Ο Παντελής Βούλγαρης, η δικτατορία των κλικ και ο σεξισμός - Δύο μικρές ιστορίες για τα fake news της ελληνικής δημοσιογραφίας.

 

 

γράφει ο Γιάννης Παντελάκης

 

Μια είδηση για έναν διάσημο άνθρωπο που πέθανε πουλάει, μια είδηση για έναν διάσημο που υποφέρει στο κρεβάτι του πόνου και δίνει μάχη για τη ζωή του δεν πουλάει απλά, ιντριγκάρει μεγάλες κοινωνικές ομάδες. Εικονογράφηση: bianka/ LIFO

 

  ΔΥΟ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΕ δύο ημέρες ήταν αρκετές για να επιβεβαιώσουν αυτό που οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ, και όχι μόνο, γνωρίζουμε, όπως γνωρίζουν και στο εξωτερικό, και κατατάσσουν τη χώρα μας στις τελευταίες θέσεις παγκοσμίως σε ό,τι αφορά την εγκυρότητα και αξιοπιστία της ελληνικής δημοσιογραφίας. Δύο μικρές ιστορίες είναι μόνο.

 

Η πρώτη αφορά μια είδηση, που προβλήθηκε τουλάχιστον από έναν ιδιωτικό τηλεοπτικό σταθμό και αναπαράχθηκε από δεκάδες ιστοσελίδες μικρής αλλά και μεγάλης επισκεψιμότητας και επιρροής, αφορά έναν διάσημο άνθρωπο και μια υποτιθέμενη σοβαρή περιπέτεια της υγείας του. Η δεύτερη είναι διαφορετικού χαρακτήρα, με αυτήν αναδεικνύεται ο σεξισμός που κυριαρχεί σε ένα μεγάλο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας, ο οποίος προκαλείται και ενισχύεται και από τα μέσα ενημέρωσης, για την ακρίβεια από πολλά εξ αυτών.

 

Μια είδηση για έναν διάσημο άνθρωπο που πέθανε πουλάει, μια είδηση για έναν διάσημο που υποφέρει στο κρεβάτι του πόνου και δίνει μάχη για τη ζωή του δεν πουλάει απλά, ιντριγκάρει μεγάλες κοινωνικές ομάδες που δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για ένα τέτοιο γεγονός. Η είδηση, όπως ακριβώς καταγράφηκε σε πολλά ΜΜΕ, έλεγε ότι ο Παντελής Βούλγαρης, «σύμφωνα με πληροφορίες, νοσηλεύεται σε ΜΕΘ, βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση, πάσχει από νεφρική ανεπάρκεια, προσβλήθηκε από Covid και οι επόμενες ώρες είναι κρίσιμες».

 

Μεγάλο κομμάτι της ελληνικής δημοσιογραφίας πάσχει στο στοιχειώδες, τη διασταύρωση της πληροφορίας. Δεν είναι κάτι δύσκολο, ούτε έχει κόστος, στοιχίζει όσο ένα απλό τηλεφώνημα στον Παντελή Βούλγαρη.

Είναι εξαιρετικός σκηνοθέτης, ιδιαίτερα συμπαθής, έχει μεγάλη αναγνωρισιμότητα, άρα μια είδηση σχετικά με την κατάσταση της υγείας του δίνει πολλά κλικ. Ευτυχώς για όλους, και ιδιαίτερα για τους οικείους και τους φίλους του, ο Παντελής Βούλγαρης είναι απόλυτα καλά στην υγεία του. Ποτέ δεν κινδύνευσε, ποτέ δεν νοσηλεύτηκε σε ΜΕΘ, ποτέ δεν βίωσε κρίσιμες ώρες. Έχει όμως ενδιαφέρον ο τρόπος που δημοσιογραφικά καταγράφηκε αυτή η ψεύτικη είδηση.

 

 

Περίπου ενάμιση μήνα πριν, δημοσιογράφος ιδιωτικού τηλεοπτικού σταθμού εκδήλωσε το ενδιαφέρον του για μια συνέντευξη με τον Παντελή Βούλγαρη. Η σύζυγός του, που απάντησε στο τηλέφωνο, είπε απλώς ότι αυτό δεν μπορούσε να γίνει εκείνες τις ημέρες γιατί ο σκηνοθέτης είχε Covid. Σε καμία περίπτωση δεν είπε ότι ήταν σοβαρά, ότι κινδύνευε η υγεία του, γενικά οτιδήποτε θα μπορούσε να προκαλέσει ανησυχία. Μάλιστα, απ’ ό,τι γνωρίζω, πέρναγε τον κορωνοϊό πολύ ελαφριά.

 

Ενάμιση μήνα μετά από εκείνο το τηλεφώνημα (την περασμένη εβδομάδα δηλαδή, δημοσιογράφος τηλεοπτικής εκπομπής ιδιωτικού καναλιού ανέφερε τα «κακά νέα»: αυτά έλεγαν ότι ο Παντελής Βούλγαρης είναι σε σοβαρή κατάσταση, νοσηλεύεται σε ΜΕΘ, οι επόμενες ώρες είναι κρίσιμες. Από κει και πέρα ανέλαβαν ποικιλώνυμες ιστοσελίδες, κάποιες και μεγάλων δημοσιογραφικών συγκροτημάτων, που αναπαρήγαγαν όσα είπε το κανάλι. Ενδεικτικοί τίτλοι: «Παντελής Βούλγαρης: Στο νοσοκομείο σε κρίσιμη κατάσταση ο σπουδαίος σκηνοθέτης», «Δύσκολες ώρες για τον Παντελή Βούλγαρη» κ.ά.

 

Μεγάλο κομμάτι της ελληνικής δημοσιογραφίας πάσχει στο στοιχειώδες, τη διασταύρωση της πληροφορίας. Δεν είναι κάτι δύσκολο, ούτε έχει κόστος, στοιχίζει όσο ένα απλό τηλεφώνημα στον Παντελή Βούλγαρη. Με αυτό θα μάθαιναν ότι ο σκηνοθέτης είναι μια χαρά στην υγεία του και ότι όσα γράφονται και λέγονται γι’ αυτόν δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα.

 

Αυτό το τηλεφώνημα δεν έγινε γιατί αφενός σε πολλούς δεν υπάρχει η αυτονόητη λογική της επιβεβαίωσης ή διάψευσης μιας πληροφορίας, αφετέρου κυριαρχεί η δικτατορία των κλικ. Η δημοσιογραφία του διαδικτύου δίνει σημασία στον χρόνο μέσα στο οποίο θα ανέβει μια είδηση, τα υπόλοιπα έπονται. Όποιος προλάβει να ανεβάσει πρώτος μια πληροφορία θεωρείται ότι κάνει καλά τη δουλειά του και οι αναγνώστες θα επικροτήσουν.

 

Η δεύτερη περίπτωση αφορά τον τρόπο με τον οποίο δεκάδες ιστοσελίδες μετέδωσαν μια πληροφορία από τον χώρο του πόλο. Η Νικόλ Ελευθεριάδου, πολίστρια της εθνικής ομάδας, έβαλε το καθοριστικό γκολ που έδωσε την πρόκριση της ομάδας στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Ηταν το πρόσωπο της ημέρας. Πρόκειται μια σπουδαία αθλήτρια στον χώρο της, με πολλές διακρίσεις.

 

Όμως, στην καταγραφή του γεγονότος από πολλά ΜΜΕ, δεν κυριάρχησε η αθλητική της προσωπικότητα, το παρελθόν της στον χώρο του πόλο, οι εντυπωσιακές ικανότητές της. Αυτό που πρόβαλαν, ιδιαίτερα οι αθλητικές ιστοσελίδες, ήταν η σχέση που διατηρεί με έναν διάσημο μπασκεμπολίστα που παίζει στο ΝΒΑ. «Ήταν η κοπέλα του Σάσα Βεζένκοβ», και, όπως θα έλεγαν –και ίσως λένε– ιδιαιτέρως στην κυριαρχούμενη από σεξισμό ελληνική επαρχία, ήταν «η φίλη του Σάσα, ή Σάσαινα»!

 

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.