Η συμφωνία για τη Βόρεια Μακεδονία-Τα επόμενα βήματα και οι αντιδράσεις

Μετά από έναν διπλωματικό μαραθώνιο μηνών, Αθήνα και Σκόπια συμφώνησαν να επιλυθεί το ζήτημα της μεταξύ τους διένεξης για το ονοματολογικό και όχι μόνο, που χρονολογείται επί 25ετία και πλέον.

Ο Αλέξης Τσίπρας και ο Ζόραν Ζάεφ συμφώνησαν και ανακοίνωσαν ότι:

Η γειτονική χώρα θα ονομάζεται έναντι όλων (erga omnes) ως «Δημοκρατία της Βόρειας («Severna Makedonja»).

Το όνομα θα εγγραφεί στο σύνταγμα της πΓΔΜ με την απαραίτητη αναθεώρηση. Παράλληλα, οι πάνω από 140 χώρες που αναγνωρίζουν σήμερα την εν λόγω χώρα με τον όρο Μακεδονία, θα την αναγνωρίζουν εφεξής ως Βόρεια Μακεδονία.

Θα απαλειφθούν οι αλυτρωτικές αναφορές από το σύνταγμα της γείτονος.

Η ιθαγένεια/υπηκοότητα στην Βόρεια Μακεδονία θα είναι Macedonian/citizen of the Republic of North Macedonia.

Αναγνωρίζεται de facto η Μακεδονική εθνότητα για το γειτονικό κράτος

Αναγνωρίζεται η Μακεδονική γλώσσα, η οποία διευκρινίζεται ότι ανήκει στην ομάδα των Νότιων Σλαβικών γλωσσών

Η συμφωνία οριστικοποιήθηκε το μεσημέρι της Τρίτης, όταν ο Ζόραν Ζάεφ τηλεφώνησε στον Αλέξη Τσίπρα. Στη συνέχεια ο πρωθυπουργός μετέβη στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο, τον οποίο ενημέρωσε σχετικά και ακολούθως προέβη στο διάγγελμα προς τον ελληνικό λαό.

Ο πρωθυπουργός ενημέρωσε αμέσως μετά τους πολιτικούς αρχηγούς, ενώ επικοινώνησε με τον πρόεδρο της Βουλής για να του ζητήσει να ενημερώσει την ολομέλεια της Βουλής, κάτι που θα γίνει την Παρασκευή, μετά την ψήφιση των τελευταίων προαπαιτούμενων της τελευταίας αξιολόγησης.

Ταυτόχρονα, το μέγαρο Μαξίμου σε non paper που διένειμε έκανε λόγο για μια συμφωνία που υπερασπίστηκε τις διαχρονικές «κόκκινες» γραμμές και απαρίθμησε τα «κέρδη» για την Ελλάδα από αυτή.

Η συμφωνία θα υπογραφεί πιθανότατα το Σάββατο στις Πρέσπες, παρουσία των κ.κ. Τσίπρα και Ζάεφ.

Το διάγγελμα Τσίπρα

«Oι βόρειοι γείτονες μας συμφώνησαν να αλλάξουν τη Συνταγματική τους ονομασία για όλες τις χρήσεις και έναντι όλων, "συμφώνησαν να μετονομάσουν τη χώρα τους σε Δημοκρατία της Severna Makedonija (Σεβέρνα Μακεντόνιγια), δηλαδή στη γλώσσα μας σε Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας", είπε ο Αλέξης Τσίπρας.

Σημείωσε ότι "η αλλαγή του ονόματος θα υλοποιηθεί τόσο σε ότι αφορά τις διεθνείς και διμερείς τους σχέσεις όσο όμως και στο εσωτερικό", δηλαδή το όνομα αυτό θα ισχύει erga omnes - έναντι όλων, τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό, γεγονός που συνεπάγεται ότι οι γείτονές μας ανέλαβαν την υποχρέωση να αναθεωρήσουν σχετικά το Σύνταγμα τους.

Με τη Συμφωνία, τόνισε ο Αλ. Τσίπρας, "επιτυγχάνεται ένας σαφής διαχωρισμός μεταξύ της Ελληνικής Μακεδονίας και των Βόρειων Γειτόνων μας και μπαίνει οριστικό τέλος στον αλυτρωτισμό που ενέχει η σημερινή Συνταγματική τους ονομασία".

«Την ίδια στιγμή, έχει τη μεγαλύτερη ιστορική συμφωνία ότι στη συμφωνία προβλέπεται για πρώτη φορά ότι δεν έχουν και δεν μπορούν να διεκδικήσουν στο μέλλον καμία σχέση με τον αρχαίο πολιτισμό της Μακεδονίας. Ο όρος "Μακεδόνας" της ελληνικής ιστορικής κληρονομιάς διαχωρίζεται ρητά και κατηγορηματικά από τον όρο "Μακεδόνας", όπως τον χρησιμοποιούν και αυτοπροσδιορίζονται οι πολίτες της γειτονικής χώρας», ανέφερε ακόμη ο πρωθυπουργός και συμπλήρωσε ότι η συμφωνία αναγνωρίζει τις αποφάσεις του ΟΗΕ από το 1977 για την καταγραφή της γλώσσας των γειτόνων μας ως «μακεδονικής», με την προσθήκη όμως ότι ανήκει στην οικογένεια των νοτιοσλαβικών γλωσσών, «γεγονός που τη διαχωρίζει απολύτως από την ελληνομακεδονική γλωσσική κληρονομιά και τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό»

Η συνάντηση Τσίπρα-Παυλόπουλου

Ο Αλέξης Τσίπρας έκανε λόγο για μια «καλή συμφωνία», η οποία καλύπτει, όπως συμπλήρωσε, όλες τις προϋποθέσεις που είχε θέσει η ελληνική πλευρά και βεβαίως προϋποθέσεις, που αποτελούν τους βασικούς άξονες, αυτού που αποκαλούμε εθνική γραμμή, έτσι όπως έχει διαμορφωθεί τις τελευταίες δυο δεκαετίες.

Όπως σημείωσε, έχουμε μια σύνθετη ονομασία, με γεωγραφικό προσδιορισμό έναντι όλων, «erga omnes», τόσο δηλαδή στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό, πράγμα που σημαίνει ότι η ίδια η Συμφωνία προβλέπει ότι οι γείτονές μας αναλαμβάνουν την υποχρέωση Συνταγματικής Αναθεώρησης για να αλλάξουν τη συνταγματική τους ονομασία.

Υπογράμμισε, επίσης, ότι το σημαντικότερο είναι πως έχουμε μια Συμφωνία που προβλέπει και αλλαγές στο Σύνταγμα πέραν της ονομασίας, που αφορούν τα σημεία εκείνα εις τα οποία υπάρχουν αναφορές που εκπέμπουν αλυτρωτισμό, τόσο στο προοίμιο όσο και σε άλλα σημεία του Συντάγματος.

Σημαντικότερο όλων χαρακτήρισε το γεγονός ότι με αυτή τη Συμφωνία διασφαλίζεται, κατοχυρώνεται η ιστορική κληρονομιά, η πολιτισμική παρακαταθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Μακεδονίας.

Παράλληλα, υπογράμμισε ότι η ίδια η Συμφωνία προβλέπει πως θα τεθεί σε ισχύ από τη δική μας πλευρά, θα κυρωθεί δηλαδή από το ελληνικό Κοινοβούλιο, αφότου η άλλη πλευρά εκπληρώσει τις βασικές προϋποθέσεις, και ειδικότερα τη Συνταγματική Αναθεώρηση και χαρακτήρισε την εν λόγω Συμφωνία καλή εξέλιξη για την περιοχή μας.

Ο πρωθυπουργός εημερώνει τον πρόεδρο της Δημοκρατίας -Φωτογραφία: : Nick Paleologos / SOOC

Ο πρωθυπουργός εημερώνει τον πρόεδρο της Δημοκρατίας -Φωτογραφία: : Nick Paleologos / SOOC

Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος τόνισε ότι από εδώ και πέρα είναι σαφές ότι η ευθύνη, για το εάν πραγματικά η γειτονική μας χώρα εννοεί την τήρηση αυτών των προϋποθέσεων που έχουμε θέσει και που είναι αυτονόητες, εναπόκειται σε αυτήν.

«Εφόσον τα τηρήσει, αυτός ο σεβασμός της Ιστορίας που τόσο καιρό είχε κακοπάθει από τη γειτονική μας χώρα -για να είμαστε ειλικρινείς και από την ανεύθυνη στάση ορισμένων ηγετών της- αυτός ακριβώς ο σεβασμός της Ιστορίας είναι ένα καλό διαβατήριο ειδικά για την περαιτέρω πορεία της. Είναι καλό για αυτόν τον λαό τελικά, να συμμορφωθεί με την Ιστορία. Γιατί όπως και να το κάνουμε, δεν ήταν μόνο μια παραβίαση βασικών αρχών που αφορούν το Διεθνές Δίκαιο το να διεκδικείς την κληρονομία της Αρχαίας Μακεδονίας του Φιλίππου και του Αλέξανδρου. Αλλά οδηγούσε σε μια γελοιοποίηση πραγματικά και τους ηγέτες αυτού του κράτους, την οποία εμείς δεν θέλουμε. Θέλουμε καλή γειτονία και η καλή γειτονία ξεκινάει από τον σεβασμό της Ιστορίας και του Διεθνούς Δικαίου». 

 Διάγγελμα Ζάεφ: Τέλος πια το ΠΓΔΜ -Εχουμε ένα αξιοπρεπές όνομα, το «Βόρεια Μακεδονία»

Περιστοιχισμένος από το υπουργικό του συμβούλιο ο πρωθυπουργός των Σκοπίων, Ζόραν Ζάεφ, πραγματοποίησε διάγγελμα για τη συμφωνία με την Αθήνα.

Ο Ζόραν Ζάεφ δηλώνει ότι δεν υφίσταται πλέον FYROM (ΠΓΔΜ) και παρουσίασε τα δικά του επιχειρήματα θέλοντας να πείσει την κοινή γνώμη της γείτονος ότι πέτυχε την καλύτερη δυνατή συμφωνία.

Η συμφωνία με την Ελλάδα για το ονοματολογικό ενδέχεται να επισφραγιστεί το επόμενο Σαββατοκύριακο, ανακοίνωσε ο Ζάεφ.

Ο Ζάεφ είπε επίσης ότι η συμφωνία εγγυάται την ένταξη της χώρας του στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση και κάλεσε την αντιπολίτευση να την στηρίξει.

«Η χώρας μας δεν έχει περισσότερες γενιές να χάσει. Με την επίλυση του ζητήματος θα γίνουμε μέλος του ΝΑΤΟ, η σημαία μας θα κυματίζει στον 30ο ιστό μπροστά στο ΝΑΤΟ» τόνισε.

«Εχουμε μια ιστορική λύση. Με την απόφαση ενισχύουμε τη μακεδονική ταυτότητα. Μακεδόνες, προστατευμένοι και ενισχυμένοι για πάντα. Τέρμα πια το πΓΔΜ. Δεν υπάρχουν πλέον διεθνείς συμφωνίες όπου αποφεύγεται η μακεδονική γλώσσα. Ένα αξιοπρεπές και γεωγραφικά ακριβές όνομα - Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας (με μετάφραση, σε όλες τις γλώσσες), μακεδονική, χωρίς υποσημειώσεις. Η υπηκοότητα είναι Μακεδόνες / πολίτες της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας» είπε μεταξύ άλλων.  

 Μητσοτάκης: Κακή συμφωνία, δεν νομιμοποιείται ο Τσίπρας να την υπογράψει

             

Ως κακή συμφωνία την οποία δεν νομιμοποιείται να υπογράψει ο Αλέξης Τσίπρας, χαρακτήρισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης την συμφωνία Αθήνας-Σκοπίων. Τον κάλεσε δε να μην την υπογράψει.

Σε δήλωσή του, ο πρόεδρος της ΝΔ επεσήμανε ότι ο κ. Τσίπρας «δεν έχει καμία πολιτική νομιμοποίηση να δεσμεύσει τη χώρα υπογράφοντας μια συμφωνία η οποία δεν έχει την στήριξη της ίδιας της κυβέρνησής του». Προϊδέασε δε ότι θα ενημερώσει τον πρόεδρο της Δημοκρατίας (σ.σ. θα γίνει δεκτός αύριο, Τετάρτη στις 09:30 από τον Προκόπη Παυλόπουλο) γι’ αυτή την «πρωτοφανή εξέλιξη» όπως την χαρακτήρισε. 

Πηγές της ΝΔ αναφέρουν ότι ο πρόεδρος της ΝΔ στη συνομιλία του με τον Αλ. Τσίπρα, ζήτησε να του στείλει άμεσα ολόκληρο το κείμενο της συμφωνίας, δεδομένου ότι οι βασικές παράμετροι έχουν γίνει ήδη γνωστές μέσω διαρροών ή και δηλώσεων των κ. Κοτζιά, Ζάεφ και Τσίπρα. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρόεδρος της ΝΔ έκανε λόγο για εκ των υστέρων ενημέρωση.

Κοτζιάς: Καλή η συμφωνία, κακή και ανιστόρητη η ΝΔ

Ο Νίκος Κοτζιάς υπεραμύνθηκε της συμφωνίας μεταξύ Αθήνας και Σκοπίων και επιτέθηκε στη Νέα Δημοκρατία.

«Η συμφωνία είναι καλή. Κακή είναι η αξιωματική αντιπολίτευση», ανέφερε σε ανάρτηση στο Twitter ο υπουργός Εξωτερικών.

«Κακή και ανιστόρητη, εκτός πραγματικότητος, είναι η σημερινή ηγεσία της ΝΔ. Θέλει να διχάσει χώρα προκειμένου να μην φανεί ο εσωκομματικός της διχασμός», συμπλήρωσε ο κ. Κοτζιάς, στην ανάρτηση με την οποία απάντησε στη δήλωση του Κυριάκου Μητσοτάκη για τη συμφωνία μεταξύ Αλέξη Τσίπρα και Ζόραν Ζάεφ.

Nikos Kotzias

@NikosKotzias

Η συμφωνία είναι καλή. Κακή είναι η αξιωματική αντιπολίτευση. Κακή και ανιστόρητη, εκτός πραγματικοτητος, είναι η σημερινή ηγεσία της ΝΔ. Θέλει να διχάσει χώρα προκειμένου να μην φανεί ο εσωκομματικος της διχασμός

Κίνημα Αλλαγής: Θα αξιολογήσουμε το σχέδιο συμφωνίας

Σε ήπιους τόνους κινήθηκε το Κίνημα Αλλαγής. Σε ανακοίνωσή του υπενθυμίζει ότι έχει επανειλημμένα τονίσει ότι είναι υπέρ της λύσης, αλλά όχι οποιασδήποτε λύσης.

«Η σύνθετη ονομασία έναντι όλων, η συνταγματική αναθεώρηση, η ακύρωση κάθε μορφής αλυτρωτισμού είναι οι πάγιες πατριωτικές μας θέσεις» σημειώνει το ΚΙΝ.ΑΛ και προσθέτει: «Στη βάση αυτών των θέσεων θα αξιολογήσουμε το επίσημο σχέδιο συμφωνίας που δεσμεύτηκε να δημοσιοποιήσει η κυβέρνηση, έτσι ώστε να διαπιστώσουμε εάν πληροί τις προϋποθέσεις για την προστασία των εθνικών συμφερόντων και προωθείται η σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή καθώς και οι Ευρωπαϊκές αρχές».

Κουτσούμπας: Παραμένει το «σπέρμα» του αλυτρωτισμού

Με τη συμφωνία που επετεύχθη ανάμεσα σε Αθήνα και Σκόπια για το ονοματολογικό, παραμένει το «σπέρμα» του αλυτρωτισμού, επισήμανε ο Δημήτρης Κουτσούμπας στον Αλέξη Τσίπρα.

Αυτό έγκειται στην αποδοχή από την ελληνική κυβέρνηση των θέσεων των Σκοπίων περί «Μακεδόνα πολίτη» και «μακεδονικής γλώσσας», εξήγησε ο γ.γ. του ΚΚΕ στον πρωθυπουργό, όταν ο τελευταίος επικοινώνησε μαζί του προκειμένου να τον ενημερώσει για τη συμφωνία.

Ο κ. Κουτσούμπας τόνισε στον πρωθυπουργό ότι, με τη συγκεκριμένη συμφωνία, ο ίδιος και η κυβέρνησή του δίνουν συστατική επιστολή στην ΠΓΔΜ για την ένταξη της στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Από αυτήν την άποψη, δίνει “πράσινο φως” στην ανασφάλεια και την αποσταθεροποίηση στην περιοχή, σχολίασε.

Ακόμη επισήμανε ότι όλοι οι όροι είναι στον αέρα, μέχρι να ολοκληρωθεί το χρονοδιάγραμμα και η διαδικασία που προβλέπει η συμφωνία.

Λεβέντης: Οσο ζω θα πολεμάω τη συμφωνία

Ο Αλέξης Τσίπρας στο πλαίσιο των τηλεφωνικών επαφών του με τους πολιτικούς αρχηγούς για την συμφωνία με τον Ζάεφ, επικοινώνησε και με τον πρόεδρο της Ενωσης Κεντρώων Βασίλη Λεβέντη.

Σύμφωνα με πληροφορίες ο πρωθυπουργός είπε στον κ. Λεβέντη: «Εγινε το καλύτερο δυνατό για τη χώρα. Η συμφωνία έχει ασφαλιστικές δικλίδες για την ένταξη σε ΝΑΤΟ και ΕΕ». Εκτίμησε δε ότι μέχρι το τέλος του χρόνου η ΠΓΔΜ θα κάνει όλα τα απαραίτητα βήματα προκειμένου να κυρώσει η ελληνική Βουλή την συμφωνία.

Από την πλευρά του ο Βασίλης Λεβέντης απάντησε: «Οσο υπάρχω στη ζωή θα πολεμάω για να ακυρώσω τη συμφωνία αυτή. Δεν εμπιστεύομαι τους σκοπιανούς». Πρόσθεσε δε ότι «είναι μοιραίο και ιστορικό λάθος που δώσαμε το όνομα “Μακεδονία”».

Από την πλευρά του ο Αλέξης Τσίπρας απάντησε: Αν οι γείτονες δεν κάνουν όλα όσα αναφέρονται στη συμφωνία, τότε η συμφωνία θα είναι άκυρη».

Καμμένος: Δεν ψηφίζουμε τη συμφωνία, δεν ρίχνουμε την κυβέρνηση

«Η θέση των Ανεξάρτητων Ελλήνων είναι πάγια και δεν αλλάζει. Δεν πρόκειται να ψηφίσουμε καμία συμφωνία που περιέχει στο όνομα της γειτονικής χώρας τον όρο "Μακεδονία"» υπογράμμισε ο πρόεδρος των Ανεξάρτητων Ελλήνων και υπουργός Εθνικής Άμυνας, Πάνος Καμμένος, σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε νωρίτερα.

Ταυτόχρονα ανέφερε ότι είναι η πρώτη φορά που θέτει θέμα κομματικής πειθαρχίας στους ΑΝΕΛ, επισημαίνοντας ότι αν κάποιος βουλευτής τους ψηφίσει διαφορετικά, διαγράφεται και προσθέτοντας: «Όποιος έχει διαφορετική θέση, μπορεί να φύγει τώρα».

Ο κ. Καμμένος εκτίμησε ότι η επίτευξη συμφωνίας θα αργήσει και ότι εξαιτίας ορισμένων όρων που υπάρχουν σε αυτήν δεν θα γίνει δεκτή από την πλευρά της πΓΔΜ και ως εκ τούτου θα αργήσει να έλθει προς κύρωση στην Βουλή και πάντως αυτό δεν πρόκειται να συμβει το φθινόπωρο, ενδεχομένως η όλη διαδικασία να φθάσει και ως το 2020.

Πώς υποδέχθηκαν τη συμφωνία Τσίπρα- Ζάεφ: Οι πρώτες αντιδράσεις από ΝΑΤΟ, ΕΕ και Νίμιτς

Μόλις ολοκληρώθηκαν τα διαγγέλματα του Αλέξη Τσίπρα και το Ζόραν Ζάεφ, υπήρξαν και οι πρώτες αντιδράσεις για τη συμφωνία των δύο πρωθυπουργών στο ονοματολογικό.

Ο Ντόναλντ Τουσκ έσπευσε να συγχαρεί και τις δύο πλευρές, με ανάρτησή του στο Twitter.

«Τα ειλικρινή μου συγχαρητήρια στους πρωθυπουργούς Τσίπρα και Ζάεφ. Κρατάω σταυρωμένα τα δάχτυλά μου. Χάρη σε εσάς, το απίθανο γίνεται πιθανό», έγραψε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Ο Γενς Στόλτενμπεργκ καλωσόρισε θερμά τη συμφωνία που επετεύχθη. «Είναι μια ιστορική συμφωνία, που αποδεικνύει ότι τα πολλά χρόνια υπομονετικής διπλωματίας και την προθυμία αυτών των δύο ηγετών να επιλύσουν μια διαφορά που έχει επηρεάσει την περιοχή για πάρα πολύ καιρό», δήλωσε ο γ.γ. του ΝΑΤΟ.

Παράλληλα, κάλεσε και τις δύο χώρες να ολοκληρώσουν τη συμφωνία μεταξύ των δύο ηγετών. «Αυτό θα βάλει τα Σκόπια στο μονοπάτι για να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ. Και θα βοηθήσει να εδραιωθεί η ειρήνη και η σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή των δυτικών Βαλκανίων», συμπλήρωσε.

Τη συμφωνία για το θέμα του ονόματος χαιρέτισε και ο ειδικός διαμεσολαβητής του ΟΗΕ, Μάθιου Νίμιτς. «Χαιρετίζω θερμά την ανακοίνωση των πρωθυπουργών Τσίπρα και Ζάεφ σχετικά με την εξεύρεση μιας αμοιβαίας αποδεκτής λύσης στην ονομασία. Θα ήθελα να συγχαρώ τα κόμματα για την επιτυχή ολοκλήρωση των συνομιλιών και την επίλυση των διαφορών» τόνισε και πρόσθεσε: «Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι η συμφωνία θα οδηγήσει σε μια περίοδο ενισχυμένων σχέσεων μεταξύ των δύο γειτονικών χωρών και ιδιαίτερα μεταξύ των λαών τους. Πάνω απ 'όλα, θέλω να συγχαρώ και να συγχαρώ τους δύο υπουργούς Εξωτερικών, Ντιμιτρόφ και Κοτζιά, οι οποίοι επέδειξαν ηγετικές ικανότητες, όραμα και αποφασιστικότητα στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων και ποτέ δεν έχασαν το κουράγιο τους στις προσπάθειές τους να επιτύχουν μια αμοιβαία επωφελής λύση για το δικό τους έθνος, αλλά για την ευρύτερη περιοχή».   

iefimerida.gr