Όταν κατέρρευσε μια γέφυρα…

Του Γιάννη Παντελάκη

Τα ξημερώματα της περασμένης Κυριακής, μια μεγάλη γέφυρα στον ποταμό Κομψάτο, στην παλαιά εθνική οδό Κομοτηνής-Ιάσμου-Ξάνθης, κατέρρευσε. Ο καιρός ήταν εξαιρετικός, δεν είχαν συμμετοχή τα καιρικά φαινόμενα στην κατάρρευση. Οι εικόνες από την γέφυρα, ήταν σοκαριστικές. Μερικές εκατοντάδες μέτρα από την γέφυρα αυτή, στέκουν ακέραιες, δυο άλλες. Μια γέφυρα, που κτίστηκε το 1930 και μια άλλη, οθωμανικής αρχιτεκτονικής, που χρονολογείται από τον 17ο-18ο αιώνα. Η γέφυρα που κατέρρευσε, εγκαινιάστηκε μόλις το 1993. Η ιστορία της, αποτελεί μικρογραφία της ιστορίας της νεότερης Ελλάδας.

Η γκρεμισμένη γέφυρα, περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η χώρα μεταπολιτευτικά. Έργα που φτιάχνονται στο άψε-σβήσε και με πρόχειρο τρόπο, μελέτες που γίνονται εκ των υστέρων αλλά και πάλι δεν εφαρμόζονται, προειδοποιήσεις για την επικινδυνότητα του έργου χωρίς να ενδιαφέρεται κανένας γι αυτές και πολλά απ' όσα μπορούμε να υποψιαστούμε. Αυτό που συνέβη σε μια μακρινή από το μητροπολιτικό κέντρο της χώρας περιοχή, θα μπορούσε να συμβεί οπουδήποτε, σε οποιαδήποτε γωνιά της χώρας. Το μόνο θετικό της ιστορίας, ότι για τυχαίους λόγους-ήταν ξημερώματα Κυριακής όταν κατέρρευσε η γέφυρα - δεν υπήρχαν διερχόμενα οχήματα και άρα δεν υπήρξαν θύματα.

Όπως γράφουν τα τοπικά μέσα, η γέφυρα-από την οποία διέρχονται καθημερινά εκατοντάδες οχήματα-κατέρρευσε σαν τραπουλόχαρτο. Όλοι οι τοπικοί παράγοντες εξέφρασαν την έκπληξή τους, ενώ φυσικά πολιτευτές έσπευσαν στην γκρεμισμένη γέφυρα για να δείξουν το ενδιαφέρον τους. Το πιο σημαντικό ωστόσο δεν είναι αυτό, αλλά οι δηλώσεις που έκανε μηχανικός της περιοχής, που είχε από παλαιότερα γνώση του έργου (Γιώργος Τριανταφυλλόπουλος). Όπως είπε, το 2003 υπήρχε αίτημα για αμμοληψίες από τον ποταμό Κομψάτο, για τις οποίες ωστόσο υπήρχαν αντιρρήσεις. Και από έναν μηχανικό του ΟΣΕ και από τον ίδιο που μετείχε στην επιτροπή αμμοληψιών. Αν γινόντουσαν αμμοληψίες, θα υπήρχε κίνδυνος για την γέφυρα.

Τελικά, λίγο αργότερα ο συγκεκριμένος μηχανικός απομακρύνθηκε από την επιτροπή και στη συνέχεια βρέθηκε ένας άλλος τρόπος για να γίνουν αμμοληψίες.

Ένα δεύτερο ενδιαφέρον στοιχείο από τις δηλώσεις του, είναι ότι το 1996 είχε πέσει η σιδηροδρομική γέφυρα. Έγινε μια πρόχειρη μελέτη αποκατάστασης, ώστε να λειτουργήσει η γραμμή άμεσα και μια τελική μελέτη για την διασφάλιση των υφιστάμενων γεφυρών. Οι προτάσεις που περιελάμβανε αυτή η μελέτη, δεν υλοποιήθηκαν ποτέ. Τα τοπικά μέσα ενημέρωσης, αναφέρθηκαν ακόμα σε πρόσφατες προειδοποιήσεις για την επικινδυνότητα της γέφυρας για τις οποίες όμως, δεν ενδιαφέρθηκε κανένας.

Διαβάζοντας την μικρή αυτή ιστορία κατάρρευσης μιας γέφυρας-με ελλειμματικά προφανώς στοιχεία- σίγουρα δεν θα εκπλαγεί κανένας. Η προχειρότητα, η αδιαφορία, ο τρόπος με τον οποίο φτιάχνεται ένα έργο, οι προειδοποιήσεις που δεν λαμβάνονται υπόψη και όλα όσα αφορούν την ιστορία αυτή, αποτελούν τόσο συνηθισμένες καταστάσεις, ώστε έχουμε εθιστεί σ' αυτές. Σε κανέναν σχεδόν δεν κάνει εντύπωση. Θα κέντριζε το ενδιαφέρον μας, αν υπήρχαν θύματα, ευτυχώς αυτό δεν συνέβη.

Η μικρή ιστορία κατάρρευσης μιας γέφυρας σε μια ακριτική περιοχή, θα ξεχαστεί πολύ γρήγορα, αν δεν έχει ήδη συμβεί αυτό. Δεν θα ξεχαστούν ωστόσο όλες οι παθογένειες που συνέβαλλαν στην πτώση της. Θα τις συναντήσουμε δυστυχώς κάποια στιγμή, με κάποια άλλη ευκαιρία. Ελπίζοντας χωρίς θύματα.

Η ιστορία της γέφυρας που κατέρρευσε, είναι η ενδεικτική μικρογραφία της χώρας που κατέρρευσε πριν λίγα χρόνια. Και η οποία, δεν έχει κατάφερε στα χρόνια αυτά, ούτε να συζητήσει με επάρκεια τα αίτια της κατάρρευσης, ούτε να αποτρέψει τις αιτίες για να μην επαναληφθεί στο μέλλον. Η Ελλάδα σήμερα, μοιάζει με χαρακτηριστικό τρόπο με την τύχη που είχε η γέφυρα του ποταμού Κομψάτου της Ροδόπης… 

liberal.gr