Εισήγηση του Ανδρέα Ξανθού, βουλευτή Ρεθύμνου και συντονιστή της ΕΕΚΕ Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ
Την
εκδήλωση που συνδιοργάνωσαν στην Αθήνα το παράρτημα του Ιδρύματος Rosa
Luxemburg και το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς με τον γερμανό
ομοσπονδιακό βουλευτή και Υπεύθυνο Υγείας του Die Linke, Harald Weinberg
με θέμα: «Η υγεία στην περίοδο της κρίσης στην Ελλάδα, τη Γερμανία και
την Ευρώπη: μια αριστερή ματιά στις εξελίξεις και τις προοπτικές των
συστημάτων υγείας».
H σημερινή εικόνα
Είναι
βιβλιογραφικά τεκμηριωμένο ότι η οικονομική κρίση δεν «παράγει» μόνο
ανεργία και φτώχεια , αλλά «παράγει» και αρρώστεια.Είναι κοινός τόπος
πλέον ότιη ανεργία είναι επιβαρυντικός παράγοντας σωματικής και ψυχικής
νοσηρότητας. Υπάρχει έρευνα σε 13 ευρωπαϊκές χώρες στην οποία
διαπιστώνεται στατιστικά σημαντική σχέση μεταξύ ανεργίας και
θνησιμότητας ( 1% αύξηση της ανεργίας συνεπάγεται αύξηση του δείκτη
θνησιμότητας κατά 2,18%). Η αυξημένη νοσηρότητα προκαλεί και αυξημένη
ζήτηση δημόσιων υπηρεσιών υγείας , λόγω οικονομικής αδυναμίας των
ασθενών να απευθυνθούν στον ιδιωτικό τομέα .
Την ώρα λοιπόν που καταγράφεται αύξηση της προσέλευσης στο ΕΣΥ ( πάνω από 30-40%) , η
πολιτική του Μνημονίου έχει οδηγήσει σε μείωση 32%της δημόσιας δαπάνη
υγείας το 2012( σε σχέση με το 2009) , σε μείωση 52% της ιδιωτικής
δαπάνης και σε μείωση 40% της συνολικής δαπάνης υγείας , η οποία από
22,5 δις. ευρώ το 2009( 9,7% του ΑΕΠ) έπεσε στα 13,5 δις. ( 6,4% του
ΑΕΠ).
Ανεξάρτητα
από το γεγονός ότι στη δεκαετία του 2000 δημιουργήθηκε μια τεράστια
«φούσκα» στον τομέα της Υγείας και του φαρμάκου , λόγω της συναλλαγής
μερίδας του ιατρικού σώματος με εταιρείες και της προκλητής ζήτησης,
λόγω της διαπλοκής του πολιτικού συστήματος με επιχειρηματικά
συμφέροντα στο χώρο της Ιδιωτικής Ασφάλισης-Διάγνωσης-Θεραπείας-
Αποκατάστασης, και κυρίως λόγω της έλλειψης πολιτικής βούλησης για
ουσιαστικούς μηχανισμούς ελέγχου , η σημερινή δραστική περικοπή των
δαπανών υγείας έχει θέσει τη χώρα μπροστά σε σοβαρό υγειονομικό κίνδυνο.
Το σύνθημα «το Μνημόνιο «βλάπτει σοβαρά την Υγεία» επιβεβαιώνεται
στο ακέραιο. Κατ’ αναλογίαν με τον δημοσιονομικό πολλαπλασιαστή που
το ΔΝΤ παραδέχθηκε ότι ήταν λάθος και υποεκτίμησε την ύφεση , στον τομέα
της Υγείας έχει υποεκτιμηθεί τραγικά ή έχει αγνοηθεί συνειδητά ο «υγειονομικός» πολλαπλασιαστής
που σχετίζεται με τις επιπτώσεις που έχουν στους δείκτες υγείας του
πληθυσμού οι μνημονιακές περικοπές στις δημόσιες δαπάνες υγείας .
Ενδεικτικά αναφέρουμε τις συχνές ελλείψεις φαρμάκων ευρείας κυκλοφορίας
στην αγορά ως αποτέλεσμα των συνεχών αλλαγών στα δελτία τιμών φαρμάκων,
την απορρύθμιση και τις αυξημένες εισαγωγές στο νοσοκομείο ασθενών με
ΧΑΠ που αδυνατούν να πληρώνουν το ενοίκιο για συμπυκνωτή Ο2 , την κακή
ρύθμιση ασθενών με ΣΔ και τις συχνότερες επιπλοκές που εμφανίζουν λόγω
περικοπής στα απαραίτητα αναλώσιμα ( ταινίες ελέγχου σακχάρου , υλικά
για την περιποίηση διαβητικού ποδιού κλπ) , την αδυναμία πολλών ασθενών
με χρόνια νοσήματα να έχουν την αναγκαία ιατρική παρακολούθηση και τα
φάρμακα που χρειάζονται, τις τραγικές ελλείψεις σε ειδικά και ακριβά
φάρμακα για καρκινοπαθείς ή ασθενείς με σπάνια χρόνια νοσήματα , την
έξαρση των κρουσμάτων του AIDS
λόγω περικοπής στα προγράμματα δωρεάν χορήγησης συρίγγων, τον
ανεμβολίαστο παιδικό πληθυσμό και τον κίνδυνο επανεμφάνισης
«ξεχασμένων» λοιμώξεων, την αύξηση των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων λόγω
υποχώρησης των standarsνοσηλείας
εξ’ αιτίας των τεράστιων ελλείψεων σε νοσηλευτικό προσωπικό , την
καταγραφόμενη αύξηση της τοξικοεξάρτησης και του αλκοολισμού, ακόμα και
την αύξηση των αυτοκτονιών , παρότι οι ψυχίατροι είναι επιφυλακτικοί
απέναντι στην αιτιώδη σχέση μεταξύ ανεργίας και αυτοκτονίας.
Το
σίγουρο όμως είναι ότι η απόλυση και η ανεργία , που είναι το μείζον
κοινωνικό πρόβλημα σήμερα στην Ελλάδα , συνιστούν ένα ισχυρότατο
οικονομικό, προσωπικό και οικογενειακό πλήγμα και μια δραματική ανατροπή
του επιπέδου σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας του ανθρώπου ,
σύμφωνα με τον κλασσικό ορισμό για την υγεία του Παγκόσμιου Οργανισμού
Υγείας ( ΠΟΥ). Ο συνδυασμός της απώλειας της εργασίας και της απο-ασφάλισης υγείας
που αυτή συνεπάγεται και σήμερα αφορά πάνω από το 30% του πληθυσμού,
είναι τραγικός. Εκατομμύρια άνθρωποι, συνήθως οι πλέον αδύναμοι και
ευάλωτοι, κινδυνεύουν να μείνουν , παρά την εξαιρετική προσπάθεια των
κοινωνικών ιατρείων-φαρμακείων, τελείως ανοχύρωτοι απέναντι στην
αρρώστεια . Η τάση στην Ελλάδα του Μνημονίου είναι να μετατρέπεται η
υγεία σε «είδος πολυτελείας» καιαπό το «Υγεία για όλους» της Άλμα Ατα
να οδεύουμε ολοταχώς στο «Υγεία μόνο για τους πλούσιους». Και αυτό
συνιστά μια σκληρή ταξική πολιτική και μια ανεπίτρεπτη κοινωνική
βαρβαρότητα.
Επιπλέον
, υπάρχουν και οι λειτουργικές παρενέργειες του Μνημονίου στις δομές
του Δημόσιου Συστήματος Υγείας που επιδεινώνουν την κατάσταση :
Το ΕΣΥ είναι σε τροχιά «κατάρρευσης» όχι λόγω της κρίσης καθ’ αυτής αλλά λόγω της μνημονιακής «συνταγής» , με κυριότερες επιπτώσεις :
1.
Περικοπή( κατά 40-50%) στη χρηματοδότηση των νοσοκομείων-ΚΥ 2.
Ελλείψεις προσωπικού, εργασιακή εξόντωση και μισθολογική εξαθλίωση του
3. Προβλήματα στην προμήθεια υλικών και φαρμάκων 4. Συγχωνεύσεις ή
καταργήσεις νοσοκομείων-κλινικών – τμημάτων μέσω των νέων Οργανισμών 5.
Ανεπαρκή κονδύλια εφημεριών –υπερωριών 6. Αντίληψη
Νοσοκομείου-Επιχείρηση με έμφαση στην εισπρακτική λειτουργία, στην
επικέντρωση στο κόστος και όχι στην ποιότητα και στην «αγοραία» λογική
των ΚΕΝ/DRG’S 7. Σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης (Burnoutsyndrome) του ανθρώπινου δυναμικού , που αφορά το 33% των ειδικευόμενων γιατρών , το 25% των γιατρών του ΕΣΥ και το 37% των νοσηλευτών.
Ο ΕΟΠΥΥ , το νέο υπερΤαμείο ασφάλισης Υγείας είναι σε τροχιά οικονομικής χρεωκοπίας . Η κατάρρευση των ασφαλιστικών εισφορών λόγω της ανεργίας , της «μαύρης» εργασίας και της εισφοροδιαφυγής, καθώς και η έλλειψη σταθερής και εγγυημένης κρατικής χρηματοδότησης ( σήμερα είναι στο 0,4% του ΑΕΠ όταν πριν το Μνημόνιο βρισκόταν μόνο για τα 4 μεγάλα Ταμεία στο 1,2%) , έχει οδηγήσει σε μια άτυπη ιδιωτικοποίηση της ασφάλισης υγείας . Στην εξωνοσοκομειακή ιατροφαρμακευτική περίθαλψη παρατηρείται μια συνεχής αύξηση των ιδιωτικών πληρωμών τόσο για τις ιατρικές επισκέψεις και τις εργαστηριακές εξετάσεις, όσο και για την αγορά φαρμάκων και άλλων απαραίτητων υγειονομικών υλικών ( ορθοπεδικά βοηθήματα, γυαλιά οράσεως κλπ) . Η κυβέρνηση έχει υιοθετήσει μια λογική «ελάχιστου πακέτου παροχών» για κάθε ασφαλισμένο και στη συνέχεια αυξημένη συμμετοχή στο κόστος περίθαλψης με εισοδηματικά κριτήρια .
Η Ψυχική Υγεία δοκιμάζεται επίσης . Λόγω της υποχρηματοδότησης δημιουργούνται προβλήματα στη λειτουργία των θεραπευτικών προγραμμάτων, αναπτύσσονται ράντζα στις ψυχιατρικές κλινικές των γενικών νοσοκομείων , υπάρχει σοβαρός κίνδυνος κατάρρευσης των δομών αποασυλοποίησης που λειτουργούν οι ΜΚΟ και η επάνοδος στην ασυλική πρακτική .
Τέλος , η Επείγουσα προνοσοκομειακή φροντίδα και το ΕΚΑΒ αντιμετωπίζουν σοβαρότατα λειτουργικά προβλήματα λόγω της περικοπής κατά 40% του προϋπολογισμού , τη μη αντικατάσταση του πεπαλαιωμένου και συχνά επικίνδυνου για την ασφάλεια των πληρωμάτων και των ασθενών στόλου των ασθενοφόρων, τα προβλήματα της κάλυψης των αεροδιακομιδών από τις νησιωτικές και απομονωμένες περιοχές κλπ.
Hπολιτική
μας εκτίμηση είναι ότι δεν έχουμε να κάνουμε με κυβερνητική αδιαφορία,
ολιγωρία ή ανικανότητα. Δεν έχουμε να κάνουμε απλώς με την ευλαβική
τήρηση των μνηνομιακών δεσμεύσεων. Πρόκειται για της επιλογή της Ελλάδας
ως προνομιακού πεδίου ( επειδή υπήρχε το πρόσχημα των δημοσιονομικών
προβλημάτων και του αδιαμφισβήτητου party
) για ένα «πείραμα» βίαιης νεοφιλελεύθερης αναδιάρθρωσης στον τομέα
της υγείας και του φαρμάκου. Ένα «πείραμα» με σκοπό την αναπαραγωγή και
διάδοση του σε όλες τις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Είναι μια «ρεβάνς» του νεοφιλελευθερισμού απέναντι στη δημόσια περίθαλψη και το Κοινωνικό Κράτος . Μια ρεβάνς που πρέπει να αποτρέψουμε μαζί με την Αριστερά και τους λαούς της Ευρώπης.
Για τον ΣΥΡΙΖΑ λοιπόν, και μόνο οι αρνητικές επιπτώσεις στην Υγεία συνιστούν μείζονα λόγο ακύρωσης του Μνημονίου .
Θεωρούμε πρώτιστο πολιτικό μας καθήκον να στηρίξουμε τις συλλογικές
αντιστάσεις και την κοινωνική αλληλεγγύη και με τους αγώνες των
υγειονομικών και της κοινωνίας να μετατρέψουμε το χώρο της Υγείας σε
«Βατερλό» της μνημονιακής συγκυβέρνησης.
Είναι
κρίσιμο ζήτημα , να καταφέρει ο ΣΥΡΙΖΑ να στηρίξει κινηματικά και να
εκπροσωπήσει πολιτικά το μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας που πλήττεται από
την «ανθυγιεινή» μνημονιακή πολιτική και κυρίως όσους αποκλείονται
θεσμικά ( επειδή είναι ανασφάλιστοι) από τη δημόσια ιατροφαρμακευτική
περίθαλψη.
Το Πρόγραμμα Υγείας μιας κυβέρνησης της Αριστεράς
Για τον ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι μια υπόθεση «εμπειρογνωμόνων» αλλά μια διαδικασία συμμετοχής, συζήτησης και αμφίδρομης επικοινωνίας με τους πολίτες , μια σχέση εμπιστοσύνης με τις δυνάμεις της γνώσης, της εντιμότητας και της αξιοπρέπειας που υπάρχουν σήμερα στο Σύστημα Υγείας , στα Πανεπιστήμια , στα Ερευνητικά Ινστιτούτα κλπ.
Αρχές μιας αριστερής πολιτικής υγείας :
Στρατηγική στόχευση η καθολική κάλυψη των υγειονομικών αναγκών του πληθυσμού από ένα αναβαθμισμένο δημόσιο Σύστημα Υγείας χωρίς ιδιωτική επιχειρηματική δραστηριότητα .
Ιδέες για μια εφαρμοσμένη αριστερή πολιτική στο χώρο της Υγείας
Μέτρα αποτροπής των φαινομένων συναλλαγής με εταιρείες , προκλητής ζήτησης, διαφθοράς , και εκμετάλλευσης του αρρώστου. Έλεγχος του «πόθεν έσχες» σε όλους τους κρίσιμους «κρίκους» της αλυσσίδας υγείας . Απεξάρτηση της ιατρικής εκπαίδευσης από τις φαρμακευτικές εταιρείες και τις εταιρείες βιοϊατρικού εξοπλισμού.
Επανατιμολόγηση νοσηλείων ( ΚΕΝ) στη βάση της αποζημίωσης με ρεαλιστικούς όρους κάθε επιστημονικά τεκμηριωμένης ιατρικής και θεραπευτικής πράξης που πραγματοποιείται στα νοσοκομεία , με βάση αξιόπιστα διαγνωστικά-θεραπευτικά πρωτόκολλα.
Αναδιοργάνωση των νοσοκομείων – επιλογή Διοικητών μέσα από συμμετοχική διαδικασία των γιατρών/εργαζομένων – δημοκρατική και όχι διευθυντοκεντρική λειτουργία των κλινικών - έλεγχος της κοινωνικής ανταποδοτικότητας των υπηρεσιών υγείας και όχι της επιχειρηματικής απόδοσης – άλλο εργασιακό ήθος στο ΕΣΥ .
Κρίσιμο ζήτημα για την αξιοπιστία αυτού του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ : να πείσουμε ότι μπορούμε να εγγυηθούμε ταυτόχρονα την επιβίωση και την ανασυγκρότηση της δημόσιας περίθαλψης . Να πείσουμε ότι στην Υγεία μπορούν να γίνουν τα πράγματα με άλλο καλύτερο και φθηνότερο τρόπο . Για να το πετύχουμε αυτό πρέπει να εξασφαλίσουμε την ενεργοποίηση-συστράτευση πολλών ανθρώπων που ξέρουν πώς θα γίνει αυτό.
Η
κρίση με τις ανατροπές που προκαλεί στην οικονομία και την κοινωνία,
γεννά την ανάγκη ενός νέου κοινωνικού παραδείγματος. Ή θα πάμε σε μια
πιο ακραία εκδοχή του νεοφιλελευθερισμού , σε μια κοινωνία χωρίς
δικαιώματα και εγγυήσεις , ή θα προχωρήσουμε αργά , βασανιστικά και
συγκρουσιακά σε ένα άλλο κοινωνικό μοντέλο , πέραν του νεοφιλελεύθερου
καπιταλισμού , με άλλες προτεραιότητες , βασισμένες στις ανάγκες των
ανθρώπων , στα συλλογικά αγαθά, στην προστασία του περιβάλλοντος και στο
δημόσιο συμφέρον.
Κατ’
αναλογίαν , στο χώρο της Υγείας ή θα οδηγηθούμε στην πλήρη
εμπορευματοποίηση της και στις τραγικές επιπτώσεις που βλέπουμε στις ΗΠΑ
, στο πιο ιδιωτικοποιημένο , ακριβό , άνισο και βάρβαρο Σύστημα Υγείας ή
θα διεκδικήσουμε την ανατροπή του νεοφιλελεύθερου υποδείγματος στην Υγεία
και την αποκατάσταση της ως πραγματικά καθολικό δημόσιο αγαθό και
κοινωνικό δικαίωμα σε ένα άλλο περιβάλλον ισότητας , ελευθερίας και
δικαιοσύνης.
Είναι σαφές για πια κοινωνική επιλογή αγωνιζόμαστε .
http://left.gr/
0 comments :
Δημοσίευση σχολίου