Νάρκη στην Πανορθόδοξη Σύνοδο: Δεν πάνε οι Βούλγαροι, υπάρχει ζήτημα, λένε οι Ρώσοι

Σε νέα ανακοίνωση προέβη η Εκκλησία της Βουλγαρίας, σύμφωνα με την οποία «δεν θα συμμετάσχει στην Πανορθόδοξη Σύνοδο για λόγους που έχουν ήδη ανακοινωθεί». Υπογραμμίζει, μάλιστα, ότι η εν λόγω απόφαση πάρθηκε με ομοφωνία και υπεγράφη από τον Πατριάρχη Νεόφυτο και τα μέλη της Συνόδου. Αναλυτικά, αναφέρει:

 «Σε σχέση με την εξάπλωση ψευδών και παραπλανητικών δηλώσεων στο διαδίκτυο σχετικά με την πρόσφατη απόφαση της Ιεράς Συνόδου σχετικά με την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθόδοξης Εκκλησίας, που θα πραγματοποιηθεί 16 με 26 Ιουνίου 2016 στην Κρήτη η καγκελαρία της Ιεράς Συνόδου ορίζει η εξής:

1. Η απόφαση υιοθετήθηκε ομόφωνα από την Ιερά Σύνοδο, υπεγράφη επίσημα από το Βούλγαρο Πατριάρχη και τους Σεβασμιώτατους Μητροπολίτες-μέλη της Ιεράς Συνόδου της Βουλγαρικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. 

2. Η απόφαση της Ιεράς Συνόδου είναι κατηγορηματική: η Βουλγαρική Ορθόδοξη Εκκλησία δεν θα συμμετάσχει στην Πανορθόδοξη Σύνοδο για λόγους που έχουν ήδη ανακοινωθεί.

3. Η απόφαση εστάλη στους Προκαθήμενους της κάθε Τοπικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.

4. Η πτήση της αντιπροσωπείας της βουλγαρικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Κρήτη με κυβερνητικό αεροπλάνο ακυρώθηκε. 

5. H εξουσιοδότηση της βουλγαρικής αντιπροσωπείας έχει ακυρωθεί και διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε εξέλιξη για την ευνοϊκή κατάληξη. 

Είθε τα μέλη της Βουλγαρικής Ορθόδοξης Εκκλησίας που εμφανίζουν υψηλή εκκλησιαστική συνείδηση ως προς την εμπιστοσύνη στους ιεράρχες τους και, μαζί με το βουλγαρικό λαό, να μην υποκύψουν σε περιττή και ανάξια χειραγώγηση. Χριστός Ανέστη».

Παράλληλα, η Ρωσική Εκκλησία επικαλείται ότι η μη συμμετοχή έστω και μίας εκ των Εκκλησιών στην Πανορθόδοξη αποτελεί απόλυτο κώλυμα για την διεξαγωγή της και ζητάει σύγκληση εκτάκτου Πανορθοδόξου Προσυνοδικής Διασκέψεως έως 10 Ιουνίου.

Ακολουθεί το ενημερωτικό σημείωμα: Η Σύναξη των Ορθοδόξων Προκαθημένων η οποία συνήλθε στην έδρα του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως από 6ης έως 9ης Μαρτίου 2014 αποφάσισε ότι «Ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας θά συγκληθῇ ὑπό τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου ἐν Κωνσταντινουπόλει τό ἔτος 2016, ἐκτός ἀπροόπτου».

Επίσης όρισε ότι «Ἅπασαι αἱ ἀποφάσεις, κατά τε τήν Σύνοδον καί κατά τό προπαρασκευαστικόν αὐτῆς στάδιον, λαμβάνονται καθ᾿ ὁμοφωνίαν». Η Σύναξη των Ορθοδόξων Προκαθημένων από 21ης έως 28ης Ιανουαρίου 2016 στο Ορθόδοξο Κέντρο του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Σαμπεζύ Γενεύης αποφάσισε ότι «Ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος θά συνέλθῃ σύν Θεῷ ἐν τῇ ἐν Κολυμπαρίῳ Κισάμου Ὀρθοδόξῳ Ἀκαδημίᾳ Κρήτης, ἀπό 18ης ἕως 27ης Ἰουνίου 2016». Ακόμα αποφάσισε την συγκρότηση της Πανορθοδόξου Γραμματείας και την Οργανωτική Επιτροπή της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου. Οι Προκαθήμενοι των κατά τόπους Εκκλησιών δέχθηκαν την πρόταση της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας να δημοσιευθούν τα προετοιμασθέντα από τις Πανορθόδοξες Προσυνοδικές Διασκέψεις και τις Συνάξεις Προκαθημένων σχέδια των συνοδικών κειμένων με σκοπόν την εκκίνηση μίας ευρύτερης συζητήσεως επ’αυτών.

 Την προτροπή του προς τους πιστούς «να εκφράσουν τις απόψεις και τις προσδοκίες τους από την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο» την Κυριακή της Ορθοδοξίας απηύθυνε ο Παναγιώτατος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίος. Απολύτως πρόθυμη για την ενεργό συνεργασία στην προετοιμασία της Συνόδου η Ορθόδοξη Εκκλησίας της Ρωσίας αμέσως εξονόμασε τους εκπροσώπους αυτής στην Πανορθόδοξη Γραμματεία και την Οργανωτική Επιτροπή της Συνόδου (τὸ από 26ης Φεβρουαρίου 2016 και με αριθμ. πρωτ. 01/818 Γράμμα του Αγιωτάτου Πατριάρχου Μόσχας και Πασών των Ρωσσιών Κυρίλλου προς τον Παναγιώτατο Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίο), αλλά παρά τις υπενθυμίσεις μας, μόλις από 7 Ιουνίου προσεκλήθη ο εκπρόσωπος της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας να συμμετάσχει στην Οργανωτική Επιτροπή (το από 31ης Μαΐου 2016 Γράμμα του Παναγωτάτου Πατριάρχου Κωσνταντινουπόλεως Βαρθολομαίου προς τον Αγιώτατο Πατριάρχη Μόσχας και Πασών των Ρωσσιών Κυρίλλου). 

Κατά τον Απρίλιο 2016 η Ιερά Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας διά πρακτικού № 34 όρισε την αντιπροσωπεία της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας στην Πανορθόδοξη Σύνοδο και την απόφαση αυτή ο Αγιώτατος Πατριάρχης Μόσχας και Πασών των Ρωσσών Κύριλλος ανακοίνωσε στον Παναγιώτατο Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίο.

Παράλληλα σύντομα μετά τη δημοσίευση των σχεδίων συνοδικών κειμένων η Ιεραρχία, ο ευαγής κλήρος και οι λαϊκοί της Ρωσικής Εκκλησίας άρχισαν να ασκούν τις κριτικές παρατηρήσεις τους επ΄αυτών. Τα Γραφεία του Πατριαρχείου Μόσχας, το Τμήμα Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων και τα υπόλοιπα Συνοδικά Ιδρύματα δέχθηκαν πλήθος Γραμμάτων από Ορθοδόξους πιστούς με κριτική κατά των συνοδικών κειμένων και της ίδιας της πορείας προετοιμασίας της Συνόδου.

Εξαιτίας συγχύσεως στους κόλπους του ποιμνίου το Τμήμα Εξωτερικών Σχέσεων προέβη σε σχετική δήλωση με απαραίτητες επεξηγήσεις και σχόλια. Προκειμένου να προκαλέσουμε μία ευρύτερη συζήτηση των σχεδίων κειμένων της Συνίδου με ευλογία του Αγιωτάτου Πατριάρχου Μόσχας και Πασών των Ρωσσιών Κυρίλλου στις 19 Απριλίου στο Ορθόδοξο Πανεπιστήμιο Ανθρωπιστικών Σπουδών Άγιος Τύχων Μόσχας οργανώθηκε συνέδριο με τίτλο «Η Πανορθόδοξη Σύνοδος: απόψεις και προσδοκίες». Βάσει των πορισμάτων του συνεδρίου καταρτίσθησαν και παραπέμφθησαν στις εκκλησιαστικές αρχές τροπολογίες στα συνοδικά κείμενα «Σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον υπόλοιπον χριστιανικόν κόσμον» και «Η Αποστολή της Ορθοδόξου Εκκλησίας ἐν τῳ συγχρόνῳ κόσμῳ». 

Παρά τη συνεχή ελάττωση του χρόνου μέχρι την έναρξη της Συνόδου, ωστόσο παραμένουν αρκετές εκκρεμότητες οι οποίες θέτουν ύπο αμφισβήτηση το ενδεχόμενο της εξασφαλίσεως της πανορθοδόξου συναινέσεως στη Σύνοδο. Η αντιπροσωπεία της Εκκλησίας Αντιοχείας δεν υπέγραψε τον Κανονισμό Οργανώσεως και Λειτουργίας της Συνόδου, ο οποίος καταρτίσθηκε από τη μεταξύ 21ης και 28ης Ιανουαρίου τ.ε. στο Σαμπεζύ Σύναξη των Ορθοδόξων Προκαθημενων. Οι αντιπροσωπείες των Πατριαρχείων Αντιοχείας και Γεωργίας δεν υπέγραψαν σχέδιο κειμένου «Το μυστήριον του Γάμου και τα κωλύματα αυτού».

Το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως δεν υποστήριξε την πρόταση του Αγιωτάτου Πατριάρχου Κυρίλλου να συνεννοηθούν πανορθοδόξως κατά τόν εναπομείναντα χρόνο αυτά τα θέματα στα πλαίσια εργασιών της Πανορθοδόξου Γραμματείας «με την μετέπειτα εξέταση των καταρτισθέντων προτάσεων από τη Σύναξη των Ορθοδόξων Προκαθημένων» (το απὸ 26ης Φεβρουαρίου 2016 και με αριθμ. πρώτ. 01/818 Γράμμα του Αγιωτάτου Πατριάρχη Μόσχας και Πασών των Ρωσσιών Κυρίλλου προς τον Παναγιώτατο Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίο). Κατά την περίοδο η οποία μεσολάβησε η Γραμματεία συνήλθε μόνο δύο φόρες για να ασχοληθεί σχεδόν αποκλειστικώς με τεχνικά ζητήματα. Έχει απορριφθεί η πρόταση του εκπροσώπου της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας στην Πανορθόδοξη Γραμματεία να συζητηθεί το θέμα συνεννοήσεως των κειμένων. Ανεπίλυτες παραμένουν οι διαφωνίες μεταξύ των Πατριαρχείων Αντιοχείας και Ιεροσολύμων στο θέμα της εκκλησιαστικής δικαιοδοσίας του Κατάρ και η έξ αυτού διακοπή ευχαριστιακής κοινωνίας μεταξύ αυτών, κάτι το οποίο παρουσιάζει ουσιαστικό κώλυμα για την συμμετοχή της Εκκλησίας της Αντιοχείας στη Σύνοδο.

Κατά την διάρκεια της τελευταίας εβδομάδας μερικές κατά τόπους Ορθόδοξες Εκκλησίες προέβησαν σε επίσημες δηλώσεις με τις οποίες αμφισβητούν το ενδεχόμενο συγκλήσεως της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου στις προκαθορισμένες ημερομηνίες ή την εξασφάλιση της συναινέσεως επί των βασικών θεμάτων της Ημερησίας Διατάξεως της Συνόδου. 

Στις 25 Μαΐου 2016 η Ιερά Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Γεωργίας αποφάνθηκε ότι στα κείμενα της Συνόδου «Το Μυστήριον του Γάμου και τα κωλύματα αυτού» και «Η Αποστολή της Ορθοδόξου Εκκλησίας ἐν τῳ συγχρόνῳ κόσμῳ» πρέπει να ενσωματωθούν σημαντικές τροπολογίες, ενώ το κείμενο «Σχέσεις της Ορθοδόξυ Εκκλησίας προς τον υπόλοιπον χριστιανικόν κόσμον» πρέπει να επεξεργασθεί ουσιαστικά. Επίσης σημείωσε ότι σε περίπτωση εάν οι προτεινόμενες τροπολογίες «δεν θα ληφθούν υπόψη και δεν θα ενσωματωθούν στο κείμνο η Εκκλησία της Γεωργίας δεν βλέπει δυνατόν να το υπογράψει». Στις 25 Μαΐου 2016 έληξαν οι εργασίες της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Σερβίας, η οποία ενέκρινε κείμενο το οποίο ασχολείται με την προετοιμασία της Πανορθοδόξου Συνόδου. Αντανακλά «την θέση των Επισκόπων της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Σερβίας εφ’όλων των βασικών ζητημάτων, τα οποία πρόκειται να τεθούν προς συζήτηση από την Μεγάλη Σύνοδο και επί των οποίων θα αποφασίσει». Ερωτάται το ἐν λόγῳ κείμενο, το οποίο κοινοποιήθηκε και στους Προκαθημένους και τις Ιερές Συνόδους των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιων, εάν «η επικείμενη Σύνοδος ανταποκρίνεται στα κριτήρια και τα μέτρα των αληθινών Συνόδων, των γνωστών από την ιστορία της Ορθοδόξου Εκκλησίας…και θα αποτελεί έκφραση της ενότητος της Εκκλσίας του Χριστού ἐν Πνεύματι Αγίῳ εἰς δόξαν Θεού Πατρός η Σύνοδος;». 

Οι Αρχιερείς της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Σερβίας επισημαίνουν τις ελλείψεις του σχεδίου του Κανονισμού της Συνόδου, διερωτούνται δε για το ρόλο και τη θέση των Επισκόπων στη Σύνοδο, για τον μη ητιολογημένο περιορισμό των μετεχόντων της Συνόδου. Ακόμα κρίνουν απαραίτητο την ενασχόληση της Συνόδου με το θέμα του αυτοκεφάλου και του τρόπου ανακηρύξεως αυτού (κάτι στο οποίο επέμενε επίσης και η Ρωσική Εκκλησία παράλληλα με άλλες Εκκλησίες). Επίσης εκφράζουν τη γνώμη ότι τα σχέδια των συνοδικών κειμένων «χρήζουν τροποποιήσεως και διευκρινήσεως προκειμένου να ανταποκριθούν στις επιταγές της ζωής και της αποστολής της Εκκλησίας». Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα κείμενα «Η Αποστολή της Ορθοδόξου Εκκληίας ἐν τῳ συγχρόνῳ κόσμῳ» και «Σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον υπόλοιπον χριστιανικόν κόσμον». Επιπλέον έχουν εκφράσει και άλλες παρατηρήσεις. 

Στις 25 Μαΐου 2016 έληξαν οι εργασίες της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ελλάδας όπου, όπως πληροφορεί η Εγκύκλιος της Συνόδου συζητήθηκαν «Απόφαση καί Πρόταση τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου, ὕστερα ἀπό ἀποσταλεῖσες προτάσεις Ἱεραρχῶν, κατόπιν τῆς προτροπῆς τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερωνύμου. Ἡ Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, μέ ἀπόλυτη πίστη στήν διδασκαλία τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστόλων καί τῶν Πατέρων, καί μέ σεβασμό στό Συνοδικό πολίτευμα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, μελέτησε διεξοδικά τίς προτάσεις τῆς Διαρκοῦς Συνόδου, μίαν πρός μίαν, καί μέ πνεῦμα ὁμοψυχίας, ὑπευθυνότητας καί σοβαρότητας…ὥστε αὐτές νά εἶναι οἱ τελικές ἀποφάσεις τῆς Ἐκκλησίας μας γιά τά κείμενα αὐτά… Οἱ διορθώσεις καί οἱ προσθῆκες πού εἶναι οὐσιαστικές καί συντονίζονται στήν διαχρονική ἐμπειρία καί παράδοση τῆς Ἐκκλησίας… Ἀκούστηκαν οἱ ἀπόψεις πολλῶν Ἱεραρχῶν καί οἱ ἀποφάσεις ἦσαν σχεδόν ὁμόφωνες». Επίσης σημειώνει η Εγκύκλιος ότι «τό προηγούμενο χρονικό διάστημα ὑπῆρξε ἀνησυχία, ἐν πολλοῖς δικαιολογημένη, σέ πολλούς Κληρικούς, μοναχούς καί λαϊκούς, γιά τά κείμενα τά ὁποῖα θά συζητήσει ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος».

Αυθημερόν η Ιερά Κοινότητα του Αγίου Όρους κατόπιν Εκτάκτου Διπλής Συνάξεως όλων των αντιπροσώπων και Καθηγουμένων των είκοσι Ιερών Μονών του Αγόυ Όρους απέστελε Γράμμα προς τον Παναγιώτατο Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίο και τους Προκαθημένους των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών, όπου τονίζει ότι «σημεῖα τινα εἰς τὰ προσυνοδικὰ κείμενα χρῄζουν ἀποσαφηνίσεως, ὥστε νὰ ἀποτυποῦται σαφέστερον ἡ διαχρονική παράδοσις τῶν Ἁγίων Πατέρων καὶ ἡ συνοδικὴ παρακαταθήκη τῆς Ἐκκλησίας. Ἐπ’αύτῶν τῶν σημείων καταθέτομεν ταπενῶς τὴν γνώμην καὶ τὰς προτάσεις ἡμῶν». Αυτές οι τροπολογίες αφορούν στα κείμενα «Σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον υπόλοιπον χριστιανικόν κόσμον» και «Η Αποστολή της Ορθοδόξου Εκκλησίας ἐν τῳ συγχρόνῳ κόσμῳ». Καταθέτοντας αυτές «κατόπιν περισκέψεως, προσοχῆς καὶ προσευχῆς…προστάσεις», οι Αγιορείτες υπογραμμίζουν ότι η διόρθωση των προσυνοδικών κειμένων τυγχάνει απαραίτητη για να αποφύγει η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος «τυχόν διαστάσεις και σχίσματα». 

Στις 27 Μαΐου 2016 η Ιερά Σύνοδος της κατά Αντιόχειαν Ορθοδόξου Εκκλησίας προέβη σε δήλωση, όπου αναφέρει ότι οι Συνοδικοί αφού «συζήτησαν όλες τις λεπτομέρειες και τα κείμενα της Πανορθοδόξου Συνόδου», «κατέληξαν σε συμφωνία στο θέμα κοινής θέσεως της Εκκλησίας της Αντιοχείας έναντι των ζητημάτων της Ημερησίας Διατάξεως» και «αποφάσισαν την έγκριση όλων των τροπολογιών», τις οποίες υπέβαλε προηγουμένως η ορισθείσα επί τουτῳ Επιτροπή. Επίσης σημείωσαν την ανάγκη της «τελικής εκκλησιαστικής διευθετήσεως της διαφοράς με το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων».

Στις 31 Μαΐου 2016 η Αγία και Ιερά Σύνοδος του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως «προς μελέτην τοῦ ζητήματος» στις σχέσεις μεταξύ των Πατριαρχείων Αντιοχείας και Ιεροσολύμων «καί ἐξευρεσιν κοινῇ ἀποδεκτῆς λύσεως» αποφάσισε να προτείνει «τήν σύστασιν, ἀμέσως μετά τήν Ἁγίαν καί Μεγάλην Σύνοδον, Ἐπιτροπῆς ἐξ ἀντιπροσώπων ἀμφοτέρων τῶν ἐνδιαφερομένων Ἐκκλησιῶν, ὑπό τὴν συντονιστικὴν εὐθύνην τοῦ ΟἰκουμενικοῦΠατριαρχείου». 

Ως εκ τούτου η Γραμματεία της Ιεράς Συνόδου του Πατριαρχείου Αντοχείας εξέδωσε ανακοίνωση την 1 Ιουνίου 2016, όπου «με μεγάλη λύπη και έκπληξη» πληροφορήθηκε την ἐν λόγῳ πρόταση και δέχθηκε ότι «η ως άνω απόφαση επιβεβαιώνει ότι όλες οι προσπάθειες οι οποίες καταβλήθηκαν κατα την τριετία δεν καρποφόρησαν…Αυτές οι προσπάθειες καταβλήθηκαν επίτηδες προ της ενάρξεως της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου προκειμένου η Σύνοδος να αποτελέσει έκφραση της Ορθοδόξου ενότητας. Η καλύτερη απόδειξη αυτής της ενότητας είναι η Θεία Λειτουργία με συμμετοχή όλων των αυτοκεφάλων Ορθοδόξων Εκκλησιών την εορτή της Πεντηκοστής. Το Συλλείτουργο είναι η ασφαλής οδός προς την επίλυση ζητημάτων, τα οποία αφορούν σε όλο το πλήρωμα της Ορθοδόξου Εκκλησίας, καθώς και έκφραση της ομοψυχίας επί των θεμάτων αυτών». Και όμως «η προτροπή να αναβληθεί η επίλυση του ἐν λόγῳ προβλήματος μετασυνοδικῶς, δεν ανταποκρίνεται στον σκοπό διεξαγωγής της Συνόδου, η οποία καλείται να αποτελέσει έκφραση της Ορθοδόξου ενότητας» και «απειλεί την σύγκληση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου στις προκαθορισμένες ημερομηνίες». Η Εκκλησία της Αντιοχείας κατ’επανάληψιν προειδοποιούσε σχετικῶς».Επίσης πληροφορούμαστε ότι «η Ιερά Σύνοδος συνεχίζει τις συνεδριάσεις αυτής και συνέρχεται σε λίγες ημέρες για να εξετάσει τις εξελίξεις, οι οποίες αφορούν στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο, και να αποφασίσει σχετικῶς».

Κατά την συνεδρίασι αυτής, την 1 Ιουνίου 2016, η με πλήρη σύνθεση Ιερά Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Βουλγαρίας «συζήτησε επισταμένως τα θέματα, τα οποία συνδέονται με τη σύγκληση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας από 16 έως 26 Ιουνίου ε.ε. στην Κρήτη». Η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Βουλγαρίας υπέδειξε: Την έλλειψη από την Ημερήσια Διάταξη της Πανορθοδόξου Συνόδου των ιδιαιτέρως σημαντικών διά την Ορθοδοξία ζητημάτων τα οποία είναι επίκαιρα και χρῄζουν έγκαιρης Πανορθοδόξου αντιμετωπίσεως, Τις διαφωνίες οι οποίες προέκυψαν και τις οποίες δήλωσαν επισήμως οι κατά τόπους Εκκλησίες επί ορισμένων των ήδη εγκριθέντων συνοδικών κειμένων, Την αδυναμία επιμελείας των κειμένων, συμφώνως προς τον ήδη εγκριθέντα Κανονισμό Λειτουργίας της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας, κατά την διάρκεια εργασιών της Συνόδου, Την προταθείσαν διάταξη των Προκαθημένων των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών η οποία θα ακολουθείται στην αίθουσα συνεδριάσεων της Συνόδου πρὸς παράβασιν της αρχής της ισοτιμίας των Προκαθημένων των αυτοκεφάλων κατά τόπους Εκκλησιών, Την ακατάλληλη διάταξη για τους παρατηρητές και προσκεκλημένος της Συνόδου, Την ανάγκη μεγάλων και μη ητιολογημένων δαπανών σε περίπτωση συμμετοχής του Πατριαρχείου Βουλγαρίας στη Σύνοδο. Ως αποτέλεσμα της συνεδριάσεως η Ιερά Σύνοδος ομοφώνως αποφάσισε: 

Να επιμείνει στην αναβολή της συγκλήσεως της από 16 έως 26 Ιουνίου ε.ε. Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόου Εκκλησίας, ενώ να συνεχισθούν οι προετοιμασίες για την σύγκληση αυτής, Αντιθέτως η Ιερά Σύνοδος του Πατριαρχείου Βουλγαρίας δηλώνει κατηγορηματικά τη μη συμμετοχή του στις εργασίες τις προγραμματιζομένης από 16 έως 26 Ιουνίου Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας». Στις 2 Ιουνίου 2016 διά Γράμματός του προς τους Προκαθημένους των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών ο Αγιώτατος Πατριάρχης Βουλγαρίας Νεόφυτος κοινοποίησε την απόφαση αυτή.

 Αποφάσισε:

Να εγκρίνει τις προσπάθειες τις οποίες καταβάλλει ο Πατριάρχης Μόσχας και Πασών των Ρωσιών Κύριλλος και εκπρόσωποι του Πατριαρχείου Μόσχας κατά την περίοδο μετά την από 2 έως 3 Φεβρουαρίο 2016 γενομένη Ιερά Σύνοδο της Ιεραρχίας της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας ως προς τη συμμετοχή στην προετοιμασία της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου. Να εγκρίνει τις τροπολογίες της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας στα σχέδια κειμένων της Πανορθοδόξου Συνόδου «Σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον υπόλοιπον χριστιανικόν κόσμον» και «Η Αποστολή της Ορθοδόξου Εκκλησίας ἐν τῳ συγχρόνῳ κόσμῳ», οι οποίες διαμορφώθηκαν βάσει των κρίσεων Ιεραρχών, κληρικών, μοναχών και μοναζουσών και λαϊκών. 

Να τονίσει ότι κατόπιν συζητήσεως των σχεδίων κειμένων της Πανορθοδόξου Συνόδου οι Ορθόδοξες Εκκλησίες της Γεωργίας, της Σερβίας, της Βουλγαρίας και της Ελλάδος, όπως και η Ιερά Κοινότητα του Αγίου Όρους υπέβαλαν ουσιαστικές τροπολογίες, οι οποίες συγκλίνουν ἐν πολλοῖς με προτάσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας. Αυτές χρήζουν επισταμένης μελέτης επί τῳ σκοπῳ της εξασφαλίσεως της πανορθοδόξου συναινέσεως. Έχοντας υπόψη ότι οι αποφάσεις της Πανορθοδόξου Συνόδου λαμβάνονται αποκλειστικώς καθ΄ὁμοφωνίαν (Απόφαση της από 6 έως 9 Μαρτίου 2014 Συνάξεως των Ορθοδόξων Προκαθημένων αρθ. 2α), δηλαδή με ομόφωνη εκδήλωση θελήσεως όλων των κοινώς ανεγνωρισμένων αυτοκεφάλων Ορθοδόξων Εκκλησιών, να υπογραμμίσει ότι η μη συμμετοχή έστω και μίας εξ αυτών στη Σύνοδο, αποτελεί απόλυτο κώλυμα για την διεξαγωγή της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου.

Επειδή η από 1ης Ιουνίου 2016 απόφαση της Ιεράς Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Βουλγαρίας καθώς και το ασαφές ως προς τη συμμετοχή του Πατριαρχείου Αντιοχείας στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο, η έλλειψη της προκαταρκτικής συναινέσεως για το σχέδιο του Κανονισμού Λειτουργίας της Συνόδου και του κειμένου «Το μυστήριον του Γάμου και τα κωλύματα αυτού», αυτό σημαίνει ότι κατά τό παρόν, δύο εβδομάδες προ της καθορισμένης ημερομηνίας ενάρξεως της Συνόδου, παραμένουν σοβαρές εκκρεμότητες, οι οποίες χρήζουν της ἄνευ αναβολής λήψεως των πανορθοδόξων πρωτοβουλιών.

Να θεωρεί ότι ως λύση για άρση του αδιεξόδου θα μπορούσε να είναι η σύγκληση μίας εκτάκτου Πανορθοδόξου Προσυνοδικής Διασκέψεως προς εξέταση της διαμορφωθείσης καταστάσεως και την μελέτη των υποβληθεισών από τις κατά τόπους Ορθόδοξες Εκκλησίες τροπολογίες για τα συνοδικά κείμενα με σκοπό την εκπόνηση των συμπεφωνημένων προτάσεων. Να δεχθεί ότι, έχοντας υπόψη το μεγάλο φόρτο εργασιών και τη σπουδαιότητα των εγειρομένων ζητημάτων, η σύγκληση μίας τέτοιας διασκέψεως πρέπει να γίνει άνευ αναβολής και το αργότερον στις 10 Ιουνίου ε.ε. προκειμένου να αποφανθούν οι Ορθόδοξες Εκκλησίες σχετικά με την σύγκληση της Πανορθοδόξου Συνόδου στις προκαθορισμένες ημερομηνίες, με βάση την απόφαση, την οποία θα λάβει η Διάσκεψη. Να ζητήσει τον Πατριάρχη Μόσχας και Πασών των Ρωσιών Κύριλο να υποβάλει το σχετικό αίτημα στον Παναγιώτατο Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίο. Να αποσταλούν προς τους Προκαθημένους των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών οι ως άνω προτάσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας. Ύστερα από αυτή την εξέλιξη στο θέμα της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας, η Αγία και Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου συγκαλείται εκτάκτως τη Δευτέρα προκειμένου να εξετάσει την κατάσταση που έχει προκύψει μετά την απόφαση της Βουλγαρίας να μη συμμετάσχει στην ΑΜΣΟΕ και τις τοποθετήσεις των Εκκλησιών Μόσχας και Αντιοχείας. 

Ελένη Μαχαίρα, ΑΠΕ-ΜΠΕ, Αθήνα