Το «δώρο» Άδωνι στη Novartis

Στενές σχέσεις με Έλληνες πολιτικούς φέρεται να έχει ο αμερικανικός φαρμακευτικός κολοσσός Novartis για τον οποίο οι αμερικανικές και οι ελληνικές αρχές έχουν ξεκινήσει έρευνα σχετικά με τον τρόπο που η φαρμακοβιομηχανία προωθούσε τα συμφέροντά της.

Στην Ελλάδα, σύμφωνα με την εφημερίδα Documento, η Novartis είχε αναπτύξει ένα παρασκηνιακό δίκτυο, εκτός έννομης τάξης, με πολιτικούς, δημοσιογράφους και φυσικά πρόσωπα που παίρνουν αποφάσεις στον τομέα των φαρμάκων. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, τις «υπηρεσίες» του φέρεται να προσέφερε και ο πρώην υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης, ο οποίος με μια απόφαση, έξι ημέρες προτού αποχωρήσει από το υπουργείο Υγείας, έκανε ένα δώρο προς τις φαρμακευτικές, αλλά κυρίως τη Novartis, ύψους 65 εκατ. ευρώ.

Ειδικότερα ο Άδωνις Γεωργιάδης με απόφασή του, ως υπουργός Υγείας, η οποία μάλιστα δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως μία ημέρα μετά την αποχώρησή του από το υπουργείο (10 Ιουνίου 2014), άλλαξε τον τρόπο υπολογισμού της λεγόμενης «ειδικής χονδρικής τιμής» στα φάρμακα υψηλού κόστους (ΦΥΚ), προσφέροντας στις φαρμακοβιομηχανίες 13% επιπλέον κέρδος που έως εκείνη την υπουργική απόφαση έπρεπε να αφαιρείται προκειμένου να υπολογιστεί η λιανική τιμή. Έτσι ενώ στους καταλόγους του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων τα φάρμακα εμφανίζονται με χαμηλότερες χονδρικές τιμές, καταλήγουν να πληρώνονται με υψηλότερες λιανικές τιμές από τον ΕΟΠΥΥ, δηλαδή από το δημόσιο και τον ασφαλισμένο.

Από την εν λόγω απόφαση κερδισμένες βγήκαν αρκετές φαρμακοβιομηχανίες, ωστόσο τη μερίδα του λέοντος πήρε η Novartis, η οποία και ανέβασε με τον τρόπο αυτό τις λιανικές τιμές των ακριβών φαρμάκων, δηλαδή των φαρμάκων για χρόνιες και ανίατες ασθένειες. Τα εν λόγω φάρμακα αποτελούν δαπάνη για δημόσιο σύστημα υγείας ύψους περίπου 500 εκατ. ευρώ ετησίως, καθώς σε ποσοστό 95% αποζημιώνονται πλήρως από τον ΕΟΠΥΥ.

Μέχρι την επίμαχη απόφαση του Άδωνι Γεωργιάδη, η τιμολόγηση των φαρμάκων υψηλού κόστους (ΦΥΚ) προκειμένου να προκύψει η λιανική τιμή γίνεται ως εξής: Από τη χονδρική τιμή του φαρμάκου αφαιρείται το 13% και έτσι έχουμε τη λεγόμενη «νοσοκομειακή τιμή». Στη νοσοκομειακή τιμή προστίθεται 2% και έτσι υπολογίζεται η ειδική χονδρική τιμή. Εάν αυτή είναι έως 200 ευρώ, προστίθεται ποσοστό 16% ως κέρδος του ιδιωτικού φαρμακείου και ΦΠΑ. Αν τώρα αυτή είναι άνω των 200 ευρώ τότε προστίθενται 30 ευρώ ως κέρδος του φαρμακείου και στη συνέχεια ΦΠΑ για να καταλήξουμε στην λιανική τιμή, την τιμή δηλαδή που το αγοράζει κάποιος από το φαρμακείο.

Με την απόφαση του Άδωνι Γεωργιάδη αφαιρέθηκε από τον υπολογισμό της λιανικής τιμής η αρχική έκπτωση του 13%. Στη χονδρική τιμή λοιπόν, και όχι πλέον στη «νοσοκομειακή», προστίθεται το 2% ως κέρδος του εμπόρου, το κέρδος του φαρμακοποιού και τέλος ο ΦΠΑ. Με αυτόν τον τρόπο οι λιανικές τιμές είναι πολύ υψηλότερες από τις αντίστοιχες που προέκυπταν από τον προηγούμενο σύστημα υπολογισμού. Για παράδειγμα στο φάρμακο Glivec των 400 mg η διαφορά αυτή φτάνει στα 144 ευρώ. Στο φάρμακο Afinitor των 10mg η αύξηση της λιανικής τιμής ανέρχεται στα 273 ευρώ. Καθώς το σύνολο της δαπάνης για τα φάρμακα υψηλού κόστους ανέρχεται στα 500 εκατ. ευρώ αφαιρώντας την έκπτωση του 13% από τον τρόπο υπολογισμού της λιανικής τιμής, οι φαρμακοβιομηχανίες κέρδισαν περίπου 65 εκατ. ευρώ ετησίως.

Ο Άδωνις Γεωργιάδης, απαντώντας στο δημοσίευμα σχετικά με την απόφασή του, δήλωσε: «Στο τέλος Μαΐου του 2014 βάλαμε για πρώτη φορά τα φάρμακα υψηλού κόστους στα ιδιωτικά φαρμακεία. Μέχρι τότε τα φάρμακα υψηλού κόστους τα έπαιρναν οι ασθενείς μόνο από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ ή από τα νοσοκομεία. Τότε λοιπόν αποφασίσαμε σε συνεργασία με τον Πανελλήνιο Φαρμακευτικό Σύλλογο να μπούνε τα φάρμακα υψηλού κόστους και στα ιδιωτικά φαρμακεία. Για τα φάρμακα αυτά αφαιρέθηκε η ειδική χονδρική που ήταν για τον ΕΟΠΥΥ και τα νοσοκομεία γιατί ήταν στα ειδικά φαρμακεία και το άλλο μπήκε στο κέρδος του φαρμακοποιού. Το ποσό αυτό το από πάνω το επιστρέφουν με rebate οι εταιρείες στο κράτος».

Πάντως η εφημερίδα αναφέρει πως τα φάρμακα υψηλού κόστους ήταν ήδη στα ιδιωτικά φαρμακεία βάσει νόμου του 2010 (ν.3816/2010, άρθρο 12, παράγραφος 2). «Οι εξωτερικοί ασθενείς που είναι ασφαλισμένοι στο Δημόσιο […] μπορούν να προμηθεύονται τα φάρμακα τόσο από τα φαρμακεία των κρατικών νοσοκομείων όσο και από τα ιδιωτικά φαρμακεία», αναφέρεται χαρακτηριστικά. Είναι ακριβώς το ίδιο που προβλέπει και η πρώτη απόφαση του Άδωνι Γεωργιάδη στις 21 Ιανουαρίου του 2014 με την οποία ορίζεται πως προστίθεται το ποσό των 30 ευρώ ως κέρδος ιδιωτικού φαρμακείου. Όταν ο Άδωνις Γεωργιάδης ρωτήθηκε από την εφημερίδα πως προκύπτει πως το «δώρο» προς τις φαρμακοβιομηχανίες επέστρεψε στο δημόσιο με «rebate», ο πρώην υπουργός Υγείας απάντησε: «Κάπου υπάρχει, ή σε δικό μου νόμο ή σε νόμο του Βορίδη». 

 tvxs.gr