Μέρες Παπανδρέου, 2011

Του Στέλιου Κούλογλου

Στα 2,5 περίπου χρόνια που η κυβέρνηση βρίσκεται στην εξουσία, ο πρωθυπουργός και ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν έχουν βρεθεί κατ' ιδίαν, ούτε καν έχουν μιλήσει στο τηλέφωνο. Την ευθύνη για αυτήν, την χωρίς ιστορικό προηγούμενο, έλλειψη συνεννόησης έχει ο κ. Σαμαράς: o πρωθυπουργός είναι που παίρνει τις σχετικές πρωτοβουλίες, που μοιράζει στις δημοκρατίες το παιχνίδι. Με την όλη συμπεριφορά  έχει κόψει όλες τις γέφυρες: σε μια από τις σπάνιες συζητήσεις σε επίπεδο αρχηγών που έγινε στην Βουλή (όπου είχε να πάει 303 μέρες) ο κ. Σαμαράς είπε στον κ. Τσίπρα ότι δεν τον κοιτάει "για να μην βάλει τα γέλια".

Το γεγονός λοιπόν ότι, στις αρχές της εβδομάδας που πέρασε, η ηγεσία της κυβέρνησης εμφανίστηκε, μέσω διαρροών, να εξετάζει την περίπτωση συνάντησης με τον κ. Τσίπρα, είναι χαρακτηριστικό της σημερινής πολιτικής κατάστασης. Μπορεί οι διαρροές να είχαν σκοπό την βολιδοσκόπηση του ΣΥΡΙΖΑ και παράλληλα να δείξουν στους δανειστές ότι είναι σε εξέλιξη προσπάθεια εθνικής συνεννόησης, φέρνουν όμως στην επιφάνεια και το πλήρες στρατηγικό αδιέξοδο της κυβέρνησης: οι κ.κ. Σαμαράς και Βενιζέλος έχουν απόλυτη ανάγκη από την βοήθεια της τρόικας, ώστε να παρουσιάσουν στον ελληνικό λαό και στους βουλευτές ένα ωραιοποιημένο νέο μνημόνιο. Αλλά η τρόικα, που έχει καταλάβει την δεινή θέση τους, παρουσιάζεται με νέες απαιτήσεις,τις οποίες αν ικανοποιήσει η κυβέρνηση, κινδυνεύει να πέσει.

Η κατάσταση "μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα", μοιάζει πολύ με αυτήν που αντιμετώπιζε η κυβέρνηση Γ.Παπανδρέου το 2011. Είχαν και τότε προηγηθεί πολλά success story, οι διάφορες συμφωνίες που είχε θριαμβευτικά ανακοινώσει ο τότε πρωθυπουργός με τους δανειστές, αλλά ήταν τέτοια η λαϊκή αγανάκτηση ώστε το ΠΑΣΟΚ δεν μπορούσε πλέον να κυβερνά μόνο του. Όπως και ο σημερινός πρωθυπουργός, ο  κ. Παπανδρέου δεν είχε επιδιώξει εθνική συναίνεση, ζητώντας πχ να ψηφιστεί το μνημόνιο με αυξημένη πλειοψηφία 180 ψήφων, όπως τον είχαν πολλοί συμβουλεύσει.

Το δεύτερο κοινό σημείο είναι η στάση των δανειστών. Τότε είχαν φέρει σε εξαιρετικά δύσκολη θέση τον κ. Παπανδρέου, μετά την αιφνιδιαστική απόφαση του να προκηρύξει δημοψήφισμα, σε μια "φυγή προς τα μπρος" που είχε σκοπό να στριμώξει τους πολιτικούς του αντιπάλους. Χωρίς plan b, όταν το δημοψήφισμα απορρίφθηκε, η κυβέρνηση Παπανδρέου παραχώρησε αναγκαστικά την εξουσία. Τώρα κάνουν το ίδιο με την κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου που βρέθηκε σε αυτή την δεινή θέση επειδή προσπάθησε, χωρίς προετοιμασία και plan b, να επιχειρήσει και αυτή τη μεγάλη "φυγή προς τα μπρος" : να βγει δήθεν από το μνημόνιο και να πάει στις αγορές. Σπάζοντας τελικά τα μούτρα της.

Το βασικό συμπέρασμα από τις δύο παράλληλες ιστορίες είναι τρεις λέξεις: διαπραγμάτευση, διαπραγμάτευση, διαπραγμάτευση. Η κυβέρνηση Παπανδρέου όχι μόνο δεν διαπραγματεύθηκε το μνημόνιο, αλλά υπουργοί της και η συντριπτική πλειοψηφία των βουλευτών της ούτε καν το είχαν διαβάσει. Παρ' ότι κέρδισε την πρώτη θέση στις εκλογές του 2012 με βασικό πρόγραμμα την επαναδιαπραγμάτευση, ο κ. Σαμαράς ξέχασε την λέξη ήδη στην νικητήρια ομιλία του και εναπόθεσε όλες τις ελπίδες του στη Μέρκελ και την υπόσχεση που του έδωσε, ότι αν εφαρμόσει με αμείλικτο τρόπο το πρόγραμμα λιτότητας, θα τον βοηθήσει.

Τόσο στην περίπτωση Παπανδρέου και σε αυτήν του Σαμαρά, ακόμη και το ΔΝΤ θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί, που για τους δικούς του λόγους υποστηρίζει από τότε ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο. Σε αυτό το καθοριστικό ζήτημα του ελληνικού προβλήματος, γιατί χωρίς γενναίο κούρεμα του χρέους θα είμαστε για πάντα μια χώρα Σίσυφος, ο κ. Σαμαράς, όπως και ο κ. Παπανδρέου, πήραν την θέση του Σόιμπλε. Τώρα το Βερολίνο και οι Βρυξέλλες, αφού τον χρησιμοποίησαν, ετοιμάζονται να τον πετάξουν στα σκουπίδια σαν στημένη λεμονόκουπα.

Η μόνη διαφορά  είναι ότι το 2011 ο κ. Παπανδρέου κατάφερε να δει ότι δεν μπορούσε πλέον να κυβερνήσει και παρέδωσε την εξουσία. Οι κ.κ. Σαμαράς και Βενιζέλος δεν θέλουν να την παραδώσουν με τίποτα. Η επιχείρηση συνεννόηση με τον ΣΥΡΙΖΑ δεν κράτησε παρά μερικές ώρες, αλλά σίγουρα κάτι άλλο θα σκαρφιστούν. (διαβάστε εδώ την σχετική ανάλυση)

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "Πολιτική και Οικονομική Αγορά"

Πηγή