Το βέτο των ΗΠΑ και η «σωστή πλευρά της Ιστορίας»

 

γράφει ο ΔημήτρηςΜακροδημόπουλος*

 

Οι ΗΠΑ, που εμφανίζονταν να ανησυχούν για τις ανθρώπινες απώλειες μεταξύ των αμάχων στη Γάζα και απηύθυναν διά του προέδρου τους και του ΥΠΕΞ συνεχείς παραινέσεις προς τον Νετανιάχου, άσκησαν τελικά βέτο σε ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ στις αρχές Δεκεμβρίου, που ζητούσε την άμεση ανθρωπιστική κατάπαυση του πυρός στη Γάζα παράλληλα με την άμεση και άνευ όρων απελευθέρωση όλων των ομήρων της Χαμάς.

 

Και τα ανθρώπινα δικαιώματα των αμάχων; Διότι οι ΗΠΑ εμφανίζονται ευαίσθητες για τα ανθρώπινα δικαιώματα των Ουιγούρων στην Κίνα ή του Ναβάλνι στη Ρωσία και αλληθωρίζουν για τη γενοκτονία που συντελείται στη Γάζα, ενώ έχουν δυνατότητα άμεσης παρέμβασης στο Ισραήλ ώστε να επιβάλουν τη βούλησή τους. Οπως έλεγε ο Καρλ Σμιτ, χρησιμοποιούν την έννοια της «ανθρωπότητας» και την ανθρωπιστική ηθική κατά το δοκούν ως ένα ιδεολογικό όπλο ιμπεριαλιστικής επέκτασης.

 

Ο Γουίλιαμ Ρας, μάλιστα, θαύμαζε τον τρόπο με τον οποίο το αμερικανικό σύστημα είχε κατορθώσει να κερδίσει την παγκόσμια ηγεμονία, εξισώνοντας τα ιδιαίτερα συμφέροντά του με ηθικούς κανόνες που ήταν καθολικά δεσμευτικοί, έτσι ώστε «η αντίθεση στην αμερικανική ηγεμονία να σημαίνει την αντίθεση στο καλό όλων και τα κοινά συμφέροντα της ανθρωπότητας».

 

Αυτή είναι και η πεμπτουσία της ένταξης μιας χώρας στη «σωστή πλευρά της Ιστορίας». Να αποδέχεται δηλαδή το περιεχόμενο των εννοιών όπως το ερμηνεύει και το καθορίζει η υπερδύναμη, άσχετα αν η ερμηνεία διαφοροποιείται κατά περίπτωση. «Σε ό,τι αφορά τις καθοριστικές πολιτικές έννοιες», έγραφε πάλι ο Καρλ Σμιτ, «εξαρτάται από το ποιος τις ερμηνεύει, ποιος τις ορίζει και ποιος τις χρησιμοποιεί. Ποιος αποφασίζει συγκεκριμένα τι είναι ειρήνη, τι είναι αφοπλισμός, τι είναι επέμβαση, τι είναι δημόσια τάξη και ασφάλεια. Μια από τις πιο σημαντικές διαστάσεις της νομικής και πνευματικής ζωής της ανθρωπότητας είναι το γεγονός ότι όποιος έχει πραγματική εξουσία μπορεί να καθορίσει το περιεχόμενο των εννοιών και των λέξεων». Με αυτό τον τρόπο οι ΗΠΑ αποδίδουν το δίκαιο κατά το δοκούν. Ετσι, άλλα ισχύουν στην ανατολική Ουκρανία, άλλα στο Κόσοβο και άλλα στη Γάζα.

 

Ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς, αναφερόμενος στο βέτο των ΗΠΑ, χαρακτήρισε «ανήθικη» την αμερικανική θέση. Είπε ακόμη ότι οι ΗΠΑ είναι «εταίροι» του Ισραήλ «στα εγκλήματα της γενοκτονίας και της εθνοκάθαρσης» που διαπράττονται στη Λωρίδα της Γάζας, στην κατεχόμενη Δυτική Οχθη και στην Ιερουσαλήμ.

 

Ομως, αν η παρέμβαση του Μαχμούντ Αμπάς είναι αυτονόητη, με αφορμή το βέτο των ΗΠΑ παρενέβη εκ νέου ο Ερντογάν: «Το αίτημα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για κατάπαυση του πυρός απορρίπτεται μόνο από το βέτο των ΗΠΑ. Είναι αυτό δικαιοσύνη;», αναρωτήθηκε... «Οι ΗΠΑ στέκονται στο πλευρό του Ισραήλ με τα χρήματά τους και τον στρατιωτικό τους εξοπλισμό», τόνισε ο Τούρκος πρόεδρος, υπογραμμίζοντας πως «κάθε μέρα παραβιάζεται η Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στη Γάζα»...

 

Πιστεύω ότι για ένα λαό έχει τεράστια σημασία, μεγαλύτερη από κάποια αγαθά, να υπερασπίζεται η πατρίδα του ηθικές και πανανθρώπινες αξίες. Αισθάνεται ότι αναβαθμίζεται ηθικά μαζί με το γόητρο της χώρας και διαμορφώνει νοητικές αντιλήψεις που διαπαιδαγωγούν τις νεότερες γενιές. Μπορεί μια χώρα να αντιμετωπίζει εσωτερικά προβλήματα άλλης φύσεως, αλλά αυτό είναι θεμελιώδες θέμα. Επιδρά και συνεκτικά στην κοινωνία.

 

Αλλά και κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στη Γερμανία ο Ερντογάν δεν δίστασε να πει όσα έπρεπε να ακούσει ο καγκελάριος Σολτς και οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες που δικαιολογούν ή ανέχονται τις ακρότητες του Νετανιάχου... Διότι η οθωμανική αυτοκρατορία υπήρξε καταφύγιο των Εβραίων σε αντίθεση με τα ευρωπαϊκά έθνη κράτη που διαπνέονταν από αντισημιτισμό.

 

Ας μην ξεχνάμε ότι η Τουρκία είναι απότοκος αυτοκρατορίας με άμεση ιστορική σχέση με τον χώρο των εξελίξεων. Ούτε πρέπει να ξεχνάμε ότι η οθωμανική αυτοκρατορία συνδιαμόρφωσε με τις Μεγάλες Δυνάμεις την ευρωπαϊκή ιστορία μέχρι τον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο. Γιατί δεν θα ’πρεπε λοιπόν να σταθεί ισότιμα απέναντι στον Γερμανό καγκελάριο; Αντίθετα, με το να λες «Συντάσσομαι με τη σωστή πλευρά της Ιστορίας», κάνοντας το άσπρο μαύρο και το μαύρο άσπρο καθ’ υπαγόρευση, απαξιώνεις το αξιακό και πολιτισμικό υπόβαθρο του έθνους.

 

Από τη μια να υπερασπίζεσαι την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα και από την άλλη να απαξιώνεται ό,τι νοηματοδοτεί ο Παρθενώνας. Προφανώς δεν μπορείς να αντιταχθείς σε μια υπερδύναμη, αλλά η άποψη που απορρέει από πάγιες αρχές και αξίες πρέπει να ακούγεται, αποτελεί υποχρέωση απέναντι στη διαχρονική πορεία του έθνους. Ας μην ξεχνάμε ότι τις δύο φορές που συνταχθήκαμε με τη «σωστή πλευρά της Ιστορίας», με την πλευρά των νικητών στους δύο Παγκόσμιους Πολέμους, υποστήκαμε τις μεγαλύτερες εθνικές καταστροφές: τη Μικρασιατική Καταστροφή και τον Εμφύλιο, ο οποίος ακόμη νοηματοδοτεί τις αντιλήψεις μας. Το ζητούμενο είναι να μπορεί ένας πολιτικός να οριοθετεί το σημείο μέχρι το οποίο συμπλέουν οι αρχές μας με τα συμφέροντα του υποβολέα των εξελίξεων.

 

*Τ. αρχιμηχανικός ΟΣΕ, πολιτικος μηχανικός ΑΠΘ