Αν έχεις τέτοιους φίλους… Οι τουρκικές κινήσεις και οι ψευδαισθήσεις των Αθηνών

Του Δημήτρη Μηλάκα

Με υπονομευμένες τις αποτρεπτικές δυνατότητες της χώρας και αντιμέτωπη με τη σταθερή επιδίωξη της Άγκυρας για αναθεώρηση της συνθήκης της Λοζάνης, η Αθήνα εξακολουθεί να καλλιεργεί τις ψευδαισθήσεις ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί ικανό πλαίσιο για να προστατεύσει τα συμφέροντα και τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας.

Αν η ελληνική ηγεσία με κάθε ευκαιρία υπογραμμίζει ότι τα ελληνικά σύνορα είναι ταυτόχρονα και ευρωπαϊκά, οι Ευρωπαίοι εταίροι όχι μόνο μένουν ασυγκίνητοι με τις τουρκικές κινήσεις αμφισβήτησης ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων αλλά συνεχίζουν ταυτόχρονα και τις εξοπλιστικές μπίζνες με την Άγκυρα, καθώς η Τουρκία εξακολουθεί να είναι ένας από τους καλύτερους πελάτες της παγκόσμιας πολεμικής βιομηχανίας.

Από την πλευρά της η τουρκική ηγεσία, έχοντας πλήρη επίγνωση και πίστη του στόχου που έχει θέσει να διεκδικήσει για τη χώρα το ρόλο της περιφερειακής υπερδύναμης, κινείται ανάλογα πιέζοντας ασφυκτικά εκεί που μπορεί και παζαρεύοντας με τους μεγάλους δυτικούς παίκτες.

Σ’ αυτό το τουρκικό παιχνίδι ο (ασθενής) σάκος του μποξ είναι, προφανώς, η Ελλάδα. Το τελευταίο χτύπημα ήρθε προ ημερών με την απόφαση της Άγκυρας να δεσμεύσει μεγάλη περιοχή στο Κεντρικό Αιγαίο (δημοσίευμα στο liberal.gr) για άσκηση Έρευνας και Διάσωσης με τρόπο που αμφισβητείται πλήρως η άσκηση κυριαρχικών αρμοδιοτήτων της χώρας μας στην καρδιά του Αιγαίου.

Πόδι στο μισό Αιγαίο

Σύμφωνα με το δημοσίευμα με τη NAVTEX 0556/18 η Τουρκία αναγγέλλει την πραγματοποίηση άσκησης Έρευνας και Διάσωσης (SAR) στις 11, 14 και 15 Μαΐου σε μια μεγάλη περιοχή που περικλείεται μεταξύ των δυτικών ακτών της Λέσβου μέχρι τη Χίο, τα Ψαρά και τη Σκύρο.

Κοιτώντας στον χάρτη τις συντεταγμένες της τουρκικής NAVTEX βλέπει κανείς την επανάληψη της επιχειρηματολογίας της Άγκυρας σύμφωνα με την οποία η τουρκική ζώνη ευθύνης Search and Rescue Region (SRR) φθάνει μέχρι το μέσον του Αιγαίου, στον 25ο μεσημβρινό, που αποτελεί και το όριο της αμφισβήτησης της ελληνικής υφαλοκρηπίδας άλλα και των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων.

Η εν λόγω τουρκική επιχειρηματολογία, η οποία καθημερινά υπογραμμίζεται έμπρακτα με πτήσεις πολεμικών αεροσκαφών, πλόες πολεμικών πλοίων και δεσμεύσεις περιοχών για πραγματοποίηση ασκήσεων, φαίνεται πως δεν συγκινεί τους Ευρωπαίους εταίρους οι οποίοι μάλλον (στην πράξη τουλάχιστον) δεν συμμερίζονται τη θέση της Αθήνας ότι τα ελληνικά σύνορα είναι ταυτόχρονα και ευρωπαϊκά.

Ο κατάλογος Natura 2000

Ενδιαφέρον για τον τρόπο που οι ελληνικές κυβερνήσεις συντηρούν την ψευδαίσθηση της ευρωπαϊκής προστασίας των ελληνικών συνόρων, των Τούρκων που αμφισβητούν την ελληνική κυριαρχία επί νησιών, βράχων βραχονησίδων και των Ευρωπαίων που απλώς παρακολουθούν τη διένεξη, έχει η εξέλιξη του προγράμματος Natura 2000.

Συνοπτικά, στο εν λόγω ευρωπαϊκό πρόγραμμα καταγράφονται εδάφη των χωρών – μελών τα οποία βρίσκονται υπό την προστασία περιβαλλοντικών και άλλων διατάξεων.

Οι ελληνικές κυβερνήσεις από το 1994 προσπαθούν να προσθέσουν (και έχουν προσθέσει) στον εν λόγω κατάλογο νησίδες και βραχονησίδες στο Αιγαίο, προκειμένου να διασφαλιστεί με την ευρωπαϊκή βούλα η ελληνική κυριαρχία. Η απάντηση της Τουρκίας στην εν λόγω προσπάθεια διατυπώθηκε έμπρακτα το 1996 με την κρίση των Ιμίων (κατά τη διάρκεια της οποίας οι εταίροι δεν έβγαλαν άχνα υπέρ των ελληνικών θέσεων). Έκτοτε οι ελληνικές κυβερνήσεις συνέχισαν να προσπαθούν να εκμεταλλευτούν το ευρωπαϊκό πλαίσιο για να «αποδείξουν» την ελληνική κυριαρχία επί βραχονησίδων και νησίδων που η Τουρκία θεωρεί ότι της ανήκουν ή είναι αμφισβητούμενης κυριαρχίας.

Το τελευταίο «επεισόδιο» αυτού του παιχνιδιού εξελίχθηκε στις 31/3/2018 όταν ο εκπρόσωπος του τουρκικού ΥΠΕΞ ούτε λίγο ούτε πολύ υποστήριξε ότι τα Ίμια βρίσκονται υπό τουρκική κυριαρχία.

Αναλυτικά στη δήλωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών αναφέρεται:

«Υπάρχουν αναφορές για υιοθέτηση από την πλευρά της Ελλάδας του νόμου 4519 στον οποίο περιλαμβάνονται 446 περιοχές σε θάλασσα και ξηρά στο πρόγραμμα Natura 2000.

Η χώρα μας δεν έχει ενστάσεις στους γενικούς κανόνες και τις διατάξεις που περιλαμβάνονται στα περιβαλλοντικά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως το Natura 2000, Corine Bird Directive κ.λπ.

Παρ’ όλα αυτά, είναι γνωστό πως η Ελλάδα εκμεταλλεύεται εδώ και πολύ καιρό τις διατάξεις των συγκεκριμένων προγραμμάτων με σεβασμό στα ζητήματα του Αιγαίου. Και στην τωρινή περίπτωση η Ελλάδα επιλέγει την υιοθέτηση νομοθετικού πλαισίου για το πρόγραμμα Natura 2000.

Η Ελλάδα σε συνέχεια της κρίσης των Ιμίων το 1996, συμπεριέλαβε στο πρόγραμμα Natura 2000 τις συγκεκριμένες βραχονησίδες καθώς και άλλα νησιά, νησίδες και βραχονησίδες του Αιγαίου, των οποίων η κυριότητα δεν της ανήκει από καμία διεθνή συμφωνία.

Μεταφέραμε τις τουρκικές ενστάσεις για τη συγκεκριμένη πρακτική από την πλευρά της Ελλάδας στην Κομισιόν το 1998. Ξεκαθαρίσαμε τις τουρκικές θέσεις τόσο μέσω της επίσημης τοποθέτησης του τότε υπουργού Εξωτερικών στις 29 Απριλίου 1998 όσο και με αντίστοιχη τοποθέτηση του πρωθυπουργού στις 30 Απριλίου 1998. Πολλές αντίστοιχες δηλώσεις και επίσημα διαβήματα έγιναν καθ’ όλη την περίοδο που ακολούθησε προς την Ευρώπη από την πλευρά της Τουρκίας.

Με αφορμή τη νέα υιοθέτηση του προγράμματος θα θέλαμε να προσκαλέσουμε την Ελλάδα να πράξει με γνώμονα την κοινή λογική. Θα θέλαμε επίσης να υπενθυμίσουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση πως δεν θα πρέπει να μετατρέπεται σε όργανο των πολιτικών επιδιώξεων της Ελλάδας μέσα από τα συγκεκριμένα προγράμματα.

Εκμεταλλευόμενοι τη συγκεκριμένη ευκαιρία θα θέλαμε να υπογραμμίσουμε πως δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως τα Ίμια αποτελούν τουρκικό έδαφος. Επιπλέον δεν θα αποδεχθούμε κανένα τετελεσμένο από την πλευρά της Ελλάδας σε γεωγραφικούς σχηματισμούς στο Αιγαίο, το καθεστώς των οποίων αμφισβητείται. Τέλος, θα θέλαμε να επαναλάβουμε ότι ο ελληνικός νόμος αριθ. 4519 δεν θα έχει καμία νομική ισχύ όσον αφορά τις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας στο Αιγαίο».

Ευρωπαϊκή απάντηση στην αμφισβήτηση ελληνικού (άρα και ευρωπαϊκού κατά την άποψη της Αθήνας) εδάφους, προφανώς δεν υπήρξε. Αυτό που υπήρξε ωστόσο και θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας είναι η είδηση ότι ο γερμανικός όμιλος Thyssen Krupp Marine Systems συνεχίζει το πρόγραμμα ναυπήγησης της Τουρκία έξι υποβρυχίων κλάσης 214, σαν αυτά δηλαδή που μοσχοπούλησε πριν μερικά χρόνια και στην Ελλάδα…

Συμπέρασμα: κανείς δεν πρόκειται να προστατεύσει για λογαριασμό σου αυτό που δεν είσαι σε θέση να κάνεις εσύ ο ίδιος…