Γιατί ο Ερντογάν προκαλεί στην Κύπρο;

Του Κώστα Βαξεβάνη

Μοιάζει με κλισέ αλλά είναι αλήθεια. Όταν η Τουρκία αντιμετωπίζει εσωτερικά προβλήματα, μεταφέρει την κρίση στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής. Αυτό δεν συμβαίνει μόνο με την Τουρκία, αλλά συμβαίνει αρκετά συχνά στην Τουρκία. Επιπλέον η πολιτική της Υψηλής Πύλης, όπως εφαρμόζεται και από τον Ερντογάν, έχει ως δόγμα της, πως όταν τα πράγματα γίνονται δύσκολα, οφείλει να εκφράζεται επιθετικά προκειμένου να γίνουν δύσκολα και για τους άλλους, ή στη χειρότερη περίπτωση, να μπορέσει να διαπραγματευτεί  προκειμένου να άρει την επιθετικότητα.

Οι βόλτες των Τούρκων στην Ελλάδα και την κυπριακή ΑΟΖ, είναι προτιμότερο από το να προκαλούν εθνικιστική υστερία και αναποτελεσματική τουρκοφαγική επιθετικότητα καφενείου, να ερμηνευτεί. Ο Ερντογάν επιλέγει αυτή την τακτική για τρεις λόγους

1. Είναι ένας αυταρχικός ηγέτης που εκφράζει την επιθετικότητά του σε κάθε κατεύθυνση. Στον πρώην σύμμαχό του Άσαντ της Συρίας, σε δημοσιογράφους, σε πολιτικούς αντιπάλους, στον ίδιο τον λαό του. Η εικόνα του αποφασιστικού ηγέτη που είναι έτοιμος να χτυπηθεί με κάθε εχθρό του τουρκικού εθνικισμού, προσπαθεί να εξασφαλίσει το γόητρο του Σουλτάνου που έχει πληγεί.

2. Ο Ερντογάν είναι ταυτισμένος με τους φανατικούς του ISIS. Η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί είναι πολύπλοκη. Οι Αμερικάνοι αφού δημιούργησαν με τις επεμβάσεις τους στη Μέση Ανατολή αστάθεια και όχι Δημοκρατία και σταθερότητα, αναγκάζονται σήμερα να υποστηρίξουν αυτούς που κάποτε ονόμαζαν τρομοκράτες, τους Κούρδους, για να αντιμετωπίσουν την προέλαση των ισλαμιστών. Η συμμαχία αυτή Κούρδων-Αμερικάνων μοιραία θα οδηγήσει στο μέλλον στην υποστήριξη των Κούρδων στην περιοχή. Αυτό αποτελεί μια απειλή για την Τουρκία. Η διακυβέρνηση της χώρας από τον Ερντογάν κάνει ακόμη πιο δύσκολη την κατάσταση, αφού δεν κινείται με γνώμονα τη νίκη των Τούρκων επί των Κούρδων, αλλά την υποστήριξη πλέον των πιο ακραίων ισλαμιστών. Ο Ερνογάν θέλει ένα νέο τύπου ισλαμικό κράτος με κέντρο τον ίδιο και την Τουρκία. Οι εξελίξεις όμως από την Αίγυπτο ως τη Συρία τον αφήνουν εκτεθειμένο και τον τοποθετούν μάλιστα σε σύγκρουση με τους συμμάχους Αμερικάνους. Έτσι ο Ερντογάν δημιουργεί μια νέα εστία αστάθειας, ίσως και θερμό επεισόδιο, με σκοπό να φανεί διαλλακτικός στη συνέχεια αν οι Αμερικάνοι δεχθούν και τους δικούς του όρους στα άλλα μέτωπα. Θα υποχωρήσει στο Κυπριακό αν οι πρώην σύμμαχοι υποχωρήσουν στο Κουρδικό. Η τακτική όμως αυτή είναι καθαρός εμπειρισμός ο οποίος μάλλον δεν θα αποδώσει. Ήδη στα αμερικανικά ΜΜΕ ο Ερντογάν εμφανίζεται ως ένας εμμονικός σουλτάνος που εμποδίζει τη Δημοκρατία.

3. Η ελληνική εξωτερική πολιτική, πλήρους υποχωρητικότητας και εναρμόνισης με τον ξένο παίκτη, δίνει τη δυνατότητα στον Ερντογάν να χρησιμοποιήσει την Ελλάδα για να πιέσει τρίτους. Η Ελλάδα δεν έχει δική της στρατηγική στα εθνικά θέματα ιδιαίτερα επί ημερών Βενιζέλου. Το διάστημα που ο Βενιζέλος είναι υπουργός Εξωτερικών, πρόλαβε να αναγνωρίσει την κυβέρνηση με τους φασίστες στην Ουκρανία, το καθεστώς στην Αίγυπτο και μάλιστα με επίσκεψη, να ζητήσει τον βομβαρδισμό της Συρίας όταν δεν το έκανε ούτε ο Ομπάμα και να δει λύση στο Σκοπιανό προτάσσοντας τη θέση για την οποία ο Σαμαράς λέει ότι έριξε το 1993 την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Είναι μάλλον προφανές πως ο Βενιζέλος, εναρμονιζόμενος με τις διαθέσεις εταίρων και ετέρων, προσπαθεί να εξασφαλίσει την εύνοιά τους και να διασωθεί πολιτικά επιβαλλόμενος απ’ έξω ως «απαραίτητος». Για όποιον λόγο και να το κάνει, η χώρα εμφανίζει κενό εθνικής στρατηγικής και ξεκάθαρων θέσεων. Έτσι ο Ερντογάν ξέρει πως οι πιέσεις προς την Ελλάδα, είναι ένα εργαλείο για να διαπραγματεύεται με όσους τον πιέζουν, αφού η Ελλάδα δεν πρόκειται να οριοθετήσει η ίδια τι επιτρέπει και τι απαγορεύει.

Απ’ ό,τι φαίνεται η βασιλεία του σουλτάνου Ερντογάν θα λήξει άδοξα πολύ γρήγορα ίσως, αλλά αυτό δεν μπορεί να αποκλείσει περιπέτειες για την Ελλάδα όσο και για την Τουρκία.

Πηγή