναι η μόνη ικανή να συγκεντρώσει την αναγκαία κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Αυτό το ενδεχόμενο, ωστόσο, σχολιάζουν οι ίδιοι παρατηρητές, το έχουν απορρίψει κατηγορηματικά οι ηγέτες των δύο παρατάξεων. «Οι νικητές αυτής της εκλογικής αναμέτρησης είναι ο Ματέο Σαλβίνι και ο Λουίτζι Ντι Μάιο», αλλά «όλα αυτά δεν οδηγούν σε κανένα σχήμα διακυβέρνησης», υποστηρίζει το κύριο άρθρο της La Stampa.

Εδώ ακριβώς είναι που μπαίνει στο πολιτικό παιχνίδι ο πρόεδρος της Ιταλικής Δημοκρατίας Σέρτζιο Ματαρέλα, ο οποίος αναμένεται τις επόμενες εβδομάδες να δώσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης σε όποιον θεωρεί ότι μπορεί να εξασφαλίσει ικανή πλειοψηφία.

Σύμφωνα πάντως με όσα μεταδίδονται από την Ρώμη, οι επίσημες πολιτικές διαβουλεύσεις αναμένεται να αρχίσουν, το νωρίτερο, στο τέλος του μήνα, αφού πρώτα γίνει η εκλογή των προέδρων της Βουλής και της Γερουσίας. Για την Ιταλία, ωστόσο, ανοίγει μία νέα περίοδος πολιτικής ασάφειας. Δεν είναι λίγοι εκείνοι, μάλιστα, που εκτιμούν ότι μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στην διεξαγωγή νέων εκλογών.

Τα πρώτα σχόλια των ιταλικών εφημερίδων

Χιονοστιβάδα το «Κίνημα 5 Αστέρων», πρώτο κόμμα. Η κεντροδεξιά σε άνοδο, το Δημοκρατικό Κόμμα καταρρέει στο 20% και βρίσκεται στα πρόθυρα του γκρεμού με τον Ματέο Ρέντσι να εξετάζει το ενδεχόμενο παραίτησης, αναφέρει το Πρακτορείο ειδήσεων Ansa.

Για θρίαμβο του Κινήματος Πέντε Αστέρων που είναι ο αδιαμφισβήτητος νικητής και κατάρρευση του Δημοκρατικού Κόμματος κάνει λόγο η Repubblica, προσθέτοντας ότι ο Ρέντσι έτοιμος να αναχωρήσει και κατηγορεί τα υψηλόβαθμα στελέχη του κόμματος.

Ο μεγάλος ηττημένος: κατάρρευση του Δημοκρατικού Κόμματος με ποσοστό κάτω από 20%, ο Ρέντσι δεν έχει εμφανιστεί και είναι πιθανή η παραίτησή του, σημειώνει το περιοδικό L` Espresso

Οι προσπάθειες εξεύρεσης ενός ευρέως συνασπισμού θα πρέπει να κινηθούν προς όλες τις κατευθύνσεις, με πλήρη συνειδητοποίηση της ευθύνης για την αντιμετώπιση ενός προφανούς κινδύνου αστάθειας, υπογραμμίζει η Corriere della Sera.

Η Ιταλία χωρίστηκε στα τρία: το «Κίνημα 5 Αστέρων» επικρατεί στο Νότο και στα νησιά. Ο συνασπισμός της Δεξιάς στο κέντρο, ενώ στον Βορρά κυριαρχεί η Λέγκα. Σε ισχυρή πτώση το κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα κατακτά μόνο τις περιοχές της Τοσκάνης και του Τρεντίνο, είναι το σχόλιο της Il Sole 24 Ore.

Δεν θέλει κυβέρνηση «σούπα μινεστρόνε» ο Σαλβίνι

«Έχουμε το δικαίωμα και την υποχρέωση να κυβερνήσουμε», είπε ο Ματέο Σαλβίνι, σημειώνοντας ότι η παράταξη στην οποία συμμετέχει, με το 37% των ψήφων που συγκέντρωσε, θα μπορέσει να κυβερνήσει. Τόνισε επίσης ότι οι αγορές δεν έχουν κανέναν λόγο να ανησυχούν. Επισήμανε ότι «το ευρώ ήταν, είναι και παραμένει ένα λάθος». Πρόσθεσε, όμως, ότι είναι «αδιανόητη» η διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την παραμονή ή μη της Ιταλίας στην Ευρωζώνη.

Ο Σαλβίνι είπε επίσης, ότι το κόμμα του, το οποίο απέσπασε σχεδόν το 19%, είναι πρόθυμο να συνομιλήσει με όλα τα κόμματα. Άφησε, ωστόσο, να εννοηθεί ότι δεν θα συμμετέχει σε μια συμμαχία «σούπα μινεστρόνε», εκφράζοντας προφανώς την αντίθεσή του σε μια κυβέρνηση ευρείας συμμαχίας. Έχει εκφράσει ήδη άλλωστε την αντίθεσή του σε μια πιθανή συνεργασία με το «Κίνημα 5 Αστέρων», το οποίο αναδείχθηκε πρώτο κόμμα στις χθεσινές εκλογές.

SLpress.gr