«Μαθήματα δημοκρατίας», νοθευμένης και απολυταρχικής

Του Παντελή Μπουκάλα

Με τη γνωστή μετριοφροσύνη του, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν χαρακτήρισε τις τουρκικές εκλογές «μάθημα δημοκρατίας για όλο τον κόσμο». Βεβαίως, ένας πολιτικός που κυβερνάει δεκαπέντε χρόνια, έχει νικήσει σε 14 αναμετρήσεις κάθε είδους (προεδρικές εκλογές, κοινοβουλευτικές, δημοψηφίσματα) και καταφέρνει να νομιμοποιήσει διά της ψήφου τον απολυταρχισμό του, δεν θα μπορούσε να αυτοσυγκρατηθεί. Και στη ρητορική της υπερβολής να μην ειδικευόταν, όπως ο Ερντογάν, θα ενέδιδε στη φιλαυτία. Αλλά «μάθημα δημοκρατίας» οι εκλογές στην Τουρκία; Και μάλιστα «για όλο τον κόσμο»;

Η δημοκρατία έχει τα απαραγνώριστα στοιχεία της ταυτότητάς της. Την ισονομία κατ’ αρχάς. Ποια λοιπόν η ισονομία στην Τουρκία, όπου η υπαγωγή της Δικαιοσύνης στη βούληση (ή τον ετσιθελισμό) των κυβερνώντων θεωρείται αυτονόητη; Το πιστοποιεί αυτό ο εγκλεισμός στη φυλακή της ηγεσίας του αριστερού-φιλοκουρδικού κόμματος, με την έωλη κατηγορία της φιλοτρομοκρατικής στάσης, αν όχι και της τρομοκρατικής δράσης· το καθεστώς κηρύσσει τρομοκράτη (ή γκιουλενιστή) οποιονδήποτε ενίσταται και, κυρίως, ανθίσταται. Το πιστοποιούν οι απολύσεις δικαστικών (όπως και μυριάδων άλλων δημοσίων υπαλλήλων) με την κατηγορία του γκιουλενισμού, προς εκκαθάριση του πεδίου. Το πιστοποιεί ο ωμός τρόπος με τον οποίο η τουρκική ηγεσία επιχειρεί να εξαγάγει στην Ελλάδα το δικό της μοντέλο στυγνής κηδεμόνευσης της Δικαιοσύνης, αλλά και η παρατεινόμενη εκβιαστική κράτηση των δύο Ελλήνων στρατιωτικών.

Δημοκρατία –όπως οφείλουν να γνωρίζουν όσοι υποτίθεται ότι παραδίδουν μαθήματά της– σημαίνει ισηγορία. Στην Τουρκία, τα εννιά στα δέκα ΜΜΕ δοξάζουν ταπεινά τον Ερντογάν. Τα αντικυβερνητικά εξαγοράζονται από φίλους του υπερπροέδρου και ανανήφουν, όπως έγινε με τον μιντιακό όμιλο Dogan. Η Τουρκία βρίσκεται στην 157η θέση μεταξύ 178 χωρών στην κατάταξη των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα για την ελευθερία του Τύπου. Κίνα, Αίγυπτος και Τουρκία συγκροτούν την τριάδα των χωρών με τους περισσότερους φυλακισμένους δημοσιογράφους.

Η Τουρκία διδάσκει δημοκρατία, καυχιέται ο Ερντογάν, επικαλούμενος και την υψηλή συμμετοχή στις εκλογές. Το φιλμάκι με ερντογανιστές να γεμίζουν τις κάλπες με ψηφοδέλτια του κόμματός τους, δείχνει πως η συμμετοχή δεν είναι απολύτως καθαρή. Ενα άλλο φιλμάκι, με τον Ερντογάν να δίνει οδηγίες σε στελέχη του για το πώς να εκβιάσουν τους Κούρδους ψηφοφόρους, θα μπορούσε να τιτλοφορείται «απλά μαθήματα βίας και νοθείας».